Catalog

SAYFA CUMHURİYET 3 OCAK1994 PAZARTESİ 10 EKONOMI PARARAPORU PatronlarIMKB'de özelleşmeistiyorEkonomi Servisi Türk Sana- yicjlen ve Işadamlan Derneğı- (TÜSİAD), son raporunda IMKB'yı mceledi. Raporda, ÎMKB 'nin hızla kamu yöneti- minden çıkanlıp tümüyle özel kışı ve kurumlara kaydınlması önenldi. Çıty University of New York ve Cenevre'dekilnstitut Univer- sitaire des Hautes Etudes Inter- nationals'ın öğretim üyesi Prof. Dr. Salih Neftçi tarafından ha- arlanan "iMKB-GeneJ Durum ve ÖneriIcr M başlıkiı raporda, İstanbul Borsası'nın gerek iş- lem hacmi gerekse kurumsal açıdan ciddj bır piyasa haiine geldıği belırtıldi. Raporda IMKB ile ılgılı değerlendırme- ler özetle şöyle: Değerlendinne • Uluslararası finans çevrele- rinde y apılan sıralamalar İMKB'yi gelişen pıyasalar ara- sındailk 10'asokmuştur. 1993 itibanyla İMKB,günlük işlem hacmı lOOmilyondolarayakla- şan küçümsenmeyecek bir geli- şen piyasa nıtehğjnı alrruştjr. • İMKB, olgun bırpıyasaya dönüştu Borsa çahşanlan ve aracı kurumlar spekülatif fıyat hareketlen konusunda daha dikkath davranmaya başladı- lar. • İMKB'de yasal düzen- lemeler büyük ölçüde tamam- landı ve uzun vadeli yükseliş trendıne gjrmeye haar bir bor- sa oldu. IMKB'nın Önündekı başhca engel olarak makro eko- nomik dengesızlıkler kaldı. • Son yıllardakı hızlı ge- iişmelere rağmen ÎMKB, ülke ekonomısine Meksika ve Ar- jantin gibi yenı sanayileşmekte olan ülkelerdekı borsalara oranla daha az entegre oldu. • İMKB, gelişen borsalar Gelişen Borsalar ve İMKB: Bazı Büyüklükler Ofte İMKB Meksika Brezılya Endonezya Yunanıstan Fılıpınler Portekız Tayvan Pem Tayland PıyssflBirini Ksptafizssyonu 108 1233 468 126 99 15.0 99 1020 05 600 IştefliBfcinı FıyMteanç 25 160 30 16 9 20 33 144 2 30 11i) 93 15.0 9.5 mo 105 22.0 110 140 Kaynak: Global Fınance, Apnl 1993 B8P$a It MiBf knıtv n 48PQCM ât&ftft'- İZMMfel/Turkiye'de Borsa, Batı kurallanyla çalışmamaktadır. İMKB'de yatuimcdaruı ufuklan çok kısadır, sadece yannı düşü- nürfcr. CEVAPt İnsanlar çok kısa vadeli düşünebilırler. Ancak bu, İMKB'nın değışık kurallarla çafoştığı anlamına gelmez.Sadece Türkıye'de Borsa'nın parametrelen daha farklı olabılir. İDDİAİst-anbul Borsasında yatırımcı, şirketlerin durumuyla veya temettülerie ilgüi değil, sadece fiyat hareketlerinden para ka- zaıunak istemektedir.Finans modelleri bu nedenle Türkiye'de çalı- şmaz. CEVAT:Bu ıddıa doğru değıldır Finans modelleri, sadece te- mettüye veya şırketlenn durumuna bakarak yatınm yapıldığını hıç bir zaman ıddıa etmemektedir. İBDİAtFimns modelleri İMKB'de çaltşmaz, çünkü İMKB dedlkodulardan ve dayanıksız haberlerden çok etkilenmektedir. Temel btlgUeriıı etkisi azdır. VMSvAPıBu ıddia da geçersızdir. Çünkü finas modellen bor- salarda fiyatlann "gerçek"gelışmelerden kaynaklandığını hiç bir zaman iddia etmez. Özellikle son yıllarda bu konu üzennde yapılan araştırmalar, dedikodu ve dayanıksız haberlenn bır süre borsada fiyatlan etkıleyeceğinı göstermiştir ıçınde piyasa kapılalızasyonu açısından nıspeten küçük kal- makla birlikte, işlem hacmı bakımından görelı olarak bü- yüktür. • 1993 basıiubanyla İMKB dığer gelişen borsalar arasında en ucuz hisse senetlenne sahip olan borsadır Şırket gelırleriyle kıyaslandığında, İMKB'dekı fiyatlar diğer gelişen borsalara göre oldukca düşüktür.