Catalog

SAYFA CUMHURİYET 16MAYIS1993PAZAR 10 PAZAR KONUKLARI Leyla Tavşanoğlu, çağımız insanının iki büyük sorunımu uzmanlara sordu Yaruk özel tedavi ister- Acfl Cerrahi Merkezi kurma gereksmi- I mi ne zaman doğdu? Bu işi nasd geliştirdi- mz? BELGERDEN - Buradaki 2. Cerrahi Khniği, Türkiye'nin cerrahi klınıklennin en önernlüerinden birisi, büıün cerrahi kli- nıklerinin de anasıdır. Hepsi bu klinikten doğdu. 1971 yılında sağ-sol çatışmalannda pek çok insan vuruluyordu O tarihlerde trafik kazalan bugünkü kadar artmamıştı. Çatışmalarda vurulanlar için acil bir cerra- hi merkezi gereksinimı vardı. O zarnan ho- camız Prof. Haht Ziya Konuralp'in dırek- tifiyle ilk kez Acil Cerrahi'yı kurduk. Âvn bir birim olarak ilk kez 1971 'de, pi- lot olarak acil cerrahıyi 2. Cerrahi'de kur- duk. Bir buçuk yıl gibi bir süre içınde çözle görünür bır başan sağladık. Nedenı şu. Acil cerrahi gereksinimi. ani olarak yara- lanma, vurulma, ya da hastalanma gibi olaylarda gereksınılir. O anda siz kim olur- sanız olun. ısterseniz kral olun aradığınız hekimi bulamayabıhrsmız. Acil Cerrahi Bölıimü bir buçuk, iki yıl devarn etti. Sonra o tanhlerde nedense vaz geçildi. 1981 yıhnda YÖK kanunuvla bir- îıkte Aile Hekimliği, Acil Hastalar Hekim- liği olarak kanunun amir bır hükmü gibi geldi. O tarihteki dekanımız Prof. Cemal Oner, YÖK Kanunu'nda acil cerrahi ayndır. diye bulunmamasına rağmen bir kararla Acil Cerrahi'yı kurdurdu. Kurul- duktan sonra ust makamlara bu durum aksettı. O tarihten ıtibaren bu bina, iki modem ameliyathanesi. iki resûsitasyon odası 12 hastayı aynı anda tnuayene edebilecek baks sistemi, 40 yatağıyla ayn bir ünite ola- rak çalışıyor. -Türkiye'desağkk sistemi maium. Kendi- mi eie alıyorum. Divetim ki ben gece ani bir apandisit kri/.i gecirdim. Bir hastaneye kalkmam gerekryor. Bura>a getirüdim. Gerçekten bana gerekli müdahakyi \apabi- kcek, tam anlamıvla uzman bir kişi bulabi- kcek miyim? BELGERDEN - Gerçekten bulursunuz. Şundan emin olabilirsiniz. Günün herhan- gi bir saatinde. bayram, seyran demeden, her an. 24 saat, nöbetçi ekip buradadır. Ben de full-time çalışan bır insanım. Mua- yenehanem yoktur. Aal Cerrahı'nin başı- ndakilerin muayenehane açmalan doğru değildir. Açmamalan doğrudur. Benım ünıversiter anlayışım, bır hocanın üniversı- teye gerçekten faydalı olabilmesi için tam gün çalışması gerekir. Buraya acil durumda gelen, beyinden aort delınmesıne kadar. her hasta için her türlü mudahaleyi yapabilecek tam do- Bakımıgüç Biz Acil Cerrahi Merkeşi'ni kurduktan sonra 1983 yılında baktık her taraftan yanık geliyor. Yanık öyle bir şey ki birçok hastane almak istemez bu tür hastayı. Bakması çok güç, son derece sabır isteyen bir iştir. Hem hastayı, hem hastanın ailesini, hem de hekimi moral olarak çökertir. Sırfyanıktan yaralanan çocuğunu kurtarmak için evini satan kişi bilirim. Bu işin maddi yönü. Bir de moral yönü var. nanımlı bir ekıp vardır. Burada her gün bir tane beyin ameliyatı yapıhr. Bir dönem servisımız, yani hastalann yattığı bölüm gerçekten içler