Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
3 EKIM1992 CUMARTESİ CUMHURIYET SAYFA
EKONOMI
Fındıkta peşin
ödeme isteği
• GIRESLN-Gıresun
Tıcaret Borsası Başkanı
Ahmet Başkan. fındıkta
peşın ödeme yapılmaması
halındeuretıcının tüccann
ve Fıskobırlık ın batağa
duşecegınıso>ledı Fındıkta
fonunsembolık duzeve
ındınlmesı serbest
pıyasadakı fi>af
ıstıkrarsızlığı ıletuccarve
Fıskobırlık ın ıçınde
bulunduğu durumu
değerlendıren Tıcaret
Borsası Başkanı Ahmet
Başkan, 'Devletfındığını
teslım eden uretıcılere
odemeyı peşın yapmazsa
uretıa de tüccar da
Fıskobırlık de batar' dedı
Eğit-Sen'e
süpgön
• TOK AT (Cumhuri)et) -
Eğıı-Sen Tokat II Temsılası
Vedat Kekomehmetoğullan
Nığde'ye Orgutlenme
Sekreten Bedel Harmancı da
Yozgat'a surgun edıldıler
Surgune uğrayan Tokat İl
Temsılcısı Vedat
Kekomehmetoğullan "Bu,
sürgunden de ote
jargılanmadan, soruşturma
açılmadan yapılan bıryok
etme hareketıdır Surgunler
bızı yıldırmaz Mucadelemız
kesıntısızdır Çunku
demokrasının onunde
engeller tuzaklarçoktur
Ama demokratlar bu
tuzaklann onunde dımdık
duracaklardır Mucadelemız
Tokat öğretmenlenne ornek
olarak kalacaktır" dedı
ÇETKO'dan doğal
market hazırlıgı
• ADAINA(AA)-Son
yıllarda ışlenmışgıda
uretımınde, sağlığa zararlı
katkı ve hormon
kullanımının vaygınlaşması
uzenne. Adana Çevre ve
Tuketıcı>ı Koruma Derneğı
(ÇETKO) doğal market
açmd karan aldı ÇETKO
Başkanı Hılmı Ç tmurdan
gelecek \ıl uvgulamaya
koyacaklan proje
kapsamında, tuketıcıye
tamamen doğal koşullarda
yetıştınlen urunlersunmayı
hedefledıklennı soyledı
Best kâra geçti
• BITLIS (AA) - Bıths Best
sıgara fabnkası kurulduğu
> ıldan ben ılk kez kâra
geçerek 506 mıl> on lıra kâr
ettı Fabnkabunyesınde250
mılyar Iırava 2 yenı ünıte
kurulacak. ışçı kapasıtesı 3
bıne çıkanlacak 131 ışçının 2
vardı> a halınde çalıştığı
tabnkada uretılen,
Türkıyenın ılk ozel sıgarası
unvanına sahıp BEST,
kuruluşundan bu yana ılk
defa kâra aeçtı
Tofaş ve
Renault'dan zam
• Iş-Ekonomi Servisi -
Renault urettıgı
otomobıllenn perakende
satış fıyatlannı vuzdeö 5
oranında arttırdı Renault
Maıs ten v apılan vazılı
açıklamava goreeylul
ajındanıtıbaren 1993model
olarak uretılmeve başlanılan
otomobıllenn en ucuz
modelının66mılyon411 bın
lıraya satılmaya başlavan
Renault 12 Toros oluşturdu
OteyandanTofaş ürettığı
otomobıllenn fiyatlannı
yûzde 4 95 ıle yuzde 6 89
arasında değışen oranlarda
arttırdı Yapılan zamdan
sonra Tofaş otomobıllenn en
ucuz tıpı olan Serçe nın
fıyatı vuzde 6 81 oranındakı
artışla 44 mılvon 238 bın
lıradan 47 mılv on 250 bın
lıraya yukseldı
Sût üreticisinin
yüzö güldü
• BL RDL R (Cumhumet)-
Burdur Tanmsal Amaçlı
Koy Kalkınma
Kooperatıflen Bırlığı'nce
gerçekleştınlen sut
ıhalesınde yaklaşık 35 bın
uretıcının sutu ortalama 2
bın 300 lıradan satıldı Bır
hafta once duzenlenen
ıhaleve gırme\en alıcı
fırmalar, kooperaüflerbırlığı
tarafmdan hazırlanan
şartnamevı kabuletmek
zorunda kaldılar
Vergi Reformu alt komisyonda. Bazı vergilerdeki muafıyetler ayıklanıyor
Vergi reformunda yeni vergi yok
ANKARA (Cumhurivet Bu-
rosu) - Vergi retonnu \d^d
tdslagındd venı vergi yok
Mdlıvc \c Gumruk Bdkanı
Sıımer Ordl ın Bdkanldr Ku-
rulu na sunduğu tdsldğa gore
vcşıılı \ergılerdekı gereksız
muafivetler' kaldırılarak dd-
hd gerçekçı oranlar uvgulana-
uık Orneğın hdlen vuzde 46
olan kurumlar vergısı oranı
ddhd gerçekçı bır duzeve çe-
