Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
22 OCAK 1991 EKONOMİ CUMHURİYET/13
SERBEST PİYASADA DÖVİZ
ABDDotn
Sat Alman Marta
Snçra Frangı
HoOanda ftorim
İngib Steftıni
Franse Frangı
lOOhalyanüreti
SARıyaH
Avusturya $ihnı
Dövn Int ($) =
Altş
3030
2020
2395
1780
5950
590
2G5
750
284
Sakş
3040
2030
2405
1790
6000
595
270
760
288
2996
AITIH 6ÛMÛŞ
Cumhunyet
Reşat
24 ayar alteı
22 ayar Mez*
900 ayar gûmûş
VaMbank Attm
ZkaatAMmı
HakAHm
1 Ons J
247.000
270.000
37.150
33.100
450
205.000
206 000
204.000
378.15
Satş
253.000
285.000
37.250
36.600
485
210.000
211000
209 000
380 00
Tl Ort Faa(*) = 64 99
90'da kredüer
"patladı*
• ANKARA (ANKA) —
Yü başında 30
trilyon 403 milyar lira olan
mevduat bankalannın
kredileri 51 trilyon 385
milyar liraya yükseldi. Cari
rakamlarla yüzde 69"Iuk bir
artışı gösteren bu gelışme,
1990 yıhnda yüzde 49.2
olarak gerçekleşen yıllık
enflasyon dikkate
alındığında reel anlamda
yüzde 13.2'lik bir artış
olduğunu gösteriyor. Vadeli
tasarruf mevduatının 25
trilyon 192 milyar liradan
yıl sonunda 36 trilyon 563
milyar liraya yükselmesine
rağrnen enflasyon artışı
dikkate alındığında reel
olarak yüzde 2.7 azaldığı
belirlendi.
Gümrüklü
magazalar
• ANKARA (UBA) —
Gümrük hattı dışı olarak
adlandınlan gümrüklü satış
mağazalannda 328 milyon
marklık satış gerçekleşti.
Maliye ve Gümrük
Bakanlığı'nın bu satışlarda
elde ettiği vergi geliri ise 31
milyar liraya ulaştı. Maliye
ve Gümrük Bakanlığı'ndan
alınan bilgiye göre
Ankara'daki mağazalarda
119 milyon 100 bin mark,
tstanbul'daki mağazalarda
ise 208 milyon 489 bin
marklık satış gerçekleşti.
Bursa'ya Dünya
Bankası kredisi
• BURSA (AA) — Dünya
Bankası'nın, altyapı
çalışmalarında kullanılması
için Bursa'ya 160 milyon
dolarlık kredi sağlanmasına
olumlu cevap verdiği
bildirildi. Bursa Büyükşehir
Belediye Başkanı Teoman
özalp, krediyle ikinci
Doğancı Barajı, mevcut su
şebekesi ve kanalizasyon
şebekelerinin ıslahı, su
depolan, atıksu tasfiye
tesisleri, kanalizasyon ve
atık arıtma tesisleri,
yağmur drenaj ve çöp
sahası yaptırılacağını
söyledi.
Fonlarda devlet
tahvili ağırlıkta
• ANKARA (ANKA) —
Menkul kıymetler yatırım
ortaklıkları toplam
portföyleri içinde devlet
tahvilinin payı 1990
sonunda bir önceki yü
sonuna göre büyük bir artış
göstercrek yüzde 58.6'ya
yükseidi. Bir
önceki yıl sonunda
devlet tahvilinin payı
yüzde 10.4 oranında
olmuştu.
Söke LJnyit
6
aç-
kapa' oldu
• tZMİR (ANKA) —
Maden grevinin
başlamasıyla üretimi
durdurulan, ancak
işletmede çalışan 750 işçinin
tepkisi üzerine geçen
günlerde yeniden üretime
başlayan Söke Linyit'te,
dünden itibaren yeniden
üretime ara verildi. SHP
Aydın Milletvekili Hilmi
Ziya Postacı, Söke Linyit
tşletmesi'nin özel sektöre
devri için oyun içinde oyun
sergilendiğini iddia ederek
"Her biri 7 metre
kalındığındaki 4 yeni
damann bulunmasından
sonra işletmenin bir açılıp
bir kapatılması anlamlıdtr"
diye konuştu.