acısı bir du- rumaaydı. Bunun da nedeni maddı yok- luktandı. Para yoktu, kadro yoktu. Ama son bir yıl ıçinde biz bu işe bambaş- ka bır görüşle yaklaştık. Ben daha önce özel oda hiç düşünmemiştim. Ama vuru- lan. ağır kaza geçiren, ajpr amelıyat geçiren insan özel oda istiyor. Ama o özel odanın da koşullan yar. Ozel odada yatan insan bazı şeyler, hiç değilse tuvalet istiyor. Burada tuvaletlerin yapılması için bir yıl uğraştım. Bunun için de lcavga etmediğîm insan kalmadı. Tuvalet methedilır mi. dıye- ceksiniz. Ne yazık ki Türkiye'de bunu da yapmak zonında kalıyoruz. Burada Hil- ton ayannda tuvalet yaptık. Bir üniversite hocası tuvaletin ıyiliğinden. temızliğinden bahsediyor, diye insana gulerler. Şimdı özel odalara gelelim. tki oda yaptırdık. önce. Tabii bu odalardan farklı para, bağış alıyoruz. - Seniste yatandan ne kadar, özel odada yatandan ne kadar para alınıyor? Tabü ameliyatlanna göre... BELGERDEN - Öncelikle, bize başvu- ran hastadan acil olduğu için başlangıçta para kesinlikle almayız. Para, ancak hasta çıkarken yapılan işlemlere göre alınır. Birde odeyebılen hastavar, ödeyemeyen hasta var. Ben kendı yetkırni kullanınm ve gelen hastalann dörtte binnden para al- mavız. Ama ben de kendı yetkimin nereye kadar olduğunu bilmiyorum.Bir apandisit ameliyatı diyelim. Ameliyathane ücreti, dört beş gün yatak parası, her şeyi dahil iki milyon liradır. Fıtık iki buçuk, üç milyona çıkıyor. En büyük ameliyatlar, mide delin- mesi fılan üç milyondur. Bir.beyin ameji- yatı, yattığı günlefe bağlıdır. Üç buçuk mil- yonla dört milyon arası değişir. Parasızlara git demeyiz Ama şımdı gelelim yanıklı hastalara. Bir yanıklı hasta bizde bır ay yatar. Size altı ay öncesınin fiyatlannı çıkardım. Yanıktan yatmıs bir hastanın on beş günde masrafı 30 milyon lirayı bulmuş. Bu, sadece serum ve yara enfekayonunu engellemek için kul- lanılan pomatlara giden para. Bu kadar pahalı bır bakım gerektiriyor. Burada para birinci planda depldir. Hasta verirse tabii ki para ahnz. Bıze üç gruptan hasta gebr. Evraklı dediğımız has- talar memur, emekli, ya da bır yerde çah- san gruptandır. Bir grup hasta vardır ki bunun parası hiç yoktur, her şeyden ma- sundur. Ne kadar verebıürse o kadar alınz. Mesela hasta apandisit ameliyatı için gel- miş. "Bende para yok, ancak 200 bin Ura verebılırim" diyor. Bizım sıyah defterimiz vardır. Ben oraya 200 bin lira yazanm. Trafîk kazalannda daha çok, parayı çar- pan adamdan ahnz Yanı bu şekılde, biraz Prof.Dr.SAMAN BELGERDEN 1927, İstanbıddoğumlu. İÜ Tıp Fakültesi'ni bitirdikten sonra Çapa Tıp Fakültesil. CerrahiKliniği ne asistan olarakgirdi. Uzmanhğınm ardından ABD 'vegitti. İsıanbuT'adönûnce Tıp Fakültesi'ne Başasistan olarakgırdi. Almanya 'yagitti. iki yılsüreyle Bochtan ÜniversiteHasianesi'nde cerrah olarak çalışlı. 1972 de Genel Cerrahi Profesörüoidu. 