Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
15 EKİM 1990 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/3.
Iran-Irak:
Elçilikler açıldı
• Dış Haberler Servisi —
Irak ile Iran arasında üç
yıldır kesilmiş bulunan
diplomatik ilişkiler, dün iki
ülke başkentlerindeki
elçiliklerin karşılıklı olarak
açılmasıyla yeniden
kuruldu. Irak'ın Tahran
büyukelçisinin dün göreve
başladığı, İran'ın Bağdat
büyukelçisinin de goreve
başlamak uzere Tahran'dan
ayrılacağı bildirildi. İki ülke
arasında on yıl süren
savaştan sonra 1988'de BM
gozetiminde bir ateşkes
anlaşması imzalanmış ve
banş yolu açılmıştı. Irak ve
İran karşılıklı olarak 1987
yılında büyükelçiliklerini
kapatmış ve diplomatlarını
geri çağırmışlardı.
Azerbaycan'da
2. tur secimleri
• MOSKOVA (AA) —
Azerbaycan'da 30 eylülde
yapılan seçimlerde
adayların gerekli çoğunluğu
sağlayarak Cumhuriyet
Yüksek Sovyeti'ne
seçilemediği 54 seçim
bölgesinde, dün seçmenler
ikinci kez oy kullandılar. 54
seçim bölgesinden 41'inde,
Komunist Parti'nin adayları
karşısında Azerbaycan Halk
Cephesi'ni de içeren
Demokratik Blok'un
adayları mücadele ettiler.
Macaristan'da
yerel seçim
• BUDAPEŞTE (AA) —
Macaristan'da, 30 eylülde
yapılan belediye
seçimlerinde katılma
oranının yüzde 40"tan
düşük olduğu yerleşim
birimlerinde, dün ikinci tur
seçimler yapılıyor. îki hafta
once sandık başına giden
seçmenler, aralannda
başkent Budapeşte,
Debrecen, Peç ve Zeged
gibi büyuk kentlerin de
bulunduğu 162 ilin 149'u Ue
150 küçük yerleşim
biriminde yeniden oy
kullanmaya cağnldılar.
Gorbaçov'a
reform onayı
• MOSKOVA (AA) —
Sovyetler Birliği Başkanı
Mihail Gorbaçov, bugün
parlamentoya sunacağı,
Sovyet ekonomisini piyasa
sistemine dönüştürme
planları için ülkeyi
oluşturan birlik
cumhuriyetlerinin onayını
aldı. Başkan Gorbaçov,
önceki gûn Moskova'da
birlik cumhuriyetlerinden
ll'inin liderleriyle bir araya
geldi. Üç Baltık
cumhuriyeti Litvanya,
Letonya ve Estonya ile
Gürcistan liderlerinin
katılmadığı görüşmeyle
ilgili olarak dünkü Sovyet
gazetelerinde yayımlanan
resmi açıklamada,
ekonomik reformlann
uygulama ilkeleri üzerinde
tam bir görüşbirliği
sağlandığı belirtildi. Buna
göre merkez Sovyet
yönetimi, piyasa
ekonomisine geçişi
amaçlayan reformlann
genel stratejisini belirleyecek.
Vasiliıı'nun
planı
• LEFKOŞA (AA) —
Kıbrıs Rum yönetimi,
binlerce Yunanlı'yı Kıbrıs
vatandaşı yapmaya
hazırlanıyor. Edinilen
bilgilere gore Vasiliu
yönetimi, Yunanistan'a
yerleşmiş Kıbrıs Rumlarına
Yunan vatandaşhğı
verilmesi konusunda
imzalanacak bir
anlaşmadan yararlanarak
Kıbrıs'taki 6-7 bin
Yunanlı'yı daha
vatandaşlığa alacak.
Yunanistan'da yaşayan ve
imzalanması planlanan
anlaşma ile Yunan
vatandaşhğına alınacak
olan Rumlaruı sayısının ise
30 bin dolayında olduğu
bildiriliyor.
Mısır suikastı
• LEFKOŞA (AA) —
Irak, Mısır Meclis Başkanı
Rıfat EI Mahcub'a
düzenlenen suikastla
bağlantısı bulunduğu
yolundaki haberleri
yaJanladı. Irak haber ajansı
INA, bu haberlerin,
Korfez'de Irak'a karşı
yığılan çokuluslu birliklere
katılması dolayısıyla Mısır
hükümetine karşı halkın
kızgınlığını gizlemek
amacına yönelik olduğunu
kaydetti.
