Catalog

SAYFA CUMHURİYET 14 OCAK1993 PERŞEMBE 8 DIŞHABERLER Bomöay'da ölü sayısı 500'e çıktı • BOMBAY(AA)- Hindistan'ın Bombay kentınde bir haftadır süren Hindu-Müslüman çatışmalannda 500'eyakın kışininöldüğü bıldirildi. The Tımes Ofİndia Gazetesi. Bombay'dakı hastanelerde teftiş yapan memurann, en az481 kişinin öldüğünü saptadıklannı ve bu sayının 500'e vannasmdan kurkulduğunuduyurdu. Daha önce polis yetkilileri tarafından yapılan açıklamalarda öiü sayısı 153 olarak açıklanmıştı. Bush masasım IVVASHINGTON(AA) -ABD'dc20ocakta Başkanlık koltuğunu Bill Clınton'a devredecek olan Gcorge Bush. görev süresinin dolmasına daha bir hafta varkcn Beyaz Saray'ın mcşhur Değirrni Salonu'ndaki çalışma masasının çekmecelerini şımdiden boşalttı. Beyaz Saray Sözcüsü Marlin Fitzwater "Çekmeceler boşaldı, du varlardaki roimler toplandı" dedi. Birkaç gün öncesine kadar çalışma salonunun duvarlan Bush'un rcsimleriyle doluydu. Bush,4yıldırişgal ettiğı Başkanlık koltuğunu ayın 20'sinde düzenlenecek törenle selefi Bill Clinton'a devredecek. Bush, Beyaz Saray'da cumava dek kalacak. Rumlan'da rahatsalık • LEFKOŞA (AA) - Kıbns Rum makamlan, son iki ytlda Fransa'dan 2.5 trilylon îiralık silah aldıklan ve bunun 350 tnilyar lirahk kısmınıfüzelerin oluşturduğu yolundaki basın haberlerinden rahatsız oldu. Rum Alithi gazetesinin bu konudakı haberi, Rum Tcmsılciler Meclisi Savunma Komıtesi Başkanı Takis Hacıdimitnı ve Rum Milli MuhafızOrdusu'nun (R M MO) yüksek rütbeü subay lannın tepkisıne yol açtı. Rum Mecİısı Savunma Komıiesi'nin, bu hafta içinde basına kapalı özel bir toplanu yaparak silâhlanmayla ilgili yayınlan görüşeceği bildirildi. Kohl ırkçılığı kınadı • ANKARA(AA)- Almanya Başbakanı Helmut Kohl, yabanalara saldınlmasını en ağır şekilde kınadığını bildirdı. Kohl. Kadın Dernekleri Federasyonu'nun, Neo-Nazilerin saldınsını sonucu Mölln'deyaşanan facıa> ı kınayan yaasını cevaplandırdı. Kohl, Federasyon Başkanı Prof. Dr. Didar Eser'e gönderdiği cevap yazısında, yabanalara, mülteci sığmaklanna, Yahudilenn dini yerlerine saldınlmasını kınadığını. bu şekildeki saldınlan ülkcsi için utanç verici olduğunu belirtti. Angola'da çatışmalar • LİZBON(AA)- Angola'nın güney doğusundaki Menongue kenünde yönetim aleyhtan UNITA gerillalanyla hükümet birliklen arasmda sabah şiddetli çatışmalar meydana geldiğı haber veriliyor. Portekiz Haber Ajansı Lusa, Angola'nın başkenti Luanda'daki asken kaynaklara dayanarak verdıği haberi nde, çatışmalarda çok sayıda kişinin öldüğünü belirtti. NATO: BM isterse müdahale ederîz ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - NATO Avrupa Kuvvetleri Başkomutan Yardıması Orgeneral Sir Brian Kenny, "NATO, Bosna-Hersek'e müdahale konusunda Birleşmiş Milletler'den (BM) talep gelirse, yerine getirme isteğindedir" dedi. Orgeneral Kenny, Cenevre Konferansı'ndan umutlu olduğunu da belirterek. sonuçıçin bir hafta beklenmesi gerektiğini söyledi. Konuk NATO komutanı, dün Ankara'ya 7saatlikjet bir ziyaret gerçekleştirdi. Orgeneral Kenny'nin yeni yıl nedeniyle bir nezaket ziyareti yaptığı bildirilirken, konuk komutanın Ankara'daki temaslannın ağırlık noktasını, Bosna-Hersek'teki gelişmeler oluşturdu. 