Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
14 TEMMUZ 1993 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
ABD'deselve
sıcak: 69 ölü
• WASHINGTON (AA) -
ABD'de.ay başındanbu
yana bırçok bölgeyi etkisi
altına alan aşın sıcaklarve
sellerde ölenîerin sayısı 69'a
yükseldi. Mississipi nehrinin
şiddetli yağmurlar sonucu
taşmasıileMidvvest
böfgesinde meydana gelen
sellerde 22 kişi ölürken, doğu
kıyısındaki aşın sıcakiıklann
bugüne kadar 47 kişinin
ölümüne yol açtığı bildıriJdi.
Mississipi ile Missouri ve beş
Moines kollanrun taşması ıle
sularaltındakalan
bölgelerden yaklaşık 50 bin
kişi tahliyeedildi. Çevredeki
birçok yerleşim birimine de
elektrik ve su verilemiyor.
İspanya'da
hükümet Kuruldu
• MADRİD (Cumhuriyet) -
6 haziran genel seçimlerini
sosyalistlerin kazanmasıyla
dördüncü kez üst üste
Başbakan olan Felipe
Gonzales, dün yeni
hükümeti kurarak Kral Juan
Carlos'a sundu. Gonzalez'in
18 bakanlıktan oluşan yeni
hükümetinde, ilerici olarak
bilinen "Gömleksizler"
kanadmdan hiç kimsenin yer
almadığı belirtiliyor. Geçen
dönemin 'Gömleksiz' olarak
bilinen bakanlan yeni
hükümette yerlerini
koruyamadılar.
İnönü'nün
temasları
• Dış Haberler Semsi -
Devlet Bakanı ve Başbakan
Yardımcısı Erdal İnönüdün
Londra'da İngiltere Dışişleri
Bakanı Douglas Hurd iJe bir
araya geldi. Görüşmede
Hurd'ın. kısa bir süreönce
kaçinlan biri İngiliz. iki
turistin bulunması amacıyla
başlatılan geniş çaplı arama
çalışmalanndan dolayı Türk
hükümetine teşekkürlerini
ilettiği ifade edildi. 45 dakika
süren görüşmede Türkiye ve
AT ilişkileri. Kıbns sorunu
ve Bosna-Hersek ile Dağlık
Karabağ konulannın yer
aldığı. Asil Nadirolayına ise
temas edilmediği açıklandı.
Dün akşam İrlanda'ya geçen
İnönü, bugün bu ülkede
resmi temaslarda bulunacak.
Ankara, nüMeer
•ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-ABD'nin nükleer
denemeleri yasaklayan
anlaşmanın süresini 3
temmuz 1993'tenitibaren 15
aydaha uzatması yönündeki
karanna, Rusya'nın yasağın
sûresiz uzaülmasını kabul
ederek destek vermesi,
Ankara'da memnunlukla
karşılandı. Dışişleri
Bakanljğ tarafından dün
yapılan açıklamada.
ABD'nin karannın
ardından, Rusya'run benzeri
bir tutum almış olması,
nükleer denemelerin tümüyle
yasaklanması yolunda
atılmış önemli bir adım
olarak nitelendirildi ve
"ABD ve Rusya tarafından
alınan karann diğer nükleer
güçlercede benimsenmesini
bekliyoruz" denildi.
RusyaAbhazya
içindevrede
• Dış Haberler Senisi-
Abhazya'nın başkenti
Suhumi'de Abhaz milisler ile
Gürcü birlikleri arasındaki
çatışmalar sürüyor. Rus,
Gürcü ve Abhaz yetkililer
Abhazya sorununu
görüşmek üzere dün bir
araya geldiler. Görüşmeler,
Karadeniz kıyısındaki
Dagomis bölgesinde
yapıhyor. Görüşmelere
Gürcistan ve Abhaz
temsilcilerinin yanı sıra
Rusya Dışişleri Bakanı
Andrei Kozirev, Savunma
Bakanı Viktor Barannikov
ile Dışişleri Bakanı
Yardjması Boris
Pastukhoy'un da katıldığı
belirtildi. Öteyandan,
Gürcistan, Abhazlann
Suhumi'ye yönelik saldınsını
durdurmadığı durumda tüm
orduyu devreye sokacağı
tehdidinde bulundu.