CDoğııbirlik'in
borcu 9 milyar
• GAZİANTEP (AA) —
Merkezi Gaziantep'te
bulunan Güneydoğu Tarım
Satış Kooperatifleri
Birliği'nin zeytin ve kırmızı
biber üreticilerine 9 milyar
100 milyon lira borcu
bulunduğu bildirildi. Birlik
yetkililerinden alınan bilgiye
göre aralık 1990'da sona
eren kırmızı biber alım
kampanyasından, birliğin
tireticilere 400 milyon lira,
21 Kasım 1990'da başlayan
ve halen devam eden
natürel zeytinyağı
alımlanndan ise 8 milyar
700 milyon lira borcu var.
Savaşla gelen îşsizlik
V
/Körfez savaşı nedeniyle müşteri bulamayan /Oteller çok düşük tarifelerle çalışmaya
oteller önlem olarak elemanlarını ^ / başladılar. 50 dolardan satılan kimi odalar
azaltıyorlar. Küçük işletmeler doğrudan T 7-10 dolara kadar düşmüş durumda.
işten çıkarmaya yönelirken lüks oteller, Ankara, gazeteci ve diplomat trafiği
elemanlanna "yıllık izin" veriyor. nedeniyle bir nebze daha iyi dururnda.Ekonomi Servisi — Savaş ne-
deniyle müşteri bulamayan otel-
ler, önlem olarak elemanlarını
azaltıyorlar. istanbul'da genel-
likle'Laleli ve çevTesinde yoğun-
laşan küçük işletmeler, çalışan-
lannı işten çıkartırken aralann-
da lüks otellerin de bulunduğu
bazı işletmeler, yıllık izin veri-
yorlar.
Savaş nedeniyle yüzde 20 gi-
bi 'çok düşük' bir doluluk ora-
nıyla çalıştıklannı söyleyen Hil-
ton OteU Müdürü ve TUROB
Başkan Yardımcısı Demir Gıi-
reJ, "Lüks oteller fiyatlannı in-
diriyorlar mı?" sorusunu şöyle
yanıtlıyor:
"Oteller fiyat indirseler bile,
ba kriz nedeniyle bulabilecekleri
müşteri sayısı çok kısıtlıdır.
Ama çeşitli kış programlan var.
Zaten bunlar oldukça indirimli
fiyatlardır. '
Piyasanın görünumünü,
"Durum içler acısı, oteller boş,
böyiık zararlar var" tümcesiy-
le çizen tstanbul Otelciler Der-
neği Başkanı Niyazi Yaşar ise
Laleli ve çevresindeki oteller için
şunları söylüyor:
"Bir böliimü ktsmi kapatma-
ya gidiyor. Bir kısmı personelin
yansını işten çıkardı, bazılan ise
senelik izinler vererek idare et-
meye çalışıyor. Oteller şu anda
yüzde 5 ile yüzde 20 arasında bir
doluluk oranı ile calışıyoriar. Fî-
yatlar ise iyice dıiştü. Herkes ne
bulursa onu alıyor. Çok düşük
tarifelerte çalışüıyor. Bir yatak
oonnalde 50 dolardan satılır-
ken, şu günlerde bu fiyat 7-10
dolara kadar duşmüş dunımda.
Amaç masrafian karşılamak."
Körfez'deki savaşın 'bir an
önce bitmesini dileyen' Demir
Gürel, "Lüks otellerde eleman
çıkartılıyor mu" sorusunu şoy-
le yanıtlıyor:
"Biz personelimizi şimdiden
tatile yollajarak minimumda
tutmaya çalışı>oruz. İş gucu şu
günlerde duştugü için bir an ön-
ce tatil imkânı vererek sezonda-
ki yogunlugu azaltma>a çalışı-
yoruz."
Ankara daha hareketli
Ankara'da da oteller sıkmtı-
ya düştü. Büyük Ankara Oteli
yetkilileri, Körfez savaşı nede-
niyle otelin yüzde 25 kapasitey-
le çalıştığını belirtirken Anka-
ra'nın başkent olması nedeniy-
le otellerin İstanbul'dan daha
yoğun olduğunu bildirdi. Müş-
terilerin yüzde 90'ının diploma-
tik trafik nedeniyle gelen kişiler
ve yabancı basın mensupların-
dan oluştuğunu bildiren Odalar
MUdürü İskender Gedeleç, re-
zervasyonların büyük ölçüde ip-
tal edildiğine dikkati çekti.
