Catalog

20 EYLÜL 1991 D1Ş HABERLER CUMHURtYET/U WASHINGTONGuatemala'da deprem • GUATEMALA (AA) — Guatemala'da meydana gelen depremde, ilk belirlemelere göre 23 kişi öldü. Richter ölçeğiyle 5.3 şiddetindekı deprem, güney sahilindeki birçok yerleşim biriminde büyük ölçüde hasara yol açtı. Deprem merkezinin başkent Guatemala City'nın 100 kilometre güneyinde bulunduğu kaydedildi. Fag'ta esrar ele geçirüdi • RABAT (AA) — Fas'ta, tspanya'ya giden bir kamyonda 6 ton civannda saf esrar ele geçirildü. Fas resmi haber ajansı MAP, Tangier şehrinde yapılan aramada bir kamyonda 810 adet naylon torbanın içinde 6 ton saf esrar ele geçirildiğini duyurdu. Ajans, kamyonun Ispanyol Murica taşımacıhk şirketine ait olduğunu belirttı. Baü Trakya sorunu • BRÜKSEL (AA) — Bau Trakya Türklerinin maruz kaJdıklan baskılann Avrupa Konseyi Hukuk Komisyonu tarafından incelenmesi kararlaştınldı. önceki gün Strasbourg'da toplanan Avrupa Konseyi Başkanlık Divanı'nda söz alan Türk Parlamento Heyeti Başkanvekili Prof. Dr. Yılmaz Altuğ, durumun ciddiyetine dikkat çektikten sonra konunun Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Genel Kunılu'nda görüşiılmesini talep etti. Prof. Altuğ, meselenin acil ve güncel konular çerçevesinde asambleye getirilmesini de önerdi. Konuyu tartışan Başkanlık Divanı, meselenin önce Hukuk Işleri Komisyonu tarafından ele alınarak incelenmesini kararlaştırdı. Mladenov ifade verecek • SOFYA (AA) — Bulgaristan'ın önde gelen gazetelerinden "24 Saat", eski Devlet Başkanı ve Dışişleri Bakanı Peter Mladenov'un Türk azmlığa zorla uygulanan isim değiştirme kampanyası ile ilgili olarak ifade vereceğini bildirdi. 24 Saat gazetesi, eski devlet başkanının sağlık durumunun son derece bozuk oiduğunu da kaydetti. Bulgaristan'da, Türk azmlığa zorla uygulanan isim değiştirme kampanyası ve asimilasyon politikasının sorumlulan hakkında henüz bir dava açılmadı. Güney Kıbns'ta tatbikat • LEFKOŞA (AA) — Kıbrıs Rum Milli Muhafız Ordusu (RMMO), 13-18 ekim tarihleri arasında "Nikiforos 91" adlı bir tatbikat yapacak. RMMO'nun "savunma gücünü" denemek amacıyla yapüacak olan tatbikatm, Lefkoşa ve Larnaka bölgelerinde iki safha halinde gerçekleştiıileceği bildirildi. 5 binden fazla yedek Rum askerinin de katılacağı tatbikatta, yeni silahların deneneceği ve hakiki mermi kullanılacağı belirtildi. Irak'a petrol izııiçiktı • NEWYORK(AA) — Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Irak'a Turkiye üzerinden bir kereye mahsus olmak üzere toplam 1.6 milyar dolar petrol satma izni veren Genel Sekreter'in raporunu onayladı. BM Güvenlik Konseyi'nin bugunkü toplantısında karar, 13 kabul, 1 ret ve 1 çekimser oyla kabul edildi. Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı'nın açılmasından sonra Turkiye'nin ne kadar gelir sağlayacağı konusu BM Genel Sekreterhği ile Türkiye arasında yapılan pazarlığın sonuçlanmasıyla belü olacak. BM'deki diplomatik gözlemcilere göre Türkiye bu pazarhkta 264 milyon dolar isterken Genel Sekreterlik yetkilileri, bu miktann daha azı üzerinde diretiyorlar. CuellarKıbrıs zirvesinin Ankara'nın tutumu nedeniyle gerçekleşemediği görüşünde Zîrve umudu kalmadıBM Genel Sekreteri, Turkiye'nin zirveye başbakan düzeyinde katılmaya hazır olmadığını söyledi ve "Artık bir zirvenin olacağından emin değilim. Hayal kırıklığına uğradım" dedi. ŞEBNEM ATİYAS NEW YORK — BM Genel Sekreteri Percz de Cuellar dün ilk kez Kıbns görüşmelerinin so- nuçsuz kalmasından öturü "ha- yal kınklığını" ifade etti. Dün sabah New York'ta BM binası- na girerken Cumhuriyet'in so- rulanru cevaplayan Cuellar, "Tabii hayal kınklıgına ugra- dım. Artık bir zirvenin olaca- ğından emin degflim" dedi. Cuellar, zirvenin gerçekleşe- memesi nedenini "Türk tarafı- nın iküi gonişme istemesinc" bağladı. Genel Sekreter, ikili görüşme isteğini Rum tarafına bildireceğini belirtti ve "Benim aniaytşım bir sornn çıktığı za- man bemen bayal kınklıgına uğramak degil, savaşmak ve güclüklerin iıstesinden gelmeye çalışmaktır" şeklinde konuştu. Cuellar, güçlüklerin ne oldu- ğu sorusunu şöyle cevaplandır- dı: "Son derece önemli detayiar üzerinde çalışük. Şu an giiçlök- ler mevcut. Benim anladıgım kadanyia Turk hukümeti (zirve- ye) başbakan düzeyinde katıl- maya hazır değil. Aynca iki li- der arasında gerçekleşecek bir toptana-görüşme istiyoriar. An- cak bu konuda halen Rum ta- rafının cevabuu bekUyorum ki eminim onlar da hayal kınklı- gına uğrayacaklar." Cuellar'm bu değerlendirme- sini bu hafta içinde Güvenlik Konseyi'ne sunması bekleniyor. Öte yandan Turkiye'nin, ABD Başkanı George Bush'un Başbakan Mesut Yılmaz ve Cumhurbaşkanı Torgnt Özal'a gönderdiği mesajlan yanıtladı- jh bildiriliyor. Bush, Yılmaz ve özal'a gönderdiği mesajlarda dörtlü zirvenin gerçekleşememe- sinden ötüru ABD'nin de "ha- yal kınklığı" içinde olduğunu bildirmişti. Bush, "dörtlü zjr- veyi" öneren tarafın Türkiye ol- duğunu, bu nedenle ivimser beklentinin Türkiye tarafından yaratıldığını hatırlatan ifadeler kullandığı mesajında, "Türki- ye'den baştan beri goslerdigi iş- birtigine devam etmesi" beklen- tisi içinde olduğunu bıldirmişti. Ankara'dan Beyaz Saray'a ön- ceki gün gönderilen cevapta ise "Türkiye'nin aynı tutumla ça- balanna devam edecegini, an- cak seçkn dönemiain yaratüğı beHrsizUklerin dikkate ahnması- nı" istediği öne sürülüyor. Yazışmalar karşüıkü ağır dip- lomatik suçlamalan içeriyor. Bir yandan Türkiye Batı'mn "acdeci bir tuttım takındıgını, aşın bir beklenti yaratıldıgını" öne sürerken, Batı aynı şekilde "dörtltt zirveyi önerip BM ça- balarmda ohımlu sinyaller vere- rek bektentiyi esas yaratan tara- fın Törkiye" olduğunu iddia ediyor. Güvenük Konseyi Batı- lı diplomatları bu suçlamayı şöyle ifade ediyorlar: "Dognısu Tnrkiye'nin totu- mu anlaşılır gibi degil, önermiş olduklan dörtltt zirveyi elde et- tiler, Yunan tarafı dörtlü