Catalog

Cumhuriyet lmti> az Sahibi: Berin Nadi Genel Yav ın Yonetmenı O r h a n £ n n ç # D15 Haocrkr Ergun Balcı • Utıhbarat \.alçın V. a\ m Kurulu llhanSelçuk Ba^kanı Genel \a>in Koordınatoru Hlktnet Çakır • Ekoromı Bülent kızanlık 0 Kultur Orhan Ennç, Okta\ k.urtböke Ç e t i n k a y a O Yazıışlerı Mudurlen HandanŞtnköken • Spor Abdülkadır Vücelman Ibrahim S ıldız Dınç Tavanç (Sorumlu) • Makaleler Sami Karaoren • Çe\ın Se>fettın • Haber Merkezı Muduriı Hakan Kara Turhan • Duzeltme Abdullah V. azıcı • Bılgı Bel- 0 Gorsel \ onermen Flkret Eser ge Edıbe Buğra • Fotograf Erdoğan Köseoğlu Hıkmet Çetınka\a. Şukran Soner, Ergun Balcı DınçTa\anç. İbrahım V ıldız, Orhan Bursalı. Muslafa BaJ- ba> Hakan Kara Ankara TemMİciM Mustafa Balba\ • Haber \1uduru Doğan \kın \taturk Bul\an \ o 12^ kat 4 BakanlıUar Ankara Tel 419S020|7hatı Faks 4l9->0:"'«IzmırTem Serdar Kızık. H ZıvaBh H52 S 2 ıTel 4411220 Mue>se>e Mudunı F.rolErkut#ko- ordmator Ahmet Korulsan 9 Vluhasebe Bülent \ ener 9 Idare HüseMiı Gûrer 9 Ljletme Önder Fak» 4419117» \danaTemMİcısı Çetın \-ığenoğlu. lnonu Çelık9Bılgı Işlem \aı!İnal«Bh Cd 119 S No I kat 1 Tel 3522^0 Fak^ ^ 2 2 ^ 0 gısa\ ar Sıstem Mürmet Çıler MED\ \ C. • Yonelım MEDV. A G • Kurulu Başkam Genel ^ onetım Kurulu Mudur Gulbın Lrduran Baskam Oenel • koordınator Reha Mudur Ustun Ak- [şıtman # Genel Mudur men 0 Murahhas \ardımcısı Mln« \kdaj> u\e Bora Gonenç Yawmla\an \e Basao Turk \a. U <4 C Gun Habe r Ajansı Basm ve V avmcı! k A Ş : 1 J - T U t s t PK 246 Istanbul Tel 0 212) -> i 2 ( (2Uhal Fak» (0 212 M ^ f l ' EKtM 1995 tmsak 4 33 Guneş 5 57 Oğle 12 00 Ikındı 15 12 \kşam P 48 Yatsı 19 07 M E D ^ C T e l M4(P51 M3 95 80 - M3 X4 60-61 Faks M 18466 Cemal Reşit Rey sezonu açtı • İstanbul Haber Servisi - Cema! Reşıt Re> Konser Salonu Saraybosna Fılarmonı orkestarası'nın verdığı konserle 1995-1996 sezonunu açtı Orkestra, şef Teodor Romanıc yonetımınde ılk olarak bestecı ve orkestra şefı Mıroslav Spıler'ın Oda Orkestrası Içın Gınş \e Largo adlı eserını yorumladı Ardından A Adnan Saygun un Vunus Emre Orotoryosu ndan ıkı aryayı solıst Atılla Manızade (bas| seslendırdı Kış erken geldi • Haber Merkezi-Turkıye bu yıl kışı erken yaşamaya başladı Rıze'nın İkızdere ılçesı \e yoresınde kar yağışı yer yer devam ederken O\ ıt Dağı nda kar kalınlıöı da 95 santımetreye ulaştı Llaşıma kapanan İkızdere ılçesıvle Erzurum'un İspır ılçesı arasındakı karayolunda çalışmalar kar yağışı nedenıyle aksışor Ilgaz. Palandoken \ğn Allahuekber. Tendurek, Kop Kızıldağ, Kargapazan \e Dumlu dagları da tamamen karla kaplandı Samburfun Kavak ılçesınde de başlayan kar yağışı sorunlara neden oluyor ÖSYS sahtekârlarına dava • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ankara Cumhunyet Başsavcılığı Oğrencı Seçme \e Yerlestırme Sına\ ı'nda (OSV S) kendı adlanna başkalarını sına\a soktuklan gerekçesıyle Mahmut Çataltaş SeyıtAhmet Kaymaz ve Mehmet Serkan