Catalog

Athena Deponte YAJAYAN KOSTA Cjmhurryeî Kıtop üulûbö ÇmQ ftactano IŞ TûftKoğ! Cod 39/41 (34334) CoğotogMstonbul Cumhuriyet MahmutMakal '"'' KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÖTESİ Cumhuriyet lûtap Kuiübü CoŞ taricma A.Ş. THrkocoŞı Cod, 39/41 " 7 1 . YIL SAYI25171 /12000 TL (KDVıçmde) KURUCUSU YÜHÜS NADİ (1924-1945) BASYUARI NAPİR NADİ11945-1991) B EYLÜL1994 SALI BINYIUA Prof. GarvS. Becker 'Insan Sermayesi Çağı' Nobel Ekonomı Ödülü nü 1992'de kazanan Amenkah Prof. Gary Staniey Becker, azgeüşmiş ülkelenn kalkınmasının nüfusun eğtilmesıne. ınsana yaünm yapılmasına bağlı olduğunu söv ledi \ e içinde bulunduğumuz dönemi •"İnsan Sermayesi Çağı" olarak tarumladı. Dün Kahire'debaşlavan "L lusJararası Niifus ve Kalkınma Konferansı" nedeniyle bugün de U 3. BinyıT yazısını, yine bu alanda ve dünyada sadece "Cumhuriyefebu makaleyi yazan Prof. Becker'in görüşlerine ajırdık. Amerika Ekonomı Derneğj Başkaru da olan _ Prof. Gary S. Becker. "İnsanları. sahip olduklan bilgj ve beceri mArkasıSa.l7,Sü.5'te Prof. Becker'in yazısı 10. sayîada Adalet Bakanlığı, ABD ve Avrupa'daki cezaevlerini inceliyor Türk tıpı cezaevı• Adalet Bakanı Moğultay, hükümlülerin rehabili- tasyonuna dönük. daha düzenli cezaevleri konusunda Türk cezaevi' modeli çalışmalannın başlatıldığını be- _J lirtti. Cezaevlerinde insani koşullann sağlanacağını söyleyen ve 'İstanbul'da 700 kişilik kapasitede. 3 bin kişi kalıyor' diyen Moğultay. başka ülkelerdeki örneklerin incelendiğini ve ABD'den bir uzman getirildiğıni belirtti. , AN'KARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Düşünce Özgürlüğü Ko- misvonu'nun, ikı alt komis- yona aynlarak sürdürdüğü ça- lışmalannın sonunda haarla- nan rapor. eylül ayı sonunda Bakanlar Kumlu'na gidecek. Adalet Bakanı Mehmet Moğul- tay, Türkive'nin, 1923 vılında evrensel değerleri kabul ettığıni belirterek, "70 yıl sonra aradaki eksikkri telafi edeceğiz" dedı. Moğultay, hükümlülenn reha- bilitasyonuna dönük. daha dü- zenlı cezaevleri içın"Türk ce- zaevi" modeli çalışmalannın başlatıldığıru belirtti. Moğul- ta>. "İnsani koşullar olacak ve daha insani koşullarsağlanacak. Cezaevleri nakilleri daha sağlık- lı araçlar ile \apdacak" dedi. Adalet Bakanlığı bünyesınde oluşturulan Düşünce Özgürlü- ğü Komısyonu'ndan oluşturu- fan 10 kişilik alt komisyon. Adalet Bakanlığı Müsteşan Yusuf Kenan Doğan başkanlı- ğında dün de çalışmalanna de- vam etti. Alt komisyon. beşer kişiden oluşan iki gruba avnldı. İlk grup, sadece Terörle Müca- dele Yasasf nın, diğer grup da 1982 Anavasası, Türk Ceza Yasası. Basın Yasası. TRT Ya- sası ve Dernekler Yasası başta MArkasıSa. 17,Sü.3'te • Mehmet Moğultay tarafından oluşturulan Düşünce Özgürlüğü Komisyonu. iki alt komisyonla çalışmalannı 24 eylüle kadar sürdürecek. Anayasa ile Terörle Mücadele Yasası. Türk Ceza Yasası. Basın 'Barışayıbı mahkemelik Yasası. TRT Yasası ve Dernekler Yasası başta olmak üzere mevzuattaki düşünceyi suç sayan hükümleri belirleyen komisyonun raporu. ay sonunda hükümete sunulacak. Hökümet uyarılacak Adliyü başlıyor • 1994-1995 adlı yılı, bugün başjayacak. Yargıtay Başkanı Müfit Utku'nun. konuşmasının büyük bölümünü laiklik konusuna ayıracağı ve hükümete sert eleştirilerde bulunacağı öğrenildi. W4.Sayfada Onder Sav: DGM'ler kalkmalı • Türkiye Barolar Birliği Başkanı Önder