Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURIYET 25 AĞUSTOS1993 ÇARŞAMBA
YAŞAYANALEVILIK
DIZI
ÇORUM SEMAH KÜLTÜR VAKFIBAŞKANISADIK ERAL
j3imdi herkes, Çorum artık banşın kenti olarak hatırlanmalı gibi bir bilinçli
sorumluluk duygusu içinde davranıyor, Alevisi Sünnisi ile... Hatta bu konuda, açık
söylemek lazım, bir kısım din adamlanmızdan bu konuda olumlu katkılar görüyoruz.
Camilerde görev yapan din adamlannın çoğu bu konuda olumlu katkılarda
bulunuyorlar, bunu kabul etmek lazım.
'18 bin alemi.,72ıııilleti
aynıgöziegörüyoruz'C.ŞENER - Sadık Bey once bıze
kendinizı tanıtır mısııuz?
S.ERAL - Çorum"da a\ukathk
yapıyorum 1957 doğumluyum
Çorum Semah Kultur Vakfı Şube
Başkanıyım AIe\ı-Sunnı olayının
acı tarafını en >oğun şekılde yaşa-
yan ıllenn başında Çorum gelıyor
Bılıyorsunuz 12 E>lul'un ana ge-
rekçelennden bınsı. terorde olenle-
nn sayısının 5 bın kusurlu sayılara
çıkmasıdır Terorü ana gerekçe ola-
rak aldığımızda. goruyoruz kı, ade-
ta darbeye ka>nak teşkıl eisın dıye
katlıamlar duzenlencn olaylar tez-
gahlanan ıllerden bın olmuş Ço-
rum 12 Eylul'den once yaşanan
şıddet ve teror olaylannı en ust du-
zeydeyaşavan bırıl Bırkaçgunde-
ğıl. bırkaç ay sılahlı çatışmalar ha-
hnde yaşayan bir ıl
Ben Çorum olay lannın bızzat ya-
şayanlanndan bınsıyım Hatta Ço-
rum olaylannda olduğumden ba-
hısle kapımızın onunde koyde ka-
zan kurulmuş cenaze hazırlıklan
yapılmış Bu olaylan bu bo>utta
yaşadıktan sonra 1982 yılında hu-
kuk fakultesını bıtınnce stajyerlı-
ğım ve avukatlığım donemlennde
Çorum olaylannı ıncelemeye ayn
bir ozen gosterdım Onu bir gorev
saydım Bunun ıçın ıkı-uç yıl suren
bir ınceleme yaptım. Butun dava
dosyalanm taradım Dava dosya-
lanndakı ıfadelennı yeterlı bul-
madığım kışılerle teker teker goruş-
tum \e bunun arkasından dığer
baa araştırmalar da yapuktan son-
ra şoy le btr sonuca \ ardım
Hedef saptırma
Osmanlı'dan bugune kadar bizde
siyaset, olması gereken kuharda ge-
lişmemiştir. Zaman zaman bilinçli
biçimde hedef saptırılmtş \e ne za-
man ekonomide bir bunalım olmuş-
sa, ne zaman ekonomide bir tıkanma
olmuşsa, o zaman sosval bunalımlar
gundeme gelmıştir. Bunu ortecek bir
hedef saptırma da Alevi-Sunni çatı-
şması olmuştur. Bu anlamda da Ço-
rum ola> lannın benzerlen geçmışte
de olmuştur Sosyal patlamalann
ekonomık sıkıntılann 9O'lı yıllarda
gundeme gelmesı. benı hemen. on-
cekı yapüğjmız araştırmalara bağlı
olarak Turkıye'de yenı baştan bir
Alevı-Sunnı olayı gundeme gelır mı
gıbı bir kaygıya ıttı
Fafl kim?
C.ŞENER - Sadık Bey, Çorum
olaylarından hangi dersleri çıkar-
mak gerekir. Yani ne tfir etküer
oldu. Bize değerlendirir misiniz?
