Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
9 ARALIK 1991 DİZİ-RÖPORIAJ CUMHURİYET/11
BORSADA
KURTLARLA DANSABDURRAHMAN YILDIRIM
Hisselernereyekoşuyor?Faizler düşüyor, reponun yıldızı sönmek üzere, döviz kendini henüz bulamadı. Buna karşılık kasım ayının gözde yatırım
araçlarından hisse senetlerinde büyük bir patlama var. Ancak o da kararsız. Bir iniyor, bir çıkıyor. Borsada oynayan kişi sayısı
1 milyon. Kurtlar diye adlandırılan profesyoneller, kurtlara özenen kuzular ve daha küçük bir grup olan "tam yatırımcılar"
arasında kıyasıya bir savaş var. 5 yıllık süre içinde yatırımcılarına iki büyük sevinç yaşatan, iki büyük üzüntüyü de beraberinde
getiren hisse senetlerinininiş-çıkışlarıyenihükümetin,yeniparapolitikasmımeraklabekliyor. Acaba borsa nereye gidiyor?
8 yıllık bir iktidar değişti. Yeni hükümet ku-
nıldu. Ekonomiden sorumlu bakan "Faizler
disarülecek. Devalüasyoa yok. Borsa yükse-
lecek" dedi. Hazine Bonosu faizkriyle birükte
mevduat faizleri de aşağıya iniyor. Repo göz-
den düştü. Dövizde beklenen olmadı. Hisse se-
netleri ise rekor artışlar yapıyor. Son bir aylık
ortalama artış yüzde 60*ı buluyor. Yüksek oran-
lı böyle bir kazanç başka hiçbir alanda yok.
Borsa ise hepimizin, ülkenin borsası. Cazibe-
sine kapıldınız, bu kazançtan siz de yararlan-
mak istiyorsunuz. Elinizde bir miktar da para-
nız var. Borsaya girmeyi düşünüyorsunuz. Ama
hangi hisse senedini seçeceksiniz? Hangi aracı
üyeyle çalışacaksınız? Ne zaman alıp ne zaman
satacaksınız? Borsa nasü bir yerdir? 5 yılda bor-
sa hisse senedi yatınmcılanna iki büyük sevin-
ci yaşattı, ardından iki büyük üzüntü geldi.
Acaba, yeni hükümetle birlikte borsa bir üçün-
cü sevinç dalgasını yaşatabilecek mi?
Sizin kafanızdaki bu sonılara başkalan da
yanıt anyor. Yüksek kazancın cazibesine kapı-
lan başkalan da var. Acaba borsa benim için
de bir kurtuluş yolu olur mu diye ülkenin dört
bir yanından insanlar gözlerini borsaya çevir-
miş durumda. Cesaretli davranıp evini, araba-
sını, villasını satanlar, dövizini bozduranlar,
hatta bir miktar altınıru paraya çevirenler bu
yüksek kazançtan pay alrnak için borsaya giri-
yorlar. Tıpkı 1987 ağustosunda, 1989-1990 dö-
neminde oldu-
ğu gibi, insan-
lar yeniden
"umuda doğnı
koşnyorlar".
1987 ağusto-
sundaki buyük
yükselişten ge-
len-blriııdkn-
sak", 1990'dan
kalan "ikinci
kusak" Türki-
ye'de hisse se-
nedi sahipleri-
nin sayısı bir
milyonun üze-
rinde. Yeni hü-
kttmetin verdi-
ği mesajlarla
bu sayıya yeni-
leri ekleniyor.
Eski kuşaktan
gelenler belli
bir bilgi biriki-
mine sahipler.
Neler yasadı-
lar? Kısaca bir
anımsayalım..
1987 agustos
çıkışını, ardın-
dan çöküşü-
•ü... Dünya borsalarındaki Kara Pazartesiyi...