kılecek Kdsden vergı kaçıran-
larla vergı odememe>ı
dlışkdnlık halıne getırenlcre
uvgulandcak vaptınmldr ard
sındd teşhırde veralacdk
Mdlıve ve Gumruk Bdkanı
Sumer Oral ın teknık hdzırlık-
Idrını tdmdmlddıgı vergı refor-
mu vdsd tdsldğı Bdkdnldr
kurulu nun goruşune sunul-
du Bdkanlar Kurulu nun
oncekı gece vaptığı toplantıda
ele dlınan tdsldk son şeklı ve-
nlmek uzere DYPlı Bdkan-
ldr Sumer Oral Tdnsu Çıller
Şerıl Ercan ılc SHPlı Bakan-
lar Abdulkadır Ateş ve Onur
Kumbdracıbdşı ndan oluşan
dlt komısyon dd ele alına-
(.dk Alt komısyonun bır haftd
ıçınde çalışmalannı tamam-
Idvdrak tasldğı gelecek per-
şembe gunu Bakanlar
Kurulu na sunmdsı beklenı-
vor
Köklü düzenkmeler \ ok
Edınılen bılgıve gore yıllar-
dır kamuovunu rahatsız edcn
vergı addletsızlıklen" konu-
sunda koklu duzenlemelere
ver venlmıyor Vergılenn vd\-
gınldştınlmdsı ve devlet gelır-
lennın artınlması ıçın bır dızı
onlemın ver dldıgı tdslakta.
venı vergı vok Tasldğd gore.
çeşttlı vergılerdekı "gereksız
muafivetier kaidıniarak. bd-
zı vergılerde dahd gerçekçı
vcrgıler uygulanacak. Orne-
• Yeni \ergi: Malıye ve Gumruk Bakanlığfnca hazırlanan vergı reformu
\asa taslağındd yenı vergı yok
• Muafivetler: Taslağa gore. çeşıtlı vergılerdekı "gereksız muafıyetler"
kaidıniarak. bazı vergılerde daha gerçekçı oranlar uvgulanacak Orneğın,
Kurumlar Vergısfnın halen yuzde 46 olan oranı daha "gerçekçf bır du-
zeve çekılecek
• Kaçakçrya vakın takip: Halen yuzde 2.5 oranında gerçekleşen vergı de-
netımı artınlarak, devletı \ergi kaybına uğratanlar yakın takıbe alınacak
Kasten vergı ödemeyenlerle. vergı odememeyı alışkanlık halıne getırenler
teşhır edılecek
ğjn. halen yuzde 46 olan
Kurumlar Vergısı oranı daha
" gerçekçı" bır duzeve çekıle-
rek Toplam vergı gehrlennde
'azalmayla' sonuçlanmaya-
cak onlemler uzennde duru-
Idn tdslağa gore halen yuzde
46 olan Kurumlar Vergısı ord-
nı v uzde 2Ve ındınlecek
Herkesın mdlı gucune gore
vergı odemesı" ılkesı dıkkate
jlmarak hazırldndığı bıldın-
len tasldk. yuzde 2.5 ordnındd
gerçekleşen vergı denetımının
yoğunldştınldrak kdçdkçıla-
ra kdrşı elkın onlemlere gıdıl-
mesını. vergı kaçdkçılann
"ydkın takıbe" alınmasını on-
goruyor Kasden vergı kaçı-
ranldrla. vergı odememevı
alışkanlık halıne getırenlere
uvgulanai.dk Vdptırımldr ara-
sındd ' teşhır e de ver venlı-
yor
Senet be> anı tartışması
Edınılen bılgıve gore Vergı
reformu çdlişmdldrında " ser-
vet be>dnı na yer venlmedı
SHP vukumlulcnn odedığı
vergı ıle sahıp olduğu vdrlıkldr
drasında denetım ışlevı goren
servet bevanının tekrdr gcıınl-
mesı eğılımınde olmdsına
karşın. DYP nın bu onenvc
çok sıcak bdkmddığı bıldınlı-
yor
Belgc duzenınm dışında
kdldıgı ıçın vergı kdçakçılığını
kolaylaştırdn goturu vergı'
uyguldmdsının bdzı meslekle-
rc oncelık vcnlerek aşdmdlı
bır şckılde kdldınlmdsı ongo-
ruluvor Halcn vdklaşık bır
mılvon yukumlu goıuru usul-
dc vergılendırılı>or D'V, P'nın
"sıvdsı olarak kendısı dçısın-
dan rısklı buldugu bu onen
konusundd SHP nın ı^rarlı
olduğu belırtılıyor
Alt komısvon çalışmdldrın-
dd Malı>e ve Gumruk Bd-
kanlıgı ncd hdzırlandn
taslakld SHP nın ddha oncc
hazıriadığı vergı Çdlışmdları
drasındd ydkınldşmd sağlan-
mdsına çdlışıldidk
Başbakan Süleyman Demirel ITO'nun ödül törenine katıldı
6
Ana sorun kaıııu borcıı'Ekonomi Servisi - Bdşbakan
Sulcvman Demirel Turkıve-
nın sorunldrının sahıpsız olma-