Bulvar Otel Resepsiyon Şefı
Yakup Özdemir ise otelin yüz-
de 20 kapasiteyle çalıştığını an-
latarak, acentelerce yapılan mü-
racaatların durması nedeniyle,
rezervasyonlarda büyük iptal ve
duşüş olduğunu kaydetti.
İzmir
İzmir'de özellikle çok yıldızlı
büyük otellerde doluluk oranlan
geriledi. Çok yıldızlı otellerden
Büyük Efes'te Halkla Ilişkiler
Müdüresi Sema Yazıcıoğlu, ba-
zı iptallerin olduğunu, diğer iş-
letmeler gibi kendilerinin de sa-
vaştan olumsuz yönde etkilen-
diklerini söyledi. Yazıcıoğlu,
kendilerinin diğer işletmelere
göre durumlannın biraz daha iyi
olduğunu vurgulayarak "Dolu-
luk oranınuz yüzde 40 dolayın-
da, bunun yüzde 10'unu yaban-
cılar oluşturuyor" dedi.
Dört yıldızlı otellerden Etap
Pulman Konak Müdürü Türgen
Şevki Bulut, olumsuz bir dönem
geçirdiklerini, otelde doluluk
oranının yüzde 15'e indiğini vur-
gularken "Şu anda otelimizde
2'si tsvecli 3 yabana buhınuyor"
dedi.
Etap Pulman İzmir yetki-
lileri de yüzde 30 dolayında do-
luluk oranı geçirdiklerini, bunun
düşük bir bölümünun yabancı
turist olduğunu belirttiler.
Petrol 20 dolaran altuıdaEkonomi Servisi — Savaşın
beşinci gününde borsalar, petrol
fîyatlanndaki düşüşü korurken
iyimserlik havası yavaş yavaş si-
lindi ve hisse senedi borsalann-
da küçük çaplı düşüşler yaşan-
dı.
Londra'da cuma akşamı Ku-
zey Denizi türü hampetrolün va-
ril başına fiyatı 19.05 dolardan,
New York'ta Amerikan petrolü-
nün varil başına fiyatı ise 19.25
dolardan kapanmıştı.
Pazartesi günu Tokyo'da iş-
lem gören Dubai türü hampet-
rol, varil başına 14.65 dolara ka-
dar düştü, daha sonra 15.20 do-
lara kadar çıktı. Singapur'da ise
hampetrolün varili 18.30 dolara
kadar düştükten sonra yine yük-
seldi ve 19.30 dolara çıktı.
Londra Borsası'nda fizik pi-
yasada açılışta önce petrolün va-
ril fiyatırun 18.75 dolara düştu-
ğü görüldü. Daha sonra biraz
toparlanan petrol yeniden 19
doların üzerine çıktı. Kâğıt üze-
rindeki vadeli piyasada ise pet-
rolün cuma gecesi 18.20 dolara
düştükten sonra pazartesi günü
fizik piyasada olduğu gibi 19.05
dolara çıktığı görüldü.
Yalruzca New York'taki petrol
piyasalannda petrol 20 doiar ci-
varında işlem gördü.
Cuma akşamı New York Bor-
sası, bir önceki haftaya orania
toplam yüzde 5.81 oranında de-
ğer kazanarak kapanmıştı. Böy-
lece Wall Street, bir haftalık
yükseliş rekoru kırmıştı.
Dün ise Wall Street seansa de-
ğer yitirerek başladı.
Tokyo Borsası da geçen haf-
tasonunu yüzde 2.44 oranında
değer kazanarak kapatmıştı.
Nikkei endeksi iyimserliğini yi-
tirdi ve bir günde yuzde 1.9 ora-
nında değer yitirdi.
Ibkyo'nun arkasından açılan
Avrupa borsaları da aynı ka-
ramsarhk içindeydiler. Londra,
Paris ve Frankfurt seansa değer
yitirerek başladılar. Bu arada
Frankfurt Borsası'nın önunde
yapılan barış yanbsı bir gösteri
seansın geç başlamasına neden
oldu.
Dün öğle saatlerinde dolar ve
altın fıyatlarında da hafta sonu-
na göre önemli bir değişiklik ol-
mamıştı. ABD Doları ortalama
1.5045 marktan, altının onsu ise
Avrupa piyasalaruıda 379-380
dolardan işlem gordîi.
