Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
12 AÖUSTOS1993 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
DÜNYADAN
Abhazya
bu kadar
pahalı mı
olmalıydı?
G
enç Gürcü devletinde
dört lcez başbakanlık
yapan, geçen günler-
de parlamentonun güvensız-
lik ıfade etmesinden sonra is-
tifa eden Tengiz Sigua. ısti-
fasının gerekçelerini şöyle
açıkladı:
"Devlet, ekonomi ve yöne-
tim üzenne pek bir şey bilme-
yen, kansının ve akraba-
lanrun etkisı altında kalan.
Gürcistan"ı dünyadan yalıta-
rak 'Kafkaslar'ın Arnavut-
luk'u" haline getirmeye çab-
şan Gamsahurdia yönetımin-
de başbakanlıktan istifa et-
tim."
Sigua, hakkında tutukla-
ma emri verilmesinden sonra
silahlı direniş ordusuna
katıldığmı, Gamsahurdia dü-
şürüldüğünde. onu bizzat
koruma altına alarak baş-
kentten uzaklaşürdığını vur-
guluyor. Abhazya ile anlaş-
mazlık sırasında yanlı bir tu-
tum içine giren Kremb'n'ın.
25 Eylül I992'den bu yana
Rusya ile Gürcistan arasında
asken-pobtik ve ticari-eko-
nomik anlaş-
ma yapı-
lmasını ge-
ciktirdiğıni
öne siiren
Tengiz Si-
ua, "Bun-
an yalnızca
biz değıl,
kendisi de za-
,— -M -J rar
göriiyor.
„ . ,. Orneğin, es-
Gamsahurdıa k l d e ı
f y ı l d a
650 milyon ton petrol çıkaran
Rusya, şimdi 340 milyon ton
çıkarabiliyor. Çünkü petrol
borulan, Gürcistan'daki bir
metalurjı kombınesinde üre-
tiliyor" dıye konuşuyor.
(Sigua. Abhazya yüzünden
Gürcistan ile Rusya arası-
ndaki gergınliğin doruk nok-
tasına vardığj günlerde. iki
ülke arasındaki diplomatik
ilişkilerin kesilebileceğinden
ve Rusya'ya karşı savaş açı-
lması olasılığından açıkça söz
etmişti- Pravda'run notu)
Sigua. sözlerini şöyle sür-
dürüyor:
"Gürcistan'ın. federatif te-
melde örgütlenmesi söz ko-
nusu olamaz. Özerk cumhu-
riyetlerin pek çok sorunu ger-
çek değil uydurmadır. Aca-
ristan halkının çoğunun müs-
lüman olması, aynlma için
yeterli neden değildır "
Abhazya ve Güne> Osetya
dramlannın da 7 yıldır süren
yeni dönem tarafından uydu-
rulduğunu vurgulayan Sigua,
çokuluslu Gürcistan'dan
yana olduğunu belirtiyor ve
soruyor:
"Şımdı, savaşın her bir gü-
nü 35 milyon rubleye mal ol-
maktadır. Günden güne bat-
makta olan Abhazya'nın fı-
yatı bu kadar yüksek mi ol-
malıydı?.."
BatıAvrupa'da erken sonbaharAvrupa'nın batısında yaşayanlar, yeniden
ortaya çıkan milliyetçilik ve etnik şiddet
i eylemleri karşısında yetersiz kalan devlet
adamı, politikacı ve kuramlara duyduklan
güvensizliği gizlemiyor.
Yaz aylannda Riviera kıyılanna, Salzburg'a
koşanlar, ortak bir kültürü paylaşmanın
tadını çıkartıyor. Ancak, batılı gözlernciler,
içinde bulunduğumuz yaz mevsîminin, bu tür
etkinliklerin sonu olacağından kuşkulanıyor.
JN"rtw JJork eimcs
Berlin Duvan'run yıkılmasınm
ardından pohtikacılann
bağımsızbk ve bolluk çağının
başladığını müjdelemesıne karşın.
