Catalog

SAYFA CUMHURIYET 9 HAZİRAN1994 PERŞEMBE HABERLER KITmaUan haczedilecek •ANKARA (AA)- KİT'lerin taşınır ve taşınmaz her türlü mallannın haczedilebilmesini öngören yasa tasansı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. TBMM Genel Kurulu'nda ivedilikle görüşülrnesi kararlaştmlan tasan, KİT'lerin mallannın haczedilmesini önleyen KHK maddesinin yürürlükten kaldınlmasını öngörüyor. Tasannın gerekçesinde, "Özelleştirme kapası dışında kalan KITlerin özel hukuk hükümleri çerçevesinde tasfiyelerinin hızlandınlması amacıyla bu tasan hazırlanmıştır" denildi. DEPiddianamesi gizü basılıyop • ANKARA (AA) - Ankara DGM Başsavcısı Nusret Demiral, dokunulmazlıklan kaldınldıktan sonra DGM'ce tutuklanan 5'i DEP'li biri bağımsız 6 milletvekiliyle ilgili hazırlanan iddianamenin basımının tamamlanmak üzere olduğunu bildirdi. Demiral. iddianamenin basına sızdınlması halinde. ilgililer hakkında soruşturma açacaklannı söyledi. Başsava Demiral, yaptığı açıklamada, halen Ankara Kapalı Cezaevi'nde bulunan 6 milletvekili hakkında hazırlanan iddianamenin basımının son aşamaya geldığıni söyledi. Demiral, "Basım yerini bile gizli tutuyoruz. Kimse bilmiyor" dedi. lOPKK'li öldürüldü • Yurt Haberleri Senisi - Van'ın Gürpınar, Iğdır'm Tuzluca ilçesi Gaziler bucağı ve Adana'nın Saimbeyli ilçesine bağlı Yeniköy yakınlannda güvenlik güçleriyle PKK'li teröristler arasında çıkan çatışmada bir teğmen, bir astsubay, bir uzman çavuş, 2 er ile bir korucuşehitoldu. Operasyonlarda lOPKK'li öldürüldü. Mumcu Parkı icîn Bepi ddım • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Çandarh'da Uğur Mumcu Parkı'nın ismini değiştinnek isteyen CHP'li Belediye Başkanı Sebahattin Uysal, CHP İlBaşkanıErol Güngör'ün baskısı üzerine geri adım attı. Uysal, bir süre önce parkın gençlik merkezine dönüştürüleceğini ve isminin de değiştirileceğini açıklamışlı. İl Başkanı Güngör'ün devreye girmesi üzenne Uysal geri adım atmak zorunda kaldı. Güngör, partisinin Mumcu'ya karşı bir tavnrun söz konusu olamayacağını belirtti ve konunun yanlış anlaşıldığını söyledi. Güngör'ün devreye girmesi üzerine Uysal, parkın isminin değişmesiyle ilgili başkanlık önergesini geri çekti. Pakdemirli'den uyarı •ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- AN APGenel Başkan Yardıması Ekrem Pakdemirli. hükümetin aldığı yanlış kararlar sonucu yaşananekonomik krizin "sosyal patlamalara" neden olabileceği uyansmda bulundu. ANAP Genişlelilmiş Başkanlık Divanı toplantısında konuşan Pakdemirli, ocak ayınm ortalanndan itibaren yaşanan ekonomik bunalımın "milli felaket" haline geldiğini savundu. Yap-işlereyeni düzenleme • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kamu kurum ve kunıluşlanrun yükümlülüğü altmdaki ileri teknoloji ve yüksek finansman gerektiren yatınmlann "Yap-İşlet-Devret" (YİD) modeline göre yapılmasıru düzenleyen ve yatınmcılara kolaylıklar sağlayan yasa tasansı TBMM Genel Kumlu'nda kabul edildi. Bu modele göre yapılacak tesisler. Ihale Yasası'na bağlı olmadan sözleşme yoluyla yerli ve yabancı sermaye şirketlerine