Petrotün savaşı (Londra Borsası)
Kuzey Denizi türü ham petrol (Varil başına doiar)
30
20
Kaynak Intemattond 2 3 4 ; 9 10 11 14 15 16 17 18
Ocak
ÂPden
6
savaş jesti' ıımudu
Bugün Brüksel'de başlayacak olan AT ile kota
görüşmelerinde, Türk konfeksiyon ihracatçıjarı
Türkiye'nin Körfez savaşında Batı'ya verdiği
büyük desteğin etkili olacağını umuyor.
GİAD'ın düzenlediği panelde de Türkiye'nin
Batı için öneminin savaş dolayısıyla ortaya
çıktığı, AT'ye tam üyeliğin söz konusu
olabileceği vurgulandı.
tZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosn) —
Körfez savaşında Turkiye'nin Batı'ya ver-
diği önemli destek, çeşitli çevrelerde AT ile
ilişkiler konusunda yeni umutların doğma-
sına yol açtı. Avrupa Topluluğu ile konfek-
siyon ürunlerinde iki yıl uygulanacak ko-
talarla ilgili görüşmeler bugün Brüksel'de
başlıyor. Konfeksiyon ihracatçıları görüş-
melerde Körfez savaşının 'avantajlarını'
kullanarak kotalann tümuyle kaldınlmasını
isteyecekler, olumlu sonuç alınamazsa yüz-
de 35 artışta direnecekler. Körfez savaşının
tınnandığı günlere rastlayan görüşmelerde
"Türkiye'nin ne denli Batı'nın yanında ol-
duğu, Irak'ın Kuveyt'ten çekilmesi için gös-
terdigi fedakârlıklar"ın anlatılacağı öğre
nildi.
AT ile olan ilişkilerde gümrük duvarla-
rının ve kotalann kaldırılmasını uzun sü-
redir savunduklanru bildiren Ege Haar Gi-
VERGİREHBERİ
yim ve Konfeksiyon Ihracatçıları Birliği
Başkanı Hüdayi Kurt, "Artık buna birçö-
züm bulunması zamanı gelmiştir" dedi.
Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın Körfez
krizinin başlamasından bu yana 'ticaretin
arttırılması' için devreye gırdiğini anımsa-
tan Ege lhracatçı Birlikleri Başkanlar Ku-
rulu Başkanı Mustafa Özman da şunları
söyledi:
"Sayın Turgut Özal, herkese 'Biz yardun
degil, iş istiyoruz' mesajı vermeyi sürdnriı-
yor. Ama AT direniyor. Körfez savaşının
sagladığı birtakım 'avantajlardan' yarar-
lanmamız gerekir."
Bu arada Genç tşadamlan Derneği'nin
dün İstanbul'da düzenlediği "Avrupa Top-
luluğu'na Doğru Türkiye" konulu panel-
de de aynı konu gür-deme geldi. İKV Baş-
kanı Jak Kamhi Körfez krizinin yol açtığı
gelişmelerin Türkiye'nin lehine olduğunu
vurgulayarak "Türkiye'nin bulunduğu yer
son derece önemlidir. Körfez kriziyle bir-
likte Türki\e'nin önemi Batı tarafından bir
kez daha anlaşılmıştır" dedi.
Gazi Üniversitesi öğretim üyelerinden
Prof. Dr. Haluk Günuğur ise şunları söy-
ledi:
"Türkiye Körfez krizi boyunca Batı'nın
kartlanyla oynamıştır. Bence bunun baş-
ka bir alternatifı de yoktu. Çok isabetli bir
karardır. Türkiye'nin kriz nedeniyle eko-
nomik olarak 7-8 milyar dolar kaybı var-
dır. Ama politik olarak bu kri/den kârlı
çıkmıştır. ÇUnkü Batı Türkiye'ye borclu-
dur ve Körfez krizinin avantajı Türkiye'-
nin AT'ye tam üyeliği için >eşil ışıktır. Ge-
lişmeler Türki>e'yi savaşa dek gotürebilir.
Bunun bir diyetinin olması lazımdır. Bu di-
yet, Batı için Türkiye'nin AT tam üyeliği-
ne alınması olabilir."