Izol hakkında " e\rakta sahtecılık" suçundan 3 aydan 2'şer yıla kadar hapıs cezası sanıklara yardımcı olduklan gerekçesıyle Murat E\egı \e Turan Tüy suz hakkında da 3 aydan 1 yıla kadar hapıs cezası ıstemıy le dava açtı <\nkara 2 ^slıye Ceza Mahkemesf nde görulen dunku duruşma ertelendı Yol süpürme aracı • İstanbul Haber Servisi - Kadıkoy Beledıyesı tarafından İngıltereden ıthal edılen 6 adet \akumlu yol supurme aracı hızmete gırdı Beledıye Başkanı Selamı Oztûrk Ingıltere'den 42 mılyarlıra\a alınan araçlann paralannın tamamının Kadıkoylulenn odedığı emlak ve temızlık vergılerıyle karşılandığını belırttı C0MPEX 95 Fuarı • İstanbul Haber Senisi - 14 Lluslararası Bılsısayar Fuan CO\1PE\ -95 du'n Tuyap"ın Tepebaşı Utanbul Sergı Saray ı nda Yenı Demokrası Hareketı lıden Cem Bovner tarafından açıldı Turkıye ve 28 yabancı ulkeden 471 fırma ve dunyaca unlu markalann katıldığı fuar. 8 ekıme kadar açık kalacak Çevrecilere hapis istemi • İstanbul Haber Servisi - Şışlı Cumhunvet Savcısı Remzı Zaımoğlu, 19 Ağustos 1995 tanhınde İstanbul Çın Halk Cumhunyetı Başkonsolosluğu onunde eylem gerçekleştıren Greenpeace ve Nukleer Karşıtı Platform uyelenne, 2911 sayılı Toplantı ve Gosten \ uruyuşlen Kanunu'na avkırı davrandıklan gerekçesıyle dava açtı Şışlı Aslıye Ceza VlahkemeM'nde 23 Kasım 1995 tanhınde gorulecek davada 8 ı yabancı uvruklu toplam 12 kışı yargılanacak Depremde ölenlerin sayısı 89'a yükselirken ilçede güvenlik, sağlık ve bannma sorunlan artıyor ( Dmar'da yağma vevurgımBÜLENT ECEVİT DİNAR- Aryon'un Dınar ılçesınde geçen pazar gunu meydana gelen depremde olu sav ı- sı 89 e yükselirken ilçede guvenlığın sağlana- maması nedenıyle yağma başladı Ozellıkle ılk ıkı gun ılçe halkının >okta olması nedenıy le dı- şandan gelen kışıler tarafından sahıpsız ev ve ışyerlennıntalanedıldığıbıldınldı CHPGenel Başkanı Deniz BavkaJ. deprem felaketının ar- dından ıncelemelerde bulunduğu Dınar"da sal- gın hastalık tehlıkesı bulunduğunu sovledı İl- çede su tuvalet gıbı gereksınmelenn karşılana- madığını normal yaşama donuş ışaretlen de goremedığını belırten Baykal. Dınar'ın ıl yapil- masını ve butun olanaklardan yararlandınlma- sını ıstedı Içışlen Bakanı Nahit Menteşe dep- remden sonra halkın buyuk tepkısını toplayan Afyon Valısı V'ahya Giır'un bır ay ızıne ayrıl- dığını soyledı BBP Gene! Başkanı Muhsin YazKioğlu ıse depremle TBMM'ye araştırma onergesı verdı Depremın dorduncu gununde enkaz kaldır- ma ve kurtarma çalışmaları surerken ilçede yağma sorunu gundeme geldı Halkın deprem şokundan yararlanan ve Dınar dışından gelen bazı kışıler, ev ve ışyerlerını talan ettıler Gu- venlık guçlerının yetersızlığı nedenıyle Dı- nar'da yağma onlenemıyor Oluşturulan asayış komısyonundakı bır po- lısmemurugorev yennın Dınarolduğunu. dep- rem nedenıyle eşını ve çocuklarını memlekete gonderdığını anlattı Evının yıkıldığını veeşva- lannı toplavamadığını soyleyen polıs memuru "yağma" konusunda şoyle konuştu "26 e>lül- deki depremden sonra Dinar'da birçok aiİc il- çeyiterketmışti. Deprem gecesıveertesi gun il- çe dışından birçok fırsatçı geldi. Kamvonlaria. otobıisierle herkes can derdinde iken onlar v ağ- ma derdindcv di. Bı/lerin de depremın şokunda olmamız, bu olavları önlevemememıze neden oldu. Bemm e\ımden de. başka evlerden de de- ğerb eşvalar alınnıış. Bugun (dun) >avaş \avaş şikâyetler gelmeye başladı. Tabiı çoğu ınsan ne- yinin kayıp olduğunu tespit edemiyor \ a da can derdinden şikâyete gelemıyor."" Dınarlı olmayan çok sayıdakadın çocuk ve erkeğın ılçeye geldığını behnen emnıyet vetkı- lılerı. herkesın akrabaünı gormek istedığını soyledığını kımlenn hırsizlık amacıyla geldı- gının tespit edılemedığını belırtıyor Bu amaç- la dun ılk kez mahalle aralannda gorev lıler bu- lundurulmaya başlandı Görevlıler. yıkıntılar arasından eşya çıkaranlann ve nakledenlenn muhtarlardan alınmış ıkametgâh belgelennı so- rarak yağmayı onlemeye çalışıyorlar Krız mer- kezınde oluşturulan Hasar Tespit Komısyonu yeterlı olmadığı ıçın de çeşıtlı sıkıntılar >aşa- nıyor Işyerındekı kasayı çadınna goturen Hü- sevin İnce. camlan kınlan yazıhanesındekı ku- çuk televızyonunun >ok olduğunu soyledı tn- ce *•Depremi ûrsat bilenler. bu işlen yapı>orlar- sa AJIah belalarını \ersin. Valilik, emnhet. gu- venlik onleminı hıç duşunmemiş anlaşılan** dı- yerek şıkâyetçı oldu \hmet Çakır ıse yıkılan evlennden eşvala- rını alabılmek ıçın Hasar Tespit Komısyo- nu nun çadırının onunde ba^v uracak yetkılı arı- yordu Çakır "Birdame\imizvardı,olduğugi- bi goçtıi. Eşvalanmızı almadan once hasar tes- piri yapılması gerekır kı \ardım alacağımız za- man v alancılık doiancılıMa suçlannıavalım. Fır- sat duşkunlerıne gun doğmasın. Bu nedenle ben geldun, ama kımse>ı bulanıiNorum" dıye konuş- tu Deprem bonrasının dorduncu gunune gınlen bolgede gıda gıyım battanıye ve çadırdağitı- mı yetennce sağlanamıyor Ilçe merkezınde do- laşırken uç kışının. muhtar olduğunu oğrendı- ğımız bır kışıve saldırdığına tanık olduk Muh- tann tartaklanmasını cıvardakı ınsanlar önler- ken tartışmanın çadıralamamaktan kaynaklan- dığı ortaya çıktı Na\lonsatıcılan Depremı fırsat bilenler »adece vağmacılar değıl Çadır sıkmtısı nedenıy le nay lon satıcıla- n da ılçeye akın ettı Metresı 40 bın lıra olan nay lonlan 80 bın lıradan satmay a kalkan satı- cılar halktan buyuk tepkı gordu Satıcılar nay- lonun fıyatını 60 bın lıraya duşurunce ortalık yumuşadı Dığer yandan ayakustu koftecıler. steyşın otomobıllenn arkasında radyo, el fene- rı ışıldak satan sevyarlar da tezgâİilannı oto- gar bolgesınde açtılar Tuvalet iorunu ilçede buyuk sorunlara ulaş- tı Su yokluğu nedenıyle ılçe merkezlennde bu- lunan tuvaletler dolup ta^tı Pıs kokular etrafa yayılmaya başlarken ılçe merkezınden akan de- reden kullanma suyu temın edılıyor Tum so- runlann ıletılmesı ıçın kurulan knz masasında ıse kımsenın bulunmayışı