zirve- yi kabule yanaşb. BM anjaşma planı olusturulurken görnşme- lere bizzat it . Bu dunım- da zirve beklentisini yarataa ta- raf tabti ki Türldye'dir. Şn an- da bundan vazgeçilmesi ise Tnrkiye'nin diplomatik güve- nirtiğini ciddi olarak zedeiemiş- tir." Dışişleri Bakanlığı İkili Siya- si Işier Genel Müdürü Korkmaz Haktanır, dün BM Genel Sek- reterliği Kıbns Sorumlusu Gns- tave Feissel ile bu konuları gö- rüştti. Görüşmede genel sekre- terlikle Haktanır arasında ben- zer suçlamalann geçmesi bekle- niyordu. Genel Sekreter Perez de Cuellar'm ve ABD'nin "Türk Dışişleri Bakanı Safa Gi- ray ile Ynnan Dışişleri Bakanı Andonis Samaras'ı ya da Rnm Dışişleri Bakanı Yakavoo ile Türk tarafı Dışişleri Bakanı Ke- nan Atakol'u görüştürme giri- şimteri içinde oldugu" bildi- riliyor. Saddaırfı sıkıştırma savaşı ABD'nin askeri müdahale hazırlığı içinde olduğunu bildirmesi, BM'de zaten yumuşamakta olan Irak'ı biraz daha sıkıştırma çabası olarak nitelendirildi. NEW YORK (Cumhnriyet) — BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri ABD, Ingiltere ve Fran- sa, hafta başından beri Irak'a BM inceleme ekiplerinin heli- kopter kullammım kısıtlamaya giristiği takdirde müttefiklerin "askeri destek" vereceği uyan- sında bulunmaktaydılar. önce- ki gün Irak, BM Daimi Temsil- cisi El-Anbari aracılığıyla Gü- venlik Konseyi üyelerine yumu- şamaya başladığını hissettirdi. NBC'in tam bu sırada ABD'nin askeri müdahale hazırhğı içinde olduğunu bildirmesi, BM'de za- ten yumuşamakta olan Irak'ı biraz daha sıkıştırma çabası ola- rak nitelendirildi. Güvenlik Konseyi daimi üye- lerinin uyarısırun ardından ön- ceki gün konseye cevabını bildir- meye gelen Büyükelçi El Anba- ri, Irak'ın gerilemeye başladığı- nı şu sözleriyle hissettirdi: "Irak hukümeti son derece es- nektir ve bir anlaşmaya varma- yı istemektedir, Güvenlik Kon- seyi'nin anlayış içinde olduğanu biîiyoroz, nitekim biz de öyle- yiz." Irak daha önce BM inceleme ekiplerinin Kuzey Irak'ta heli- kopter kullanmasım engelleme- ye girişerek uçuşlann haftada sadece iki kez yapılmasını, fo- toğraf çekimlerinde Irak hükü- metinden izin alınmasını istedik- lerini bildirdi. Bu gelişme üze- rine Güvenhk Konseyi'nin bu ay başkanlığıru yapan Fransa dai- mi delegesi Jean-Bernard Meri- mee, Irak'ın helikopterlerin kul- lpnimı sırasmda yardımcı olmak için hükümet görevlilerini gön- derebileceğini belirtti. Uç Gü- venlik Konseyi üyesi Irak'ın he- likopterleri engellemeye kalkış- ması ihtimali için askeri destek kullanılabileceğini görüştüler ve bunu Irak'a bildirdiler. Ancak Irak'ın tutumunun yumusama- sı üzerine Güverüik Konseyi dip- lomatları askeri desteğe gerek olmayacağuıı bildirdiler. m | ? ABD Başkanı Ge- " " * orge Bush'un Sad- dam Hüseyin'i BM karaıianna u>maya zoriamak amacıyla Ame- rikan Hava Kuvvetleri'ni tflarma geçirmesi, Korfez'de yeni bir harekât oiasılığını gundeme getirdi. Bush'un, Saddam