Catalog

141-AZİRAN1993 PAZARTESİ •••• CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 15 GÜNCEL tüINEYr ARCAYUREK • Baştarafi 1. Sayfada eröen, esen çeşitli rüzgârların birden yön değiştirdiğin- den sözediliyordu. Kâğıt üzerinde Tansu Çiller, artık kazanmıştı. O kadar ki; yıllanmış, eskimiş, vazgeçilmez sanılan dostluklar, arkadaşlıklar bile ihanet eder olmuştu. Örneğın, Cavit Çağiar'ın yanından ayrılmayan -özel- likle Demirel başbakan iken- özel uçağıyla Avrupa kent- terinde hafta sonları geçiren milletvekili ya da bakan dostlar yoktu çevresinde. Örneğın, Çiller'e hayranlığı platonik duygulara dönüş- Üjğü öne sürülen bir başkası, son dakikada, yine saf de- ğştirmiş, yılların Sezgin'ine değil, hanım başbakan'a tıem kendinin hem de söz geçirdiği bölgenin oylarını sunmuştu ûrneğın, Isparta ilinden bir milletvekilinin anlattığına göre. son gece Demirel'in doğduğu ilin 21 delegesinden 2C'si Çiller'e oy vereceklerini, hem de masasında otur- dukları Yahya Demirel'in yüzüne söylemişlerdi. Kütahya öyleydi, Istanbul parça parçaydı. Falan filan. Oysa. Çiller'in arkasında sıralandığı söylenen bu grupları kim biçimlendirmiş. Çiller oyları hangi dış et- kenlerle toplamış; iştearaştırılacak, sonuçlarından ibret dersleri çıkarılacak nitelikteki sorular, irdelemeler... Sayalım: TÜSİAD, yani para babaları.. TOBB, TÜSİAD esintili böyyükgazeteler.. Dış sermaye.. Özel TV'ler... Çiller'i koltuğa iten önemli, bir mozayiğin birbirini ta- mamlayan parçaları bunlardı. Tehlikeli tip Ve.. kongre kulisine yansıyan söylentiler oydu ki, "de- ğ/ş/m"rüzgârlarıyla Batılı hava 1 çalan Çiller'le "çağdaş muhafazakâr" adiylatanımlananToptan, "bir ittifak" ku- ruyor. Buna göre, birinci turda salt çoğunluğu hiçbir aday sağlayamazsa; ikincide daha az oy alan, fazla oy alanı destekleyecek! Bu anlaşma, elbette ki sözlü. Ama doğada, yaşantıda birbirine zıt, biri kadın, öteki erkek iki lider aday arasın- da geçerli kılınmış. Işte siyaset! Evet, siyaset böyle ama, Toptan ile Çiller arasındaki uzlaşmanin, Toptan ile Sezgin arasında yapıldığı ve iş- leyeceği, lider adaylarının konuşmalarından önce kulis- lerde yayılıyordu. Klasik politikayı ve politikacı tipini yaşatan Ismet Sez- gin -bana göre- delegeler üzerinde fazla çalışmamış. İki önemli gelişme var ki, şansını son gece birden etkiliyor. Çağların "Ismet Abi'nin geçici, dö'rt aylık başbakan" oiduğunu ilan etmesi, Kasım'da genel başkanlığa gele- ceâini söylemesi. Tepkilerin ilki ve önemli etkeni. öteki olumsuz etkenlerse, geçici başbakanlığı kabul eder görünmesi ve Dalan'ın desteği. Sezar'ın hakkını verelim; Sezgin, destek aldıklarına ne bakanlık vaat etti, ne de genel merkezde çevresine toparladığı yandaşlara -örneğin Çiller gibi- daha kong- reden iki gün önceden bakanlıklar dağıttı; büyük maddi olanakları -Çiller gibi- yoktu, kullanamadı. Adayların konuşmalarının delegeler üzerinde ne den- li etkili olduğu, elbette kestirilemez. Ancak, Çiller'in bek- lenenden kısır, etkisiz ve içeriksiz konuşması dikkati çekti. Köksal Toptan'ın, daha çok Tansu Çiller'e yükle- nen