S.ERAL - Çorum olaylannda,
sağcısı solcusu, Alevısı Sunnısı, hıç-
bınsı bu olayın faılı değıl Ölen de
oldüren de olayın faılı değıl Ikı ta-
raf da, Alevısı'yle Sunnısı'yle bu
olayın mağduru Bu olayın bırkaç
faılı var Bınncısı, Turkıye yıdışan-
dan, kendı gundemınden uzak-
laştınp dumen sulannda tutmak ıs-
teyen bazı guçlu ulkeler
Işte ABD bunlardan bınsı Örne-
ğın Çorum olaylannı hazırlayanlar
ıçınde en başta gelenlerden bınsı
Aleksandr Pek denılen o donemde
ABD Buyukelçılığı'nde ıkıncı ka-
üplık yapan bınsı Bu kışı Çorum'a
gelıyor Çorum'da araşurma ve ın-
celemelennı yapıyor ve ozellıkle de
Alevı-Sunnı olayı uzennde duru-
yor Arkasından Çorum olaylan
patlıyor Bu ABD'run olayla ılışkı-
sınıtamamhyor
1 Temmuz, 11 temmuz
ÇORUM YOĞUNPELİT KOY U LOK.MALAR DAĞITlLIRkEN
sıyle bu olaya katılmıştır Ama şu
anda Çorum olaylannın >aşanmış
ohnası, Çorum halkını bılınçlendır-
mışür Bir daha bu oyuna gelmeme
yonunde bılınçlenmışlerdır Bir
daha provokasyona gelmeme
konusunda bıhçlenmışlerdır O Ço-
rum olaylannda yaşadıklan acı do-
layısıyla kardeşlığın, banşın bir
arada yaşamanın guzellığını gor-
muşlerdır Ben bu anlamda Çorum
halkının bu olayı yaşadıktan sonra
artık bir kere daha boyle bir pro\o-
kasyona, böyle bir olaya mevdan
\ermeyeceğinc inanıyorum.
ınanıvorum- bu sefer de>Iet elijle
devletin suçu tescil edilmiş olacaktı.
Buna mahal vermemek ıçın yargıla-
malan ayn ayn yapülar
CŞENER - Yargüanan sanık
var mı? Ya da ne oMu?
S.ERAL - Tutuklu sanıklann bir
kısmı ceza aldılar Hatta bunlann
uç tanesı de bızzat de\leün resmı
unıformalı polısıdır Çorum olay-
lannda adam oldurmekten omur
boyu hapıs cezası aldılar
bır yerden gehyorum dıyordu Ben
daha önce bunu sık sık soyluyor-
dum Çunku Turkıyede 90"lı
yıllann hemen arkasından ekonomı
yenıden tıkanmaya başladı Turkı-
ve deekonomının tıkanmasıyla bır-
İıkte. yukselen bir ışçı haklan muca-
delesı de var memurlann sendıka-
laşma mücadelesı var demokratık
taleplenn yukselmesı donemınde
bunu dırekt bastırmanın akıllı bır
yol olmayacağmı devlet açısından
SADIK ERAL "YOL DUŞKUNU OLMAMANIN YOLU DE-
MOKRASİYE SAHİP ÇIKMAKTAN GEÇİYOR "
Zaman zaman tehdıt alıyoruz,
ama ben Çorum olaylannda yara-
llnmış. olumu hıssetmış bınsı ola-
rak. hatta o donemde oldu habeny-
le bırlıkte kapısına kazan konmuş.
