Catalog

Cumhuriyet fmtiyaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmeni Özgen Acar • Genel Yayın Koordınatörır Hikmet Çetinkava •Genel Yayın Damşmanr Orhan Erinç • Yazı İşlen Müdürir Celal Başlangıç • Haber Merkezi Mü- düriı: Mustafa Balba\ Gorsel Yönetmen Ali Acar •Duzenleme Mustafa Sağlamer Ankara Temsılcısr Cüneyt Arcavürek •Haber Mudürlen. Işık Kansu, Hakkı Muesese Mudûr V Erol Erkut •K.oordına- • Istanbul Haberlen- Şenav Kalkan »Dış Haberler Ergım Bakı Erdem Z.GöiçaJp Blv İnkılap S No 19 4, Tel 4331141-47. Telex 42344, Fax: tör &met Korulsan »Muhasebe- Bülent Ye- • lş - Ekonomr Dinç Tavanç • Yun Haberlen Mehmet Saraç (4)4330565•İznıır Temsilcısr Serdar Kızık, H Zıja Blv 1352S 2 3 Tel'831230 ner «Idare Hüseyüı Gurer •I5letme: önder • Makaieler Sami Karaören »Spor Abdülkadir Yücelman «Dü- Tdex. 52359.Fax. (51)895360 • Adana Temsılcısi. Çetin Yiğenoğhı İnönü Cd Çeük»BıJgı-İşlem Nail Inal »Bılgısayar Sıs- zeltme Abdullab Yazıeı I 1 9 S N o 1 Kat: 1, Tel: 59 37 52(4 hat), Telex 62155. Fax (71)5925 78 tem: Mürihel Çiler »RekJam: Reha Işrtman Ygynlayan: Yenı Gün Haher A'ansı. Bdsn ve > av.ncıhk \ Ş Basm: Cumhun>et Malbaacılık veGazetecıIık TAŞ Turkocağı Cad 39 41 Cjğdloğlu J4334İ5L PK. :4bI»UnbulTel 5i:O5O5Tetex 22246. Fa.x (1)5138595 9NİSAN 1993 Imsak 4 58 Guneş 6 28 Öğle. 13.10 lkındı 16 50 AJc^am 19 43 Yatsı. 21.07 Kmlırmak Deltası Koruma Projesi •SAMSLTV (AA) - Doğal Hayaü Koruma Derneği'nce, Samsun'ım Bafra ilçesindekı Kızılırmak DeJtası'rnn korunması amaayla başlaülacak proje için 260 bin Amerikan Dolan harcanacak. AA muhabirinin aldığı bilgiye göre bır deterjan fîrmasının maddi katkılanyla 3 yıl içinde gerçekleştirilecek proje uyannca Kızıhrmak Deltası'ndakı 48 bın hektar alanda, dünyanın en zengin kuş türlen koruma aJtına alınacak. Benzersiz doğal ortam çeşıthliğınin yanı sıra ender bulunan subasar karakterlı ormanlarda korunacak. İstanbul'a, eşcinsel akımı • LONDRA (AA) - İngıliz eşcınseller. İsianbul'da temmuz ayında yapılması beklenen Dünya Homoseksüeller ve Lezbıyenler Karnavalı"run provasını, Londra'nın güneyinde bir parkta yaptılar. İngıltere'nin tüm bolgelerinden binlerce eşcinselin akın ettıği Kennıngton parkında bir açıkhava kıyafet balosuna dönüşen Bırleşık Kralhk Eşanseller ŞenliğTnde ilginç giysi ve saç modelleri dikkat çekti. Sayılan 3000'ü aşan polisjn sıkı güvenlık önlemleri aldığı şeniikte, eşanseller ve lezbiyenlerin kendilerini ilgiyle izleyen halkın önünde açıkça birbırlenyle sevişmekten kaçındıklan gözlendi. Güneş pislik temiztiyor •TELAVİV (UBA) - Güneş ışığının kirli sulan anttığı belirlendi. Bil Der VVıssenschaft'ta yer alan konuyla ilgili bir haberde, "İsrairdeki Weizman Entitüsü'nden profesör Mordehal Halmann herbisitlerin, pestisıtlerin ır e öteki zehirli maddelerin bulunduğu kırli suya titandioksid katalizatörü katarak güneş ışığı altında tuttuğunda, iki hafta içinde 14 değişik zararlı maddeden 12'sinin önemli oranda azaldığı belirlendi" denildi. Haberde kirli sulann klorla