Çatışmalarda Gürcü
ordusunun yüzde 20'sinin
devrede olduğu belirtildi.
Pasifik'easitaktı
• Dtş Haberler Servisi-
Meksika"nın batı sahilinde
karaya oturan bir Norveç
tankerinden 4 bin ton
sülfürik asidin Pasifık
Okyanusu'na aktığı
bildirildi. Betula adlı tankeri
mühürleyen Meksika
hükümetmin, tanklardaki
asidin akmasını önlemeye
çalıştığı açıklandı. Ancak
çevre korumaalar, tankerde
artık "yük olarak" hiçbir şey
kalmadığnı duyurdular.
Kaza sonrasında bölgedeki
deniz havatının son bulduğu
kaydedildi.
İtalyanlar BM'ye başvurarak Çevik Paşa'nın yetersiz kaldığını öne sürdüler
ItalyaÇevikBir'iistemiyor
• BM Genel Sekreteri
Butros Gali, Çevik Bir'i
savundu. Önceki günkü
harekâtı Çevik Paşa'nın
emrettiği açıklandı.
FL AT KOZLUKLU
WASHINGTON - BM banş
gücüne bağlı Amerikan savaş,
helikopterlerinin. hafta başında
Somaü'nin başkenti Moga-
dişu'da General Muhammed
Farah Aidid'e karşı gerçekleştir-
diei operasyonun. banş gücü
UNOSOM H'nin Türk komu-
tanı Korgeneral Çevik Bir'in
emriyle düzenlendiği açıklandı.
Operasyona muhalefet eden
BM birliğine bağlı İtalya'nın
tutumu ise BM yetkiülerince kı-
nandı ve "Çevik Bir. göreve
bağlılığı ve gösterdiği başanyla
takdir edilmektedir. Gerek Gü-
venlik Konseyi gerekse BM
Genel Sekreteri'nce. BM güçle-
rinin komutanı olan Bir'e tam
destek verilmektedir" dendı
Bir dışişleri yetkilisi, İtalya'nın
BM ve ABD nezdinde gayri
resmi bir girişimde bulunarak
Çevik Bir'in koordinasyon ve
harekata gcçme konulannda
yetersiz kaldığını öne sürdüğü-
nü belirtti.
İtalya'nın. Çevik Bir'in So-
mali'deki görevinde "'yetersiz
kaldığım" öne sürerek bağımsız
harekat etüğinin belirlendiği de
öğrenildi.
Cumhuriyet muhabirine bilgi
veren bir yetkili, İtalya'nın, eski
somürgesi Somali'de BM şem-
BM Gücü'ne bağlı askerler başkent Mogadişu'daki olağan güvenlik aramalannı yapıyor
siyesi dışına çıkarak hareket et-
liğıni, bu durumun başta ABD
olmak üzere diğer BM'ye güç
veren ülke başkentlerinde ra-
hatsızlık yaratüğını söyledi.
İtalya Savunma BakanlıgY-
nın, ABD'ye BM askerlerin
banşı zorla uygulamak değil,
asayişi sağlamak amacıyla So-
maü'de bulunduğunu anımsat-
tığı da kaydedildi.
Ote yandan, BM Genel Sek-
reteri Butros Gaü, İtalya'nın
Hasbulatov'dan Azerbaycan için öneri:
Ankara-Moskova
işbirîiğiyapsın
STRASBO-
URG(AA)- Rus-
ya Parlamento
Başkanı Ruslan
Hasbulatov, An-
kara ve Mosko-
va'nın, Azerbay-
can'da istikraruı
sağlanması konu-
sunda rol oynaya-
bikoeklerini söy-
ledi.
Avrupa Parla-
olarak, biz bu böl-
gede istikrann
sağlanması için et-
kimizi kullan-
malıjız" dedi.