İMKB, dünyanın 12 gelişen borsası ıçınde venmlılık açısından son sıralardadır. • 1993 yıh, İMKB'de hısse senetlennın işlem görme hızı yüksek ancak getınsi düşük bir yıl olmuştur. • İMKB'deki fiyat hare- ketlerinin uluslararası pıyasa- larla fazla ilişkilı olmaması- ndan dolayı, sistematikrisknıs- peten düşüktür.Bu durum ya- bana yatınmcılar açısından İMKB'ye belırlı bir avantaj sağlamaktadır •Özel şırket bono ve tahvil- nnın satıldığı ıkınci el piyasa henüz yeten kadar gelışmiş de- ğildır. Ancak 1992 başından bu yana yapılan yasal düzenleme- ler ile bu pıyasaya gerekli bır imkan tanınmıştır Ekonomik dengelerdeki bozukluklann dü- zelmesi durumunda özel şirket uhvıllennın ikinci el piyasasın- da cıddı bır tırmanış beklenebı- hr. • Türkıye'de bırinci el pı- yasanın yeten kadar gelışmiş olmaması nedenıyle undenvri- ter görevı görecek kurumlar da henüz gerekli olgunluğa en- şememişlerdir • Yenı halka açilan şırketle- nn hisselennın pıyasaya arze- dildığı bırinci el piyasa. daha önceden halka arz edılmış kağı- tlann alım satımının yapıldığı ıkına el pıyasaya göre İMKB ıçınde nıspeten önemsız bır du- rumdadır. • Aracı kurumlann tüm ser- maye piyasalanndakı payı ol- dukça küçüktür.Türkiye'de menkul kıymet piyasalan halen büyük çapta bankalann ege- menliğındedır • Borsa'nın alım satımlara devamlılık getırmesi önemlidir İMKB'de yatınmcının ıstediğı anda kağıtlan satabılmesınin zor olduğu düşünülürse, bu ka- ğıtlarda kesıntısız bır piyasa ol- duğunu söylemek ımkansızdır Alım satımlann kesıntisız yapı- lması durumunda yatınm daha likıt olacaktır. • Finans bılimıne göre do- zunda bir spekülasyon, aslında sermaye piyasalan ıçın ya- rarlıdır. Genel kanı, spekülas- yonun piyasalan daha kesıntı- sız hale getıreceğı ve iıkıdıteyı arttıracağı yönündedır İMKB'dekı işlem görme hacmı ıncelendığınde hısselenn dığer ülkelere kıyasla daha hızlı el de- ğiştırdıği görülmektedir. Bu oran bazı aylarda yüzde 60'Iar seviyesine varmış olsa bıle, yıne de çok aşın bır spekülasyonun varlığını göstermemektedir. Öneriler İMKB'nın dığer ülke borsa- lanyla fiyat artışı, fiyat kazanç oranı gıbı karşılaştırrnalannın da yapıldığı raporda İMKB ile ılgıh önenler de şöyle: • Gelışmiş ülkelerdeki borsalar özel kuruluşlardır ve borsayla ilgılı kararlar ozel kişi- ler tarafından alınmaktadır. Burada, kamunun esas görevi denetımdır • Türkıye'de borsayla ilgılı bütün önemlı kararlar kamu tarafından alınmaktadır. İMKB'dekı yasal düzenlemeler artık tamamlanmıştır Bu ne- denle İMKB yönetımının tü- müyle özel kışi ve kurumlara kaydınlması çok önemli bır il- kedır • Bu ilke korundukça,bugün yavaş uygulamaya konuyor- muş gıbi görünen bazı reform- lann hı/Jandığı ve kamunun denetim