Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CUMHURİYET/10 HABERLER 31 MAYIS 1990
P A R T I L E R D E N
d i İ 7p\ ' İ n îl t d 5 l ANAP 8 e n e l
başkan
\ J U Z , C 1 111 d l d ğ l adaylanndan Hasan Celal
GOzel, Ankara DGM'de DışişJeri eski memuresi Hande
Şevkat Mumcu'nun iddianamedeki ifadelerini reddinden
sonra kongre atağı başlattı. Güzel, kongre
çalışmalanna 2 haziran cumartesi günü
Gaziantep'te baslayacak. Hasan Celal Güzel,
kalabalık bir grup ANAP milletvekiliyle
beraber cumartesi günü karayoluyla
Gaziantep'e gidecek. Güzel Antep'te ANAP
teşkilatlannın yöneticileriyle görüşecek.
Güzel'in çok sayıdaki ANAP milletvekiliyle
birlikte Gaziantep'te "gövde gösterisi"
yapması bekleniyor. Güzel bu arada Gaziantep'te bulunan
ailesini de ziyaret edecek. Hasan Celal Güzel, pazar günü
Ankara'ya dönecek. (Ankara / Comhariyet BKrosu)
S H P G e n e l
c^z B a y k a l ^
muhabirinin, kadınlara parti yönetiminde kontenjan tanıyan
bir parti olarak Semra özaJ'ın basbakan olması ile ilgili
haberleri nasü değerlendirdiklen yolundaki sorusu üzerine,
"Ben bir kadımn basbakan olmasını gönülden desteklerim.
Yalnız basbakan olmanın bazı koşullan var" dedi. Baykal,
Semra özal'ın basbakan olabilmesi için öncelikle
milletvekili seçilmesi gerektiğini hatırlattı. (ANKARA / AA)
CÖ\7İAT"jtİcİ Devlet Bakanı Kâmran
s o y ı e n ı i b i lnanın makam odasındaki
eşyasını toplayarak propaganda olmadığı halde seçim bölgesi
Bitlis'e gitmesi, ANAP kulisinde istifa söylentilerine neden
I oldu. Basbakan Yıldınm Akbulut, Inan'ın
1 istifasıyla ilgili sorulan, "Bana ulaşan bir şey
yok, nereden çıkanyorsunuz bunlan? Bana
I bir şey gelmedi ki gerekçesi olsun" diye
yanıtlarken Bitlis'ten telefonla görüştüğümüz
Devlet Bakanı Kâmran tnan, istifa
söylentilerini yalanladı. tnan, "Nereden
çıkanyorsunuz; Bitlis'te, Van'da seçim var.
I Seçim için geldim, nedir bu dedikodu
curcunası? Yangın olmayan yere duman sokuyor, sonra da
yangın var diye bağırıyorsunuz. Bunlann hepsi cfcdikodu"dedi.
DYP Genel
BaşkamDemirel araştırma istedi
Süleyman Demirel, vatandaşlann çesitli sorunlara nasıl
baktığırun anlaşılması için Piar-Siar Kamuoyu Arastırma
Şirketler Grubu'ndan 73, il merkezi ile 3 büyük ilde iki ayrı
arastırma yapmasım istedi. Demirel, "Vatandaş, meselelere
nasıl bakıyor, anlamaya çalışıyomz" dedi. (ANKARA / AA)
Kars Bağımsız Milletvekili
Mahmut Alınak,
Basbakan Yıldınm Akbulut'tan, 1 Mayıs'ta vurularak, felç
olan Gülay Beceren adlı öğrenciye tazminat ödemeyi ve
kendisinin yurtiçi ve yurtdışı tedavi giderlerini karşılamayı
düşünüp düşünmediğini sordu. Alınak, Basbakan Akbulut
tarafından yamtlanması istemiyle, TBMM Başkanlıgı'na
verdiği soru önergesinde, hükümeti, "Hiçbir haklı gerekçe
olmaksızın I Mayıs kutlamalannı yasaklamakla" suçladı.
y j ç * y j r ı A Milli gazetenin tstanbul'un
J V İ O r V İ V İ i j / \ fethedilişinin 537. yıldönümu
nedeniyle Adana'da düzenlediğı "Fetih ve gençiik" günü
RP'nin gövde gösterisine dönüştü. RP Genel Başkam
Necmettin Erbakan stadyumda yapılan gösteri sırasındaki
konuşmasında "Türkiye'nin yeniden fethedilmesi
gerektiğini" savundu.
