Catalog

SAYFA CUMHURİYET 7 OCAK1993 PERŞEMBE 8 DIŞHABERLER Belçika:Irkçı devletmemurlan • BRÜKSEL(AA)-Birsüre önce Belçika tabiyetine geçmek içinresmibaşvuruda bulunan yabancılara ırkçı ifadelerl dolu mektuplar gönderen şahıslar hakkında soruşturma devam edıyor. BrukseJ Savcılığı. tabiyet başv urulannın yapıldığı devJet müesseselerinde çahşan kışılenn başvuru sahiplerinın adreslerini ırkçı gmplara verdiklerini doğrularken, bu suçu işleyen memurlann belirlenmesinin zorluklanna dikkat çekti. Savalık, ilgı]ı müesseselerde yapılan soruşturmalardan henüzbırsonuç ahnamadığını acıkladj. Belçika tabiyeti içın baş\ uruda bulunmuş yuzlerceyabancıya göndenlen metuplarda ırk, renk. din ve dıl aynmı çerçevesindealaylı ıfadelere, hakaretlere ve tehdıtlere yer verilıvordu. • LJZBON (AA) - Angola hukumet kuvvetlenyle Unita gerıilalan arasındakı çatışmalar Cuıto kentine de yayıldı Portekizhaberajansı Angop. Bıeeyaletının başkentı Cuito'nun şiddeth top aiışlanna maruz kaldığını bıldirdi. Hükümet kuzybatıdaki Camto ve Ndalatando kasabalannı gen almak için geçen hafta bır saldın başlatmış. güneyde Lubango'dada Unıta'nın askerı merkezlerine saldınlar düzenlemışti Angola devlet radyosu da Benguela ve Lubato kentlerinden çatışmalann devam ettiğinı bıldirdi. Başbakan Marcolıno Monodün yaptığı açıklamada ülkenin ılan edılmcmış savaş' durumunda olduğunu, ancak hükümetin 199 l'de Unıta'yla yaptığı anllaşmayı hala korumak ıstediğinı söylemişti. Bakö'yedaimi temsilcflik • MOSKOYA(AA)- 1 atpnstan Devlet Başkam Mintimer Şaimıyev, cumhunyetın ilk dış temsılcilığinin Azerbaycan'da açılmasını karariaştırdı. Interfaksajansı Şaimiyev'in bu konudaki kararnameyidün imzaladığını ve temsilciliğin en kısa sürede hizmete sokulmasını istediğı bıldirildı. Tataristan"ın egemenliğıni ılan eden yenı anayasasını ilk kutlayan lider Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçıbev olmuştu. Elçibey'in "Dünvadakı Turk varlığınm en zengın parçalanndan bın" şeklindekı nıtelemesı Rusya yönetınıı içınde sert tepkılere >o) açmıştı. Bush bütçeyi açıkladı\VASHINGTON (AFP) - ABD Baskanlığı gorevini 20 ocak tarihinde Bıil Clınton'a devredecek olan George Bush. 1994 butçe taslağını açıkladı. Taslağa gore ABD butçesinın önumuzdeki yıl 292.4 mılyar dolar açık vermesi beUenıyor. Bu rakamın, temmuz avında yayımlanan lahminlerın 18.2 milyar dolar daha fazla olduğu belırtih>or. ABD butçe açığının 292 milyar dolara ulaşmasının, Clinton'ın seçimlerden once beklediğinden daha fazla butçe açığıyla mucadele etmesı anlamına geldiği bildınidi. ABITdebüyök soygun • ROCHESTER (AA)- ABD'de Rochester kentinde sılahlı kışiler tarafından zırhlı bıraracın soyulduğu ve yaklaşık 10 milyon dolann çalındıği bıldirildı. Rochester'daki VV'okr-TV'nın haberine göre soyulan Bnnksşırketinın zırhlı aracının içınde bulunan işçilerden bınsı de soygundan sonra olay yerinden İcaçarak uzaklaştı. VVokr-TV, kimliği açıklanmayan kaynaklara dayanarak yaptığı açıklamada soygunculann üç kişı olduğunu ve yaklaşık on milyon