Catalog

SAYFA CUMHURİYET 2MAYIS1993PAZAR HABERLER Türk'eApo soruşturması • ANKARA (AA) - Ankara Devlet Güvenlık Mahkemesi Başsavcısı Nusret Detniral. HEP Genel Başkanı Ahmet Türk'ün bır süre önce bölücü PKK örgütü lıderi Abduüah öcalan'ın Ekkaa'da düzenlediğı basın toplantısına katılarak destek vermesine ıhşkın olarak Ankara DGMce inceleme . başlaiıldığınısö>ledi. Başsavcı Demiral. yaptığı açıklamada. HEP Genel Başkanı Türk ile ılgih DGM "nin daha önceden başlattığı birsoruşturma olduğunu haürlatarak. 'Ahmet Türk'ün bölücü örgüt liderinın basın toplantısına katılmasıyla ilgili belgeleri. kendisi hakkında devam eden geniş kapsamlı soruşturma çerçevesinde e\ rakına delil olarak ekledık" dedi. Kazaları önlemenin yolu eğitim • ANKARA (AA)- Başbakan Süleyman Demirel, her yıl ortalama 6 bin v atandaşın ölümüne veya sakat kalmasına. milyarlarca liralık maddi kayba neden olan kazalann önlenmesi için eğitimin yaru sıra yasal düzenlemeler, mevcut karayollannın ıslahı ve yenilennın yapımmın gerektiğinisöyledi. Başbakan, bu amaçla oloyollara verdikleri öneme değındi. Başbakan Demirel. uluslararası karayolu güvenlığj gûnü ve dünya trafik haftası dolayısıyla bir mesaj yayımladı. Demirel, mesajında. haftanın amacıru, her ytl binlerçç ınsanın yaşamını yitirmesıne veya sakat kalmasına neden olan trafik kazalannı en aza indirmek için toplumun her kesimine trafik eğitimi vermek olarak özetledi. Aktuna, lojmanı kreş yapıyor • ANKARA (AA) - Sağlık Bakaru Yıldınm Aktuna, bakan lojmanının kreş ve çocuk yuvasına dönüştürüleceğini bildirdi. Sağlık Bakanlığı binası arazisınde bulunan bakan lojmanının personelin çocuklannın yararlanabıleceği bir kreş haline geürileceğini belirten Aktuna. şöyle konuştu: 'Buradaki eşyalar boşaltılıp. yeniden dekore edilerek. çocuklar için oyun. uyuma salonu gibi ihtiyaçlar çerçevesindedüzenlenecek. Çevre komisyonu devam edecek • ANKARA (ANKA)- TBMM Çevre Araştırma Komisyonu'nun çalışma süresi uzaüldı. TBMM Genel Kurulu"nda ülkemizin halen sahip olduğu çevre değerlerini korumak. çevre sorunlanrun sebep ve sonuçlan ile bu konuda alınması gerekli önlemlen belirlemek amaayla kurulan komisyon normal çalışma süresini doldurdu. Yapılan başvuru üzerine TBMM çevre araşurma komisyonunun görev süresi 3 ay daha uzatıldı. Uzatmaya ilişkin TBMM karan Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğegirdi. TÜPkiepedini • ANKARA (AA) - Diyanet İşleri Başkanlığı. Türk cumhuriyetlerine gönderilecek olan "Kur'an Okumaya Giriş' ve 'Resimlerle Namaz Hocası' kitaplannın basımını tamamladı. Diyanet İşleri Başkanı Menmet Nuri Yıfanaz, yaptığı açıklamada. Türk cumhuriyetlerirun isteği üzerine hazırlanan din kitaplannın baa dillerdeki basımlannın tamamlandığını belirterek, Türk cumhuriyetlerine 30'ar bin adet gönderileceğinı söy ledı. Yılmaz. kitaplann Kazakça, Azerice. Tatarca. Özbekçe, Kırgızca