Catalog

Cumhuriyet İmtivaz sahibi: Berin Nadi Genel Ya\ın ^ onetmenı Özgen \car •Genel Yayın Koordınatoru Hıkmet ÇeOnkaya •Genel Yayın Danışmanı Orhan Erinç #\azuşlen Mu- duru IbrahimYıklız • Haber Meıkea Muduru İpek ÇabşUr • Gorsel Yonetmen \li Acar ©Dış Haberler Ergun Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay •Haber Muduru Doğan \kın >\taturkBul- MûesseseMudüru ErolEritııt •K.oordınatör Balcı •Iş-Ekonomı Dinç Ta>anç • tsühbarat Yalçın \anNo 125 Kat 4, Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 (7 Hat) Telex 42344, Fax Ahroet Koruisjııı «Muhasebe BüJent Vener Çakır • Yurt Haberlen Mehmet Saraç •Makaleler (4)4195027 »Izmır Temsılası Serdar Kızık, H Zı>a Blv 1352 S 2.3 Tel 4411220 «tdare Hüseyın Gurer »tşletme önderÇdık Sami Karaören • Spor Abdiılkadir Yücehnan •Duzelt- J e Jf x Ş2J59 Fax 4419111^ •AdanaTemsılcıs, Ç ^ Yigen^u Inonu Cd 119 •Bılp-lşkm Nafl had »Bılgısayar Sıstem: 1 S No 1 Kat 1 Tel 3522550-3522601-3522492 Telex 62155 Fax 3522570 Mikûvet COer • Rkl bme <Vbdullah V azıcı 62155. Fax 3522570 Mürûvet ÇOer • Reklam Reha Işrtman YiymhyaaveBasu: YenıGunHaberAjansı BasınveYavınalıkA Ş Lırkocjğı Cad 39 41 Cagaloglu 34334 Ist PK 246IstanbulTel (0 212)512O'iOS(2OhdltTeİCT 22246 FAX (0 212)>HgS9i 4ARALIK.1993 Imsak 5 33 Guneş Oğle 11 59 Ikındı 14 21 16 43 Yatsı 18 08 Diana'dan sürpriz karar LOÎVDRA (\\) - Ingıltere Prensesı Dıana. dun beklenmedık bır açıklama yaparak. bundan boyle kamu varanna yapacağı tum ctkınlıklcnnı azaltacağıru soyledı Bırhayır kurumunun Londra'da duzenledıgı bırtoplanüda konuşan Prenses Dıana. ozel \ a?amına daha fazla zaman a\ırmak ıstedığını belırttı 11 \ıllık c\ lılığıne son verdıkten sonra bu çalışmalannın sureceğınısoyledığınıvebır \ ıl da surdurduğunu anlaıan Dıana Ben o zamanlar basınınozellıklebu çalişmalanmla ılgıleneceğını sanmıştım Fakat gordum kı basın benım ozel yaşamıma dıkkatını çevırdı" dedı Spastik cocuklar • İZMİR(\A)-Spastik telt,lı çocuklann toplumdan soyutlanmaması gerektığı, bu çocukların eğıtım ve oğretımle topluma kazandırılabıleceklen belırtıldı EgcÜnıversıtesı Tıp Fakullesı Fızıksel Tıp ve Rehabılıtasyon Anabılım DalıoğreumuyesıDoç Dr Sımın Hepguler. spastik lelcın. beynın gelışmesı sırasında oluşan süreklı lonksı\ on bozukluğu ıle bırleşen motoryetersızlık olduğunüsoyledı Spastik tolçlı ı,otuklann kol ve bacaklannda tamamen ya da kısmı telç olduğunu anlatan Doç Hepguler. bu çocuklann fizyoterapıst. vocuk psıkıyatnstı. norolog. ortopedıst fızıktedavı u/manı \ e rehabılıtasyon hemşıresındeıi oluşan bır ekıp taratından tedavn edıîmesı gerektığını de ıfade cttı 'Kadın doğuştan ÖZÜPIÜ sayılıyop' İST\\BIL(\\)-Mımar Sınan Lnıversıtesııle Turkıye Sakatlar Konfederasyonu tarafından duzenlenen toplantıda konuşan Turkân Saylan, Turkıve dekadının doğuştan unsıyetıaçısından ozurlu sasıldığını belirttı Mınıar Sınan Lnıversıtesı Rcktoru Prof Dr Gundûz Gokçe de \ aptığı konuşmada. Avrupa ulkelennde ozurlu kışılere hcrturlukolaylığın sağlandığını, ancak bu konuda Turkıy e'de geç kalındığını ıfade ederek bu konuda \apılması gerekenlenn bır an once hayata geçırılmesı gerektığını ıtade ettı Turkıye Sakatlar Konfedenıvvonu Genel BaşVan h irukÖztımurda, Turkıve tk " 5 mılyon ozurlu bulunduğunu, bunun ıçınde