Catalog

Cazipflyatı NCR PCler üstelik üıyıl garantili A/rıntılı tilgı için arayın: 0(212)243 0 69-249 83 84 CumhuriyeC tiCRPCahn,kazanın! Global Information Solutions 71.YISAYI25118 KURUCUSU: YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NAOİ (1945-1991) 18 TEMMUZ 1994 CUMARTESİ Uzayda büyük çarpışma• Kuyrukluyıldız Shoemaker-Levy ile Jüpiter 'in çarpışma olayı, gezegenin arka yüzünde gerçekleşeceği için Dünya 'daki teleskoplarla gözlemlenemeyecek. Bilim Teknik - Kuyrukluyıldız Shoemaker-Levy, güneş sistemimizin dev gezegenüüpiter'le bugün saat 22.53'te çarpışıyor. Çarpışmanın görüntülerini Amerikan Uzay Dairesi (NASA) bütün dünyaya naklen yayımlayacağını duyurdu. Bilim adamlan, Jüpıter'in en dış yüzeyi bir bulut katmanı ıle sanlı olduğu için çarpışmanın nasıl gerçekleşeceği ve ne gibi sonuçlara yol açabileceği konusunda kesin bir şey söyleyemıyorlar. Jüpiter üzerinde ya çok önemli olaylar olacak ya da dev gezegen kuyrukluyıldızı hıçbir şey olmamış gjbı yutacak. Özellikle Amerika'da ve Avrupa ülkelerinde olayı gözlemleyebilmek umuduyla teleskop satışlannda büyük artışlar olduğu belirtili- yor. Ancak çarpışma Jüpıter'in arka yüzünde gerçekleşeceği için olay, Dünya'- daki teleskoplarla gözlemlenemeyecek. 5 yıl önce araştırma yapmak üzere Jüpıter'e gönderilen Galileo uydusu, Hubble uzay teleskobu ve Voyager 2 uydusu. elektronik gözleriyleçarpışmayı izleyecekler ve fotoğraflar gönderecekler. Dünyaya yapılacak naklen yayın da bu uydulardan alınacak görüntüler sayesınde gerçekleşecek. Kuyrukluyıldız 1.4mılyon km uzunluğunda ve24parçadan oluşuyor. Kuyrukluyıldızın çaplan 4 km kadar ofan BUGUN CUMHURİVET'LE BİRLİKTE diğer parçalan da 16-22 temmuz tarihleri arasında birbiri peşi sıra Jüpiter'e çarpacak. Ku>ruklu\ıldız,geçen\ıl tesadüfen gökbilimcıleri Carolyn-Euggene Shoemaker ve David Levy tarafından saptanmıştı. Ancak kuyrukluyıldızın diğer kuyrukluyıldızlardan farklı olarak 24 merkezı vardı ve art arda dizılmiş inci UArkasıSa.l9,Sü.8'de Çiller,siyasetivurduSHP: Kurultay IstenlyorBaşbakan Çiller'in malvarlığmn araştınlmasına ilişkin önergenin milletvekllerinin büyük bölümünün oylanyla reddedilmesi, SHP'de parti içi muhalefeti sertleştirdi. Grup Başkaru Aydın Güven Gürkan, Genel Başkan Murat Karayalçın ile ANAP önergesine ret oyu kuUanan milletvekilierini sert bir dille eleştirirken, bakanlık vaadinin bir araç olarak kuÛanıldığını söyled:. MS.Sayfada DYP: Cobanoğlu Istifa ettl Başbakan Çiller'in. SHP'nin desteği> le malvarlığına ilişkin önergeyi reddettirmesi DYP içindeki rahatsızlıklan su yüzüne çıkardı. Devlet Bakanı M. Ali Yılmaz'ın sürpriz ıstifa karannın ardından, TBMM'nin öncekı günkü olağanüstü toplantısında ANAP'ın önergesi için "kabul" oyu veren Izmir Milletvekili Çobanoğlu da, Çiller'i ağır bir dille suçlayarak dünDYP'denistifaetti. MS.Sayfada ANAP:Artık sert muhalefet ANAP lideri Yılmaz, Çiller'i serveti hakkındakı araştırma önergesinin reddedilmesinden sonra, soruşturma önergesi ve mitinglerle sıkıştırmaya haarlanıyor. Yılmaz, "artık sert muhalefete" başlayacağını belirterek, "Günah benden gitti" dedi. ANAP lideri, "Asıl hesaplaşma bundan sonra. Araştırma önergesini reddederek