Catalog

25 MART 1991 EKONOMI CUMHURÎYET/13 Urfa ttineli : BŞANLIURFA ! (Cumhuriyet) — Dünyanın ' en uzun yeraltı sulama 1 tıineli olarak bilinen Urfa 1 tünellerinde son bin ' metrenin kazılmaya 1 başlandığı açıklandı. Tünel Şantiye Mudüru Erdal ; Bingöl, orta ağız tunellerinin uç nolu i yaklaşım tüneliyle '. birleşmesı için de son 110 ; metrenin kazıldığını söyledi. Müteahhidin teklif telâşı ! • ANKARA (ANKA) — ' Yilın ilk buyuk yurtdışı ihalesıne teklif vermeye hazırlanan Turk muteahhitleri yoğun günler yaşıyor. Almanya'dan sağlanan finansman ile Sovyetler Birliği'nin dört ayrı bölgesinde inşa edilecek toplam 4 bin 552 askeri lojmana ilişkin ihalede teklif verme süresi bugun sona eriyor. Ihaleye Türkiye'den Baytur, Enka, Mır Grubu ve Tekser teklif verecek. Metaş'ta üretime hazırlık • İZMtR (Cumhuriyet Ege Burosu) — Nakit sıkıntısı nedenıyle 11 aydır kapalı bulunan Metaş'ta uretim için hazırhklar bugun başlıyor. 65 işçi bugûn işbaşı yaparak Metaş'ı üretir duruma getirecek. Vergi haftası • ANKARA (AA) — Malıye ve Gumruk Bakanbğı "Vergi Haftası" etkinliklerini bugun başlatıyor. Bu çerçevede, Gelirler Genel Müdürlüğu tarafından "Vergi yönetimi ve yargı ilişkisi" konulu bir panel duzenlendi. 25-31 mart tarihleri arasında kutlanacak Vergi Haftası'nda ilk ve orta dereceli okul öğrencileri arasında resim, afiş ve kompozisyon yarışmalan da yapılacak. \abaııeı market akııu durdu Türkiyepazanna girmeyeniyetlenenyabancı marketzindrleriDoğuAvrupa'y } akaydı ESER ATtLLÂ Geçen yaz aylannda birçok yerli firmayla bir dizi göruşme- lerde bulunan bazı yabana mar- ketlerın girişimlerini büyük bir tuketim pazarı olarak onaya çı- kan Doğu Avrupa ulkelerine kaydırdıklan belirtiliyor. Turki ye'de giderek artan marketleşme eğilimi, uluslararası marketlerin de son zamanlarda ulkeye olan ilgilerini yoğunlaştırmıştı. Nite- kim Alman Metro Grosmarket, Amerikan 7-Eleven ve Fransız Prisunic gibi buyuk ısımler son bir-bir buçuk yılda Türkiye'ye gelen marketler arasında yerle- rini aldılar. Ayru dönemde baş- ka uluslararası dev market zin- cirleri de Türkiye'deki trilyonluk pazara göz dikmişti. Alman Tengelmann, Amerikan Safe- way, Italyan Vega, Fransız La Fayette ve Carrefour... Turk pa- zanna girmeye "niyetli" bu mar- ketlerin yaz ortalarında birçok yerli fırmarun kapısını aşındır- dığı, ancak herhangi bir somut sonuca ulaşılmadığı belirtiliyor. Şimdi ise artık bir niyetten dahi söz edilmiyor. Migros Genel Mudürü Bü- lend Ozaydınlı, yabanalann bu- günlerde Türkiye'ye olan ilgısi- nin azalmasını iki ana nedene bağhyor: "Doğu Avrupa'daki gelişmeler Batılı şirketlerin ilgi- sini buraya yöneltti. Böylece Türkiye şimdilik ikinci plana dttştü. Örneğin yaz aylannda Türkiye'ye çok sık gelen ve pa- zan değeriendiren Alman hiper- marketler zinciri Tengelmann- ın Dogu Almanya'da yatınm vapmak için girişimlerde