görevını daha etkın bır şekılde yerine getırdıği görule- cektır. Bu çerçevede borsa yö- netimının hızla borsayla ılgıli özel kurumlara devredilmesı gerekmektedır. • İMKB'nın bır diğer temel sorunu açığa satış ve kredili abş ışlemlerindeki düzensizlıktir. Bu işlemlenn bırdüzenekavuş- turulması İMKB'nin derinleş- mesi ve denetiminin kolaylaş- ması açısından büyük önem taşımaktadır. • Futures ve Options pı- yasalannın açığa satış olmadan çalışmasının olanaksızlığı bu pıyasalarla ilgılı düzenlcmelerin bır an önce yapılmasını gerek- tırmektedir. • İMKB, gelişen borsalar arasında avantajlı bır konuma saruptir. Ancak, bu avantajın sürekli olması ve yükselebilme- sı, Türkiye'de kamu malıyesı- nın düzenlenmesi ve devletin ekonomideki payının düşürüle- rek özel sektöre yeni kaynaklar aktarmasıyla mümkündür. Bu reformlann gerçekleşürilmesı halinde ıki ûçyıl içinde İMKB'- nın fiyatlan bir kaç misline kat- lanabılir • Borsa'nın en önemli soru- nu kalıtelı eleman azlığıdır. • Borsa halen ekrandan yapılabilen,"screen-based" bır işlem sistemıne geçememıştır. Bu yapısal açıdan cıddı bır so- run yaratmaktadır. • Merkezı saklama halen fi- zıksel olarak yapılmaktadır. Burada elektroruk sısteme ge- çilmesı büyuk önem taşımakta- dır Borsa Aııalizi Sehtöp endekslerf Beyaz eşya Banka, sıgorta, leasıng Cam.seramık Çımento Oayamklı tüketım malzemelerı Oığer hızmetler Elektronık Ener)i Gıda, ıçkı Gübre tarım ılaçları Insaat malzemelerı Kımya, petrol ûrûnlerı Makına Metal ışleme Orman ûrûnlerı Otomotıvveyansanayı Tekstıl Turizm Yaörım, hokJing ti.iuı 69148 64110 26869 470.35 1188.87 41454 29162 253.26 1.096.85 30910 77322 33268 66545 34724 56814 323.01 731.35 59363 M.12JJ 64810 56690 24741 46087 102303 38488 29511 22168 107861 30837 70603 29474 66846 32619 51695 31845 62811 55749 PP^f^R 19 669 1309 860 206 1621 771 •118 1424 169 024 952 1287 •045 645 990 143 1644 648 59148 54110 16869 370.35 108887 314.54 19162 15325 99685 20910 67322 23268 56545 24724 46814 22301 63135 49363 Arçdık Emsan PegProfilo Vestel Ortalama I1.1UI m 19250 17500 5900 3650 mrn T 000 -411 727 1587 T 36522 16923 65170 47438 W m 703 471 379 307 572 m F/I lm 2826 8012 4231 14814 3230 1M F/l 1337 1887 1885 13888 1526 mı 997 2288 561 2024 966 ftrc/ fct* 15097 11898 23441 156.81 16584 Mr. 250 010 177 048 219 Orman Etektronik Abana Aselsan Bekotekmk Netaş Profilo RaksElek. SunElek- Teletas TSıefnens Ortalama 2850 9300 14000 49500 15250 14750 3300 20000 19000 556 941 769 532 000 2041 1186 1111 000 65469 35926 19118 54130 000 27821 292.55 103521 20275 2.03 316 548 980 413 646 235 706 542 603 33.17 2109 2791 1109091 10064 22.37 63.40 22.09 3141 1876 1328 14 91 . 2879 2111 1444 1270 1496 514 1659 868 1463 1120 1734 1312 1219 8.69 1176 7504 21106 11910 37013 42952 11126 24810 47448 11509 244 72 000 269 306 165 000 072 385 075 158 176 M M DuranOfset Kartonsan Kav KtüebekMob Otmuksa TıreKutsan ToprakKâğıt Ortalama H.itM m 7000 17500 7500 14750 5500 9100 8000 T -278 938 000 172 1224 1235 000 *m 72353 79000 41868 54043 31481 77059 667 Pl/ • 290 277 323 4.04 235 375 244 283 1K F/I 3903 2499 3847 2811 4400 6074 1M F/I lm 1415 1321 . 