Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 5 AĞUSTOS 1995 CUMARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
Türkçe ezan-Türkçe Kuran
M. İSKENDER ÖZTURANLI
Atatürkçü Duşunce Derneğı İzmır Şubesı Başkanı
B
ır sure once. koşe yazarla-
rımız ve sıyasetçılerımız
Turkçe ezan uzerınde dur-
muş Turkçe kuran dan
soz etmışler ezan'ın bır
din sorunu değiL bır dil so-
runu olduğunu gundenıe getırmişlerdı
Bu y aklaşımın yanli:, olduğunu soy lemek
olanaksizdır Nevarkı bağnazlığınçuku-
runda vaşayanlar bu yaklaşım karşısında
ateş puskurduler Konu uzerıne once
Cumhunyet'te DenizSomeğıImış Turk-
çe ezana vabansı bakanları kendı bıçe-
mınce eleştırmekten çekınmemıştır
Daha sonra Sayın Ecevıt, anay asa goruş-
melen «ırasında "Türkhalkının laikCum-
huriyet ddneminde Kuran'ı kendi dilin-
den oğrenebıldiğini" soylemış "Halkııu
ancak laik Cumhuriyet doneminde Turk-
çe'j e çevrilen Kuran'ı elde etme, evine gö-
turme ve okuyup anlama fırsatı bulduğu-
nu" vurgulamıştır Ama bu sozler uzerı-
ne yobazlann saldınsına uğramış yalan-
cılıkla suçlanmış "Cumhuriyetdönemin-
deyıkılan camileri unurfun mu?" bıçımın-
de tumcelerle susturulmak ıstenmıştır
Hıç kuşkusuz bu suçlama ve davranış
yalanvevakışıksızdır DevrımcıCumhu-
nyet. hıçbır zaman camı kapatmamıştır
Gorulu>orkı yobazlıkvebağnazlık ul-
kemızdeyenıdenhortlamiıjtır "Sanğıbe-
>inlerine saran kişiler"çağdaş ve uygar
bır Turkıye ıstememektedırler
Bılındığı gıbı yobazlık yeryuzunu ka-
na boyamış. doğanın ılk yasası olan hoş-
goruyu tanımamıştır Pascalı dın adına,
Vlontaigne'ı ahlak adına, Molıere'ı hem
dın hem ahlak adına aforoz eden yobaz-
dır Jean D'Arc'ı ve Giardano Bruno yu
ateşlerde yakan. Saınte Barthelemy 'de bır
gece yansı uç bınden çok Protestanı bo-
ğazlayan yobazdır
Nesimi nındensınıdındınyuzen Hal-
lacı Mansuru amansızca Pir Sultan 4b-
dal ı acımasızca olduren Kubilay ın ba-
^ını kesen yobazdır 2 Temmuz 1993 gu-
nu Sıvas'ı ateşe vererek 37 aydınımızı
duşunurumuzu ozanımızı cay ır cay ır y a-
kan yobazdır Ne yazık kı yobaz dedığı-
mız kışıler bugune değın Anadolu nun
aydınlanmasına, Turk ınsanının ışıklı bır
dunyada yaşamasına ızın vermek ısteme-
mışlerdır
• • •
Turkçe ezan Osmanlı lmparatorlu-
ğu nun son gunlennde kımı duşunurlerı-
mız tarafından ortaya atılmıştır Ziya Go-
kalp "Bir iilke ki camiinde Turkçe ezan
okunur/ Köylu anlar manasını namazda-
ki duaıun" dızeleny le belırtmıştır ozlemı-
nı Anlamı bılınmeyen ezanın ve duanın
yararsız olduğu kanısındadır
Ataturk devrımıyle bırlıkte dil, ulusal
bırlığın temelı sayılmış, ulusu ulus yapan
oğelerın arasında yer almıştır Dil Birli-
ği'nden yoksun olan toplumlann ulus bi-
lirtci nden yoksun olacağı. ulus olamaya-
cagı gerçeğıne varılmıştır Tarıh boyunca
dın bırlığı ummet kavramına. dil bıriığı ıse
ulus kavramına goturmuştur toplumlan
tmparatorluk doneminde dev let bır dı-
ne bağlı olduğu ıçın u
dil"e ve "dil birii-
ğT"nedeğervenlmemıştır Farsça-Arapça-
Turkçe karışimı bır dil olan Osmanlıca,
"devlet dili" olarak benımsenrmştır Os-
manlıcanın halk dilivle hiçbir ilişkisi >ok-
rur. Minarelerde okunan t/anlardan. ca-
milerde, mescıtlerde verilen dinsel oğutler-
den (vaaz) Turk halkı hiçbir şey anlama-
maktadır. tşte Turkçe ezan v e Turkçe Ku-
ran bu gereksinimden doğmuştur.