kurtulacaklanru sanıyorlarsa aldanıyorlar" görüşünüsavundu. MS.Sayfada POLİTİKA GUNLUĞU HİKMET ÇETİNKAYA Bravo Karayalçın'a! • SHP'de fırtına öncesi bir sessizlik sürerken il örgütlerindeki hava açıklık kazanıyor: "Olağanüstü kurultaya gidelim." SHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın, "Çiller'i kurtarma operasyonundan" hoşnut gözüküyor. M5. Sayfada Marsan Holding Ortaklan Tansu Çiller'i aklayamadı • Son üç yılda ödediği vergilerin toplamı 30 milyon liranın altında kalan Başbakan'a aıt Marsan Holding'in hesaplannı ortaklan da aklayamadı. Marsan Holding'in ortağı Yüksel Noyanoglu, Başbakan ve eşinin ABD'deortaya çıkan yatırunlannın Marsan Holding tarafından gerçekleştirildiğini açıklamasma rağmen şirketin yıllardır aktif faaliyetı bulunmadığını söyledi. DOĞAN AKlN'm haberl • 19. Sayfada GUNDEM MUSTAFA BALBAY Balkan Kazanı... • Bir saatlik helikopter yolculuğunun ardından yeşil bir vadinin devamında görünen Saraybosna, giysileri lime lime olmuş bir insan bedenini andınyordu. Bazı yerler sapasağlam, bazı yerler savaşın tüm vahşetini gözler önüne seriyor. Bu arada biz Türkiye'deki cadı kazanından kalkıp Balkan kazanına girdik.B 19. Sayfada Demirel'e Sırp tehdidiTürk Banş Gücü'nü ziyaret etmek ve resmi temaslarda bulunmak üzere Hırvatistan'a giden Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in Saraybosna'ya yapacağı ziyaret, Sırplann uçağı düşürme tehdidinde bulunmalan üzerine iptal edildi. 1//. Sayfada Sağlık çalışaııları yürudu Tüm Sağhk-Sen'm aldığj kararla ağırlıkla İstanbul'da ve diğer büyük kentlerde binlerce sağlık calışanı "5 nisan ekonomik istikrar paketini protesto etmek" "demokratik hak talebi" için bir günlük iş bırakma eylemi yaptı ve 20 temmuz genel eylemi içinçağn çıkardı. İş bırakma eylemi nedeniyle hastanelerin polıkliniklerinde ve servislerde iş dururken, acil servisveyoğun bakımlarda sağlık hızmetleri sürdü. (Fotoğraf: YASEMİN KOYUTÜRK) • 7. Sayfada Valilik Sudoki kirlilîk saklanıyor • İstanbulVaüüği,İSKİ ve DSİ'nin analiz çalışmalannı kanıt göstererek şehir suyunun "temiz' olduğunu ileri sürerken Çevre Komisyonu uzmanlannın hazırladığı raporda İSKİ ve DSİ analizlerinin güvenilmez, sulann sağüksız olduğu vurgulandı. M 7. Sayfada REFAH'LI BELEDİYEYE SUÇ DUYURUSU • 7. Sayfada NASAve RusyaUzay AjansıBaşkanlan Cumhuriyet'e yazdı İnsanoğlu 25yıl önce ilk kez 20 temmuzda Ay 'a ayak bastı. Önümüzdeki21. yüzyılda uzayda neler olacak? Uzay çahşmaları neden nükleer savaşı önledi? Uzay uçuşları aygıîlarınküçülîülmesinde nasıldevrim yarattı? Uzaydan bakınça dünyanedengüçsüz? Pinatoba Yanardağı patlayınca dünyada ne oldu? Anîarkîika üzerindeki ozon deliğiyüzdekaçartiı? 1998 Haziranında uzaya aîılacak ' 'Dünya Gözlem Sistemi Uydusu"neyigözleyecek? Amerikan NASA Başkanı, gizli Rus Uzay Üssü'nde neyaptı? Rus Uzay Ajansı Başkanı, Amerikan Kongresi'nde neyin lobisiniyaptı? Önümüzdeki yıllarda yörüngeye hangifabrika yerleştirilecek? Uzay elektrik istasyonu, lazerle dünyaya nasılenerji sağlayacak?Kış aylarında karanlıkta kalan yüksek enlemli ülkeler uzaydan nasıl aydınlatüacak? Uzay copıı sorunu nasıl çözümlenecek?Mars 'a yolculuk ve uzay turizmi ne zaman başlıyor? NASA Başkanı