Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 20 MAY1S1993 PERŞEMBE
10 EKONOMI
PARARAPORU
Hak-Iş Başkanı Necati Çelik:
DevletKTTlerin
kamburudur
ANKARA (AA) - Hak-İş
Genel Başkaru Necati Çelik,
KİTlerin zarar ettiği gerekce-
siyle alelaceie saülmak istendi-
ğini belirterek "KİTler devle-
tin değil, devlet KİTlerin
sırtında kamburdur" dedi.
Çelik, Öz-Gıda-tş Sendikası
Başkanlar Kurulu toplantısın-
da yaptığı konuşmada, SEK
ve Yem Sanayii ile Et ve Bahk
Kurumu'nun öncelikle özellış-
tirme kapsamında olduğuna
işaret ederek başlangjçta
KJT'lerin öncelikle işçilere ve
yörenin insanına saülmasının
amaçlandığını haürlatü. Çe-
lik, bugün ise KİTlerin "sat
kurtul" mantığı ile blok halin-
de satışının yapıldığıru ifade
ederek şunlan söyledi:
"KİT'ler devletin değil. dev-
let KÎTlerin sırtında kambur-
dur. Darhk olur, kıthk olur,
çığ, deprem, felaketi olur, hep-
si KİTlerden karşılanır. Çığ
felaketi oldu, yörerun bütün
hayvanlannı EBK almak zo-
runda kaldı. Et, süt ve yem
gibi kuruluşlar sosyal amaçh
KİTlerdir, dolayısıyla süb-
Hak-lş Başkanı Çelik
vanse edilmesi laamdır. Özel-
üJde et ve süt tüm dünyada
sübvanse edilmektedir. Ama
Türkiye'de KlTler, bırakın
kendi haline bırakılmaiannı,
aksine zarar ettiriliyor. Gelen
giden iktidarlann arpalığı
yapıJjyor. Bugün KÎT yöne-
tim kurulu üyelerine bakın,
hiç işten anlamayan kişiler bu-
ranın yönetimindedir."
Bugün Türkiye'nin yönetim
sıkınüsı olduğunu, DY- ŞHP
iktidannın da ANAP çizgisin-
de Türkiye'yi yönettiğini iddia
etti.
BaşbakanlıkYDKilkeli
davranılmasını istedi
HalkBimkası'mı
atamauyansıANKARA (AA) - Başba-
kaıüık Yüksek Denetleme
Kurulu'nca (YDK) yapılan
acıklamada, Halk Bankası'
nda tayinlerin iyi incelenme-
den yapüdığını gösteren ve
çahşanlann idareye güveninin
sarsıcı nhelikte örnekler oldu-
ğuna dikkat çekilerek. perso-
nel atamalannda ilkeli dav-
ramlmasmı istedi.
YDK tarafından bazırla-
nan "Halk Bankası 1991 yılı
raponı"nda, özel ihtisas ge-
rektiren kadrolann banka
içinde mevcut yetişkin perso-
nekkn karşılanması yerine
kurumlardan yapılan atama-
larla dolduruİduğu belirtile-
rek şöyle denildi:
"Bu durumun ban-
kada çalışan persone-
lin işe bağİdığını ve ve-
rimÛliğini öoemli ölçü-
de olumsuz biçimde et-
kikdiği dikkate alına-
rak bu rür atamalarda
banka bünyesinden
personelin tercih edilmesi, üst
görevlere görevin gerektirdiği
uygun nitelikü kişilerin atan-
ması temenni olunur."
Raporda bankanın perso
nel polifikasında görülen
önemti bir değişikliğin de
vakıf aracılığıyla personel is-
tibdamı olduğu belirtilerek
buna göre bankada 1992
yriında başlatılan bu yeni uy-
gulamayia Halk Bankası
Yardımlaşma Vakfı
aracılığıyla 8 kişinin istib-
damının sağlandığı bildiriidi.
Raporda, bu kişilerden 4'-
finün daha sonra sözleşmeli
personel statusüyle bankada
çeşirJi görevlere atandığı, di-
ğer 4'ünün ise vakıf kanalıyla
çauşmaya devam ettiği kay-
dedildi.'