dolar çalındığını kaydetti. Cinseltacize ceza • BRÜKSEL (AA) - Belçika Çalışma Bakanı Nieet Smet kanun gücünde bir kararname çıkararak işyerlerindecinsel tacizin cezalandınlması uygulamasını başlattı. Beiçika'da çalışan her üç kadından birinın işyerinde cinsel tacize uğradığını açıklayan Bakiin Smet, her müessesede komiserler belirleneceğini leşıkayetlerin dıkkatealınacağınıduyurdu. ABD Başkanı Bush, seçenekleri değerlendirdiğini ve müttefıkleriyle görüşmeler yaptığını belirterek Sırplan uyardı Sırplar'akarşıgüçkullanılabüir•Ceı evre Konferansı eş- başkanları Vance ve Owen iJegörüşen yeni Yugoslavya devlet Başkanı Cosiç, gö- rüşmeden sonra, Bosnalı Sırpları barış planını kabul etmeye çağırdı. Dtş Haberler Servisi - ABD Başkanı George Bush. kendisı- nın Bosna-Hersek konusunda "seçeneklen sürekli olarak ye- niden değerlendirdığmı'" belir- terek "Sırplar'a karşı guç kulla- nabıleceklerinı" söyledı. Cenevre Konferansı Sözcüsü Fred Eckhard ıse, savaşan ta- raflar arasmda pazar günü ve- niden başlayacak görûşmelenn başansızhkla sonuçlanması hd- linde Cenevre Konferansı eş- başkanlannın BM Güvenlık Konseyı'nden "gerekli derslen çıkarmasınf'ısteyeceklerinı bıl- dirdi. Fsının eksı 14 dereceye düştüğü Saraybosna'da öncckı gece yine yoğun Sırp bom- bardımanı yaşandığı haber vc- nliyor. Bosna-Hersek'te savaşan ta- raflan ilk kez bır araya getiren ve 6 gunluk bır aradan sonra pazar günu yenıden başlayacak olan Cenevre görüşmelennden sı>ası bır çözüm çıkmasına ılış- kın umutlar azalırken özcllikle VVashington'un Bosna'ya >ö- nelık askeri bırmüdahalevi cıd- di olarak değerlendırmeye baş- ladığına ılişkm haberler yoğun- luk kazanıyor ABD Başkanı George Bush. kendısinın Bosna-Hersek ko- nusunda "seçeneklen surekli olarak yenıden değerlendirdiği- ni" belirterek Sırplar'a karşı güç kullanabileccklenm söyle- di. Başkan Bush, ABD'nin ünlü asken akademısı West Point'de yaptığı konuşmada. Yugoslav- ya konusunun bır çeşit çıkmaz olduğunu bıldirdi Bush, "Bosna-Hersek'te önerrtlı ınsani vc stratcjık ılgiler tehlikeye aülm/ştır. Fakat şıtn- Vance-Owen Planına göre Bosna-Hersek'in eyalotlen Vance-Owenplanı Saraybosna'da bir duşkiinier evinde soğuktan donarak ölen yaşlıiann cesederi Franaz askerlerince taşındı. (FotoğrafrREUTER) dıye kadar ABD \e müttefık ul- kelerce. burada uygulanacak gücün derecesi konusu açık ha- legelmcdi"dcdı. Bolgedekı çatışmaların yayı- labileceğinı söyleyen Bush, "sü- rekiı olarak seçeneklen yenıden gözdengeçınvorvcmuttcfik ül- kelerle konuyu görüşüyorum" ıfadeMnı kullandı. Bu aradd Bosnada savaşan taraflann lıdcrlerini Cenevre'de bır araya getiren görüşmeler- den hıçbır sonuç çıkmaması ha- lınde. Cenevre Konferansı eş- başkanlannın. BM Güvenlık Konseyı'nden "gerekli derslen çıkarmasını" isteyeceğı bildinl- dı Cenevre Konferansı Sözcüsü Fred Eckhard. basın toplantı- sında. "Sırplar pazar günü ye- nıden başlayıp salıya dek süre- cek göriişmelerde de, Bosna'da egemen bır devlet olmasını ka- bul etmezlerse. eşbaşkanlar Lord Oven ile