cenaze hazırlıklan yapılan bınsı
olarak, olumden korkmadığım ıçın
oyle bır olum korkusu hıssetmıyo-
rum
Hatta o zaman olebılırdım, bu
fazladır dı>orum Ama şunu söyte-
yeyım kı. şu anda en iyi arkadaş-
İarımız, bizün Çorum'da en ivi, en
samimi dostlaKimız, Sünni arkadaş-
larunudır. Onlarla artık Alevı-Sun-
nı meselesını bır espn ıçensınde ele
alabılıyoruz
kabul ettırmeve kalkmamalı Sunnı
olursan. Sunnılığın şartlannı yenne
getınrsen bana gel anlamında bır
kabule gınnemelı Sunnı vatandaş-
lar bu konuda aslında demokratlar
•\levi vatandaşın Alevı kımhğını
kabul edıyorlar Ama bınlen dı-
şandan onlan yonlendınyor On-
lann duyarlı olması lazım Alevı va-
tandaşlann da Sunnı vatandaşlann
Sünnı kımhğını kabul ederek onlar-
la butunleşmelen. paylaşmalan ge-
rekıyor Yoksa onlardan Alevı ol-
malannı bekleyerek bır arada ol-
mayı ıstememelen gerekıyor Ikın-
cısı de şu kı. ben Turkı>e'de aydı-
nlann bu konuda uzerlenne duşen
gorevı yaptıklannı sanmıyorum
Turkıye ateşler ıçınde yanıyor, Tur-
kıye'de olaylar oluyor Aydınımdı-
>erek halk adına konuşmaya kal-
kanlar. hıçbır zaman bov le can alıcı
noktalarda. daha onceden uzerlen-
ne duşenlen vapmıvorlar
Baskı görmedik
CŞENER - Sadık Be>. eski Ço-
nım olavTanmn gonılen datalannda
Acı birleştirdi
Tartışmamak A
, Çorum'da. Çorum olay-
lanndan once atamalar var. ılgınç
atamalar Bu da kadro hazırlık-
lannı tamamlıyor Bunda devletın.
MİT'ın ıhşkısı var Çorum olay-
lannın oluşu, Kenan Evren'ın anı-
lanndakı alıntılarla ben karşılaştın-
yorum. onlann darbe yapmaya ka-
rar verdığı toplantılarla Çorum
ola> lannın başlangıcı arasında ıl-
gınç bir benzerhk v ar Orneğın Ke-
nan EvTen anılannda diyor ki, "Biz 1
temmuz gunıi toplandık, darbe vap-
maya karar verdik." ..*e,l Temmuz
akşamı Çorum olavları başlıyor.
Darbenm >apılacağı tanh 11 tem-
muzdur 1 temmuz Çorum olay-
lannın zırveye ulaştığı tanhtır
İlgınç benzerlıkler var Bu anlamda
Çorum olaylannda bırkaç el var
Çorum halkı, Alevısı-Sunnısı ıle.
etkı altına gırmıştır Kıtle psıkolojı-
leviler önce haklann en kutsalı, o olmazsa başka haklann olmayacağı
Hatta çorum omeğının. dığer yaşama hakkının güvenceye bağlanmasmı istiyor. İnancını vegeleneklerini
>oreier tarafmdan bıimmeMnde de özgürce ifade edebilmek, Ve elbette, herkesin istediği demokrasiyi Alevi
fayda var Bır daha provokasyona &
. . ' . . . . . c . ° , •',, „ . .
geimemesııcm AncakTurkıyede. vatandaşlardaıstıyor.Sevgı,Alevılığınfelsetesındemıhenktaşıolduğuıçın;
2?e" o ^ a ^ hS'soİfcf- h e r
^ n
§^1™ s e v e n
^ Ç°k s e v e n A l e v i v
atandaşlanmız, rejimlerin en
gıbı bır eğıiım vardır işte güzeli olan demokrasiyi, daha fazla seviyor olabilirler.
Kahramanmaraş olaylan olmuş-
tur, tartışılmamışur, değerlendınl-
memıştır
Sıvas olaylan 1978'de olmuştur
tarüşılmamışür. değerlendınlme-
mıştır Çorum olaylan 1980 de ol-
muştur, tartışılıp değerlendınlme-
mıştır Şımdı olaylar yenıden uç
vermeye başlamıştır İkıncı Sıvas
olaylan denecek boyutta bır kor-
kunç olay yaşanmıstır sozgelımı
CŞENER - Çonmı olaylannda
kaç can kaybedilmişti? Siz, mahke-
melerde de avukattınız. Failleri bulu-
nabikü mi? Sizi tatmin etti mi o mah-
kemenin sonuçları?