dokundurmalarla dolu sözleri ise Sezgin lehinde bir puan olarak değerlendirildi. Ismet Sezgin ise tutuk değildi, iyiydi ve beklendiğinin tersine olumlu etkiler yapacak bir konuşma düzeyindey- di. Bunlara bakılarak seç«nlere gecilmeden önce söyle- nebilirdi ki; kimin kazanacağı, kimin yitireceği. sandıklar açılmadan belli olmayacaktı. Ama sonuç saat 17.30 dolaylarında geldi ve Çiller, Türkiye'nin 'ilk kadın başbakanlığına gelecek ilk parti genel başkanı' seçildi. $imdi sorun, gelecege dönük Çiller tipinde bir kadın başbakan, ne ölçüde başarılı olabilir Türkiye'de? Tabii, yanıt, başbakanın doğasına bağlı. Geçimsiz, itici, kırıcı ve kavgacı nitelikler ne DYP gru- bunda, ne hükümette, ne de partide birliği ve beraberliği sağlamaz. Ulke açısından tehlike, bu özelliklerde. Göreceğiz. TÜRKİYEDE OLAYLAREV ARDENDAİa GERÇEK • Baştarafi I. Sayfada sayılmalıdır. Bu bakımdan çok sevindiri- cidir. Kadını çuvala sokmaya ve ikinci sınıf insan saymaya yö- nelik şeriatçı akımların güç kazandığı siyasal yaşamda, Tansu Çiller'in başarısı, yo- bazlıkkâbusunun ülkeyeçök- tüğü bir zamanda topluma soluk aldırmıştır. DYP'nin tabanı Anadolu'- nun tutucu katmanlarından mı oluşmaktadır? Bu soruyu yeniden irdelemek gereki- yor. Parti, Demirel'den sonra bir atılımı ancak bir kadın li- derle gerçekleştirebileceğini mi sezmiştir? DYP Genel Kongresi'nin yapıldığı salon- daki coşku ve Çiller'in aldığı oy sayısındaki ağırlık dikkati çekicidir. ANAP'ın Mesut Yılmaz'la yakalamak istediği görüntü, DYP'nin yeni simgesiyle aşıl- mıştır. Yanıt verilen bir soru işare- ti daha var: Tansu Çiller'in seçilmesiyle Cumhurbaşkanı Demirel'e yöneltilen ya da ûzallaştığını ileri sürenlerin suçlamaları, bundan böyle etkisini yitirmiştir; DYP Kong- resi'nde sergilenen hava il- ginçtir. Ancak, asıl sorunlar önü- müzdeki günlerde gündeme girecektir. Türkiye'nin ağır sorunları var; bunları çözme- den yürüyebilmek olanaksız- dır. Bir buçuk yıldan beri DYPnin ortak olduğu hükü- met, terörün ve enflasyonun üstesinden gelememiş, de- mokratikleşme programını gerçekleştirememiştir. Tansu Çiller'in kadınlığının sağladığı avantajla bu sorun- ların çözümlenmesi birbirin- den ayrı şeylerdir. Koalisyon hükümetinin özellikle sol ke- simdeki destekleri "demok- ratikleşme programı"nı be- nimsemiş olmasından kay- naklanıyor. Yeni DYP Genel Başkanfnın bu alandaki tutu- mu, ilerisi için belirleyici ola- caktır. Çiller'in önünde aşıl- ması güç sorunların duvarı var, "DYP'nin ilk kadın genel başkanı" dileriz ki bütün bun- ların çözümleri konusunda daha öncesinden hazırlıklı ol- sun. özal'ın beklenmedik ölü- mü, Demirel'in Çankaya'ya çekilmesi, Inönü'nün çekile- ceğini açıklamasının ardın- dan Çiller'in DYP Genel Başkanlığı da olayların hızını vurgulamaktadır. Bu rüzgâr daha bir süre esecek, yeni değişiklikleri topluma taşıya- caktır. ••• GEÇMİŞLE GELECEK Sabahattin Kudret Aksal 2. bası 20.000 lira (KDV ıçinde) Çağdaş Yaymları Turkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-İstanbul Ödemeli gönderilmez. KALBINIZI KORUYUNUZ TURK KALP VAKFI 275 12 44/45 -248 58 