halk tarafından of- keyle karşılanıvor Dınar tren gannda bekletılen bın kapasıtelı 10 vagonda sadece yaşlılar. kadınlarveçocuk- lar kalıyor Vagonlar arasında koşuşturan ço- cuklar hayatlanndan en çok mutluluk duyan kesimı oluşturuyor Ozellıkle "saklambaç" oyununu sevdıklerını soyleyen 8 yaşındakı Ha- 111 "Evimizi ozledim. Yatağımı oziedim. Tren de rahat. ama evim kadar değiP dıyor Refah Partılı Ankara ve İstanbul buyukşehır beledıyelen Dınar'ayardımı govdegostensıne donuşturduler istanbul Buyukşehır Beledıyesı gıda malzemeleny le y uklu otobus v e kamyon- larını depremın ıkıncı gununde Dınar'a gon- derdı Krız masasına teshm etmeden kendılen dağıtımı gerçekleştırdıler Ankara Buyukşehır Beledıvesı de 20 kadar araç ve 80 kışılık ekıbıyle "AhernanTkrizma- sası" oluşturdu Gezıcı a^evı kamyonlanmahal- lelerde yemek dağıttı Itfaıve Muduru Sabri Va- lın ve Sağlık Daıre Başkanı Vahdettin Gökçe başkanlığındakı ekıp valının başkanlığındakı knz masasının çalışmadığını gerekçe gostere- rek protesto ettı "Salgın hastalık tehlikesi var CHP Genel Başkanı Denız Baykal. Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu Genel Sekreter Ad- nan Keskin ve mılletvekıllerıyle geceyı Di- nar'da geçırdıkten sonra dun sabah ınceleme- lennı surdurdu Dınar ve çevresındekı evlenn tamamen kullanılamaz duruma geldığını ve bu- nun çok ağır bır tablo olduğunu belırten Bay- kal. ".İnsanlar kendı olanaklanvla yaşamaya çauşıyorlar. Su \e fuv alet ihhy açlannı kaı-şılaya- mıvorlar. Bunun sonucunda cıddi bır hastalık tehhkesı goruyorum. İncelemelerim surecinde bu sorunlann çozumlenmesi konusunda bir u- mut ışığı görmuyorum" dedı Içışlen Bakanı Nahit Menteşe depremden sonra halkın buvuk tepkısını toplayan ve 1 aylık ızın talep edeT Afyon Valısı Yahya Gur'un y- enne merkezden Teftış Kurul Başkanı İsmail Gunindi nın gonderıldığını bıldırdı Menteşe, yaşanan deprem oncesı Valı Gur'un açıkla- malannın talıhsızlık olduğunu belırterek "Eleştirileri bilıyorum. Sabah ben de düşundüm. \ali 1 aylık izin talep etti. Verine merkezden tecrubeİi bir \alıyi Afyon'a gon- derdim" dedı Doç. Dr. Tuncay Taymaz, ulusal deprem ağınm acilen kurulntasmı istedi Tacia göz göre göre geldi'ORHAN Bt'RSALI Türkıye sureklı deprem kuşağmda bır ul- ke ve depremle ıç ıçe yaşamak zorunda Du- rum boyleyken bılım adamlanmız ılk elde sağlıklı deprem venlerını ta \BD'nın Har- vard Lnıversıtesı nden alıp degerlendırmek zorunda kalıyor Dınar'ın bulunduğu Goller bolgesının özellıklennı ıyı bılen degerlı bılım adamımız Doç Dr Tuncay Taymaz(ITL Je- ofızık Muhendıslığı Sısmoloıı Anabılım Da- lı), bırkaç kılometrelık otoyol malıyetıne. ul- kemızde bır ulusal deprem ağı kurulabılece- ğını söyluyor ve ülke yönetıcılennın bu ko- nuda hazırlanan bılımsel raporlara hep kay ıt- sızkalmalanndanyakınıyor Tuncay Tavmaz, Dınar depremının venn açılması hareketıyle oluştuğunu belırtıyor ve "1971 Burdur dep- reminden bu yana