P A R L A M E N T O D A N
Erdem-Akbulut
Yıldınm Akbulut, Meclis'te bir araya geldiler. Görüşmede,
içtüzükte yapılacak degişiklikler ile KHK'iann "Meclis tatile
gireceği" için ancak gelecek yasama yılında görüşülebileceği
görüşüne varıldığı öğrenildi. Bu arada, ANAFın, Meclis
gündeminde biriken kanun tasan ve teklifleri arasında
ayıklama yaparak, Danışma Kurulu'nun gelecek hafta
yapacağı toplantıya götüreceği ve önemine göre belirienecek
konuların tatilden önce çıkarılmasma çalışılacağı bıldirildi.
ANAP iktidannın halka karşı şantaja giriştiğinisöyleyen tnönü:
Devlet ANAP'ın çîftlîgi degîlKimsenin düşüncesi yüzünden hapse
atılmamasını, basına sansür uygulanmamasını
isteyen İnönü, "Herkesin dinine, mezhebine,
düşüncelerine saygılıyız. Laikliğe sahip
çıkarız. Laikliğe karşı olanlarla ancak siyasal
mücadele veririz" dedi.
ÜMİT ASLANBAY
MALATYA/
ADIYAMAN
— SHP Genel
Başkam Erdal
tnönü, 3 hazi-
randaki yerel
seçim öncesinde
devletin ANAP
eliyle halka karşı "şantaja" giriş-
tiğini ifade ederek "Bu devlet
ANAP'm babasınm çiftliği degü"
dedi. tnönü, "Cumhuriyet sağlam
temeller iistüne kurulduğu için
bugünkü yöneticilere bile daya-
nabiimiştir" diye konuştu.
SHP lideri 4 gün önce başladı-
ğı gezisinde Amik Ovası'ndan iti-
baren seçim yapılacak her belde-
de sarı kocaman makinelerle çe-
kilen telefon telleri ve otomatik
santrallar sabah geçtiği yoldan
akşam üstû dönerken gördüğü
dökülmüş çakıl taşlan ve kumlar-
la karşılaştı.
tnönü, "Dcvletle yansıyonu,
ANAP'la degil" diye vatandaşla-
ra oylanna sahip çıkma talebini
götururken, bolgeye gelen bakan-
lann "ANAP'a oy vennezseniz
telefon santrallarmı sokeriz, bir
daha hizracl göttinneyiz" dedik-
lerini de öğrendi.
SHP lideri, ANAP iktidarınm
7 yıldır yapamadıklanm 3 gunde
yapmasımn zor olduğunu ifade
ederken, vatandaşlar da Kırşehir
örneğmi göstererek "Yakında da-
ha da bastıracak »caklann bu ara
dogaya hâkim olan çılgın yeşilli-
gi afap goturmesi gibi" ANAP ik-
tidannın da bu geçici hizmetleri
alıp götüreceğini söylediler. tnö-
nü ise bunun üzerine her konuş-
masında şöyle yuldendi:
— Yakın gelecegin iktidan
SHP'dir.
— SHP iktidar olacağı için ye-
rel yönetimlerde sıkıntınız kalma-
yacak. Oyunuzu ona göre atın.
ANAP gjdiyor.
Gezi boyunca ilgı gören, ancak
iktidann seçime yönelik yatırım-
lannın etkisini de gözlemleyen
tnönü, özellikle kadın seçmenle-
re yöneldi. SHP lideri Malatya
yakınlarındaki Hanımın
Çiftliği'nde günlüğü 5 bin liradan
tarlada çapa sallayan kadınları se-
KURTAR BİZİ AMCA — Dilek Karahan ve Eylem Tatar adlı ço-
cukJar kürsuye çıkarak "kurtar bizi" dediler. (Fotograf: Bans BU)
lamladı ve "Ozdlikle sizin oyunu-
zu istiyonım" dedi. Her gittiğı
yerde de kadınlann arasına girme-
ye, onlan özellikle selamlamaya
özen gösterdi.
Diyarbakır, Cizre, Mardin, Bit-
lis, Hatay, Kahramanmaraş,
Adana, Malatya, Adıyaman der-
ken bu ayın 10'u aşkın gününü
Güneydoğu'da geçiren Inönü, he-
defıni, ANAP iktidan olarak be-
lırledi. Biraz da kendi dışında ya-
ratılan DSP lideri Biilenl Ecevit
ile ilgili polemiğe de bu nedenle
girmedi.