dığını belırterek Turkıye nın
bulun oldvı ınalı sdğlıklılık ıç
para meselcsıdır dedı
Istanbul Tıcaret Odası 1991
\ılı gelırlen uzennden en çok
gelır ve kurumlar vergısı veren
uvelcnnı Alaturk Kultur Mer
ke/ı nde du/enledığı torende
odullendırdı
Kötülüklerin kav nağı
1991 vılındakı Ntır buvume
v u/dc 71 enflasvon v uzde 5 ıh-
rjcaı artışı ve vuzde 2 5 nufus
drtışınddn) oluşan tdblonun ıvı
olniddıgına ışdrct eden Demı-
ıcl "Turkıvenın bır sorunu
\ar Bu kamu borçldnma ıhtı-
vau sorunu Her turlu kotulu-
gun kdvnagı burddd toplanı-
vor Ikıncı meselc dc kdnıu
harcamdldnnın kdrşılığını bul-
mak' dedı
Gelır ddgılımtnın allak bul-
lak olduğu pek çok dengelenn
bozulduğu bır toplumda ıstetı-
dığı kadar sdbnn bulunamdyd-
Cdğ'nı \urgulavan Dcmırcl"
(Sdbret kardeşım) ben klasık
sdbırdeğıl demokratıksabırıs-
lıyorum Yanı. (zamanı bekle)
anlamında ıstıyorum Çünku
her sevın bır zamanı vdr dıvc
konuştu
Torende konuşan Bdşbakan
Suleyman Demirel dev letın ge-
lır-gıder arasınddkı açıgı kdpd
ıjcak kddar vergı aldidgını
bunun da ^2 tnlvon oldugunu
anlatarak devletın oncmlı all-
Vdpı vatınmları ıçın hartava-
cdk mıktardd parası bulunmd
dığını, ulkenınelbısesıddrdldıgı
ıçın de devlet tdrdtınddn vapıl
mdsı gereken vatınmların da
çoğaldığını sovlcdı
Vergı retormu vasd tdsanM-
nın hazırlıkldnnın surdugunc
ve malıvenın >dplığı hazırlıkld
nn tartışıldcak duzeve geldıgını.
i!>aret edcn Demirel sozlennı
şovlctamdmlddı
"Turkı>c nın butun bu so
runldnsahıpsızdeğıldır Bunlaı
bızımczbenmızdedır Turkıve-
nın sıkıntılan >anında "Var ları
davar Idarevıdevrdldığımı/dd
10 mılvdr doLır dovız re/ervı
vdrdı Bugun ulusal rezcrv 1^
mılvar dolar Tıııkıvc dc öo\u
sorunu vok Bır buvuk avanıa-
jımi7 da lurızm Tııri7mı ada-
makallı desieklı.melı>i/' Tur-
kıvenın butun olavı malı sağ-
lıkİJİık ıı, par.ı mcNCİesıdır
Turkıve nındişandaçok buvuk
ılıban var
Ataturk Kultur Merkezı -
ndc duzenlenen odul torenın-
de bır konuşma yapan ITO
Bdşkanı Şdhınoğlu Tdnsu
Çıller Ruşdu Sardcoğlu tartış-
masını Demirel e şıkayet ede-
rek Çıller ve burokrdtldr ıvı
çalışmalıdır dedı Ekonomi
vonctımının ıvı çabşması ge-
rektığını anlatan Şahınoğlu
kamuoyunda ızlenen uyum-
suzluğun yurtdışında da ya-
şanmasının ı^ âlemını rahatsız
ettığını soyledı
Daha sonra Başbakan De-
mirel. en fazla kurumlar vergı-
sı odeyen kuruluşlara altın
plaketlennı verdı En yuksek
gelır vergısı odejenler arasın-
da 4 mılyar lıra ıle dltın mddal-
va alan Matılt Manuk>ana
odülunu TOBB Başkan Vekılı
Fuat MırdS verdı Torende 10
mılvar lıranın uzennde Ku-
rumlar Vergısı odeven 47 u>e
altın plaket 5 mılvar lıra ıle 10
mılyar lıra arasında Kurumlar
Vergısı odeven 42 uve ıle 2 5
mılvar lırd ıle 5 mılyar lırd drd-
sında Gelır Vergısı odeyen 4
uye altın madalva aldı 2 5
mılvar lırd ıle 5 mılyar lıra Ku-
rumlar Vergısı odeven 245 uve
ve 250-500 mılyon lıra arasın-
da Gelır Vergısı odeven 61 uye
dc takdırname ıle odullendınl-
dı
Hazine pirinç ithalatmdaki fonun değişmeyeceğini açıkladı
Pirinç ithalatı pahalılaşmayacak
ESIN Sl'NGUR
Pınnçıekı kanşiklığa Hazine
el koydu Hazine ve Dış Tıcaret
Musteşarlığı Jthalat Genel Mu-
durlugu pınnç ıthalatına uygu-
Idndn ton başınd 50 dolarlık
fondd değışıkhk vdpılmayaca-
ğını açıkladı
Son bır haftadır pıyasalarda
fon mıktannın ton başına
150-200 dolard çıkanlacağı
sovlentılennın yaygınlaşması.