1982 'den beride AcilCerrahi Merkezi Başkanlığı yapıyor. alaturka ama. üçte bir hasta hemen hemen hiç para ödemeden pkar gider. Şimdı yeşil kart uygulaması var. Bunlar bize çok az ge- liyor. Bir ara, Fakir Fukara Fonu'ndan (Fak- Fuk-Fon) para alıyorduk. Fona yazı yazdık. Dedık ki: "Bu kisilerin fakir oldu- ğunu siz tespit edın. Biz de bunlardan yüz- 3e 20 indirim yapalım." özel odalar Gelelim özel odalardan aldığımız para- lara. Bu özel odalardan aldığımız para merkeze, ünıversiteye gjdıyor. üçte ıkisi bize dönüyor Biz, bize gelen o paralardan gpri kalan odalan yaptırma>a başladık. özel odada yatan hastadan yattığı sure için üç milyon alıyoruz. O paranın üçte ikisi bize donüyor. Bu paralar toplana toplana birikti, biz iki oda daha yaptırdık. Bu oda- lan gören arkadaşlar bîze bajsşlarda bu- lundular. Bağışta bulunan kişılerin adlan topluma çıktıktan sonra yaşadıklan var. Büyük rehabilitasyon istiyor. Bu yanım kurtardmız, sonra bakımı var. Türkıye'de yok bu. - Acil Cerrahi Merkezi'nde toptam kaç yatak var? BELGERDEN - Burası kırk yataklıdır. Buna karşıhk hemşire sayısı 21. BüvTİk sıkıntı tabii. Bunlann yedi tanesinı anîeli- yathaneye ayırdım. Çünkü her gün beş ameliyat yapılıyor. Bazen çok daha fazla. Ama ben sıze ortalamasını söylüyorum. Yedi kişiyi de servıste kullaruyorum. Geri kalan yedi hemşire ise yoğun bakımda. tş çok zor. Hasta ameliyathaneden çıbyor, yoğun hakıma alıyoruz. Hasta kurtulûrsa ancak öyle kur- tuluşor.Yanık tedavısi görenle- rin de ilk 48 saati yoğun bakımda geçirmesi laam. Koskoca cerra- hide yanıklar için ayn" bir yo; ğun bakım yeri yok. Mecbur oluyoruz yanığı da oraya alma- ya. Yanıklı ya- ralılan izole et- mek lanrn. Çün- kü kendinde en- feksıyon var. Yanındaki has- tadan da alabi- lır. Karnından kurşunlanrmş hastayı oraya >atırmışım. Onun iki adım ötesinde yanık hastası yatıyor Amenka'da yanık tedavi merkezi bir asken hastanede 1947de kurulmuş. Ondan önce yok. Fakat şimdi baktım, artık her eyalette bir iki tane yanık merkezi var. Bizde de bır tane, o da Ankara Gülhane Asken Tıp Akademisi (GATA) Hastanesi'nde var. 10 mılyonluk İstanbul kocaman bir metropol. Bir tek yanık merkezi yok. Yanık merkezi olma- mamıza rağmen 1983'ten bu yana yanık merkeayTOiş gibi yanık hastalannı ah\o- ruz.Elimizde son dört yılın istatistiği var. Buraya 625 tane yanık vakası >atırmışız. Böylece bır yanık tedavi merkezi kurul- ması gündeme geldi. Bu arada bağış sever vatandaşlanmıza bu yanık tedavi merkezi için duyuru yapuk. Yönetim kurulumuza da başvurdum. "Biz şu kadar yaruk tedavi- Kellik artık sorun olmaktan aktı Yanıklara vekelHğeçözüm Sağhk sektöründe Türkiye'desonyıüardaönemü atıhmlargözlemyor. Bu arada esietik cerrahialaıunda da ûlkemizeyenitekrâkler taıutıhyor. Bu hafta İstanbul Ünirerütesi Çapa Tıp Fakültesi'ne bağh Acil CerrahiMerkezi Başkanı reyakında bir Yanık TedaviMerkezikurma hazırbklan ıçinde oian Prof. Saman Belgerdenile acilcerrahiveyamk rakalan üzerine konustuk. İkincikonuğumuz ise Aydm lştk. Ayduı Isık Türkiye'deyeniyeni tamttlmaya başlanan saçnakil,ya da saç ekmetekniğiniülkenüzde aastırmaya veyerlestirmeye çahşan bir kişi. Keıu&siyle,özelhkle erkeklerin önemü sorunu olan saç dökühnesi ve bıuıagetirikcek çözümkrkilgihbir