Gittiği her yerde kurban kesi-
lerek karşılanan tnönü, eski adı
İsmel Pasa olan Yeşilyurt'ta da
eski geleneği sürdürerek açık ha-
vada yerel yemekleri yedi. Ancak
ertesi gün her gittiği yerde ikişer
üçer kurban kesildiğini görünce
dayanamadı ve bu konuda bir ge-
nelge çıkarılmasım isteyerek,
"Başkasma kanşmam, ama be-
nim gezilerimde bundan böyle
kurban kesilmesin" dedi.
önceki geceyi geçirdiği Malat-
ya'da dün sabah erkenden gaze-
tecilere haber vermeden bir taksi
ile dedesi Hacı Reşit Bey'in şehir
mezarlığındaki kabrini ziyaret
eden tnönü, daha sonra Adıya-
man.'a bağlı Harmanlı ve Gölba-
şı'nda konuşmalar yaptı.
Burada "Yalana, dolaaa, tala-
na atısamadık" pankartları ile
karşılanan tnönü, üçüncü parti
olmayı ANAP'ın bir türlü hazme-
demediğini söyledi. SHP lideri
partizanca davranışlann sürdüğu-
nü vurgulayarak, "Bir avuç çev-
reyi zengin etraek için her şeyi se-
ferber ediyoriar" dedi. SHP lideri
anadil yasağırun da kalkmasını is-
teyerek, Kürtçenin özgürce konu-
şulması gerektiğini anlattı.
Ayrılanlara davetiye
tnönü Türkiye'nin içinde bu-
lunduğu durumu da 1980 öncesi-
ne benzeterek ekonomık durumu
eleştirdi ve "1980 öacesi nasılsa
onlar geldiler. Aynı şey daba fe-
na oldu. 80 oncesinin iyilikleri
kayboldu. 80 sonrası sılunülar ise
karsınuzda devam ediyor" dedi.
İZMİR'den HİKMET ÇETIMKAYA
Genel Görüntü...
İZMİR — işadamı Sakıp Sabancı'nın
ANAP'ın sağın en güçlü partisi olduğu-
na ilişkin savları ve erken genel seçime
gerek olmadığı görüşü iç polıtikada gü-
nün konusu.
SHP ve DYP liderlerinin ANAP'ı öven
Sabancı'ya karşı çıkışlarına bu kez kimı
sanayici ve işadamları da açıktan katılı-
yor. Onlar, altüst olan ekonominin belkı
birkaç büyük holding kuruluşunu etkile-
mediğini, oysa son beş yıl ıçınde Anado-
lu'da ırılı ufaklı yüzlerce ışletme ve fabrı-
kanın kapatıldığını öne sürüyorlar.
EBSO Başkam Uğur Yüce, Sabancı-
nın "ANAP, sağın en büyük partisidir"
sozlerini değertendirirken bakın ne diyor:
— Sakıp Bey, herhalde şaka yaptı...
Artık Türkiye'de her şey mizahla başlı-
yor, mizahla bitiyor.
Ş. Urfa eski Valisı Alpaslan Karacan,
Denizti'de tekbir sesleriyle karşılanıyor.
Vali, bir gün sonra Süleymancıların Ku-
ran kursunu ziyaret edıp köy camisinde
cuma namazı kılıyor, aynı gün "cihata
çağrı" gecesine izin veriyor.
Akşam televizyonda ana haber bülte-
ninde "cihata çağrı" gecesi verilmiyor,
ama bir başka haber dikkati çekiyor:
— Kadın ses sanatçısı Bülent Ersoy ile
erkek ses sanatçısı Zeki Müren yılın şar-
kıcısı seçildiler.
Bitmedi...
Galatasarayiı milli futbdcu Tanju, Ma-
lıye ve Gümrük Bakanı Adnan Kahveci
1
den. İstanbul'da akaryakıt istasyonu için
Hazine arsası istiyor. Bakan Kahveci,
"Kent dışında o(maz mı?" diye soruyor
Tanju'ya. Tanju, "Hayır, olmaz" deyip ek-
liyor:
— ille sehır içinde olsun!
Semra Özal, gazetelerin genel yayın
yönetmenlerini topluyor bu arada. Çok
önemli bir açıklama yapıyor:
— Temizlik kampanyası için bize des-
tek verin...
ANAP'lı bakanlar, köy, kasabalarda 3
haziran seçimleri için dolaşıyor. Milletve-
killeri bakanlarla beraber geziyor.
Köylülere soruyortar:
— Ne isterseniz yapacağız, oyunuzu
bize verin...
Köylüler dileklerını söylûyor:
— Köye camı, camiye imam isteriz...
Cezaevlerınde açlık grevleri sürüyor.