Bankaya ilk olarak vakıf
aracılığıyla alınan ve daha
sonra açıktan müdür
yadımcısı olarak atanan bir
kişinin ticaret lisesi mezunu
olduğu belirtilen raporda,
"Duru Halk Bankası Görev-
de Yüksejtme Yönetmeliği'-
nin, yeterlik sınavıyla ilgili 3.,
görevde yûkseltme süreleriyle
ilgili 4. ve başka banka veya
kunmtdan atamayia ilgili 5.
maddeye aykın bulunrnak-
tadır" denildi.
Yönetmeliklere aykırı şe-
kflde yapılan atâmaların,
bankanın iç mevzu-
atuıa uygun hale
getirihnesi temenni-
si ile devam edilen
raporda, aynca
vakıf aracılığıyla
alınan personekİen
4'üne geçen yil
ağustos ayı "temiz-
lik hizract bcdeli" olarak
usulsüz ödeme yapıldığı bildi-
riidi. Raporda şöyle denildi:
"Bankada vakıf aracılığıyla
çahştmlan 4 kişiden biri ilko-
kul mezunu, biri hse mezunu
olup özel büro müdûrlüğünde
çahştınunaktadır. Genel mü-
dürlük emrinde danışman ola-
rak çalışan bir kişi lise mezu-
nu, özel kalem müdürü olarak
çalışan kişi ise ortaokul me-
zunu olup vakıf aracılığıyla
bankada çaltştınlan bu 4 per-
sonel için bankaya "temizlik
hizmet bedeli" olarak fatura
kesildiği, bankaca da vakfa il-
gili tutann ödendiği belirlen-
miştir.
Onqnliprojeler
17trilyonyediANKARA (AA) - Yatınm
programında yer alan 4.916
proje arasmda DPT'nin
yakındantakipettiği89"önern-
li proje" için geçen yıl 16.9 tril-
yon lira harcandı.
Proje tutan 135.4 trilyon li-
rayı bulan 89 önemli proje için
geçen yıl 19.2 trilyon lira öde-
nek aynlırken yapılan harca-
malar yüzde 88'lik gerçekleş-
meyle 16.9 trilyon lirayı buldu.
Önemli pro-
jeler için bugü-
ne kadar yapı-
lan toplam
harcamalar ise
1991 yüı sabit
fiyatlanyla 75.7
trilyon liraya
ulaşırkenKİT-
lerce yürüfülen
önemli proje-
lerde yüzde 76,
genel katma
bütçeli kuru-
luşlarca yürü-
tülenlerde yüz-
de 56, mahalli
idareler ve İller Bankası tarafı-
ndan yürütülen önemli proje-
lerde ise yüzde 26'ük nakdi
gerçekleşme sağlandı.
Bu arada geçen yıl önemli
projelenn dedahil olduğu top-
lam kamu yaunmlanna 90.1
trilyon lira aynlırken bu yatı-
nmlar için yıl sonuna kadar
yüzde 79'luk gerçekleşmeyle
DPT'nin
yakından takip
ettiği 89 "önemli
proje" için geçen yıl
16.9 trilyon îira
harcandı.Önemli
projeler için bugüne
kadar yapılan toplam
harcamalar ise 1991
yılı sabit fiyatlanyla
75.7 trilyon liraya
ulaştı.
70.9 trilyon lira harcama
yapıldı.
DPT'nin takip ettiği 89
önemli projenin 45 adedi genel
katma bütçeli 8 kuruluşa. 35
adedi 18 Kamu İktisadi Te-
şebbüsü'ne (KİT), 3 adedi İller
Bankası, 6 adedi de mahalli
idarelere ait bulunuyor.
Sektör bazında irdelendi-
ğinde ise önemli projelenn 12'-
si tanm, 8"i madencilik, 14'ü
imalat, 12'si
enerji, 24'ü
ulaştırma, 2'si
turizm, 2'si
sağhk. 15'i de
hizrnetler sektö-
ründeki yatı-
nmlardan olu-
şuyor.