verilebilecek. Türkeş:Irkçılık • ANKARA (AA) - MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş, insanlığın başına gelen belalann, etnik ırkçılık ve emperyalizmden kaynaklandığını ifade ederek "Üstümüze sahnan ırkçılık belasıyla karşı karşıyayız. Bunu da aşacağız" dedi. Üniversite Demokratik kurum ve kuruluşlar ile bilimadamlan, anayasa değişikliği için partiler arasında sağlanan uzlaşmanın sevindirici olduğu görüşünde sivil anayasanmpeşinde Askeri rutıtan temizlikGündemdeki anayasa Demokrasi düşmanlanProf. Dr. Zafer Üskül, 'ANAP'm değişikliğini değerlendiren demokratik kitle örgütü ya da DYPnin 'Şahinler' kanadının karşı çıkması, temsilcileri ve üniversite çevreleri, anayasa demokrasiye karşı çıkmak olarak değerlendirilecektir. maddelerinin üzerlerine sinen, askeri ruhtan [ ^ S j B B ^ _ a Toplum onlan demokrasi düşmanı olarak anndınlması gerektiğini söylediler. | M P W M nitelendirecektir" dedi. Haber Merkezi- Anayasa değişikliği konusunda TBMM'de temsil edilen si- yasi partiler arasında vanlan "uzlaş- ma". hukukçular, demokratik kıtle ör- gütlen, meslek kuruluşlan ve bilim adamlan tarafından olumlu karşılandı. Anavasanın 16 maddesinde yapılması planlanan değişiklik. 12 Eylül hukuku- nun ortadan kaldınlmasına ve sivil top- luma ge- çişin ilk adımı olarak değerlen- dırildi. 12 Ey- lül askeri darbesin- den son- ı ha- rlanan 82 Ana- yasası'- nın rrri- marlanndan Prof. Dr. Orhan Aldıkaçtı. söz konusu değişik- liklerin gerekli olduğunu. an- cak yeni yazılacak metinde "dik- katli" davranılması eerektiğini söyledi. AldıkaçtıT "1983 yılından beri katıldığun rüm top- İantılarda. dernekler \e sendika- larla ilgili hükümlerin ele alı- nması gerektiğini söylemiştitn. Bu hükümler, o /amanın koşul- larına göre belirlenmişti. Şimdi bunların yeniden görüşülmesin- de varar >ardır" dedi. na bırakmak da yanlış olur. O zaman 'Demokratikleşme yo- lundaki her türlü düzekme yapılamayacak ve anayasa değişikliği ertelenecek' demek olur. Bu nedenle Meclis'in bu- günkü oluşumuna göre partisel uzlaşmalarla gerekli düzen- lemenin yapılması yararlıdır" dedi. Ekmekçi Çağdaş Gazeteciler Derneği Genel Başkanı Mustafa Ekmek- çi de girişimi olumlu bulduk- lannı vurgulayarak, "1982 Ana- yasası'nın, temelde başlangıç bö- jümii dahil. hepsi değişmelidir. Türkiye, gerçekten demokratsa demokratik bir anayasayla yöne- rilmelidir" dedi. Orhan Aldıkaçtı Sivil anayasa Meclis tatile girmeden yasalasacağını söyledi TBMMBaşkanı Cindoruk, anayasa değişMğinden umutiu katkıda bulunmasını ümitle bekliyoruz. Bu arada basın özgürliiğü önündeki en- gellerin de kaldınlmasını istiyoruz" diye konuştu. TİSK Başkanı Refik Baydur, değişik- likle ilgili "olumsuz düşünmenin" müm- kün olamayacağını vurguladı. Baydur, görüşlerini, "Anayasada bazı değişiklik- ler yapılması gerekiyor. Bu işe bir kere başlanmı- şken en Prof. Zafer Lskül Anayasa hukuku profesörü Zafer Üskül. anavasanın. bazı maddelerini değjştirmekle dü- zelmeyeceğini, tümünün değiş- tirilmesi gerektiğini vurgulaya- rak 1991 seçimle- rinde tüm partile- rin