1090 1203 2873 1827 mı *• 416 511 1085 722 711 1015 306 528 faat 12492 2862 11767 203.79 15070 6957 26638 11273 Ta. Nr. 000 171 000 203 182 165 188 155 Otometiv Enerü Sektorler 4 1 1993 gunu 1OO'e endekslenmıştır BMka Akbank AttfFın AnadoluSıg Oemırbar* Emek Sıgorta EsbankTAŞ FactoFın Fınansbank Fınansleasıng GtoöalYatO fcteatFinK. Marbank Tam Sıgorta Teksölbank Tütttfar* T.Dcşfjank TGararrtıB. TKalkınmaB TSKB TlşB(B) TlşB(C) ValufFın Kır VakıfYatOrt. YapıKred! H.12JI HrjM 10000 17500 25.000 8.6O0 5.900 3300 23000 9400 9.300 5500 25000 3100 7800 5.050 4150 7300 11750 7700 6.800 47500 11750 7İ00 5100 5.600 M M T 309 6827 204 32.31 727 -294 1358 330 941 •«78 417 690 1» 306 -119 128 1463 2623 625 -205 -208 563 408 182 Hlff % 39048 15000 11739 159014 31143 50480 22857 71739 10667 80566 237964 76667 1178.64 40500 286.76 91935 104474 57648 80667 62601 110194 76792 708.70 92857 Pl/ • 389 714 539 551 230 270 845 427 340 320 759 481 439 339 299 350 6.08 19 94 374 - 304 307 289 1K F/l lm 1987 5256 7138 4783 6288 3557 5461 1666 6600 2018 5419 7505 22388 51.50 15.93 1484 2332 8156 2073 . 2662 7244 1979 1 » F/I ttm 924 2206 2263 &35 1865 1423 1292 722 1288 801 1545 2929 1017 886 1494 649 1306 . 792 . 1208 944 977 mı Itaü 553 2860 2784 800 18.70 2.51 1694 585 472 - 441 288 1305 460 154 462 722 3.55 - 290 12-51 332 ftrf/ % 50599 79587 11380 112013 63.38 68725 139933 73024 42068 024 44588 209313 11786 76733 176154 648.61 67967 11X78 88257 88303 86303 12294 099 1425 75 Ta. ftr. 180 163 040 1.84 112 234 050 426 115 459 138 000 020 139 405 390 3.02 981 213 088 2.29 311 098 3.97 AktaşElek. Aygaz Çukurova Kepez Ortalama 61000 11000 19500 19000 -161 -435 000 133 91667 213.05 28636 40581 860 551 671 630 646 2245 2460 1716 3772 2050 1037 2253 1261 1416 1426 1139 5,83 13.36 1417 9.36 62041 12570 16717 168.62 17967 000 285 000 249 106 Brısa Döktaş Dıtaş EgeEndûstn Good-Year IMP Kordsa Otosan Parsan TofaşFab Tofaşfıc Ortalama 24000 20250 20500 16000 32500 15000 8100 110000 2750 78000 63000 2632 658 513 323 18.18 -625 800 784 1111 986 500 59500 33709 40717 79189 45167 55522 29059 72326 1098.72 54327 8028 341 751 742 534 976 653 220 1213 649 1128 938 922 3488 3176 4904 2746 4826 16568 2071 54 52 - 5088 3313 4743 2860 1810 1217 1375 1735 2677 4440 1686 . 1502 1190 1595 843 1060 9.61 782 1219 709 6.14 1380 6.44 1227 1459 1183 9078 7354 5449 12890 19242 3615 11628 8421 45062 8057 68282 12139 135 248 171 313 123 047 247 104 000 103 159 115 Tekstil Sanvrt Ettrlık Tütûn EgeBıra Ercıyas GûneyBıra. KentGnJa Maret PınarB PmarSu PınarSüt PmarUn TatKonserve TTutJorg Ortalama 14000 5200 43.000 25500 19500 20000 11500 4250 15O0O 44500 11000 25000 16250 000 000 1781 2143 1471 256 222 1184 -323 1410 1579 870 656 35210 30000 16667 12844 18927 15313 36000 45921 204285 278839 130000 233.33 24842 503 201 1200 10.40 7.34 817 252 193 2221 . 