Batı Avrupa. büyük sorunJarla karşı
karşıya kaldı.
Avrupa, II. Dünya Savaşı'ndan bu
yana en büyük ekonomik durgunlu-
ğun eşiğınde. İşsizlik, refah devleti ni-
telemesini yalancı çıkaracak boyutta.
Güneydoğu Avrupa'daki ekonomik
istikrarsızlık ve milliyetçilik akımlan.
binlerce sığınmacıyı Batı'-
ya göç etmeye zorlarken
Almanya. Fransa ve Dani-
marka'da ırkçı akımlann
ortaya çıkmasına neden
oluyor.
Almanya Başbakanı
Helmut Kohl, bir süre önce
Alman televizyonuna ver-
dıği bir demeçte. Balkan-
larda ortaya çıkan kötülük
ruhunun Batı'ya da sı-
çradığına dikkat çektı.
Avrupa'nın geçmişi, bu-
gün yaygın olan güvensiz-
lik ortamını doğuruyor.
Batı Avrupablar. yeniden
ortaya çıkan mılliyetçilik
ve etnık şiddet eylemleri
karşısında yetersiz bir poli-
tika sergileyen devlet
adamlan ve kurumlara
duyduklan güvensizliği
gızlemiyor. Kamuoyu yoklamalan,
ıktidardaki partilere verilen desteğin
gıderek azaldığını gösteriyor.
Soğuk Savaş döneminde Batı Av-
rupa'nın güvenliğini sağlamakla yü-
kümlü olan NATO. 16 aydır "Büyük
Sırbistan" ülküsü peşindeki Sırplann,
Bosna Hersek'in yüzde 70'ini ele geçir-
melenne seyirci kalıyor. Üye devletler,
sonunda Sırp milliyetçilerine müdaha-
le etme karan almalanna karşın, bu
gınşımin. Birleşmiş Mılletler yetkisin-
de yapılıp yapılmaması konusunda
anlaşmazlığa düştü.
Avrupa Para Sıstemi, bölgesel işbir-
liği ve ortak para birimine gidilmesi
yönünde çok önemli bir adım, ancak
Almanya'nın faiz hadlerini düşürme-
mesi yüzünden hedefine ulaşamıyor.
1950'den beri ekonomik birliğın de-
nektaşı durumundaki Almanya ve
Fransa arasındaki ilişkiler, son 10 yılın
en gergin dönemini yaşıyor.
Yaz aylannda Riviera kıyılanna.
müzik festivalleri ıçin Salzburg ve
Bayreuth'a koşan Batı Avrupalılar.
ortak bir kültürü paylaşmanın tadını
çıkartıyorlar. Ancak. batılı gözlemci-
ler. 1993 yazmın, bu etkinlıklerin sonu
olacağından kuşkulanıyor.
Batı Avrupalı uluslar. yaklaşan
fırtına bulutlanna farklı yorumlar ge-
tiriyor. Gelişmelerde ufak umut
ışıklan yakalayan iyimserler. para sis-
teminin başanya ulaşmamasını. Av-
rupa Topluluğu'na üye ülke ekonomi-
lerinin. Almanya'nın yuksek faiz zul-
münden kurtulması olarak yorumlu-
yor. Karamsarlar ise NATO'nun Bos-
na'ya ani müdahale isteğine güven
beslemiyor.
REFAHD EVLETİl
Ekonomik durgunluk sonucu azalan vergi gelirleri,
çabşanlara verilen sosyal haklarda kısıtlamay a
gidilmesine neden oldu. Almanya örneğinde olduğu gıbı,
> işverenlersağlık, emekblik
•İ
r
7İîl<'~ veişsizbk sigortası olarak
ılx,l 1 K işçi ücretinin y üzde
19 4'üneeşitbirmiktan
ödemekleyükümlüler.
Ancak bu ödemeler ürün
maliyetlennı
şişırdiğinden.