1987 genel secimlerini... 4 Şubat 1988 şok eko-
nomik kararlanm ve resesyonu... 1988 eldmin-
de faizin yüzde 85'e brmanısuu... 1989'da pi-
yasanın yabanalara açılmasını ve yabancı fon-
lannı... 1989 ve 1990 çduşını... özelleştirme ve
halka açılmalan... Sahte senetieri-. Körfez krizi
ve savaşmı... 1991'de repo çılgınlığını... 20 Ekim
genel seçimlerini... Şimdi de 8 yıllık iktidann
degjsmesini... Ve daha başka olayları yaşadı bu
kuşaklar. Deneyim kazandılar, pistiler. Kendi-
lerine göre kazanma taktikleri geliştirdiler. Bu
birinci ve ikinci jenerasyona şimdi bir üçüncü-
sü ekleniyor. Bu üçüncü jenerasyonu acaba ne-
ler bekliyor ve nasıl bir piyasaya adım atıyor-
lar?
Borsa, alıa ve satıcüann belli bir düzen içinde
karşılaştığı bir arena. Fiyatlar da bu arz ve ta-
lebe göre oluşuyor. Arz fazla, talep eksikse fi-
yatlar düşüyor. Talep fazla, arz azsa fiyatlar
yükseliyor. Arz ve talebi ise siyasi gelişmeler-
den genel ekonomiye, sektörel gelişmelerden şir-
ketlerin performansına, piyasadaki psikolojik
faktörlerlerden alternatif yatırım araçlannda-
ki değişikliklere, para piyasasmdaki gelişmele-
re kadar sayısız, yüzlerce faktör etkiüyor. Bir
de borsarun kendi iç yapısı, kendine özgü ko-
şullan var. Oncelikle yeterli derinliğe sahip de-
ğil. Kurumsal yatınmcüan, sigorta şirketleri,
emekli sandıklan, yatınm fonlan ve yatınm or-
takhklan, Market maker'lar (piyasa düzenle-
yicisi) yok. Yatırımaların büyük bölümü spe-
külatif amaçlı. Fiyatlann sürekli ve çok hızlı
yükselmesini istiyorlar. Zor duruma düşmüş şir-
ketler, mali yapısı en güçlü şirketlerin önüne bi-
le geçebiliyor. Şirketlerin sermaye arttırımlan
gelişmiş borsalarda olduğu gibi, düşme etkisi
değil, tersine yükselme etkisi yaratıyor. Temet-
tü verimiiliğine aldıran yok. Bilgi, borsada en
büyük sermaye. Ama piyasada bilgilendirme
eksikliği, hatta yanüş bilgilendinne var. Şirket-
ler yanlış bilanço yayımlayarak yatırımcıİan za-
rara sokuyorlar. Kamuoyunun etkin bir şekil-
de aydınlatılması ve bunun sürekliliğini sağla-
yan bir sistem kurulamamış. Şirketlere karne
verecek, değerlendirecek ve derecelendirecek
'rating' kurumu henüz Türkiye'ye getirileme-
miş. Borsa işlemleri telefonla yapılıyor. Bilgi-
sayara geçilememiş. Bu nedenle ışlemlerde sü-
rat ve şaf faflık sağlanamamış. Aracı k,urumlar
geüşememiş ve uzmanlaşamamış. Aracı kuru-
luşlarla birlikte şirket patronlan da borsada
dan aşağıya doğru savurması ve tırnaklannın
aşağryı göstermesi gibi özelliklerinden dolayı bu
sevimli hayvan, borsalarda fiyatlann düşeceğini
tahmin eden ve satış yapan eğilimi ifade etmek
için kullamhr. Boğa ise, saldırganlığı, düşma-
m ile mücadelesinde boynuzlannı yukan doğ-
ru savurmasıyla ünlüdür. Bundan dolayı
"boğa" borsayı yükseltmek isteyen eğüimi yan-
sıtır. Borsalarda ayılarla boğalann mücadelesi
zaman zaman çok sertleşir. Bazen boğalar hâ-
kim olur, bazen de ayılar üstün gelir. Bu iki ana
eğüimin yanında bir üçüncü eğilimden daha söz
edilir: "Koyunlar". Kendi yönünü bulamayan
ve birilerinin peşinden gitmeye ahşmış "koyun-
lar", zaman zaman "aydann
n
, zaman zaman da
"boğalann" peşinden giderler. Ya da koyunla-
rın bir bölümü ayüan, bir bölümü de boğalan
izlerler.