Kamu yatın-
mlan içinde
DPT'nin üçer
aylık periyodik
raporlarda özel
olarak takip et-
tiği önemli pro-
jelenn seçimin-
de "Projenin ülke ekonomisi
bakımından taşıdığı önem ve
yaratacagı katma değerin faz-
İabğı. proje tutannın ve ödene-
ğinin büyüklüğü, projelenn et-
kilediği nüfusun fazlalığı ve
projede kullanılan teknoloji-
nin önemi ile yeniliği" gibi kri-
terler göz önünde bulunduru-
luyor.
Sermaye piyasasının olay adamı Ayan Trendbank için sahnede
Bir bankasıeksikti
tLKİNAYDIN
Sermaye piyasalannda yap-
tıklan sürekü tartışma konu-
su olan, Türkinvest'in sahibi
Nasrullah Ayan banka sahibi
oluyor. Nasrullah Ayan,
Trendbank adı ile kuracağı
bankanın başvurusunu Hazi-
ne ve Dış Ticaret Müste-
şarhğı'na bugün yapacak.
Ayan, bankasının Türkiye'de
yapılmayan bankaalık hiz-
metini yerine getireceğini söy-
ledi.
Sahibi olduğu aracı kurum
Türkinvest'in ardından döviz
şirketi Turkom'u kuran ve
1992 yıhrun ekim ayında ken-
di deyişiyle Tam Sigorta'yı ele
geçiren Nasrullah Ayan'm
bankası, 200 milyar lira ser-
mayeli mevduat bankası ola-
cak.
1993 yılında bir banka satm
alacağını daha önceden açı-
klayan Nasrullah Ayan bu
fıkrinden vazgeçerek kendi
bankasını kendisi kurmaya
kararverdi.
Nasrullah Ayan,
kuracağı mevduat
bankası için
Hazine'ye bugün
başvuruyor.Adı
Trendbank olarak
belirlenen200
milyar lira sermayeli
bankanın merkezi
İstanbul'da olacak.
Türkinvest'te çalışan 113
kişinin ortak olduğu ban-
kanın adınm da Trendbank
olması kararlaştınldı.
Nasrullah Ayan, ban-
kaalık sektöründe Türkiye'-
de yapılacak birçok şey oldu-
ğunu belirterek bunlan ban-
kaya izin çıktıktan sonra açı-
klayacağını söyledi. Ban-
kanın Merkezi'nin îstanbul'-
da kurulacağını ve ilk etapta
yine İstanbul'da 10 şube aça-
caklannı belirten Nasrullah
Ayan, bu şubelerin açılması-
nda da Turkom döviz büfele-
rinden yararlanacaklannı be-
lirtti. 1989 yıhnın eylül ayında
l milyar lira sermaye ile Tur-
kom Döviz'i kuran ve geçen
yıl hızla döviz büfesi açan ve
Türkiye'nin en fazla döviz bü-
fesine sahip şirketin sahibi
olan Nasrullah Ayan, banka
ile birlikte döviz büfelerinden
de vazgeçmiş görünüyor.
Ayan, büfelerin bankaya en-
tegre edileceğini beiirterek
buna karar vermelerinin ne-
denini de "Türkiye'de çok
fazla döviz büfesi açıldı. Artık
anlamı kalmadı" şeklinde açı-
kladı.
Türkinvest'e devam
Nasrullah Ayan, yine
kendisine ait olan Türkinvest
AOG Menkul Kıymetler'in
sermayesinin 25 milyar lira-
dan 200 milyar liraya akan-
lması için Sermaye Piyasası
Kurulu'na başvurma İcaran
almalannın bankanın dışında
bir karar olduğunu vurgula-
yarak,"Banka ile araa kuru-
mun işlevleri farkh olduğu
için Türkinvest araa kurum
olarak daha da büyüyerek de-
vam edecek" dedi. v
Nasrullah Ayan, Hazine ve
Dış Ticaret Müsteşarlığı'-
ndan izin çıktığı takdirde
Trendbank'ın yönetimini
Türkinvest kadrosunun yürü-
tecegini söyledi.