66 Yardım ve Bağışlarınız ıçın T C Zıraal Bankası Nlşantası Şubesı. Hesap No: 7245 EmlaK Bankası Gayrettepe Şubesı Hesap No 1562 Adres 19MayısCad No 8, Şışll. ISTANBUL > Meteorotojı Genel MuduHuğu nden alınan Dılgıye gore yurdun ku- zeydoğu kesımlen parcalı bulutlu. tekı yerler az buıutlu ve acık gece- cek Hava sıcak ığı artrna/a devam edecek Ruzgar kuzey vedoğu yonlerden haf f arasıra orta kjwette esecek Denızlerımızde ruz- gar Marmara ve Karaöenız de kıbıe ve lodos Ege ve Adenızde gunbatısı ve karayeıden 2-4 ku^vetınde saatte 4-16 denız mılı hızla esece« VanGolu nde havaparcait ve az bulırtlu gececek Adana Atyon Ağrı Ankara Antalya Aydtn Bursa ÇanakKale Oyarfcakır Edıme Erzurun- Eskıseh-r tstanbu I Izm r Kars Konya Samsun T'abzon A 34 A 27 B 20 A 29 A 35 A 33 A 30 A29 A32 A30 8 22 A 28 A 27 A 32 B2l A29 B25 B 24 A 24 DUNYADA AmsîerCam Amman Atına Bagdat Bonn Bruksel Cenevre Cezayır FrankfuT Lelkoşa Petcsburg Lonc r a Vacıd IV aro Voskova Mun h Osto Parts Prag Rıyad Boma Vıyana A 36 A 3 2 A 3 6 Y28 Y27 Y26 A 31 Y30 A 3 4 A 20 Y23 A X f 29 A -6 y 30 y 26 Y 25 Y 31 A 44 B 3 0 Y31 j Yağmurlu Bulutlu Sıslı Guneşlı g Karl, Tansu Çillerezdi geçtiANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Süleyman Demirel'in cumhurbaşkanı seçilmesiyle başlayan DYP genel başkanbğı yanşı Tansu Çiller'in seçilme- siyle sona erdı. Çiller'in. ilk tur- da aldığı farklı sonuç üzerine İsmet Sezgin ve Köksal Toptan adaylıktan çekildi. îkinci tur oylamada. 933 oy alarak DYP Genel Başkanı seçılen İstanbul milletvekili Tansu Çiller, Tür- kiye'nin ilk kadın başbakanı olacak. Çiller'in kazandığmın açıklanmasıyla salonda bulu- nan kalabalık bir grup. elleriyle bozkurt işareti yaparak "Milli- yetçi Tansu" sloganı atü. DYP olağanüstü kongresi, genel başkanlığa aday olan İs- met Sezgin. Tansu Çiller ve Köksal Toptan'ın gövde göste- rileri ve yoğun kulis mücadele- lerine sahne oldu. Demirerden sonraki liderini belirlemek için, Ankara Atatürk Spor Salonu'- nda toplanan DYP Olağanüstü Kongresi'nde divan başkanlığı- na eski bakanlardan Ali Naili Erdem seçildi. Kongre salonu- na adaylardan ilk olarak Milli Eğitim Bakanı Köksal Toptan, eşi Saime Toptan ile birlikte geldi. Tansu Çiller daha sonra, partililerin yoğun sevgj gösteri- İeri arasında salona gırdı. İsmet Sezgin de ÇiUer'in ardından sa- lona geldi. Diğer adaylara ol- dukça sessiz kalan delegeler, tribünlerdeki partililerle birlik- te Tansu Çiller'i alkışladılar ve "Başbakan Çiller" sloganlan attılar. Sezgin'e uyan Demirel'in en yakın arkadaş- lanndan Tanm ve Köyişleri Bakanı Necmettin Cevheri'nin, Çiller için günlerdir kulis yapan DYP Genel Başkan Yardıması Hasan Ekinci ile elele delegeleri selamlaması kongre salonun- daki ilk sürpriz oldu. Daha son- ra, Toptan ile yan yana oturan Tansu Çiller'in yanına gjden Cevheri, Çiller ile elele tutuşa- rak delegeleri selamladı. Cevhe- ri Cumhuriyet'in, kongreden önce Sezgin'i aday olmaması yönünde bir öneride bulunup bulunmadığı sorusuna, "Sayın Sezgin benim eski arkadaşım. Onun için, üzüleceği bir sonuca gönlüm pek razı