Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
İSTANBUL-Bebek, Levent,
Göztepe, Ataköy;
ANKARA-Merkez ve
İZMİR-Karşıyaka şubelerinde
haftasonu tatili kaldırıldı!
P A M U K B A N K P I E 5 T I O I
Cu mhuriyef
Bu şubelerdeyı birinVuğrayın,
Prestîge Card '*•
^başvurunüzu yçpıı
ırlanın!
P A 9 K P R E S T I O I
İ.YIL / SAYI 24346 / 3000 TL (KDV içinde) KURUCUSU YUNUS MADİ (1924-1945) BAŞYAZARI- NADİR NADİ (1945-1991) 31 MAYIS 1992 PAZAR
EkoııoıııiS.O.S.veriyor•Nisan ayı itibanyla son 1 yıllık enflasyon yüzde 74'e ulaştı. •Döviz rezervinin 1.7 milyar dolarlık bölümünün eri-
diği hesaplanırken devletin 106 trilyon liralık iç borcu var. #Merkez Bankası'nın verdiği avans yasal sınırda. • Yeni
şirket kurma sayısı azabyor. #Dış ticaret geriliyor. •İşçi Bulma Kurumu'na başvurular son 6 ayda yüzde 25 arttı.
TUNCAYÖZKAN
ANKARA - Türkiye, ekono-
mik açıdan bunalımlı gûnler
yaşıyor. Ekonomideki hemen
hemen bütün göstergeler ka-
ranlık bir tablo ortaya koyar-
ken dış ve iç borç artışı, enflas-
on, işsizlik, emisyon, dolarda-
ürmanış vatandaşı bunaltı-
yor.
Nisan ayı sonu itibanyla yıl-
lık enflasyon oranı yüzde 74
olarak belirlendi. Emisyon ge-
çen yıla oranla yüzde 56 artış
gösterdi. İç borç 100 trilyonu
aşarken, dış borçlann tutan 50
milyar dolann üzerine cıku.
Kurulan yeni şirketlerin sayısı
da azahyor. Son 6 ayda tş ve İş-
çi Bubna Kurumu'na yapılan iş
arama başvurulannda da, yüz-
de 25 arüş oldu. Döviz rezervle-
rindeki 1.7 milyar dolarbk azal-
ma, banka rezervleri tarafından
da karşılanamıyor. lthalat ve
ihracat da geriliyor.
Istatistikler, ayhk enflasyon
oranlannda gerçekleşen düşüş-
lerin yıllık enflasyon oranına
önemli bir etki yapmadığmı
gösteriyor. 1991 ile 1992 nisan
aylan arasındaki 12 ayhk dö-
nemde en/lasyon 12 puan bir-
den yükseldi. Nisan 199lde
yülık yüzde 62.1 olarak gerçek-
Her yerde $ var• Tahtakale ve döviz büfelerini özellikle ay başlan
maaşını alan işçi, memur, emekü dolduruyor.
• Sigorta şirketleri de dolar güvencesini kullanıyor.
• Turizm sektörü dolarla çalışıyor.
• Futbol ve basketbolda yabancılann transferi ile
başlayan 'dolarlı pazarbk'lara
voleybolcular da ayak uydurdular.
• Esnaf da dolara yöneldi. Gıda piyasalannda da
mala değil, dolara yatınm moda.
•Gayri menkul sahiplerinin dolarla fiyat ya da
kira belirlemesi nedeniyle emlak piyasası tıkandı.
Komisyonlannı dolarla alan emlakçılar, kur
artışı yüzünden müşteri bulamıyorlar.
• Dolardaki yükseliş yaz aylannda mayo
fiyatlannı da yükseltiyor. • 16. Sayfada
Utanıuorum
ondançabuK,
t
1900 TL,:
10 00 Ti.