söyleşiyaptık. Dr. Bdgerden yanıkta ilk 48 saatin çok önemli olduğu görüşünde. bu odalara veriliyor. Bu özel odalann açıhşını yapahm, dedik. Açılışta bağıştaç ş y p , ç ş ğş bulunmak isteyen epeyce insan çıkü. O özel kaün yansmı bu bağışlarla bıtirdik? kaldı yansı... Yine burada ameliyat olan bir hasta açılışta halimizi gördü. "Bırakın da geri kalarumn parasmı ben karşıla- yayım", dedi. O ketı tamamıyla bu ayın so- nunda açacağız. - Yanıklardan, teda>isinin ne kadar pa- halı ve güc oldusundan söz edhorduk... BELGERDEN - En ağjr yaralama yanık. Özetlersek cildin termik bır etkenle yaralanmasına yanık diyoruz-. Yanığın vü- cut alanındaki bölümü. yani yüzdesj çok önemli. Yani yanık alanı'ne kadar büyük, hasta ne kadar yaşlı ya da genç olursa olüm oranı ona göre değişiyor. Bu hastalara özelükle yaralanmaaan sonrakı ilk 48 saat ıçinde gerekli sıvı verilmezse bu haslalar şoktan ölüyor. Bu hastalara gerekli sıyılar verildiği için soka gırmiyorlar ve ölmüyorlar. Ama ilk haftadan sonra yaralannın çok dikkatli te- davi edilmesi gerek. Yaralann icinde mik- rop var. Hastalan bu vüzden kaybedebili- Yanık tehllkesl Yani yanık alanı ne kadar büyük, hasta ne kadar yaşlı ya da genç olursa ölüm oranı ona göre değişiyor. Bu hastalara özelükle yaralanmadan sonraki ilk 48 saat içinde gerekli sıvı verilmezse bu hastalar şoktan ölüyor. yoruz. - Türkiye'de yanıktan ölüm oranı ne ka- dar? BELGERDEN - Ne yözık kı bu konuda hiçbir sağlıklı bilgj yok. Türkiye'de bir yıl içinde kaç kişi yanıyor, bunlar nerelerde te- davi oluyor? Ben o kadar araştırdım bunu. Mümkün değil bır bilgi yok. Onun için özür dileyerek size ABD"den ömek verece- ğım. 1990 yıh itibanyla ABD'de 100 bin kişi yanıktan hastanelerde yatmış. Bun- lann arasında 14 bin kişi ölmüş. Yani yüz- de 14 diyebiliriz. Bizde bu oran çok daha fazladır. Bızim kendi, buradaki bilgilerimiz yüzde 28'dir.Gelelim neden yanık merkezi kurmayı amaçladığımıza... 6ız Acil Cerra- hi Merkezi"ni kurduktan sonra 1983 vılında baktık her taraftan yanık geliyor. Yanık öyle bır şey kı bırçok hastane almak istemez bu tür hastayı. Bakması çok güç, son derece sabır isteyen bır ıştir. Hem nas- tavı, hem hastanın ailesini. hem de hekimi moral olarak çökertir.Sırf yanıktan yarala- nan çocuğunu kurtarmak için evinı satan kısi bilinm. Bu işın maddi yönü. Bir de mo- ral yönü yar. Gerçekten yanıklı hastanın ıstırabı. Bir de kurtulan hastanın gerek fı- ziksel gerek moral sorunlan var. Bu hasta si yapıyoruz. İdeal bir yanık merkezi kur- manın zamaru geldi", dedim. Bizim Acil Cerrahi Merkezi"nin üst katı aynı boyutlarda boş bir kat. Burası yanık tedavi merkezi olacak. Hasta bir yerden, hekım ye ziyaretçi ise tamamıyla başka bir yerden içen girecek. Hasta önce ameliyat- haneye ahnacak, daha sonra da dışandan enfeksiyon gelmesin diye tamamıyla kapalı bir verde izole edilecek. tsveç'e, tanesi 74 milyondan yanık banyo dairesi ısnjarlamıştım. Yanık yarasına aga- zdan, ya üa damardan antibıyotik verirse- niz fayda eünez. Antıbiyotığı dışandan - Bu işi vapmak