yonelimi- nin Irak'ın kitlesel imha silahlannı tespit etmek ve incelemekle gorevli BM uzmanlarının çalışmalannı engellemesi nedeniyle al- dıgı karar bir harekâta donuşurse, Turkiye'de konuşlandınlan Çokuluslu Çevik Guç'un gorev alıp almayacağı da tartışma ko- nusu oldu. (Fotograf: AA) Irak hükümetinin yayın organı El Cumhuriye: ABD bahane amyorEl Cumhuriye gazetesi, Başkan Bush'un Hava Kuvvetlerini alarma geçirmesini yorumladığı başyazısında, "ABD, BM kararlarını uygulama bahanesiyle yeni saldırı planlıyor" ifadelerine yer verdi. BAĞDAT (AA) — ABD Başkanı George Bush'un hava kuvvetlerini körfez yolunda ha- zırhklı olmaları için alarma ge- çirmesi üzerine, Irak'tan ilk res- mi tepki El Cumhuriye gazete- sinde yer aldı. Irak hükümetinin yayuı orga- nı El Cumhuriye, dünkü başya- zısında, ABD'yi, ülkenin kitle imha silah kapasitesinı belirle- yen Birleşmiş Milletler ekiplen- nin serbestçe görev yapabilme- sini sağlamak gerekçesine sığı- narak yeni bir savaşa art niyet- le zemin hazırlamakla suçlad». BM balistik silah denetim grubunun kullandığı helikopter- lere uçuş izni verilmemesinden kaynaklanan sorunun bölge gü- venliği bakırmndan tehlikeh bo- yutlara götürüldüğünu kayde- den El Cumhuriye, ABD istih- baratının bu yolda dürüst siya- setle bağdaşmayan yanüş bilgi- ler yaydığını savundu. Başyazıda, Irak'ın BM heli- kopterlerinin ülkenin batısında- kı bölgede uçuşuna bazı koşul- larla izin verdiği, çünku söz ko- nusu bölgenin halen maymlar ve çeşitli patlayıcılarla dolu oldu- ğu belirtildi. Gazete, Irak hükümetinin amacının, BM görevlilerinin ya- şamlanm güvence altına alarak, sahte gerekçelere dayalı yeni bir yıkım harekâüm önlemek oldu- ğunu belirtti. El Cumhuriye, patlayıcılann döşenmiş bulunduğu batı bölge- sinde BM yetkililerinin bir ka- zaya uğramasımn, ABD'ye ye- jıi bir sıcak operasyorf için mü- kemmel fırsat hazırlayacağını öne sürdü. öte yandan, El Cumhuriye'- nin başyazısım duyuran Reu- ters, iyi haber alan kaynaklara dayanarak verdiği haberde, ABD Baskam George Bush'un hava kuvvetlerini alarma geçir- mesini görüşmek üzere Irakü bakanların toplantıya çağnldı- ğını bildirdi. Bu arada BM'nin biyolojik silah uzmanlanndan oluşan ye- ni bir grubun yann Irak'da ça- lışmaya başlayacağı bildirildi. Bahreyn'nin başkenti Mana- ma'da bir açıklama yapan ekip başkanı Dr. David Huxsoll, 10 günlük denetimleri sırasında, Bağdat'ın 35 km güneydoğu- sundaki "Selman Pak" tesisle- rini inceleyeceklerini beurtti. 1S ağustosta kabul edilen 707 sayılı BM Güvenlik Konseyi ka- ran, BM nükleer, kimyasal, bi- yolojik, balistik silah uzmanla- nnın uçak ve helikopterler ile herhangi bir kayda bağlı kalın- maksızın Irak içinde görev ya- pabilmelerine olanak taruyor. BM'nin Irak'a gelen beşinci nukleer silah araştırma ekibi Bağdat'tan yann aynlacak. Bu ekibin yerini bugüne kadar gön- derilenlerin en büyüğü olan 45 kişilik bir grubun alması bekle- niyor. Irak'ın