120 ülke kimyasal silahlann üretimini, stoklanmasını ve kullanımını yasaklayan tarihi anlaşmayı Paris'te imzaladılar Kimyasal silalısızbir diinyayadoğru• Arap ülkeleri, ABD'nin de imzaladığı anlaşma- ya, İsrail'in nûkleer silahlanma programını protes- to etmek amacıyla imza atmadılar. Dış Haberler Servisi - Kimya- sal silahlann üretimini, stoklan- masını ve kullanımını yasakla- yan tarihi anlaşma dün Paris'te 120 ülke tarafından imzalandı. Arap ülkeleri, ABD'nin de im- zaladığı anlaşmaya İsrail'in nükleer silahlanma progranunı protesto amacıyla imza atmadı- lar. BM Genel Sekreteri Butros Gali'nin de katıldığı törenle an- laşmayı imzalayan ülkeler her türlü kimyasal silahlannı yok etmeyi taahhüt ediyorlar. Arap Birliği Örgütü Genel Sekreteri İsmet Abdülmecit. dün yapüğı açıklamada Arap ülkelennin kimyasal silahlarla ilgili anlaşmaya karşı olmadık- lannı, ancak daha önce İsrail'- in, nükleer silahlarla ilgili anlaş- maya taraf olması ve nükleer tesıslerini uluslararası denetime açması gerektiğini kaydetti. İsrail'in bunu yapmaması halinde bölgede bir boşluk meydana geleceğini ifade eden Abdülmecid, Ortadoğu'nun kitle imha silahlanndan anndı- nlmasını da istedi. İsmet Abdülmecid, BM Ge- nel Sekreten Butros Gali'ye bir mesaj göndererek bu konudakı görüşlerini bildireceğini söyle- di. Arap Birliği Genel Sekreteri, İsrail'in sınır dışı ettiği Filistinli- ler konusuna değinirken de dı- şişleri bakanlan toplantısının sonuçlannı, BM Genel Sekrete- ri, Güvenlik Konseyj Başkanı, İslam Konferansı Örgütü ve Afrika Birliği Örgütü'ne ilete- ceğini bildirdi. Öte yandan, Mısır Dışişleri Bakanı Amr Musa da Arap ül- kelerinin çoğunun kimyasal si- lahlann yayılmasını önleme an- laşmasını imzalamayacağmı söyledi. Amr Musa, nükleer silahla- nn yayılmasını önleme konu- sunda bir ilerleme sağlanma- dıkça, Arap ülkeierinin tutu- munun devam edeceğini belirt- ti. İsrail'in, nükleer silâhlann yayılmasını önleme konusun- daki yasal düzenlemeye dahil olmasını isteyen Musa, "Silah indırimi. banşın korunması de- mektir. Ancak nükleer silahla- nn denetimi açısından, bir ülke- yi uluslararası hukuk çerçevesi- nin dışında bırakmak manüklı değildir" dedi. Amr Musa, Mısır'ın, kitle imha silahlan çerçevesinde bu- lunan kimyasal silahlarla ilgili anlaşmanın ımzalanmasını. olumlu karşıladığmı da sözleri- ne ekledi. Anlaşmanın maddeleri 24 maddeden oluşan kimya- sal silahlan yasaklayan anlaş- manın önde gelen maddeleri şöyle: •Anlaşmayı imzalayan ül- kelerin kimyasal silahlan kul- lanmalan, üretmeleri, satın al- malan ve stok etmeleri yasak- lanmıştır. •Tüm kimyasal silah tesisle- ri sökülecek ya da başka amaç- lara yönelik tesislere dönüştü- rülecektır. •Anlaşmaya taraf ülkeler, kimyasal silahlannın türü ve stoklanna ilişkin a>nntıb bilgi vermeyi kabul ederler. • Böcek öldürme ilacı ya