Bu simgeler Ban borsalanna özgü. Bizim
borsamızda da olması normal. Ama maalesef
şu anda "ayılar" ve "boğalar" yok bizim piya-
samızda. Bu simgeler kullanılsa bile genel eği-
limi yansıtmıyor. Bizde "kurt"la "kuzn" var.
Borsa oyunu, ayılarla boğalann kapışması de-
ğil, "kurtlann kuzulan kandjrarak yok etmesi"
şeklinde geçiyor. Borsada işlem yapanlann ya-
pısına baktığımızda üç ana grup görüyoruz. Bi-
rincisi tam profesyoneller, yani "kurtlar"; ikin-
cisi, profesyonelleri izlemeye çaüşan, kurtlara
özenen "kuzular"; üçüncüsü ve küçük olan
kendi hisseleriyle oynuyorlar. Yaygm olarak ya-
tınm süresi çok kısa vadeye dönüşmüş, spekü-
lasyona dönüşmüş. Mevzuatta, altyapıda bir sü-
rü eksiklikler tamamlanamamış.
Yüksek kazanç umuduyla borsaya gelmekte
olan "üçüncü jenerasyonu" yüksek riskler de
bekliyor. Bu yeni dünyada oyunu kurallanna
göre oynayıp "kurtulmak"da var, ama yanlış
bir adımınızda paranızı "batınnak" da. O halde
ne yapmalısınız? Yabancısı olduğunuz bu piya-
saya girerken nelere dikkat etmelisiniz? Bilme-
den, güvenebileceğiniz birine veya bir kuruma
damşmadan hisse senedine girerseniz, paranı-
zı yatınrsanız, bir "kör nçuşıı yapmış" olursu-
nuz. Nereye ucacağınız, nereye konacağınız belli
olmaz. Kolunuzdan kanadınızdan olabilirsiniz.
Çünkü bu piyasada sizi bekleyen "kurtlar"da
var. Dilerseniz bizim piyasamızın yapısma da-
ha yakından bakalım.
Gazete ve dergilerde zaman zaman borsada
"ayılarla boğalann" kapıştığı yazılır. Korkak,
düşmanı ile mücadele ederken kolunu yukan-
BORSA NOTLARI
Yazı dizimiz nedeniyle Borsa Notlan köşemize bir süre ara
veriyoruz.
grup da "tam yatınmcılar". İşlem hacminin bü-
yük bölümünü de "kurtlar" ve "kuzular" ger-
çekleştiriyor. Her türlü bügiyle donatılmış ve
borsa tecrübesi en fazla olan "kurtlar", borsa-
ya ne zaman gireceğini, hangi kâğıdı alacağım
gayet iyi biliyor. Ne zaman satacağmı da çok
iyi hesaphyorlar. Banka, aracı kurum, Kapah-
çarşı, lahtakak kaynaklı ve bunun yanında bü-
yük para sahiplerinin yer aldığı "profesyo-
neller" grubu süratle borsaya giriyorlar, bir an-
da fiyatlan yukan çıkanyorlar. Bunu, hisse se-
netlerinde tek tek yapabildikleri gibi kendi ara-
lannda gruplaşmalara giderek birden çok tah-
tada gerçekleştiriyorlar. Önce biraz ahm yapa-
rak tahtayı harekete geçiriyorlar ve dikkat
çekiyorlar, sonra bir dedikodu yayıyorlar, da-
ha açıkçası "tiyo veriyorlar". AUmlanna tah-
talan kapatarak devam ediyorlar. Böylece kâ-
ğıdı "moda" haline getiriyorlar. Artık "knrt-
lar sofrası" kunıhnuştur. Kazanç ihtiyacı için-
deki insanlan inandınnak da kolay. "Kuzn-
lann" yoğun bir şekilde alıma geçmeleriyle bir-
likte kurtlar "malı çakıp" çıkarlar. Önce "gel,
gel" edip, sonra "tokatlama" şeklinde uygula-
nan bu spekülatif harekete borsacıhk dilinde
"keriz alkrieme" deniyor. Satış yapan "kurtlar"
yeniden fiyatlann düşmesini bekler.