anndınlmasından daha etkiü bir yöntem olan güneş ışığıyla anndırma için katalizatörün büyük çaptaki sulann temizliği için etkili olup olmayacağının araştınldığı bildirildi. Asteriks'in köyü bulundu • İSTANBUL(UBA)- Arkeologlar tarafından yapılan kazılarsonucu Fransa'nın Breton kasabasında ortaya çıkanlan 3 bin yıllık köyün ünlü çizgi roman kahramanı Asteriks'in yaşadığı köy olarak 33 çizgi romanda çizilen köyün aynısı olduğu belirlildi. Haftalık olarak yayımlanan Nokta dergisinde yer alan bir haberde dünyaca ünlüçizgi roman kahramanı Askenks'in yaşadığı köyün ortaya çıkanldığı belırtildi. Fransız ve îngilız arkeologlar tarafından yapılan kazılar sonucu Fransa'nın Breton kasabasında ortaya çıkanlan köyün 3 bin yıllık bır geçmişi olduğu ve 10 hektarlık bir alana yayıldığı belirtüirken köyün 33 Askeriks romanında çizilen köyle birkaç ufak aynntı dışında aynı olduğu iddia edildi. Doğu'daevıte doğunriar • ERZURUM(AA)- Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağhğı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr.Arifözel,Doğu Anadolu Bölgesi'nde kadınlann yüzde 42.5'inin evlerinde doğum yaptıkJannı söyledi. Prof. Dr. özel. bölgede "15-19 yaş arasında doğurgan çağdaki kadınlann aile planlaması hizmetlerinden faydalanmalannı engelleyen faktörler ve bu faktörleri etkileyen olumlu ve olumsuz durumlar" konulu araştırmada, kadınlann yanya yakınının, ilk doğumlannı 15-19 yaşlannda yapuklannı saptadıklannı bildirdi. Evde doğum yapan kadınlann doğumlanna, yerli ebelerin uygunsuz koşullarda yardımcı olduklannı_ kaydeden Prof. Dr. Özel, "Doğumun evde gerçekleştirilmesinde sağlık kuruluşlanrun uzak ya da yakın oluşlan önemlı rol oynamıyor" dedi. Trabzon Su Ürünleri Araştırma Merkezi kıyı şeridinde yaptığı araştırmayla rahatlattı Karadeniz şimdilik teıııiz AHMETŞEFtK TRABZON - Yıllardır yapılan "Karadenız kirlendi", "Karadeniz ölü deniz haline geliyor", "Karadeniz elden çıktı" şeklındeki değerlendir- me ve açıklamalann *şımdılık' doğru olmadığı ortaya çıktı. Trabzon Su Ürünlen Araştırma Enstitüsü ta- rafından Artvin'den Kırklareb'ye kadar kıyı şe- ridinde yapılan araştırmalarda, bazı çok sınırh bolgeler dışında Karadenız'in temız olduğu sap- tandı. Ancak evsel atıklarla fabrika atıklannın antmasız denize verilmesinin sürdürülmesi ha- linde kirliliğin önemli düzeyde artacağı uyan- sında bulunuldu. Projenin ilk ayağı 1989'da Doğu Karadeniz'- de Artvın, Rize. Trabzon, Giresun ve Ordu ille- • Trabzon Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü tarafından Artvin'den Kırklareli'ye kadar kıyı şeridinde yapılan araştırmalarda, bazı çok sınırlı bolgeler dışında Karadeniz"in temiz olduğu saptandı. Ancak evsel atıklarla fabrika atıklannın antmasız denize verilmesinin sürdürülmesi halinde kirliliğin önemli düzeyde artacağı uyansında bulunuldu. nndeki 29 istasyonda a>da bir su numunesı alı- narakgerçekleştirildı. İkinci ayak 1990'daSam- sun. Sınop illerindekı 11 istasyonda, üçüncü ayak 199 l'de Samsun. Sinop illerindekı 11 