ıthalatçılann mal satışlannı
durdurmasına. fiyatlann da
300 ıld 500 lıra •"• sında artma-
sına neden o „ rtyasadakı bu
hareketlenme ûzenne toptancı-
lar, Hazıne'ye faks çekerek fon-
lann arttınlmasının tuketıcıyı
mağdur edeceğını ve mal stoİc-
layan bazı ıthalatçılara haksız
kazanç yaratacağını savundu-
lar
Pınnçtekı bu durumla ılgılı
açıklama vapan Hazine ye Dış
Tıcaret Musteşarlığı hhalat
Genel Müdürluğu yetkıhlen,
konunun Dev let Bakanı Tansu
Çıller'e de ıletıldığını belırterek
"Fonlann arttınlması kesınlık-
le söz konusu değıl Bu konuda
hazırlık dahı yapılmadı" dedı-
ler Pıyasadakı soylentılenn fı-
yatlar uzennde baskı yapmak
ısteyen kaynaklarca çıkanldığı-
nı savunan yetkılıler yerlı uretı-
mın tüketım mıktannı karşıla-
>amadığını hatırlatarak, "Pı-
nnç ıthalatını zorlaştırmdk ıçın
ortada bır neden yok" dıye ko-
nuştuldr
Hazıne'nın bu açıklaması pı-
nnç toptanalannı tatmın etme-
dı Reıs Tıcaret'm sahıbı
Mehmet Reıs geçmışte de bu
tür dedıkodulann çıkmasından
15-20 gun sonra ıthalat fonlan-
nın değıştınldığını belırıerek.
"Şımdı de Trakyalı uretıcıler
DYP mılletvekıllennı araya so-
karak ithalatı engellemeve çalı-
şıvorlar dedı Pınnç ıthalatı-
nın olmadığı donemlerde >crlı
pınnç fiyatlannın çok yükseldı-
ğını hatırlatan Reıs, ' Ekım
alanlan buyutulmedığıne to-
hum ıslah çalışmalan yapılma-
dığına. buna karşılık nufus artı-
şına bağlı olarak tüketım arttı-
ğına gore ıthalatı engelleme-
mek gerekır" dedı
Pınnçtekı söylentılenn ka>-
nağının ıthalatçılar oldugunu
savunan Oz Erdoğanlar Gıda
Tıcaret'ın şahıbı Mehmet Er-
doğan ıse Amenka'da pınnç
fıyatlannın duştuğunu. Tur-
kıye'ye ıthalat vapan firmalann
elınde ıse geçen yıla aıt yuksek
fiyatlı pınnç stokunun bulun-
duğunu belırterek. 'Şımdı bu
ıthalatçılar Amenkd dan gele-
cek duşuk fiyatlı pmnçle reka-
bet edemeyeceklennı duşune-
rek, fonlann artmasını îstıyor-
lar
Boylece ellenndekı 80 bın
ton pınnu değerlendırebılecek-
ler dedı
1993bütçesi
hazırlanıyor
ANKARA (Cumhurivet
Bûrosu) - 1993 malı yılı butçesı-
nın >aklaşık 350 tnlvon lıra ol-
mdsı beklenıyor Yürurluktekı
fonlann tamamına yakınının
kaidıniarak gelır ve gıderlen-
nın butçe ıçıne alınması plan-
lanıyor Malıye ve Gumruk
Bakanı Sumer Oral. Bütçe
Yasa Tasansf nın 17 ekım cu-
martesı gunu TBMM ye sunu-
lacağını bıldırdı
199^ malı yılı butçe hazırlık-
lan Butçe ve Malı Kontrol
Genel Mudurluğu Devlet
Planlama Teşkılatı ıle Hazine
ve Dış Tıcaret Musteşarlığı'n-
ca surduruluvor Malıve ve
Gumruk Bakanı Oral ıle eko-
nomıden sorumlu Devlet Ba-
kanı Tdnsu Çıller onculuğun-
de yapılan çalışmalar 10-14
ekım tanhlen arasında >apıla-
cak Yuksek Planlama Kurulu
toplantılanna sunulacak
Edınılen bılgılere gore,
Başbakan Süleyman Demırel'-
ın talımatıyla halen yururluk-
te olan butçe dışı fonlann ta-
mdmına ydkını, 199Vte butçe
ıçıne alınacak Oral, butçe
hazırlık çalışmalannın halen
devam ettığını belırterek, "Hat-
ta bazı kuruluşlar daha bütçe
taleplennı bıldınyorlar'" dedı
Fonlann 1993 yılı butçesı ıçın-
de olacağını kaydederek, An-
cdk \apilan ıtıbdnvla butçeye
gıremeyecek olan fonlar da
var Bunlar ıçın kesın bır karar
venlmedı dıve konuştu
ISCENIN EVRENINDEN
ŞUKRAN KETENCİ
Sendikaalar Sıkıntılı
Bu başlığı gorunce son yılların gundemı sendıkal çokusten
sendıkaların uye kaybından soz acacağımızı dusunebılırsınız