bulun- dugunu biliyoruz." Körfez kri- zinin yabancıları Turk pazann- dan uzakiaştıran bir başka ne- den olduğunu söyleyen özaydın- lı, bu görüşüne örnek olarak da Amerikan Safeway marketler zincirini gösteriyor, "Amerikan Safewa> de yaz aylarındaTurki- ye'ye skca geJen marketlerin bi- riydi. Ancak bu marketin Ku- veyt ve Suudi Arabistan'da da yatınınlan var. Her ne kadar ya- Yabancı marketlerin pırıltılı gonintüsü, cazibesini Doğu Avrupa iizerinde deneyecek tınmlannı oradaki yerli ortak- lara devretraiş olsa da know- how ilişkileri devam ediyor. Kör- fez krizi ve sonra patlak veren savaş nedeniyle Safewa> bu böl- geye bir başka gozle bakar ol- du." Bunlardan ba$ka adı geçen diğer yabana market temsilcile- rının de Turkiye'ye uğramadık- ları söyleniyor. Migros Genel Müdürü, paza- nn eski cazibesini kazanabilmesi için Irak'taki olaylann tam ola- rak sonuçlanması gerektığinin altını çiziyor. "Yatınmcı urkek- tir, istikrarlı bir ortam arar" di- yen Bulend özaydmü, bölgede istikrarın sağlanmasımn Türk pazanna olan ilgiyi de yeniden antıracaSı görüşünde. Metro Grosmarket Genel Muduru Tahsin Pamir de aynı gönışu paylaşıyor. Batılıların Doğu Avrupa pazannı Turkiye1 ye tercih etmelerine şaşınlma- ması gerektiğini söyleyen Pamir, "Diller aynı, gelenekler aynı. Avnca bu iılkelerde berkesin her şeye ihtiyacı var. Para daha ko- lay akacagı yere gider. Dogu Av- rupa pazan Türkiye'nin şu anki en büyük rakibi" diyor. Yabanalann Türk pazanna ilgisinin azalmasıyla hipermar- ket konusunda çahşmalar yapan ve yabancı ortak arayan yerli ya- tırımcıların da şimdilik "bekleme" dönemine girdikleri söyleniyor. Izmirli bakkallar nisandaşirketleşecektZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — tz- mir'de bakkallann şirketleşme gırişimi son aşamaya geldi. tzmir Bakkallar ve Bayiler Derneği Başkanı Musa Özherek. "Şirketi- mu >ıl sonuna dognı tuketici lehine fi>at açısından rekabete hazır olacak" dedı. Bakkallann aracılar, supermarketler ve mağaza zıncirleriyle rekabet edemeyecek fi- yat uygularnaları yuzunden birbirı ardına kapanmaları uzerine şirketleşme yolunda adımlar atan 2 bin 500 uyeli tzmir Bakkal- lar ve Bayiler Derneği Başkanı Musa Oz- herek, "Ancak biz kıiçük esnafız. Buyuk şir- ketlerin ya da şirketleşmenin ne olduğunu yeni yeni oğreni\or\u. Bu nedenle şirketin kunılması biraz gecikti. 9 kişilik kurucu he- yetini oluşturduk. 40 maddelik ana sozleş- meyi hazırladık" dedi. Özherek, şirketin or- tak sayısının yüzü aşması durumunda da Sermaye Piyasası Kurulu'ndan izin almak gereğinın ortaya çıktığını kaydederek "Bu gibi bilmedigimiz konular gelince çalışma- lanmız yavaşlıyor. Ancak şirketleşme en geç nisan ayında ba>ram sonraa gerçekleşecek" dıye konuştu. Şirket için 275 bakkalın başvurduğunu anımsatan Özherek, "Şirketin ileride bazı kişilerin eline geçmemesi için