Ankara Büyükelçisi El Tıkriti'nin demect Kuzeyde PKK'yı banndırıııayız MUSTAFA BALBAY ANKARA — Irak'ın, Ankara Büyük- elçisi El Tıkriti Kuzey Irak'ta denetimin tümüyle kendi ulkesinin eline geçmesi dunımunda burada PKK'yı banndirma- yacaklanm söyledi. Görev süresinin uza- tılması konusunda tartışmaların sürdü- ğü çevik güçun bölgedeki gerginliği tır- mandıracağina dikkat çeken Tlkriti, bu gücün burada bulunuş amacının hâlâ açıkça belirtilmediğini vurguladı. Büyü- kelçi, ülkesinde Islama özgü demokrasi kurulacağını, demokratik adımlann ar- tarak süreceğini söyledi. Cumhuriyet'in sorulanm yanıtlayan El Tıkriti, Irak'taki Kürtlerle kısa bir süre içinde anlaşmaya vanlacağmı ve onlann da parlamentoda temsilci bulunduraca- ğım belirtti. El Tikriti'ye yönelttiğimiz sorular ve yanıtlan şöyle: — Kuzey Irak'ta istikrar sağlamak amacıyla Sflopi'de konuşlandınlan çevik kuvvetin görev söresi 30 eylülde sona eri- yor. ABD bu gücün görev süresinin nza- blması konusunda ısrarh. Sizin deferien- dirmeniz nedir? EL TDtRİTt — Şunu belirtmek iste- rim ki hiçbir yabancı güç, bölgedeki so- runlan çözemez. Bu guç niçin geldi? Bu- nun yanıtı tam verılmiş değil. Herhangi bir sorun olursa biz aramızda hallede- riz. Bu gucun kalması, görev süresinin uzatılması bölge için bir tehdit unsuru- dur, gerginliği tırmandırmaktadır. — PKKnın Kuzey Irak'taki faaUyet- leriyle iigili Türkiye'nin rahatsulıgı, za- man zaman da sınır ötesi operasyoan Çevik göç Hiçbir yabancı güç, bölgedeki sorunları çözemez. Bu güç niçin geldi? Bunun yanıtı tam verilmiş değil. Herhangi bir sorun olursa biz aramızda hallederiz. Bu gücün görev süresinin uzatılması bölge için bir tehdit unsurudur. PKK Biz bu gücü hiçbir zaman _ desteklemedik. PKK Kuzey Irak'tabtorite boşluğundan yararlanmıştır. Bunun nedeni bir anlamda Amerika'dır. Bölgede hâkimiyeti yeniden ele alırsak PKK'yı barındırmayız. gündeme geliyor. PKK'ya destek verdi- ğiniz yorumlanna ne diyorsunuz? EL TIKRİTİ — önce PKK'ya destek konusuna açıklık getireyim; biz bu gü- cü hiçbir zaman desteklemedik. PKK, Kuzey Irak'ta otorite boşluğu doğmasm- dan yararlanmışur. Bunun nedeni bir an- lamda Amerika'dır. Çünkü Amerikan müdahalesi bölgede boşluk yaratmıştır. Biliyorsunuz o çevrede bizim hiçbir as- keri gücümuz yok. Eğer bölgede hâki- miyeti yeniden biz ele alırsak PKK'yı ba- rındırmayız. Bizim bu güçle daha önce herhangi bir ilişkimiz olmadı, ileride de olmayacak. Biz Türkiye ile kardeşçe, ba- rış içinde yaşamamız gerektiğine inanı- yoruz. Türkiye'nin sınır ötesi operasyonları- nı onaylamadıgımızı daha önce duyur- muş, bu konuda nota vermiştik. — Irak'taki Kort lideri Barzani ve Ta- labani'nin temsilcileri sık sık Türkiye'yi ziyaret ediyor. Buna yaklaşımınız nedir? EL TIKRİTİ — Göruşmelerin ıçeriğı konusunda fazla bilgimiz olmadığı için aynntüı cevap veremeyeceğim. Ama Bağ- dat'tan bize ulaşan haberler Kurt lider- leriyle