Turk de\ nmcılerıne gore bır şevı anla-
madan onu oğrenmek olanaksızdır Anla-
mayan duşunemez, gerçeğı algılayamaz
ve yenı gerçeklere ulaşamaz Anlamak
duşuncenın vazgeçılmezkoşuludur Turk-
çe ezan uygulamasinı ba^latan Turk dev -
rımının bu somut gerçekçılığı olmu^tur
"Namaz vaktini duvurma" ve "namaza
çağn" anlamına gelen ezanın Turkçe oku-
tulması Ataturk dev nmının koşe taşların-
dan bındır
1925 devnmcılerı ıçin valnız ezanın
Turkçe okutulması yeterlı değildir: Ku-
ran da Türkçe okutulmalıdır. Çunku Ku-
ran, anla^ılabılmesı ıçınbelırlıbınoplu-
manasıl Arapçaındınldıyse kişilereguç-
liık çıkarmak için gelmiş değilse, onun de-
rin anlamını çözebilmek için de "ulusal dı-
le çevnlerek okunması Tanrının bır buy-
ruğu' sayılmıştır.
Bu gırışımın oncusu hıç kuşkusuz 4ta-
turk'tur "tabancı bir kultur sisteminin
Turk kulruru uzerinde y uzy ıllarca surmuş
olan baskısına son vermek ıçın devrım-
cı bır atılımla başlatılan Turkçe azan do-
nemı 1950yıhnakadarsurmuştur Mına-
relerden tam 17 y ıl "Tannuludur" sesle-
rı duyulmuştur
•\taturkbununlayetınmemış endoğru
hadisleri derleven Buharı nın hadislerivle
birlikteKuranıdaTurkçejeçe>irtmiş,El-
malılı Hamdı Bey eyorumunuyaptırmış
ve bastırmıştır. Bu suretle Turk ulusunun
"dinıriHdıv anetini anlamasını ve oğrenme-
sini"sjğlaını>tır Bugun Atatürk'un dine
karşı, Türk devrimcilcrinın dine savgısız
olduğu iddiasını ortav a atanlar. bu neden-
le buv uk bir suçun \e bağışlanmaz bir gu-
nahın sahibıdirler.
• • •
'Ataturk Devrimı ne kadar camılerde
okunan ezanlar dualarvemınberlerdeve-
nlen hutbeler ^rapçadır Turk halkı bun-
lardan hıçbır şev anlamamaktadır
O y 11 larda kasabalarımızdan bınnde Pi-
ruadındaçok \arlikh bıradamyaşamak-
tadır Hutbelerde Muhanımet. Ömer, Os-
man, Ali. A>şe, Fatma gıbı adları duydu-
ğu halde kendı adının anılmamasından
buvuk bır uzuntu duv maktadır Uzuntusu-
nu camı ımamına ıletmış ve adı hutbede
anıhrsa kendı^ıne kırk koyun wreceğini
vaat etmı>tır
Bır gun ıınam mınbere çıkmı^ ve Pıru
da "cemaafın arasında yennı almıştır
Imam. "Piru! Piru! kepçen keburu. Me-
kânı Fıcehennem ve bisel masuru" (Kep-
çen kocaman \e yerın cehennem olsun)
dıye konuşmaya başlavınca. Pıru sozcu-
ğunu duyan muezzın araya gırmış ve uy-
dur uydur soyle Arapçasıy la şımdıye ka-
dar Pıru adını hutbede hıç duymadığını.