istas- yonda. üçüncü a\ak 1991 "de yine Doğu Kara- deniz'de 100 ve 500 metre açıİdarda, dördüncü ayakta da Zonguldak, Kastamonu. Bolu, Sa- karya, Kocaeli, îstanbul ve Kırkiareli ıllenndekı 14 istasyonda kıyının su numunelen alınarak yapıldı. Trabzon Su ÜrünJeri Araştırma Enstitüsü Başkanı Yılmaz Bekiroğlu, araştırmanın denızin en çok kırlendiğı varsayılan evsel ve fabrika atı- klannın denize döküldüğü noktalarda gerçek- leştinldiğıni söyledi. Bekiroğlu'nun verdiği bilgi- lere göre araştırmanın üç yıllık sonuçlan şöyle: "'Genellikle kıyıdan yapılan çabşmalarda ev- sel atıklardan ıleri gelen organik madde, bı>o- lojik oksıjen ihtıyaa, deterjan, bakır fabrikalan atıklannın olduğu istasyonlarda askıdaki katı madde demir ve bakır; aynca gübrelemelerden ileri gelen nıtrat azotu lımit değerleri aşmak- tadır. Bu durum kıyıdan 100 ve 500 metre açığa girildikçe konsontrasyonda azalma görülmek- tedir. Ûlkemizin birçok yerinde olduğu gibı Karadeniz'deki yerleşim yerlerinde de belediye- ler evsel katı atık ve sıvı atıklannı akarsulara ve denızJere anümsız olarak direkt boşaltmaktadır. Sana>i kuruluşlan da antma tesislerinin mali- yetlennden kaçtıklan için anümsız olarak aü- klannı akarsu ve derüzlere boşaltmaktadır. Bakır işletmelerinin olduğu bolgeler hariç. çalışılabiidiği kadanyla büyük ölçüde bir kirlen- me görülmemektedir. Fakat antma tesisleri ku- rulmadığı takdirde ve nüfus artışı da göz önün- de bulundurulduğunda zamanla kırlılik had saf- haya çıkacakür.." Isveç'te turizm Türkiye •••• •• uçuncu sırada• İsveçlilerin en beğendikleri tatil ülkesi sıralamasında Türkiye, son yıliann gözde ülkelerini gecerek üçüncülüğe çıkarken Antalya; Rodos ve Girit gibi geleneksel "İsveç tatil yerlerini" geçerek yine üçüncü duruma geldi. GÜRHAN UÇKAM STOCKHOLM - 8.5 mılyonluk Isveç'te 1992 yılında 1.325.609 kişi turlarla yurtdışına tatilegittı. Busayı, 1991'eoran- la % 13'lük bir artışı gösteriyor. Uzun süredır ilgi çekmek açısından geri çekilmekte olan İspanya, halen birinciliği- ni koruyor. Onu, yıllardır aynı sırada olan Yunanistan ızliyor. İspanya sevdalılannın oranı, % 46'dan % 40'a düştü. Aynı za- manda Yunanistan. kendisıne gelen Isveçli tur turistlerinin sayısını %20'den % 22'ye çıkarmayı başardı. Türkiye, İsveç turizm tarihinde eşi pek görülmemiş bir artışı gerçekleştirerek. 1991'de 60.600 olan İsveçli konuk sayısını. geçen yıl 115.000'e çıkardı. Türkiye'nın ardından şırayla Kıbns, Portekız, İngilte- re, ABD. İtalya ve Fransa geliyor. Bu arada İsveçlilerin turizm beldesı ola- rak seçtikJeri yerler sıralamasında Antalya; Rodos ve Girit gibi yıliann en sevilen tu- rizm merkezlerini geçerek 3. sıraya yerleşti. Las Palmas. bir yıl önceki birinci olan Mal- lorca'yı geçıp ilk sıraya yerleşti. Las Pal- mas ikinci sırayı Larnaka'yla paylaşıyor. Bu yılın ilk üç ayında çeşitli nedenlerle turlara olan ilgi. % 30 azalmış durumda. Bu azalışa neden olarak, İsveç kronunun değer yitırmesi ve ışsizlığin artması göste- rilıyor. Sting hayalkmkhğınauğrattıHaber