Almanya'nın dünya
pazarlannda rekabet
şansının giderek azalacağından korkuluyor. Alman
hükümeü, gelecek yıl işsızbk sigortası oranlannı düşürerek
harcamalarda kısıtlama uygulamasına başlıyor.
sigortası da
geriliyor
Bonn'da reklam panolannda yer
alan. "Avrupa Saraybosna'da öMü"
postennın amacı. kentin zenginlerini
savaş kurbanlanna karşı daha duyarlı
olmaya davet etmektı. Ancak gerçeği
de acı bir şekilde dile getıriyordu.
Televizyonlar. Saraybosna'da ek-
Scfamidt - Derhal çekidüzen
mek kuyruğunda bekleyen ınsanlann
üzenne atılan bombalan. Almanya'da
sığınmacılara karşı başlaülan şiddet
eylemlerini tüm açıkhğı ile veriyor. Al-
man hükümetinın azınlıklan koruma
amacıyla sağcı partilere ve Neonazı
gruplara karşı aldığı sert önlemler. bu
yılın ilk 6 ayında gerçekleştinlen
saldınlann. geçen yıla oranla yüzde 30
artmasına engel olamadı.
Doğu ve Batı Almanya'nın bırleş-
mesi. Almanya'da önce enflasyona.
sonra ekonomik durgunluğa yol açtı.
Birleşmenin etkilen. giderek Avrupa
çapma yayıldı. Durgunlaşan ekono-
mik ilişkiler. tehlikeye giren Avrupa
Birliği. göze çarpan ılkbe-
lirtiler. Doğu-Batı bırleş-
mesının bedelinin çok
ağır olduğunu açıklayan
eski başbakan Helmut
Schmidt, bir an önce ülke-
nin kendine çeki düzen
vermesı gerektığini vur-
gulayarak "Eğer yeni bir
başlangıç yapamazsak bü-
yük bir hızla inişe geçece-
ğiz. Bu bizim sivasi \e ah-
laki çöküşûmüz olur" di-
yor.
Helmut Schmidt'le bir-
likte Avrupalı aydınlar,
Avrupalı'nın son yıllarda
sergilediği davranışlan şu
şekilde değerlendiriyor
Uzun soğuk savaş döne-
minin Batı Avrupa'ya
sağladığı refaha alışan
Avrupalılar. Doğu'dakı
zayıf komşulan için özvende bujun-
mak istemiyorlar. İngiltere'den İtal-
ya'ya dek tüm seçmcnler, politıkacı-
lann hiç bir yere varmayan kör döğü-
şünden bıkmış durumda. İtalya'nın
ıçıne düştüğü yolsuzluk batağından
çıkması nerede>se olanaksız görulü-
yor. 1992 yılının şubat ayından bu
yana en az 2 bin 500 politikacı ve işa-
damı tutuklandı ve geçen ay ikı ışa-
damı intiharetli.
Fransa'da da durum jtalya'dan iyi
değil. Eski Sosyalist Başbakan Pıerre
Beregovo>. partisinm süreklı oy kay-
betmesi karşısında intihan seçtı. İngıl-
tere'de Başbakan John Major'ın Mu-
hafazakar Partisı, son yapılan kamuo-
yu araştırmasında. İşçi Partisi ve Libe-
ral Demokratlardan sonra üçüncü sı-
rada yer aldı. Almanya'da Kohl'ün
başkanhğındaki Bakanlar Kurulu'-,
nun üç üyesi skandallar yüzünden isti-
fa etmek zorunda kaldı.
Cıaig R. \Vhitney
MiLLİİLLIYETÇİLİK /± KIMI-A,
Temellen 1957'de atılan Avrupa
Topluluğu'nun en önemli işle\n. üye
devletlerde ortaya çıkabilecek milli-
yetçilik akımlannı engellemekti.
Ancak son yıllarda Avrupa. I. Dün-
ya Savaşı'ndan sonra
görülen en yoğun mil-
liyetçı saldın ve savaş-
lara sahne oluyor.