da gösterileri dağıtmak için kulla- nılan gözyaşartıcı gazlar gibi maddeleri savaş silahı olarak kullanılmayacaktır. Anlaşma, 65 ülke tarafından onaylanmasından 6 ay sonra yürürlüğe girecekür. SİLAHLISOMALİLİLER ATEŞ AÇTI ABD Somali'de ilk kaybıııı vercli • General Aidid'e bağlı grup, ABD'nin silahlı gruplan silahsızlandırma konusunda tarafsız dav- ranmadığını belirtti ve tutumun değişmemesi halin- de ABD'yle savaşmaya hazır olduklannı açıkladı. Dış Haberler Servisi - Şo- mali'nin başkenti Mogadişu yakjnlannda bir Amerikan de- niz piyadesinin silahlı Somalili'- lerce öldürüldüğu bildirildi. ABD birliği Somali'de beş haf- ta önce başlayan Umut Operas- yonu sırasında çıkan çatışma- larda ilk askerini kaybetmiş oldu. Somalili General Muham- med Farah Aidid'e bağlı bir grup. ABD'nin silahlı gruplan silahtan anndırma konusunda tarafsız davranmadığanı ıleri sürerek bu tutumunu değiştir- memesi halinde ABD'yle savaş- maya hazır olduklannı açıkla- dı. AFP'nin, ABD askeri sözcü- sü Jim Kudla'nın acıklamalan- na dayanarak bildirdiğıne göre merkezi California'da bulunan 11. Alayın 3. taburu öncekı gün başkent. Mogadişu çevresinde devriye görevi yaptığı sırada si- lahlı Somalili bir grubun saldı- nsına uğradı. Sözcü tabura ateş açılması üzerine karşılık verdi- ğini bildirdi. Ajans görgü tanıklannın ifa- delenne dayanarak verdiği ha- berde. çatışmada önce hafıf si- lahlann kullanıldığını. ancak sonra ağır silah seslerin duyul- duğunu bildirdi. Reuter taburun karargaha dönmesinden sonra yapılan sa- yımda bir eksik bulunduğunu tespit edildiğini, çatışmanın ol- duğu bölgede yapılan aramada ABD'lı pıyadenın cesedinin bu- lunduğunu bildirdi. Amerikan deniz piyadesinin öldürülmesi çok sayıda ABD'li piyadenin dönüş hanrlıklanna başladığı sırada meydangeldi. Somali'de halen Umut Ope- rasyonu'na katılan 22 bin 500"ü ABD'li olmak üzere21 ülkeden 33 bin 163 asker bulunuyor. Somali'de General Muham- med Aidid'e bağlı bir grup, ABD'yi ülkedeki silahlı grupla- n silahsızlandırma çalışmalan konusunda yanlı davranrnakla suçladı ve durumun değişme- mesi halinde ABD'yle savaş- maya haar oldulannı bildırdi. AFP'nin haberine göre Ge- neral Aidid'e bağlı Birk§ik So- mali Kongresi'nin önde gelen isimlerinden Muhammed Jana, İtalyan televizyonuna yaptığı açıklamada, Amenkalılar'ın 'insani yardım sözünü tutmadı- klannı' öne sürdü. Jana "Bu- gün görünen manzara, Ameri- kalılar'm Somali topraklannı işgal ettikleridır. Üstelık yalnı- zca bizim grubun silahlannı toplamak istiyorlar" dedi. Kimyasal ölümün tarihçesi Yoksulülkeierin atombombası"Yoksul ülkelerin atom bombası" diye adlandınlan kimyasal silahlar. 