Hazjrlayarv H. TUrgutAnğ
Bildiriiîi paral arı
1 Ocak 1991 gününden itibaren iş hayatında ya resmi daireler,
ya da bankalara verümesi gereken ticari işlemle ilgili belgelerin
Damga Vergileri miktan yeniden arttırıldı:
Mal i m m belgeleriM (TL)
1. Bilanço tablosuna 9.300
2. Kâr ve zarar tablosuna 4.600
3. İşletme hesap özetine 4.600
4. Serbest meslek kazanç bitdirimine 4.600
1. Kurumlar Vergisi 4.600
2. Yıllık Gelir Vteraisi 2.300
3. Muhtasar 1.500
4. Münferit 400
5. Geçici Vergi 400
6. Vergi İade 400
7. Katma Değer Vergisi 400
8. Damga Vergisi 400
9. Emtok Vergisi : 400
m Emlak Alım Vergisi 400
11. Taşıt Alım Vergisi 400
12. Bina inşaat Vergisi 400
1a Veraset ve İntikal Vergisi 400
14. Banka ve Sigorta Işlemleri 400
15. Motorlu Taşıt Vergisi .'. 400
1a Hizmet Vergisi 400
17. İlan ve Reklam vergisi 400
18. Eğlence Vergisi 400
19. Akaryakıt Tûketim Vergisi 400
20. Yangın Sigorta 400
21. Gümrük Gifiş Vergisi 400
22. Gümrük Çıkış Vergisi 400
2a TV satışı bandrolu 400
24. Boş video ve ses kaseti 400
25. Şeker stok 400
26. Akaryakıt stok 400
27. Liste (postanelerce gümrüğe veriien her birim için) 400
28. Ve benzeri diğer beyannamelere 400
Bu bildirimlere ya damga pufu yapıştırılır ya da ilgili yerlere makbuz
karşılığı odenir. (RG 26.12.1990}
î Bağ-Kur primi
Yeni bütçe yılı dolayısıyla memur maaş katsayısımn 320'den
352'ye çıkanlması, ayhk Bağ-Kur primlerini de yüzde 10 arttır-
dı.
Her ay bankaya, postaçekine ya da il müdürlük veznesine
ödemnesi gereken ayük Bağ-Kur primlerinin 1.1.1991'den itiba-
ren uygulanacak yeni prim ödeme tablosu:
T U K E T I C İ G O Z U Y L E
Btsa- Gte-
mk
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
360
420
480
540
600
660
720
780
840
900
960
1020
1270
1520
1770
2020
2270
2520
2770
3020
3270
3520
3770
4020
Tl
12a720
147.840
168.960
190080
211.200
232320
251440
274560
295.680
31&800
337520
359.040
447.040
535.040
621040
711.040
799.040
887.040
975.040
1.061040
1.151.040
1.239.040
1327.040
1.415.040
Avfak
25344
29568
31792
38.016
42.240
46.464
50688
54.912
59.136
61360
67584
71308
89.408
107.008
124.608
142.208
159308
177.408
195.008
212.608
230208
247308
265.408
281008
15.206
17.741
20275
22310
25344
27.878
30.413
32547
35.482
38.016
40550
41085
51645
64.205
74.765
85325
95385
106.445
117.005
127565
138.125
141685
159.245
169305
MERAL TAMER
Tüketici örgütleniyor
K32
40550
47.309
54.067
60826
67.584
74.342
81.101
87.859
94.618
101376
108.134
114393
143.053
171 213
199373
227.533
255.693
283353
312.013
340.173
368333
396.493
424.653
452313
— Sağlık hizmetlerinin uygulanmaya konulamadığı illerde yal-
nızca yaşhlık primi ödenir.
Giriş ya da basamak yükseltme keseneği: 1-12. basamaklann
gelir dilimlerinin 1/4'ü kadardır, her basamak yükseltmede öde-
nir. 13-24. basamaklarda ise giriş keseneği ödenmez.
— Basamak yükseltme farkı: l'den 12.'ye kadar 21.120 lira,
12'den 24.'ye kadar ise 88.000 lira ödenir.
Tüketicilerin hak
arama yolunda son
yıllarda giderek artan
çaba ve ilgisi, Tüketi-
ciyi Koruma Derneği
iie somutlaştı. 1 yıl bo-
yunca Cumhuriyet ga-
zetesinde birlikte ça-
lıştığımız arkadaşımız
Ayşe Akman'ı yılba-
şında tüketicinin ko-
runması mücadele-
sinde bir başka cep-
hede uğraş vermek
üzere uğurtadık.