10 0 0 r.t
10 0 0 T.L-
10 0 0 TL
1000 T U .
+ I00C TL
1OOLAP
df
leşen enflasyon, nisan 1992'de
yüzde 74'e tırmandı. Son iki yıl
içinde enflasyon en yüksek dü-
zeye 1992 ocâk ayında ulaşü. 20
ekim seçimleri öncesinde yapıl-
ması gereken fiyat ayarlamala-
nnın ANAP iktidan sırasında
gerçekleştirilmemesi ve arka-
sından gelen zamlar, ocak ayı-
nın enflasyon rakamının yüzde
11 oranında artmasına neden
oldu.
Döviz rezervlennde de,
önemli bir oranda azalma yaşa-
nıyor. Rezervler, 1991 yıl sonu
itibanyla 10.8 milyar dolarken,
bu rakam nisan ayı sonunda 9.
7 milyar dolara düştü. Merkez
Bankası'ndaki bu azalma, özel
bankalann döviz rezervlerinde-
ki artışla da kapanamıyor.
Merkez Bankası istatistikleri.
rezervlerindeki azalmalann
sürdüğünü gösteriyor. Döviz
rezervlerinde, mayıs ayından
sonra bir artışın beklendiği, an-
cak açığın kapanmasının zor
olacağı kaydedıliyor.
İç ve dış borçlanmada, Cum-
huriyet tarihinin en büyük ra-
kamlanna ulaşıldı. Dış borç
rakamı 50 milyar dolann üstü-
ne tırmanmaya devam ederken
iç borçlanma da 106 trilyona
dayandı. İç borçlanma senedi
faizlerinin yükselmesi de devam
ediyor. 1991 yılı sonunda yüzde
70. 6 olan ortalama iç borç faiz
oranı mayıs 1992 itibanyla yüz-
de 74.4 oldu. Faiz oranlannın
yukanya çekilmesi, yatınm ve
büyümeye olumsuz etkilerini
de sürdürüyor.
Veto edilen Tahkim Yasası'-
yla gündeme geien Merkez
Bankası'nın Hazine'ye verdiği
kısa vadeli avanslarda da yasal
sınırlara gelindi. Yasal olarak,
Hazine, butçenin yüzde 15'i
oranında avans alabiliyor. Bu
rakam da 31.2 trilyon lirayı aşa-
mıyor. 15 mayıs tarihi itibany-
la avans miktarı 30.5'e ulaştı.
Bu rakamın aşılabilmesi için ye-
ni yasa gerekiyor. Yasal düzen-
leme yapılarak, oranın yüksel-
tilmesinin enflasyonu körükle-
yeceği kaydediliyor.
Enflasyon artışının önemli
göstergelerinden biri olan para
basımı çakşmalanna, aralıksız
devam ediliyor.
Emisyon, geçen yüa göre
yüzde 56 oranında arttı. Geçen
yıl mart ayı itibanyla 13 trilyon
118 milyar olarak gerçekleşen
emisyon, 1992 mart ayında 20
trilyon 481 milyara yükseldi.
Emisyonun, haziran yerel se-
çimleri, tanm ürünleri destekle-
me alımları, toplusözleşmeler
ve memur maaşlanna yapıla-
cak zamlar nedeniyle daha ar-
tabileceği, bunun da enflasyon
oranını yükselteceği uzmanlar-
ca dile getiriliyor.
WArkasıSa.l7,Sü.6'da
TOBB Genel Kurulu'nda enflasyon konusunda beklentilerin karşılanmadığı gerekçesiyle hükümet eleştirildi
Demirel: Ayaklarım bağlı• TOBB Genel Kurulu'nda konuşan Başbakan
Demirel, "42 trilyon lira borç faizi olmasa bütçe
denktir. Faizleri ve maaşlan ödemek zorundasınız.
O zaman da geriye bir şey kalmıyor ki. Elim kolum
bağlı olsa koşanm, ama ayaklanm bağlı. Enflas-
yonla kıyasıya mücadeleye girdik" dedi.
ANKARA
GUVCEL
CÜ1NEYT ARCAYÜREK
"8dişm" 0 Yüzü,
BuYuzü
Ekonomide yaşadığımız sancılı gün-
lerde latife yapmayı sevenler bir iki
gün daha sabretmemizi salık veriyor-
lar.