hisselerin ada yazılı olmasına çalışıyorduk. Ama hamili- ne olması gerekiyormuş. Bu da bizi duşün- dünıyor" "Geçen >ıl 1990da 318 bakkal arkada- şunız işyerini kapatmak zorunda kaldı. Yıl- Jbaşından bu >ana da sajıları 6O'ı buldu. Turkiye'nin koşullan ortada. Bunun yanı sı- ra 100 arkadaşımız da başka yapacak iş bu- lamadığından işyeri açtı. Bizlere akıl veren de yardım eden de yok. Zorluklan kendi olanaklarunızla aşmaya çalışıyonız " dedi. EKONOMI NOTLAR1 OSMANULAGAY Merkez Bankası Neden Bu Oyunlan Oynuyor?.. Yazının başlığını oluşturan soruyu hemen yanıtlayayım: Başka çaresi kalmadığı için. Yaklaşık iki yildır sürdürülmeye çalışılan politikalann ters yüz edilmesinı önlemek için son çare olarak bu tür oyunlara başvuruyor Merkez Bankası. Ken- di döviz kurlarını da hızla yükselterek pek çok kimsede, 'Ta- mam, bu iş bitti, polıtıka değişıyor", ızleniminı yarattıktan son- ra bırkaç saat ıçınde kurlan hızla aşağı çekecek tokadı atıyor. Bu oyunla verılmek istenen mesaj herhalde şu. "Bu döviz denen meretle oynamayın, hiç kimsenın dedığine, hatta be- nim ilan ettığım kurlara bile fazla önem vermeyın, sonra piş- man olursunuz." Mesaj lafla verilse istenen etkiyi yapmayacak. Bunu Mer- kez Bankası da bıliyor, onun için mesajı eylemle veriyor. Amaç bellı: Döviz üzerindekı spekülasyonu mümkün mer- tebe caydırmak, böylece vakit kazanmak, uygulanmaya ça- lışılan politikanın tamamen yerle bir edilmesini önlemek. Peki bütün bunlara neden gerek var? Neden böyle oyun- lara başvurmaya zortanıyor Merkez Bankası? Çünkü hem döviz cephesınde hem de para, yani TL cep- hesınde işler iyıce sarpa sarmış bulunuyor. Merkez Bankası Başkanı Rüşdü Saracoğlu'nun geçen yıl "kıyamet belirtisi" olarak tanımladığı koşullar ne yazık kı büyük ölçüde oluşmuş durumda. Bir yandan doviz rezervlerı eriyor, dığer yandan iç krediler genışlıyor. Bir yandan sermaye hareketlerine dayandırılan döviz den- gesındekı açık kapanamıyor. Dığer yandan kamu açıklan ka- patılamadığı için Merkez Bankası'na yansıyan TL baskısı ön- lenemiyor. Bu çıkmazdan kurtulmak için benım görebıldiğim tek bir ça- re var: Dışandan Türkiye'ye hatın sayılır miktarda kaynak girişi. Bu sağlanabıldığı takdırde asıl sorunlar tabiı çozümlenmiş ol- mayacak ama durumu şimdilik kurtaracak olanak elde edilmtş olacak. Hem döviz cephesinde hem de kamu açıklan ve TL cephesinde biraz nefes almak için önemli bir fırsat doğacak. İşte bu yüzden Sayın Özal'ın ABD gezisi ve bu gezi so- nunda ortaya çıkacak sinyaller çok çok önemli. Başkan Bush1 un "omuzdaş" diye övdüğü Sayın Ozal, Körfez krızindeki tu- tumunun karşılığını kısa sürede etkıli olacak bir ek malı kat- kıya dönüştürebılırse en azından bir seçıme kadar durumu ıdare etmesı mümkün olabılecek. Bu olasılığa yaz konjonkturünun döviz cephesındekı olası olumlu katkılannı da ekleyın, turızmden ve ışcılenmızden