Öte yandan Ka-
rabağ Ermenileri'-
nin. Dağlık Kara-
bağ'm en büyük
\erlesim merkezi
olan Hankenti'ne
Ermenistan'dan
değil, Azerbay-
can'dan gitmek is-
teven AGİK
mentosu'nun da- ,, . . ^ ,^., . ,.
vetlisi olarak Hasbulatov- lstıkrar ıstedı.
Strasbourg'a giden Hasbulatov, Minsk Grubu Başkanı Italyan
gazetecilerin konu ile ilgili soru-
lan üzerine Azerbaycan'ın iç iş-
lerine kanşmarnaya özen göster-
dikierini. ancak bu bölgede bir
an önce istikrarın sağlanmasını
gönülden istediklerini söyledi.
Hasbulatov, İstanbul'da ya-
pılan KEİB toplantdan sıra-
sında Azerbavcan'daki geliş-
meler konusunda. Türk vetki-
Diplomat Mario Rafaelü'nin
Hankenti'ne gidiş güvenliğini
sağlamayı reddettikleri açı-
klandı. '
Mario Rafaelli önceki gfln
çattşma bölgelerinde yapacaği
inceleme gezisi için Bakü'den
Akdam'a gitti. Ancak Akdam'-
dan Hankenti'ne gitmek isteyen
Rafaelli'>e Ermenilerin izin ver-
liler ile birlikte değerlendirme- memesi üzerine İtalyan diplomat
lerde bulunduklarmı beürterek veniden Bakü've döndfi.
komşu ülkeler olarak, Azerbay-
can'da istikrarın sağlanmasınm
kendilerini de ilgilendirdiği be-
lirtti.
Azerbaycan'ın secjlmiş Cum-
hurbaşkanı Ebulfez Elçibey'in
SİVTI bir darbe ile iktidardan
uzaklaştu-ılması ile ilgili sonı
üzerine Hasbulatov "Istikrarh
ülkelerde bu tür olaylar olmu-
yor. Gürcistan'da da seçilmiş bir
devlet başkanı vardı, ancak git-
mek zonında kaldı. Azerbay-
can'ın yaşadıklan istikrariı bir
ülkede hiçbir zaman olma/dı, bu
da gösteriyor ki komşu ülkeler
Rafaelli, dün anlaşdamayan
bir sebeple, Erivan üzerinden,
Dağlık Karabağ'ın en büyük
yerleşün merkezi olan Han ken-
tine gitti. Rafaelü'nin Bakn üze-
rinden bu kente gitmesi bekleni-
yordu.
Bu arada ABD Dışişieri Ba-
kanlığı özel temsilcisi John Ma-
resca'nın, Azerbavcan'daki iç
karışıklıklar nedeniyle uygula-
maya sokulamayan üçlü planla
ilgiîi yeni takvim belirlemek
amacıyla temaslarda bulunmak
üzere bugün Ankara'ya gelmesi
bekleniyor.
Azerbaycan'ın
geleceği petrolde
SERGE SCHMEMANN
Eski Soyyetler Birliği'ni oluş-
turan bütün cumhuriyetler,
1991'de yaşanan parçalan-
madan sonra ortaya çıkan so-
runlardan. yeni gelişmelerden
kendilerine düşen payı aldı. Fa-
kat Azerbaycan'ın hepsinin
içinde daha özel bir konuma sa-
hıp olduğu söylenebiür.
Hazar denizi kıyısındaki bu
cumhuriyet iki yıldan kısa bir
sürede nelere tanık olmadı ki.
Savaşlar, seçimler, darbeler,
kıyımlardan tutun yozlaşmaya,
Islamın yeniden canlanmasına.
komünizmin yeniden dirilişine,
uluslararası dalaverelere, eko-
nomik kargaşaya kadar başına
gebıedik kalmadı. Ne var ki bu
cumhuriyet yine iki yıl gibi kısa
bir sürede elindeki çok değerli.
kendisıne gelecek vaadeden bir
hazinenin de farkına vardı.