kadın ozurlu sayısının bılınemedıeını anlattı Ulaşımveiletişim sorunlan gjderilemeyen özürlüler, yaşamındışınaitiliyor ParadeğilaıılayışbekliyorlarA nkara /• Beledıyesfnde /-% çalışankas -* -*- erimesı hastası Dılek Uluer,"Çağdaş toplum, a\nı zamanda özürlüsunü dışan çıkarabılen toplumdur. Ozürlülenn sorunlannın tartışılmaması ıçın ozurluler dort duvar arasına hapsedılmesın" dıyor A.NK\RA (Cumhuriyet Bu- rosu) - Bırleşmış Mılletler he- saplanna gore gelışmış ulkeler- de nufusun \uzde 10'unu ozür- luler oluşturuyor Turkıye dekı özurlulenn sayısıysa yuzde onun çok ustunde Oysasokak- larda rastladığınız ozurluler bu sayıyı yalanlayacak kadar az Kas enmesı (Muscular Dıst- rophy) hastası Dilek Uluer de "Dısârda özıirtu göninmuyor" dıye başlıyor soze Özurluİenn gızlenmesınden çok engellen- mesınden kavnaklanan bu so- runun nedenlennı de peş peşe sıralıyor Sorunlann en onemlısı ula- şım ve ıletışım Özurlulere su- nulan ya da bu gune dek sunu- lamayan ulaşım hızmetlen. yardıma gereksınım duyan bu ınsanlan toplumun dışına ıtı- yor Lluer, ulaşım zorluklanyla başlayan ve ozurlünun tum ya- şamıni kıskıvrak yakalayan kı- sırdonguyu şoyledılegetınyor "Llaşım aracını kullanama- yan ozurlu okula gidemiyor. Eğitim goreme- diği için iş bulamıyor. Böylece ekonomik öz- gurlûkten yoksun kalıyor. Ekonomik bağımlılık, özurluyu busbütün yaşamın dışında bırakıyor." Ozurluler ekonomik ozgurluğe sahıp ol- makta bunca engelle karşılaştıklan gıbı vergı duzenlemelennde de durumlan gozardı edı- lıyor Uluer. bu kez 1981'de yururluğe gıren ve ozurluler ıçın yenı bır duzenleme getıren vergı vasasından soz edıvor "1981 öncesinde ozürlülerin tiımıi vergiden muaf olmasına karşın, 12 Eylul askeri yoneti- mi, ozüriülerin 3 dereceye ayrıiıp vergilendi- "Göre>de \e hakta fırsat eşjtliği" ıstedıklennı v urgulay an ozurluler. SakatlarGunu"ndesorunlanna duyarsız kalan hukumetı protesto ettıler Gorme ve ortopedık ozurluler. Ankara davaptıklanevlemde, kendılenm "zıncırle" bırbırlenne bağladılar Istanbul. Izmır. \ntalya ve K.ocaelf den gelen ozurluler, dun saat 10 00 danıtıbarenSakatlan Koruma Mıllı Koordınasvon Kurulu nun yapılacağı Ankara SSK Eğıtım Tesıslen onunde toplandılar \e toplantının açış konuşmasını vapacak olan Çalışma ve Sosval Guvenlık Bakanı Mehmet Moğultay'ıbekledıler Beklerken. "Meclıs'ten şov değıl, yasa ıstıyoruz'. "Vur vur ınlesın. soz v erenler dınlesın'. "Gelıyor, gelıvor, ozurluler gelıyor",'"Soz yetkı karar özurlulere'.' Toplum. ozurluelele ', "ÖzurluleryasaMnınıvedılıkle çıkanlmasını ıstıyoruz", "Özurlulenn herkes ıleeşıt haklara sahıp olmasını ısyanııstıyoruz', "Tuketıcı değıl. uretıcı olmak ıstıyoruz" yazılı pankartlar taşıyarak slogan attılar ve alkışlarla tempo tuttular Ancak Bakan M oğultay, onlan dınlemeden toplantıya katıldı ve toplumun ozurluler konusunda Ipılınç duzey ının yukseltılmesı gerektıği konusunda bır konuşmayaptı MclteYnde eylemcılerdenbınydı Tekerleklı sandalyede kaybolmuş. ufacık, ama gozlenışılışıl Mınnaakellenyle tempo tutarak buy uklenne eşlık eden Meltemhenuz9yaşında Hıçadım atamamışannekucağına Amane onemıvar Yaşamsavaşındabuyuk bır adım atıy or. kımsenın onemsemedığı haklannı almak ıçın Duny a Ozurluler Gunu'nde İstanbul dan kalkıp Ankara'ya gelmış