DanielS. Gohtin ve Rus Uzay Ajansı Başkanı YuriKoptev'inyazüarı Yakında Cumhuriyet'te Yüzsüzler utanacak mı?50 milyon liranın üzerinde vergi borcu bulunan mükellefler arasında kamu kuruluşlarının ağırlıktaolduğudikkatiçekti. U9.Sayfada DOn 22.679.71 Önceki 22.246.38 DOLAR, MARK ALTIN Dün 30.750 Onceki Dün 19.850 Onceki 30.700 I 19.850 Dün 379.750 Onceki 378.000 Ithalatda Ihracat da azaldı Mayıs ayında ithalat geçen yılın aynı ayına göre neredeyse yarı yarıya azaldı. Ancak ihracatta da yüzde 8.8 oranında azalma oldu. M9. Sayfada Memurzamsızmaa$ aldı Koalisyondaki maaş artış oranı ve veriliş tarihi konusundaki anlaşmazhk nedeniyle memurlar, yılın ikinci yarısına zamsız maaşlagirdiler. W. Sayfada Kahvetlryakllerlne ktttü habei* Dünyada kahve flyatları yükselmeye başladı. ABD'de Procter and Gamble şirketi sattığı kahvenin fiyatını yüzde 17 arttırdı.Avrupa'da dafiyatlar ortalama yüzde 20yükseldi. MArka Sayfada Yasamın son durağı nerede? Hollandalı birgrupdoktor10hastanede4yıl boyunca kalp hastaları üzerinde yaptıkları çalışmaların, ölümün yaşamın son durağı olmadığını gösterdiğini ileri sürüyorlar • Arka Sayfada ERBİL TUŞALP yazdl 4. Sayfada NobelEkonomiÖdülü'nti 1986'da kazanan Prof. James M. Buchanan "Özel grupların çıkarlarının siyasaiaria konınmasını yasaklav an bir anay asal çerçeve içinde. pazar ekonomisinin vaat ettiği refah. liberalizmin yeni keşfedilen ideolojisini oluşturabilir" dedi. Amenkalı Prof. James M. Buchanan bu oluşum ıçın şu uvgulamayı önerdı: "Betirli endüstri, meslek veişlere siyasal olarak getirilecek herhangi bir kısıtlama. anayasa ile yasaklanmalı ya da tüm endüstri, meslek ve işler eşit tutulmalı. Yabancı rekabetinden konınan bir mal varsa, bu konıma tüm mallara tanınmalı. Vergiler her tüıiü gelir kaynağına eşit uygulanmalı." Ekonomıde "Kamu Seçimi" Profesörü Buchanan "Cumhuriyet"e özel olarak yazdığı "21. yüıyıl, 20. yüzyılın ABD'li prof. Buchanan Piyasa işler ekonomisinden ders aJır mı" başlıkh yaasında şu yargısına >er \ erdi: "Toplumbilim tarihinin en büyük deneyi 20. yüzyılda yapıldı. Merkezden denetlenen kurumlar aracılığıy la ulusal ekonomiler kurma çabaları kesinlikle başarısız oldu. Bu yiizyıl, iki yönlü teoriyi tümüyle doğmladı: Pazar işler, sosyalizm işiemez." Prof. Buchanan, gelecek yüzyıla yönelik kehanetini i$e "Ekonomik hareketlerin siyasal denetimi, yerini pazann serbest güçlerine bırakacak, önümüzdeki yılların reformcu atılımı ulusaJlaştııma değil, özeUeştirme olacaktır" şpzlen>le özetledı. 1986'da Nobel Ekonomı Ödülü'nü kazanan Buchanan "Toplumlar karar vermezler; kişiler üyesi olduklan siy asal, ekonomik >e topiumsal gruplardaki rollerine, özel ve tüzel kişiliklerine göre kararlar verirler" diye yazdı. "Pazar ekonomisinin siyasal denetimT'ne Prof. Buchanan şu düşünceyle karşı çıktı. "Pazar ilkelerine dayalı ulusal ekonomilerde toplam değer genel çıkarlara dayanır; belirli gnıplar için değer yaratan özel çıkarlara day anması gerekmez. Bazı grupların üyesi olan birçok kişi serbest ekonominin en iyi değeri yaratacağını bildiği halde pazann denetimi için siy asal önlemleri destekler. \'apılan hesap çok basittir. 100'ün yüzde beşi, [ 200'ün yüzde birinden fazladır.