ohnadı. Onu söyledim kendisine" yanıtını verdi. AJparslan Türkeş'in mesajı- nın uzun alkışlara neden oldu- ğu kongrede, MHP Genel Başkan Yardımcısı Rıza Müf- tüoğlu da salonda bulunan ka- labalık bir grup tarafından al- kışlandı. Bu arada salon dışına çıkan Ankara milletvekili Mus- tafa Dursun Yangın, arkadaş- lanna tribünlere Çiller ekibince- MHP'lilerin doldurulmasından yakındı. DYP'nin Genel Başkanve- killiği görevini yürüten Meh- met Gölhan'ın adaylann salo- nu gırişi sırasında yapılan tezahürat nedeniyle güçlükle yapabildıği açış konuşmasının ardından, çekılen kuraya göre Tansu Çiller, Köksal Toptan ve İsmet Sezgin sırayla kürsüye çıktılar. Delgelere "ana şefkati ve baa yakınlığı"ndan söz eden Çiller. mart 1993 yerel seçimlerinde başan ve ilk genel seçimlerde de "tek başına iktidar" vaat etti. İsmet Sezgin, "birlik, bütünlük. ahenk ve uyum" görüşlerine yer vererek "anayasa, devlet ve ekonomik-sosyal reform" vaat- lerinde bulundu. Son konuş- ma>ı yapan Toptan da medya- nın delege adına genel başkan tayini çalışmalanndan yakını ve "meşakkat" vaat ederek, "Mahalli seçimlerde benimle koşmaya hazırsanız, zafer bi- zimdir" dedi. Adaylann sloganlarla sık sık kesılen konuşmalan ve elele tu- tuşarak salondakileri selamla- malannın ardından, oylama saat 15.45'de başladı. Toptan ileSezgin anlaşamadı DYP genel başkanını belirle- yecek oylamanın ilk turundan çıkan sonuçlar, İsmet Sezgin ve Köksal Toptan'ın çekilmesine yol açü. Sezgin'in 320, Toptan'- ın 212 ve Çiller'in 574 oy aldık- lan oylamada, genel başkanın seçilmesi için gereken 585 oyluk salt çoğunluk sağlanamadı. Tribünlerde. gazeteci çemberi arasında yaptıklan görüşmede. Çiller'e karşı, birbirlerini çekil- me konusunda ikna edemeyen verir" dediği ileri sürüldü. Sa- londaki ülkücü grup '"Çiller- Toptan elele" sloganlan atar- ken. birbirlerinin lehine çekilme konusunda anlaşamayan Sez- gin ve Toptan, birlikte adaylık- tan çekilme karan verdiler. Sezgin ve Toptan çeküiyor Bu görüşmelerin ardından birlikte kürsüye gelen Sezgin ve Toptan adaylıktan çekildikleri- nı açıkladılar. İki aday da Kongre'nın ıradesinin Tansu Çiller'den yana oiduğunu gör- düklerini belirterek, Çiller'e destek olmak amacıyla adaylık- tan çekildiklerini söylediler. bezgın. çekıldiğıni açıklarken "Kongremizin ıradesinin Sayın Tansu Çiller'in genel başkan se- çilmesi yönünde tecelli ermekte olduğu görülmüştür. Ben. daha uzun bir uğraşa, yeni bir karga- şaya meydan vermemek için, 2. tur oylamada, müsaade ederse- niz, bana oy veren arkadaşla- nm gücenmesin, bu partinin birliği, beraberliği için adaylık- tan çeküiyorum" diye konuştu. zümdü, Sezgin-Toptan bırleş- mesi. Bundan sonra DYP'nin geleceği için Sayın Çiller'i des- tekleyeceğim. Savın Çiller bi- zim arkadaşımızdır. rakibimiz değil" yanıtını verdı. İçişleri Bakanı İsmet Sezgin de, ÇiUer'in oylann büyvik bo- lümünü almasını beklemediğini belirterek. "Sadece ben değil, hiç kimse beklemiyordu" dedi. Sonuçtan üzülmediğini ve Tan- su Çiller'in emrinde oiduğunu kaydeden Sezgin, Çiller kabine- sinin güvenoyu alması için elle- rinden