Meraklıgozlerleetrafını suzuyor annesının surduğu tekerleklı sandalvesınde Ençokresımyapmavı sevıvor Idealıde. doktor olmak özürlülerln Isteklerl /- Söz hakkı verilsm 2- Vergı muafıyetı geîırilsın 3- Belediy e özel servısler ko\ sun 4-Kenttekı taksılerin bınde bırı kendılerıne ayrüsın Şoförü özeleğıtılmış taksüerdenplaka ücretı alınmasın 5- Unn ersıte harcı kaldırılsınyada indırimli olsun 6- İletişim araçlarında ayrıcalık tamnsın 7-Kentlerin mimansı gozden geçırılsm 8- Özurlü aılelerdekı sağlam erkek birey lerın, askeriiğini kısa dönemli ve aılesinm bulunduğu kentte vapması sağlansın. rilmesine neden oldu. Tekerlekli sandalye kul- lananlar bile 1. derece ozüriü sayılmadığı için vergi yukumlüsü oldular." Yenı vergı tasansında da konuya ılışkın duzenlemenın bulunmadığını sovleyen Llu- er ı^verenlenn ozurlulere karşı du- varsızlığının da kendılenm guç duruma sok- tuğunu soyluvor Butun bu sorunlara eklenen onlarcasıyja ozurluler kendılenm benımsemeyen ve du- yarsız bır toplumsal yapı ıle kuşatılıyor Yardıma gereksınım duyan bu ınsanlar. haklannı aramak konusunda da fiılen engel- lenıyorlar Orgutlenerek sorunlanna çozum getırmek ısteyen ozurluler, bır araya gelebıl- mek konusunda zorlanıyorlar Bu aşamada ulaşım sorunu yenıden gundeme gelıyor Tek öziirlü binemedi Konuva ılişkın olarak 1981 yılında Anka- ra Anakent Beledıyesı'nın ozurluler ıçın scr- vıs otobusu uygulamasını ornek veren Ulu- er. evden çikma yetısıne sahıp olamayan bu ınsanlann ozel olarak duzenlenmemış olan otobuslere bınmelennın mumkun ol- madığını, bu yuzden ozurlulere aıt otobusle- re hır tek ozurlünun bıle bınemedığını dıle getınyor Buna benzer çok sayıda proje ol- masınd karşın. ozurlulere soz hakkı venlmı- yor Belediy edeçahşan Dılek L luer ıse çok so- mut çozumler getırıvor "Ozurluler için ozel senisler yapılsın. Hem kultur ve sanat \aşamına izleyıci olarak katılabilmeleri hem de eğitimlerini surdurebü- meleri ıçın. Lni>ersitelerde ozurlulerden harç alınmasın ya da indınm yapılsın. Ozurlulerin yaşamla bağını kuran iletişim araçlarında ozurlulere ayrıcalık tamnsın. Kentlerin mı- marisi ozurluler duşunulerek \eniden gozden gecirilsin. Çunkıi özurlulere \erilecck mimari hizmetler para değil. duyarlılık işi. Kentlerde- ki taksılerin binde birinden plaka parası alı- nmay ıp şoförler ozel eğitimden geçırilerek bu taksiler özurlulere ayrılsın. Ozurlu ailelerdeki sağlam erkek birey lerin askerliğini kısa dö- nemli >e ailesinin bulunduğu kentte yapması sağlansın..." Onenler suruyor Devlet yetkı- lılennın ve ılgılılennın dıkkatıne. Dılek Ulu- er son bır tumce eklıyor u Çağdaş toplum, aynı zamanda ozurlûsünü dışan çıkarabilen toplumdur. Özurlulenn so- runlannın tartışılmaması ıçın ozurluler dört du> ar arasına hapsedilmesın. Duny anın butün özfirlüleri, sokağa çıkın!" 