Şamir hükümetUDogu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze'ye BMheyetini kabuletmeyeceğiniaçıkladı
İsrail meydan okuyorDışişleri Bakanı David
Levy tarafından
yapılan açıklamada,
Güvenlik Konseyi'nin,
21 Filistinlinin
öldürülmesiyle ilgili
olarak bölgeye
soruşturma heyeti
gönderilmesi yolunda
aldığı karann
reddedildiği belirtildi.
İngiltere Dışişleri
Bakanı Douglas Hurd,
İsrail'i Filistinlilerle
anlaşmaya çağırdı.
Dış Haberler Servisi — îsra-
il, 21 Filistinlinin ölümüne yol
açan olaylarla ilgili olarak işgal
altındaki topraklara ve Doğu
Kudüs'e BM soruşturma heyeti
gönderilmesini kabul etmeyece-
ğini bildirdi. tsrail Dışişleri Ba-
kanı David Levy tarafından ya-
pılan açıklamada, hükumetin
bu yönde aldığı karann BM'ye
bildirileceği kaydedildi. İngilte-
re Dışişleri Bakanı Douglas
Hnrd da İsrail'i Filistinlilerle an-
laşmaya çağırdı.
AFP ve Reuter'in haberlerine
göre tsrail hükümetinin dün ya-
pılan haftaük toplantısında, BM
Güvenlik Konseyi'nde önceki
gün alınan kınama karan görü-
şüldü. Kudüs'te 21 Filistinlinin
ölümüne yol açan olaylar nede-
niyle İsrail'i kınayan ve işgal al-
tındaki topraklarla Doğu Ku-
düs'e BM heyeti gönderilmesini
içeren Güvenlik Konseyi karan,
Şamir hükümetince reddedildi.
Yaklaşık 4 saat süren toplantı-
dan sonra Dışişleri Bakanı Da-
vid Levy tarafından yapılan
açıklamada, Israil'in BM heye-
tini "kabul edilemez" bulduğu
kaydedildi. Levy, hükumetin ka-
rannın BM'ye iietileceğini söy-
ledi.
Güvenlik Konseyi'nin aldığı
karar, BM Genel Sekreteri Pterez
de Cuellar'ın KudUs, Batı Şeria
ve Gazze'ye soruşturma heyeti
göndermesini ve bu heyetin bul-
gulannı Güvenlik Konseyi'ne
iletmesini öngörüyordu. tsrail,
Güvenlik Konseyi toplantısın-
dan sonra alınan karan protes-
İNTİFADA YÜKSELtYOR — tsrail polisinin açtıgı ateş sonucu 21 Filistinlinin öldürülmesine
gösterilen tepki giderek buyüyor. Filislinliler, Doğu Kuduste çatışmalan sürdürüyorlar. (AFP)
to etmişti. Ancak hükumetin
dünkü karan, tsrail'in BM ka-
ranna ilk resmi tepkisi özelliği-
ni taşıyor.
AFP'nin haberine göre de
dünkü hukümet toplantısından
önce bir açıklama yapan İsrail
Adalet Bakanı Dan Meridor, ül-
kesine, bir BM heyetinin tsrail'e
gonderilmesinin "kabul edi-
lemez" olduğunu söyledi.
Dan Meridor, "BM heyetinin
gönderflmesinin, tsrail'in Kudüs
ttzerindeki egemeıüik haklaruun
ihlali anlamına gelecegini" öne
sürerek böyle bir heyetle işbirli-
ğine girmeye gerek olmadığını
kaydetti.
ABD'nin, soruşturma öngö-
ren Güvenlik Konseyi karannı
kabul etmekle hata ettiğini söy-
leyen Meridor, "ABD ile çatış-
mak istemiyoruz, ama dost iil-
kelerle göriiş aynlığına yol açsa
da açık açık belirtilmesi gereken
konular vardır" dedi.