gelen gayreti gösterece- ğini sövledi. Sezgin, oylann kemikleşmemesi için adaylık- tan çekildığıni ve bu karan ve- rirken zorlanmadığını söyledi. "Geliyor geliyor, Tansu Çil- ler geliyor" ve "Başbakan Çil- ler" sloganlan arasında saat 18.15'de salona giren Çiller, 2. tur için oyunu kullanarak pro- tokol kürsüsüne geldi. Burada, yanına gelerek kendisine kutla- yan Sezgin ve Toptan'la delege- leri kutlayan Çiller'in-, bu turda 933 oy alarak DYP Genel Baş- Sezgin ve Toptan, araya Çiller yanbsı milletvekillerinin girme- sı üzerine, "partide birlik ve beraberlik" için 2. tur oylama- da aday olmayacaklannı açık- ladılar. Sonuçİan Ankara mil- letvekili Bilal Güngör'le birlikte öğrenen Köksal Toptan'ın ya- nına İçişleri Bakanı îsmet Sez- gin geldi. Sezgin ve Toptan'ın konuştuklan sırada salonda "Sezgin-Toptan elele" şeklinde sloganJar atıldı. İsmet Sezgin, ilk tur sonuçlanna göre Köksal Toptan'dan çekilerek kendisini desteklemesinı istedi. Toptan ise bunu kabul etmeyerek Sez- gin'den çekilmesini istedi. Da- ha sonra Toptan'ı destekleyen bazı milletvekilleri, Çiller yanlı- sı milletvekilleriyle görüştüler. Sezgin ve Toptan'ın bulunduğu yere Çiller'i destekleyen Gazi- antep milletvekili Ayvaz Gök- demir ile gelen Bolu milletvekili Nazmi Çiloğlu ve Bilal Gün- gör, Toptan'dan Çiller lehine çekilmesini istediler. Sezgin'in bir ara sinirlendiği görüşmede Toptan'a. "İkimiz de çekilelim. Eğer ikinci turda da böyle bir sonuç çıkarsa oylarda kemik- leşme olur. Bu da partiye zarar Nadir yine Lıgiliz basınında MBaştarafi 1. Sayfada tesinde yayımlanan makaleler- de, Asil Nadir'in. "sir" unvanı almak ümidiyle bu bağışlan yapüğı belirtildi. Bunu sağla- mak amaayla, iktidar partisi- nin beyin takımının yönetimin- deki "Bow Grubu" adb fikir kulübünün önde gelen üyeleri ile Asil Nadir'in yakın ilişki kurduğu kaydedildi. "Bow Grubu", 1980-90 döneminde Thatcher iktidan sırasında KKTC'nin tanınması yönünde etkili bir çaba harcamıştı. Gru- bun ideologlanndan ve şimdi miUetvekili olan Michael Step- ben, 1986 yılında "Kıbns: Bir Adada İki Ulus" başlıkb bir ra- por hazırlamış ve Türkiye'nin Kıbns tezini savunmuştu. Aynı grup, 1988'de Londra'da "Kuzey Kıbns Yuvarlak Masa Toplanüsı"nın da hazırlanma- sına öncülük etmişti. Kuzey Kjbnslı etkin bir işadamının KKTC tezlerinin savunulması için çalışan iktidar partisinin bazı milletvekilleri ile yakın iliş- ki kurması, belli çeyreler dışın- da yadırganmıyor. İktidar par- tisi içinde Kıbns Rum tezlerine yakınlık duyanlar da var. Asil Nadir'in, iktidar partisi- ne yakınlığını, 13 eylülde başla- ması gereken duruşması önce- sinde, "duruşrnarun olanaksız hale getirilmesi" amacıyla ka- sıtlı olarak kullanmayı amaçla- dığı da öne sürülüyor. En zor dönemini yaşayan ve üderliğı her gün sorgulanan Başbakan Major'ı daha da güç durumda bırakacak bazı "açıklamalar" yapmaya hazırlandığı bıldirili- yor. Duruşmasının ise gıyabın- da mı başlayacağı, yoksa du- ruşmadan vaz mı geçileceği henüz anlaşılmış değil. Bu hafta içinde bu noktalann aydınlan- ması bekleniyor. Duruşma. jü- rili yapılacağj