Sümerbank'tan316kılît
• 6.6 trilyonluk zararyüzünden mağaza kapatma operasyonu başlatiyor
ANKARA
(AA) - Sümer-
bank Holding
AŞ Genel Mü-
dürü Doğan Çe-
lik, 1991 yılı^>-
nunda 2.3 tn.-
yon Ura düze-
yinde olan Su-
merbank'ın
zarannın geçen
yıl sonunda, 6.6
trilyon liraya
yükseldığini
söyledi.
Sûmerbank
Holding Genel
Müdürü Çelik,
yaptığı açıkla-
raada, 3.5 tril-
yon liraya yük-
seltilen holding
sermayesinin
sadece 409 mil-
yar liralık bölü-
münün ödendi-
ğine dikkati çe-
kerek '"Artün-
lan sermayenin
verilmemesi nedenıyle en hayaü ödemeleri-
mızi bile yapamıyoruz" dedi. 1991'de 130
milyar lira olan ışletme zarannın geçen yü 12
milyar liraya düşürülmesine karşın, faiz ode-
melerinın 6.6 trilyon lira düzeyinde gerçekleş-
tıgini kaydeden Çelik. finansman sorununun
çözûmü ıçm sermayenin en kısa zamanda
ödenmesi gerektiğini söyledi.
Sümerbank'ın finansman sıkmtısının
1987*de özelleştirme kapsamına abnması ile
başladığmı belirten Doğan Çelik, "özelleştir-
me kapsamına ajınarak kurum kaderine terk
edildi. 1988'den itıbaren zarar grafîği yüksel-
di" dedi.
Finansman sorununun çözümü amaayla
özelJeştiıme çalışmalanna hız verildiğini an-
latan Çelik, ilk aşamada, kullanılmayan 59 iş-
letme arazisinin. gelecek hafta sauşa çıkanla-
cağınıaçıkladı.
Şimdiye kadar 1 milyar 165 milyar liraya
Diyarbakır, Adana ve istanbul'dakı 3 parça
arazinin satıldıgını hatırlatan Sûmerbank
Holding Genel Müdûrü Doğan Ç.-lik şöyle
devam etti.
tstanbul. Ankara ve Adana'da 5 adet bölge
ve mağaza bınasıru da satacağız. Aynı konu-
larda çalışan fabrika ve işletmeleri birleştire-
rek boşalan arazileri de saUşa sunacağız. 29
iştirakimizdekı hısselerimizi de satacağız.
Arsa saüşlannda en fazla geliri. Beykoz ve
Bakırköy'deki arsalanmızın saüşından bekli-
yoruz. Bakırköy'deki konfeksıyon ve Bey-
koz'daki ayakkabı-deri fabrikamıan yerini
değiştireceğiz. Ortaya çıkan arazinin saüşı-
ndan toplam 6 trilyon lira bekliyoruz. Bu
kaynak, finansman ihtiyaamızm giderilme-
sinde kullanılacak.'
Tesislerin saüşı konusunda da yerli ve ya-
bana firmalar ile görüştüklenni kaydeden
Çelik, değer belirleme konusunda, arsalar
için Emlak Bankası, tesisler konusunda da
Türkiye Kalkınma Bankası ile çabşüklannı
belirtti. Çelik, özelleştirilecek tesislerde reha-
bilitasyon çalışmalanna hız verildiğini kay-
detti.
Paktaş'ın, 1985"te vergi ve SSK pirimi
borçlan nedeniyle Sümerbank'a devredildiği-
ni, SSK'nın pirim borçlannın tahsili için ge-
çen yıl haziranda şirketin iflasını istediğini
hatırlatan Genel Müdür Çelik, bilirkişı ta-
rafindan arazisi
ve makine
parkıyla, birlik-
te yaklaşık 500
milyar lira de-
ğer biçilen şir-
keti 200 milyar
liraya aldı-
klannı söyledi.
Çelik. ödeme-
nin 50 milyar li-
rası peşin, aylık
10 milyar liralık
taksitler halin-
de 15 ayda yapı-
lacağını belirte-
rek 'Şirketi.