Hurd'dan çağn
İngiltere Dışişleri Bakanı Do-
uglas Hurd, İsrail'i Filistinliler-
le anlaşmaya çağırdı. Hurd, ln-
giltere'de yayımlanan Sunday
Express gazetesinde yer alan
rnakalesinde, Israil'in Filistinli-
lerle anlaşmayı reddetmekle gü-
venliğini tehlikeye düşürdüğunü
belirterek "İsrail şimdiye kadar
banş konusunda gerçekçi göriiş-
meler yapmadı ve egemenliğinin
kabal edilmediği yerde yöneti-
mini devam ettirmek için sert
yontemler kullandı. Bu da dün-
yanın kutsal yerierinden birinde
gecen haftaki kanlı olaya yol
açtı" dedi.
Füistinlilerin okul ve üniver-
sitelerinin kapatıldığını, suların
kesildiğini ve topraklan üzerin-
de yasadışı (Yahudi) yerleşim
merkezleri kurulduğunu belirten
Hurd, Füistinlilerin "bireylerin
şiddete başvurmalan yüzünden
topluca baskıya rnaruz bırakıl-
dıklarını" kaydetti.
Mısır'da dün görüşmelerde
bulunan Hurd, bugün israiFe
geçecek.
tsrail polislerinin, 21 Filistin-
liyi öldürdükleri sırada, tama-
men "kontrolden çıkmış" du-
rumda olduklan belirtildi.
tngiltere'de yayımlanan Sun-
day Times gazetesi, tsrail'deki
üst düzey güvenlik kaynaklan-
na dayanarak verdiği haberinde,
"İsrail sınır polisi, silahsız gös-
tericilerin ttzerine kurşun yağ-
dırdı. Insanlan arkalarından
vurdu ve yarahlara yardım edea
ambulanslann iizerine ateş açO"
ifadesini kullandı.
Sunday Times, "Olaylar başla-
yınca, İsrail polisleri, eski Ku-
düs'ün surlan içinde toplanan 5
bin Filistinliye karşı (kontrol
edilmeyen) bir saldırganlığa
başladılar" ifadesini kullandı.
Arafat'ın temaslan
Bu arada Irak Devlet Başka-
nı Saddam Hüseyin, dün Bağ-
dat'ta Filistin Devlet Başkanı
Yaser Arafat'la bir görüşme
yaptı. Görüşmede Körfez'deki
gelişmelerle Doğu Kudüs'teki
durumun ele alındığı belirtildi.
Bağdat'tan sonra T'anus'a ge-
çen Arafat, burada Fransa Dı-
şişleri Bakanı Roland Dumas Ue
görüştü.
Fransa Dışişleri Sözcüsü, gö-
rüşmenin "aşın unsuriann çıkışı
karşısında ılımlı tutum takınan
Arafat'la dayanışma anlamına
geldigini" bildirdi.
Newsweek, Başbakan Margaret Thatcher'la görüştü
Thatcherizm ölmeyecekDış Haberler Servisi — İngil-
tere Başbakanı Margaret Ttaatc-
her, "ThatcberiznTin yüzyülar-
ca yürürlükte kalacak bir akım
olduğunu ileri sürdü. Newswe-
ek dergisinden Kenneth Auch-
nidoss ile Daniel Petersen'in so-
rulannı yanıtlayan Thatcher,
Doğu Avnıpa'mn 1990'U yıllar-
da önemli rol oynayacağına
inandığım, ancak bunun için
önce ekonomüerini düzeltmeleri
gerektiğini söyledi. Sovyetler
Birliği'nin AT üyesi olması için
ise önünde uzun bir yol olduğu-
nu belirtti. Başbakan, AGlK'in
(Avrupa Güvenlik ve Işbirliği
Konferansı) NATO'nun savun-
ma görevini üstlenmemesi ge-
rektiğine inanıyor. Thatcher'a
yönekilen sorular ve yanıtları
şöyle:
—KJmUerine göre Thatche-
rizm 1980li yıllarda kaldı.
19901ı >iilar ise yeni ve farklı bir
şey gerektiriyor.
THATCHER — Saçmalık!
Saçmalık! Thatcherizm, Thatc-
her'dan çok eskidir, üstelik bir
ekonomiyi idare etmenin en iyi
yoludur. Sadece bu ülkeye özel
de değildir. Izin verirseniz, bu
sayede cesurca sosyalizmin sınır-
lannı dehneyi'başardık. Sosya-
lizm, içinde insanlann dama
tahtasmdaki rehineler gibi hare-
ket ettikleri bir sistemdi. Onlar,
Adam Smith'in de felsefı tezle-
rinde belirttiği gibi her insanın
kendi hayalleri ve ihtiraslan ol-
duğunu ve ancak bu içgüdüleri
destekJeyerek toplumun ilerleye-
bileceğini hiç düşünmedıler.