Nazi taraftarlan-
nın yeniden etkın olması ve ABD'-
nin ikı kez müdahale zorunluğunu
duyması. Avrupa'da banşın her an
tehlikede olduğunu gösteriyor. Bos-
na Hersek'te 16 aydır sürmekte olan
soykınma, topluluğa üye devletler
gereken ilgiyi göstermedi. Ancak
kendi çıkarlan doğrudan söz konu-
su olduğunda ortak bir müdaheleyi
gündeme getirdiler. Fransa. BM'ye
Banş heran tehlikede
bağlı Banş Gücü'nde görev yapan
Fransız askerlen doğrudan saldın-
ya hedef oluncaya dek. Müslüman-
îan korumayı düşünmemişti. Al-
manya, Hırvatlar'la tanhı bağlannı
zedelememek için herhangi bir gın-
şime sıcak bakmıyor; İngiltere ise.
Balkan yanmadasındakı olaylar
kıtanın güç dengesini bozacak düze-
ye gelmedikçc kanşmayı düşünmü-
yor. ABD'nin
Bosna'ya müda-
halesı. müttefık-
lerin gereken des-
teğj verrnemeşi
nedeniyle, yalnızca Tcısıtlı bir giri-
şimden öteye gitmiyor. BM deneti-
mınde güvenlik bölgelennin yaratı-
lması, bugüne dek gerçekleştirilen,
ama başanlı olmayan bir uygulama.
MirrikAfrikalının yaşam savaşı
H
aber Merkezi - Orta
Afrika'nın yağmur
ormanlannda yaşa-
yan pigmelerin sayısı günden
güne azahyor. Doğal mekan-
lannda bırakıldıklan zaman,
şimdi 100'lerde gezınen nüfus-
lan, sıfıra inebilir. Onlan kur-
tarmak için yapay ortamlara
götürüldüklerinde, kendi kül-
türlerini, özelliklerini yitirebi-
lirler. İşte yine o aynı ikilem...
Pigmelerin, onJara zarar ver-
me pahasına "kurtarüması"
gerekir mı?
Uganda-Zaire arasında,
kejıdilerine aynlan kampta
kalanlardan bir metre boyun-
daki Njito Kijabange'nin (24)
bu soruy a venlecek yanıüa il-
gilı en ufak bir kuşkusu yok.
Kıjabange, pigmelerin binler-
ce yıl dolaştıklan ormanlann
biü'minde tavuk yetiştirmeyi
öğreniyor ve oklarla maymun
avladıklan, fasulye. meyve
toplayıp muz yapraklanndan
yapılmış geçici ev lerde yaşadı-
klan ormana geri dönmeyece-
ğine yemin ediyor.
"Orası korkunçtu" diyor
Kijabange. "İyi beslenemiyor-
duk, sürekli hastaydık." Saç-
lan beyazlamış, gözlenne ka-
tarakt inmiş yaşlı bır adam da
bu sözlere kaulıyor: "Yeteri
kadar maymun yoktu."
Yeniden yerleştırme proje-
sinin yaşam biçimlerini değiş-
tirerek hastahklara manız
kalmalanna. uzun boylu in-
sanlarla evlenmelenne neden
olarak, pigmelerin ölüm
fermanını imzalayacağı şek-
linde eleştiriler de yükseliyor.
Şimdiden çoğu içkiye, uyuştu-
rucuya başladı. Ötekiler
"küçük insanlarm" fotoğrafını
çeken Batıh turistlerin parası-
na bel bağladı. Nüfustaki azal-
manın önemli bir nedeni de ya-
banalarla ilişkiye geçilmesı.
Menenjit, tüberküloz, AIDS
gibi hastalıklar, yaygın ölümle-
re neden oldu. Iç savaşlarda
pîgmeleri etkiledi.