nereden aktanıza geldi? IŞK - ^ok yakınım olan bir insanın saç dökülmesı yüzünden neredeyse ruhsal bu- naLm diyebıleceğım sıkıntm bır devreye girdığinı gördüm. Ve onun sonucunda genç bır insanın. belki idealinde bulunan bir otomobile sahip olmaktansa dökülme- ye. ya da seyrekleşmeve veni başlayan saçının ilende ne hale gelebüeceğini o anda görerek önlem almak için çareler arastı- rmasınm. bu çareler içinde bir takım ülke- lerdeki saçla ilgih konularda çalışan firma- larla temas kurması. bunlarla vaasması, katalog, broşür getirtmesi, bu katalog ve broşüneri de benim önüme açarak, "Bu saçın tekrar yerine getırilmesinin çareleri var. Ben oto- mobil istemıyo- rum, ama saçımı geri isti- yorum. Otomo- bili ben ilende kendim de satın alabilirim'" de- mesi benı ger- çekten etkıledi. Bu çareleri ararken arka- daşlanma da baska gözle balcmaya bas- ladım. Şöyle oe sövleyebılırim: Artık her tanıdığım erke- ein önce saçma bakar olmuş- tum. Ondan sonra da saçlan dökülmeye baş- layan, ya da dö- külen erkeklerin ruh hallerini çözmeye çahştım. Daha sonra yakınım olan bu şahsın saç problemini halletmek için işlem- leıv başladık. Ve hasbel kader saç naklıni gerçekleştıreccğimız fırmanın temsilcisi olan Prof. Rethmeier'le İstanbul'da tanı- şma şerefine eriştim. Kendisı Türkıye'de bu ışle ılgilcnebilecek şahıslarla randevular tespit etmiş, onlarla burada görüşmeye gel- mış. Bu arada bızimle de görüştüler. Ama o sırada kendilenvle, saçlan dö- külen o şahsın saçlannı naklettirmek amaayla konuşmuştuk. Görüştük ve 1991 temmiızunda da saç nakli için Almanya'ya gıtmeye karar verdik. Görüşmemizin üze- rinden birkaç gün geçtikten sonra Prof. Rethmeier beni arayarak bir teklif getirdi. "Türkiye'de 10 kadar kışiyle göruştüm. Acısız operasyon Bir ameliyathaq.e olması. gerekmiyor. Doktorun muayenehanesinde bu iş için aynlmış bir oda da olabilir. Bu odada saç nakli yaptıracak kişi tıpkı dişçi koltuğuna benzer bir koltuğa oturtuluyor. Karşınızda bir \ideo ve televizyon var. Siz ekranda videofilmiizlerken, bir iki video fılmlik bir zaman içinde saç nakli size hiçbir ağrı, acı, sızı vermeden yapılıyor. Saç nakli tekniklerinin uygulanması için burada bir temsilcilik kurma konusunu ele aldık. Fakat akhm size takıldı. Sıze şöyle bir teklif yapacağım: O yakınınıza saç nak- Lni ücretsiz yapalım. Siz de burada bizim temsilcimiz olmayı kabul edin" dedi. Bu beni memnun etti. Ama teklif eşimi daha çok ilgilendirmişti. Çünkü üç-aört yüdır rantıye hayatı yaşamamdan sıkıl- mıstı. Mutlaka bır iş yapmamı ıstiyordu. Teklif bana gelınce hemen eşime daruştım, "Aydın, yapabıleceksen. kendine güveni- yorsan kabul et, başla" dedi. Konustuk, anlaştık. Ve şu anda yönet- tiğim Eurocosmeücs fırmasını kurduk. Vâkınım okn şahsın saç nakliyle 15 Tem- Yanık yarasında baknn çok önemli. (Fotoğraf: GARBİS ÖZATAY) sürmek laam. Çok phalı. Elle dir»ek arasına bir kere sünilebılecek bır tup antı- biyotik 30 bin lira. Onun ıçın yanık banyo- jan yapürdım. Daha önce alaturka küvet içinde yapıyorduk bunlan. Eskiden. örne- ğin