70 yüa yakın süredir yasaklanmış olduğu halde 20. yüzyılda pek çok iilke tarafindan kullanıldı. l.Dünya Savaşfnda kullanılan zehirü gazlar 100 bin kişinin ölümüne yol açmıştı. Irak tran'la savaşı sırasında kimyasal silaha başvurmuştu. Bağdat yöneümi, Haiepçe katliamında da Kürtlere karşı kimyasal silah kuUanmıştı. Mısır'ın da 1963'te Yemen'de kimyasal silah kullandığı öne sürülmüştü. Fransa, kımyasaj silahlann yasaklanmasını en ateşli biçimde savunan ülkderden biri. Çûnkü 1. Dünya Savaşı sırasında Fransızaskerleri ilk zehirli gaz kurbanlan arasındaydj. Sevgilisi ile yaptığı öne sürülen bir telefon konuşması basına yansıdı Prens Oıaries'ın ipliğipazaraçıkü • Telefon görüşmesi Avustralya'da bir dergide çık- tı. The Sun gazetesi, haberi "Charles'ı tahttan ede- cek 6 dakika" başlığı ile verdi. ABD'li askerler Somali'nin Jilib kentinde denetimi sağladıktan sonra ABD bayrağı çekiyor. ErichHoneckeraıtıközgüı* DtLEK ZAPTÇIOĞLU BERLİN - Erich Honecker artık AJ- manya'da yargılanmayacak ve ömrü- nün kalan günlerini eşinin ve kızının yanında Şiü'de gecirecek. Berlin Anaya- sa Mahkemesi'nin önceki günkü kara- nndan sonra "yargılanması insan hak- lanna aykın" görülen Honecker dün kaldığı Berlın Monbit Hapishanesi'- nden serbest bırakıldı. Avukatlan Honecker'in uçak biletle- rini hazırlamışü bile. Berlin'de de bir kızı bulunar Honecker. eşi ve eski D. Almanya Eğitim Bakanı Margot'un ya- nına Şıh'ye gitmek istiyordu. Doktor- lar, karaciğerindeki habis ur hızla büyü- düğü için ona en çok 6 ay ile 1 yıl arasın- da ömür biciyor. Honecker'in azat edilmesı AJman ka- muoyunu böldü. Ama ilginçtir ki Doğu Almanlann çoğu olaya büyük önem vermiyor ve hatta Honecker'in serbest kalmasını doğru buluyor. Almanya bir- leştikten sonra beklenmedik ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalan ve Batf- dan umduğu yakınlığı göremeyen Doğu Almanlar. "Honecker'in zaten bir Batı mahkemesinde yargılanması yanlıştı" diyorlar. Doğu Almanlar arasında Batı'ya karşı hoşnutsuzluk öy- lesine büyük boyutlarda ki halkı nere- deyse eski liderlerini Batıhlara karşı sa- vunma ihtiyacı duyuyor. Erich Honecker ve arkadaşlan iki ay- dır Berlinde "sınırdaki asî-erlere kaçaîc- lan vur emri verdikleri" gerekçesiyle yargılamyordu. Ama mahkeme on üç oturumda en çok Honecker'in sağlık durumuyla uğraşmak zorunda kalmıştı. Almanya'nm birleşmesi süre- cinde önce Doğu Almanya'daki bir Sovyet garnizonuna, sonra Moskova'- ya sığınan Honecker'in çilesi uzun sür- dü. Honecker. SSCB'nin de çökmesiyle yeni Yeltsin yönetiminin desteğirü kay- betmiş ve ortada kalmıştı. Sonunda Moskova'daki Şili Büyükelçıliği'ne sığındı. Şili yönetimi, Honecker'i Batı Almanlara teslim etmemek için uzun süre direndi, sonunda Başbakan Hel- mut Kohl bizzat Şili'yegiderek "ekono- mik yardımın kesileceği" tehdidiyle yaşh politikaarun Moskova'daki Şili Elçiliğı'nden Berün'e gönderilmesini sağladı. Bu arada siyasi geleceği yine Al- man yardırrana, bağlı olan Yeltsin de eski müttefığiniÜ gözden çıkarmışü. Honecker olayının geldiği nokta. Kohl hükümetinin baştan itibaren ta- kındığı sert tutumu haksız çıkanyor. Bugün ortaya çıkan gerçek şu: Kohl hü- kümeü Honecker'in kanser hastahğı hakkında bilgi sahibi iken Şili'yi onu ia- de etmeye zorlamak için Moskova'daki doktorlara "sağlam raporu" verdirtti. Amaç onu Demokratik Almanya'daki rejimin "suçlusu" olarak