Margaret Thateher Thatcherizm,
Thatcher'dan çok daha eskidir. Sadece
İngiltere'nin özelliği değildir. Ekonomiyi
yönetmenin doğru yoludur. Sosyalizm
sınırlarını deldik. Sosyalizm, insanların
dama taşları gibi hareket ettirildiği bir
sistemdir.
Ekonomileri planlayacak bir in-
san ya da bir bilgisayar şimdiye
kadar çıkmadı. Hangi mallann
üretileceğini, gelecekte neye ih-
tiyaçlan olduğunu tahmin etme-
yi insanlara bırakmalısınız.
Şimdi başka şeyin zamanı de-
memelisiniz. Thatcherizm on
yıllık bir şey değil, ilerlemenin
yolu. Yuzyıllarca kalacak. An-
cak 'Thatcherizm' tanımlaması
doğru değil. Bu, siyasi ve eko-
nomik özgürlüğün birleşimi ve
her ikisini de savunma isteğidir.
—Bir siire önce Doğu Avru-
pa'daydınız. Bu ülkelerin 1990'h
yıllarda AT içinde alabüeceği rol
hakkında De düşünüyorsunuz?
THATCHER — Çok önemli
rol alacaklannı düşünüyorum.
Ekonomüerini düzelttikleri an-
da, ki bu biraz sürecektir, onla-
n "Bakın, şu an bizimle bir or-
taklık kurdunuz. Ekonomileri-
niz düzeldiginde gelin ve bize
kaıılın" demeliyiz.
—Sovyetler Birliğinin AT üe
ilişki kurabüeceğine inanıyor
musanuz?
THATCHER — Bunun ol-
ması uzun zaman alacaktır. İliş-
ki kurulduğunda bunun toplu-
luk aracılığı ile ekonomi alanın-
da değü AGİK aracılığı ile ger-
çekleşeceğine inanıyorum.
—İngiltere'nin bugünlerde
Avrupa ile ilişkisi için ne diye-
ceksiniz?
THATCHER — Avnıpa'da
daha uyumlu olarak hareket
edebilirsek mutluluk duyanz,
ancak bu, egemenliklerin birleş-
tirilmesi anlamını taşımamalı.
Hem yapay olur hem de yürü-
mez. Insanlar ulusal kimlikleri
ile gurur duyuyor. Doğu Avru-
pa'ya bir bakın ya da komüniz-
me Yanıtı alacaksımz. Sürin ya-
şamınızın, anüannızın, kültürü-
nüzün, deneyimlerinizin parça-
lan ile özdeşleşmelisiniz.
—Gecen hafta tşçi Partisi hü-
kümeti eski üyelerinden biriyle
konuştuk. Lordlar Kamarası'n-
daki açılış konuşmasında, enf-
lasyon oranının sizin işbaşına
geldiginiz dönemden çok daha
yüksek olduğunu savundn.
Thatcherizmin iflas ettiginin is-
tatistik kanıtı olduğunu söyledi.
Ne diyeceksiniz?
THATCHER — Tamamen
saçma! Bu ülkede meydana ge-
len toplam sanayi ve ticari dö-
nüşümü fark etmiyor mu? Üre-
timdeki artışı, imalat sanayiin-
deki etkinliğin artmasım dikkate
almıyor mu? Tüm mali hizmet-
lerin serbestleştirildiğinin,
Londra'nın en serbest bölge ol-
duğunun farkında değil mi? Ye-
ni düzenlemeler nedeniyle gele-
cek gördükJeri sanayi sektörün-
de insanlann daha çok yatınm
yaptıklannı bilmiyor mu? tn-
sanların "kâr" kelimesinden
korkmadıklannı da tabii.
Pencap YüksekMahkemesi, Başbakan'ın görevden alınmasını onayladı
Butto'ya bir darbe daha
Benazir Butto'nun 6 ağustos tarihinde
başbakanlıktan ahnması ve meclisin
dağıtılması mahkemede 'yasalara uygun'
bulunurken Butto hükümetinin yolsuzluklara
karıştığı iddiasmm doğru olduğu savunuldu.
nucuna vardı. Mahkemenin ka-
rarında, "Butto bükümeti dö-
neminde, anayasaya uygun ol-
mayan uygulamalar yapüdığı ve
Devlet Başkanı İshak Han'ın
dunıma müdahale etmesinin,
yerinde bir davramş olduğu"
görüşü yer aldı.