3930 36.39 3915 5027 6270 4494161765 187 387 ai2 3.53 730 12157 3449 4613 33.78 4269 1&89 322.02 2146 2472 17.86 4154 3822 3728 3355 15.27 1726 2226 3475 22.53 5.47 59241 1665 1284 93! 1844 543 794 2070 1088 934 1140 373 1063 11750 37171 4699 11084 19431 37153 723 4871 14235 267 70 7184 21659 5232 10280 324 000 116 118 137 125 000 000 000 061 182 120 185 116 AkalTeksbl Aksa Aksulplık Altınyıldız Deranod Edıplpiık Konıteks Koytaş LuksKadıfe MensucatS OkanTekstıl Pofyten Soksa SönmezFıl Sıfaş Yûnsa Ortalama 15000 16750 8800 22500 27000 4050 9700 7600 12500 950 3400 2600 2850 35000 3650 9600 169 -290 -3.30 465 3500 -1099 319 2881 1905 000 1930 000 6625 1864 -135 323 50164 13577 1733 46494 80000 9809 26000 48577 52098 3571 52118 32539 265.38 31830 41651 58421 543 461 336 561 580 215 326 325 298 037 068 451 - 4.91 385 144 367 2023 ia90 3441 6000 28908 2144 2218 21138 4076 . 18453 1459 . 2653 2024 1079 1009 1205 1349 14024 - 1007 1917 13.62 34907 - - 1984 925 1241 935 11.81 719 1668 3616 162 796 an 497 0.84 382 7588 1136 716 1123 6.52 8J0 11091 4678 5085 7674 30917 14491 31564 11470 25075 18219 3210 44332 -28752 11140 20069 18480 10046 234 381 000 080 000 379 201 020 184 000 049 000 000 517 000 156 256 Bağfaş EgeGübre GûöreFabn Hektaş KorumaTanm Ortalama 11250 9500 7000 4600 2000 -217882.98 556162590 6.60183000 222656.14 00015974 417 3.74 398 272 066 364 2183 »23 38453 3277 1306 3465 1205 1100 1333 2097 466 1264 799 697 907 1437 167 807 7723 6951 24894 14203 24125 14975 267 053 007 259 000 151 Diğer Cam AnadduCam DenıziıCann EgeSeramık Goıtontşjl KutahyaPors TraltyaCam TŞıseCam UsakSeramık Ortalama 5.900 16750 8700 —16250 8300 6.000 7400 6900 1154 1754 2.35 -441 779 2535 725 147 44091 229286 22099 61776 19836 59033 80482 33135 274 589 424 729 3.41 347 3.83 195 3.65 2892 . 1&81 33.03 3026 2969 6195 3626 1331 1437 964 3242 13.87 18.65 2023 1265 1694 615 1188 438 1215 3.38 951 2446 355 992 22150 18293 12910 58698 85,88 60.56 3194 16494 6603 259 000 375 269 096 283 149 000 222 Inşaat Ooğusan TDDoküm Ortalama 7000 18000 769 000 1455.56 210.88 355 750 764 2958 3060 1593 20.00 1984 436 1282 1284 7678 15382 1204 000 267 2.58 AlarkoSanayı Gıma Hûmyet irrtema Mıgros MıllryelGaz SabatiYayin THY USAS Ortalama 91000 46000 11750 5600 195000 36000 4100 9600 115.000 15.19 455 46.88 182 1143 286 123 2000 000 21096411.36 160370- 10263İİ61 19942438 444442185 41186.93 36228247 213256577 259381585 642 7287 5415 9215 9528 27392 4519 - 1122 -9325 2083 - 1783 3047 4612 709 1002 - 1199 3848 2214 -1735 2199 6710 2791 729 895 1298 1547 1378 27367 -152004 22677 21744 2866 20434 7105 9549 16752 128.81 077 000 065 060 051 028 204 ooc 488 052 Kimya, petrol HsMiııg Çimento AdanaÇ(A) AdanaÇ(C) AfyonC Akçımento Aslan Çımento BursaÇımento BoluÇımento CanakkaleÇ Çımentaş Çımsa KonyaÇım MardınÇım NığdeÇım ÜnyeÇım Ortalama 12250 2750 24000 23000 10400 25000 5400 6700 34500 53500 185000 24500 21250 11000 13.95 1.85 909 2432 1818 -385 1250 806 781 490 571 652 119 1000 21725 292.00 -307 370.00 37778 •2857 70000 4716 27458 58aO4 14756 21934 34389 34351 901 202 929 381 462 505 335 396 515 492 596 639 659 560 463 1285 2920 - 2225 4171 23.35 3161 8191 2435 2959 1650 1366 3398 2400 2640 a75 1988 4472 1955 23.06 1096 4032 5029 1061 1435 933 964 975 1176 1510 686 1940 1375 554 7.57 391 1017 1026 7.32 752 7*1 8.81 853 622 742 41730 15269 25194 10055 16464 6364 4087 6680 6024 7449 6985 8104 11411 9131 9021 973 422 000 217 107 300 273 088 179 160 304 6.43 262 3.36 226 DevaHoldmg Eczacıllaç EgeProfıl Gentaş Izocam Marshall Petkım Petrol Ofisı Pımas Turcas Tüpraş Yasaş Ortalama 9.100 10750 21000 15250 16750 13250 6.100 35.000 11250 13750 14250 9000 225 488 000 -161 000 3,92 1031 1111 000 185 1176 345 41268 20986 16250 64024 20734 42373 1425.00 85646 169054 42186 702.45 80244 266 4.32 5 * 3.57 744 490 210 950 671 716 476 310 406 26066 3754 10055 11251 3463 3042 3225 3499 5614 2984 5471 1089 5596 1620 1296 1957 1426 1982 1615 2480 4980 1148 3702 7.38 1868 1104 422 1103 724 1323 2066 777 1843 1087 779 1321 27495 13469 7759 11718 71.50 9819 4504 18669 56399 4*74 19397 10624 11254 000 233 085 072 256 230 000 248 000 218 151 278 149 Alarto DoğanHotd Eczaabaşı EnkaHoldıng KoçHoMıng KoçYaönm MeöyaHol NetHoldıng SantralHol Transtürk Ortalama IMKBOrt. 21000 43.500 10200 16250 34.500 40000 20.500 8300 1000 6000 702 1351 -333 968 000 781 8.11 -238 2029 •000 3043 64&57 938.89 74596 24723 45391 49588 30199 42405 141115 13529 75333 507 11.89 iai6 524 10.53 1375 1169 1089 272 058 471 1144 38.14 7818 7659 3216 4463 7741 4518 26061 66497 1012 15564 7370 1759 3716 1115 3639 3426 3486 2733 99000 1199 1965 4981 2699 W 4966 1113 4928 4311 4461 36.27 9665 1560 1009 5958 3448 6109 1166 2041 271 2624 1233 1278 21518 27 78 2160 4870 3118 156 071 000 184 196 071 150 000 014 7X 076 071 Makina Makına Takım Tezsan Ortalama 4250 1650 2143 000 299211 8000 465 456 462 - 8070 - 12489 2358 1286 1821 26332 14004 23199 000 000 000 1993 F'K oranı, şrrketlenn kârlılıklannı yıl sonuna kadar sürdüreceğı varsayımıyla hesaplanmıştır Tablolar Esbank Sermaye Piyasası Bolüm Başkanlığınca hesaplanmıştır Tnrtzm CesAlt MAItYun MMartıOtEH Ne»Tunzm Petrotent Ortalama 7000 3350 3250 12500 3300 938 469 1818 25.00 -435 351.61 27222 5X77 116000 27500 258 247 143 514 28.89 3859 3544 6996 134 22809 B 273 6406 5520 2624 1672 1049 1591 1381 779 800 12.37 936 1032 2735 1229 3708 52739 9411 16302 000 000 231 080 000 063 Burçelık ÇelıkHalat EreglıDÇ Fenış IzmırDÇ Metaş Rabak Sarkuysan Ortalama 8200 15500 7100 8100 2375 4250 1100 23000 933 1071 -274 800 326 241 000 455 40909 44828 63929 8420 118375 118788 18205 37449 383 443 308 454 166 324 096 561 290 3301 '2927 2360 7254 6099 8233 . 2480 28.83 1986 3299 5805 2326 28.01 977 . 