Sav, adaletin yavaş işlemesinin vargıya güvensizlik yarattığını sövledi. Gecekondu fakülteleriyle hukukçu yetişmeyeceğini vurgulayan Sa\ ."12 Eylül'le kurumlaşan DGM'ler kaldırılmalı" dedi. ••/. Sayfada • Demokrasi Kurultayı Banş İnişiyatifı üyeleri, Banş Haftası için hazırlanan afişe İstanbul Valiliği tarafından izin verilmemesi işlemi aleyhine idare mahkemesinde 'iptal' istemiyle dava açtılar. • Gözaltına alınıp serbest bırakılanlardan Ali Rıza Dizdar, İstanbul Valisi Hayn Kozakçıoğlu'nu •görme özürlü' olarak niteleyerek "Hepimiz. tazminatdavasıaçacağız"dedi. M17. Sayfada Dünya Nüfus KoriFeransı başladı. Butto, konferans taslağmı eleştirdi Mübarek'ten faııatizıııle savaşçağıısı • Mısır Cumhurbaşkanı Mübarek, dün Kahire'de başlayan 'Dünya Nüfus ve Kalkınma Konferansf nda, toplumlann sağlıklı gelişebilmesi için fanatizmle mücadele edilmesi ve sorunlann diyalogla çözümlenmesi çağrısında bulundu. • Yoğun güvenlik önlemlerinin alındığı konferansta konuşan Pakistan Başbakanı Butto ise konferans taslağının İslama aykın hükümler içerdiğini belirtti.'Bunlan desteklemeyiz' dedi. • BM Genel Sekreteri Gali ülkelere, kendi inanç ve kültürlerini diğer toplumlara empoze etmemeleri ve birbirlerine karşı hoşgörülü olmalan çağnsında bulundu. ABDBaşkan Yardımcısı Al Gore ise 'Konferans dünyanın geleceğini şekillendirmek için tarihi bir fırsattır" dedi. • 9. Sayfada 'Kürtaj yasalolsun' • Yorumlanyla zaman zaman sansasyonlar yaratan Amenkan sinema sanatçısı\eBMeski iyınıyetelçisi JaneFonda. kürtaj için temkınli konuşu\or. Fonda, kürtajınvasalsağlık koşullarına uygun bir şekildeyapılmasını savundu. • 9. Sayfada ANAPtan Cüler'lihükümete 'evet' ANA MUHALEFET ÇARK ETTİ İNÖNÜ'DEN SHP LİDERİNE DESTEK ÇİLLER: DYP SEÇİME HAZIR OLSUN Çark eden ana muhalefet partisi, Çiller'li bir seçim hükümetine 'evet' dedi. ANAP ya bu hükümete girecek ya da anayasa referandumu şarüyla dışardan destek verecek. ANAP Grup Başkanvekili Hasan Korkmazcan, erken seçimle birlikte anayasa değişiklikleri için referandum istedikJerini desöyledi. B5. Sayfada Erdal İnönü partinin olumsuz gidişinden ötürü Karayalçın'a tavır aldığı haberlerini yalanlarken "Böyle şey olmaz. Genel başkana muhalıf olmam. destek olurum" dedi. İnönü SHP'den DSP'ye giden parti yönetıcileri ile ilgili olarak da soldaki partiler arasındaki "yatay geçişin"çözüm ohnadığıru söyledi. M5.Sayfada • Başbakan Çiller. DYP Başkanlık Divanı toplantısında kurmaylanna "Örgütümüz yılbaşından itibaren seçime hazır olsun' "*«'»"»•** talimatı verdi. Bakanlar yeni seçim yasası için çalışacak. İstanbul başta olmak üzere 27 mart seçiminde başansız olan il örgütlerinin tasfıyesi bekleniyor. • 5. Sayfada GENELKURMAY Yunanistan sorun çıkarmaz • TSK'nin "her zaman v e her türlü olasıhk için hazır' olduğunu ifade eden Genelkurma) vetkilileri. 'Komşumuz. mevcut durumu bozacak, komşu ülkeler arasında sorun yaratacak yeni atıbmlar yapmaz. Herkesin samimi inana budur' dhe konuştular. • Gölcük'ten aynlan gemilerle ilgili olarak da bu gemilerin daha önceden bejrlenen görevleri çerçevesinde, buiunmalan gereken yerlere intikal için yola çıktıklan belirtildi. • /7. Sayfada GUNDEM MUSTAFA BALBAY Sendikacılık Kargoda Aras Kargo işçilerinin yaşadığı olaylar, Fürkiye'de örgütlenme özgürlüğünün ne aşamada olduğunu gösteren ılginç bir de- ney