Cyrus Vance, BM Güvenlık Konseyı'nden, bundan gerekli dersleri çıkar- masını isteyecekler" dedı Sırplar'ın liden Radovan Karadziç'in ileri sürduğu "dev- let içinde devlet" önensinın. Vance ve Ovven için kabul cdıle- mez olduğunu belırten sözcü, Vance ve Ovven'ın "10 bolgelı tek devlet" önensinın. Boşnak lider Alıa İzzetbegoviç'ın yak- laşımıyla cakıştığını kaydetti. Cenevre görüşmelerinde kesin sonuç elde edılmesı ıçın ulusla- rarası topluluğun baskısının arttığına işaret eden sözcü, "eş- başkanlar, kendılerine hareket alanı kalmadığını gorürlerse bunu BM Genel Sekreterine bıldınrler. O da, raporunu Gu- venlik Konseyi'ne sunar" dıye konuştu. Cosiç, Sırplan anlaşmaya çağırdı CENEVRE (AA) - Uruslararası \ ugoslavya Konferansı f şbaşkanlan Cyrus Vance ve ord Ovven, Bosna-Hersek'ın yapılanması ıle ilgılı olarak hazırladıkian planda bazı değışıkhklervaptılar. Plarun son hah şöyle: • Bosna Hersek, idari görevlerin çoğunun bölgeler devletlerle ya da uluslararası örgütlerle anJaşma Ote yandan, pazar gunune er- lelenen görusmeierden once an- tarafından yennegeünleceğı laşma zemın. hazırlamak ama- adem-ı merkezıyetçı bır devlet cıyl Belgrad'a gıden Cenevre oteca*- Konferansı eşbaşkanları Cyrus • Bölgclennhicbir Vance ve Lord Ouen. yenı Yu- uluslararası tuzel kışıhgı goslavya Devlet Başkanı Dobri- olmayacak veyabancı ca Cosiç ıle gorüştu. Cosiç, görüşmeden sonra te- levızyonda yaptığı konuşmada, yapamayacaklar. Bosnalı Sırpları, Vance ve Oven • Anayasada üç ana etnik tarafından Cenevre'de sunulan grup "devletı oluşturan planı kabul etmeye çağırdı. Pla- bınmler" olarak tanınacaktır. nın kabul edilmemesi durumun- ^ Herhangi bır binmin tûm da ABD ve NATO'nun Bosnalı hayati çıkar konulan Sırplara karşı savaşacağını söy- anayasadayeraiacak vebu leyen Cosiç, "Belkı de ardından konudaherhangı bırdegışiklik sıra Sırbistan ve Karadag'a üçgrubunonayıile gelır" diye konuştu. gerçekleştırilecek. • Bölgeler ve merkez yönetim, seçımle gelmiş demokratık parlamentolar, demokratık olarak seçılen yürütme organlan ve bır bağımsız yargı erkıne sahıp olacaklar. Devlet Başkan]ığı her üç grubun bırer secilmiş temsılasınden oluşacak. • Başlangıçta eskı Yugoslavya Konferansı tarafından atanacak her grubun bir üyesının temsıl edildiğı bır Anayasa Mahkemesi. merkez-' hükümet ıle bölgeler arasındak. anlaşmazliklann yaru sıra önde gelen organlar arasındakı sorunlan çözmekle görevlendınlecek. • Bosna-Hersek. BM ve AT denetımınde silahsızlandınlacak. • İnsan haklan, uluslararası ölçüler dahilınde anayasada yer alacak. ^ Uluslararası gözJem ve denetim mekanizmalan anayasada yer alacak. ABD Türk askeriistemiyor Washington, Bosna'ya yapılacak bir müdahaleye Türkiye'nin katılmasınırisklibuluyor FUATKOZLUKLU • Diplomatik çevrelere göre, "Başından beri Bosna-Hersek'te taraf olan Türkiye'nin uluslararası askeri güce sokulması, Bal- kanlar'da tehlikeli gelişmelere gidişi hızlandırabilir". anlaşmaMnı da ımzalayanca. Başkanlık görevını en az nsklı biçimde sona erdır- mek