ve Türkmence basıldığını kaydederck, Amavutça basımının da yapılacağını bildirdi. Adalet Bakanı ile 27 cezaevi savcısının katıldığı toplantının sonucu açıklandı: Çağdaş infaz, çağdaşyargıANKARA (Cumhurivet Bürosu) - Te- rör suçundan tutuklu ve hükümlü bulu- nanlann banndınldıklan 27 ceza ve in- faz kurumunun cumhunyet başsavcı- lannın katıldığı toplantıdan sonra Ada- let BakanlığYnca yapılan açıklamada, ceza infaz kurumlannın yeniden yapı- landınlmasının ve yeni infaz sısteminin kısa sürede uygulamaya konulmasının zorunlu olduğu vurgulandı. Açıklamada. Cumhurivet Başsavcıla- n ile Adalet Bakanlığı üst düzey yöneti- cilennın katıldığı toplantıda cezaevle- rindeki sorunlann tartışıldığı, uygulan- masında güvenlik açısından yarar görü- len önlemlerin karar altına aİındığı kay- dedildı. Ankara'da daha önce 22 Şubat 1993 tarihinde terör suçundan tutuklu ve hü- kümlülerin banndınldığı 19 cezaevinin bulunduğu yerlerin cumhurivet başsav- cılanmn katıldığı bir toplantının yapıl- • Adalet Bakanı Seyfi Oktay ile 'terör' suçlanndan tutuklûlann kaldığı cezaeveleri savcılannın Ankara'daki toplantısı tamamlandı. Toplantının ardmdan yapılan somıç değerlendirmesinde, infaz kurumlannın yeniden yapılanmasının önemine dikkat çekildi. dığının da arumsatıldığı açıklamada. şu görüşlere yer verildi: "Yapılan değerlendirmeler sonucu. terör suçundan tutuklu ve hükümlüle- rin banndınldıklan ceza ve infaz ku- rumlannda gerekli önlemlerin abndığı, fırarlann önlenmesi konusunda cum- hurivet başsavcılanmızın duyarlı dav- randıklan saptandı." Avrupa ve Birleşmiş Milletler cezaevi kurallan gözönünde bulundurularak güvenliği ve ınsani değerleri bırbınyle ters düşmeyecek biçimde bağdaştıran. bu doğrultudaki ilke ve esaslan ceza in- faz kurumlannda yaşama geçiren uygu- lamalann önemi toplantıda özellikle vurgulandı. Toplantıda sözalan cumhunyet baş- savalan, ceza infaz kurumlannın yeni- den yapılandınlmasının gereküliği üze- rinde de durarak bu bağlamda yeni in- faz sisteminin kısa sürede uygulamaya konulmasının zorunluluğunu dile getir- di. Toplantıda aynca. daha önce Milli Savunma ve İçişlen Bakanlığı ile yapı- lan protokol hükümlennin uygulan- ması konusundakı gelişmeler de ele abndı." Terör suçlanndan tutuklu ve hüküm- lü bulunan cezae\ leri başsavcılan. dün Adalet Bakanı Seyfi Oktay'la bırlikte Başbakan Süleyman Demireri ziyaret ettıler. Görüşmeden sonra gazetecilenn sorulann yanıtlayan Oktay. adalet per- sonelinin ücretlenne zam yapılmasına iliskin somut gelişme olmadığı söyle- di. Oktay, "Bır devlet bakanımız (Şerif Ercan) bonu üzerinde çalışıyor"' 3edi. Ercan'ın ılk Bakanlar Kurulu top- lantısına konuya ilişkin calışmasının so- nuçlannı sunacağını bildiren Oktay, ad- liye personelinin son günlerde yaptığı eylemleri "Protesto eylemi yapmıyor- lar. Onlar bir ihtiyacı belirtiyorlar" diye