mutlaka yargı- lamak vecezalandırmaktı. Oysa eski D. Alman rejimi muhaliflerinin de vurgu- ladığı gibi "bir ülkenin tarihiyle bu şe- kilde hesaplaşmak olanaksızdı". Nite- kim Doğu Alman halkının çoğu Honec- ker'i birçok açıdan "suçlu" görmesine karşın onun zorlama bir iddianameyle bir Batı mahkemesinde yargjlanmasını neredeyse "şahsi bir saldın" olarak gör- dü ve kuşkuyla karşıladı. Honecker'in çilesine son verilmesi, Baü Alman adaletinin yüzünü geç de ol- sa ağartan bir gelişme. Elbette onun eli- ni kolunu sallayarak Şili'ye gitmesi pek çok kişide buruk bir tat bırakjyor. Son olarak Honecker'in, salıverilme- sine çok şaşırdığmı ekleyelim. O kendi- sini hala bir kahraman olarak görüyor ve Naziler tarafından yargılanan Bulgar komünisti Dimitrofla eş tutuyor. EDtPEMtLÖYMEN LONDRA-Pren- ses Diana'nın yakın dostu olduğu bili- nen, ancak sevgilisi mi olduğu "kestirile- meyen" bir erkekle yaptığı iddia edılen telefon konuşması- nın bandı ardından bu kez de Prens Charles'ınki ortaya çıktı. Ingilız magazin basınının en gözü- pek ve yüzsüz temsil- cileri dahi bandın içeriğini açıklama- dılar. Ancak bandın çözülmüş biçimi, basın imparatonı Rupert Murdoch'un AvustraJya'da yayı- mJadığı bir dergıan- de çıktı. Bantta Prens Oıâries oldu- ğu iddia edilen kişi ile eskiden beri "yakın dostu" olduğu bi- linen. ancak sevgilisi mi oldu- ğu "kestirilemeyen" Camilla Parker Bowles ile yaptığı 6 da- kika süren konuşma yer alı- yor. Konuşmadaki 1574 söz- cüğün büyük kısmı cinsel iliş- kiye ve aşka yönelik. Sun gaze- tesi, haben her zamanki san- sasyonei yaklaşımı ile "Char- les'ı tahttan edecek 6 dakika" başlığı ile verdi. Avustralya'daki yayından dünya çapında ahntı yapı- lması, sonuçta tngiltere'de de yayımlanması bekleniyor. Bantlann gerçek mi olduğu ise henüz anlaşılrnış değil. Prens Charies'ın, Camilla ile yaptığı iddia edilen konuşma- nın, Charles'ın Fethiye- Göcek'te birkaç yıl önceki ta- tili sırasında banda alındığı id- dia edilmişti. Ancak içeriği yayımlanan bandın 18 Arahk 1989'da kaydedildiği bildirili- yor. Charles ve Diana'nın mo- bil telefonlarla yaptıklan iddia edilen bu konuşmalannın, İngiliz iç istihbarat örgütü MI-5 tarafından kaydedikiiği güvenilir kaynaklar tarafı- ndan acıkça öne süriildü. İngiliz basını, son iki gün içinde kendisini hükümetle karşı karşıya buldu. Önce hü- kümete tavsiye niteliğinde hazırlanan bir rapor basına sızdınldı. Raporda, özellikle magazin basınının "özel ya- şamlara burnunu sokma" ko- nusunda sorumsuz dav- randığı, bu nedenle basına sıkıdüzen getirilmesi gerektiği savunuluyordu. Hükümet ve iktidar partisinde bu görüşün destekçileri öteden beri vardı. Ardından. yine basına sızdı- nlan bir mektup. aylardır kraliyet ailesine ilişkin olarak yapılan yayınlann, bizzat Charles ve Diana tarafından şızdınldığını ortaya koydu. Özel yaşamlann ipliğini paza- ra çıkartan. basın değil. Char- les-Diana ikilisiydi. Bu dunımda basın aklandı, Başbakan John Major basına sıkıdüzen gerekmediğini