Petrol Azerbaycan için yeni
bir şey değil. Hazar denizindeki
yataklar. daha 1870'lerde Ba-
kü'yü önemli bir kent halinege-
tirmişti.
Petrol. Sovyet yönetimi sıra-
sında da, en önemli endustri
kolu olmayı sürdürdü. Fakat
Bakü ve çevresindeki pas tut-
muş petrol kuyulan ve Hazar
kıyılanndaki kalın yağ tabaka-
lan, Sovyet merkezi planlama-
cılannın kötü yönetiminin, ih-
malciliğinin birer kanıtı.
Batılı petrol şirketleri, Mos-
kova'nın son yıllarda, dikkatini
ve yatınmlannı, her an alevlen-
meye hazır Ortadoğu ile sının
olan bir Türk cumhuriyeti için-
deki Hazar denizi yataklan ye-
rine, Rusya smırlanndaki Sibir-
ya yataklannda yoğun-
laştırdığını düşünüyor.
Petrol şirketleri, Moskova'-
nın Hazar'daki rezervleri bi-
linçli olarak az gösterdiğini ve
Şirag. Güneşli ve Azeri adıyla
bilinen üç büyük yatağın ancak
Sovyetler Birliği'nin çökmesiy-
le değerlendirilebildiğini söylü-
yor.
Ağustos 1991'deki bağım-
sızlık ilanından sonra Batılı pet-
rol şirketleri bu bölgelere girdi.
Cumhurbaşkanı Ebulfez Hg-
bey'in 18 haziranda Suret Hüse-
yinov lıderliğindeki ayaklan-
mayla Bakü'den atılmasına
dek, devlet elindeki petrol şir-
keti Socar, bazı Batılı şirketlerle
(British Petroleum, Amoco,
Pennzoil, Unocal ve McDer-
mott International) görüşme-
lerini sürdürdü.
Somali'deki harekata yaklaşı-
mını eleştirdi. Gali, "Hangi mil-
letten olursa olsunlar. banş gü-
cüne mensup tüm birlikîerin
emirlerini ülkelerinin başkent-
lerinden değil, BM komutanla-
nndan almalan gerekir" dedi.
Butros Gali'nin sözcüsü Joe
Sills, Somali'deki BM güçlen-
nin (UNOSOM-2) Korgeneral
Çevik Bir'in komutası alünda
olduğu vurguladı. Sills. dün ga-
zetecilere yaptığj açıklamada.
Somali'de bazı ülkelerin birlik-
lerinin L'NOSOM-2 komutan-
lığının bılgısi ve taümatı dışında
hareket etmeleriyle ilgili olarak
şunlan kaydetti:
"Genel Sekreter, her türlü
BM operasyonunun, komuta-
nın denetiminde olması gerekti-
ğine inanıyor. Çünkü bu görev
BM Güvenlik Konseyi tarafın-
dan verilmiştir. Herhangi bir
üye ülkenin kendi birliklerine
emir vermesi BM ve Genel Sek-
Çevik Pasa- Harekât emrini verdi
reter Butros Gaii tarafından
kabul edilemez.
Operasyonda kayıplar
BM güçlerinin dün General
Aidid'e karşı düzenlediği hava
operasyonunun yol açtığı ölü
ve yaralı sayısı hakkında deği-
şik rakkamlar öne sürülüyor.
Kenya'nın başkenti Nai-
robi'deki Uluslararası Kızılhaç
Komitesi Basın Bürosu'ndan
yapılan açıklamada, dün Kızıl-
haç görevlilerinin Mogadişu'-
daki iki hastaneyi gezdikleri ve
ve buralarda 54 ölü ve 174 yara-
lı ile karşılaştıklan bildirildi.
Aidid yanlılan. operasyonda
öldüklerinı iddia ettikleri 73 ki-
şilik bir liste yayınladılar.
Saldından sonra kızgın So-
malililer tarafından linç edile-
rek öldüriilen 4 batılı gazeteci-
nin dün Kenya'ya götürüldük-
ieri öğrenildi.