değerlendırdi. Demirel: Haklılar Başbakan Süleyman Demirel de. Adalet Bakanlığı dahil tüm kamu kuru- luşlannda çalışanlann ücretlerine ilişkin itirazlan haklı bulduğunu söyledi. De- mirel konunu Bakanlar Kurulu'nun gündeminde olduğunu. önümüzdeki günlerde ele ahnacağını belirtti. KâğıthaneişçüeriKrjkahamam'da HATtCETUNCER KIZILCAHAMAM - Kâğıthane Bele- diyesı'nden atılan işçiler ve Ankara'dan gelen beledıye işçileri 1 Mayıs's E-5 kara- yolunda kutladılar. Ankara'ya 70 kilometre uzakhkta yürü- mekte olan Kâğıthane Belediyesi işçilerini tm konaklama tesisinde ayaret eden An- karalı beledıye işçileri, d>üa karanfıllerle karşıladılar. Belediye-lş Genel Teşkilat- lanma Sekreteri Ali Başdemirın de katıldığı kullama zıvaretinde. işçiler ku- caklaştılar. Belediye-lş Beyoğlu Şube Baş- kanı îlyas Gü>en. 5 mayısta Ankara'ya gırdiklerinde tüm demokratik kitle örgüt- lerinden destek bekledıklerini söyledi. İşçiler, daha sonra davul-zurna eşliğinde halav çekliler. SHP Adıyaman Mılletvekı- li Celal Kürkoğlti <!â;işç11eri marf*öderek bayramlannı kutladı. Kâğıthane Belediyesi işçilerinın öncekı gün Kızılcahamam merkezine ginneleri, emniyet güçleri tarafından engellendi Be- lediye Başkanı Alı Esen Sezen. işçilerin kendi konuklan olduğunu bildirdi. Sezen. işçilere bir akşam yemeğı \erdi. Yemek sonrası işçiler. ilçe merkezinde bır gösten yürüyüşü yaptılar. "Bekle Ankara geliyo- ruz". "Bosna"da Sırplar, Türkiye'de Re- fah". "Kağıthane işçisi yalnız değildir" sloganlannı atan işçiler, karayoluna çıka- rak. yürüyûşlerine devam ettiler. Tunceli Iki ebe, bir öğretmen kayıp TUNCELİ (Cuhuriyet)- Tunceli'nin Pertek ılçesi Dere nahiyesine bağlı Elmakaşı kö- yünde ebe EKf Leyla Çelik ve dıkiş-nakış kursu öğretmenı Birgûn Kumaş ile Dere nahiye- sinin ebesi Şehriban Ölgün'den, 22 nisan tarihınden bu yana ha- ber abnamadığı bildirildi. Köy- de yaşayanlann ifadelerine göre. en son bu tarihte görev yerlerinde görülen üç kışi. Re- nault marka san bir taksiyle köyden aynldılar. Pertek Kaymakamı Hamdi Nayır, kaybolma olayı ile ilgili olarak, "22 nisandan bu yana görevlennin başında yoklar. Nerede olduklan hakkında eb- mizde herhangi bir bilgi yok- tur" dedi. Kaybolanlardan Elif Leyla Çebk'in. Batman Sason'a tayi- nı çıkmıştı ve önceki gün baş- laması gerekiyordu. Birgün Kumaş"ın ailesi, kızlannın kay- bolduğunu bebrterek, 22 nisan- dan beri haber alamadıklannı. yaşamından endişe edildiğjni belirttiler. Bırgün'ün babası İsmail Kumaş'ın durumuhun kötü olduğu bildirildi. NASIL BİR CUMHURBAŞKANI ? / CUMHURBAŞKANIKİM OLMALI? Köşe dönücü olıııayan bir cıunhurbaşkam Haber Merkea - Gözde De- deoğlu (İstanbul): "1- Makamı- nı taşıyacak bir devlet adamı ol- malı görüşündeyim. 2 - Erdal İnönü." Şakir Tunalı (Tekirdağ): "1 - Dürüst ve tarafsızlıkla görev yapacak bıri obnalı. Türkiye'yi yeniden kaoslara götürecek isimler olmamalıdır. 