anayasayı de- ğiştireceklerini vaat ettiklerini. ancak Meclis'in bunu başara- madığını söyledi. Seçim sonrasında Türkiye Cumhu- riyeti tarihinde. Meclis'in. ilk kez bir sivil anayasa yapma şansını ya- kaladığını. ancak günümüzde bu şansın ortadan kalktığını ifade edcn Cskül. şöyle de- vam etti: "Yeni bir anayasa yerine sadece ana- yasada yapılacak değişikliklere razı ola- cak hale geldik. Değişikliklerin yapılma- sı umarım bir başlangıç olur. Bu anayasa, ne kadar iyi niyetle değiştirilirse değişti- rilsin. askeri rejim anlayışı nıhu tüm maddelerine sinmişrir. Ancak yapılacak değişikliklerin Türkiye toplumuna biraz daha demokrasi getireceğini düşünüyo- rum. Bu nedenle de hcrkesin. tüm partile- rin ve kuruluşların bu değişiklikleri des- teklemesi gerekir. ANAP'm ya da DYP'nin "Şahinler" kanadının değişik- liklere karşı çıkması, demokrasiye karşı çıkmak olarak değerlendirilecektir. Top- lum onlan demokrasi düşmanı olarak ni- telendirecektir." Bütünsel bir değişiklik Türk Hukuk Kurumu Genel Başkanı AtiUa Sav da anayasanm tümüyle değiş- tinlmesi gerektiği fikrini yineleyerek. "Parçasaldeğişikİikler yeterli olmayabi- lir. Ancak bu gerekçelerle her şeyi zama- ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -TBMM Başkanı Hüsamettin Ondoruk, anavasanın Meclis tatife girmeden değiştirileceğini ve gelecek yasama yılında da ilgili yasalarda yeni düzenlemelere gidileceğini bildirdi. Cindoruk. basına yönelik kısıtlamalann kaldınlması için elinden geieni yapmaya hazır olduğunu belirtti. TBMM Başkanı Cindoruk. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nafl Güreli i!e Yönetim Kurulu üyelerini dün parlamentoda kabuf ederek bir süre görüştü. Güreli, TBMM Başkanı'na basın kuruluşlan arasmdaki promosyon çekişmesinden duyduğu kaygılan anlattı. Güreli, ekonomik sıkmtılann basını da etkilediğini ancak bunun diğer sektörterde yaşanan sıktntılargibi kamuoyunun gündemineyansımadtğmı belirtti. Promosyon çekişmesinin sakıncalan üzerinde duran Güreli, bu konuda basın kuruluşlannın bir araya geierek. kısıtlayıcı düzenlemeler yapması gerektiğini söyİedi. Güreü, aynca. koalisyon hükümetinin açıkladığı demokratikleşme paketinde, düşünce özgürlüğünün sağlanması ve önündeki engellerin kaldınlması konusunda düzenleme vaadi bulunmamasından üzüntü duyduklannı kaydettı. Cindoruk ise basına yönelik kısıtlamalann kaldınlması konusunda Güreli'den yardım istedi ve cemiyetin haarlayacağı değişiklik önerilerinin yasalaşması için elinden geieni yapmaya hazır olduğunu belirtti. Anayasanm bazı maddelerinin değiştirilmesi için partilerin uzlaştığjnadikkat çeken Cindoruk, "Bu maddeler içinde düşünce özgürlüğünü kısıtlayan maddeler de >ar. Meclis tatile girmeden önce anay asa değişikliği gerçekleşmiş olacak" dedi. Cindoruk. anayasa değişikliğinin tek başına yeterli olmadığını da belirterek. gelecek yasama yılında ilgılı yasalarda anayasa değişikliklerine paralel düzenlemeler yapılacağmı kaydetti. ıvısı yapılıp ta- mamlan- malıdır ki ondan sonra 'bu işlerle za- man kay- bedildiği' biçiminde birbirimi- zi suç- layaca- ğımıza. yolumuza devam bilelim" diye dile getirdi. 