çocuk yatağından düşer, anne onu ku- cağında getirir, hiçbir şeyı yoksa ahr gider- di. Bugün hiçbir anne Beyin Aksiyal To- mografısi (BT) ve fılm çekilmeden rahat- lamıyor. Bir BT ise 2 milyon lıra. Bılemem bu iş nereye vanr!.. Maddi büyük ola- naksızlıklar, büyük bır kadro eksikliğı var. muz 1991 günü faaliyete geçtik - Bu saç nakli nasıl bir operas\on? Izun mu sürüyor? Acı veriyor mu? Nasıl yapdı- vor? ISIK - Bu korkutucu bir şey değil. Ön- celikle şunu hatırlatayım. Bana çok yakın olan bir şahsı Türkiye'de ilk defa bu turden yapılan bır saç naklınde koltuğa oturttum. - DiyaLet gibi hastahğı olan bir şahıs bu saç naklini yaptırabilir mi? IŞIK - Bızım burada hastalanmızın dosya- lan var Ya%ı. mesleği. sağhk durumu, kul- AYDIN IŞIK 1938 İstanbul doğumlu. örta öğreniminî İstanbul Robert Kolej'de tamamladı. Dahasonra Almanva 'da Stutıgart Technische Hochschule 'deyüksek öğreniminiyaptı. ODTÜ İşletme Fakültesi'nde İisansüstü öğrenim gördü. 1967'debaşlayarak elektronik, gida, tekstil ve kozmetik sanayi kunıluşlarındayönetici ve murahhas üye olarak çalıştı. İngılizce, A Imanca bili- vor. landığı ılaçlara kadar her şey yazılı. Bu dosyatun içinde, herhangı bır zamanda aşağjda belirtilenlerden herhangj bir şika- yetıniz oldu mu, diye de bir sorumuz yar. Bunun altında bir insanın geçirmesi ihti- mali olan bir çok hastalığın, DU arada kalp rahatsızlıklannın ismi var. Saç nakli yaptı- racak kişi ne tür anzası olduğunu biliyorsa zaten yazdıracaktır. Bu bila formu doktor tarafından sâç naklinden oirkaç gün önce incdenir. Daha sonra da hastaya bilgi veri- lir. Ömeğin denir ki, "Saç nakli yaptıra- cağjnız gün şunu almadan gelin." Ya da, "Şu ilacı alarak gelin." By-Pass'lılardarizikooraıjı Kalp sorunlan olan, ya da yeni by-pass ameliyatı geçirmiş bır kışıde saç nakli rizi- kolu olabuir. Şimdi yaptığınuz saç naklini anlatayım. Önceükle, bu işi yapan estetisyen bir cer- rahımız var. Bu, her ne kadar lokal anesle- ne tüy ekmiş. Üç ay sonra iki tarafta da saçlar uzamaya başlamış. Bu operasyondan yedi ay sonra saçlar normal olarak uzuyor. Başlangıçta uza- mıyor. Ama yedi ay ıçinde saçsızbölge saç- la kaplaruyor. Aoam demiş ki, "Demek bu saçlar vü- cudun tüylü bır kısmında da tüysüz bir kısmında da uzuyor. Sinirlerin bol bulun- duğu bolgeyle kaba etler gibi sinirlerin az olduğu bir bolgede bile beslenebiliyor." - Bu iş. ABD'de neden bu kadar \avgin? IŞIK - ABD'de bu işin ıyıce yayginlaş- masının nedenı pek çok fırmanın bu ışe gır- meleri ve rekabetın fazla olması. Türkiye'- de karşılaştığımız sorun ise ABD ya da Orta Avrupa standardının aranmasıydı. Ama bugün bu standardı elde ettik. Bu iş gereğjnce yaptbyor. Yüzde 100 garantisi de var. Ustelık biz bu garar.tiyi yazıh olarak veriyoruz. Bu garanti ABD ve Avrupa'da da var, ancak oralarda saç nakli yaptırma- ya kalktığınız zaman iki mıslı fıyat odüyor- sunuz. Üstelık bir de yol parası var. Ancak saç naklini yapürmadan önce gereklı en önemli şey hastanın iyı bir konsültasyon- dan geçmesidır. öncelikle başın saçh kısmının