2- Erdal İnönü.'' Ayşe Aktemur (İstanbul): "1- Ülkemizi 21. yüzyıla götürecek olan cumhurbaşkanı, herşey- den evvel Atatürk ilke ve inkı- laplanna bağlı. hukukun üs- tünlüğüne inanmış. demokrat. laik. yenilikçi. yurtiçinde ve uluslararası platformlarda ül- kemizin çıkarlannı en ıyi biçim- de savunabilecek biri olmalı. 2- Erdal İnönü." Nuriye Akev (İstanbul): "1- Politik çekişmelere girmeyecek, demokrasi ve laikliğe candan bağlı, saygın ve tarafsız birisi ol- masıru arzu ediyorum. 2- Erdal İnönü. Hüsamettin Cindoruk Zafer Esennıan (İstanbul): "1- Bugüne kadar günlük siya- setin içine girmemiş, partiler üstü kalabilmiş. ancak dürüst- lüğü, demokratlığı ve tarafsızlı- ğıyla toplumun önyargısız her kesiminde saygı uvandıracak. her yurttaşın "Benim cumhur- başkanım' diye sahip çıkabile- ceği bir kişi olmabdır. Böyle ki- şiler gerçekte parlamento dı- şından içindekilerden daha ko- lay bulunabilir. 2- Prof. Bozkurt Güvenç." Perran Kutal (İstanbul): "1- Kesin olarak laık ve Atatürk ıl- kelerine sadık, köşe dönücü ol- mayan bir cumhurbaşkanı is- tiyorum. 2- Yekta Güngör Özden.' Hüsnü Şirin. ismail Şirin ve Mehmet Şen: "1-Aradığımız li- der, bulunduğu makamı en iyi temsil edebilen, hak ve özgür- lüklere bağh, Atatürk ilke ve devrimlerinden özelbkle de la- iklik ilkesinden taviz vermeye- cek, çağdaş ve nitebkli birisi ol- malı. 2- Erdal İnönü. Mümtaz Soy- sal Fevn Deveci (Edirne)- "1- Hukuka ve yasalara saygılı, çağdaş. ilerici. sivıl kökenli. ki- şilikli. demokrasiye inanan ve bağnazlığa karşı dimdık dura- rak laik cumhunyetı sonuna Aadar savunacak bır cumhur- başkanı. 2- Erdal İnönü Bahtiyar Demir: "1-Ulusu- muzun geleceğini, bugününü düşünerek hareket eden bir cumhurbaşkanı istiyorum. 2- Erdal inönü." Mehmet Kut (İstanbul): "1- Hukuk bilgisi ve birikimi olma- b. Siyasal bir deneyim ve biriki- mi olmah. Halk üzerinde gûve- nilir bir lider imajı bırakacak çapta olmalı. Siyasi partilerle ilişkiye girmeyecek karekterde olmalı. Ekonomik sorunlan ya- kından izlemeli. Güzel sanatlan önemsemeli. izlemeli. 2- Yekta Güngör Özden, Hü- samettin Cindoruk. Mümtaz Soysal." Besim Velioğlu (İstanbul): "1- Cumhurbaşkanı partili olsa bıle. tüm özel ve kamu kuruluş- lanna. işci ve ışveren sendikala- nna. tüm siyasal partılere, eşıt ve tarafsız davranacağı kanısını uyandıran ve bugüne dek tu- tum ve davranışlanyla kanıtla- yan, yabana dil bilen. yurtdı- şında da saygınbğı bulunan biri olmab. 2-Erdal İnönü Erol Ergenekon (İstanbul): " 1-Demokrasinin Türkiye'de yerleştirilmiş olduğunu tüm dünyaya göstermek amacıyla cumhurbaşkanı parlamento içinden olmalıdır. Anayasa bağh. tarafsız ve Atatürkçü ol- mahdır. 2- Bülent Ecevit." Şenol Oktay (Bursa): "1- Herşeyden önce gözü tok, yeni- bkçi, aile düzenı uyı ' 2- Erdal İnönü." SURECEK HAFTAYABAKIŞ AHMET TAJSER KIŞLAU Bbette Oimalı! Elbette kı, Sayın Demirel Cumhurbaşkanı olmalı! Bunun tersıni söylemek, eskilerin deyimi ile "abes/e /şf/gâ/"dır.