S.ERAL - Resmı rakamlara gore
50 ye yakın ınsan oldu Benım kışı-
sel olarak edındığım bılgılere gore
ıse.cankaybı 100eyakın Oarada.
yargılama aşaması da ılgınç bır se-
yır ızlemıştır Başka bır ornek gorü-
İebıleceğını sanmıyorum, Turkıye-
de ya da başka ulkelerde Çorum
olaylan bır toplu olay olarak yargı-
lanmamıştır Herolaymunfent,">a-
kay-i adiye"den b l b
adı polısıye bır
alınmıştır
Hatta bu konuda Yargıta) dijor
ki, "Boyle bir olayda. bu olayla bağ-
lantsı olan birçok dava dosyasınuı
getirilip incelenmesi gerekirken bun-
laruı vapdmaması eksıkhktir.'" Çun-
ku komple bır ola,v Herbırdavayı
ayn ayn açtığınız zaman. her bır
davanın aydınlatıcısı olabılecek de-
lıller, bır başka dava dosyasının
arasmda kaybolacaktır Bu açıdan
yargılamada bızım ıstedığımız so-
nuç alınamamıştır
y
bır olaymış gıbı
olaymış gıbı ele
ÇORL \1 \ OĞUNPELİT KÖYÜ CEMEVİ
Devlet ve adalet
CŞENER - Neden böyle olmuş-
tur?
S.ERAL - Bence bunun sebebı
şudur Çorum olaylan leılgılıdava-
lann hemen hepsı 12 Eylul'den son-
ra açılmıştır Sıkıyonetım komu-
tanlığı nezdınde a^kcn mahkemede
açılmıştır Asken savcılar açmı-
şlardır Bence bu da bılınçlı yapılan
bır olaydır Eğer Çorum olaylan
toplu değerlendırılseydı, bağımsız
hakımler -haktmlenmızın ben etkı
altında kalmadan karar verebıle-
ceklenne, yargılama yapacaklanna
CŞENER - Halen yatıyorlar mı?
S.ERAL - Belkı bu ınfaz yasası
nedenı\le erken tahlıyeden çıkmış
olabilirler, bılmıyorum Bunlar
yatular, ışın ılgınç taraft da, bunlar
cezaevınde yatarken Kenan Ev ren -
ın. suçlulan. cezaevinde yatanlan
kastederek, bız bunlan asmayıp da
besleyelım mı dıye sorduğu donem-
de. devletin Çorum Emnıyet Mu-
duru. bunlann cezaevınde bakım ve
mşesı ıçın resmı olarak bağış top-
lamış, bunlara para gondermıştır
Bır tarafta suçlular. bunlan beslc-
meyelım de asalım, dığer yanda as-
mayalım da besleyelım. olayı var
Bu da devletin bu olayla nıye bu
derece ılgılendığının bence ılgınç bır
goitergesı
Sıvas olajları
CŞENER - Bu bağlantı içerisinde
Sıvas olaylannı nasıl değerlendiri-
yorsunuz?
S.ERAL - Bence Sıvas olaylan
Sıvas ta olmasaydı bıle bu olaylar
ben tahmın edıyordum Bunu ka-
patmak ıçın ya da hedef saptırmak
ıçın Turkıye'de bır Alevılık-Sunnı-
lık sorunu gundeme gelırse. bu de-
mokratık talepler, ıster ıstemez can
guvenlığının olmadığı bır verde
ıkıncı derecede olacaktı Bu do-
ğanın bır kanunu Canguvenhğıbı-
nncı sorun Çunku haklann en bu-
yüğu yaşama hakkı Bu anlamda
ben boyle olavlann olmasını beklı-
yordum Ve hala da Sıvas olaylan
dışında boyle olayların olabıleceğı-
nı tahmın edıyorum
CŞENER'- Bu rür olaylarm tek-
rar gerçekleşmemesi için ne yapmak
lazım?