Veli Yılmaz, 748 yıla hükümlü. On yıldan
beri cezaevinde. Daha niceleri 661,36,40
yıl hapis cezası aldı. Sol içerikli dergile-
rin yazıişleri müdürlerı açlık grevinde.
Kimsenin gıkı çıkmıyor.
Türkiye, 1990 yilını yaşıyor. İki binli yı-
la doğru kosuyor Tûrkiye. Oysa 748 yıla
hükümlü Veli Yılmaz ve diğerleri düşün-
ce suçundan cezaevinde yatıyor.
Çağ atlıyoruz kimilerıne göre. Otoma-
tik telefonla dünyamn bir ucuna ulaşıyo-
ruz. Bilgisayara dokunulduğunda, her tür-
lü bikji alryoruz. Ama bugün Anadolu'nun
pek çok yerinde ınsanlar okudukları ki-
tap, gazete yüzünden oradan oraya sü-
rülüyor.
İzmir'de Hüseyın Cimşit, eşi Yasemin
ve cocuğuyla birlikte yargılanıyor. Suçu
29 ekimde boynuna "İn oradan aşağıya"
yazılı pankart asıp yürüyüş yapmaktı.
Savcı, Cimşit ailesı için "Gösteri Yurüyûs-
leri Yasası'na muhalefetten" üç yıl hapis
istemiyle dava açmıştı. Duoışmada sanık
avukatı Burhan Apaydın, Cumhurbaşka-
nı Özal'ıntanıklık yapmasını istiyor ve di-
yor ki:
— Cumhurbaşkanı özal bir süre önce
'herkes düşündüğünü söyteyebilmeli' de-
mişti. Şimdi müvekkilım, düşündüğünü
söylediği için yargılanıyor. Sayın Özal bu
davada mağdur olandır. Gelsın tanıklık
yapsın...
Duruşmadan sonra yargıç, Avukat
Apaydın'a, "Gelin kahve ıçelim" çağrısın-
da bulunuyor. Savcı Güner Oral da "Ben
de size katılabilir mıyım?" dıyor. Böyle de-
yince de salondakiler gülüşmeye başlı-
yor.
Türkiye'de kara mızah günlük yaşamın
içinde artık. Onsuz yasayamıyor insanlar.
Ne diyor işadamı Sakıp Sabancı:
— ANAP sağın en güçlu partisidir.
EBSO BaŞkanı Uğur Yüce'nin yanıtını
bir kez daha yineleyelim:
— Sakıp Bey, herhalde şaka yaptı.
İç polıtikada da işler o yüzden "şakay-
la karışık" yürüyor...
Hükümetin seçim yatınmlannın
da surdüğune değinen SHP lide-
ri "Sanki devlet ANAP'ın baba-
sının çiftliği. Bu devlet ANAP'm
babasının ciftHjp degil, bepüoizn.
51 beldede ANAP'a git diyecek-
siniz. Bunu başlanna vura vura
anlatacagız" diye konuştu.
Sağlar'ın girişimi
Içel Milletvekili Fikri Saglar'-
dan gelen istek üzerine SHP'den
aynlan milletvekilleri ve çesitli ka-
demelerdeki yöneticilerin partiye
geri dönmesi için cabalann da
önümüzdeki günlerde yoğunlaştı-
rılması bekleniyor. Genel Sekre-
ter Yardımcısı Fnat Atalay dışın-
da, Sağlar'ın da bu konuda caba
göstereceği gelen bilgiler arasın-
da.
Adıyaman'da
SHP Genel Başkam Erdal tnö-
nü, Adıyaman'da canlı coşkulu
bir kalabalık tarafından karşılan-
dı. Belediyenin önünde yaptığı
konuşmada, özellikle demokrasi
ve insan haklan üzerinde durdu.
Bu arada TCK'nın 141, 142 ve
163. maddelerinin kaldınlmasın-
dan yana olduğunu yineledi. tnö-
nü, dün öğleden sonra yapüjı ko-
nuşmada özetie şunları söyledi:
"Kimse diısttncesi yaztindeH
bapse aulmamalı. Parti aynmı,
partizanlık oltnamalı. Bir insan
çocaJdoğunda duvara şoyle ya da
böyie yan yazdı diye giinün birin-
de ögretmen olmak istediginde bu
onun onune engel olarak çıkanl-
mamah. Baskı üe dayak fle hiçbir
yere gidilmez.Denokmâyi Türki-
ye'de engelleyen TCK'nın 141,
142 ve 163 gibi maddderi ve da-
ha başkalan hepsi kalkmalı ki de-
mokrasi olsun. Hiç şüphesiz ülke
için zarariı düşünceler de vardır.