4-10 haziran tarihleri arasında iz-
mir'de toplanacak olan "Iktisat Kong-
res/"nde kurtuluş yollannın açılacağh
nı savunuyoriar.
Gazetelerin kimi haberleri de bu
olasılığı doğruluyor. Prostat ameliyatı
sonrası hâlâ elbise giyemeyen Tö,
yatnğı yerde hem sağlığını hem de ak-
lını Iktisat Kongresi'ne hazırlıyormuş.
Oylesine şaşırtıcı, dar boğazdaki
MArkastSa.l7,Sü.2'de
(Cumhuriyet Bü-
rosu) - Türkiye
Odalar ve Borsa-
lar Birliği'nin
(TOBB) 47. genel
kurulu hareketli
başladı. ANAP
Izmir Milletveki-
li Işın Çelebi'nin
yuhalandığı genel
kunılda konuşan
Başbakan Süley-
man Demirel,
hükümetin 500.
gününden sonra
ekonomik denge-
leme programı
sonuçlannın 'kıs-
men hissedilece-
ğini', KİT'lerin
kimseye peşkeş
çekilmeyeceğini
söyledi. Demirel,
"Kazancımızı
bankalara ver-
mekten bıktık,
Sa.l6,Sü.3'de
ÇELEBİ YUHALANDI - Başbakan Sükyman Demirel, TOBB Genel Kurulu'nu Devlet Bakanı Tansu ÇfflerTe biıükte izle-
dl Koogrede AN AP'ı temsfl eden tzmir MületvekiU Işm Çdebi, TOBB delegeleri tarafından yuhalandı. (Fotoğraflan AA)
TOBB'DE SEÇİM HEYECANI POLflİKACI, İ^ VE BİLİMADAMLARININ GÖRÜŞÜ;
Patronlann zirve savaşı Kimse mucize beklemiyor
DOĞAN AKIN/SERTUĞ ÇİÇEK
ANKARA - 700 bin üyesi bulunan 305 oda
ve borsamn ortak sesi, Türkiye Odalar ve Bor-
salar Birliği (TOBB) tarihindeki en zorlu seçi-
mi yasıyor. Bir yanda DYP'den milletvekili ola-
biknek için 20 Ekim seçimleri öncesi TOBB Baş-
kanlığı'ndan istifa eden Yalım Erez, öte yanda
Erez'den sevinçle aldığı bayrağı bugüne kadar
getiren "atanmış başkan" Rona Yırcalı.
Sonucu belirleyecek delegelerin önemli bir
kısmı, henüz son kararını vermemis durumda.
Başbakan Süleyman Demirel'in dün toplantı-
da yaptığı konuşmada ve davranışlannda taraf-
sız bir tutum sergilemeye çalışması, kulis çalış-
malannın önemini arttırdı. Adayların kurmay-
ları, önceki akşam başlattıklan otel lobilerine
yönelik "seferlerini" dün akşam, artan uir hızla
sürdürdüler. Her iki adayın da şanslı ve iddialı
mArkasıSa.l6,Sü.3'de
Ekonomi Servisi - Ekonomide yaşanan son
gelişmelerle ilgili olarak politikacılar, bilim-
adamlan ve işadamlan görüşlerini açıklamayı
sürdürüyorlar. Dolann yükseüşinı ve etkisini
değerlendiren yetkililer, ekonomide yakın gele-
cekte mucize beklemenin olası olmadığını dile
getirdiler. Cumhuriyet'e görüşlerini açıklayan
politikacı, bilimadamı ve işadamlan özetle şun-
lan söylediler:
• Necmettin Cevheri (Tarım ve Köyişkri Baka-
nı) Dolar bir ölçüde enflasyona tabi olarak
yükseliyor. Enflasyonu takip ediyor. Dünyada
enflasyonu 3-5 ayda indiren yok. Ekonomide
mucize olmadığını biz senelerce söyledik. Ten-
kit ettigimiz zaman da söylemiştik.
• Prof. Yüksel Ülken (İstanbul Üniversitesi)
Atatürk Türk parasının değerini koruma ko-
nusunda büyük duyarlılık gösterirdi.