S.ER\L - Bu tur olaylann tekrar
gerçekleşmemesı ıçın bır kere va-
tandaşlann uyanık olması lazım
Uyanık olmasının olçusu de şu Hıç
kımse. başka kımseye kendı kımlı-
ğını dayatmamalı Yanı Alevı va-
tandaşı Sünnı vatandaş Alevı ola-
rak kabul etmelı Ona Sunnılığını
zorla kabul ettırmemelı Yanı oyle
mudahil avukatlık yapmanızdan do-
layı ne rûr tepkiler aldınız?
S.ER4L - Ben Çorum olaylan
davalanna daha geç yıllarda baş-
ladım Çunku Çorum olaylannın
olduğu yıllarda öğrencı ıdım An-
cak kavuştum davalara Bundan
dolayı hıçbır baskı gormedık açık
söylemek gerekırse Ya da bızım
hıssettığımız bır baskı gormedık dı-
yeyım Elbette ben Çorumlu her-
kesin yaşayabıleceğı. ama herhalde
başka avukatlann pek yaşamaya-
cağı bazı olaylarla karşılaştım
Ama ben bunu dığer sıradan vatan-
daşım da^yaşadığı ıçın doğal goru-
yorum Orneğın polıslerle aramız
hıç lyı olmamıştır Zaman zaman
başka bahanelerle benı karakola
goturup. bır avukatın ıfadesını
savanın alması gerekirken, kara-
kola goturup nezareıe atabılmışler-
dır Zaman zaman polısler tarafı-
ndan -hepsını suçlamıyorum. bır-
kaç polis tarafından- hakarete ma-
ruz kalmışımdır
CŞENER - Bu ilişki nasıl sağ-
landı?
S.ERAL - Çorum olaylannı
gorduler. oyuna gelındığını gordu
Alevısı de Sunnısı de Çorum olay-
lannda yaşanan acının turlu boyut-
lannı gorduler Ekonomık açıdan
sıkıntılannı gorduler Ve bu kav-
ganın kımseye fayda sağlamaya-
cağını da gorduler Bundan sonra
dedıler kı, boyle bır kavganın ol-
maması ıçın herkesin kenetlenmesı
gerekır
Bu arada Çorum'da tıcan or-
taklıklar vardır, Alevı-Sünnı
ayınmı hıç yoktur Dostluklar
vardır, Alevı-Sunnı avınmı yoktur
Akşam sohbetlenne Alevı-Sünnı
ayınmı olmadan aıleler gıder gelır-
ler Evlenmeler Alevı-Sunnı avınmı
olmadan vapılır Şimdi herkes, Ço-
rum artık banşın kenti olarak hatı-
rlanmalı gibi bir bilinçli sorumluluk
duygusu içinde davranıyor, Alevisi
Sunnisi ile...
Hatta bu konuda, açık söylemek
lazım. bır kısım din adamlanmı-
zdan bu konuda olumlu katkılar
goruyoruz Camilerde gorev yapan
din adamlannın çoğu bu konuda
olumlu katkılarda bulunuyorlar,
bunu kabul etmek lazım
Cami yapımı
CŞENER - Peki Sadık Bey, Ale-
vilerin vaşamı ne alemde Çorum'da?
Yani \levi köylerindeki gelenekler
suruyor mu, Vlevi köylerinde isten-
mediği halde camiler vapılıyor mu?
Istenmediği halde din adamlan
atanıyormu?