'YÖK sözü tutulsun" Refik Bavdur ede- Anayasanın insan haklan ve demok- ratikleşme önünde en büyük engeli oluşturduğunu vurgulayan İnsan Hak- lan Derneği Genel Başkanı Akın Birdal. değişiklik çalışmalannı "sivil girişim" olarak nitelendirdi. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başka- nı Nail Güreli. sivil toplum örgütlerinin anayasa değişikliği için bir araya gelme- sinin çok olumlu olduğunu belirtti. Gü- reli. "Böyle bir çalışmanın demokratik- leşme) e ve demokrasinin gelişimine Değiştirilmesiistenen antidemokratikmaddelerHaberMerkezi-TBMM BaşkanıHüsamertinCindoruk un başkanlığmda toplanan siyasi parti genel başkanlan ve temsilcilerinin değişıırılmesi konsunda anlaşma>"a vardıklan Anayasa maddeleri, "temel hak ve bürrivetler" ile "çalışma hayatı ve siyasi hayatı" düzenliyor. Liderler zirvesinde, anayasadan çıkanlması konusunda görüş birüği sağSanan. "Başlangıç" bölümünün birinci veikinci fikralan şöyle: "Ebedi Türk vatan ve milletinin bütünlüpne ve kutsal Türk Devletinin varlığına karşı. cumhuriyet devrinde benzeri görülmemiş bötücü ve yıkıcı kanlı bir iç sa\ aşın gerçekkşme noktasına y aklaştığı sıradı; Türk Milletinin aynlmaz parçası olan Türk Silahlı ku> u'tk'ri'nin, milierin çağrısıyla gerçekleştirdiği 12 Eylül 1980harekatı sonucunda, Türk milletinin meşru temsilcileri olan Daıuşma Meclisince ha/ırlaıup, Milli Güvenlik Koaseyi'ncesoB şekfi verilerek. Türk Milleti tarafından kabul ve tasvip >e doğrudan doğnıya O'nun eliyle vazolan bu .Anayasa..." Siyasi partilerin değiştirilmesi konusunda görüşbirüğine vardıkian Anayasa maddetennin kapsamlan ıse şöyle: Madde 14- Temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamaması. Madde 15-Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasımn durdurulması, Madde 24- Dirt ve vicdan hürriyeü. Madde 33- Dernek kurma hürriyeü, Madde 51- Sendika kurma hakkı. Madde 52- Sendikal faaliyet, Madde53- Topiu iş sözleşmesi hakkı, Madde 67- Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma haklan, Madde 68- Parti kurma. partilere girme ve partilerdençıkma. Madde69-Siyasi partilerin uyacaklan esaslar. Madde 76- Milletvekili seçilme yeterliliği. Madde 82- Üyelikle bağdaşmayan işler. Madde84- Üyeüğin düşmesi, Madde 135- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlan. Öğretim Üyeleri Derneği Ge- nel Sekreteri Tahir Hatipoğlu da "Anayasa değişikliklerinin tamamına katılıyoruz. Özellikle din dersini zonınlu kdan mad- denin mutlaka değiştirilerek laik cumhuriyete yakışır şekilde dü- zenjenmesini öneriyoruz" dedi. Öğretim Elemanlan Sendi- kası Genel Başkanı Yr. Doç. Dr. L'fuk Aras, siyasi partilerin seçım sırasında verdiği, "YÖK'ü kaldıracağız" sözünü anımsatarak. "Ancak, görül- mektedir ki bugün bu vaatler unutulmustur ve anavasanın başlangıç bölümü ve 14 maddesi değiştirilirken YÖK'e değinmek gereği bile duyulmamaktadır" dedi. Türk Tabipler Birliği. Türk Diş Hekimleri Birli- ği, Türk Mimar ve Mühendis Odalan Birliği. Türk Esnaf ve Sanatkarlan