(Afedersıniz,galibayanlışoldu Onueskilerdeğil de, her zaman taptaze olan Çankaya'nın gelecek günlerde- kı "yenı"sakinı söylerdı.) Çankaya'dakl kişi, tüm toplumu temsil etrneli. Bugünkü çoğulcu Türkıye halkını, Sayın Demirel'den daha ıyi temsil edebilecek bir kışı daha gösterebilir misi- niz? Kimisi ışçiyı, kimısi ışvereni; kımisi köylüyü, kimisi toprak ağasını; kimisi dar gelirliyi, kimisi para babasını temsil eder. Kimisi kadın haklarından yanadır, kimisi erkek.. Ki- misi askeri ister, kimisi sivili... -• Ama Sayın Demirel hepsini bırden temsil eder. Hepsin- den yanadır. Hepsini de ister.. Var mı bunun bir benzerı daha? Bırakın Türkiye'yi, isterseniztüm "cihan"\ araştınn. ••• "Benim memurum, benim işçim, benım çiftçim, benim emeklim"diye alanlarda haykıran da O'dur; işveren kuru- luşlarını avucunun ıçınde tutan da.. Bir zamanlar Türk ırkçılarının silahlı çetelere dönüş- mesinısağlayandaOdur: "Kürtrealitesı"r\ttanıyanda.. Aynı tümce içinde "neşvü nema" ile "prosedür"ü arka arkaya sıralayabilen de O'dur; karşısında gençleri görün- ce, "olanak've "o/as/Mc"sızkonuşmayabilende.. "Tapuyu deldırtmem"diyen de O'dur; Atatürk'ün "miras hafcfc/"çığnenirken, bunda bır sakınca görmeyen de.. Başına "Yüce" sıfatı eklemeden Atatürk'ün adını ağzına almayan da O'dur; Atatürk'ün ve "laik" devletin açık düş- manı Satd-i Nursi'ye "iade-i itibar" etmeyi hükümetin en önemlı görevleri arasında sayan da.. "Laik hukuk devletı'rvn sahibı de O'dur; her köye her mahalleye bir imam-hatıp okulu açmanın yararına inanan- ların da.. Aziz Nesin'le konuşurken "sosyalist", işverenle konu- şurken "kapitalist";tarıkatçı ılekonuşurken "muhafazakâr"; gençlerle konuşurken "ilerici"; sizinle konuşurken "Siz", bızimle konuşurken "e/z"olmak kolay iş mıdir? Bir "Allah'ın kulu" da çıkıp, "Demirel beni temsil etmh yor" dıyebilır mi? Toplumumuzun son otuz yılının çelişkılerini, "zıkzak"- larını O'ndan daha iyı temsil edebilecek birisıni bulabilir misinız? ••• Sonra işin çok "hassas" bir noktası daha var. Sayın Demirel'ın Çankaya'ya çıkarken çok büyük bir "öz- veri" gösterdiğinın de farkında değıl misıniz? Yetkilerı çok sınırlı olan Cumhurbaşkanlığı'nı "kabul" buyururken; Başbakanlık ve DYP Genel Başkanlığı gibi ağırlıklı iki görevi boşalttığı neçabuk unutuluyor! Zaten "Kendim için birşey ıstıyorsam namerdim"diyen de O. Kendisi için degil, birılerinın önünü açmak için Çan- kaya'ya çıkıyor. Aslında yolu rahmetli özal açmıştı. Şimdi Sayın Demirel bunu "demokratik" bir gelenek haline getiriyor. Bu sayede, her yedi yılda bır, ıktıdar partisınin önderi de- ğişmiş olacak. "Lıder sultası" diye tutturanlar, bakalım bundan sonra nasıl bır nakarat bulacaklar? Ah! Bir de şu Cumhurbaşkanlığı'nın saytsı arttırılabilse.. Demokratıkleşme