Projenın gerçekleşürilmesi-
ne katkıda bulunanlardan
Avustralyab Barry Chapman.
pigmelerin sonunu hızlandırdı-
klan şeklindeki eleştinleri red-
dedıyor ve "Biz onlara hayatta
kahna fırsatı veımekten söz
ediyonız" diyor: "Onlara Batı
uygarlıklaruu faJan öğretmiyo-
ruz. Kültürlerini \e geknekleri-
ni koni) orlar. Biz y alnızca ban-
nacak yer >e yeni becerikr ka-
zanma olanağı veriyoruz."
,KONOMİ\ I
Temelde
bir şeylermi
yanlış?
Batı Av-
rupa'nın en
önemli soru-
nu refah dü-
zeyinin inişe |
geçmesi.
Fransa ve |
Almanya'da
ekonomik
göstergeler
karamsar
bir tablo |
çızıyor.
Batı Av-1
rupa işsizlik
sorunu ile
karşı karşı-
ya. Avrupa
Topluluğu
üyesi 12 ül-
kede ortala- Clinton - Yeni boyutiar
ma ışsizbk oranı yüzde 11. Sorunun
kökeninde yatan nedenler ne yazık
ki geçici değil.
ICömertücret,
sosyal hak
Bölgenın ekonomisinde çok temel
bır yanlış olduğu düşünülüyor. Cö-
mert ücret ve sosyal hak uygulaması
üretilen malın maliyetini o denli
yükseltiyor ki pazarda ucuz emek
girdili mal- ^
"Avrupa'nın
kabet şansı
hyoî bünyesindeki
Batı Avru- kÖtÜlÜk
û
S S : tohumlannın
durgun- ortaya çıkma
Avrupa mal- karŞl A B D
lanna am- a s
kerleri
bargo koy-
makla yeün- SlgOrta gOreVl
meyip Do- yapiyor"
gu lulann J r J
Batı'ya göçü-
nü de engellemek için yeni düzenle-
meler getirdi. Ancak önlemlenn ba-
şanlı olması için gerekb olan hare-
ket birliği Topluluk üyeleri arasında
henüz sağlanamadı.
Avrupa'nın ABD ile ekonomik
ılişkileri Clinton döneminde yeni
boyutlar kazandı. CUnton'un,
ABD'nin ekonomik çıkarlan için
Asya'ya Avrupa'dan daha fazla
önem verdiği artık su yüzüne çıktı.
Son gelişmelerin ışığında Amerika'-
nın Avrupa ekonomisi için ne denli
gerekli olduğu sorgulanmaya başla-
dı. Fransız Uluslararası İlişkiler Ku-
rumu görevlilerinden Dominique
Moisi Avrupa güvenliğinin ABD ol-
madan sağlanamayacağmı ileri sü-
rerek "Avnıpa'nın büny esinde taşıdı-
ğı kötülük tohumlannın ortaya
çıkma olasılığına karşı Amerikan as-
kerleri sigorta vazifesi göriiyor" diye
konuşuyor.
£t lîîon^t Rusya'nın Kafkaslar
politikası, seçenek bırakmıyor
R
usya. etkisini korumak için
Azerbaycan ve Gürcistan'daki
isyancı azınlıklann zafer kazan-
masına yardıma oluyor
Bir yıl önce, özerk curnhuriyetleri
bağımsızlığını ilan ettikleri için dağlara
sıkıştınlan Gürcistan'ın küçük azınbğı
Abhazlara fazla bir şans tanınmıyordu.
Dağlık Karabağ'ın Ermepilerinede
Azerbaycan karşısında pek
umut bağlanmıyordu
Ancak temmuz sonunda.
Gürcistan ve Azerbaycan.
Abhazlarve Ermenıler
tarafından, daha doğrusu
Ruslar tarafından dikte
edilen ateşkes antlaşmalannı
ımzalayarak boyun eğdı.
Bu antlaşmalann imzalan-
ması için aracılık yapan
Rusya Dışişleri
Bakanlığı'mn temsilcileriydi.