yada sendıkalı ısçılerın uçte bırıne kadar ulasabılen sendıkal
hakların onundekı en buyuk tehdıt ışcı çıkarmalarından O da
değılse çok olumsuz gıden toplu sozlesmeler olabıiır O da
mı değıl'' Öyleyse sendıkaların ıçınde bulundukları seçımler
zıncırıdır Gerıye bır de anayasa ve yasalardakı yasaklı du-
zenden gelen sorunlar kaldı
Hayırhıcbırı değıl Bulamadınız bılemedınız Bılmeceyıço-
zemedınız Busorunların hıçbırı onemlı bır grupsendıka lıde-
rının su gunlerde çok fazla umurunda degıl Dunyanın ve Tur-
kıye nın gundemındekı sendıkal çokusten kaygı duymuyorlar
Nasılsa ısçı sendıkayla oyle pek fazla ılgılı değıl Isını kaybet-
tığınde bıraz ofkelenıyor Sonra yasam derdıne dusup sendı-
kayı unutuyor Kalan sendıka uyelerınde oyle gıdenler ıçın
sendıkai kavga verme bılıncı nerde7
Sendıkacı ıçın geçerlı
olanı ıktıdarının korunması Buyuk bır sendıkanın başkanı ol-
mayı kım ıstemez7
Ama bır kısım uye kaybedılse de sendıkal
saltanatta çok fazla değısen bır sey olmuyor
Bır zamanlar neydı oyle9
Isten cıkarma mı var? Ucretler mı
odenmıyor9
Toplu sozlesme gorusmelerı mı lyı gıtmıyor?
Gelsın dırenısler Bahar eylemlerı yaz eylemlerı greve çı-
kacağız dıye kazan kaldırmalar madencı dırenısı falan
Sendıkalar neroeyse yenıçerı ocağına donmustu Doğrusu
ya son ıkı toplu sozlesme dunemınde bu kazan kaldırnıalar
cok etkılı olmuş ucretler 12 Eylul surecınde hep gerıye gıder-
kenepeyceduzelıvermıstı Bunundogal sonucu toplu sozles-
melı ışçı ıle sendıkal haklarını kjllanamayan dığer ısçılerın
asgarı ucretlının arasındakı ucurum da buyumustu Ondan
değıl mı son bır-ıkı yılın kıtlesel ısçı çıkarmaları'? Arkasından
ışverenlerın kendı çıkarları açısından çok basarılı ' aşırı uc-
ret kampanyası Kımse ısçı ucretlerı 1963 lerden 1970 ler-
den 1980 lerden bu yana gerçek olarak artmamıs olmasına
bakmıyor Son ıkı donemın artısları abartılı sunuşlarla boy
hedefı yapılıyor Isçmın elıne gecmeyen paralardan yapılan
malıyet hesapları ıle şışen verılerle sendıkasız ışsız ışçıye
memura ucretı ıle geçınen herkese sendıkal haklarını kul-
lanmış ısçı dusman ettırılıyor Hele de son beledıyeler grevı,
temızlık ısçısının boy hedefı yapılan ucretı ustune tuz bıber
ektı
Şımdı ısler oyle bır noktaya geldı kı sozlesme masasına
oturan ısveren Geçen donem fazla aldılar fazla verdığımızı
gerı alacağız dıyebılıyor Isten atıldıgında aldığı ucretı kay-
bodecek ışçının bu korku ıle her seye razı olduğu one surulu-
yor Sozun kısası sendıkalar toplu sozlesme masalarında bır
şeyler almasalar da karsılarında geçmısın hesap soran ısçı-
sı olmayacak Ondan da rahatlamıs gozukuyorlar
Işçı sendıka yonetımlerıne en kazan kaldırdığı donemler-
de dahı, sendıka ıçı demokrasıyı ısletemedı Profesyonel sen-
dıkacı delege seçımlerı hılelerı akıl almaz taktıklerle çoğun-
luk muhalefetı susturdu bastırdı Dahası ısverenlebırlıkolup
muhalefetını ısten attıracak kadar ılerı gıdenler de çıktı sube
kapatanlarda Pek çok sendıka uçyılda bır ymelenen seçım-
ler zıncırınde bu yıl çok daha uyanık davrandı Sessız seda-
sız erkenden sendıka seçımlerı kotarıldı bıle Çoğu sendıka-
da yonetımler aynen korundu, ancak ıstenen bazı kuçuk ro-
tuşlar yapıldı
lyıce meraklandınız değıl mı sendıkacının sıkıntısı olması
gereken bunca scrunu sorun etmeyen send kacılar n gun-
demdekı buyuk sıkıntısı ne
9
Genel kurullarını bıtıren sendıka-
ların kasaları tamtakır öylesıne tam takır kı genel kurulların