Adana pamuk-
lu, çırçu fabri-
kası, Paktaş-1
ve Pazaıiama
Bölge Müdür-
lügü ile birleş-
tirecegiz. Böyle-
ce ortaya çıkan
arazileri de tek-
rar satışa çı-
karacağız. Bu
birleşmeden do-
layı giderlerimiz 171 milyar lira azalacak. Bu
işlemden dolayı vicdanen müsterihiz" dedi.
Mağaza kapatma
Çelik'in verdiğı bilgiye göre Sûmerbank,
geçen yıl 3 trilyon 77 milyar.liralık ürenm, 3
trilyon 782 milyar liralık saüş, 51 milyon do-
larlık ihracat yaptı. Satışlann yüzde 30'unun
resmi kuruluşlara yapıldığıru belirten Çelik,
bu yü 6.8 tnlyon liralık satış ve 79 milyon do-
larlık ihracat hedefledıklerini bildirdi.
Halen 436 mağazalan olduğunu hatırlatan
Doğan Çelik, saüşlann yüzde 80'inin 120 ma-
ğaza tarafından gerçekleştirildiğini kaydede-
rek rantabl çalışma>an 316 mağazanm kapa-
tılmasmı düşündüklerini söyledi. Çelik, "An-
cak yurdun dört bir yanındaki bu mağazalar
devletin eli ayagı olarak görûldüğü için siyasi
endişeler taşıyonız" dedi. Bu mağazalann be-
lediyelere de devredilebileceğıni kaydeden
Çelik, çalışan personelin de yöredekı diğer
kamu kuruluşlanna yerleştirilebileceğini ya
da emeklüik tazminatlan karşıhğı hisse sene-
di verilebileceğini belirtti
Tokyo-Washington ile ticaret yanşmda arayı 4 milyar dolar açtı
Japotdar ABD'yi kathyor• İkili ticaretteki en büyük
alışveriş ortağı Amerika Birleşik
Devletleri'ne 8.6 milyar dolarük
ihracat yapan Japonya'nın,
ABD'den ithalatı4.6 milyar
dolan aşmıyor.
Ekonomi Servisi - Japonya'nın dış ticaret
fazlası, nisan sonu iribanyla marta göre 3
milyar 500 milvon dolarlık düşüş gösterdi.
Ancak fazlanın bir önceki yduı eşdönemi-
ne oranla vüzde44.1 aıtarak 10 milyar
300 milyon dolan bulduğu açıklandı.
Japonya Maliye Bakanbğı'nın
açddamasuıa göre Tokyo-VVashington
ticaret yanşında Japonya, ABD'ye
yaptığı ihracatı 8 milyar 600 milyon
iloİara yükseltri. Bu ülkcden ithalatı ise 4
milyar 600 milyon dolar düzeyinde kaldı.
Böylelikle iki ülke arasındaki ticaret
makası, Japonya'nın kanna ohnak üzere
4 milyar dolarlık bir açıklığa ulaştı.
ABD yönetinü ise Japonya'nın uiracatını
kısması yolunda uzun sûredir baskı
yapıyor.
Japonya'nın dışticaretfazlasunn son ild
yıl dört ay boyunca gösterdiği sürekli ar-
tış, özellikle Asya ülkelerine yaptığı
ihracatın artıp Âvnıpa ülkeierinden
\ aprığı ithalatın azalmasından
kaynaklanıyor.
Bunun sonucunda Asya ülkelerine karşı
ticaret fazlası 4 milyar 700 milyon dolara
ulaşırken aynı kalem AT üyesi 12 Avrupa
ülkesi için 2 mü\ar 600milyon dolar
olarak belirlendi.
PARANINYONU
ABDURRAHMANYILDffirM
TüPklye'nin Kredi Notu ve
Yatınm Araçlannın Kaderi
Gazeteci olarak, Borsa'daki gözlemlerimizi ve ya-
şadıklarımızı kitaplaştırmak amacıyla bir aylık izin kul-
landık. Bu sürede, paranın yönünü değiştirebilecek
önemli bir gelişme meydana gelmedi.