Pencap Eyaleti Yüksek Mah-
kemesi, eski Başbakan Benazir
Butto ve feshedilen Pakistan
Halk Partisi milletvekilleri tara-
fından mahkemeye açılan dava-
ları da reddetti. Sind Eyaleti
Yüksek Mahkemesi de Devlet
Başkanı Gulam İshak Han'ın
Butto' yu görevinden alması ve
Meclisin dağıtılması konusunda
Dış Haberler Servisi — Pakis-
tan'da, eski Başbakan Benazir
Butto'nun ağustos ayında dev-
let başkanı tarafından görevin-
den ahnarak Meclisin dağıtılma-
sı, 'yasallık kazandı.' Pencap
Eyaleti Yüksek Mahkemesi,
dün aldığı kararla, Butto'nun
başbakanlıktan ahnmasının
'anayasaya uygun' olduğuna
karar verdi.
Pakistan resmi haber ajanı
APP'nin verdiği bilgiye göre
Pencap Eyaleti Yüksek Mahke-
mesi, Devlet Başkanı Gulam İs-
hak Han'ın Başbakan Butto'yu
görevinden almak için elinde ye-
terince yetki ve deli! olduğu so-
Pakistan Halk Partisi tarafın-
dan açılan davalan önümüzde-
ki günlerde ele alacak. Pakistan
Halk Partisi'nin bu kararlara
itiraz etmesi durumunda, mah-
keme kararları, Anayasa Mah-
kemesi'ne gidecek.
Pakistan Devlet Başkanı Gu-
lam tshak Han, 6 ağustos tari-
hinde, Başbakan Benazir But-
to'yu görevinden alarak halk ta-
rafından seçilmiş olan Meclisi
feshetmişti. Devlet Başkanı Gu-
lam ishak Han, Butto yöneti-
mindeki Pakistan Halk Partisi
hükümetinin çeşitli yolsuzlukla-
ra karıştığım ve ülkedeki karı-
şıklıklann önünü alamadığını
ileri sürmüştü. Başbakanlığa
Gulam Mustafa Jatoi getirilir-
ken Benazir Butto ve bazı eski
bakanlar hakkında yolsuzluk
davalan açılmıştı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanı tmren Aykut, dunyada-
ki bütün kadın parlamenterlere,
Benazir Butto'yu destekleme
çağnsında bulundu. Aykut,
"Diinya kadınlan olarak But-
to'yu yalnız bırakamayız" dedi.
Parlamentolararası Birlik ta-
rafından Uruguay'da düzenle-
nen "Kadın Parlamenterler
Toplantıs»"nda yaptığı konuş-
mada, 6 ağustosta devlet başka-
nı tarafından görevden alınan
Benazir Butto'nun siyasi gelece-
ği hakkında Pakistan halkının
karar verebileceğini savundu.
Aykut, "Ancak siyasi hayatta
biiyiik engellerle karşılaşan Ba-
yan Butto'yu verdiği amansız
mücadelede diinya kadınlan
olarak yalnız bırakamayız. Bü-
tün kadın parlamenterleri But-
to'nun mücadelesine ilgi göster-
raeye ve onu desteklemeye
çagınyorum" diye konuştu.
TINA
Iktidarm
adayı
kazandı
STELYO BERBERAKİS
ATİNA — Yunanistan'da
dün yapılan yerel seçimlerde
Yeni Demokrasi Partisi (YDP)
desteğindeki Andonis Tricis
Atina Belediye Başkanhğı'na
en çok yaklaşan aday oldu.
Ana muhalefetteki Sosyalist
PASOK'un, Komünistlerin SI-
NASP1SMOS partisi Ue birlik-
te ortaklaşa destekledikJeri
aday Melina Merkuri dün ge-
ce yarısına kadar Tricis'i çok
az farkla geriden izliyordu.
Henüz kesinleşmeyen sonuçla-
ra göre Tricis oylann yüzde
50'sini, Merkuri ise yüzde
45'ini topladı.