Kurtlann bu oyunu, kendilerini izleyen ve
kurtluğa özenen kuzulann varhğına dayanır.
Kuzular onlarla birlikte hareket edebilse iyi,
ama kurtlann peşinden gidiyorlar. Kurtlar hisse
senedine gırdıği zaman zaten yüzde 15-20 de-
ğer artışı yapmış oluyor. Çıkışta kuzular ancak
yüzde 15-20 fıyatı arttıktan sonra kâğıdı yaka-
layabiliyorlar. Yani çıkarken de yüzde 20, dü-
şerken de yüzde 20 İcayıplan var. Bu oyun de-
vam ettikçe de kuzulann sayılan azalıyor, ama
süriiye yeni kuzular kaühruyor değil.
Kurt-kuzu oyununun borsa işlem teknikle-
rini de şöyle sıralayabiliriz:
Daktar4Mşak ynmtrmt- Borsamn en yay-
gm oyunu, "saflan", "doldanışa" getirmeye
dayanıyor. Bu oyunda birileri, birilerini peşi-
ne takabilmek için alım yapılmaya başlar. Bu
ahmlara kanıp alıma gelen olursa tahta (hisse
senedinin işlem gördüğü tahta) yürümeye baş-
lar. Fiyat yükselir. En az maliyet, dolduruşu
yapanda bulunduğundan, bir noktadan sonra
mal boşaltmaya yönelir. Dolmuşa binen diğer
yatınmcılar ise kaderleriyle başbaşa kalırlar.
Yaygnı talep giiıiiiyi Doldur-boşalt
oyununu inandıncı kılmak için sadece bir ara-
cı kuruluştan değil, birden çok üyeden alım em-
ri yazdınlır. Böylece hisseye karşı yaygın bir
talep doğduğu imajı verilir.
Yalaa hnhrr ya^"auüc Önce hisseler alı-
nır. Bu sırada "acaba neden bu tahta yürüyor"
sonılan sonıhır. Dolduruşa getirenler de zaten
bunu körükler.
Soara da çok
değerü "üyo-
yu" verirler:
"Sermaye art-
tıracak", "Sa-
bancı bu kâgı-
dı topluyor",
"Denizli'den
çok güçlü talep
var, şirket her-
halde el degiş-
Örecek", "Koç
kendi kağıdını
topluyor, bun-
da bir iş var".
tnanıp dolmu-
şa binenler
olursa yine
"boşaltma"
başlar.
Yabaaeı-
lar ahy*r:
1989-90'da
"KOt piyasaya
girdi, aiıyor"
denmesi fiyat-
lan yükseltmek
için yeterliydi.
Ya da KOl'nin
satışa geçmesi fiyatlan düşürmek için iyi bir ne-
dendi. Bütün gözler KOİ üzerineydi. Ama şim-
di devir yabancıların devri. "Yabancılar
aiıyor" ya da "yabancı fonlar geliyor" sözü
fiyatı yükseltiyor. Bunun için ille yabancılann
gelmesi şart değil. Böyle bir söylenti yayıhr.