bolgede sısmik enerji biri- kimisöz konusudur. deprem surprizdeğüdir" dıyor Sayın Taymaz ıle sorulu - yanıtlı konuşma- mızın özetı - Dinar depremı surpriz mi oldu? Turkıye Doğu Akdenız bolgesınde sısmik etkınlığm yoğun olarak gozlendığı Alp-Hı- malaya dağ kuşağının oluşturduğu bır çızgı uzennde bulunmaktadır Deprem tehlıkesı ve yıkımlan açısından ulkenın büyuk bır bolü- mü deprem ıle ıç ıçe y aşamak zorundadır Ege bolgesındekı depremler genel olarak normal faylanma (çokuntu havzalan gıbı) turünde gözlenmektedır Buyukluğu Rıchterolçeğme gore 6 3 (CMT-Harvard) olan Dınar depremı kesınlıkle sürpnz olmadı Ege bolgesı genel olarak depremsellık açısından en ıyı bıldığı- mız bır bolge olmasına rağmen depremde can kaybı ve maddı zarar çok oldu Bu deprem surpnz olmadı. çûnku bolgede 12 Mayıs 1971 Burdur depremınden bugune yıkıcı bır dep- rem gozlenmedı Bır başka deyışle 1971 yı- hndan gunumuze kadar bolgede bır Msmık enerjı bınkımı soz konusudur • Dinar"daki depremın sismolojik ozeüikle- ri nelerdir? Bılındığı uzere depremler aktıf fay (kırık) zonlannda meydana gelen enerjı boşalımı so- nucunda ortaya çıkan yer sarsıntılandır Son yıllarda elde edılenjeofızık ve leolojık bılgı- İenn doğrultusunda. Türkıye'de tahmın edı- lenden çok daha fazla aktıf fay ın varlığı orta- ya kondu Turkıye'yı etkıleyen aktıf taylann tümu aynı jeolojık ozellıkte değıl Fakat bu faylann çoğu Dınar. Erzmcan depremlenne benzer depremlen oluşrurabılecek nıtelıkte- dır L nutmay alım kı ulkenın hemen hemen ta- mamı Rıchter olçeğıne göre 6 0 buyukluğun- dekı depremlenn oluşumu açısından tehhke altındadır Harvard Unıversıtesı nden elde edılen en guvenılır venler şunu gostenvor Dınar depremı bır açılma mekanızması ıle ıhşkılıdırve sığodaklı bırdepremdır Sısmik enerıı açısından orta ölçeklı bır deprem ola- rak nıtelendınlmelıdır Y ıkıcı buyuk deprem- ler. \nadolu lev hasının Av rasy a lev hasına gö- re bağıl olarak 40 mm yy'lık bır hızla batıva doğru nareketı sonucu oluşuvor Bu hareke- tın batıya aktanmı başlıca Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu fay lan boyunca gozlenmekte Bu hareket sonucu Batı Anadolu'da gozlenen açılma 7 0'a varan buyuklüklerdekı deprem- lenn oluşumunun başlıca kaynagıdır \ ıkıcı depremler gelecekte de olacaktır - Bolgede yeni depremler beklemeli miyiz? Evet, bolgede yenı depremler her zaman beklenebılır Türkıye'nm bır sısmısıte (dep- rem aktıv ıte) hantasına bakmak ülkemızın ne kadar buyuk bır tehhke altmda olduğunu gor- meye yeter Bır başka deyışle ulkemızde her gün bınlerce ınlı-ufaklı depremler oluşmak- ta ve bırçoğunu bızler hıssetmıyoruz *\ncak çok duyarlı algılayıcılar ıle kavdedılebılırler Bu depremler de en az yıkıcı depremler ka- dar onemlıdırler. çünku aktıf fay zonlannın v e aktıv ıtenın ışaretçı»ıdırler Dınar depremı ma- alesefgelıyorummmmmm dıyerek bırtakım cıddı uyanlarla geldı Bız bu kuçuk olçeklı depremlere oncu deprem (habercı deprem) dıyoruz Fakat sanırım ılgısızlık ve bılgibiz- lıkten dolayı can ve mal kaybı çok olmuşrur Bu sorunun cevabını halkımızın v ıcdanına v e ılgılılere bırakıvorum İhmaL..l utten Erzın- can Valısı Recep \azıcıoğlu"nun haykınşla- nna kulak verelım - V ıkılan vapılann durumunu değerlendi- rir misıniz? Bu kadar hasar normal mi? 25 milyar ek ödenek Yardım kampanyalan Haber Merkezi - Dinar'da mevdana gelen deprem telaketınde zarar goren vatandaşlar ıçın yurdun çeşıtlı yerlennde başlatılan yar- dım kampanyalan de\am edıyor Mıllı Eğı- tım Bakanı Nevzat Ayaz, başlattığı yardım kampanyasina ılışkın olarak ıllere gonderdı- ğı genelgede yardımlann 24 \raük 1995 ta- nhıne kadar Zıraat Bankası Ankara-Yenışe- hır Şubesı'nde açılan 304590 1904-1 no'lu hesaba yatınlabıleceğını bıldırdı Malıye Bakanı tsmet Artila da dun yaptı- ğı açıklamada Afyon'dakı bazı sağlık tesıs- lennın vatınm. onanm, cıhaz alımı gıbı gı- derlen ıçın toplam 25 mılvar lıra ek odenek tahsıs edıldığını bıldırdı Bakan A.ttıla, ayn- ca ilçede depremden zarar gören mükellefle- nn vergı borçlannm zararlanyla orantılı ola- rak sılıneceğını duyurdu Türkıye Zıraatçılar Derneğı. depremzedelere yardım amacıyla Ankara'da Zıraat Bankası Meşrutıvet Şube- sı 304400-240666 no'lu bır hesap açtırdı ts- tanbul Eğıtım ve Kultur Vakfı 50 mılyon lı- ra bağışla Vakıflar Bankası tstanbul Şube- sı ndekampanyabaşlattı Kampanyanın he- sap numarası. 2021901 Eğıtım-Sen. Zıraat Bankası Bıreysel Banka Şubesı 30440 25830 3 nolu hesabı açarak kampanya baş- latırken Turkıye Sağlık Işçılen Sendıkası Kı- zılay'a. 500 mılyon lıralık yardımda bulun- du Turkıye \ğaç Işlen Esnafve Sanatkârlar Federasyonu'nun yardım kampanyası dola- y ısıyla Halkbank Sıteler Şubesı'nde açtırdığı hesabın numarası ıse 64000030 HALK DİNAR'I TERK EDtYOR Üç kentin ortak acısı: Deprem • Buyuk Menderes'ın doğdugu topraklarda kurulan uç kent tanhın değışık donemlennde aynı aciyi yaşadı Once Apameıa yok oldu yuzlerce >ıl once Ardından yenı bır kent kunıldu Geyıkler O da aynı acıyı yaşadı Sonra da Dınar MERtH \K Dinar'da dalga dalga gelen deprem büvük yıkıma yol açarken halk ilçevi terketmeve başladı. (Fotograf BULENT ECE\ İT) Napılann durumu ı^e aslında tum Turkıye ıçın buyuk bır problem Aynı buyukluktekı bır deprem Japonya ve Amenka'da olsaydı bu kadar can kav bı \ e hasar olmazdı Sanınm ar- tık gunümuzun kıtle ı letı^ım araçlan v e haber- leşme olanaklan savesınde her sıradan yurt- taş ba»ın ve medya aracılığıyla benzer olav- lan butün açıklığı ıle görebılmesıne rağmen cak ve ancak Msmolojı ve neotektonık konu- lannda uluslararası duzeyde soz sahıbı uz- manlıklan tescıl edılmış bılım ınsanlanmız- la hükumetlenmızm cıddı bırdıvaloğu ıle tar- tı^ılarak ıncelenecek hayatı bır sorunumuz- dur Depremlerle bu kadar ıç ıçe yaşıyor ol- mamıza rağmen hıçbır hukumet dönemmde jeofızık muhendıslığıne ve sısmolojı araştır- Doç. Dr. Tuncay