Pıru'nun nereden çıktığını sormuştur
Muezzının buçıkı^ına hocanınyanıtı şoy-
le olmuştur "l'skutu, uskutu >a e»ühel
sakutun" (Şımdıye kadar susan kışı, lut-
fen sus) kentımızın para babalarından Pı-
ru adında bır kışı, hutbede adını andığım
takdırde bana kırk koyun vereceğını soy-
ledı Şu anda Pıru aramızdadir sesinı çı-
karma Bu koy unlardan lekemül aşra, ve-
lenel aşrun on tanesı senın. otuzu benım
olacaktır
Boy lece Pıru adından başka hıçbır şey
anlamayan topluluğun gozlen onunde
ımamla muezzın koyunlan paylaşmışlar
ve kendı adını duyan Pıru da bu ıkılı ko-
nuşmadan çok mutlu olmuştur
Işte Ataturk dev nmı, bu gıbı ay mazlık-
ları onlemek ıçın bır yandan dını, kıtlele-
nn anlamasını sağlamaya çalı^ırken ote
yandan da onu polıtıka alanından çıkara-
rak vatandaşların vıcdanına aktarmıştır
Turk dev rimcilerine gore siyaset başka,
din başka şevdir. Muslumanlık başka, is-
lamcılık başkadır. Muslumanlık bır duy-
gu. bir ınanç sorunudur. Islamcılık ise si-
vasal bır akımdır. din devleti. şeriat devle-
ti ozlemcılığidir.
Gerıcılerın Ataturk devnmınden aldığı
ılk kale Turkçe ezan'dır Oy hesaplarıyla
dın duygusunun somurulmesı sonucunda
1950 y ılında yenıden Arapça ezana donul-
mu^tur
Ne var kı yasalanmızın hıçbır yennde
ezanın Turkçe okunamayacagına deggın
bır yargı yoktur \taturk'ten alınan ilk ka-
k Turkçe ezan olduğuna gore. ilk iş de bu
kaleyigerialmakolmalıdır. Turk ulusu bu
uy gulamay ı başlatacak aydın dın adamla-
nnı dort gozle beklemektedır
Aynca Tannnın gunu Ataturk"un adını
dıllerınden duşurmeyen ve laıklık uzerı-
ne ant ıçen dev let adamlannın nerelere
saklandığını v e gızlendıgını oğrenmek ıs-
temektedır
ARADA BIR
RECEP BİLGİNER
Gazetecilerin Maaşını
Kim Veriyor?
Basına yonelık ağır suçlamalar var Nıcedir, hemen
her kesımde belıren guvensızlık, yapılan eleştırı bu
suçlamalar karşısında çok hafif kaldı Şımdı, alınan-ve-
nlen ruşvetlerden soz edılıyor hem de ust duzeyler-
de
12 Eylul hareketının lıden ve o donemın Cumhurbaş-
kanı General Kenan Evren açıkça ıddıa ettı
"8az/ koşe yazarlan, gazete patronlanndan 40-50
bın dolar aylık ucret ıstıyorlar, patronlar kabul edıyor
Ama buparayı odeyemıyortar, 'gıdın hukumetten alın'
dıyortar Onlardagıdıp hukumetten, -yanı başbakan-
dan- bu paraları alıyorlar"
Bu, basına, benım ellı yılı aşan gazetecılık mesleğım-
de duyduğum en aöır suçlamadır Alman ve Ingılız ca-
suslarının ulkemızde kol gezdığı Ikıncı Dunya Savaşı
doneminde bıle basına boyle açıktan suçlamalar ya-
pılmamıştır Hertıalde Evren'ın bır bıldığı vardır kı boy-
le açık konuşmuştur
Daha sonra, ana muhalefet partısı lıden Mesut Yıl-
maz da benzer suçlamalarla çıktı ortaya Dedı kı "Ik-
tıdar, bır kısım basın ve yazarlara parasal çıkar temın
edıyor Bır kısım basının bınncı sayfalarını Tansu Çıl-
ler ıle eşı Özer Çıller yonetıyor"
Bu. oldukça daha kapsamlı suçlama da Evren'ınkı