'Türkiye'de yasakhdağ kalmasın 9 Dağcılık Fedemlyonu başkan adayı Sönmez Targan, dağ turizminde engellerin kaldınlmasmı istiyor Sönmez Targan - Dağcılık onun için bir y aşam felsefesi V ASEMİN' KOYUTÜRK Çevrc aşıklannın vazgeçıl- mez tutkulanndan bınsı de do- ğal guzellıklen. geçmışı gunu- muze taşıyan tanhı değerlen ve doruklannda yaz-kış eksılme- yen buz ortulenyle dağlardır Bu sevdayı yaşayabılmek ıçın ıllc de çev recı olmak gerekmez Özgurluk aşığı ya da sağlam bır dostluğun arayışı ıçersınde ol- mak da bu tutkuyu yaşamak ıçın yeterhdır Orneğın unluşa- ırSabahattin \libırşıınnde "... Başımda saçlarım kardır/Deli nızgarlarım vardır/Şehirler ba- na çok dardır/Benim meskenim dağlardır..." dıyerek ozgurluğe duyduğu ozlemı. dağlan kendı- sıne mesken eyleyerek gıderme- ye çalışıyor Kımılenmız ıse başı sıkıştığında sığınabıleceğı ve ele vermeyeceğınden emın olduğu eskı bır dost olarak go- ruyor dağlan Sovlu bir sevda Dağcılık Federasyonu eskı as başkanı ve unlu dağcımız Sön- mez Targan da dağlara duydu- ğu sevgıyı "soylu bir sevda" ola- rak yorumluyor Bu soylu sev danın, sanılanın aksıne dağlar- dan uzak kalındığında daha da çok hıssedıldığını vurgulayan Targan, "Çünkü bu duygu, ya- şantınızın her kesitinde ve öm- riiniizun tiim dilimlerinde 'Bır yaşam felsefesi' olarak benliği- nizin derinliklerine değin inmiş- tir" dıyor Targan'a gore kışı- nın yurtseverhğı ve ulkesinı tanımasının volu da dağlardan geçıyor Ulkesınıtanımayanbır kışıden yurtseverlık ve ozven beklenemeyeceğını belırten Targan, çozumu dağlara yak- laşmakta buluyor Dağ ortusü bakımından ol- dukça zengın bır ulke olduğu- muzu belırten Targan, Tur- kıye'nın dağcılık sporu açısın- Bugün olmazsa yamı bu ilişkınin butün ipleri onun elinde. O isterse koynuna alır, istemezse bir "opücukten" fazlasına asla izin >ermez. Hele karlı. soğuk kış gunle- rinde... Tiim yaharmalar boşa. Nuh der peygamber demez. \yak- larımn dibinde beklemelere de aldırmaz. Çok ısrar edince de bu kez, bir ana edasıyla "Şansını fazla zorlamasan iyi olur" der sanki. Sevmedi- ğınden değıl, biliyorum. Bir zorunlulukhir ona bunu soyleten. Geniş yureğinde herkese yer >ardır. ^ azın bir başkadır, daha bir sevecen. \ u- reği gibi kucağı da geniştir: herkese yer \ar. Alır, donıklara ulaştınr sizi. \na karnındakı fetusun huzuru ıçınde, ama vartığınızın, ya- şadığınızın (dış dunvadakine gore) daha çok farkında olarak yoğun- laşır, tek vıicut olursunuz. İşte doruk... Sizın ona nasıl davrandığuiız da onemlı. Yok vok. oyle kıskanç filan değıldir. \ma insansal hırslardan. kuçuk hesaplardan da hoşlanmaz. Kişılığine saygı ıster. Haklı da. Sakın "elde var bir" mantığıy la y aklaşmay ın ona. Onunlaysanız, sade- ce onu yaşayın. Gösteriş de yapmayın. Rekabete de gerek yok, aynı anda bınlerce kişi> i mutlu edebılır o. Neden zorlamamak gerek onu bi- liyor musumız? "Orda dur" dedığinde bir bıldiğı vardır. Doruğa her za- man ulaşılır; bugun olmazsa yann. (Fotoğraf: BEHZ4T ŞAHİN) dan son derece elvenşlı olduğu- nu soylüyor Dağcılığın. sanıl- dığı gıbı bır "macera" sporu ol- madığına dıkkat çeken Targan. dağcılığın temelınde doğa sev- gısı ıle araştırmacı bır ruhun yattığını beîmıyor Dağcılığın, ınsanlann fızık-beden eğıtımle- nnde ve bılgı bınkımlennın ge- hştınlmesınde buyuk onem ta- şıdığını vurgulayan Targan. ıyı bır dağcının sahıp olması gere- ken ozellıklen şoyle sırahyor "Bir dağcı dağa tırmanabilmek için iyi bir harita bılgısının yanı sıra jeoloji. botanik ve kendisine yetecek kadar sağlık bilgisine de sahip olmalıdır. Bir dağcının bu bilgi yükünii, sırt çantasına ko- yar gibi kafasına yuklemesi ge- 30 yıllık dağcı Targan: "Dağcılık denildığinde, siyası erkanın aklına spordan başka çağnşımlann