Merkezi - Sting yenı albümünün ilk konsennde dinleyicileri hayal kınklığına uğrattı. Eleştirmenleryeni albümündeki parçalan, alışılmış Süngcıddiyetinden uzak buldular. Diğer üç albümündeki performans ve titizlik "Ten Summoner's Tales'"de görülmüyor. Sting. Albert Hall'daki konsenne "If I Ever Lose My Faith in You" adlı parçasıyla başladı. Parça bittiğinde gözleri. konsere geç kaldıklan için salona sessizce sızmaya çalışan birgnıba takıldı. Pek şakaa olarak bilinmeyen Sting'in, son günlerdeciddiyetinden uzaklaştığı söylentilerini doğrularcasma, "Hah, ışte eleştirmenler!" dedi. Bu kışilik farklılığının temelınde. veni albümün tanıtılması vattısı söyleniyor. Grup konsere kendisine özgü doğaçlamalarla havaya girerek başladı. Konsersüresince bateride Vinnie Colaiuta, gıtarda Dooıinic Miller ve keyboard'da David Sancious grubun yüreğini oluşturan Sting'e eşlik etti. Aynı ekip "The Soul Cages" albümünün tanıtım turnesmde de Sting'eeşlik etmişti. Ama eleştirmenlerin donuk ve cansız bulduklan albüm kendisınden beklenileni verememişti. Albümü oluşturan parçalar sadece keyifıçın yaraülmış izlenımini veriyor. Söylenenlere bakılırsa, iki hafta içinde kotanlmış. Fakat parçalan dinledikten sonra daha az uğraşıldığı izlenımi edinibyor. Kimi parçalar öylesine üstünkörü yapılmış ki, Sting'in başanlı muzik kariyenni bilenler oldukça şaşırdı. Eleştirmenler :"Yinede albümde Sting'e özgü karmaşıklık yadsınamaz" derken, albümde kayda değer sadece iki parçanın olduğu görüşünde bırleşiyorlar. Biri "Seven Days", pop müzikte çoğu kez rastlanan güzel ve çarpıa bır cümlenin defalarca tekrarlanması yerine, baştan sona evnm geçiren, koro eşliğinde söylenen bir şarkı. Öteki "The Shape of My Heart" tatlı ve dünya dışı yönüyle albümün "Fragıle'"ı. Sting konserin sonuna doğru "A Day in the Life" ve "Penny Lane"ile Beatles'a saygısını gösterirken, eski grubu The Police'in "Synchronicity" parçasıyla dinleyicileri coşturuyor. Etkileri arttı Avrupa'yı yöneten kadınlar • AT'ye üye ülkeler arasında yapılan araştırmaya göre kadınlann en aktif olduğu ülke Danimarka. Danimarkaü kadınlann yüzde 78.3'ü çabşıyor. Haber Merkezi - Avrupa ülkelerinde, kadınlann yöne- time ve ekonomik etkinlikJere katahmı giderek artıyor. Seç- me ve seçilme hakkım 20. yüzyılın ortalanna doğru elde eden kadınlar, bugün hem iş dünyasında. hem de devlet yönetimınde kilıt noktalan ele geçiriyor. Son otuz yılda, kadınlann çalışma oranı. yüzde ikiden yüzde dokuza yükseldi. îlk önceleri Kuzey ülkelerinde görülen kadınlann ış hayatı- na atılarak daha üretken ol- ması, bütün Avrupa ülkeleri- ni etkisi alüna aldı. Bugün Avrupa ülkelerinde parlamentolann yüzde 13'- ünü ve hükümetlerin yüzde 15'ini oluşturuyor. Ama Av- rupa Toplululuğu'nda yete- rince ağırlık ve etkileri yok. AT'ye üye ülkeler arasında yapılan araşürmaya göre kadınlann en aktif olduğu ülke Danimarka. Danımar- kalı kadınlann yüzde 78.3'f çaLşıyor. Ulusal parlamento- nun üçte birini, hükümetin de beşte birini kadınlar oluşturu- yor Savaş