gıbı yanıtsız kaldı Gazetelerdetısyok Hıçbır koşe ya-
zarı alınmadığı, hıçbır gazete patronu uzerınde durmak
gereğı duymadığı ıçın olay unutulmaya bırakılmıştır
Hanı 'sukûtıkrardan ge//r'ozdeyışını onemsemesek
bıle, bu susuşu, basın topluluğu adına ısyanla karşılı-
yorum Özellıkle, meslek kuruluşlan neden susuyor,
neden olayın ustune gıtmıyor ya da gıdemıyor^ı
Ortada, ıddıa edıldığı gıbı bır medya teroru mu var
kı polıtıkacılar susuyor adalet bu ıddıaları ıhbar kabul
edıp harekete geçmıyor, suçlamalann bınncı muhata-
bı hukumet ağzını açıp bır şey demıyor
Iddıalar doğru ıse demokrasımızın durumu yurekler
acısıdır Özellıkle basın ozgurluğu buyuk tehlıke ıçın-
dedır Halkın doğru haber almak hakkı tehlıkededır
Basının dorduncu kuvvet sayılması tehlıkededır Sus-
kun parlamentonun geleceğı tehlıkededır Buyuk Mıl-
let Meclısı bu ıddıaları neden araştırmıyor'? Yoksa o da
mı, partı lıderlennın servetlennı araştırma komısyonu-
nun çalışmalarında olduğu gıbı bu olayın da mı altın-
da kalacağı korkusundadır
Gerıye, olayın uzerıne gıdebılecek, gıtmesı gereken
Turkıye Gazetecıler Cemıyetı kalıyor En eskı ve en
kapsamlı meslek kuruluşu, mesleğe ve meslektaşla-
nmıza yonelık bu ağır suçlamalara karşı hemen hare-
kete geçmelıdır Meslek adına, tum meslektaşlarımı-
zın onurîarı adtna ıddıaları araştıımalıdır Iddıalar doğ-
ru ıse basın ozgurluğu adına, basın mesleğını tıcarı çı-
kar adına kullananları kamuya açıklamalı ve boylelerı-
nı basın topluluğunun dışına atma çarelen aramalıdır
Yok, eğer ıddıalar dayanaktan yoksun ıse bunu açık-
ça, cesaretle ortaya koy-
malıdır Ancak boylece ba-
sına karşı duyulan guven-
sızlık, guvene donuşturule-
bılır Basın butun çalışan-
lan ıle yenıden, kamuoyun-
dakı eskı ıtıbarına kavuşur,
kavuşturulur
Bır sure once yıne bu su-
tunda yayımlanan Basın
kendını yargılamalıdır' ya-
zımda, "Benzer ıddıa ve
suçlamaları tarafsız bır ko-
mısyonla, Turkıye Gazete-
cıler Cemıyetı ınceletmelı
ve sonucu kamuoyuna
açıklamalı" demıştım
Önemsenmedı Cemıyetı-
mızın sayın başkanı o sıra-
larda duzenlenen bır açı-
koturum nedenıyle "Bıze
basını sorgulamıyorsunuz
denıldı, ışte bız basını sor-
guluyoruz" bıçımınde bır
açıklama yaptı Tabıı o ya-
zıda ıstenılen bu değıldı is-
tenılen, kanayan ve gıde-
rek cerahatlenen bu yara-
ya neşter vurmaktır Şımdı
ıstenenın yapılacağına ına-
nıyor, guvenıyorum
Iddıalar belkı dayanak-
sızdır, belkı sıyasal neden-
lerle ortaya atılmıştır, belkı
gerçeğı yansıtmak ıçındır
Hangısıyse, okuyucunun
kafası karışmıştır Kendını
kupon bınktırıp hedıye al-
ma heyecanına kaptıran
okuyucu, belkı de basının
cıddıyetınden umudunu
kestığı ıçın bu yola gırmış-
tır Basına yazık, meslek-
taşlarımıza yazık Ikısı de,
aslında bu suçlamalara la-
yıkdeğıldır. Basın ınanılırlı-
ğını yrtınrse, bundan mıllet-
çe zarar goreceğımız açık-
tır.