Türk parasının değerini koruma üzerinde en
UArkasıSa.l7,Sû.2'de
İstanbulFeribotu yangınından
kurtulanyolculardan suçlama:
Yangını
geçhaber
verdiler• İstanbul-Izmir
seferini yaparken
Avşa Adası açık-
lannda yanarak
batma tehlikesi
geçiren İstanbul
Feribotu'nun yol-
cu ve müretteba-
tından bir bölümü
İstanbul'a getiril-
di. Yolcular yan-
gının geç haber
verildiğini ve fıli-
kalann çalışmadı-
ğim SÖyledİler. 60 mürettebat Gökçeada Feribotu'yla
Gemide bulunan geünidi.
kanto sanatçısı Nurhan Damcıoğlu "lnsan hayatı-
nın bu kadar ucuz olduğunu bilmiyordum. Feri-
botun elektrik donanımı açıkta. Doktor yok. Fili-
kalann üpası yok" dedi.
• 14 nilyartık yapış otoları
Feribotta bulunan 89 araçtan 5'inin yanş otosu oldu-
ğu ve değerlerinin 14 milyan bulduğu belirlendi. Yol-
cular, Denizcilik İşletmeleri'ni suçlayarak davaa
olacaklannı söylediler. Denizcilik İşletmeleri Genel
Müdürü Kenan Öner, yolculann panik içinde olduk-
lanndan bu iddialarda bulunduklannı belirtti.
•i. Sayfada
Bolu'da yanlış ihbar
Teröristier'
îztiçıkh• Halkın kuşkulandığı her yabancıyı "terörist" diye ihbar et-
mesi üzerine operasyon düzenleyen güvenlik güçlerinin son
olarak bir ihbarla baskın yaptıkları yer izci kampı çıktı. 4 kişi,
terörist olmadığının anlaşılmasıyla serbest bırakıldı.
nıûın "Bolu daâlannda kamp
kuıdıık" bıçımindckı ıfadesi
\\KARA - Bolu'da nuven- u/crınc lıalkın. rRilısin ve jan-
lık s:uçlcnnın bir ıhbarı"dceer- darmıının\avıdığı"PKKpani-
l j k b k r ^ " >>ürü>or. Halkın kuşkuian-
II
^
1
>dbancı>ı "terörist"
lcnjııcrckbaskınvaptıklarrvcr
PKK \cnne ı/cı'kampı çıktı.
kanıpia bulunan 4 kı>ı.PKK"lı
l l d k
cımesı üzerine ope-
d i k l i
> > p
ıcıonsiler olmadıklannın anla- ıa\\onlar dikcnlc\en cmni\et
şilnıası üzerine sorbcst bırakıl- s?örc\lilcri. Cumhumct muha-
Jı hınnın oıcl cxlasından sonra.
Gerede'de >akalanan bir sa- UArkasıSa. 17, Sû. Vde
ÜNLÜLER İŞKENCEYİ ANLATIYOR
TankAkan işkenceyi
dinledi, gözleri kapalı
• Tarık Akan Al-
manya'da yaptığı bir
konuşma nedeniyle
1981'de gözaltına alındı.
1. Şube'nin karanlık
hücrelerinde, işkence gö-
renlerle beraber yaşadı.
Bit ve pireyle tanıştı.
Gözleri bağlı, sorguya
götürüldü. Dövüldü,
horlandı.
lİTFtOFUrnMziyaznı
M12. Sayfada
Dergi/Bugün
Gelecek
kapımızda
Pazar Konuğu / 6. Sayiada
Kozakçıoğlu: İstanbul'un
birinci sorunu göç
TV /10. Sayfada
Sıradan, ama
oyalayıcı filmlerin
günü
BM / 9. Sayfada
SırbistaıTa
ambargo
kıskacı
Moda/Arka Sayfada
Coco!.. Coco!..
Coco!.. Chanel
ARDENDAKI
GERÇEK
Dindaşlar
Örgütü?..
Vaktiyle Tank Bin Ziyad Ce-
belitank Boğav'nı geçerek
lspanya içlerinden Avrupa'ya
yönelmiş, Osmanlılar Viyana-
yı kuşatmışlar.