Hisse senetli yatınm fonlarınm devamı gelirken Bor-
sa'ya talep artışı sürdü. Döviz ve faiz, istikrarlı, amadur-
gun seyrini sürdürdü. Sadece Devlet Bakanı Tansu Çil-
ler'in müdahalesinden kurtulan Hazine ihalelerinde üç
ve altı aylık faizlerde düzeltmeye gidildi. Ve bu vadelerin
getirisi yine biryıllığın üzerine çıktı. Hazine'nin borçlan-
mada vade yapısını bir yıla taşıma hedefi de başka ba-
hara kaldı.
*••
Bu bir aylık süre sakin geçti, ama yatınm araçlarının
kaderini önümüzdeki aylarda çok yakından etkileyecek
bir gelişme de ortaya çıktı. Bu da Türkiye'nin dış borç-
lanma olanağını azaltan kredibilite derecesidir. Gerçi
şimdilik kesinleşen bir şey yok, ama potansiyel bir tehli-
ke olduğu kesin.
Türkiye'nin kredibilitesini ölçen Standart and Poor's
3B derecesinin yanına bir eksi işaretini düştü. önlem
alınamazsa kredibilite derecesi 3B'den 2B'ye indirile-
cek. Bu da Türkiye'nin yurtdışındaki borçlanma ola-
nağının kısıtlanması anlamına geliyor. Yapacağıanma-
ların da faiz yükü artacak.
Standart and Poors'un 4 mayısta yayımlanan Türkiye
raporunda enflasyonun düşürülemediği, kamu kesimi
borçlanma gereğinin azaltılamadığı, vergi ve KİT re-
formunun yapılamadığı vurgulandı.
Şimdi Türkiye kredibilitesini düşürmemek için bu üç
konuda ciddi önlemler almak zorunluluğu ile karşı karşı-
ya. Eğer bu önlemleri almazsa derecesini kaybedecek.
Bu önlemleri yaklaşık 10 ay sonra seçime gidecek bir
koalisyon iktidarı alabilir mi?Zor.
Bu zorluk aşılamazsa, dışardan borçlanamayan Dev-
let, bu kez kaynak ihtiyacı karşılamada iç piyasaya
yönelecek. İç borçlanma ile birlikte faizlerin artması
kaçınılmaz olacak. Dış borçlanmanın azalması aynı za-
manda döviz rezervine olumsuz etki yapabilecek. Re-
zerv azalmasının kurlar üzerindeki etkisini şimdiden
kestirmek güç. Daha açıkçası, hükümetin, ihracattaki
performans kaybına ne kadar dayanacağına bağlı. Ama
borçlanmayla sağlanamayan döviz girdisinin bu kez ih-
racatla ikame edilmesi yüksek olasılık. En azından bu
süreci hızlandırıcı etki yapabilir.
Faiz yükselişi ve para piyasası ndaki sıkışıklık, Borsa'-
yı da olumsuz etkiler.
• • •
Bu olumsuz etkilerin ortaya çıkması, hükümetin ön-
lem almasına veya Standart and Poors'un Türkiye'nin
3B'sini 2B'ye düşürmesine bağlı bulunuyor. Ikisinden
biri olacak, ama ne zaman?
Bu konudaki önlemler, en erken yeni hükümetin kuru-
lup çalışmaya başlamasıyla, yani temmuz ayında alı-
nabilir.
Standart and Poors'un, ülkelere önlem aimada
tanıdığı zamanı bilemiyoruz, ama en azından Türkiye-
deki bu siyasi konjonktürü dikkate alacağını düşünebili-
riz. Yani yıldız indirme söz konusu olacaksa, bu da tem-
muzdan sonra gündeme gelebilecek.
Bu koşullar altında faiz, döviz ve Borsa en azından bir
ay daha rahat gözüküyor.
Sonuç: Dere göründü, ama paçalan hemen sıvamak
gerekmiyor.