Konfederasyo- nu. Türkiye Ziraat Odalan Birliği ve Tüm Belediye Me- murlan Sendi- kası da anava- sanın değiştirilmesine yönelik çabalan olumlu bulduklannı. ancak anavasanın tümünün ele alınması gerektiğini açı- kladılar. Anayasa konusunda vanlan uzlaş- mayı önemsediklerini belirten SHP Ge- nel Sekreter Yardımcısı Ethem Cankur- taran. "TBMM, 12 Eylül rcnnıini aşa- cak, 12 Eylül anayasasını değiştirecek iradesinin var olduğunu göstermelidir" dedi. Cankurtaran. demokrasiden vana tüm güçleri, "anayasa değişikliğinin ger- çekleştirilmesi için TBMM üzerindeki denetim ve takip haklannı kullanmaya" çağırdı. CHP Genel Sekreter Yardımcısı Veli Aksoy. partisinin demokratikleşmeyle ilgili atılacak her adıma destek vereceği- ni söyledi. Anayasanm halen "12 Eylül mantığını" taşıdığını. toplumu korku- tan. ürküten baskıcı bir mantığa sahip olduğunu vurgulayan Aksoy. "Tür- kiye'nin demokratikleşmeye ihtiyacı var. CHP olarak her türlü fedakarlığa hazı- rız" dedi. E. Cankurtaran Partilerarası komisyon, TBMM Başkanı Cindoruk'un başkanlığında 6.5 saat toplantı yaptı Anayasa değişikliği şekiUeniyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -Anayasa değişikliği için oluşturulan partilerarası komisvon. anayasanm başlangıç bölümünde ver alan 1 ve 2. fıkralann metinden çıkanlmasını karar- laştınrken, 14. 15. 68. 84 ve 85. madde- lerin değiştirilmesinde görüş biriiğine vardı. Bu beş madde ile ilgili >eni nietin- lerin >azımı tamamlandı. Komisyon bugün tekrar toplanarak diğer madde- leri ele alacak. 84. maddede değişiklik yapılması kararlaştınlırken. Anayasa Mahkemesi'nin kapatma karan alması durumunda DEP'lilerin milletvekilliği sıfatlannın düşmesi önleniyor. Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin DEP'in kapa- tılmasına ilişkin davayı 16 haziranda görüşeceği. değişikliğin bu tarihe yetiş- memesi durumunda DEP'lilerin millet- vekilliklerinin düşeceği belirtiliyor. ANAP adına toplantıya katılan Grup Başkanvekili Oltan Sungurlu, bu deği- şikliğe 'içlerine sindiremeye sindiremeye evet" dediklerini söyledi. TBMM Başkanı' Hüsamettin Cindo- ruk'un başkanlığında vapılan ve aralık- sız 6.5 saat süren toplantıda. benimse- nen düzenlemelere göre, anayasanm başlangıç bölümünde yer alan "12 eylül darbesinin halkın isteği üzerine yapıldığı ve Damşma Meclisi'nin halkın meşru temsilcisi olduğuna ilişkin" iki fikra çıka- nlıyor. Seçmen vaşının 18"e indirilmesi kararlaştınlırken, siyasi partilerin kadın ve gençlik kolu kurmalan ile yurtdışın- da da temsilcilik açmalannın önündeki engeller kaldınlıyor. Öğretim üyeleri ve üniversite öğrencilerine siyaset serbestı- si geürilirken, öğretim üyelerinin hangı koşullarda siyasete girebileceğine ilişkin düzenlemenin yasayla yapılması hükme bağlanıyor. Siyasi parti liderlerinin an- laştıklan maddeler dışında. komisyon- da. 84. maddeye bağlı olarak 85. mad- olarak benımscndı. Komisyonda. ceza yasasının kaldın- lan 141-142. maddeleri doğrultusunda, anavasanın temel hak ve özgürlüklerin kötüye kullanılmamasını düzenleyen 14. maddesi yeniden ele almıyor. Bunun dışında yapılan düzenlemeler şöyle: - Olağanüstü dönemlerde temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanmasını düzenle- yen 15. madde kısaltılıyor. Kısıtlamalar bundan bövie özgürlüklerin özüne do- kunulmayacak biçimde yapılacak. 