göruşmelerin olumlu gittiği, ya- kın gelecekte anlaşma olacağı yolunda. O nedenle ciddi bir kaygı duymuyoruz. Inanıyorum ki yakın gelecekte Kürtlere özerklik verilecek, onlann temsilcisi de parlamentoda yer alacak. Biz Irak için- de tüm halklarla birlikte ve iyi yasamak istiyoruz. Tabii ülke içinde bu ilkeleri is- temeyenler başanlı olamazlar. — Ülkenizin güneyinde zaman zaman gergralikler yaşanıyor. Yeniden bir çatıs- ma ihtimali goniyor mnsunaz? EL TIKRrrt — Korfez'de bir savaş yaşandı. Oldu, bitti. Biz artık geriye bak- mıyoruz. Ancak Kuveyt, gerginliği sürek- li ayakta tutmak istiyor, ikide bir yalan uydurup ortaya bir şeyler atıyor. Orne- ğin Bubiyan adasına bizim askerlerimi- zin çıktığını öne sürdüler, yalan olduğu hemen anlaşüdı. Tek amaç ABD'nin ve öbür emperyalist ülkelerin ambargoyu surdürmelerini sağlamak. Biz Irak ola- rak dünya ile ilişkilerimizi geliştirmek is- tiyoruz. Israil hariç hiçbir ülkeye önyar- gımız yok. — Irak yönetimmde son dönemde ba- zı degişiklikler oldu. Başbakan Hamma- di görevden alındı, Saddam Hüseyin de- mokratik adımlar atılacagını, ancak bn- nun Batı tipi olmayacağını söyledi. Bu gelişmeleri özetler misiniz? EL TIKRİTİ — İçte bir kargasa yok, amaç Ülkenin yeniden iman. Hammadi BAAS Partisi örgütunce seçilemedi, ye- rine Mahmut Hamza seçildi. Biliyorsu- nuz, Irak'ta BAAS dışında parti kurul- masına da izin verildi. Demokratik adımlar surecek. Dünyadaki sistemleri inceledik. Ancak bunlardan birini seç- miyoruz. Islama, Irak halkına özgü bir demokrasi olacak bu. Saddam Hüseyin- den önce ulke yönetimi çok gericiydi. Ye- ni cumhurbaşkanı devrimci bir yönetim getirdi. Şimdi demokratik adımlar atıla- cak. Bu bir sureçtı, önceden de yapılması planlanıyordu, bugun gerçekleşti. Ana- yasa taslağı Uzerindeki çalışmalar da sü- rüyor. Kıbrıs için Ozal dengesi Başbakan Mesut Yılmaz'ı dışişleri çizgisinde gören ABD yönetimi, onu Cumhurbaşkanı Turgut Özal'la dengelemek istiyor. Washington, Kıbrıs dosyasını Özal'a bırakmadığı için Yılmaz'a içerlemiş bulunuyor. UFUK GÜLDEMİR WASHINGTON — ABD'- nin Başbakan Mesnt Yılmaz'a içerlemesinin en büyük nedeni- ni Kıbns dosyasını Cumhur- başkanı Tnrgnt özal'a bırak- maması oluşturuyor. Washington Kıbns konusun- da Mesut Yümaz'ı Dışişleri çiz- gisinde göruyor ve onu özal'la dengelemek çabası içinde. ABD Başkanı George Busn Paris do- ruğundan bu yana Yunanistan Başbakam Konstantin Mhsota- kis'e mektup yazdığı zaman onun bir benzerini Yunan cum- hurbaşkanına yollarruyor. Ama ne zaman Mesut Yılmaz'a yaz- sa bir de özal'a yazıyor. İki ül- ke başkanı arasında özel bir di- yalog olması olumsuz bir şey değil, ancak bu özel diyaloğun, resmi politikalara alternatif olarak sivrilmesi, dikkatleri bu ilişkiye yoğunlaştırıyor. Washington'da sadece Mesut Yıbnaz'a değil, özal'a karşı da ince bir burukluk hissediliyor. Çünkü ABD Başkanı George Bush, biraz da Çankaya'dan ge- len iyimser