1614 2993 577 1248 1030 1258 515 744 4174 1207 892 14643 13133 9628 afsvs 1956 2078 1663 9817 8292 244 258 188 120 000 000 000 217 145 ESBANK Danışın, oğrenın, korunun AIDS SAVAŞIM DERNEGt Telf:533 47 73 EKONOMCNINYONU ABDURRAHMANYILPIRIM Nasıl Bir Ekonomi Sayfası? Günlerden pazartesı ve de logoda "Paranın yonü" yerine "Ekonominin yönu" nü görünce umarım şaşı- rmadınız. Yeni bir yılda, yeni açtığımız bu köşeden mer- haba. Yeniden yapılanma çerçevesınde gazete yönetimi, para ve borsa yazılarındakı sorumluluğumu ekonomi sayfalarına tahvil etmemı istedi. Genel Yayın Yönetme- nimiz Amerıka'da olduğu içın sanırım, bu gelişmeyi size duyuramadı. Ama siz, Cumhuriyet okurları olarak sanırım bizi tanıyorsunuz. Borsa ve para piyasalarına ilişkin yazjlarımızdan sonra, şımdı haftanın ilk günü bu köşede, açıklanan son veriler ışığında ekonominin nere- ye gittiğini analiz etmeye çalışacağız. Bu arada hemen hatırlatalım Para piyasasına ve Borsaya ilişkin yazılarımız ve değerlendirmelerimiz ay- nen sürecek. Mevcut yazılara ek olarak bu yazının, bize önemli bir yük getirmeyeceğıni sanıyoruz. Çünkü, Borsa ve para piyasasında hareketlen doğru yorumlayabilmek ve isa- betli tahmınlerde bulunabilmek ıçin, zaten ekonomi ana- lizinin yapılması gerekiyor. Şimdiye kadar da bunu yap- maya çalışıyorduk. Bu köşenının, bu sayfada olmasının nedenı de bu. Borsada şırketlerın ve sektörlerın analizi- ni, genel ekonominin analizı ile tamamlamak istedik Bu köşeyi yazarken de, ekonomiye yön veren güç odakları olarak Ankara'da polıtıkacı-bürokrat ve Istan- bul'da özel sektörün tavrını, gelişmeler karşısında yaptı- kları hazırlıkları ve çözüm seçeneklerini yansıtmaya çalışacağız. Dolayısıyla köşe, ekonominin genel trendi hakkında sayfalarda yer alan haber ve analizleri de bü- tünleyici özellik taşıyacak. Ekonomisayfalarınınasıl işlevinın "Ekonomininnere- ye gittiğini" yansıtmak olduğuna ınanıyoruz. Bu açıdan bakınca ekonominin geçmişi, kişiler ve sermaye grup- ları ancak geleceğe ışık tutabıldığı, genel eğılımi yansı- tabildiği ve ız bırakabıldığı ölçude Cumhuriyet'in ekono- mi sayfalarını ilgilendirecek. Bu sayfaların asıl işlevinin, toplumun tüm kesimlerini ilgilendıren makro ekonomik enformasyonu doğru ve hızlı bır şekilde yansıtmak olduğuna inanıyorum. Bunu yaptığımızda zaten kişisel ya da kurumsal düzeyde ka- rar vericilere maksımum yararı sağlamış olacağız Bu açıdan bakınca, bazı okurlarımızın isteğıni yerine getıremeyeceğız. Cumhuriyet Gazetesı, okurlarının, bankerı, yatınm danışmanı olmayacak. Çünkü bizim mesleğimiz gazetecilik; bankerlik veya danışmanlık de- ğil Ustelik bu gorevleri profesyonel bir şekilde yapanlar da var Bır gazete fiyatına bankerlik olamaz Yapan yayın organları da varsa, okurlarını bir yerde yanıltacak- lardır. Biz gazetecıler, bankerlerin yaptığı ışi yapmaya kalkarsak spekülasyon ve bundan öte manıpülasyona yol açmış oluruz Basın yayın yo/uyla bankerlık yapı- Imasmın suç oluşturması bir yana, bunu kamu vicdanı da kabül etmez ve de bıze yakışmaz Bunun ıçın günlük tiyolar ve hangi hisselere yatınm yapılacağına ilişkin bilgilere yer vermeyeceğiz. Ama, ekonominin ve piyasaların genel yonünü, ola- naklarımız