2. fıkra yeni metinde yer almayacak. •Anayasa değişikliği için oluşturulan partilerarası çalışma komisyonunun ilk toplantısında, anayasanm başlangıç bölümündeki 1 ve2. fıkralann metinden çıkanlması kararlaştınlırken. 14,15,68,84 ve 85. madde değişikliğjnde uzlaşmaya vanlarak metin yaamı tamamlandı. denin değiştinlmesi de kabul edildi. Din ve vicdan özgürlüğünü düzenleyen 24. maddenin gündemin sonuna bırakılma- sı benimsenirken, Milli Güvenlik Kon- seyi döneminin ve sorumlulannın yargı- lanmasını önleyen geçici 15. maddenin de değişiklik kapsamına alınması karar- laştınldı. Komisyonda aynca anayasa- nın 34. maddesinin değiştirilmesi ilke - 67. maddede yapılan değişikliğe gö- re. seçmen yaşı 18 olacak. 18 yaşını ta- mamlayan yurtıaşlar partilere üve ola- bitecekler. Yurt dışındaki yurttaşlar bulunduklan ülkelerde oy kullanabile- cekler. - Anayasanm değiştirilen 68. madde- sinde yer alan partilerin kadın ve gençlik kollan ile yurtdışında temsilcilik açma- lannın önündeki sınırlamalar kaldınlı- yor. Öğrenciler ve öğretim üyeleri dile- dikleri takdirde partiîere üye olabilecek- ler ve yönetimlcrinde görev alabilecek- ler. Ancak, öğretim üyeleriyle ilgili düzenleme yasayla yapılacak. - 84. maddenin yeni şekline göre. mil- letvekillerinin istifalan TBMM Başkan- lığı'na verildiğinde ve Genel Kurul'da okunduğunda yürürlüğe girmiş olacak ve üyeliği düşmüş olacak. - Bu değişikliğe paralel olarak 85. maddede teknik düzenleme yapılırken, din ve vicdan özgürlüğünü düzenleyen 24. maddede ceza yasasımn kaldınlan 163. maddesi doğrultusunda yapılacak değişiklik bugünkü toplantıda kesinle- şecek. Ancak. buna bağlı olarak 68. maddenin yeni şekline. "Siyasi partile- rin programlarının Türkiye Cumhuriyeti devletinin laik niteliğine aykırı olamaya- cağı" hükmü konuldu. Bu arada. 84. maddede yapılacak de- ğişikliğin üyeliği düşmüş sayılan SHP Diyarbakır eski Milletvekili Fehmi Işık- lar'ı da kapsadığı savunuluyor. Toplan- tıda, bazı üyeler. değişikliğin geriye doğru yürümeyeceği görüşünü savu- nurken. TBMM Başkanı Cindoruk'un, "Başvurusumı yapar, değerlendiririz" dediği öğrenildi. PERŞEMBE ORHAN BTJRSAJİ Türk Kimliği Dinlencenin yan gelinip yatılan biçimini sevmiyorum. Ya bir deniz kenarında gölgeye sığınıp her gün bir kitap devirmecesine okuyacağım ve aynca çevreyi de keşfe- deceğim ya da yabancı kentleri arşınlayacağım. Bilim- sel ilişkileri de kapsayan bir gezi denk düşünce, ikinci olasılık gerçekleşti ve 20 günü bazı ABD ve Kanada kentlerinde geçirdim. Bu gezinin izlenimlerini yeri gel- dikçe sizlere aktaracağım. Bugün ise çeşitli gezilerdeyanıt aradığım şu soru üze- rine edindiğim genel izlenimlere değinmek istiyorum: •'Bir Türkiye vatandaşı, ülkesi ve belki Türki cumhuriyet- ler dışında, kendini en çok perede rahat hissedebilir?" ••*• Türkiye