^aldığı kararlar gereğı yonetıcılere yapılması gereken odeme-
ler ıçın para bulunamıyor
Bılıyorsunuz 12 Eylul hukuku sendıka ağalığına son ver-
me adına öylesıne akıl almaz ısler yaptı kı sımdı ışın ıçınden
çıkılamıyor Sendıka ıcı demokrası gerçek ağalığa son vere-
bılme kosulları hak goture Yıllardır hıç grev yapmamış, har-
caması olmamıs en buyuk en kocaman sendıkalar, carı gı-
derlerını karşılayabılmek ıçın zaman zaman mal varlıklarını
satmak zorunda kalıyorlar Bunun bır nedenı elbette kı sendı-
kaların gelırlen uzenne yasalarla gelen sayısız yasaklama-
lar Sendıkaları sağlıklı gelır edınmedeengellıyor Ancak bır
dığer nedenı de sendıkalarda gerçek ağalığı surdurme adı-
na, gereksız artırılan profesyonel yonetıcılık kadroları Çok
gerektıgı halde uzman çalıstırmayan uzmana para harcama-
yan sendıkaların parası yonetıcı kadrolara akıyor Hem de
oyle bır akıyorkı yetmıyor yasa gereğı eğıtımeayrılması ge-
reken fonlar da hıle yolu ıle personel gıderı adı altında profes-
yonel yonetıcılerın ucretlerıne aktarılıyor
Boyle bır sorun çıkmaz dururken bu yenı genel kurullarda
ne yapıldı dersınız
9
Buyuk sendıkalarda yenı zamlarla baş-
kanların ucretlerı 20 mılyon ortalamaya ulastı Ustune çıkan-
lar oldu Buna çok yuksek olan yurtdısı ve ıçı harcırahlar dı-
ğer masraflar dahıl değıl elbet Yasa guya ışçıyı koruma adı-
na kıdem tazmınatını sendıka yonetıcısıne tanımıyor Onlar
da haklı olarak yasaya karsı hıle yolu ıle her genel kurulda
sıfırlanan bır ozel tazmınatyontemı yarattılar Ancak ıpın ucu-
nudakaçırdılar Bazı sendıkalarda genel kurullarda yenıden
seçılen sendıka yonetıcılerının geçen 3 yılın hızmetı karsılığı
aldıkları tazmmatlar yaratılan özel yontemlerle 200-300-400
mılyonlarla buyuklerındemılyarlarlasayılabılıyor Tabnkıbu
tabloda genel kurullarda yonetıcılere zam kararını alacak
delegelerı de 3-5 gun lyı ağırlayacaksınız Şımdı sendıka yo-
netıcılerının yenı zamlı ucretlerı genel kurul kararı ıle hak
edılmıs kıdem tazmınatları nereden odenecek9
Nasıl, sendı-
kacılar sıkıntılı olmakta haklı degıl mı
9
Nasıl olmasınlar kı
7
Asil Nadir'in
duruşması bihnece
EDf P EMİL ÖY M E \
LONDR4 - Mart 1993'te
başlaması beklenen Asıl Nadır
duruşması ıçın hazırlık amacıy-
la Yuksek Mahkeme'dekı dun-
ku duruşma. yargıan gelmeme-
s' uzenne yapılamadı Asıl
Nddır ddvası ıçın atanan vargıç
Sır Rıchard Hovvard Tucker'ın
venne başka bır Yuksek Mah-
keme yargıcının gondenlmesı
uzenne Asıl Nadır'm kefalet
koşullanna ılışkın başvurusu-
nu. avukatlan gen çektıler
Esas yargıcın "ıdarı nedenlerle
gorevı başkasına devrettığı da-
ha sonra Yargı Daıresı tarafın-
dan açıklandıvsa da bu konu-
va ılışkın esrar perdesını arala-
maya yetmedı
Ote yandan V eb Ofset A Ş
adına Asıl Nddır'ın BE-GA
Bırleşık Ydymcılık AŞ"ye açtığı
' haksız rekabet davasını mah-
keme reddettı
IOnısdnl992tanhmde7 \s-
lıye Tıcdret Mahkemesi nde
Asıl Nadır ın açtığı dava. once
kı gun sonuçlandı Omcr Ko-
çak başkanlığında görulen
davada Nadir'in avukatlan
Gunavdın Gazetesi'nın adının
Yenı Guneydın olarak değiştı-
nlme^ıne karşı çıkarak bdskı
dızgı mdkınalan ıle arşıvıne el
konulmdsını idlep etmışlerdı
T O P R A K B A N K T A N S U R E K L I Y U K S E K K A Z A N Ç
Dolar ve Mark'ınız için:
TOPRAKBANK
PÖVİZ HESABIToprakbank'a gelin, dövizinizi en uygun koşullarla değerlendırin...