Hıristiyan-Müslûman savaş-
lan Batı'nm belleğineyerleşmiş,
bilinçaltına işlemiş. Günümüz-
de bu konu üzerine çok varsa-
yım ve çeşitleme yapılmıştır.
Ama Avrupa'nm neredeyse gö-
beğinde süregelen Müslüman kı-
yımına, uygar ülkelerin yeterin-
ce ilgi göstermemesinin başka
nedenleri de var.
Avrupa, iç çelişkileri yüzün-
den birleşip harekete geçemiyor.
Bosna-Hersek'te kurulan mez-
bahada akan kanları durdura-
mıyor. Uygarlığın yüzakı sayılan
Avrupalı, utanç verici bir edil-
genlik içindeyken ABD Dışişle-
ri Bakanı Baker'ın sesi yüksel-
di.
Bosna-Hersek'teki katliam
neredeyse bir soykırıma dönüşe-
cek. Nerede insan hakları ve ba-
rış şampiyonlan? Kuveyt'in iş-
galinde ortalığı birbirine katan
Birleşmiş Milletler Güvenlik
Konseyi nerede? 'Uluslararası
Toplum' nerede?
Olayın bir yüzü bu!..
Ya Oteki yüzü?
Islam dünyası ne yapıyor?
Suudiler'den Basra Körfezı
şeyhliklerine, Mısır'dan Fas'a
kadar 'Masnklılar' ve 'Mağ-
ripliler' niçin katliama karşı or-
tak bir davranışla ağırlıklannı
koyamıyorlar?
Türkiye bu yolda elinden ge-
leni yapmaya çalışıyor. Buna
karşın Islam dûnyasınm hali,
Batı Avrupa'nm tutumundan
• • •
%ArkastSa.l7,Sü.l'de
Tarmı greviııde sıkıııtı
• Koalisyon hükümetinin ilk grev erteleme karanna büyük tepki var. Çalış-
ma Bakanı Mehmet Moğultay 38 işletmedeki grevin "Genel sağlığı ve milli
güvenliği bozacağı" gerekçesiyle ertelenmesi konusunda, "Kararın alın-
dığı Bakanlar Kurulu toplantısına katılmadım" dedi.
ANKARA/ÇANKIRI (Cumhuriyet) - DYP-
SHP koalisyon hükümetinin ilk grev ertelemesi
karan tepkiyle karşılandı. Tanm-İş Sendikası
Genel Yönetim Kurulu, 1 haziranda başlaması
planlanan Tanm-İşletmeleri Genel Müdür-
lüğü'ne (TİGEM) bağlı 38 işletmedeki grevin
"genel sağlığı ve milli güvenliği bozma" gerek-
çesiyle Bakanlar Kurulu'nca 60 gün ertelenme-
sini kınadı. Çalışma Bakanı Mehmet Moğul-
tay, "Ben grevin ertelenme karan alındığı
Bakanlar Kurulu toplantısına katılmadım" de-
di.
Tanm-İş Sendikası Genel Yönetim Kurulu
tarafından yapılan açıklamada, 60 gün sonra
uyuşmazlığın Yüksek Hakem Kurulu'na sevk
mArkasıSa.l6,Sü.8'de
BUĞDAYTABAN FİYATI
ÇİFTÇİYİSEVİNDİRDİ • 16.Sayfada
GOZLEM
UĞUR MUMCU
Nevruz ve Otesi...
BERÜN- Kürt sorunu nasıl çözülecek?
Konuyu çok genel çizgilerle ikiye ayırmak gerekiyor:
1 -Demokratikleşme.
2-Terör.
Demokratikleşme ve demokratikleşme süreci içinde
"Kurt kimliği"nin tanınması bu yolda atılacak ilk ve zo-
runlu adımdır.
Bu demokratikleşme süreci AGİK ve Parıs Şartı ile
başlamıştır.
-Bundan sonra yapılması gerekenler, Kürt kimliğinin ne
UArkosıSa. 17, Sü. 7'de