Kadıköy Emniyet
Amirliği'nden
9.1.1991 sayılı yazısıy-
la hayata geçen Tü-
keticiyi Koruma Der-
neği'nin 16 kurucu
üyesi arasında bizim
köşemizin okurlan da
var. Örneğin bir ayak-
kabı sorunu nedeniy-
le bize basvuran Prof.
özer Göçmen, bir
konfeksiyon firmasıyta
ilgili şıkâyetıni yayım-
ladığımız Canan Big,
diyabet hastalanna yönelik ithal malı be-
sin maddelerinin gelişigüzel satılmasıyla il-
gili olarak yetkilileri uyarma çabasında olan
Maide Selen... Ve kuruluşunun hemen ar-
dından üye sayısı 200'e çıkan derneğe katı-
lan diğer Cumhuriyet okurlan... Hepsi iş-güç
sahibi, hak arama konusunda mücadele et-
me bilincine ulaşmış, bu mücadele sürecin-
de arkadaşımız Ayşe Akman'la gazetemiz
aracılığıyla bağ kurmuş kişiler. Şimdi bu bi-
rikimlerini diğer tüketiciler için kullanmak
üzere kolları sıvamışlar.
Her girişim başlangıcta umutlarla doludur.
Tüketiciyi Koruma Derneği üyeleri de şu gün-
lerde yoğun bir çalışma içindeler. Dernek
Başkanı Ayşe Akman'dan öğrendiğimize gö-
re 15 Mart Dünya Tüketici Günü ile birlikte
kamuoyu önüne çıkacaklar. Nasıl diye sorar-
sanız... "Mavi Nokta"larla...
"Mavi Nokta" Isıanbul'un her ılçesinde
ulaşım ve alışveriş akışının kesiştiği büyük
merkezlerde kurulacak bir kiosk (gazete ki-
osklannın benzeri). ilkı Kadıköy İskele Mey-
dam'nda 15 mart günü açılacak. Bu kiosk-
larda gönüllü ev hanımları, öğrenciler ve
emekliier, sabah 09.00 akşam 19.00 arasın-
aa vardıyalı olarak tüketicıye hizmet verecek-
ler. Bu hızmetlerin başında tüketici şikâyet-
lerinin değerlendirilmesi geliyor. Dernek üye-
si olsun ya da olmasın isteyen bu kiosklar-
dan alacağı şikâyet bildirim formlarına ken-
di sorununu yazarak Mavi Nokta'ya bıraka-
cak. Bu arada sorun o sırada acil çözüm ge-
rektiriyorsa kiosktaki görevli tüketicinin be-
lediyeyie ya da zabıtayla bağlantı kurmasını
sağlayacak.
Ayşe Akman'ın anlattığına göre "Mavi
Nokta"nın verecegi bir diğer hizmet, kioskun
ön cephesine asılacak ılan panolanyla
Tüketiciyi Koruma Demcfi Başluuu Ay-
şe Akman
Yeni kurulan Tüketiciyi
Koruma Derneği, her ilçede
açacağı "Mavi Nokta"larla
tüketici şikâyetlerini
değerlendirecek. Firmaların
tüketiciye karşı olumlu ya da
olumsuz davranışlarım ilan
panolarında teşhir edecek.
tüketiciye olumlu ya
da olumsuz davranan
üretici ve satıcı firma-
iarı teşhir etmek ola-
cak. Tüketici şikâyet-
lerini anında bılgisa-
yara girecek olan der-
nek yetkilileri, söz ge-
lişi bir TV ya da deter-
jan firmasıyla ilgili bil-
giler hemen hemen
aynı noktalarda topla-
nıp belirgin bir üretici
davranışı ortaya çıkar-
sa, bunu ilan panola-
nnda tüketiciye du-
yuracak.
İlk olarak İstanbul-
un tüm ilçeterinde açı-
lacak olan "Mavi
Nokta'Marın ikinci
aşamada Türkiye'nin
her iline yayılması
amaçlanıyor
Kadıköy, Acıba-
dem Caddesi, Mu-
zaffer Bey Ap. No:
15/10 adresinde faali-
yet gösteren derneğe
bilgi alabilmek için
339 SS 22 numaralı
telefonla başvurabilmek mümkün.