Açılan sandıkların °7o87'sine
gore Tricis ^050,2 ile önde gi-
derek Atina Beledive Başkan-
hğı'na en çok yaklaşan aday
oldu. Tiricis, sabahın erken sa-
atlerinde seçim merkezine do-
nüştürülen Zappion Sarayı'na
gelerek "bu gıinden ilibaren
Atina Belediye binasında işba-
şına gelecegini" açıkladı. Me-
lina Merkuri de Tricis'in zafe-
rini kabul ettiğini gosterir bir
biçimde kendisine "başarılar"
diledi. Tricis'ten önce aynı ye-
re gelen Başbakan Konstanin
Mitsotakis ise tüm ulkede alı-
nan seçim sonuclarından son
derece memnun olduğunu be-
lirtti ve "Halkın bu seçimler-
de verdiği olumlu mesaj, YDP
hükümetine olan guvenini
göstermiştir" dedi.
Bugün açıklanması bekle-
nen resmi sonuçlarda Tricis
eğer oylann yüzde 50 artı bi-
rini toplayamaz ise Atina'daki
yerel secimler önümüzdeki pa-
zar gunü Tricis ile Merkuri
arasında yinelenecek.
YDP desteğindeki
"bağımsız" aday Tricis, PA-
SOK hükümetleri döneminde
çevre bakanıydı. Daha PASOK
hükümetleri döneminde istifa
ederek PASOK'tan aynlan Tri-
cis son genel seçimlere kendi
partisi olan "Radikal
Sosyalistler" ile katılmışsa da
parlamentoya girecek kadar oy
toplayamamıştı.
Yunanistan genelinde ise
PASOK ile komünistlerin des-
teğindeki adayların, YDP
adaylanna oranla önde gittik-
leri gözleniyor. Ancak Atina
gibi büyük kentlerde YDP
adaylanrun son genel seçimlere
oranla "oy potansiyellerini"
korudukları, PASOK üe ko-
münistlerin desteklediği aday-
lann oy potansiyellerinde se-
çim bölgelerine göre 'Iniş-
çıkış"lar kaydettikleri gözlen-
di.
POLITIKADA
SORUNLAR
ERGUN BALa
Ortadoğu'da Şekillenen
Yeni DengeGeçen cumartesi Ortadoğu'da dengelerin nasıl değışmek-
te olduğunu somut biçimde sergileyen iki önemli gelişmeye
tanık olduk. Bunlardan biri BM Güvenlik Konseyi'nin İsrail'i
kınayan kararının ABD tarafından da desteklenmesi, hatta
VVashington'un İsrail'i kınayan bir karar tasarısının hazırlan-
masında fiılen çalışmış olması, diğeri de Suriye'nin Beyruf-
ta asi General Michel Aoun'un işini bir iki saat içinde bitir-
mesi ıdi.
iki olay da Irak'ın Kuveyt'i işgalinden sonra VVashington'-
un bölgede değişmekte olan tercihlerini göstermesi bakımın-
dan anlamlıdır.
Önce Lübnan'ı ele alalım. Suriye, General Aoun'a cumar-,
tesi sabahı düzenlediği yıldırım harekâtını, 2 ağustostan, ,
yani Irak'ın Kuveyt'i işgalinden önce gerçekleştiremezdi.
Çünkü böyle bir saldırının ABD, Batı Avrupa ve israil'de ya-
ratacağı tepkiden çekinirdi. Nitekim 2 ağustostan önce Ge-
neral Michel Aoun, aylarca Suriye'ye meydan okumuş, Şam
ise Hıristıyan General'in mevzilerini uzak mesafeden topla
dövmekten ötede bir şey yapmamıştı. Aoun'a büyük bir sal-
dırı, ABD ve Batı Avrupa'nın tepkilerine yol açabilir, ayrıca .