Söylentiyi güçlendirmek için de gidip yabana-
lan temsil ettiği kabul edilen bir aracı kurum-
dan ya da bankadan alım yapıhr. "Yabancı-
lar bu kâğıdını aldığına göre demekki bir şey
var". "Onlar bu işin piri" diye düşünenler de
alıma geçer. Böylece diğer yatınmalan dohnu-
şa bindirmek kolaylaşır.
Çtür japaıair' Borsa işlem birimi olan bir
lotu doldurmayan hisse senetlerinin alım satı-
mı "küsurat işlemleri" ile olur. Bu hisselerin
fiyatı "küsüratlı" olmasından dolayı normal
tahtalarda lotlarla işlem gören fıyattan daha
düşük olur. tşte böyle bir fıyat farkını yakala-
yanlar küsurat tahtalanndan topladıklan "çey-
rek hisseleri" birleştirerek "tam" yaparlar ve
normal tahtalarda daha yüksek fiyattan satar-
lar. Küçük miktarlı kâğıtlann toplanmasından
dolayı bu işlem "çıtır yapmak" diye adlan-
drnhr.
Yarın: Borsada alicengiz
oyuriarı
SOZLUK
Yatırımcının dîliAÇIĞA AUŞ Fiyatlann
artacağmı tahmin edenlerin
aynı seans içinde satmak
üzere ahm yapmalandır.
Alım ve satımlar 'Takas'ta
birbirini götürdüğünden bu
işlemi yapanlar da Takas
Merkezi'ne ne hisse ne de
para teslim ederler. Sadece
ahm satım arasuıdaki kendi
lehlerine olan farkın
karşüığı parayı ahrlar.
Böylece, hiç para
yatırmadan sadece seans
içinde alıp satarak para
kazanırlar. Ama, fıyat
yükselişi beklentisi
gerçekleşmezse bu işlemi
yapanlar kayba uğrarlar ve
takas günü para ya da
hisse senedini teslim
edemezlerse "temerrüde"
düşerler.
AÇftVk SATIŞ Fiyatlann
düşeceğini tahmin edenlerin
ellerinde hisse senedi
olmadığı halde satması ve
fiyat düştüğünde de aynı
miktarda hisse senedini
alması ve böylelikle açığını
kapatmasıdır. Bu işlemi de
yapanlar sattığı ve aldığı
fiyatlar arasındaki fark
kadar bir kazanç elde
ederleT. Türkiye'de açığa
ahm ve açığa satış
düzenlenmemiştir. Sadece,
Borsa Takas Merkezi, 14
Eylül 1991 tarihli tebliği Ue
"alım ve satnnlann
tümunün tesümini"
isteyerek açığa satışı
önlemeye çalıştı. Açığa
satış yapanlann sık sık
A ttUBU HİSSE SENEDİ
Temettü garantisi taşıyan
hisse senetleridir. öncelikli
hisse senedi olarak
adlandırılan ve gerek kâr
gerekse oy hakkı
bakımından farkhlaşabilen
(A, B, C gibi) bu hisse
senetlerinin en önemüleTİni
A gnıbu hisse senetleri
oluşturur. (Adana Çimento
A ve C, İş Bankası A, B,
C).
A0İ HİSSE SENEDİ Anonim
şirketlere sağladıkları
sennayeye orantıh ortakhk
hakkı veren senetlerdir.
Herhangi bir imtiyazı
yoktur. Imtiyazh hisselerin
karşısında yer alan paylan
tanımlar. Piyasada işlem
gören hisse senetleri bu
özelliktedir.
ABİMJHU 0RTALMIA FtYAT
Hisse senedinin bütün işlem
hacimlerinin toplam işlem
adedine bölünmesiyle
bulunan ortalama fiyattır.
Ağırhkh ortalama fiyat, bir
sonraki seansta
uygulanacak fiyat
marjlarına baz teşkil eder.
ALELADE PAZANLAMA
Hisselerini halka açmaya
karar veren şirketin bu
hisselerin satışım yapacak
araa üyenin, iyiniyetle
satabildiği kadannı sattığı
ve ilave herhangi bir
sorumluluk üstlenmediği
satış yöntemidir.