Derneğin üyelik aidatı aydı 3 bin lira. Ayşe
Akman'a "Derneğe üye olmanın ne gibi
avantajı var" diye soruyoruz: "Biz tüketici
sorunlanna çözüm getfrirken bunlar der-
negimizin üyesi mi degil mi diye bakmıyo-
ruz. Böyle bir ayrım söz konusu olamaz.
Ama dernegimize üye olanlar, kendi bas-
larına bir sorun geldiğinde Tüketici Der-
neği'nin üyesiyiz diyerek sorunlarını da-
ha kolay çÖzdükterini, bu çercevede ken-
dilerini güvencede hissettikterini söylü-
yorlar. Belki bu bir avantaj olabilir" yanıtı-
nt veriyor.
Biraz da dernek başkanını tanıtalım. 1944
doğumlu Ayşe Akman, ABD'de Norvvood
Norfolk Central Hkjh School'un ardından Ro-
ma'da İtalyan filolojisinde yüksek öğrenimi-
nı tamamlamış. İş hayatına THY'de başlayan
ve o yıllarda sendıka işyeri temsıtcisi olan Ay-
şe Akman, 24 yıllık iş hayatında Kartartepe
Mensucat'ta ihracat müdürlüğü, OTİM'de ih-
tisas sergileri müdürlüğü yapmış.
Her girişim başlangıcta umutlarla doludur
demiştik. Biz, yıllardan beri tüketicinin ken-
di haklarına sahip çıkabilmesi için güçlü ör-
gütlere sahip olması ve bir baskı grubu oluş-
turmasının gereğine inananlar olarak bu der-
neğin başarıya ulaşmasını yürekten istiyoruz.
Başlaı ıgıcta iyiniyetle kurulan derneklerin za-
man içinde çıkarcı çevreler tarafından çeşit-
li yönlere çekildiklerıni de hepimiz biliriz. Bu
nedenle bu adımın atılmasındakı başarı, kuş-
kusuz Ayşe Akman ve arkadaşlarınındır. An-
cak derneğin büyümesi ve saygın-güçlü bir
örgüt haline dönüşmesi siz tüketicilerin bu
örgütlenmeye ne kadar sahip çıkacağınıza
bağlıdır. Bu filizi yeşertmede hepimize gorev
ve sorumluluk düşmektedir.
T Ü K E T İ C İ N İ N S E S İ
Hırsızın sattığı otolar
Ben 11 Mart 1990 tarihli
Cumhuriyet Dergi'deki köşe-
nizde mektubu yayımlanan
Beyoğlu Tel Sokak'taki açık
otoparkta Murat-Şahin mar-
ka otosu çalınan okuyucu-
nuzum. Araba bulunduğu za-
man sizleri haberdar edeceği-
mi vaadetmiştım. Arabam, ça-.
lındığı tarihten tam 10 ay son-
ra Adanada bulundu. Adana
polisınin telefonuyla bunu öğ-
rendik Arabam, otoparktan
çalındıktan kısa bir süre son-
ra hırsızlığı yapan şebekenin
önceden hazırladığı sahte pla-
ka ve gerekli evraklarla dona-
narak Adana'ya götürülmüş.
Elebaşı. çaldığı otoları kolay-
lıkla Adana'da satabiliyormuş.
Rahatça kazanç sagladığı bu
meslek bir olayda tersıne tep-
miş ve şebekenin patronu
hapsi boylamış. Böylelikle be-
nimkıyle birlikte 7-8 oto eski
sahiplerine geri verildi. Bu
arada arabaları hırsızdan sa-
tın alanlar, müthış zarara uğ-
ramışlar. Arabalann trafiğe gi-
dip sıcılı ıncelenmeden yapı-
lan noter satışlarında hataya
düşmek çok kolay sanırım.
Benim arabamı hırsızdan sa-
tın alan kişi, tüm evrakların
sahte olduğunu anlayamamış.
O kadar başarılı taklit edilmiş
kü. Sayın Tamer, şu anda ara-
baya kavuştuk. Ama benim 1
yıl evvel uğradığım maddi za-
rara şu anda başka biri uğra-
mış durumda. Bunun ne de-
mek olduğunu çok iyi biliyo-
rum ve sizin köşeniz aracılığıy-
la diğer tüketicileri uyarmak is-
tiyorum.
Telih Ünlüsan/İstanbul
Taksttli sabşta aksama
Eşimin evlilik yıldönümü ar-
mağanı olarak düşündüğü
Bosch Bulaşık Makinesi için
MİLPA'nm açtığı kampanyaya
16.10.1990 târihinde katıldım.