Taymaz. Dınar depremı maalesef "gelıyorum" dıyerek bırtakım cıddı uyanlarla geldi. Fakat sanınm ılgısızlik \e bılgısızlıkten dolayı can \e mal kaybı çok oldu Bırkaç kılometre uzunluğundakı otoyol malıyetıne modern anlamda bır deprem ağı kurulabılır. Burada asıl sorun. hükümetlenn ılgısını çekmektır. Bugun Erzıncan-1992 ve Dınar depremlenndekı maddı zararlann belkı de yuzde 1 'ıne bır ulusal deprem ağı kurmak mümkündür ılgılılerımızın neden dıkkatını çekmıvor an- lamak ımkansız Kısacasi hukumetler kendı kovduğu ınşaat (yapı) şartnamelenne uyma- lı ve uyulmasını sağlamalı Gerekıyorsa po- lıtık ortamdan uzak bağımsız bır organızas- yon kurularak şartnamelere uyumluluğu kontrol edebılecek bır statu ve veya mekanız- ma oluşturulmalı - Turkije depreme neden her zaman hazır- lıksız yakalanıyor? Çunku gunumuze kadar gozlendığı gıbı hıçbır hükümet ılgıh bılgılı sorumlu bılım adamlarımızınhazırladıgıraporvekışıselça- lışmalan dıkkate almıyor Deprem konusu an- malarına gereken ozen gostenlmedı Bubağ- lamda vurgulamak ıstedığım, ulkemızde ha- len modern anlamda Ulusal Standart Deprem lstabvonlan Ağı'nın olmayışıdır Çok acilen ıhtıyaç vardır - L lusal deprem ağı neden gerekli? Bılındığı uzere depremler (ozellıkle yıkıcı depremler) bolgenın tektonık yapısının ınce- lenmebi vejeolojık evnmınındetaylı anlaşıl- ması hususunda çok değerlı venler sunmak- tadır Ozellıkle yıkıcı depremlenn oluşum mekamzmalan artçı depremlenn dağılımı fav lanma hareketlerının veryuzunde oîuştur- dugu kınk zonlannın hantalanması, dokumü- nun yapılması v e turlerının belırlenmebi. bol- genın depremsellığının anlaşılmasında ve ıle- nye dönuk yatırımlann tasarlanmasında ol- dukçaonemlıbılgılervenr tkıncı sorudaHar- vard Lnıversıtesı nın vermış olduğu meka- nızma çozümlu Lluslararası Standard Sıs- mograf Ağlan'ndan elde edılen bılgıler doğ- rultusunda mümkun oldu Bu çozumü Turkı- ye"dekı mevcut kayıt ıstasvonları ıle ver- mekbulmak kesınlıkle mumkun değıldır - Ulusal deprem ağı kurmak çok nıu zor? Hayır. hıç zor değıl Bırkaç kılometre uzun- luğundakı otoyol malıyetıne modern anlam- da bır deprem ağı kurulabılır Burada asıl so- run hukumetlenn ılgısını çekmektır Bugun Erzıncan-1992 ve Dınar depremlenndekı maddı zararlann belkı de v uzde 1 ıne bır ulu- sal deprem ağı kurmak mumkundur Bırba^- ka yaklaşımla Turkıye her deprem sonrasın- da onlarca tnlyonluk hasara goğus gerebıle- cek kadar zenguuteğıklıtjiorumlu ılgılılen- mızın dıkkatını bu konuy a çekmek ıstıyorum - Deprem hakkında ulkemızdeki bilgı biri- kimi nasıl? Belkı de en onemlı soru bu L Ikemızde sıs- molojı ve neotektonık açıdan bılgı bınkımı- ne sahıp gerçek bılım .adamlan mevcuttur Hukumetlerımız maalesef artık ulkemızde hıçbır anlarm kalmamı>olan akademık rutbe- len muhatap alıyorlar Gerçekten bılımsel uz- manlıklannı cıddı uluslararası yayınlanyla kanıtlamış bılımcılerımızın goruşlen sorul- malıdır Deprem olayının ıkıncı