pasaportuna Avrupa ülkelerinin çoğunun alerjisi olduğunu biliyoruz. Gümrük polisi, belgelerinizi ve sizi çok dikkatli özel bir incelemeye alıyor. En küstahları Alman gümrük polisleri. Üç yıl önceki gezimde, bu ülkeye bir daha ayak bas- mamak üzere Frankfurt Havaalanı'ndan ilk uçakla geri dönmenin yollarını aramaya başlamıştım. Özellikle Türklere yöneltilen "Niye geldiniz ve ne kadar kalacak- sınız" rutin sorularının sınırları aşılmış, normal diyalog, 10 dakikayı geçen ve terbiyesiz davranışları içeren sor- gulamaya dönüşmüştü. Neyse ki içlerinden biri hemen "iyipolis" rolünü üstlenerek ortalığı yatıştırmıştı. Bu kez Almanya'yı transit'ülke olarak kullandım. Ama Almanlar Türk kimliğine karşı yine "boğa gibiler". Türk olduğunuzu fark edince, sorduğunuz soruya el-kol işa- retleri, yamulmuş ağız ve burun kıvırmaları ile yanıt ver- meye kalkışan Alman kadın yer hostesinin varlığı keyfi- nizi bozabiliyor. Düsseldorf Havaalanı'nda aktarma sı- rasında, gümrük polisi, belgelerinizi evirip çevirip en az 10 kez ve beş dakika boyunca inceleyip sinirlerinizi bo- zabiliyor. Mölln ve Solingen katliamlarmm bile bu milletin ço- ğunluğunun vicdanını etkilediğine inanmıyorum. Alman kanı, Türkler karşısmda hep depreşik durum- da! Buna karşılık. rutin iki üç sorudan sonra, hatta bazen "hoş geldiniz" sözcüğü bile duyarak ABD ve Kanada gümrüklerinden geciyorsunuz. • • • Bir Türk olarak, Avrupa ve ABD kıyaslamasında ken- dinizi en rahat hissedebileceğiniz, en eşit ilişki kurabile- ceğiniz yer, sanırım ABD. Bunda, ABD'de hemen herkesin yabancı olması, do- layısıyla özellikle beyaz ırktan insanlar arasında birbiri- ni dışlama olayının en asgari düzeyde seyretmesi etkin rol oynuyor. Aslında ABD'de ülkenin yerlileri dışında kim gerçek Amerikalı ki? Irklara karşı belli bir hoşgörü yönetimce destekleni- yor. New York'un İspanyol Harlemi'nde, örneğin telefon açıklamaları Ispanyolca ve Ingilizce, Çin bölgesinde Çince ve Ingilizce. Ispanyolca sekreterlik kursları alabi- liyorsunuz. Kültür vedilinizi koruyabiliyorsunuz. Gezdiğim kentlerde bulunduğum ve gozlemlediğim ilişkilerde Amerikalılar rahat, birbirine saygılı, asansör gibi zorunluluktan bir araya gelinen yerlerde merhaba- laşan ve hatta dostluk arayan hoşgörülü insanlardı. Türk ve Türkiye adı, sokaktaki Amerikalının ilgisini çekiyordu. New York'lu taksi sürücüsü, Danimarka'nın nerede olduğunu bilmiyor ama Türkiye'yi tanıyordu. Kanada yolunda uğradığımız küçük bir kasabanın dükkanında, bardaklarımıza sıcak kahve doldururken tanıştığımız Amerikalı, bizi evine bile götürmeye kalkışı- yordu. Çünkü, geçen yıl geldiği Türkiye'de tanıştığı her- kes onu evine davet etmişti! Türk konukseverliğinin meyvelerini dışarda toplama şansını yakalayabiliyor- duk. Bilenler, beyaz ırktan insanlar arasında ilişkilerdeki bu rahatlığın siyah renkli Amerikalıları pek kapsamadı- ğını belirtiyorlar. Yüzyıllar süren -alttan alta hâlâ sürdüğü belirtilen- ırk ayrımının ve dışlanmanın toplumsal sonuçlarını en dik- katsiz bir göz bile farkedebiliyor. Siyah renkli