verdiler Kadınlann yönetime kaü- lma oranı her ülkede aynı ge- lışim sürecıni izlememiş. Ör- neğin 1944'te oy hakkına sa- hip olan Fransız kadınlan, 1946'da milletvekillerinın yüzde 6.8'ini oluştururken bugün ancak yüzde 5.9'unu oluşturuyorlar. Bazı ülkeler- de gerileme bile söz konusu. Belçika'nın bayan AT temsil- cisi Raymonde Dury: "Sanınm kadınlann etkisi artü. Ama son yıüarda görü- len düşünce gebşimini, kadı- nlann konumu o kadar hızlı izleyemedi." diyor. İş hayatında ve politikada yer edinmek için çetin bir sa- vaş veren kadınlar, yönetici kadrolannda önemli mevki- lere geldiler. Dammarka gizli servisınin başkanı Anne Bech Hansen, Palermo'da mafya- ya karşı sorgu yargıa Liüana Ferrero, İngiltere'de Avam Kamarasmın başkanı Betty Boothroyd, Fransız ordusu generalleri Valerie Andre ve Micheline Chanteloube- Reboul, erkekJenn kaleJerini ele geçiren kadınlardan sade- ce birkaçı. Proje 1998 yılında tamamlanacak Âtina'daarkeolojikpark . . . . . . . . . . _ «? J. Hökümet beş yıl içinde projeye 550 milyon dolar verecek. Böyiece Atina, ATnin en kirli ve bakımsız şehri olmaktan kurtanlacak. Haber Merkezi - Yunan hü- kümeti, Atina'nın merkezinde milyonlarca dolara malolacak arkeolojik bir park yapma ka- ran aldı. Kültür Bakanı Dora Bakoyanni Atina'nın uygarlı- ğın beşiği olduğunu iddia ede- rek yeni proje gerçekleştiğinde Avrupa'nın tarihi merkezi ola- caklannı söyledi. Hükümetten destek Muhafazakar hükümet. gele- cek beş yıl içinde projeye 550 milyon dolar verecek. Böyiece Atina, Avrupa Topluluğu'nun en kirli ve bakımsız şehri ol- maktan kurtanlacak. Mrs. Bakoyanni hükümetten tam • Muhafazakar hükümet, gelecek beş yıl içinde projeye 550 milyon dolar verecek. Böyiece Atina, Avrupa Topluluğu'nun en kirli vebakımsız şehri olmaktan kurtanlacak. destek aldıklannı kaydederek projeye hemen başlanacağmı ve 1998 yılında tamamlamaya ça- lışacaklannı beürttı. Çeşitli tünel ve köprülerden oluşan projenin en önemli kıs- mı dört kilometre uzunluğun- dakı yaya yolu.Bu yol batıdakı Plato Akademisi'ni, beşinci yüzyıldan kalan pazar yerini ve Areopagus Tepesinı birleştire- cek. Aynca Acropoüs'in etekle- rinden, Zeus Tapınağı'nın kıyı- sından gecip Panathenian Stad- yumu'nda son bulacak. Yol îamamlandığında turist- ler yaya olarak şehnn tüm tari- hini çeşitli görsel-işitse] donanı- mın da yardımıyîa kolayhkla gezip görecekler. Mrs.Bako- yanni yeni bir Atina inşa ede- ceklenne dikkat çekerek, "Bu proje tüm sorunlanmızı çöze- meyecek, fakat yeni metroyla birleştiğinde günlük yaşantımı- zı büyük oranda rahatlatacak" dedi. Tek doktorla yetinmeyip başka doktorlara danışmak ne denli doğru? Hastalık tanısında yanılgı olasılığı Haber Merkezi - Önemli bastalıklar- da tek doktorun tantsma gfivenip, başka doktoriara damşmamak ne denli doğru? "Doktorlar en ivisini bilir" önyargısryla, "doktonımla ilişkinıi bozmayayrm" kor- kusu birieşince, hasta başka bir tıp otori- iesine damşmaktan vazgeçiyor. Deiia'nuı kadın hastalıklan doktoruna gü>eni tamdı. Kendisini genç kızltğından beri tanırdı. Aynca üç çocuğunun doğu- munu da yapmıştı. 