boyutu ıse henüz ulkemızde sağlıklı bır ven bankasının olmayışıdır Llusal deprem agı olmayan bır ulkede deprem verı bankasından söz etmek hayalcılık olur Ornek vermek gerekırse bu- gun Çın. Japonya ve Amerıka gıbı ülkelerde çok cıddı verı bankalan bınlerce yıl genve gıtmektedır İZMİR - Apameıa. Ge- yıkler ve Dınar Büyuk Menderes'ın doğ- duğu topraklarda kurulan aynı kentin adı bunlar Lcu de tanhın değışık donemle- rındekı depremlerde aynı acıyı yaşadı Apameıa yok olmuş yuzlerce yıl oncesı büyuk bır depremde Ardın- dan yenı bır kent kurulmuş Gey r ıkler O da aynı acıyı ya- şamış Sonra da Dınar Dinar'da deprem gecesın- den bu yana bazı goruntuler yer değıştırıyor Ilk gunku panık daha sonrakı gunlerde yennı. yıkıntılar arasında ya- kınlannı arayanlann çaresız- lığıne, ofkesıne, teslımıyetı- ne ya da sevıncıne bıraktı İnsanlar sokak sokak. çadır çadır yakınlannı anyorlar Kımı gözyaşı doküyor kımı taze bır acı. kımı de yakını- nı bulmaktan sev ınç yaşıyor Kentin merkezınde 5 katlı bırkonut.tekkataınmış En- kazın altmda bır anne ve be- beğıvar Ikısının de solukla- n dınmış Babanm yuzunu olümun acısı sarmış Ağla- mıyor, konuşmuyor, duymu- yor Gözlen enkazda Az otede koca kepçe. en- kazdan aldığı perdeyı, ante- nı, yorganı ve molozları kamyona boşaltıyor Ev sa- hıplenacılı Bır sokak ılerde ıkı katlı bır ev Korkak. hızlı ve çevık adımlar merdıven- lerı tırmanıyor Buzdolabı, televızyon. ışe yarar ne var- sa taşınıyor Kapının onün- dekı traktor yavaş yavaş do- luvor Goç başladı Melahat Gumuşali 7 0 yaşlannda Kocasını yıtırelı yıllar olmuş Yalnız yaşıyor Ağlıyor, asker oğlunun ya- nına gıdeceğını sovluvor, Van a Kemal Çelik emeklı öğretmen Kardeşının bak- kal dükkânındakı makarna. şeker ve un paketlennı kam- yonete yukluvor "Belki ye- niden Dinar'a doneriz" dı- vor Dazkırı va yola ç_ıkar- ken İsmail Özcan v e Omer Başyiğitev lennın onunde eş- yalançalınmasındıyebeklı- yorlar Bın emeklı, dığenes- naf İsmail. Denızlı >a da Aydın a taşınacağını söylu- yor çoluk çocuk Arkadaşı Omerkızıyor "Goççarede- ğil. Takdir-i ilahiye boyun eğeceksin" dıyor O. Di- nar'da kalacak Zeynep Aslan Izmır'de oturuyor 26 eyluldekı dep- remden sonra yakınlannın yanmagelmış Kabaklı Ko- yu'ne Garajda buyuk dep- remı korku dolu gozlerle an- latıyor "Kabaklı'da ayakta bina kalmadı. Halk geceyi sokakta geçirdi. Donduksa- baha kadar. Herşey Dınar'a gıtö. Birkişıbüeköyegelme- di \ardım ıçin." Dinar'da Isvıçrelı ve Al- man kurtarma ekıplen canla başla çalışıyor 5 buyük go- çuk arasında mekık doku- yorlar Kopekler enkaz altın- da sağ kalan olup olmadığı- nı araştırıyor Yabancı kur- tarma ekıplen enkaz altında- kılerden umutsuz Enkazla- nn çevresı. kurtarma çalış- malannı ızleyen yurttaşlarla dolu .Az otede ev ının y ıkın- tısını bıze gosteren 80'lık Mehmet Çimen yabancı kurtarma ekıplerını ışaret edıyor elıvle "Bunlara gâ- vur denmez, sağolsunlar..." E R K E K M I L L E T 1 İ . . .