be- lirtti. Müstakbel kral ve krali- çe töhmet altında kaldı. Suç- la>icı bakışlar önce Diana'ya çevrildi. Dünyanın en çok fo- toğrafı çekilen "kapak kızı" Diana'nın, basını nasıl kul- landığına ilişkin resimli ve yazılı örnekler televizyon ve basında yayımlandı. Ardı- ndan Charles'ın da "sütten çıkma ak kaşık olmadığı", ortaya çıktı. Bütün gelişmeler, Charles- Diana evliliğinin, her ücünden biri boşanma ile sonuçlanan tipik bir İngiliz evlihğinden başka bir şey olmadığmı gös- teriyor. Kraliyet kurumu et- rafındaki büyülü ve efsanevi havanın ise giderek "ava"ya dönüştüğünü de... ABD vePakistan büyukelçileri Cumhuriyet f iziyaret etti ABD Büyükelçisi Berkeley Richard Berkeley fcrtada) dün gazetemizi ziyaret etti. fstanbul Başkonsolosu Mark Dion ve Külrür Ataşesi Philp Breeden ile birlikte gazetemize gelen Berke- ley, Genel Yavın Yönemıenimiz Ozgen Acar \e Dış Haberler Servisi Şefimiz Ergun Balcı ile görüştü. Görüşmede, yeni ABD yönerimi-Ankara Hişkileri, Kör- fez'deki gerginlik ve Bosna tarüşddı."(Fotoğraf: ERDOĞAN KÖSEOGLU) Pakistan Büyükelçisi Ul Hak yükelçisi İnam ül Hak (soidan birinci) dün gazetemize gelerek Genel Yayın Yönetmenimiz Ozgen Acar ve Dış Haberler Servisi Şefimiz Ergun Balcı ile gö- rüştü. Bir saat süren görüşmede Büyükelçilik Basın Damşmanı Hafız Kozai de bulundu ve Türk basınında tiraj savaşları, Körfez ve Bosna üzerinde dumldu. (Fotoğraf: ÎBRAHİM GÜNEL) ORTADOĞU BARIŞ GÖRÜŞMELERİ Filistin heyetî Israil^e rest çekti • Filistin heyeti, sınırdışı edilen FilistinliJerin dön- mesine izin verilme2se banş görüşmelerini boykot edeceklerini açıkladı. KUDÜS (AA) - Banş görüş- melerine katılacak olan Filis- tin heyeti, İsrail tarafından sınırdışı edilen 400"den fazla Filistinlinin dönmesine izin ve- rilmediği takdirde. görüşmele- ri boykot edeceklerini açıkladı. Kudüs'te bulunan heyet ta- rafından yayımlanan bildiride, "Görüşmelere katılmakla so- rumlu olan Filistin heyeti, sı- nırdışı edilenlerin İsrail'e dönmesinden önce, göriişme- lerin başlamasına bir olanak görmüyor" denildi. Filistin heyetinden Saed Erekat, kararlannı içeren bir mektubu Amerika Dışişleri Bakanı Lawrence Eaglebur- ger'a gönderdiklerini söyledi Mektupta "İsrail'in sorum- luluk eksıkliğı. taraflann ise etkin müdahalesinin eksikliği fsrail'e böyle yıkıa bir hareket izleyerek, görüşmeleri sabotaj etme serbestliği vermiştir" de- nildi. C'st düzeyde bir İsrailli gö- revlı ise karann hiç de üretici olmadığını. heyetin fikrini de ğiştinnesini ümit ettiğini söyle- di. Yetkili, Filistinlilerin dunı- munu değiştirmek için İsrail'in herhangi uziaşma önerisinde bulunup bulunmayacağına ilişkin bir soruya, "Fikirlerini değiştirmelerini sağlamak bi- zim görevimiz değü" şeklinde yanıt verdi. Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) liden Yaser Arafat da îsrail tarafının kararsızlığı ne- deniyle •'ölüm tehlikesinde bu- lunan" ikili banş görüşmelerini kurtarmak için büyük güçlerin bir şey yapmamalan halinde, banş sürecine katılmayacakla- nnı bildirdi.