için Asil Nadir hakİunda önyargısız birjürinin nasıl oluşturulacağı da büyük Toptan da ilk tur sonucunda Çiller'in en çok oyu aldığına dikkat çekerek, Çiller'in "oy birliğiyle" seçilebılmesi için adaylıktan çekildigini açıkladı. Salonda birbirlerinin karşıtı olarak Çiller, Sezgin ve Top- tan'ı destekleyen milletvekille- rinin birbirlerini kutladıklan görülürken, Çiller'i destekleyen birçok milletvekili, partililerce omuzlara ahnarak salonda gez- dirildi. Köksal Toptan'ı, aldığı çekilme karanndan dolayı DYP Grup Başkanvekilleri Güneş Müftüoğlu ve Bekir Sa- mi Daçe ile Sağlık Bakanı Yıl- dınm Aktuna kutlarken. Dev- let Bakanı Mehmet Ali Yılmaz. sonucun oldukça iyi oiduğunu belirterek, "Ülke için. millet için hayırh olsun" değerlendir- mesini yaptı. Daha sonra başlayan 2. tur oylamada İsmet Sezgin ve Köksal Toptan delegelerle bir- likte oylannı kullanarak kong- reden aynldılar. Köksal Top- tan, oyunu kullandıktan sonra salondan aynlırken. Cumhuri- yet'in neden çekildigini sorması üzerine, "Çok büyük oy farkı vardı. Pratik olmayacak bir çö- bir soru işareti. İngiliz ceza mu- hakeme usulü gereğince, kişinin suçlu ya da suçsuzluğuna aslın- da jüri karar veriyor, yargıç değil. Yargıçla jürinin mutlaka aynıfikirdeolması da şart değil. Asil Nadir için Aralık 1990'- da saptanan 3.5 milyon sterlin kefaletin ise ne olacagına yann karar verilecek. Ayşegûl Teci- mCT (Nadir) 500 bin sterün, Kıbnslı işadamı Ramadan Gü- ney ise 1 milyon sterlin kefalet vermişlerdi. Her iki kefılin de yannkı duruşmada bulunmala- n beklenmiyor. Polly Peck'in Londra'nın en kanhğı'na seçildiği açıklandı. Sonuç üzerine tribünden at- layarak inen ve "Milliyetçi Tansu" sloganlan atıp elleriyle bozkurt işaretleri yapan kala- balık bir grup eşliğinde kürsüye çıkan Çiller. teşekkûr konuş- ması yaptı. Türkiye'nin tarihini değiştirdiklenni söyleyen Çil- ler. "Anadolu insanının sıcak uflcundan şüphe edenlere bu bir ders olsun. Bu, hepinizin zaferi- dir. Bizden korksunlar. Kjrat şaha kalkacak. BayrağıiTuzı mukaddes. ülkeyi canımızın önünde lutacağız. İsmet abi, Köksal kardeşimiz hep biriz. Buradan dünyaya bağırdık: Biz ANAP olmadık, çünkü biz DYP'liyiz. Allah bizi utandır- masın" diye konuştu. Çiller zaferini kutladı DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, dün gece saat 10.30 sıra- lannda Gölbaşındaki Çhez Le Belge (Belçikaûnın yeri) restau- ranta bir yemekle seçim galibi- yetini kuüadı. Tansu Çiller'in eşi Özer Çiller'in de bulunduğu yemekte, kongrede kendisine büyük destek olan TOBB Baş- kanı Yalım Erez de yeraldı. güzel meydanlannuan bmıuıı köşesindeki zarif binasının de- korasyonunda kullanılan anti- kalann bir kısmı da yann "Phil- lips" müzayede şirketinde Polly Peck kayyımlan tarafından sa- üşa çıkartıbyor. Binadan topla- nan antikalar 305 parça habnde Şubat 1991"de satışa sunulmuş- tu. Beklenenin altında değer biçilen baa parçalar satılma- mıştı. Yannki açık arttırmada, geçen seferden kalan, 17. yüzyıl işi bir dolap. 