sürecıne böylece SHP, RP gibi partiler degırebılırlerdı. Hattabelki "sol" bilebırleşebilirdi!.. {DSP'nin zaten böyle bir gereksınmesi yok.. önderi gi- derse "başsız" kalır..) ••• Görüyorsunuz ki; neresinden bakarsanız bakın, Sayın Dermrel'ın Cumhurbaşkanı olmasının yararları çok açık. Ama açık olmasına açık da, "şer güçler" gene boş dur- muyorlar. Yok neymiş; Demirel Cumhurbaşkanı olursa, durup du- rurken bir "hükümet sorunu" çıkar ve ülkenın çok "ivedi" sorunlarının çözümünde iki ay yitinlırmiş.. Yok Demirel, "Bu ulkenin sorunlannı ancak ben çöze- rim"diyeseçmenlerdendestekıstemış. Hatta "ödünçoy"a razı olmuş.. Oysa şımdı her şeyı yarı yolda bırakıp, kapağı Çankaya'ya atıyormuş.. Yok efendım, daha taptaze "İLKSAN dosyast"n\n hesabı bile verilmeden Çankaya'ya "şaibeli"b\r biçimde çıkılması yakışıkalmazmış,. Neymiş; rahmetli özal ANAP'a dayanarak Cumhurbaş- kanı seçılirken, Sayın Demirel "Cumhurbaşkanı mı seçi- yorsunuz, yoksa ANAP'a grup başkanvekili mi?" demiş- miş. Oysa bugün kendisi -hem de partisınin sandatye sayısı çok daha az olduğu halde- aynı şeyi yapıyormuş.. Yok "uzlaşma" yolunu seçmemiş de; "Beni seçmez- seniz kimseyi seçemezsiniz ve de Meclis fesholup yeni se- çımlere gidilir" diyerek aba altından sopa göstermiş. Teh- ditle Cumhurbaşkanı mı olunurmuş?.. Bunların hepsi "safsata".. "Resmi ;deo/o;ı"vede "Birin- cı Cumhuriyet"yanlılığı. Üstelık de "statükoculuk".. (Ah şu Kemalistler yok mu!..) ••• Şarkının dediği gibi: "Olmalı mı, olmamalı mı?".. Aşığa Bağdat sorulur mu: "Olurolur, balgibi olur!.." Kalemlen ellerinde, rahleleri koltuklarında gözyaşı dö- kenlerın gözü aydın!.. "Dün dündür, bugün bugündür" inci- sinı bir zamanlar "en büyük diyalektik özdeyiş" diye alkı- şlayanlar, silin gözyaşlarınızı. K9rkmayın! Çankaya'nın kapılan size "gene" açık ka- lacak!.. 70 yılda 15 seçim, 8 cumhurbaşkanı Çankaya dan gelip geçenler Atatürk'ten Özal'a ALPAY KABACALI • Türkiye'de, zaman zaman demokrasinin kesintiye uerayışı ve gerektiği gibi işlemeyişi, kimi cumhurbaşkanlannın tarafsızlık ilkesine bağlı kalmayışlan nedenleriyle siyasal yaşamda ve devlet işlerinin yürütülmesinde önemli aksaklıklar başgösterdiği olmuştur. • Bu dizide, şimdiye kadar cumnurbaşkanlanmn devletin en üst makamına nasıl geldiklerini ve 12 Eylül askeri darbesinin gerekçelerinden biri olduğu öne sürülen 1980 "Cumhurbaşkanlığı turlan"nı (nasıl cumhurbaşkanı seçilemediğjni) siyasal gelişmelerin perde arkasma da ışık tutarak yansıtacağız. Hukuk devietinde, cumhurbaşkanının hangi nitelikleri taşıması gerektiği, nasıl secı- leceği. görevleri, yetki ve sorumluluklan anayasa ile belirlenir. Cumhurbaşkanı, dev- letı temsil ettiği için tarafsız davranmak, yurttaşlar, siyasal partiler, kurum ve kuru- luşlar arasında aynm yapmamak durumun- dadır. Demokrasi ışlediğı ve cumhurbaşkanı gö- rev. yetkı ve sorumluluğunun