geldığını düşünüyorum. Türkıye tunzmının buyümesı ıstenıyorsa, yabancı dağcılara zorluk \enne kolaylık gösterilmesi gerekır. Bu sorunun aşılabılmesı için en kısa zamanda yasal duzenlemelere gıdılmehdır"' rekir. Bu nedenle dağcı, temel- de bir araştırmacıdır." Bu kadar onemlı bır potansı- yele sahıp olmamıza rağmen. dağcılık sporunun altyapısının olmadığını belırten Targan, bır- ıkısı dışında Turkıye'dekı dağ- lann hemen hıçbınnde ne dağ ev ı ne bannak ne de sığınak ol- duğunu soylüyor Hatta pek çok dağa yaklaşmakta ulaşım açısından buyuk zorluklann yaşandığını dıle getıren Targan. çoğu yerde tırmanma ve kamp araç-gereçlennın hay™vanlarla taşındığını anlatıvor Targan. dağlara yaklaşmayı zorlaştıran bu durumun aşıldbılmesı ıçın ıse dağlık alanlardakı sportıf ve tunstık amaçlı tesıslenn altya- pısının tamamlanması gerektı- ğını vurguluyor Dağcılık yaşamına etkın ola- rak 30 yılını verdığıru belırten Targan'm, en çok uzuldüğu ko- nulardan bınsı de Turkıye yu- zolçumunun yuzde 53'nu oluş- turan dağlık alanlann değerlen- dırılememesı Targan, artık dağlann coğrafı bır konu ol- maktan çıkıp ulkelenn ulusal gelırlennde onemlı bır kaynak oluşturduğuna dıkkat çekıyor Turkıye'dekı dağlann. tunzm ve dağcılık sporu açısından onemlı bır potansıyel olduğunu ıfade eden Targan. bu alana ya- tırım yapılması halınde uîke ekonomısıne buyuk katkı sağ- lanacağını soylüyor Dunyada- kı pek çok ulkenın onemlı bır gelır kaynağı olması nedenıyle dağlara buy uk vatınmlar vaptı- ğını belırten Targan avnıtıtızlı- ğı Turkıye'nın de gostermesını ıstıyor Yapılanaltyapıyatınm- lanyla dağlann başlı başına bır sektor halıne geldığını vurgula- yan Targan buna ornek olarak ıse Hımalaya Dağlan'nda yapı- lan etkınhklenn Nepal mıllı ge- lınne sağladığı yuzde 50'lık katkıyı gostenyor Turkıye'nın zengın bır kaynağa sahıp olma- sına rağmen bu potansıyelı de- ğerlendıremedığını one suren Targan "Tarihi değerlerle süslii, el değmenüş doğal güzelliklere sahip dağlarımız değerlendiril- meyi beklijor" dıyor Mevzuatengel Targan. Turkıye'de dağ tunz- mının ve sporunun yetennce ge- lışmemesınde mevzuattan kay- naklanan engellenn buyuk onem taşıdığını soylüyor Gu- numuz Turkıyesi nde Ağn gıbı yasak dağlann bulunduğunü dıle getıren Targan dağlan ya- saklamaya ve tırmanmada zor- luk çıkanlmasına bır anlam ve- remedığını belırtıyor Ulkemıze gelen yabana bır tunstın dağla- ra çıkabılmek ıçın pek çok yer- den ızın alması gerektığını vur- gulayan Targan şoyle dıvor "Dağcılık denikliğiride, siyasi er- kanın aklına spordan başka çağnşımlann geldiğini duşunü- yorum. Turkıye turizminın bü- yıimesi isteniyorsa, yabancı dağcılara zorluk yerine kolaylık gösterilmesi gerekir. Bu sorunun aşılabilmesi için en kısa zamanda yasal duzenlemelere gidilme- Udir." Dağcılığın gelışmesınde dev- lete buyuk gorevler duştuğune dıkkat çeken Targan. dağcılann elındentutulmasınııstıyor Dev- letın kaynak yaratarak dağalığı teşvık etmesı gerektığıru savu- nan Targan. bu onemlı potansı- yelın kullamlabılmesı ıçın bu- nun şart olduğunu söyluyor Targan aynı desteğ) medyadan da beklıyor Medyanın. dağalığı sadece kazalar oldu- ğunda hatırladığını ıfade eden Targan. bu tur olaylann dışında da dağcılığa ılışkın haber ve programlann yapılmasını ıstı- yor