İsrail karşılık olarak Güney Lübnan'da bir askeri harekâta
girışebılirdi. Suriye lideri Hafız Esad, General Aoun'a saldı-
rının zamanlamasını çok iyi hesaplamıştır. ABD, Irak'a kar-
şı kendi safında yer alan, ayrıca Iran'ı da ambargoya sadık
kalmaya ıkna eden Hafız Esad'ı gücendirmeyi göze alamaz- •
dı. Suriye'nin ABD'den uzaklaşması, Irak'a karşı kurulan it-
tifakta çatlamaya yol açabilirdi. Ayrıca Irak, Suriye'nin başı- '
na dert açmak için Michel Aoun'u destekledığınden asi Ge-
neral'in ezilmesi, ABD açısından Saddam'a yeni bir darbe ;
olabilirdi. :
Doğu Kudüs'teki katlıamın dünyada yol açtığı tepkilerden
bunalmış durumda olan israil ise Suriye'ye karşı Güney Lüb-
nan'da bir harekâta girişecek halde değildi. Hafız Esad, bu "
bulunmaz fırsatı iyi değerlendirerek kendisini aylardır uğraş-
tıran Michel Aoun'un işıni birkaç saat içinde bitiriverdi. Su-
riye böyiece, Körfez krizinde ABD ile ittifak yapmanın ilk ödü-1
lünü almış oldu. '
BM Güvenlik Konseyi'nin İsrail*i kınayan karan ise ABD-
israil ilışkileri açısından anlamlıdır. Irak ve FKÖ'rıün yeter-
siz bulmalanna rağmen karar İsrail'e karşı sert ıfade içer-'.
mektedir. VVashıngton israil'ın 1982'de Lübnan'a saldırısırv *
dan bu yana ilk kez Tel Aviv'i açıkça kınamıştır. Kuşkusuz bu
davranışının nedenı Fılıstınlilere karşı kalbinin ansızın sev-;
gı ve acıma ile dolması değil, Irak'a karşı kurulan ittifakın '
çatlaması ve çifte standartla suçlanması korkusu idi. Ancak
ülkelerin dış polıtikalan, sevgi ve acıma duyguları üzerinde
kurulmayıp, çıkar hesaplarına göre saptandığından, bu ol- '
gu Ortadoğu'da şekillenmekte olan önemli bir gerçeği de- '
ğıştirmez.
O gerçek de şudur: Körfez krizinin başlamasından son- ;
ra, İsrail artık ABD'nin bölgede tek ya da en yakın müttefiki "
olma ayrıcalığını yıtırmeye başlamıştır. ABD, Irak'a karşı ulus-
lararası ittifakı, Mısır, Suriye, Fas gibi Arap ülkelerinin yar-
dımı ile kurabilmiştir. Bu Arap ülkelerı çokuluslu güce katıl- '
masalardı Batılı ülkeler de tüm Arap dünyasını karşılarına *
alma korkusuyla VVashington'u desteklemekte çekingen dav- ;
ranacaklardı. \
Böylece, Mısır, Suriye ve Amerikan birliklerinitopraklarına
kabul eden Suudi Arabistan, VVashington'un artık kolay ko-
lay gücendıremeyeceği müttefikleri konumunu kazanmışlar-
^dır. Nitekim ABD'nin İsrail'i kınamasında bu ülkelerin önemli
•"rol oynadıklarını öğreniyoruz. Suriye, Mısır, Suudi Arabistan '.
ve dığer Körfez ülkeleri, İsrail kınanmadığı takdirde kendi- '
lerinin güç durumda kalacaklarını ve Saddam'ın ekmeğirre "r
yağ sûrüleceğini belirterek VVashington'dan BM'de sıfcı bîr;
işbirliğı istemişlerdir. ABD, kendi çıkarına da uygun olan bHf^
işbirliğını kabul ederek İsrail'i kınayan karar tasarısını des-
teklemiştir.
Bu olgu ABD-israil ilişkilerinin geleceği hakkında da ipu- '
cu verebılir. ABD'nin Ortadoğu politikasında Arap ülkeleri /
(en azından bir bölümü) giderek daha önemli bir rol oyna- ;
maktadır. israil'in Ortadoğu politikası ise Arap ülkelerinin tü- ;
munü gözardı etmektedir. Boylece Vvashington'la Tel Aviv'in
politikaları çelışmekte, bir noktada sürtüşme kaçınılmaz ol-
maktadır.
ABD ile İsrail'in Ortadoğu politikaları arasındaki çelişki as-
lında, Körfez krizinden önce başlamıştı. Beyaz Saray, Ba- "
ker Banş Planı uyarınca, Filistinlilerle diyalog kurması için ;
Şamir hükümetine hatırı sayılır baskı yapıyordu. Körfez kri- ;
zinın patlak vermesi ile bu baskı ortadan kalkmış, İsrail ABD'- ;
nın bölgedeki tek kalesı konumuna gelmişti. Ama kriz sür-
dükçe, VVashington kendisine yeni Arap müttefikler bulmuş,
İsrail de Beyaz Saray'ın gözünde ayrıcalıklı statüsünü yitir-
meye başlamıştır.