AÜVRE SATIŞ ÇeşitU mal
piyasalannda satışa konu
müşteri portföylerini
kulîandığı veya kendi
aralannda hisse senedi
yardımlaşmasına girdikleri
yaygın bir uygulama. Batı
borsalannda açığa satış
yapanlar hisse senedi
kiralarlar. Ve bunun
karşılığında belli bir ücret
öderler.
AÇK PİYASA İŞLEMlfRİ
Merkez Bankası'mn
piyasaya girerek Devlet
Tahvili ve Hazine Bonosu
ahm satım işlemidir. Açık
piyasa işlemleriyle Merkez
Bankası piyasadaki para
arzını daraltır veya
genişletir. Faiz oranlannı
yükseltir veya düşürür.
Eğer Merkez Bankası
piyasadaki likiditeyi
daraltmak istiyorsa tahvil
veya bono satışa koyar,
piyasayı likidite yönünden
rahatlatmak istiyorsa bu
kez tahvil ve bono satın
ahr, piyasaya para sürer.
AÇUŞ FİYATI Borsa
sistemlerinde seansın
başında oluşan ilk fiyattır.
AÇIK POZtSYOM Vadeli
piyasa işlemlerinde, fıyat
değişikliklerinden zarara
uğrayabilecek bir ahcı veya
satıcının düştüğü
pozisyondur.
AÇNJŞ DkANÇOSU Bir
işletmenin muhasebe
dönemi başındaki
bilançosudur.
olan mal henüz ortada
yokken, ileride bir tarihte
ahcıya teslim koşuluna
bağlı satıştır. Vadeli satış
Türkiye'de yaygın olarak
pamuk piyasasında
gerçekleştirüiyor.
AMORTİSMAN Şirkete ait
taşınmaz mallann, makine
ve teçhizatların bir yılda
uğradığı değer kaybının
muhasebeleştirilmesi ve
bilançoda o yılın giderlerine
yazıhiıasıdır.
ANONİM ŞİRKET Kapah ve
halka açık ounak üzere,
esas sermayesi belirli ve
paylara bölünmüş,
borçlarından dolayı sadece
mal varlığı ile sorumlu olan
şirketlerdir. Anonim
şirketler küçük halk
birikimlerinin toplanarak
büyük sanayi yatınmlanna
yöneltilmesinde, sermaye
piyasasına kanaüze
edümesinde ve mülkiyetin
yaygınlaştınlmasmda
önemli rol oynarlar.
AKTİF
Bilançonun varhklar
tarafıdır. Varhklar,
genellikle döner varhklar ve
sabit varhklar diye ikiye
aynhr.
Bilançoda aktiflerin
karşısında pasifier
(kaynaklar) yer ahr.
SÜRECEK
ACEMILERK, USTALARA TAKTIKLER
Acemilikten oyunculuğa
kadar uzanan süreç içinde
borsada kazanmanın
taktiklerini sizler için
derledik.
• Borsaya hazır oldugunuza
hissettiğmiz zaman girin:
Borsamn seyrini izleyin, fiyat
dalgalanmalannı, borsamn
isleyisini kavrayın. Bu
döMmde kesinlikk alım
gaüm yapmaym. Önce
işkyişini oğrenin. Kesinlikle
dausacafınız birisi veya
knnun olmadan borsaya
gbnoMyin. Sonra
güveocbileceginiz bir aracı
•yesecin.
• Rahat bir parayla gelin:
Kısa bir süre sonra ihtiyaç
duyacağınız bir parayı ve
borç aldığıruz bir parayı
borsaya yatırmayın. Çünkü,
satış yapacağınız dönem
fiyatlar düşmüş olabilir. Bu
kez borsadan zararla
aynlırsınız.