istiyor" yorumunu yaptı. Turkıye'nin aylardan ben hazır tuttu- ğu ve "Bosna-Hersek Bırliğı" dıye ad- landırılan askeri gucünün "olası bir mü- dahale"de göreve çağnlma>acağı belır- tıliyor. Wdshington'da diplomatik çev- relerın yorumu, "Başından beri taraf olan Türkıye'nın uluslararası asken gü- ce sokulması. Balkanlar'da tehlikeb ge- hşmelere gıdışı hızlandırabılır" şeklın- de Bugün VVashıngton'a gelecek olan VVASHINGTON - ABD başkentin- de Cenevre'de pazar günü devam edıle- cek olan banş görüşmelerinden soııuç çıkacağına yönelık "umutlar" oldukçu az BM Güvenlık Konseyi'nın en geç önümüzdekı hafta başında "uçuş yasa- ğının" gerekirse "güç kullanılarak" uy- gulanmaM ıçın karar alması beklenıyor. Batıh ulke dıplomatları, ABD'nin söz konusu harekat haarlıklannı tamamla- dığını ifade edıyorlar Bır dıplomaı "Busri, ülke içerisindekı dengelen de gö- zeterek son günlennde oldukça ıcmkinlı ve adım adım hareket ediyor. Başkanlı- ğı sırasmda soğuk savaşı sona erdirip son olarak nükleer sılahlann indinmi Bosna-Hersek Devlet Başkanı Alia Iz- zetbegoviç, yarın çeşitli temaslarda bu- lunacak. fzzetbegovıç'in Başkan Geor- ge Bush ıle de bır araya gelmesı bekleni- yor. İzzetbegovıç, ABD eskı Türkiye Buyükelçısı Morton Abromoviu'in başkanı olduğu Carnegei Vakfı tarafın- dan organıze edılen Washington zıyarc- ti sırasmda. Clinton ekıbı ve Temsilciler Meclısi AvrupaveOrtadoğu Alt Komı- tesi Başkanı Lee Hamilton ıle de göriiş- melerde bulunacak. Boşnak lider, Car- negei Vakfı'nda yann sabah bır konuş- ma da yapacak. İzzetbegovıç Senegal'de Alıa İzzetbegovıç. 11-13 ocak tanhle- nnde Senegal'de düzenlenecek İslanı Konferansı toplanusına katılacak. İz- zetbegoviç'in. Cumhurbaşkan' Turgut Özal ıle de görüşeceğı kaydedildı. VVashington, hafta başından beri Yu- goslavya konusunda yoğun bır diplo- matik telefon trafiğine sahne oluyor. Özellikle Avrupa ülkelennın büyükelçı- bklen ile ABD yonetim çevreleri arasın- da gerçekleştıği öğrenilen görüşmelenn, "nüanslar" dışında Sırplara "müdaha- le" yönünde olduğu bıldirildı. Aralık ayının sonlannda Batıhlann yöneldiklen Sırplara baskıyı arttırma ırafiğinde, BM Güvenlik Konseyı ve NATO aracılıgı ıle uçuş yasağını askeri önlemlerle uygulanması tasarlanıyor. Savunma çe\re!en. Bosno-Hersek hava sahası ü«;rinde Sırp uçaklanıun uçuş yasağının uygulanabılmesi amacıvla NATO tarafından hazırlanan askeri planlannın değerlendınidiğıni hatırlatı- yorlar. Bu arada, İtalya-Slovenya sınınna yafan bır noktada bulunan Amerikan Üssünden kalkan AVVACS (erken ha- ber- alma) uçaklannın, Macaristan- Ygigoslavya sınınnda sürdükdüklen zetleme uçuşlannı" artürdıklan da ha- ber verilivor. GÜRCİSTAN Mogadişu limamndan yiyecek çahnaya calışan Somalili ABDTi askerkrce yaka paça götünüdü. ABD, petrol aradığı iddiasınıyalanladı Dış Haberier Servisi - ABD'nin SomaJi'de pet- rol aradıı yolundaki iddialar yalanlandı. ABD'nin Ankara Büyükelçıliği'nden yapılan açıklamada, 5 ve 6 ocak tarihli Türk gazetelerin- de çıkan baza haberlerde ABD'nin Somah'de pet- rol