Ailenizle birlikte
iyi bir tatil
geçirmeniz için
yedi ayrı
seçeneğiniz var.
9-318-51851
9-318-51856
Size güneyde, cennetten yedi ayrı köşe öneriyoruz. Sizi ve ailenizi
bambaşka keyiflerin, bamboşka tatların beklediği yedi ayrı iberotel. Hepsi
denizin hemen kıyısında, hepsi doğayla iç içe ve hepsinde kusursuz bir
fberotel hızmet anlayışı, konforu.
Östelik, bütün olellerimizde çok özel olanaklarla.
10 gece kalın, 8 gecefiyatıödeyin.
8 gece kalın, 6 gecefiyatıödeyin.
7 gece kalın, 5 gece fiyatı ödeyin.
Aynca unutmayın; 0-2 yaş orosı konuklarımız, otellerimizde ücrefsiz
ağırlanıyor. 2-11 yaş arası konuklarımız için de %50 indirim var.
Ayrıntılı bilgi ve rezervosyon için hafta içi 09:00-18:00,
cumartesi günleri 09:00-14:00 saaîleri arasında bizi arayabilirsiniz.
Numaramız: 9-318-51851/51856.
1 Temmuz-31 Ağustos döneminde kişi boşıno,
KDV dahil yarım pansiyon fiyutlarımız:
İBEROTEL
İBEROTEL
İBEROTEL
İBEROTEL
İBEROTEL
İBEROTEL
İBEROTEL
KİRİS WORLD
BELPARK
ARTKEMER
SARİGERME PARK
SİDE PALACE
MARMARİS PALACE
MARMARİS PARK
900.
750.
750.
750.
750.
600.
500.
000
000
000
000
000
000
000
TL
TL
TL
TL
TL
TL
TL
Taıtur Tgrizm (Geıel Satış Atenlesi) Tel: 9 (1) 272 49 64
Alabanda Tvrizm (Yetkili Satış Aceıtftii) Tel: 9 (4) 440 56 00
K I R İ Ş V V O R L D • B E L P A R K • A R T K E M E R • S A R 1 G E R M E P A R K • S I D E P A L A C E
• M A R M A R İ S P A L A C E • M A R M A R İ S P A R K
POLTnKADA
SORUNLAR
ERGUN BALCI
"liberal Devrim" ve Ötesi
Türkiyedebirdönem "Tekyol sosyalizm"sloganı re-
vaçta idi.
Sosyalizm iyi de uygulanan modellerdeki aksaklıklar
ne olacaktı? Bunlar nasıl düzeltilecekti? örneğin, birÇe-
koslovakya ya da Afganistan'ın işgali sosyalizmle nasıl
bağdaşırdı? Çin'de "Kültür Devrimi" adı altında sayısız
insanın öldürülmesinin, aydın sınıfına ağır darbe indiril-
mesinin sosyalizmle ne ilişkisi vardı?
Bu konular tartışılmazdı.
Solda olup da bunları sorgulamaya kalkışanlar ya "re-
vizyonist" ya da "hain" damga&ını yerdi. Katı komuta
ekonomisinin yürümediğini söylemek, kapitalist sömü-
rüyü savunmakla eş anlamlıydı.
Komünizm iç çelişkilerini çözemediğinden, özellikle
ekonomik sorunların üstesinden gelemediğinden yıkıl-
dı.
Şimdi "Tek yol liberalizm" sözcüğü revaçta... Bunun
ateşli savunuculuğunu yapanların bir bölümü, bir dö-
nem "Tek yol sosyalizm" sloganına toz kondurmayan-
lar. Kimileri geçmişteki eylemlerinden ötürü günah çı-
karıyor. Kimileri liberalizmin savunuculuğunu çıkarla-
rına daha uygun buluyor.