Aşkın yüce filozoflı Engels
•YAŞAROZTURK
nsanlıktanhı boyunca yanı başımızdan ek-
sık olmavan aşk sozcugunu duyunca aklı-
mıza hep Leyla ıle Mecnun, Romeo ve Ju-
lıet. Pol ve Vırgını Kerem ıle Aslı gelır
Her turlu degenn alınıp satıldıgı gunuınuz-
de aşk da nasıbı almış durumda Bılım bır
vandan tuccarlan bırv andan aşkı araştınp duruyor
ınsanlık var olduğu surece arayış da. yonelış de ;>u-
rup gıdecek
l\îar\ ve Engelsdenınceus'a(akla) Kapıtal. sos-
yalızm komunızm.proletarvd gelıyor Ovsa 100
yıl once 5 ağusto» gunu y ıtırdığtmız Engels denın-
ce benım aklıma hep d>k gelıyor Engels aşkın yu-
ce fılozofudur \1ar\ da oy le
28 Kasım l82Otanhınde Almanya nın Bannen
kentınde doğan Fnednch Engels dokuma ımalat-
çibibıraılenınçocuğudur Babasinın Engels ınya-
şamı uzerınde kurdugu planlar \e uvgulamalara
karşılık Engels 19 yaşındayken F. Osv\ald takına
adıyla yazarak yaşamı kucaklamaya başlar Baba-
sının Engels'ı, aılenın tecımsel (tıcan) geleneğı-
nı yaşatması ılende ışlerın basına geçmesı ısteğı
ve o donemde -Mmanya'dakı gelışmelerden uzak
tutma gınşımı ıle tngıltere'ye gondermesı buyuk
fılozofu aşk yoluna ıter
Daha sonra yaşamını bırleştıreceğı lrlandalı
Man Bums ıle emeğı. başkalannın emeklen ıle
palazlanan asalaklan daha ıvı tanıma olanağı elde
eder "Vasalarvuksulu ezer, varlıklılarise >asalara
hükmeder" Ingılız atasozunu kendı gozlenyle go-
rur Ingıltereden Almanya ya donerken Pans'te
Mar\ lîe yollan aynı aşkta bırleşır
Aşk denınce hep cınsellığın bıryansıması algı-
lanır Aslında aşk bu gerçeğın bır parçasıdır tnsa-
nın kendısını çevreleyen her nesne ıle olan ılışkı-
Mnde bır aşk vardır Bunun adı dostluk. arkadaş-
lık, tutku da olsa ozu aşktır \lar\ - Engels do>tlu-
ğu da bu anlamda bır aşktır
Engels. <\lmanya"ya donerken aslında yureğının
bır parçasını Ylarx"a bırakır "De\rimci borçlar...
Yardımlar" ıle yaşamak venne v ırını v ılını satma-
va karar vererek ~Mısır tutsaklığı"dıye adlandır-
dığı surecı yaşamava "Lanet oiası ticarefe gerı
doner Boylece bır ışbolumu vapılır. Engels kendı
vaşammı olduğu kadar dostunun da vaşamıhı ka-
zanmaya başlar Bedenlen ıkı avn verde olmasına
karşılık ıkı dostun kalbı avnı aşk ıçın atar Nâzım
Hikmct'ın "Yansı burda>sa kalbimin doktor._ \a-
nsı Çin'dedir.. Sonra her şafak vakti doktor / Kal-
bim \unanistan°da kurşuna diziliyor" dızelerı ıle
anlattığı ıçten sev gı etle tırnak gıbı butunleşen bu
ıkı do>t arasında en guzel orneğını va>ar Oğlu
kollarında olen Mar\ o gun Engels e "Bu kor-
kunç anda dosthığunun bize ne kadar vardımcı ol-
duğunu hiç bir zaman unutmavacağım" sozlerını
va?arken cenazeden sonrakı mektubıında **Şu son
bırkaç gunkû korkunç anlarda senin ve senın dost-
hığunun savesınde ve dumada hâlâ birlikte yapa-
bıleceğımiz şevler olacağı umudu ile avakta dura-
bıldim"der Fşını vıtıren Engels dedostuna "Onun
olümıı muthiş biretki vapıvor,onunla birlikte genç-
liğimin son kısmını da gömdum gibi geüyor..."