199l'de yılda bir yaprırdıği smear testinin sonocunda anormal bulgular çıktığı halde, doktonı mcrak edilecek bir şey olmadığını söyle- di. Delia doktoruna o denli güveniyordu ki başka bir doktora görünmeği düşüo- medi bile. Ancak bir yıl sonraki smear testinde durumun iç açıcı ofanadığı ortaya çıktı. İleri amştırmalar sonucu rahim kanseri olduğunu öğrendiğinde histerok- tomi'den (rahimin çıkarüması) başka care kalmamtştı. Delia, ilk testten sonra başka doktor- lara da görünseydi erken tanı sayesinde • Amerika'da bazı sağlık sigortalan, hastanın ikinci bir doktora danışmasına olanak tanıyor. Katarakt, koroner anjiyoplasti, safra kesesi alınması, kalça ve diz protezleri gibi büyük ameliyatlan gerektiren vakalarda tek bir doktorun tavsiyesi yetmiyor. 30 yaşında histeroktomi olmaktan kurtu- labilir mivdi? Onun gibi başka doktorla- ra gitmenin yaranna inanmavan hasta- lar, kendi doktorlanna sonsuz güvenleri olduğunu belirterek, "Aksi halde dokto- nımla olan ilişkim bozulacak, kendisine güvenim ounadığını sanacak" diye kor- kuyor. Bu davranış, "doktorlar en ivisini bilir" inamşmdan kavnaklanıyor. Bazen hastalar başka doktorlara damşmanın gereksiz zaman ve para kaybına yol aça- cağına inanıvor. Böyiece tedavi secenek- lerini azalttıklannı da biliyorlar raı aca- ba? Amerika'da bazı sağlık sigortalan, hastanın ikinci bir doktora danışmasına olanak tanıyor. Katarakt, koroner anji- yoplasti, safra kesesi alınması. kalça ve diz protezleri gibi büyük ameliyatlan ge- rektiren vakalarda tek bir doktorun tavsiyesi yetmiyor. tkinci bir doktorun fikrine ancak şu koşullarda başvurabilir- siniz: 1) İlk doktorun taıusına güvenmediği- nizde; 2) Ameliyat önerildiğinde bunun en iyi çözüm oiduğundan şüphe duydu- ğunuzda; 3) Doktorun önerdiği tedavi şekiinifl yaşamsal riskler taşıdığına inandığınızda: Amerikan Tıp Demeğinin benimsediği mesleki ahlak kuraUarma göre başka doktorlara danışmak ilk dok- tordan gizlenmemeli. Gerçek bir doktor, birbiriyle çelişen tamlan tartışabilmeli. Aynca hastasını rahatlatmak için diğer meslekdaşlanyla işbüüğine gjrip, elinde bulunan araştırma raporlanm ve röntgenleri tekeline aima- malı. Baş>urulan ikinci doktorun seçüni çok önemli. Kendi dalında uzman ve bü- yük bir hastane ya da üniversite Ue bağ- lantılı olmalı. Aynca ilk doktor ile ilişki- ye girip eldeki bilgileri beraberçe tartışıp, bulguları değerlendirebilmeli. ikinci tur- da yanıtlanması gereken birkaç soru şun- lar l)İlk tanı doğru mu? 2)önerilen tedavi uygun mu? 3)Başka seçenekler var mı? Hastanın, doktora aile fertlerinden biriy- le gelmesi daha y ararlı. Stres altında kişi- nin doktorunun söyiediklerini riimüvle kavrayabUmesi hemen hemen olanaksız. İkinci doktorun fîkirleri geneide birind ileçelişir. 3u gibi durumlarda hasta ilk dokto- nıyla, damşman doktorunu dayanışmaya çağırıp konuvu aralarında tartısmalarını isteyebüir. Üçü arasındaki yapıcı bir iletişimk çözüme ulaştlabUir.