S.ERAL - Çorum'da Alevı va-
tandaşlar kendı geleneklennı sur-
durüvorlar Bır ara bır kopukluk
olmasından sonra Bızım şu anda
Semah Kultur Vakfı'nın da katkı-
lanyla geçmışın bu geleneklen hıç-
bır zaman kokunden kurumamıştır
ama, bır ara azalmış. kuşaklar
arasında bır boşluk doğmuştur
Vakfımızın da katkılanya boşluk
tamamlandı ve çalışmalar suruyor
Ama bu arada Alevi köylerine de
cami yaptınlıp imamlan tayin edili-
yor. Ancak koye giden imarnlanmız,
köyde cemlerimize de giriyor. Alevi-
ler çok az da olsa camive gıdivorlar.
CŞENER - \leviler neden cami-
ye gıdivorlar?
S.ERAL - Imam gelmış, ımama
ayıp oîmasın. ımam tek kalmasm
dıye bırkaç kışı gıden oluyor Onlar
da avare duracağımıza gıdıp namaz
kılalım dıye düşunuyor
CŞENER - Biliyorsunuz camile-
rin yapılması bir anlamda \levileri
Sunnileştirmeyi hedeflivor. Ne ka-
dar yumuşak soylersek soyleyelim.
bu amaca ulaşılabiliy or mu? Yani ol-
taya takılan insanlar oluyor mu?
S.ERAL - Ben bu amaca ulaşıla-
bıleceğını sanmıyorum İmamlarda
ceme gıtmeye başladığına gore, ne-
redeyse koye gıden ımamlann Ale-
vıleşme ıhtımalınden bıle ben soz
edebılıyorum Bır ornek vereyım
sıze Yoğunpelıt Kovu'nde koyun
ımamı cemc gıtmış vc sohbetlerde.
cemde uygulanan adetlenn. uygu-
lanan ıbadet şekhrun çok güzel ol-
duğunusoylemıştır Hatta bız şehır
merkezınde, kapah spor salonunda.
4-5 bın kışının katılımıyla bır cem
yaptık Bu cemde en az bın tane
Sunnı vatandaşımız vardı Dedıler
kı sızın yolunuz çok guzel ama çok
dazorbıryol Bunu anlatıp propa-
gandasını yapıyorlar Yanı Alevı
koylenne imamlan gonderenlenn.
propaganda amaayla gonderenle-
nn Tosya ya pınnce gıderken evde-
kı bulgurdan olma ıhtımalını de
dıkkate almalan lazım
Alevilerneistijor?
CŞENER - Aleviler ne istijoriar?
Alevilerin talepleri ne?
S.ER.AL - Turkıye'de bunu ıkı
aşamada söylemek lazım \leviler
bir kere önce haklann en buyuğu, en
kutsalı, o olmazsa başka haklann ol-
mavacağı yaşama hakkının guven-
ceye bağlanmasını istiyor; can gü-
venliği istiyor. Yanı turkıye, ak-
şamdan sabaha darbe yapanlann
kalkıp Alevı'yı dovdüğu, kafası bo-
zulanın Alevı'vı asıp kestığı bır
memleket olmuştur Bunun boyle
devam etmesını ısteyenlenn varola-
bıleceğmden dolayı kaygılan var
Alevılenn Boyle bır olavın olmaya-
cağı yonunde hıçbır sıy ası partıce ve
hukumetçe venlmış gerçek bır ga-
rantı de yok Bundan dolayı en bu-
yuk şey. bır kere. can guvenlığının
sağlanması
Bunun dışında istedikleri, bin
yıldır suren inancını ve geleneklerini
özgürce ifade edebilmek, bunu, ana
sutü kadar helal bir demokratik hak
olarak artık elde etmek... Ve tabn el-
bette, herkesin ıstedığı demokrasıyı
Alevı vatandaşlar da istiyor Ama
burada şunu da vurgulamadan ge-
çemeveceğım Se\gi, Aleviliğin fel-
sefesinde mihenktaşı olduğu için,
merkez olduğu için; her şeyın guzeli-
ni seven, çok seven Alevi \atandaş-
lanmız, rejimlerin en guzeli olan de-
mokrasiyi, diğer bazı kesimlerden
daha fazla seviyor olabilirler. Bu
bağlamda da daha çok demokrası
ıstıyorlar
Alevilerin dümaya bakışı
CŞENER - Çorum'da cemevi var
mı?