ABD'nin bölgedeki yeni müttefiklerını kendi safında tuta- ;
bılmesı için Filistin sorununa bir çözum bulması şarttır. işte
bu noktada VVashington'un çıkarı, Tel Aviv'inki ile çelişmekte-
dir.
Güvenlik Konseyi'ndekı oylama, bu olgunun ilk somut ör-
neği idi. Son olmayacağını söylemek herhalde yanlış sayıl-
maz.
ALMANYA
Eyalet seçiminde
KohTün zaf eriFRANKFURT (AA) — Fe-
deral Almanya'nın Bavyera
eyaletiyle birlikte doğuda yeni
kurulan 5 eyalette dün yakla-
şık 20 milyon seçmenin sandık
başına gittiği parlamento se-
çimleri, muhafazakâr partilerin
zaferiyle sonuçlandı.
Bavyera eyaletinde, Hıristi-
yan Sosyal Birliği, binde 8 ora-
nında oy kaybına uğradı. An-
cak, 204 sandalyeli eyalet par-
lamentosunda, 115 sandalye el-
de etti. Bu eyalette, Sos-
yal demokratlar, yeni parla-
mentoya 55 üye sokabildiler.
Cumhuriyetçiler Partisi de 86
seçimlerindeki yüzde 3'lük oy
oranını >Tizde 5'e yükselterek
parlamentoda 10 sandalye elde
etti.
Almanya'nın doğusunda ye-
ni oluşturulan 5 eyalette yapı-
lan seçimlerde ise Hıristiyan
Demokratlar, Barnadenburg
hariç, 4 eyalette oylann çoğun-
luğunu aldılar. Mecklenburg-
Vorpommern eyaletinde, Hıris-
tiyan Demokrat Partisi (CDU),
oylann yuzde 39.4'ünü elde
ederek 66 sandalyeli parlamen-
toda, 30 sandalye kazandı. Sos-
yal demokratlar, SPD, oylann
yuzde 26.5'ini alarak parla-
mentoya 20 üye ile girdi. De-
mokratik Sosyalizm Partisi,
oylann yüzde 14.5'ini sağladı
ve mecliste, 11 sandalye elde et-
ti.
Branderburg eyaletinde ise,
seçimler, sosyal demokratların
lehine sonuçlandı. Sosyal de-
mokratlar, oylann yüzde
39.5'ini alarak, 88 sandalyeli
parlamentoda, 37 sandalyeye
sahip olduiar. Hristiyan De-
mokratlar ise, yüzde 29 oy ora-
nıyla, 27 sandalye elde ettiler.
Demokratik Sosyalizm Partisi,
yüzde 13.1 oyla, 12 üyesini
meclise soktu.
Sachen-Anhalt eyaletinde,
Hıristiyan demokratlar üstün-
lük sağladılar, 100 üyeli mec-
liste, yüzde 40.3 oy oranıyla 43
sandalye elde ettiler. Sosyal de-
mokratların oy oranı yüzde
25.9 oldu ve 27 sandalye elde
ettiler. Demokratik Sosyalizm
Partisi ise oylann yüzde
11.5'ini alarak parlamentoda
12 üyeyle temsü hakkı sağladı.
Sachen eyaletinde ise Hıris-
tiyan demokratlar, oylann yüz-
de 53.4'ünü alarak tek başları-
na iktidar olma şansını elde et-
tiler. 160 üyeli parlamentoda,
91 sandalye kazanan Hırista-
yan Demokratlan, yüzde 19.6
oy oranıyla 34 sandalye kaza-
nan sosyal demokratlar izledi.
Demokratik Sosyalizm Partisi,
yüzde 9.9 oy oranıyla 17 san-
dalye elde etti.
Thüringen eyaletinde de Hı-
ristiyan demokratlar, oyların
yüzde 44.6'sını elde ettiler, 88
üyeli parlamentoya 42 milletve-
kiyi soktular. Sosyal demokrat-
ların oy oranı yuzde 23.6, san-
dalye sayısı 23 oldu. Demokra-
tik Sosyalizm Partisi'nin oy
oranı yüzde 9.8, sandalye sayı-
yı ise 9 oldu.