Engels. Mar\'ın vaşamını kendı vaşamı ıle bir-
likte kazanma uğraşısı sonrası 1869 y ılında yenı-
den doğar 1 Temmuz 1869 vılında emeklı olur
"Hurra! Artık özgür bir insanım" "Ozgürlüğü-
mün bu ilk giınu. Şimdi bu >eni ozgürluğun kcvfn
ni süruvorum. Dıınden beri vepveni bır adam ot-
dunı. Kendimi on \ ıl gençleşmiş hıssediyorum"soz-
lerı ıle annesıne ve VIarx"a sevıncını dıle getıren
Engels ın ıkıncı bahannı Marc'ınkızı Ekanorba-
kınnasılanlatır "Sonkezbürosunagideceğisabah
fotinlerini giverken Son kez' diye havkırdığı o
mutlu anı hiç unutamam. Birkac saat sonra bahçe
kapısında onu beklivorduk. Oturduğu evın karşı-
sındaki kuçuk taıiadan »eldiğıni gorduk. Bastonu-
nu havada$allıvor,şarkılarsoyluvordu,vuzu mut-
luluktan ışıl ışıldı." Kııçıık tarlada şapkasını goğe
tırlatarak "Artıközgıirum" sozlennı sovleyen En-
gels, kendını artık butunuyle aşka venr
Felsefe Bılgı sevgısıdır Yunanca 'philia' (Sev -
gı) "sophia" (Bılgı) sozcuklennden oluşan ve gu-
numuz duny asinın gundemınden sıhnmeve çalışı-
lan felsefeve kendını adavan Engels bırbın ardın-
caurunlervermeyebaşlar 14 Mart 1883 gunu"du-
şıinmekten alıkonulur." Marx'ın Kapıtal'ı. En-
gels'ın çabaları ıle ınsanlıgın malı olur Kapıtal'ın
ıkıncı ve uçuncu cıltlennı hazırlayan Engels. va-
kalandığı kansere venık duşeceğı "aröksavuşama-
yacağı \e olume teslim olacağı gune" kadar yoğun
bıçımdeçalışır \1arx ın vasiyetınıyerınegetırmek
ıçın "Ailenin, Ozel Mulkivetin ve Devletin Köke-
ni'nı vazar Bu vapıtında Engels aşkın kısa tahlıl
ve tarıhını vazar Taııhte kendını gos-teren ılk sınıf
(.atışmasını kadın erkek arasında uziaşmaz karşıt-
lıgın kan koca evlılığı ıçınde gelışmesi. ılk sınıf
baskısını da dışı cınsın erkek cıns tarafından bas-
kı altına alınması olarak tanımlayan Engels çağ-
lar bovubuılı^kıler vumağını endoğru bıçımdede-
gerlendıren duşunurdur
Engels ın ozledığı a^k toplıımu ıse "Yaşamlann-
da bir kadını asla parayla ya başka bir toplumsal
guç aracıvla satın almamış olacak. veni birerkek-
ler kuşağı. kendini gerçek aşktan başka hiçbir ne-
denle bir erkeğe vermeyecek ya da bunun iktısadi
sonuçlanndan korkarak kendini sevdiği kimseye
vermekten vazgeçmevecek olan veni bir kadınlar
kuşağı. tşte bu insanlar.dünvaya geldiğı zaman bu-
gün onlann nasıl davranmalan gerektiğı uzenne
duşunulen şeylere kulak asmayacaklar; kendi pra-
tiklerini ve herkesin davranışını yargılavacaklan
kamuoyunu kendileri yaratacaklardır"
Hastalığının ılerlemesıne karşılık Engels. yattı-
ğı vataktaçalışmalarını \e Marx ın elyazmalannı
daktılo ettınr Cesaretle bekledığı olumle 100 yıl
once bugun 5 ağustos gunu buluşur Olum yatağın-
dayken bırlıkte vaşadığı olen eşının kız kardeşı ıle
karşı çıktığı resmı evlılığı yapan Engels'ın. vası-
vetıuzereolubedenıyakılırvekullensevdığıEast-
bourne kasabasının önundekı denıze salınır
100 yıl once sonsuzlukevrenınegöçen Engels"ın
duşuncelen ınsanlık var oldukça adını yaşatacak
Şeriatçının haram-sevap anlayışı!
ş
enat savunuculan,
gerektığınde
gencecık bevınlen
"hırsızlığa teşvik"
_ sayılabılecek
telkınler de vapıvor
Kandınlan gençlere
"babalannın cebinden
gizlke para almanın" bır
sakıncası olmadığı
belırtılıyor Evet >erıatçılara
gore "gerektiğinde babanın
parası ondan habersiz
alınmalıdır. harcanmalıdır"
amabırşartla Çalınanbu
paralar "Islami neşrivata
yatınlmahdu'."' \anı gençlere
bır anlamda hırsızlığı
aşılayanların ceplerıne
Onumde bır dergı var, adı
"Mekhıp." "Kadınlann
kaleminden kadın-erkek
herkes için yayımlandığj"
belırtılen bu dergıvı
vayımlayan ıse "Emine
Şenlikoğlu." Son zamanlarda
bırçok TV programında
uzerındekı "karaçarşafiyla"
boy gosteren "şeriatı
savunan"* Emıne Şenlikoğlu
Bavan okurlanndan Ayşe
Ozgür'e \erdıklerı vafnt
şoyle "Bacımız. baba parası
ihriyaç haricinde izinsiz
alınmaz. Eğer baba izin
vermivorsa sadece dini
konular için alabilir. İslam
dışı neşrivata babanızın
parasından alıp vatırmak.
baban17 izin verse bile
haramdır. Selamlar."