19. yüzyıl işi iki glob da dahîl 7 parça var. Med- yarun büyük ilgjsini çeken ilk satıştan yaklaşık 4.5 milyon sterlin eldeedibrıişti. TEMSİLİ VE KATILIMCI DEMOKRASİNİN KÖKENİ Doç. Dr. Sami Selçuk 20.000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymları Turkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-İstanbul Ödemeli gönderilmez. GÖZLEM UĞLR MUMCU • Baştarafi I. Sayfada nir. Bilinen ilk madalya, 1438'de Bizans Imparatoru VIII. lones Palaiologos'un emriyle yapılmış. Madalya sanatını en çok geliştirenler italyanlarmış, sonra Almanlar. sonra da Ingilizler. IlkOsmanlı madalyası 1754'teçıkmış, adı "Sikke-iCe- did Madalyası "ymış. Osmanlı imparatorluğu'nun son zamanlarında veri- len madalyalar, sahiplerinden geri alınarak Darphane'- ye gönderilmiş. Son Osmanlı madalyası da 1. Dünya Savaşı yıllarında çıkarılmış Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk madalyası "İstiklal Madal- yas/"dır. Kimlere "istiklalMadalyası" verilirdi? istikial Madalyası Yasası'nın 1. maddesi şöyleydi: - İstiklal Madalyası bilfiil kıta başında, cephede veya dahili isyanları teskinde hamaset ve fedakâr asar gös- teren erkân, ümera ve zabıtan ile milli kahramanlara ve cephe gerisinde ulvi maksadm husulü için mesai ibraz edenlere ve istiklali milli uğrunda fedayi hayat eden şe- hitlerin büyuk oğluna, yoksa büyük kızına yoksa pederi- ne, o da yoksa validesine, o da yoksa zevcesine verilir. Madalyanın adı bir madalya gibidir: İstiklal! 1934 yılında çıkanlan bir yasa ile de "efendi, bey, pa- şa "gibi unvanların kullanılması yasaklanırken birdeşu anlamlı madalya yasağı geirilmişti: - Sivil rütbe ve resmi nişanlar ve madalyalar kaldırıl- mıştır. Ve bu nişan ve madalyaların kullanılması yasak- tır. Türkler, yabancı devlet nışanları da taşıyamazlar. O günlerde devlet 'istiklal-i tam' inancı ve söylemi ile kurulmuştu. Toplum da bu inanç hamuru ile yogrulmus- tu. 'istiklal-itam'.. Yani tam bağımsızlık. Bu yüzden, yabancılardan madalya alınması bu yasa ileyasaklanmıştı Bir yabancı devletten "sadakat" ya da "liyakat madal- yası" almak ne demektir? Bu yabancı devlete hizmet etmek, bu devlete bağlı ol- mak demektir. ABD, bazı generallerimize böyle madalyalar vermi- yor mu? Generallerimiz de bu madalyaları göğüslerine takmıyorlar mı? Bu yasa Atatürk döneminde çıkarılmış. Ismet Inönü'- nün imzasıyla sunulmuş bir devrim yasasıdır. Bu dev- rim yasası, yabancı devletlerden madalya alınmasını, nişan takılmasını yasaklıyor. öyleyse niçin takıyorlar bu sayın generaller bu madal- yaları? Bırakın bunları siz; bugün asıl tam bağımsızlıktan söz etmek neredeyse ayıp ve neredeyse suçtur! Bağımsızlığa karşı "yeni mandacılar" bir tez geliştiri- yorlar: Karşılıklı bağımlılık... Biz, ABD ile karşılıklı olarak birbirimize bağımlı olaca- *ğız! Neyse, "Bush madalyaları'' çıksa da Körfez savaşı sı- rasında izledikleri "aktif siyaset" gereği sınırlarımızda "birkoyup yirmi alanların" göğüslerine takılsa! POLİTİKAGtJlNLÜĞÜ HİKMET CETtNKAYA • Baştarafi 5- Sayfada Gerçekten taksi şoförünün içine doğmuş olacak ki Tansu Çiller, Süleyman Demirel'e karşındelegelerin desteğini alarak DYP Genel Başkanı oldu. İlk turda Tansu Çiller 