sinyaller nedeniyle, Kıbns gibi inatçı bir dosyayı bizzat sahiplenmiş bulunuyor. Oysa bu sahiplenmeye karşın Türkiye, ABD'nin beklediği cizgiye uzak durmaya devam ediyor. Ancak Amerikan yöne- timi, özal'ın Yümaz'ı ikna ede- bileceği konusundaki beklenti- sini sürdürüyor. ABD Başkam'nın bizzat üst- lendiğı bir dosyada, iddialı "ey- lül dorugn" acıklamalanna karşın en azından şimdilik ba- şansızlığa uğramış olmasımn tek nedenini özal oluşturmu- yor. Asıl nedeni Amerikan dip- İomasisinin Kıbrıs konusunda değerlendirme güçlüğu yaratı- yor. Eğer Amerikan diplomasi- si bu konuyu derinlemesine kavrayabilseydi, Bush'a böyle- sine inatçı bir konuya kişisel olarak sanlmamayı telkin ede- bilirdi. Amerikan diplomasisinin görmekte geciktiği bir başka ol- guyu Kıbns'ta hakkanıyete ve siyasi eşitliğe dayalı bir çözü- mün ne kadar Rumlann aley- hine olacağı gerçeği oluşturu- yor. Çünku böyle bir çozüm Rumlann özlediği eski statüyü getirmiyor. Eski statü Kıbns'ı bir Rum cumhuriyeti yapıyor- du. Oysa gerçekten siyasi eşit- liğe ve hakkaniyete dayalı bir çozüm Türkleri de ada yöneti- mine ortak edecek. Rumlar böyle bir çözümü değil, aksine statükonun devamım istiyor. Amerika bunu da değerlendir- mekte güçlük çekiyor. VV'ashıngton işin özünden o kadar uzak bulunuyor ki KKTC lideri Raaf Denktaş "Ben egemenUk istryorum" de- diği zaman, ABD, "Denktaş kozmetik işierle ugraşıyor" di- yor. Oysa ABD'nin "kozmetik" olarak algüadığı olgu, Denk- taş'ın 30 senelik mücadelesinin temelini oluşturuyor. ABD ay- nca, "Ankara \Vashingtoa ve BM aynı görüşte, Denktaş işi torpilliyor" kanısında. ABD- nın, hem zaman zaman Denk- taş'ın Ankara'nın kuklası oldu- ğu iddiasına itibar etmesi, diğer yandan da onun tek başına işi torpillediğıni düşünmesi, için- de banndırdığı çelişki nedeniyle bü" başka değerlendirme eksik- liğine işaret ediyor. Tüm bunlara karşın Türk ta- rafı, Kıbns dosyasındaki önce- liklerinin yaru sıra uluslararası camianın da değerlerine kıymet verdiği için secim arifesinde ol- sa dahi doruk riskini göze alı- yor. Tek soyledıği, hazırkğm iyi yapılması gereği. Ancak Ame- rikalılar "biz bu toplantıyi zor- la yapüracagız" havasında. BAŞKENTTEN AHMET TAN Özal'a İniş Bileti ANKARA — tnönü'ye göre Turgut Özal, "Amerikalılara 'No' demesini bilmiyor. 'No' dese, dostluk hemen bozulacak sanıyor..." SHP lideri, Cumhurbaşkanı özai'ın, "Türk-ABD ilişkileri" konusunda çifte oportunistlik içinde olduğu kanısında. özal'ın birinci oportünizmi şn: "Dcgil mi ki Amerika süper güçtiır. O halde onun yanında yer alarak her zaman kazançh çıkanm" anlayışı. Ikinci oporttinizm ise "Baş- kan Bush ile kişisel olarak iyi ilişki yüriıtürsem, bundan hem ben hem de partim kâr saglar" döşnncesi. SHP Genel Başkanı, bu de- gerlendirmeleri, dün dış poliri- ka konusundaki goriişlerini Comhuriyet'e aktanrken yap- ü. Bu degeriendirmelerin ben- zerini bundan bir süre önce Hasaa Cemal, Cüneyt