Dağlık Karabağ duru-
munda görüldüğü.gibi
bozulmaya elverişb bu
antlaşmalann
ırnzalanmasıru. Rusaskeri
varlığı sağladı.
Abhazlann durumu çok
açık. Abhazya'da nüfuslan
yaklaşık yüz bın ve bu
toplam nüfusun yüzde
17'sıne eşit. Gürcülenn oranı
gündeme getirdi.
Ateşkes planında bir y ıldır reddettiği
maddeler yer aby or: Gürcü kuv vetlenn
Suhumi'den çekılmesi, Abhaz hderlerinın
bu kente gen dönmesi. Rus ordusunun
"geçici olarak" bölgede bulunması.
Azeriler, beş yildan uzun süredir
reddettiklerini kabul etmek zorunda kaldr
Baştan beri istediklen gibi. Ermenistan
Aliye\ - Olağanüstü çabası, sonuç verecek mi?
Zaire-L ganda suunnda, bir zamanlar 5 bin pigme yaşıyordu. Bu sayı, şimdi 300-400
yüzde 46. Geri kalan nüfus ise Ruslar.
Ermeniler ve Yunanlardan oluşuy or.
Ancak Abhazlar. çok daha motive ve çok
daha iyi örgütlenmış durumda. Rus
askerleri yardım etmemiş olsaydı, hiçbir
zaman topraklannı gen alamazlardı
Abhazya güçleri. Rus gemılen ve uçaklan
sayesindeSuhumi'yıgerialabildı. Bunun
üzenne Gürcistan Cumhurbaşkanı Eduard
Şevardnadze bir ateşkes antlaşmasını
Cumhuriyeti'nin temsilcileriyle değıl.
Dağhk Karabağ temsilcileriyle görüştüler.
Bunda, asken başansızlığın rolü oldu.
Rusya, Azerilere karşı Ermenılere yardım
ettiğini kesinlikle yalanlıyor. Ancak.
donanım ve lojıstik kay nağının y alnız-a
Rus ordusu olduğu düşünülduğunde,
müdahaleetmcmclcri mümkün değıl.
Mayıs 1992'de Kafkaslardakı üçbağımsız
cumhuriyet; Gürcistan. Ermenistan ve
Azerbaycan'a eski Sovyet birliklerinin bazı
donanımlannı bıraktı. Üç devletinde
tanklan oldu. ancak topraklannda hava
üsleri bulunan Azerbaycan, uçak da istedi
ve geçen yıl haziran ayında bunlan
kullanmaya başladı.
Ermenistan'ın Kelbecer ve Akdam üzenne
düzenlediği saldınlarda, Ruslann silah
yardımı oldu. Türkiye ve Azerbaycan ile
çevrili olan Ermenistan'ın
hava yoluyla gelecek yardım-
lar için, en azından Moskova'-
nın onayını alması gerekiyor-
du.
Moskova, Gürcistan'a karşı
Abhazlan, Azerbaycan'a
karşı ise Ermenileri
destekleyerek bu iki devleti
etkısi altına almak için baskı
altında tutuyor.
Bu baskının ilk sonucu, bir yıl
önce seçilen Türkiye yanlısı
Cumhurbaşkaru Elçibey'ın
düşürülmesioldu.
Yerine geçen Haydar Aliyev,
bir yandan Moskova ile olan
ilişkileri düzeltmeye çabşırken
öte yandan Türkiye ile
ilişkileri bozmamaya özen
gösteriyor.
Bu hassas denge, bir süre
sonra bir başka eski komünist
yönetici olan Ayaz Muttali-
bov'un başa geçme olasıbğının gittikçe
daha fazla konuşulmasına neden oluyor.
Muttalibov. şu anda Moskova'da
sürgünde.
Petrol rezervleri bulunan Azerbaycan'a
göre. Rusya'ya daha fazla bağımb olan
Gürcistan'ın ise Cumhurbaşkanı Eduard
Şevardnadze'nin belirttiği gibi, fazla
seçeneği yok.
Sophıe Shibab