Onlaıia mücadele ederim. Ama
insanlar böyle duşünüyorlar diye
oolann hapse aülmasına karşı çı-
karun. Herkesin dinine, mezhebi-
ne, diişıincelerine saygılıyız.
Laikliğe sahip çıkaru. Laikli|c
karşı olanlarla ancak siyasal mii-
cadele veririz. Snrgiine de karsı-
yız. Basına sansür yapılmasına da
karşıyız. Göneydogu'da silahlı
hareketier var, biuyoruz. Ama bu
işin üstesinden demokrasi ile ge-
linebüecegini de biliyonız. Hiç
kimsenin anadilini konuşmasında
bir sıkıntısı olmayacaknr. Olma-
malıdır. Hukuk devleti olacakör.
Herkese eşit davranılacaktır.
Cumhuriyel saglam temeller ustü-
M kunıldugu için bugıinkü yöae-
ticilere bile dayanabilmisür. Sag-
bun olmasa parça parça olurdu."
İSTANBUL YOLCU LİMANI KOMPLEKSİ İÇİN
VİRA DEMİR!^9Terminal, konaklama, iş, alış veriş ve eğlence merkezlerinin
YAP İŞLET DEVRET modeli ile yeniden gerçekleştirilmesi için
Türkiye'nin ve Dünya'nın önde gelen yatırım ve inşaat kuruluşlarını
teklif vermeye davet ediyoruz...
İstanbul...
Kıtalararası altın köprü...
İki önemli denizin birleştiği yer,
Türkiye'nin ekonomik başkenti, turizm
merkezi,
Uluslararası yolcu ve yük taşımacılığının
en önemli noktalarından biri...
Yabancı yatırımcıların yatırım fırsatı
kolladıkları bir şehir...
Bu emsalsiz şehirde, Türkiye'nin denize
açılan en önemli kapısı, Karaköy'den
Salıpazan'na kadar, 1120 m denize
rıhtım cephesi, toplam 101.422 m
2
büyüklüğündeki alan, yeni bir anlayış
yeni bir biçim yeni bir ufukla yeniden
şekilleniyor...
Türkiye Denizcilik Işletmeleri Genel
Müdürlüğü'ne ait, Genel Müdürlük
binası, Hastane, Galata ve Salıpazarı
limanları'nın yolcu salonu ve idare
binaları ile, sıra mağazaları, depo ve
antrepoları olarak halen kullanılmakta
olan tüm bina ve tesislerin, Türkiye
Denizcilik îşletmeleri Genel
Müdürlüğünce, mevcut imar mevzuatı
çerçevesinde, Uluslararası standartlarda;
Yolcu limanı, terminal, otel, iş, alış
veriş ve eğlence merkezlerinden
oluşacak büyük bir kompleks'in "YAP
İŞLET DEVRET" modeli ile yeniden
gerçekleştirilmesi planlanmıştır.
Yatırımcılar, hazırlayacaklan teklif
projelerinde yatırımın gerçekleşeceği
alan üzerindeki halen mevcut olan bina
ve tesislerden uygun gördüklerini
gerekli değişiklik ve ilaveler yapmak
suretiyle değerlendirebilecekleri gibi,
gerekli gördükleri bina ve tesisleri de
yıkıp yerlerine kendi planladıkları tesis
ve binaları yapabileceklerdir.
İşte bu dev proje için Türk ve Dünya
yatırımcılarını, yatırımla ilgili tüm etüd
ve projelendirmeye ilişkin tekliflerini en
geç 30.11.1990 tarihine kadar Türkiye
Denizcilik Işletmeleri İnşaat Emlak
Dairesi Başkanhğı'na sunmaya davet
ediyoruz..
Teklif vermeyle ilgili koşullan içeren şartname
500 $ karşıhğında İnşaat Emlak Dairesi
Başkanlığı'ndan temin edilebilir. Türkiye
Denizcilik tşletmesi 2886 sayılı Devlet İhale
kanununa tabi değildir.
Türkiye Denizcilik îşletmeleri
Genel Müdürlüğü
İnşaat-Emlâk Dairesi Başkanlığı
Meclisi Mebusan Caddesi No. 52 Kat. 5
Sahpazarı/İSTANBUL
Tel : İ51 59 82/ 151 59 83
Fax : 149 53 91
• Vıra Demır; denizcilik ıtılınde bir gemının yola çıkmok uzere yapocağı ışlem ve