HOPRAKBANK
"Bugun \e Gelecekte"
MeAez Şube BüyûkdOTCaddesı Nilufer Han Mo 103 80300 Gayrettepe/lstanbulT<H 288 4120(15 Hat) Faks.275 6134
Konuk
yazar Koalisyon ekoııoıııisiııiıı ilk 9 ayı
Doç. Dr. HL RŞIT GL\EŞ
Marmara Lnnersılesı
Öğretım L \ esı
Turk ekonomısı uzun yıllardır bır ıç
denge sorununu vaşamaktadır An-
cak 1988 vılından bu yana bu sorun
çokcıddı bırduzeveulaşmıştır 19701ı
yıllarda >uz \ uze gelınen dış denge so-
runlanna karşı duyulan aşın tepkıler-
le 19801ı >ıllardd hazırlanan ve uygu-
lanan polıtıkalar ıç dengelen buyuk
olçude sarsmıştır Bu >ıllarda petrol
knzıvle ortava çıkan odemeler denge-
sı sorunlannı çozebılmek amaavla
hem dış tıcaret hem de sermaye hesap-
lannı dengelemek ıçın onemlı adımlar
atılmış ve gerçekten de olumlu sonuç-
lar alınmıştır Ancak ıç dengeler ozel-
lıkle kamu fınansman dısıplını çok
bozulmuştur
1991 yılı sonuna gelındığınde ger-
çekleşen sı>asal ıktıdar değışıklığını
kanımızca ekonomık çozumler ku-
mesındekı değışım gereksmımı ve ta-
lebın yoğunlaşması getırmıştır 1991
yılının eşığıne gelındığınde Turk eko-
nomısının ıçınde bulunduğu uzun ve
kısa vadelı sorunlan uç ana başlıkta
toplamak mumkundur
1 - Kamu kesımı fınansman dısıplın-
sızlığı dolayısıyla ortaya çıkan eflas-
yon ve bunun varattığı yuksek nomı-
nal faızlerdolayısıyla ımalat sanayıın-
de >enı sabıt sermaye yatınmlannm
noksanlığı
2- Yuksek nufus artiş oranı ve ıç goç
karşısında buyume hızının yeterlı ola-
mavışı
3- Devletın sosyal harcamalannın
yetersızlığı ve vanlış bıleşımı
Hıç kuşkusuz bu sorunlann en kısa
vadelı ve acıl çozum bekleyenı enflas-
yona ılışkın olanıdır 1986 vılından
başlayarak enflasv on hızla artmış,
TEFE %24 5oranindan. 1991 yılında
%59 2'ye, tuketıcı fı>atlan ıse %30
7'den %71"e ulaşmıştır 1980 >ılı ıç
dengelenvl^ daha oncekı yıllannkı
karşılaştıiuirsa son derece olumsuz
goruntuler ortaya çıkacaktır 1963-
1980 donemınde ortalama %20 5
olan yıllık enflasv on oranı 1980 son-
rasmda korkunç bır hızla artarak
1984-1991 donemınde %5O3 olmuş-
tur Enflasyonunbudenlıyukselmesı-
nın nedenını araştırdığımızda karşı-
mıza ılk anda kamu kesımı borçlan-
ma gereksımının (KKBG) bu> ukluğu
çıkar Bu buvukluğun GSMH'dekı
oranına baktığımızda 1985 yılında
O
o4 6 ıken, 1991de hıbelenn dahıl
edılmesı durumunda bıle %12 6"ya
ulaştığını goruruz
Elbette, KKBGnın GSMH'ye
oranının buv ukluğu ıle enflasyon
arasında doğrudan bır bağ yoktur Bu
gereksınımın nasıl fınanse edıldığı ıle
enflasyon oranı arasında bır bağ
vardır Bılınen odur kı bu gereksınım
buvuk olçude Merkez Bankası"nın
(MB) Hazine ye olan kısa vadelı
avanslan ıle fınanse edılmektedır
Yuksek enflasyonun yarattığı beîır-
sızlık ortamı ımalat sanayıı yatınmla-
nnı 19801ı yıllarda buyuk olçude kos-
teklemıştır Bovlece buyume hızlan
duşuk gerçekleşmış ve artan nufus