bu nakil ışine yeterli obnadığmı anlamabyız. Bir de saçın nitehği önemli. Bu sistem kadınlara da uygulanabilir Eğer isterlerse tabü. Tabii kadınlar erkekler gibi kelleşmiyor. Ama saçlan dökülebılıyor, seyrekleşwor. O zaman bu tekniâ uygulu- yoruz. Kadınlann başlannın çıplaklaş- masını östrojen hormonu engelhvor. Zaten saç dökülmeleri de genelde kadınlarda me- nopozdan sonra başlıyor. Saçh baja bu tekniği uygulamak saçsız baçsız uygula- maktan daha zor. Saçh başa ancak mini graftlarla nakil yapüabiliyor. Kadınlar da geliyor Çok ilgjnçtır Bazı kadınlar tanıdım. Gerçekten dışandan bakıldığında çok saç- lan vardı. Ama bu, onlann saçlannın dö- külmüş hallenymiş. Nereden bıleyim? Bu kadınlar bana gelip. "Doktor ne olur bana saç nakh' yapın. Yoksa ıntihar edeceğim. Böyle dolaşmak islemiyorum" diyorlardı. - Hiç gülünç. sizde a bırakan birolay oldu mu bu işe girdikten sonra? IŞK - Geçenlerde çok ılginç bir telefon aklırn, Karadeniz bölgesinaen. O gün cu- martesi. Bir sekreter ızınlı. bir sekreter has- ta. Ben burada tek başıma kalıp telefonlara cevap vermek zorundaydım. Telefondaki ses; "Ben saç nakli yaptırmak isüyorum. lşık, saç naklinin çok kolay bir operasyon olduğu görüşûnde. ayle yapılan, ameliyat bıle denmeyecek bır olay olmasma rağmen ilke olarak bütün önlerrüeri ahnz. Çünkü ne kadar önemsiz, küçük de olsa amelivat ameliyatür. Hastada diyabet, karaciğer sorunlan gjbı sorunlar varsa, hatta hastanın kendisi anlaımadıâ halde biz şüpheleniyorsak he- men bir laboratuvar tahüli yapıyoruz. La- boratuvardan gelecek sonuca göre dav- ranıyoruz. Aynca hemofıh dedığınıiz ka- nama durmaması hastahğı da olabilir. 28 yıl önce de saç nakli amehyatlan yapılıyordu. Ama o zamanlar hem teknik böylesine gelişmemişti, hem de kanama fazla oluyordu. O dönem bu ameliyatlann çok başanh olduğu söylenemez. O nedenle zaten yeni teknikler arayışma girildi. Esas olarak ense bölümündeki saçlan ala- rak, seyrelen tepe kısımlanna naklediyo; ruz. Ama bazı durumlar var. Saç nakh' yaptırmak isteyen kişinin ensesindekı saç- lar da az Buna karşıhk ekilecek böjgeler daha geniş. Bu durumda ekilecek bölgeyi ikiye bölüyor, saç naklini iki seansta yapı- yonız. Şakaklara saç 3500 DM. Biz saçlan tek tek ekmiyoruz. Saçı küme halinde alıyoruz. Saçı başın arkasından alan aletimız değişik çaplarda bıçaklara sa- hip. Dört milimetre çapında bır bıçak diye- lım dört mih'metre çapında bir saç kümesi ahyor. Bu kümede zaten 10-12 tane saç teti var. Başın tepesine zaten bunlar ekiliyor. Bunlann bir kısmı da daha küçük kûmeler haline getirihyor. Bunlar ise seyrek saçlann aralanna ekiliyor. Bunlar seyrek saça zarar vermeden arasına rahathkla sığabifiyor. Bu operasyonda ekipman. anestezi tek- niği ve her şeyden önce de işi yapan dokto- run estetikçi ohnası işe daha başka bir za- rafet kaüyor. Bu işte genel bır cerrahtan, çok bir estetikçiyle çalışmak çok daha ıyi oluyor hiç kuşkusuz. Bir saç kümesine "graft" diyoruz. Fiyat mark üzerinden saptanıyor. Bır graftm be- deli 40 markür. Diyelim ki kişi 140 