Gerekli evrakları ye peşinat
olan 326 bin lırayı İş Bankası
Yıldız Posta şubesine yatır-
dım. Bulaşık makinesinin 7
kasımda ya da en kötü ihtimal-
le kasım ayı içinde elimizde
olacağını düşünmüştük. Peşi-
natı yatırdıktan bir hafta son-
ra senetler ve satış sözleşme-
sinin gelmesi gerekiyordu. ilk
hafta ses çıkmadı. Defalarca
telefon ettikten sonra 20 ka-
sımda. yani bir ayı aşkın bir
zamandan sonra senetler ve
sözleşme nihayet elime geçtı.
Ben ilk taksidi yatırıp makine-
min teslimini beklerken 15
Aralık 1990 günü MİLPA'dan
arandım ve benim başvuru-
mun işleme dahi konmadığını
öğrendim. Şimdi sormak isti-
yorum:
1- Bu sorumluluk kime ait,
hesabı kim verecek?
2- Madem evraklarda yan-
Itşlık vardı, neden her şeyin
yolunda gittiği söylendi. Ne-
dense ödediğim ilk taksit elle-
rine geçtıği halde yanlışlık an-
laşılmamış ve para kabul edil-
miştir.
3- Kasım teslimınin taksidi
ve peşinatı 326 bin lira. Aralık
teslimınin ise 259 bin liraydı.
Aylardan ocak. Ben hâlâ ma-
kinemi alamadıysam, niçin ka-
sım teslimine girip daha fazla
para ödemek zorunda bıra-
kıldım?
Emine Babek/İstanbul
KJkurumuz bulaşık makinesini önceki gün teslim
aldı. Olayı araştınrken okunımuzun kendisine geç
ulaşan senet ve satış sözleşmesini aldıktan sonra ilk
taksidi yatırdığına ilişkin banka makbuzunu MİLPAya
göndermediği ve ikinci gecikmenin bu nedenden
kaynaklandığı ortaya çıktı. Ancak okurumuz banka
makbuzunu zamanında göndermış olsaydı da
teslimat aralık ayından önce olamayacaktı.
URETICIYE
TEŞEKKUR
Yenî
Karamürsel'e
teşekkür
Yaklaşık 6 ay önce Yeni
Karamürsel İzmir mağa-
zasından bir çanta aldım.
Fakat 5 ay hiç kullanma-
dım. Aralık aytnda kullan-
mak gereğini duyduğum-
da, işimin çok acil olduğu
bir anda fermuar kapandık-
tan sonra tekrar açılmadı.
Seyahatten döndükten
sonra hemen ertesi günü
Yeni Karamürsel'i telefon-
la aradım. Bana "Çantayı
hemen getirin, yenisiyle
değiştiririz" dediler. Çan-
tayı götürdüm, bana yeni
bir tanesini alabileceğim
gibi değişik bir model de
seçebileceğimi söylediler.
Neticede önemsiz bir fark
verip başka bir çanta al-
dım. Teşekkürter.
Alpaslan Ersoy/İzmir
ATEKS
üzmedi
6 ay önce Pangattı'daki
bir satıcıdan aldığım
PRESTIGE marka teflon
kaşık, bir süre sonra pas-
lanmaya başladı. Kaşığı al-
dığım satıcıya götürdüğüm-
de "Kaşık yanlış kullanıl-
mış" dediler. Bir süre tar-
tıştıktan sonra ithalatçı fir-
ma ATEKS'in telefonunu
alabildim. ATEKS'ten Ka-
mil Bey, "Kaşığı EFOR'a
(satıcı firma) geri verin,
eğer ellerinde varsa yeni-
sini alın. Ben kendilerine
gelince yenlsini temin
edeceğim" dedi. Ancak
kaşığın yenisi EFOR'da da
yoktu. Uç hafta bekledik,
sorunu çözemeyince yeni-
den ATEKS'i aradık. Bu
kez Raymond Bey, üretici
firma olan PRESTIGE'in
kaşığı görmesi gerektiğini
söyledi. PRESTIGE'in ad-
res ve telefonunu verdi.
Durumu oraya bildirdiği-
mizde ertesi gûn evime ka-
dar gelerek aynı kaşığın bir
başka modelini bana verdi-
ler.
Fulya-Flkret
tanbul
Uluğ/ls-