Rusya'da banknot enflasyonu
Rublekan
kaybediyor
• Rusya Merkez Bankası 50 bin rublelik banknot
çıkanyor. 100 bin rublelik banknotlann
sonbaharda tedavüle çıkanlması planlandı.
MOSKOVA (AA) - Rus-
ya'da dört haneli rakamlarla
ıfade edilen hiperenflasyon
oranının hızla tırmanmasına
paralel olarak, nominal değeri
daha yüksek olan banknotlar
peş peşe tedavüle çıkanhyor.
Rusya Merkez Bankası
Başkan Yardımcısı Valerian
Kulikov, yakın bir gelecekte
piyasaya 50 bin rublefik bank-
notlann çıkanlacağını bildir-
di.
Yekaterinburg kentinde sa-
nayicilerle görüşen Kulikov,
burada yaptığı konuşmada,
para politikasında kesin ve ka-
rarlı sınırlamalara gidilmediği
sürece, sonbahar aylannda
100 bin rublelik banknotlann
tedavüle çıkanlmasının da
kaçınılmaz olacağıru bildirdi.
Rusya'da 1992 yılı başında
tedavüldeki nominal değeri en
büyük olan kupür bin rublelik
banknottu. Ancak yülık enf-
lasyon oranının yüzde 2 bin
600 olarak gerekleştiği 1992
yılı genelınde, Rusya Merkez
Bankası piyasaya hem 5 bin
hem de 10 bin rublelik bank-
notlar çıkardı.
Rus Rublesf nin ABD Do-
lan başta olmak üzere, önemli
para birimleri karşısındaki
hızlı değer kaybı devam edi-
yor. Moskova'daki bankala-
rarası döviz piyasası Inter-
bank da bugünkü ihalede rub-
le dolar karşısında yeni bir dü-
şüş rekoru kırdı. Moskova
Interbank döviz piyasasında
geçen hafta sonu 886 rubleye
eşit olan 1 ABD Dolan bugün
934 dolara yükseldi.
interbanİc piyasası yetkilile-
ri, 1 ABD Dolan'nın bugünkü
ihaledeki ilk senasta "pikolo-
jik sınu-" diye kabul edilen 900
rubleye yükseldiği anda Rus-
ya Merkez Bankası'nın piya-
salara müdahale ederek ruble-
yi desteklemesi için bir şans
vermek ıstediklerini. ancak
ıkinci seansta rublenin daha
fazla değer kaybederek ka-
panışta 1 ABD Dolan'nın 934
rubleye dayandığmı belirti-
yorlar.
Moskova'daki Interbank
Döviz Piyasası'nda bugünkü
ihalelerde işlem hacmi 58 mil-
yon 530 bin dolar olarak ger-
çekleşti.
MERKEZ BANKASI KURUUU i9iuminı
CM
lABDDoları
1 Alman Markı
lAvustralya Dolan
1AvusturyaŞilini
1 BelçıkaFrangı
IDanımarkaKronu
IFınMarkkası
IFransızFrangı
1 HollandaFlorini
11sveç Kronu
11svçre Frangı
100 halyan Lireti
UaponYeni
IKanada Dolan
1 Norveç Kroau
1 Sterlin
1S.Arabistan Riyali
DftVtZ
«Uf
10076.81
6207.61
6967.11
881.76
301.97
1615.41
1819.74
1839.50
5534.58
1369.45
6822.48
680.41
90.22
7920.15
146451
15412.47
^ 6 8 7 J 4
10097.00
6220.05
6961.07
883.53
302.58
1618.65
1823.39
1843.19
5545.67
1372.19
6836.15
681.77
90.40
7936.02
1467.44
15443.36
2692.53
EFBTİF
JU*
10066.73
6201.40
6862.60
880.88
296.95
159926
1801.54
1837.66
5529.05
1355.76
6815.66
673.61
88.87
7801.35
1449.86
15397.06
2646.83
«m
10127.29
6238.71
7002.01
886.18
303.49
1623.51
1828.86
1848.72
5562.31
1376.31
6856.66
683.81
90.67
7959.83
1471.84
15489.69
2700.61