grafthk saç ekimı gereksıniyor. Bu 14O'ı 40'la çarpıyoruz, 5.600 mârk ediyor. Demek ki nereden bakıhrsa bakılsın graft bedelimiz 30 mark civannda. Diyelim kı şakaklar iyice boşalmış. Bu, o kişiye 3000-3500 mark ârası bir paraya mal olacaktır. Bazen işi üç seansa bölüyoruz. Altı ay arayla yapıyoruz. Bu teknı'k 1953 vıhnda uyanık bır dok- torun bir takım ğözlemleriyle başlamış. Bu, 40 yıldır dünyada uygıilanan bu- iş. Ama 40 yıl içinde bu da birçok aşamalar- dangeçmiş. Geçen yıl San Francisco'ya gitmişrim. Telefon rehberinde saç kısmına baktım. Pek çok bu işi yapan yer var. Artık koz- metik bir olay haline gelmış. Çok ilginç. Bu işi 1953 yılında bulan adam hem başının tepesine, hem kaba eü- Ama bana saç verecek adamı siz mi bula- caksınız. yoksa ben mi bulup getıreyim" diyordu. - Ameliyat nasd yapdryor? IŞDC - 'Ameliyat şöyle yapılıyon Bir ameliyathane olması gerekmıyor Dok- torun muayenehanesinde bu ış için aynl- mış bir oda da olabıkr. Bu odada saç nakli yaptıracak kişi tıpkı dişçi koltuğuna benzer bir koltuğa oturtuluyor. Hatta ayaklannıa dayayayıp uzatabüeceğiniz, başmıa da da- yabileceğıniz yerleri var. Karşınızda bir vi- deo ve televizyon var. Siz ekranda video fil- mi izlerken, bir iki video fılmlik bir zaman içinde saç nakh' size hiçbir ağn. acı. sıa ver- meden yapıh>or. Sigara tiryakisiyseniz arada bir kalkıp bekleme odasına sigara iç- meye gjdebilir. sonra geri dönebilîrsiniz. Anlatmak istediğim, bu işin rahat bir or- tamda yapıldığı. Hatta satrançla aranız iyiyşe doktorunuzla bir satranç partisi yap- ma imkanınız bile var. Saçlan seyrelmiş müşterilerimız. bir se- anstan sonra nakil işini yeterü buluyor. Ama bazılan da daha çok saç istiyor. Müş- teriJerimizin yüzde 50'sinin tek bir seanstan Sac nakli yaptıramayanlar Bir de saç nakli yapılamayacak hastalar var. Ensedeki saçlan iyice seyrel- miş, bu arada da başın tepesi iyice açılmış kişiler bunlar. Bir milyon mark da ödeseler onlara saç nakli yapılamaz. sonra gayet memnun kaldıklannı söyleye- bihrim.Ama bir de saç nakh yapılamaya- cak hastalar var. Ensedeki sacîan iyice sey- relmiş, bu arada da başın tepesi iyıce açıl- mış kişiler bunlar. Bir milyon mark da öde- seler onlara saç nakli yapılamaz. En aa- ndan biz yapmayız. Çünkü sonuçtan yüz- de yüz memnun olacaklan garantısinı ve- remeyiz.Buna karşıhk da ensesındeki ve başının yanlanndaki saçlan gür olan kiş.iler için mesele yok. Yalruz bir sorun var. ön- celikle tepesi iyice açılmış kisilerin ameli- yatı üç-dört saat sürüyor. Bundan sonra da birkaç gün süreyle başın tepesinde küçük lekeler görülü\or. Bunlan örtmek için bir- kaç gün şapka gıymek gerekıyor. Ondan sonra bu lekeler kayboluyor, ama bu sefer de en güç dönem başlıyor. Bu. bekleme devresi. Saçlann uzamaya başlaması en az iki ay ahyor. İnsan o dönem kendmi, ektiği bitkılerin çıkmasım bekleyen bir bahçıvan gibi hissedebiliyor.Ama bir kez saçlar uzadıktan sonra insanın memnunluguna son yok. Çünkü bu venı teknıkle saç ekıldi- ği hiç anlaşılmjyor. Hatta berberler bile an- layaıuıyoriar.