Baba parası ancak ıhtıvaç
halınde ızınsız alınabılırmı$
Ihtıyacın ne olduğu da
vanıtın gelışınden bellı
oluyor Avşe bacı ve onun
gıbıler Islami neşrıyat
alacaklar. ıhtıyaçları var.
ama baba ızın vermıvor kı.
eh o zaman 'ıhtıvaç" hasıl
olmuş olduğundan al
babadan habersiz
paracıklannı gotur dını
neşrivata vatır Sen oku.
aydınlan(') yayımlayanlar
koşe olsun Şu oğut de
ıhmal edılmıyor
Eğer baba. para harcamaya
kendı paşa gonlu ıle razı
olup da "al bu parayı
kullan" derse. bunu tslam
dışı neşrivata goturup
vatırmak "zinhar
haramdır." Kımılerı boyle
yayınlannı satar. kımılen
Bosna va yardım adı altında
paralan goturur
Şeriat kafası bu
RefikCevlan Vatandaş
DALGALARLA
EKONOMİ DE
DALGALANIR
PENCERE
Alınterine Saygı!
Insan uygartığı çalışarak oluşturdu, daha başka soy-
leyışle ter dokerek
Çalışmanın erdemı tartışılamaz, durup durduk yer-
de hıçbır şey uretılemez
Ne var kı Turkıye de bır sureden ben 'köşeyı donme
felsefesı egemenleştığınden, emek hor goruluyor,
emekçıye tepeden bakılıyor, ışçı başbelasıdır, enflas-
yonun kaynağıdır ekonomının kamburudur
Batı da boyle mı''
Avrupa nın sanayıleşmış ulkelerınde çalışan nufusun
çoğunluğunu oluşturan ışçıler. duşuk enflasyon oran-
larının guvenlı dengelerınde gerçekleştırdıklerı toplu
sozleşmelerle ulusal gelırın paylaşımına katılırlarken,
sosyal demokrat partıler de sıyasette ağırlıklarını du-
yuruyorlar
Turkıye de oluşan rantıye-tefecı toplumunda ıse
emek duşmanlığı aldı yurudu
Ne oluyor ulkemızde9
Polıtıka etnık çelışkıye oturtuluyor laıklerle şerıatçı-
lar ıtışıyor, tarıkatlarla cemaatler orgutlu sıyasal guçle-
rını arttırıyorlar sendıkalar dışlanıyor, ışçı konfederas-
yonu lıden koalısyon hukumetının gozunde tarıkat ba-
şı kadar değer taşımıyor, medyanın tekelcı sermaye-
ye kapılanmış gazetecılen kol gucunu aşağılıyorlar
- Kol gucunun modası geçtı?
- Nedır moda9
- Robotlar var
Avrupa'da sendıkal demokrası yaşanırken, yan nu-
fusu koylu Turkıye'de robot edebıyatı, ancak gelece-
ğe yonelık bır hedefı gostenrse değer taşır, yoksa, alın-
terını kuçumsemenın gerekçesıne donuşur
•
Işçı ve memurun hak ıstemlerı nasıl karşılanıyor
- Canım bu ışın altından nasıl kalkılacak? KlT'ler
zarar edıyor, ışçıler zam ıstıyor, memurlarda sendıka
dıye ayaklandılar ekonomı bu yuku kaldırmaz.
Ekonomı de ne ekonomı1
Devlet vergı salacağına yuksek faızlı Hazıne bono-
su çıkarıp borç alıyor
Bu sıyaset, Turkıye'yı on yılda tefecı-rantıye toplu-
muna donuşturdu Işadamı neden ve nıçın yatınm yap-
sın^ Parası olan devlet guvencesıyle yuksek faız pı-
yasasında, durduk yerde hıç zahmet çekmeden ça-
lışmadan, uretmeden, yaratmadan ve nzıkoya gırme-
den akıl durdurucu paralar kazanırken, ancak enayı
olan yatınmlara gırışır
Ama bu duzende bır yandan ışsızlık, ote yandan
enflasyonun korukledığı zam taleplerı de kıtlelen gu-
duler, meydanlara doker
Hukumet dıyor kı
- Olmaz kı
1
IMF (Uluslararası Para Fonu) ve OECD
(Ekonomık Işbırlığı ve Kalkınma Örgutu) emekçıye ya-
pılacak zamma karşıdır Hem ıçınde yaşadığımız ko-
şullar ışçı ve memur taleplennın yukunu kaldırmaz
Doğru mu
?