oldu. Örtaya çıktı kı Türkiye'de sendikacılık, Daketlenip tarihe postalanmak ısteniyor. *Vras Kargo çalışanları, ancak "vahşikapi- talizm" dönemınde tanık olabileceğımiz, UArkosıSa.l7,Sü.3'te Korkunc bilanco Trafık kazasında yaşamlarını \itiren. çağdaş üniversitenin yılma/ savunucularından Prof. Dr. L'ğur Derman ve eşi res- sam Gül Derman (solda) bugün toprağa veriliyor. Aynı kazada ölen öğretim iivesi Erim Gözen ise yarın defnedilecek. Dermanlartoprağaveriliyor İstanbul Haber Servisi - Aydın Germenak'te öncekı gün me\dana gelen trafık kazasında ölen. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Iç Hastalıklan Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. L'ğur Derman ile eşi avukat ve ressam Gül Der- man'ın cenaze törenlen bugün yapılacak. Aynı kazada hayatını kaybeden, Derman çiftinın ar- kadaşlan Eskişehir Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğretim üyesi Erim Gözen ise >ann \apılacak törenle toprağa \enlecek Türkive'de. çağdaş üniversıtenın savunuculanndan olan Uğur Derman. bunun ıçın \'ÖK'e (Yüksek Öğre- tim Kurumu) karşı çıkan ilk öğretim ihelerindendi. Öğ- rencı ve öğretim üyelerinin örgütlenmesi konusunda MArkosıSa. 17, Sü. Tde Trafıkte 5yılda 34 bin ölü • Trafık kazalannda 1993 yıhnda 9 bin 457 kişi yaşamını yitirdi. Kaza sayısı her yıl artıyor. Türkiye Trafık Kazalannda Yardım Vakfı Başkanı Prof. Dr. Rıdvan Ege, kazalarda. teknik sorunlann göz ardı edilerek. insan unsurunun öneçıkanldığını. yayalar üzerinde ise eğitim yapılmadığını söyledi. 1993>ıh istatistiklerine göre. kazalarda sürücüler yüzde 90 oranında kusurlu. BÜLENTSARIOĞLL ANKARA - Trafık kazalan nedenivle son 5 yıl içinde 34 bin 488 kişinin yaşamını yitirdiği belirtildi. Son vıllarda kaza ve varalanma sayısında büvük oranda artış gözlenirken 1993 vılı istatistiklerine göre karayol- İanndaki kazalarda sürücüler, yüzde 90 oranında kusurlu bu- lundu Trafık Kazalannda Yardım Vakfı Başkanı Prof. Dr. Rıdvan Ege, trafıkteki 3 UArkasıSa.l7,Sü.l'de DEMİREL BUDAPEŞTE DE Macaristan'a 'barış' seferi • Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel. dün Macaristan'a gitti. Macaristan Cumhurbaşkanı ve Başbakanı ile de görüşen Demirel, 3 günlük ziyaretinden somut sonuçlar çıkacağını söyledi. • Cumhurbaşkanı Demirel. Macaristan ile ekonomik ve ticari ilişkileri geliştirmeye de büyük önem verdiklerini ifade ederek. ticaret hacmini arttırmanın ve Türkiye aleyhine süren dengesizliğin giderilmesinin > ollarını araştırdıklannı bildirdi. Demirel. Meçhul Asker Abidesi ile Türk Şehitliği'ne çelenk koydu. • #. Savfada Hazinehazırdan yemeyebaşladı • Düşük faizle borçlanamav an Hazine IMF'yi kızdırmak pahasına hazırdan yiyor. Para piyasalanm uzun süreli etkisi altına alan ve bankalara yüzde 10'luk bir kar marjı bırakan Merkez Bankası-banka-Hazine döngüsü piyasalardaki son gelişmeler ile tersine döndü. • Daha önce Merkez Bankasfndaki kısa \adeli avans hesabını kapatmaya çalışan Hazine, şimdi bu hesaba tekrar başvurmaya başladı. Hazine'nin Merkez Bankası'nda bulunan kısa vadeli avans hesabı 26 ağustos rakamlan ile 83 trilyon 234 milyar düzeylerine yükseldi. Bu rakam bir önceki hafta 79 trilyon 684 milyar liraydı. • 6. Sayfada Bizim rüyanıız, onlara kâbus •Hükümetin yılın ikinci 6 ayı için hedefîediği yüzde 20'lik enflasyon oranı, piyasalar için geçerliliğini