gele- cek dövizteri de düşünün, ABD'nın desteğinı sağlamtş bir Türki- ye'nin yabana sermaye girişi açısından sağlayabıleceği ola- nakları, Kuveyt'te ve Irak'ta açılabılecek yeni iş olanaklannı da hesaba katın. Bütün bunları düşündüğünüz anda şu an için "zaman kazanmanın" ne denli önemli olduğunu anlıyorsunuz. Merkez Bankası şimdi gelinen krıtik noktada bu zamanı kazanabilırse temeli iyice sarsılmış görünen politikalannı kur- tarabıleceğını duşünüyor herhalde. Bu nedenle dövızde spe- külasyonu caydırmak ıçın elinden gelenı yapıyor, oyun üze- nne oyun oynuyor, "döviz artık başını alır gıder, kimse de bunu önleyemez" inancmı kırmak istiyor. Bakalım kımler kazanacak, kimler kaybedecek bu heye- canlı oyunlar sonunda? otomobiMsatürır.Kılometre sayacı fonksıyon seçim duğmesı Kilometre sayacı ve günluk kilometre sayacı Kilometre saati. Yaktt göstergesi, * Motor - * "*• rezerv ıkaz lambası hararet göstergesi. • r i Yaht ekonomı göstergesi Dıjıtal saat Saat ayar düğmelen Gösterge tablosu aydınlatma ayar düğmesi. Gösterge ve ikaz lambaları. Motor devır göstergesi. Kontrol panelı. Far yıkayıcı. Konsol. Tam otomatık klıma. Katlanabılır, iki parçalı arka koltuk TlI •*• gempra... otomobilyenilemeyi vazgeçilmez ^ • ^ " kılan, kendi kategorisinde rakipsiz otomobildir. Tempra... erişebileceğiniz gerçektir. Albenisi, gücü, konforujiyatından çok daha üstündür. Tempra gerçekleriyle tanışın. Dayanamayacaksınız. Alacaksıntz. Üstelik, yalnız Tofaş'a Özgüyaygın servis, yedekparça güvencesi ek kazancınızdır. Dijıtal ve elektrontk gösterge tablosu 92 açılabilen bagaj kapağı Tempra'ya özgü üstünlükler... Kıyaslayın! • Dünyanın en buyuk otomobil uretıcilennden Fıat'm, en son veengelışmış tıpı • Dünya ve Turk pazanna sunulma yılı 199<) • Yuksek teknoloji unınu. guçlu motor • Digıplex 2. Tam elektrontk ateşleme sistemi • Fuel Cut-Off sistemli çift boğazlt gelismiş karbümtor • Yanş otomobilleridışınaa en dusuk aerodınamik direnç katsayısı (Cd 0.28) Havayı ok gibi yarar • Olağanustu yaktt tasarrufu (90 km/s sabit hızdâ 5 6 lt/100 km ) • Kendi kategorisındekt en genis ıç bacim Fiat'a ozgu • Vucudu saran ustun konforiu koltuklar • Yukanya, aşağıya, one, arkaya ayarlanabılen surucu koltuğü**» Dort koltukta emniyet kemeri • Dijıtal ve elektrontk gösterge tablosu • Elektronik kontrol paneli • Hidrolik dıreksh-on*• Halojenfariar. balojensısfarlan*• Renklicamlar» Arka camsileceğı • 88° açılan kapılar • Tatnpon bizasından 92° açılan bagaj kapağı • Tam otomatık klima** KUs>metre sımrt olmakstzın 1 ytl garantt • Paslanmaya, çurümeye karşt J yıl boya • * Ilaıvaksesıuırlt ıv tam nHımaMt ktımalt tifumizde meııuttnr NakUye dahıi Tempra SX 38519 000 TL + %20 KDV 7 7Û3.8OÛ TL Târhyenm TtmpnSXAkstsuarh 45 701JOOTL + %20KDV9J40J00TL her vmadt. Ttmora SX tlm AJkKMarb vc Tam Otomatık Klumeh 5OJ26JO0 TL.+ %20 KDV 10.025