aradığı iddialanna dikkat çekilerek ABD Dı- şişleri Bakanhğı sözcusunün 5 ocakta bir soru- ya karşılık böyle bir iddiayı kesiniikle reddettiği kaydedildi. Bu arada ABD'Ii deniz piyadelerinin silahlı bır Somaliliyi öldürduğü Amerikan askeri sozcusü tarafından bildirildi. Etiyopya'nın başkenti Adis Ababa'da yürutulen Somali barışg örüîmelerin- de ise ulusal barış konferansı oluşturulması yo- ulnda kabileler arasında ilke anlaşmasına vanldı. Reuter'in bildirdiğine göre başkent Mogadişu yakınlannda keşif çaJışmalan yuruten ABDli de- nız piyadalerine önceki gece ateş açıldı. Piyadelerin karanlıktan uzerlerine açılan ate- şe karşılık verdiklerini ve çatışma sırasında bir silahlı Somalilinin ağır yaralandığnı belirtildi. ABD askeri sözcüsii, yaraiı Somalilinin hastaneye göturulürken yolda yaşamını yitirdiğini kaydetti. Önceki gunkü olayla birlikte 9 ?ralıktan bu ya- na Somali'deki uluslararası güce bağlı birlikler tarafından oldurulen Somalili sayıs 8'e çıktı. Abhazya'da kaıılı çatışmalar: 80 ölü • Gürcü askeri yetkililer, Abhazya'nın başkenti Sohum yakınlannda meydana gelen çatışmalarda Abhaz milislerin ağır kayıp verdiklerini bildirdi. Dış Haberier Servisi - Gür- etmişti. cıstana bağlı Abhazya ozerk bölgesınde önceki gece Gürcü bırhklen>le çatışmaya giren Abhaz mılıslerden 80 kişinin öldüğü bildınidi. AFP'nin Itar-Tass ajansına dayanarak bildirdiğine göre Abhazya'nın başkenti So- hum'un kuzeyindeki Gumista nehn yakınlannda saldınya geçen Abhaz milislenne Gürcü bırlıklerinin karşılık vermesi sonucu çıkan çatışmada 80 Abhaz ve 4 Gürcü öldü, sekız milis de yaralandı Gürcü asken yetkilılerin olaya ilişkın açıklamalannın bağımsız kaynaklarca doğru- lanmadığı bildirildi. Tiflis'ten yalanlama Gürcü komutanhğı, başkent Sohum yakmlanndaki Acha- dara kasabasının Abhazlann denetimine geçtığj haberini ya- lanlayarak Gürcü bırlıklerinin Achadara ve Sohum'un dene- timini ellerinde bulundurduk- lannı açıkladı Başkent Sohum'un bırkaç yüz metre uzaklığındaki Gu- mista nehn, geçen yılın ekim ayında başlayan yoğun çatış- malarda ikı taraf arasındakı en öncmh cephe sayılıyor. Abhazya özerk cumhuriyetı geçen yıl temmuz ayında Gür- cistan'dan bağımsızlığıru ılan Abhaz ve Gürncü bırb'kleri arasındakı çatışmalann son zamanlarda şıddetlenmesı üze- nne, Gürnstan Devlet Başka- nı Eduard Şevardnad^e çaüş- malann yayılmasını önlemek üzere bu hafta başında Birleş- miş Mılletler'e çağnda buluna- rak Abhazya'ya BM Banş Gücü göndermesini istemişti Şevardnadze kınadı Şevardnadze'nın BM Genel Sekreten Butros Gah"ye gön- derdiğı ve pazartesı günü New York'ta açıklanan mektubun- da, bölgede bulunan Rus güç- lerini Gürcü karşıtı tutumlan nedeniyle kınadığını belirttı. Gürcü Devlet Başkanı, Gür- cistan'da bulunan Rus bırlikle- rinin Abhazlan çaüşmaiar ko- nusunda yönlendirdıklennı ve taraf tuttuklanru bildirdi. Eduard Şevardnadze, Rus- ya ve Karadenız'e sının olan Gürcistan'ın kuzey batısmda bulunan Abhazya bölgesınde- kı milislere silahlann Rusya topraklanndan ulaştınldığmı