yitirdi. Hüİcümet yetkilileri, enflasyonun seyrininormal karşılarken Çin'de yılhk yüzde 20 enflasyon oranı, yetldlflerin uykusunu kaçınyor. U 7. Sayfada 0LAYLAMN GERÇEK Yine Trafik Canavan Insanların çeşitli gereksi- rmlerihi kaşılamak için ya- rrlanmak zorunda oldukları ferayolu ulaşımı, hem devle- h hem de yurttaşların hafif- semeleri sonunda masallar- daki yedi başlı ejdere döndü. Ancak masallardaki gibi yedi başlı ejderi öldürüp in- sanlarımızı kurtaracak bir kahraman, ne geliyor ne de geleceği konusunda umutlar veriyor. Trafik canavarının son kur- banları, değerli bilim adamı kanser uzmanı Prof.Dr. Uğur Derman, eşi ressam Gül Derman ve Anadolu Üniver- sitesinin değerli öğretim gö- revlilerinden Animatör Erim Gözen oldu. Aydın'ın Ger- mencik ilçesinde bir kamyo- nun altına giren araçta en ve- rimli çağlarında yaşamlarını yitirdiler. Istatistikler. 1989 başından bu yılın temmuzuna dek ge- çen sürede meydana gelen trafik kazalannda yaşamları- nı yitirenlerin toplamını, 37 bin gibi korkunç bir sayı ola- rak veriyor. Bu süre içindeki yaralı toplamı da aynı kor- kunçukta. Yaklaşık 500 bin kişi yaralanmış, bunların ka- çının onulmaz sakatlıkları ol- duğu bilinemiyor. Yaşamdan dolaylı olarak koparılmış kişi- lerin sayısı ise belli değil. 1989dan 1993e kadar olan dönemde ölümler, 6 bin sayı- • • • UArkasıSa.l7,Sü.8'de Öğrenci tasıma ücretine y Ü Z d e 10O z a m Istanbul'da yaklaşık 500 bin öğrencinin yararlandığı okul servis ücretlerine yüzde yüz zam yapıldı.Odalara kayıtlı olmayanlar, öğrenci taşıma işini yapamayacak. • 3. Sayfada İstanbul dev bir köy olacak Şehir Plancıları Odası Başkanı Prof. Mehmet Çubuk. gerekkaçakinşaatlar, gerek yasal yollayapılanplanlıyerlerdealtyapının dikkatealınmamasınınçarpıkyapılaşmaya neden olduğunu söyledi. M Arka Sayfada 'Basarısızlığa tahammülüm yOk' Çalıkuşu'nun Feride'si Tilbe Saran, oyunculuğunundeğerlendirilmemesinden yakınarak, "Ben bu oyunda kötü bir iş yaptığımı düşünmüyorum" dedi. W12. Sayfada 800 Bosnakdaha sürüldü Bosnalı Sırpların Boşnaklarayöneliketnik temizliği sürdürerek, Boşnak hükümetinin denetimindekitopraklara800Müslümanı sürdükleri bildirildi.B9. Sayfada 6 GÜVENLİK GÖREVLİSÎ ŞEHİT 16PKK9 üöldürüldüBORSA! DOLAR ûDün 25.941.68 Öncekı 25.457.29 Dün 33.600 Öncekı 33.750 MARK ûDün 21.600 Öncekı 21.550 ALTIN ODün 420.000 Önceki 423.000 çin'de gençevlllercocuk I S t e m İ y o r Genç çiftler bol para kazanarak elde edebilecekleri en yüksek yaşamstandardınaerişmeçabasındalar. • Arka Sayfada Haber Merkezi - Şırnak. Bitlis. Diyarbakır. Hakkari ve Sıirt'te güvenlik kuvvetlerince gerçekleştirilen operasyonlar- 3a 16 PKK'li terörist öldürül- dü. Çatışmalarda 6 gü\enlık görevlisi de şehit oldu. Türk Hava Kuvvetleri'nin 29 Ağus- tos'ta Irak topraklanndaki Hakurk bölgesine yaptığı ha- va harekatında 51 PKfrf'li te- röristin öldüriildüğü. 74 terö- ristin yaralandığı bildirildi. Bölücü terör örgütü PKK'den kaçarak. Türkiye'nin Beyrut Büyükelçiliği'ne sığınan piş- mancı Murat Özgöl. "Bekaa kapalı. ama şehirlerdeki evler- de eğitim göriiyoruz" dedi. Olağanüstü Hal Bölge Vali- liği'nin açıklamasına göre bö- lücü terör örgütü PKK'yi et- kisiz hale getirmek için gerçek- leştinlen operasvonlar sırası- nda çıkan çatışmalarda. Şı- rnak'ın doğusunda yer alan Kelmehmet Dağlan'nda 10, mArkastSa.l7,Sü.rde