Pekı bu toplumun sırtına vurulmuş rantıyenın ya da
tefecının yukunu kım hesaplıyor'?
Kım çekıyor?
'Fmeğe Sayg/'mıtıngı var bugun .
Emekçı kıtlelen orgutlenıp haklarını savundukça de-
mokrası gelışır
Katılımcılığın kuralı budur
Emekçı orgutlen guçten ve çaptan duştukçe, huku-
metler yalnız para babalan, tankat babalan, cemaat ba-
balan, aşıret babaları mafya babalarıyla başbaşa po-
lıtıka urettıkçe demokrası hayal olur
Bugunku Turkıye de emekçı tu kaka
1
Rantıye ve tefecı saygın
1
Bu çarpıklık duzeltılmedıkçe Turkıye de belını doğ-
ru Itamayacaktır
Aydınlık^ J HAFTALIK HABER YORUM DERGISI
• Haydi genel eyleme!
Işçı sınıfı ağırlığını koydu, sağcı sendıka-
cılar bıle seferber oldu Turkıye'nın en
buyuk ışçı eylemı Yuruyuş ve mıtıngde
ışçı sınıfı dısıphnı Sıyası ıktıdar IMF re-
çetesmı çope atmadan "evet" dıyemez
Dırenırse ne olur
7
Suresız, ışyerını terket-
meyerek genel eylemi
% İşçi Partisi MHP tırmanışına alternatif
6 Ağustos II Genel Meclısı seçımlerı
nedenıyle IP'nın bır aydan fazla zamandır
surdurduğu seçım kampanyası Yalova da
buyuk bır devrımcı canlanma yarattı
# Türkeş'in gerçek 30 yılı:
'Ne mozayiği ulan?'
# CIA Başkanı'nın zıyaretı 'Ya Kurt
devletçığı, ya Turk-Yunan Savaşı
BUGÜN VE HER CUMARTESİ BAYİLERDE
TÜRK DİLİ DERGİSlNİ OKL\OR MUSUNLZ?
1995 4ĞUSTOS SAVISI BAVİLERİNİZDE
Batı Kaynaklı Vabancı Kelımelerve Dılımız Lzerındekı Et-
kılen (Prof Dr Zevnep KORKMAZ)
Turkçedekı Ermenıce Alıntılar Uzenne (Prof Dr Hasan
EREM
Yabancı Kelımelere Karşılıklar(TDK)
Selcen Adı Hakkında (\rd Doç Dr Fatma OZKAN)
Akraba Dıller ve "Yalancı Eş Değerler" Sorunu (Doç Dr
AskerRESLLOV)
Turklerde Destan Geleneeı ve Araştırmalan Uzenne (Prof
Dr NevzatGOZAYDlN)
Kızıhbık (Hıkave) (Ahmet B ERCtLASLN)
Mega(Doc Dr Necar BİRİNCİ)
Uskup Unıversıtesı Fılolojı Fakultesı Turk Dılı ve Edebı>a-
tıBolumuHakkındalntıbalanm(Prof Dr Alı ALPARSLA.N)
Vlehmet Çımarlı nın Kışıhğı Uzenne (\rd Doç Dr Alı
BULUT)
Surlı Mektuplar Eskı Bahçe (Nurettin ÖZDEMİR)
İlhan GEÇER ^bdullah AK_AY Halıl SOYUER ve \usuf
DLRSLN unşıırlen
Değerlendırmeler Yıtırdıklenmız. Haberler
TURK DİL kLRLML
Fıvatı 25 000 TL
Abone şartları
\ıllık 250OÜOTL (Oğretmen \e öğrencılere 200 000)
Altı av lık 125 000 TL (Oğretmen ve öğrencılere 100 000)
Posta'çekıNo 128236
Adres Ataturk Buhan 2 P Ka\aklıdere Ankara
Basın
İSTANBUL 1. ŞULH HUKUK
HÂKİMLİĞİ'NDEN
1995 259 VasıT
Hastalığı sebebıyle mahkememızce vesayet altına
alınan Sabrıve Akçaoglu nun. kızı Zuhal Akçaoğlu'nun
vesavetı altına konulmasina. karar verıldı 3 8 1995
tlan olunur
Basın: 3612