karşısında refah duzeyındekı yuksel-
me yetersız kalmıştır
Elbette, Turkıve'de enflasyonun
çok yuksek olmasında arz yonlu ne-
denler de egemendır Dovız kuru fı-
nansman malnetlennın çok yuksek
oluşu. son bırkaç ytlda nıtelıklı ışçılık-
tekı venmhlığın ustundekı malıvet ar-
tışlan enflaşyonu açık bır bıçımde
azdırmıştır Ote yandan uzun > ıllardır
enflas>onun surmesı kronıkleşmeyı
getırmıştır ve beklentıler enflasyonun
surmesı yonunde oluşmuştur
Ote yandan 1980 lı yıllarda yuksek
enflasvon oranlan belırsızlıklen art-
tırmış ve ımalat sanavu yatmmlan bır
haylı duşmüştür 19801ı yıllarda Turk
ıhracatı artmıştır. ancak buna temel
oluşturacak üretım artişlan sadece
kapasıte kullanımıvla sağlanmıştır
Dola>ısıvia, mıllı gelırden artışlar
hem yapısal değışımlerle sağlanma-
mış, yanı geçıcı olmuş. hem de yetersız
kalmıştır
Az gelışmış ulkelenn nufus artış hız-
!an gelışmış ulkelenn hızlanndan
yuksektır Bunun çok çeşıtlı sosvoe-
konomık ve kulture! nedenlen vardır
19601ı vıllardakı ya>gın ınanç nufus
artış hızının yuksek olmasının, yuk-
sek buyume hızlanna el verdığıydı
Ovsa bugun yuksek buyume hızlan-
nın, nufus artış oranlan duşukken de
elde edılebıleceğı gorulmektedır Ote
vandan, nufus artış hızını duşurmek
ıçın hıç de sanıldığı gıbı uzun yıllar
buvuk sosyal harcamalaryapmdk ge-
rekmemektedır Kıtle ıletışım araçla-
nnın yaygmlaşması ıle bu konu son
derece kolaylaşmış, ama Turkıye son
on vıldır lııçbır gırı^ınıde bulunmaya-
rak eşdeğer kalkınmışlıktakı tum ul-
keler arasında v uksek oranlı olma ko-
numunu korumaktadır
Neresınden bakılı.-sa bakılsın.
19801ı yıllar Turkıye'ye gınşıma ruh
ve dınamızm getırmış. dış dunya ıle
butunleşmesı hızlanmıştır Ancak bu
>ıllarda Turkıye sanayıleşmevı buvuk
olçude terk etmıştır Sanayının ve tan-
mın mıllı gelır ıçındekı pay lannın duş-
mesı hızmet sektorunun buyuduğünu
gostenr
Bu, çok olumsuz değıldır Akiine
olumlu da olabtlır Ovsa son on vıl-
dakı jelışmeler faktor gelırlenndekı
çarpıklıklardır Bır taraftan reel ucret-
ler duşerken, faız gelırlen (tasarruflan
teşvık etme amacıy la da olsa) spekula-
tıf kazançlan teşvık etmış ve guçlu bır
rantı>e sınıfı yaratmıştır Sana>ı
yatınmlan venne spekulatıf veya faız
getınsı yuksek yatırımlar tercıh edıl-
mıştır 1984 yılında 0/
ol0 1 olan sana-
yının reel buyume hızı, 1991 yılında
o
o2 9'a duşmuştur Bunun bır başka
gostergesı de ımalat sana^ıındekı sa-
bıt sermdve >atınmlanran 1980 lı \ıl-
larda yılda ortalaması o
o6 1990
vılında da %4 oranında azalmış ol-
masıdır
19801ı vıllarda faktor gelırlenndekı
çarpılma, gelır adaletını buyuk olçude
sarsmış ve kamu harcamalannın bıle-
şımınde bu olumsuzluğu duzeltme yo-
nunde hıçbır adım atılmamıştır
Sağlık harcamalannın butçe ıçındekı
pavı 19801ı vıllarda % 0 25 ıken eği-
tımdeo
o0 65"tır
SİIRECEK