Değiştiklerini sanıyorlar. Ama özünde değişmemiş-
ler. Bir zamanlar sosyalizmi nasıl gözü kapalı savun-
muşlarsa, şimdi de liberalizmi öyle savunuyorlar. Bir
zamanlar sosyalistuygulamadaki aksaklıkları eleştiren-
lere revizyonist ya da dönek dedikleri gibi şimdi de libe-
ral ekonomiyi eleştirenlere "Tutucu" diyorlar.
Bir zamanlar Çekoslovakya ya da Afganistan'ın işga-
lini eleştirmek, olaylara sınıfsal açıdan yaklaşamamak,
sosyalizmin geniş çıkarlarını göz ardı etmekle eşanlam-
lıydı. Şimdi ise kapitalist sistemdeki haksızlıklardan, sö-
mürüden söz etmek, modası geçmiş deyimleri kullan-
mak. çağdaş liberal ekonomiyi değerlendirememek an-
lamına geliyor.
Sözün kısası, "kutsal sosyalizm" yerini "kutsal libera-
lizme" terk etti.
Oysa liberal ekonominin en kararlı savunucularından
olan The Ecomomist dergisi, "kutsal liberalizmin" pek o
kadar kutsal olmayan yanlarını sergiliyordu geçen haf-
taki sayısı nda.
Dergi, zengin ülkelerin yoksullara yaptığı yardımların
insani kaygılarından çok, dost kazanma, stratejik çıkar
hesapları ya da yardım yapılan ülkeye ihracatmı arttır-
ma gibi nedenlerden kaynaklandığını belirtiyor. Buna
örnek olarak da son 10 yılda Amerikan yardımının yarı-
ya yakın bölümünün, VVashington'un stratejik çıkarları
açısından önemli olan Israil'le Mısır'a gitmesini gösteri-
yor.
Zengin ülkeler, geçen yıl 3. Dünya ülkelerine yardım
ve borç olarak 70 milyar dolar verdiler. Ama Batılı sana-
yileşmiş ülkeler, bu'yıl yalnızca Rusya'ya 40 milyar do-
larlık yardım ve borç pakedi vaat etti. Çünkü Rusya'nın
karışıp. iktidaraotoriter bir rejimin gelmesi Batı'nın stra-
tejik çıkarlarını olumsuz yönde etkileyecektir.
The Economist, zengin ülkelerin yoksul 3. Dünya ülke-
lerine yaptığı ekonomik yardımın yarıya yakın bölümü-
nün, yardım yapan ülkeden mal ve hizmet satın alınması
kosuluna bağlı olduğunu vurguluyor. Böylece sömürü
mekanizması işlemeye başlıyor. Zengin ülke, fakir ülke-
ye önce ekonomik yardım yapıyor, sonra ona pahalı fi-
yattan mal satıyor. Fakir ülkenin, zorunlu olarak yaptığı
bu pahalı ithalat, aldığı yardım ya da borcun % 15-20'sini
bir kalemde götürüyor. Ondan sonra sıra borç faizlerinin
ödenmesine geliyor. Bunun için de yeniden borç almak
gerekiyor. Bu arada ticaret hadleri sürekli, 3. Dünya ül-
kelerinin aleyhine işlediğinden, zenginler daha zengin-
leşirken fakirler daha fakirleşiyor. Başka bir deyişle, sa-
nayileşmiş kuzeyle sanayileşmemiş güney arasındaki
uçurum büyüyor.
Şu bizim "liberal devrimin" bayraktarı yazarlarımız,
ara sıra bunlardan da söz etseler ya.
Korkmasınlar, tutuculuk ya da devletçilik değildir bu.
Sadece gerçekçilik ve dürüstlüktür.
KAFKASYA
Çatışmalan
ıııilisler yöıdeııdiriyor
EDİPEMİLÖYMEN
LONDRA - Kafkasya'daki
üç ülke Azerbaycan. Ermenis-
tan ve Gürcistan'da etnik kö-
kenli çatışmalann kronikleş-
mesine karşın ülkelerin kendi
ulusal ordulannı kurmakta ge-
ciktikleri askeri uzmanlar tara-
fından belirtiliyor. Bu nedenle,
çatışmalan büyük ölçüde milis
gruplannın. merkezi bir dene-
time bağlı olmaksızın yönlen-
dirdikleri kaydediliyor.