söyledi Abhazya'run başkeni So- hum'un çevresindeki çauşma- lann her gün çok sayıda sivilin yaşamının yitırmesine yol açü- ğı ve çatışmalann Oçamçıra bölgesınde de sürdüğü bildiri- liyor. DIŞBASEV T H E G U A R D I A N ..,-,. Bosna-Hersek'in kaderi Dokuzay süren kanlı savaşlar ve beş ay süren acıh ve sıkıntılı bır tartışma süreanden sonra şündı Bosnalı taraflann çok basit bir soruyu yanıtlamalan gerek: Bosna adında bir tekjl, ve egemen bir devlet olacak mı olamyacak mı? Sırplar, tekil bir Bosna'yı kabul edemiyor. Bundan sonra atacaklan adımlan düşünüyorlar. Bu konudaki kararlan, birBalkan Savaşrnınçıkıp çıkmayacağını da belirleyecek. Eğer Sırplar gen adım atarlarsa belkı bır ümıt ışığı doğabılccektir. Ama Bosna'da kendi minj-Sırbistanlan'nı kurmak içın diretırlerse, hıçbır ümit ışıp olamaz. Cenevre Banş Görüşmelen sonuçsuz kalır. Bosna, Lübnan'a döner. Yıllarca sürecek bir toplumlaı araşı çatışma yaşarur. Üstelik bu çatışmalar. mevcut sınırlan da aşabilır. Ancak bunun nasıl olabileceği henüzaçıklık kazanmadı. Sırplar, Bosna'run yüzde 70'ını denetimlen altına aldılar Kendi devletlerini ilan ettiler. Ele geçiremediklerinı tahrip ettiler. Bosna'yı o hale getırdiler ki birzamanlar kanşık etnik yapıya sahip bölgeler arük bir daha eskı halıne geünlemeyecek şekılde dağiüldı. Belki üç konfederal mıni devlet yolu denenebilir o kadar. Bunlardan en büyüğürtün de Sırbistan Cumhuriyeti olması öngörülüyor. Üçü de özerk olacak. kendi dış sıyasetlen ve savunmalan konusunda kendilen karar verecek. Her üçünde yaşayan halklann da kendi kaderlerini saptama haklan olacak. (6 ocak) Bosna'ya müdahale olursa savaşçı bıriıklen gönöeımek lazım PolonyaJı Lşçilerin başansı Polonya'da 350 bin maden işçisinin yenıden göreve başlaması, grevci temsilcileriyle müzakereleri yürüten Suchocka hükümeti için yeni bir başan. lOyıllık bırsüre içinde 180 bin işçinin görevine son verilmesini ve üretkenliğin ikiye katlanmasını öngören plana karşıydı işçiler. Bunlarşimdi işten çıkarmalann daha uzun bır süre içinde gerçekleşmesini ve ücretlerin arttınlmasını sağlamış bulunuyor. Fakat yeniden yapılanma planını reddetmişdeğıller. Polonya hükümetinın ekonomık devrimırun4. yıüna başladığı ve çok sert olan diğer planlan uygulamaya hazırlandığı bir sırada bu husus çok önernli. Bn. Suchocka'nın ekibi, parlamentoda şimdilerde son denli sıkı bir bütçe mücadelesi içinde. Diğer önemli bir aniaşma olan IMF'yle kredi anlaşması buna bağlı. Kazanılan her mucadele, komünizm sonrasını yaşayan ülkelerde reform gerçekleştinneyi hedefleyen başka mücadelelere yol açıyor. Bu yolu ilk seçmış oku Polonya, geçen yazdan beıi durumu düzeltmışe benziyor. Fakat bu arada yeni bir tehüke ortaya çJonakta. O da hala kaygı verici bir düzeydekıenflasyon. IMF bütçe açığı konusunda esnek davranmaya haar gjbı. Ancak enflasyonun kontrol altına almması koşulunda son derece ısrarb. Böylesine zor birgırişimde kararh bir hükümet ve sorumlu bır halk, tünelden çıkmayı garanülemeye herıüz yeterü değü. (6 aralık)