574 oy aldı. Umduklarını bulamayan İsmet Sezgin ile Köksal Toptan adaylıktan çekildiler. İkinci turda 933 oy alan Tansu Çiller, Türk siyasal yaşamında ilk kadın başbakan oluyordu artık... Şimdi yeni bir dönem başlıyor. Bu dönemde ülkeyi aşılması oldukça güç sosyal ve ekonomik sorunlar bekliyor... DYP-SHP koalisyonu ne olacak? Orasını şu aşamada kestirmekoldukça zor... AZERBAYCAN Meclisbaşkanı istifaettiBAKÜ (Ajanslar) - Azerbay- can'da gelişmeler hızlanıyor. Gence'den sonra kentin doğu- sundaki Yevlah kasabasının da isyana b'der Suret Huse>inov'a bağlı birbkkrin deneümine geç- mesinin ardından Azerbaycan Meclis Başkanı İsa Kamber istifa etti. İTAR-TASS ajansının haberi- ne göre Kamber yaptığı acık- lamada ulkedekı "son durum ne- deniyle" istifa ettigini söyledi ve halkın Cumhurbaşkanı Ebutfez Elçibey'i desteklemesini istedi. Muhalefet Kamber'i Baş- bakan Panah Husejmov'la bir- likte geçen hafta Gence'deki is- yancılara saldın emri vermekle suçluyor. Gence'deki çaüşrnalar- da 69 kişı yaşamını yitirmişti. AA'nın haberine göre Azer- baycan Milli Meclisi. dünkü ola- ğanüstü toplanüsında, Meclis Başkanı İsa Karaber'in önceki gece televizyondan yaptığı ko- nuşmayla açıkladığı istifasını kabul ettı. luran Ajansı'nın ha- berine göre İsa Kamber'in yerine parlamentoya başkan seçimiyle ilgili görüşmelere başlandı. Azerbaycan'da siyasi bunab- mın çözübnesi çabalannda "ki- lit adam" haline gelen Nahçı- van b'deri, Azerbaycan eski komünist lideri Haydar AJi- yev'in, "isyanın gerçek nedenle- riyle ilgib ilk elden bilgi sahibi olmak için" Gence'ye hareket ettiği açıklandı. Turan Ajansı'nın bildirdiği- ne göre, Haydar Abyev, Azer- baycan'ın daimi parlamento organı Milli Meclis'in bugünkü olağanüstü toplanüsında yaptı- ğı konuşmada, ülkedeki bunalı- mın aşılmasında sorumluluk üstlenebibnek için bunabmın bo>TJtunu bilmesi gerektiğini söyledi. Aliyev, çok kan akıtüğını söylediği Gence'deki isyanın gerçek nedenlerini anlayabil- mek için bu kente gitmesinin zonınlu oiduğunu söyledi. Kasımov İstanbul'da NATO toplatılan nedeniyle Atina'da bulunan Azerbaycan Dışişleri Bakanı Tevfık Kaa- mov, dün İstanbul'a geldi. Kasımov, Atatürk Havab- manı'nda yaptığı açıklamada, NATO'nun dünya banşının korunması açısından büyük önem taşıdığıııı bebrterek, NA- TO toplantılannda Bosna-Her- sek, Karabağ, Gürcistan ve Tacikistan'daki olaylann ele alındığını söyledi. Kasımov. bir soru üzerine de Gence'deki isyanın Rusya kay- nakb oiduğunu ifade ederek, şöyle dedi: "Bağımsızlığımızı kazandık- tan sonra Azerbaycan'daki bü- tün Rus askerlerini ülkeden çıkardık ve tam bağımsız bir pobtika izleme sürecine girdik. Ancak bizi eski günlere dön- dürmek isteyen işbirlikçiler de boş durmadı. Bu isyan tama- men Rusya kaynakbdır. Azer- baycan Milb' Ordusu'nun kuru- luşundaki yanbşhklar da isyan- da önemb bü- faktördür." Kasımov, bağımsızlık süreci ıçerisindeki ülkelerde bu tip olaylann normal karşılanmaa gereküğini de kaydetti. Kasımov, her şeye rağmen ülkesinin bütün zorluklan aşa- rak, birhk ve bağımsızlığını ko- ruyacağını sözlenne ekledi.