Bölgede çeşitli üslerde ko-
nuşlandınlan ve iki yıl içinde
tümüyle geri çekilmesi bekle-
nen Rus kuvvetlerinin bölgesel
çaüşmalara katılıp katılma-
dıklan ise kesin bir şekilde be-
ürienemiyor. Rus 4. Ordusu
Azerbaycan'da, 7. Ordusu Er-
menistan'da. 34. Kolordusu
da Gürcistan'da görevli. Ayn-
ca Gürcistan'da, eski Sovyet
Karadeniz Filosu'nun da bir
kısmı bulunuyor.
Eski Doğu Bloku'na ilişkin
yetkin araştırmalan ile tanınan
Hür Avrupa Radyosu tarafın-
dan hazırlanan "Yeni Devlet-
ler, Yeni Ordular" başlıklı
raporda Ermenistan ve Azer-
baycan'da ulusal ordu kurma
çabşmalannda vanlan asama
değerlendırildi.
Ermenistan
Dağlık Karabağ sorunu ne-
deniyle Ermenistan, Nisan
I989'da ilk ulusal ordu kurma
girişiminde bulundu. Temmuz
1990'a kadar sadece Kara-
bağ'da bu tür 5 birlik kuruldu.
Bu gücün 140 bin kişi olduğu
tahmin ediliyor.
Dağlık Karabağ'daki milis
kuvvetlerinin, silahlannı Er-
menistan'dan aldıklan bilini-
yor. Savunma Bakanı Vazgen
Sarkisyan'a bağlı olduklan da
bilinmekte. Sarkisyan, 30 bin
kişilik küçük. ama güçlü bir çe-
vik kuvvet kurmak istedikleri-
ni söylüyordu. Ermenistan,
hem Rus ordusundaki Ermeni
subaylan ülkeye geri çağırdı
hem de Ermenistan'daki Rus
subaylan Ermeni ordusuna
katılmaya davet etti.
Dağlık Karabağ'da çarpı-
şanlann bir kısmı, eski Sovyet
Ordusu'ndan aynlan paralı as-
kerler. Ermenistan'daki Rus
ordusu 23 bin kişi ve bunun
yüzde 60-80 kadan Ermeni
asıllı. Bu ordunun. zamanı gel-
diğinde gerçekten geri çekiüp
çekilmeyeceğİ belirsiz. Nisan
1993'de Rusya Savunma Ba-
kanlığı "Ermenistan'daki 7.
Ordu lağvettiğini" açıkladı.
Bununla, Rus ordusunun Er-
meni Ulusal Ordusuna mı ka-
tıldığı açıklık kazanmış değiJ.
Azerbaycan
10 Ekim 1991'de Azeri yö-
netimi. 4. Sovyet Ordusu'nu
"devletleştirdiğini" açıkladı ve
tüm eski Sovyet ordulanndaki
140 bin Azeri askerini geri ça-
ğırdı. Ancak yönetim, hiçbir
zaman istediği kuvveti kura-
madı. Azeri askerleri her za-
man yetersiz donarum, yetersiz
haberleşme ve komuta karga-
şası içinde savaştı. Azerilerin
zaman zaman kazandıklan
başanlar, bazen 10 bin kişiyi
bulan çok yüksek kayıplarla
mümkün oldu. Bunun sonucu
olarak, Azeri birliklerinden fi-
rar ve cepheye gitmekte istek-
sizlik yaygınlaştı. Azeriler,
Dağlık Karabağ'ın yönetim
merkezi Hankenti'ndeki 366.
Motorize Rus Piyade Tü-
meni'ni çatışmalara kanşmak-
la ve Kelbecer işgalinde suçla-
mıştı. 1 Haziran 1992'de ülke-
de 62 bin Rus askeri bulunu-
yordu. Son Rus birlikleri
Gence'den 25 mayısta çekildi.