Arcayü- rek'le birlikte DYP lideri De- mirel'dea bir yemekte diale- mştik. İki muhalefet parti liderinin de Özal'ın ABD ile ilişkileri hakkındaki tanılan, birbirinin aynı idi. Bdki de bu yüzden, SHP ile DYP seçimlerden sonraki ortak bedefi çok kolayca behriediler: "Özal'ı Çankaya'dan indir- me." Bu hedefin arkasında siyaseti ve pariamenter sistemi rayına oturtmak kadar, Turk-ABD iUşkilerini tek adam oportuniz- minden kurtanp iki bagımsız ülke münasebetlerine dönüş- türme amacı da yatıyor. Özal'ı Çankaya'dan aşağıya indirmek, Özal'ın naçiz şahsı- nı, Cumhurbaşkanlığı olanak- lanndan, örnegin Okluk Ko- yn'nda 4-5 ay yaz çalışması sür- dünnekten yoksun bırakmak degfl elbette. özal'ı Ankara'dan aşagıya Indinnek demek, kişiyi degil, Türkiye'yi devlet olarak ulus- lararası üişkilerde yüksege çı- kannak demek. SHP Uderi, dün bunu şöyle açıkladı: " — Körfez bunalımı süre- nnce izledigi pohtika nedeniy- le Türkiye, ne vazık ki Ameri- ka'nın politikasını uygulayan bir devlet olarak tanmdı. Btzim ilk bedefimiz, bu izlenimi sil- mek olacaktır. Kendi çıkarian- mızı gozelirken ABD ile eşit devletler oldugumuzu mutlaka hissettirecegiz." Inönü'nün bn sözleri elbet- te bir secim vaadidir. Hatta, Amerika ile eşit dev- let oiduğumuzu hissettirme sö- zü fazla yuksek perdeden bu- lunabilir. Ama bu, bir başka gerçeği görmemize engel degildir. Turkiye'de iktidar degişme- digi, yalmzca "Cnmhorbaşka- nı'na daha az baglı izteumi veren" birisi Başbakanlıga gel- di diye, Amerika tutum degiş- tirmek geregi hissetti. Geçen yıl kimse, Başkaa Bush'un "dosf'unu aşıp Ak- bulut'u muhatap alacaguu ve ona mektup >azma geregi his- sedecegini düşünemezdi. Ama bugün oldu. Yılmaz, arkaana Dışişleri Bakanuğı bürokrasisini de ala- rak dörtlü zirve konusunda ABD'nin baslucı tutumuna di- renince, Başkan Bush hemen "sozlu mektup"a sanlmak zo- runda kaldı. Bu arada aynı Bush, kov- boyluk >aparak Başbakan Y4- maz'a mektubu. daha önce kendisi değil, Dışişleri Bakanı Baker'a yazdırmıştı. Yılmaz, Baker'ın mektnbn- na kendisini taraf görmedigini basına açıklayınca, bu kez Baş- kan Bush, ABD'de yürütmenin başı olarak Türkiye'deki yürüt- menin başım mnhatap almaya mecbur kaldı. Bunu saglayan ise Türkiye Başbakam'nın yalın bir devlet protokolüne ve diplomatik il- kelere sıkı sıkı sanlması oldu. Yılmaz'ın bu barutunun bir atunbk oldugu, ABD'nin bunu daha sonra Ytfmaz'm tanraa- dan getirmek isteyeb8ecegi, ay- n bir tartışma konusu. Ama burada alü çizflmed ge- reken gercek şu: Hem Türkiye-ABD İHşkHeri hem Türkiye'nin uluslararası ilişkileri, Özal oportünizminin ipoteginden kurtanlabilir. Bunu sağlamanın tek yolu var: Secim sandığından Özal'a Çankaya'dan "iniş" biletinin çıkması... ROMAN VE YAZARLIK ONURU Samim Kocagöz 8.000 lira (KDV içinde) ödemeli göMİerihBez. TİY^TRODA DEVRİM Zehra 8.000 lira (KDV içinde) Çagdaf Yaymlan Tlirkocağı Cad. 39-41 CağaJoğto-hlumtMİ ödencH («aderlmez.