elverdığı ölçüde yansıtmaya çalışacağız. Bundan herkes yararlanabilecek, payına duşenı alabıle- cek Borsada yatırımcısından oyuncusuna, dövız speku- latörunden tasarrufunu değerlendirmek ısteyene, aıle butçesını denkleştirmeye çabalayandan, reel yatınm yapan sanayici-işadamı ve esnafa, memurdan toplu sözleşmede hangi oran üzerinden pazarlık yapacağını düşunen sendikacıya kadar, ekonomi ile ilgili karar alıcı durumundaki herkes, bu enformasyondan yararlanabi- lecek. Doğru ve hızlı ekonomik enformasyonu sağladığımı- zda, kişisel ya da kurumsal, tüm karar verici okur- larımız, "ayaklannı uzatabilecekleri yorganın ölçüsunu" daha isabetli şekilde belirleyebılecekler Dıleyelım 1994 yılı, "yorganı" küçültmesın. BANKACILARIN BEKLENTİSİ 94 zor geçecek ANKARA (AA) - Bankacılar, geride bıraktığımız yılın ban- kaalık st'ktörü açısından karlı bır yıl olduğu görüşünde bırleştı- ler. Sektör temsılalen 1994 yılının zorlu bır yıl olacağı görü- şündeler Esbank Genel Müduni özer Güney, kamunun bır taraftan faız oranlan uzennde belırleyıa bır rol oynaması, dığer taraftan da Mcrkez Bankası aracılığı ile dövız kurlanna müdahalede bu- unmasının tüm kesımlenn faalı- yet planlannda ve uygulamalan- nda bırtakım sıİcıntılar ya- rattığını belırterek, şunlan söyle- dı. "Yine de 1993 vılının banka- cılık sektörii açısından başaniı olarak tamamlandığını söylemek mümkün. Türk lirasının > abana paralara karşı değer kavbının özellikle >ılın ilk jansında düşük kalması ve bu suretle uluslararası pi\asalardan önemli ölçude kay- nak sağla\an bankaların fon ma- livetlerinde me>dana gelen azal- ma bu sonuçta etkili olan faktör- lerin basında gelmektedir. Diğer taraftan, mevduat faizle- rinde vükselme vönünde büyük değişikliklerin olmaması da kay- nak rnaliyetlerinin belirli seviye- lerde kalrnasını sağlamış ve bu ge~ lişme de karüiığı olumlu yönde et- kilemiştir." MERKEZ BANKASI KURURI iOCAK 1994 ciw lABODoları 1AlmanMarkı 1 Avustralya Doları 1 AvusturyaŞılını 1 Belçtka Frangı IDanımarkaKronu IFınMarkkası IFransızFrangı IHollandaFlonnı 1 isveç Kronu 1 isvıçre Frangı 1O0ftalyanLıretı UaponYenı IKanada Doları 1 Norveç Kronu 1 Stertin 1S Arabıstan Rıyalı DOVQ «i» 14508.92 8357.67 964865 119023 40191 214259 251111 245789 747304 174047 977361 64699 129.80 1095427 193130 2143694 387007 _ 1453800 837442 986839 L 119262 _ 40271 L 214688 T 251614 246282 748802 1743.96 979320 84869 13006 1097622 1935.17 2147990 387783 EFEMTİF AUŞ 1449441 834931 970092 118904 39789 212116 248600 245543 746557 172307 976384 83852 12785 1078996 191199 2141550 381202 SATIŞ 14581.61 839954 989800 119619 40392 215332 252369 2470.21 751048 174919 982258 851.23 130.45 1100915 1940.98 21544.34 388946 ÇAPRAZKURLAR 1AB0DOUUU 17360 JUMMlrt) 14732 AlWHiftH*hH 121900 ü m f i ı p r t 67717 MMPİBlrM) 57779 RHbrttHI 59030 riHlllfl'MJ 19415 M M l f M i 14270 bpajıltaim 83362 bVtçİPMl 14845 173300 11178 13245 75125 37490 ISMk IBft m SM: IWWlMf JMYHI İMftMn 33557«HHri 14775UIMai 13729MMVI 1995965TL