S.ERAL - Çorum'da şu anda hıç-
bır cemevı yok Koylennde var
Hatta cami ıle cemevının beraber
olduğu kovler var Ama bız yapa-
cağız bu sene nasıp olursa
CŞENER - Sadık Bey, bir Alevi
aydın olarak, dünyaya nasıl bakı-
yorsunuz? L lkenin sorunlanna nasıl
bakıyorsuuz? Sözgelimi Türkiye'nin
yıllardır gıindeminde turulan Kürt
sorununa nasıl bakıyorsunuz? Dfin-
yanın gidişini nasıl değerlendiriyor-
sunuz? Alevilerin bu konularda baktş
açıları sizce nedir?
S.ERAL - Ben kendısıne aydın
dıyen bır kısım sol kesımın. Alevı
meselesıne. sankı bu bır şoven mez-
hepçılık davası ımış gıbı ve do-
layısıyla da bır •'gencflık davası
ımış gıbı baktığını bılıyorum An-
cak ışın ılgınç tarafı, Alevı vatan-
daşlanmız sol kesıme. "devnmcı"
dedığımız kesıme, hep dostça. hep
sıcak bakmışlardır Ama onlardan
aynı sıcaklığı gormuyorlar Bundan
dolayı da o çelışkının muhasebesını
bıraz onlara bırakmakta fayda var
Nerede demokratık bır çıkış varsa,
nerede demokratık bır ey lem varsa,
nerede bır hak arama eylemı varsa
orada Alevı vatandaşlar olayın tçın-
deolmuşlardır
Hatta Turkıye'de sosyahst dü-
şunce ıle ılk tanışan ve en çabuk
kaynaşan, en çok kaynaşan kesım
Alevı kesımdır Bu derece sahıp
çıktığı. hatta kendı duşûncelen,
kendı eşıtlıkçı ozgurlukçü düşun-
celennı sosyalızmle bağdaştırmaya
çalışan bır kesım. karşıdan gereİch
sıcak yaklaşımı gorememektedır
Bız Alevıler olarak butun ınsan-
lann istediği şevlen ısüyoruz De-
mokrası ıstıvoruz. ozgurluk ısü-
yoruz, dunyada banş ıstıyoruz,
dunyada her turlu katbamlara
karşıyız
Bosna-Hersek'te de \zerbay-
can'da katlıamlara karşıyız Başka
yerlerdekı ınsanlann da, sadece
Musluman olduklan ıçın katlıama
maruz bırakılmalanna karşı oldu-
ğumuz gıbı. Guney Afnka'da ın-
sanlara sırf zencı olduklan ıçın
baskı yapılmasına karşıyız Amen-
ka'dakı ınsanlann sokaklarda yatı-
yor olması. o sefalete de karşıyız
Yanı biz, Hacıbektaş'ındeyişiyje, 18
bin alemin, 72 milletin aynı gözle gö-
rülmesinden yanay ız. Bunun ıçın de
bızde bır suru demokratık çozum-
ler, demokratık kaynaşmalar, ırk,
din. mezhep aynmı olmadan kay-
naşmalar var Bır de şunu dıyoruz
Alevilikte bır yol duşkunluğu olayı
var Artık bu yol duşkunluğu olayı
dar tanımından çıktı bence Bu ko-
nuda birçok Alevı aydın da aynı fı-
kırdeler Artık ışkenceye karşı mu-
cadele etmeyenlen, dıktatorluklere
karşı mucadele vermeyenlen, gen-
alığe karşı savaşmayanlan, her tur-
lu ınsan haklan ıhlallenne karşı
bunlan yapmayanlan, etmeyenlen
yol duşkunu sayıyor birçok Alevı
aydını Yol duşkunu olmamanın
yolu. demokrasıye sahıp çıkmaktan
ve bu yolda mucadele etmekten ge-
Çiyor
SURECEK