bilincinde ol- duğıi. tarafsızbk ilkesine bağb kaldığı sürece sorun yoktur. Ne yazık ki Türkiye'de, za- man zaman demokrasinin kesintiye uğrayışı ve gerektiği gibi işlemeyişi, kimi cumhurbaş- kanlannın tarafsızlık ilkesine bağlı kalma- yışları nedenleriyle siyasal yaşamda ve devlet ışlennın yürütüfmesınde önemli aksaklıklar başgösterdiği olmuştur. Bu bakımdan. son otuz yıllık süre ıçerisin- de cumhurbaşkanlığına kimin seçileceği so- runu büyük önem taşımıştır. Zaman zaman cumhurbaşkanının yetkili- Cumhuriyet'in ilk milletvekilleri Atatürk1e birlikte "tlk Meclis" binasının balkonunda. lerini genişletme, halk tarafından seçibnesıni sağlayacak anayasal değişikliklere yönelme istemleri de gündeme getirilmiştir. Yine demokrasinin gereği gibi işlemeyişi ve asken darbeler yüzünden. cumhurbaşka- nı seçımlenne birtakım "müdahale"lerde bulunulduğu, asker kökenli kişilerin seçil- mesı yolunda çaba harcandığı dönemler de yaşanmıştır. Yeni cumhurbaşkanının seçimi sürecıne girildiği şu günlerde böylesi "müdahale"- lerin söz konusu olmayışı memnunluk ven- cidir. Şimdı dikkatler. cumhurbaşkanı seçi- mınin siyasal dengeleri nasıl etkileyeceği so- rusuna yönelmiş bulunuyor. Türkiye Cumhuriyeti'nin 70 yıllık tarihin- de on beş kez cumhurbaşkanlığı seçimi ya- pıldı; sekiz cumhurbaşkanı (Atatürk 4. Ismet İnönü 3, Celal Bayar 3 kez) seçildi. Bu dizide. şimdiye kadar cumhurbaşkanlannın devletin en üst makamına nasıl geldiklenni ve 12 Eylül askeri darbesinin gerekçelerin- den biri olduğu öne sürülen 1980 •'Cumhur- başkanlığı turlan"nı (nasıl cumhurbaşkaru seçilemediğini) siyasal gelişmelerin perde ar- kasına da ışık tutarak yansıtacağız. Önce devletin adı konuldu Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde başlatılan Kurtuluş Savaşı, yalnızca Tür- • kiye'yi işgal etmiş olan dış düşmanlann ye-. nilgiye uğraülması sürecini kapsamaz. 1919'dan Lozan Banş Antlaşması'nm imza- landığı 1923 temmuzuna kadar geçen dört. yıllık süre içerisınde Mustafa Kemal ve çev- • resindekiler, birçok iç sonınun çözümünü> sağlayarak, askeri zaferin kazanıbnası ölçû- sünde önem taşıyan başanlar elde ettiler. 23 Nisan 1920'de Ankara'da Büyük Mil- let Meclisi'nin toplanmasıyla yeni bir devle-' tin temelleri atılmış oluyordu. 21 Ocak 1921'de kabul edilen ilk anaya- • sanın birinci maddesinde yer alan "egemen- lik kayıtsız şartsız milletindir" ilkesi de bu, yolda atılmış önemb bir adımdı. 1-2 Kasım 1922'de saltanaün kaldınbnasıyla çok. önemb yeni bir aşamadan geçildi. 13 Ekim • 1923 günü Ankara başkent ilan edilerek ulu- sal bir devlete doğru gidiş sürecinin sonlan- na gebndi. Şimdi ortada uluslararası bir antlaşmayla varbğı kabul edilmiş yeni bir devlet vardı. Bu devletin başı, Mecbs Başkanı'ydı (Mustafa Kemal Paşa). Başbakan ve bakanlar meclis tarafınan seçiliyordu. Arük yeni devletin adını koymak zorunluydu. SÜRECEK