Amerikalı- lar, hizmet sektörünün en alt kesimlerinde çalışıyor. Metroların neredeyse bütün çalışanları siyah Amerikalı. Tabii, sokakta dilenenlerin yüzde 99u da! • • • Türk kimliğinin ABD'de ayrımcılığa uğramamasının en önemli etkenlerinden birisi de, bu ülkede yaşayan Türk uyrukluların Amerikan orta sınıfında yer almaları. Yüzde 99u itibarlı bir meslek sahibi. Okumuş: aydın; Amerikancayı temiz ve anlaşılır konuşuyor. Doktor, bi- lim adamı, öğretim üyesi, iş sahibi... Türkiye'nin bu iyi beyinleri Amerikan toplumunun yük- selişinde pay sahipleri. veliler soruşturma istiyor Bucachılaik öğvetmene (tindmüdürden tchcHt NECATİ AYGIN İZ\1İR - Buca Burhan Özfa- tura İlköğretim Okulu'nda "la- iklik" tartışması bitmiyor. Okul müdürü Nadir Koç'un Türkçe öğretmeni Caner Canlı'yı. derslerde laiklik ilkesi üzerinde çok fazla durduğunu öne sürerek soruşturma aç- makla tehdit ettiği öğrenildi. Müdür Koç ile Türkçe öğret- meni Canlı arasında geçen tartışmaya tanık olan veliler- den. Tuncer Yalçınkaya İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü'ne, yaptığı başvuruda, laikliği sa- vunan Türkçe öğretmeni Canlı'yı tehdit eden müdür hakkında soruşturma açı- lmasını istedi. Buca Burhan Özfatura İl- köğretim Okulu'nda laiklik tar- tışması din ve ahlak bilgisi öğ- retmeni Ahmet Zorba'mn ders- lerde öğrencilere anti-laik pro- paganda yapmasıyia başla- mıştı. Velilerin şikayeti üzerine zor durumda kalan Zorba gö- revindcn istifa etmişti. Bu okul- da ev ekonomisi öğretmeni Ha- tice Atbinici'nin derslere tür- banla girmesi de öğretmenler ve veliler arasında tepkiyle karşı- lanmıştı. Velilerin şikayeti üze- rine hakkında soruşturma açı- lan Atbinici'ye uvarı cezası ve- rilmiş, Sabri Kolçak İlköğretim Okulu'na tayini yapılmıştı. Okul müdürü Nadir Koç'un şi- kayeti üzerine. Türkçe öğret- meni Caner Canlı hakkında da öğrencilerini Menemen'eKubi- lav 'ı anma törenlerine götürdü- ğü için soruşturma açılmıştı. Yapılan soruşturma sonucu Canh'ya uyan cezası verilmişti. Burhan Özfatura İlköğretim Okulu'nda arka arkaya yaşa- nan olaylara bir yenisi daha ek- lendi. Öğrenci velilerinden Tun- cer Yalçınkaya, okul müdürü ile Türkçe öğretmeni arasında geçen laiklik tartışmasının tanığı olduğunu. müdürün laik- lik karşıtı yaklaşımlanndan bü- yük üzüntü duyduğunu. bu ne- denle İzmir Milli Eğitim Mü- dürlüğü'ne başvurarak şikayet- çi olduğunu söyledi. Tuncer Yalçınkaya, İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü'ne verdiği şikayet dilekçesinde gö- rüşlerini şöyle dile getirdi: "19 Mayıs sabahı bayram tö- renini izkmek ve öğrencimin du- rumunu öğrenmek amacıyla okula gittim. Okul Müdürü Na- dir Koç'un Türkçe öğretmeni Caner Canlı ile konuştuğumı ve ögretmene bağırarak şunlan söylendiğini gördüm. Yanımda aynı okuldan öğretmen Hüseyin Dilibal da vardı. Müdür Koç, Canlı'ya "Hocam sınıflarda ders kitabının dışına çıkıyor- sun. Her derste Atatürk ten ve laiklikten söz ediyorsun. Hep laiklik. Sen başka bir şey bilmi- yor musun? Bu Atatürk, laiklik propagandalanna daha fazla izin vermeyeceğim' dedi.