• Paranızın tümünü
yaormayın: Yatınm amacıyla
kaifauucağımz paramn
ttmüyle kemen hisse senedi
ahnayın. Üçte biriyle girin,
riskinizi azalürsınız.
Psraman ücte ikisini de sabit
geürili tasarrnf araçlanna
ayınn. Borsa deneyimlnizi
artürdıkca paranızın gittikce
büynyen bölomünü hisse
senetlerine kaydınn.
* Borsaya tek başımza
gelmeyin: Bilmediğiniz bu
piyasaya güveneceğiniz bir
arkadaşmızla gelin. Bu
arkadaşın piyasayı bilen
birisinin olması, sizi uyarması
islemleriaizi belgelendirin.
Alım satım ordinolannızı
yazüı verin. Hesap
ekstrelerinizi günü gününe
imzalayın. Aldığınız hisse
scmderinin ya da satışa
götürdüğünüz hisse
senetlerinin dökimünü
isteyin. Seri numaralanm
bordroya yazdınn. Hisseler
kayıp, çalııınus veya sahte
2 altın kural
Borsa kazanmanın iki temel kuralında biri 'zamanlama'
öteki de Iılsse senedi
1
seçimidir. Paranızı nt kadar
süreyie borsada tutacağınızı karartaştırdıktan sonra eğer
uzun vadeyse istikrarlı, sağlam, güvenli bir şirket seçm.
Bu seçimde çeşitlı kriterler kullanın.
ve yol göstermesi açısından
önemli. Piyasayı bileni
bularmyorsanız bile mutlaka
yamnızda birisi olsun. En
azından aracınızla işlemlerde,
haksızhğa uğradığımzda yasal
haklannızı aramamz için "bir
tamğınız" bulunsun.
* Işlemlerinizi belgelendirin:
Yanınızda tamğınız olsan,
ama siz yine de bütün
olabilir. Yasal hakkuuzm
kaybolmaması için hisselerin
araomza teslim ederken de
teslim aurken de mntlaka seri
nnmaralanm "bordroya"
işJettirin.
• Birlikten kuvvet doğar:
Borsaya bir arkadaşmızla
gelebileceğiniz gibi,
işyerinden, aynı semtten
ve^a akrabalık çevrenizden
güvendiğiniz kişilerle
ortaklaşa hareket de
edebilirsiniz.
Yatınm kulübü kurun.
Paralannızı birleştirip birden
çok hisse senedine girin.
Böylece riskinizi azaltırsınız.
bu kulüp aynı zamanda borsa
tekniklerini öğrenmenizde de
fayda sağlar.
* Seçiminizi iyi yapm:
Borsada oynamanın iki temel
kuralından biri "zamanlama"
ise digeri 'hisse senedi"
seçimidir. Paranızı ne kadar
süreyie borsada tutacağınızı
kararlaştırdıktan sonra eğer
•zun vadeyse, istikrariı,
sağlam, güvenli bir şirket
seçin bu seçim için ceşitii
kriterleıi kullanın.
* Al, tut, sat: Yatınmcının
borsada başansımn temel
kurah budur. Hisse senetleri
düşükken ahn, satış için
yükselişi bekleyin.
Sabretmesini bilin. Bu sabrı
gösterdiğinizde enflasyonun
ve diğer yatırım araçlarının
üzerinde bir gelir sağladığınızı
göreceksiniz.
SÜRECEK
HANGİ ÇİZGİ DAHA UZUN ?
A - B veya C - D
İlk bakış yanıltıcı olabilir.
Ata Menkul Kıymetler ise,
tüm müşterilerine, fark gözetmeksizin
hızh, etkin ve eşit hizmet sıoıar.
ATA MENKUL KIYMETLER A.Ş.
"Dnffiit Cpırıp"
Kasap Sokak. Eser Apt. No: 18/A 80280 Esentepe / İSTANBUL
Tel: (1) 274 2.i 4S Fax. (1> 275 90 77