Catalog

Cumhuriyel Polonya'da muhalefet atağı Sahıbr Cumhurıycı Maıbaacılık ve Gazeıecilık Turk Anoniro Şirkeıi adına Nadir Nadi 9 Gcncl Yayın Müduru Hasu C m L Mucssese Muduru: EmJat UşaUıgU. Yazı Işler. Muduru Ok«y Goatasia, • Haber Merkezı Muduru Yalçıa Bıver, Sayfa Duzenı Yönetmem Ali Acar, • Temsılcıler ANKARA Ahnrt Taa. İZMİR Hikmet Çctiakaya. ADANA. CeUI Ba^angrç. laanbul Habcrlerı Eriıaa Ak>ıldtz, Dış Haberlcr: E/gan BaJa, Ekonomı Oagiı Turhan, Kılltıir: Cetal l/Mer, Spor Dajıışmam AMulkadir Yuctlmaa, Duzellnıe. Rrflk Darbaş, Araştırma. Şabia Alpay, IşSendıka: Şaknn ktlesci, Yun Haberlerı N « d « Dogan, Dızı Yızjlar Ktirm Çalışkaa. • Koordinator Ahmel Komlsaa, # MaJı Işler: Erol Erkul. • Muhasebe: BnleM Yfcatf 0 ButçePlanlama Srvgi Osmaabeşcotlu • RekJam Ayy Toraa, Ek Yayınlar. Hulya Akyol # tdare: Hıuryia Gfcrtr, lşietme Oadcr Ç«Uk, Bılplşlem: Nail taal. Basan ve üryan. Cumhunyct Malbaacıiık ** Gazclecılik TA Ş Tüfk Ocagı Cad 39/41 Cfttaloftlu 34334 Isı PK 246lsttn6ul Tcl 512 05 05 (20 hat), Tcle* 2224* F»x (1) 526 60 72 • Burmlar Aak«n Zıya OOkaip BJv Ink.Up S No 19/4. T 133 11 4147, Tctoc 42344 Fıx (4) M 133 II 41/428 • lımır H Zıys Blv 1352 S2/3. Tel. 13 12 30. Tclcx 52359 F « (51) 19 53 60 • InOnO Cad 119 S. No. 1 Kat I, Td: 19 37 52 (4 haıl, Tdot 62155. F u (71)19 37 52 TAKVIM: 10 AĞUSTOS 1989 tmsak: 4.21 Güneş: 6.01 öğle: 13.14 tkindi: 17.06 Akşam: 20.17 Yatsı: 21.50 Dış Haberler Servisi Polonya'da seçim sonrası başgösteren siyasi kriz sürüyor. Seçimleri kaybeden, ancak kontenjanlar nedeniyle parlamentoda çoğunluğu Dayanışma Sendikası UderiLech elinde tutan Polonya Komünist Partisi (Polonya Birleşik lşçi ParWalesa, Komünisî Partisi ile tisi) seçimlerin galibi Dayamşma ittifak içinde parlamentöya giren Sendikası'nı da hükümete ortak Köylü Partisi ve Demokratik etmeye çalışıyor. Dayanışma ise Parti'ye koalisyon çağrısı yaptı. Komünist Partisi iler herhangi bir koalisyonu reddedr> or. F.,\lman460 üyefi mecliste, Komünist Parti'nin 173, Dayanışma'nın 161, ya'da yayımlanan "Der Spiegel" Dergjsi Dayanışma Parlamento Köylü Partisi'nin 76, Demokratik Grubu Başkanı tarihçi Bronislav Geremek ile hükümete katılma Parti'nin 27 sandalyesi var. konusunda bir söyleşi yaptı. DaDış Haberler Servisi Polon ise 173 milletvekili çıkartmış du yanışma'nın kurulduğu 1980 yıya'da Komünist Partisi'nin 45 yıl rumda. Demokratik Parti'nin lından beri sendikanın önde gelen lık iktidar tekeli tehdit altında. sandalye sayısı 27, Köylü Partisi' danışmanlan arasında yer alan, Dayanışma lideri Lecfa VValess' ninki ise 76. bu arada bir yıl boyunca hapse T«thçi Branisia* Geremek Hapıshaneden parlamentöya. nın küçük partilerle ortak huküKomünist Partisi yayın orga atılan ve Bilimler Akademisi tamet kurma yönundeki çağrısını nı Tribuna Ludu'da önceki gün rafından üyelikten çıkarılan 57 Komünist Parti muttefıki Köylu yayımlanan bir makalede, " K P yaşındaki Geremek, son seçimler ğonluğu elde edebilirdi. Neden Partisi ve Demokratik Parti'nin dışında bir koalisyon hükümeti de parlamentöya girdi ve Daya hükümet olmak istemiyor? ciddi bir biçimde değerlendirece kurmak aritmetik olarak miinı mşma grup başkanlığına getirildi. GEREMEK Muhalefetin çıği büdirildi. kiindür. Ancak iilkeyi yönctmek Geremek ile, hükümet kurma kış noktası doğru, çünkü ülkenin Demokratik Parti ile Köylu ınümkiin degildir" denildi. Ma konusunda "Der Spiegel"in yap durumu kötü. Ekonomik ve idaPartisi, dün iki ayn bildiri yayım kalede, Jaruzelski'nin "Büyük tığı söyleşinin bazı bölümlerini ri yapılar çökmek üzere, toplum layarak Dayanışma'nın koalisyon Koalisyon" önerisinin geçerliliği okuyucularımıza sunuyoruz: uyandı. çağnsını ciddi bir biçimde değer ne dikkat çekilerek muhalefetin O halde muhalefet için ikti Sayın Prof. Geremek, hallendireceklerini açıkladılar. Ko tutumunu değiştirmemesi duru km çogunlugu PoJonva muhale dara gelmek daba kolay olabilirmünist Parti yetkilileri ise son ge munda ülkede siyasal bunalımın fetinin arkasında. Muhalefet di, lişmeleri Ulkede istikrarsızlığa yol patlak vereceği belirtildi. muhlemelen ortak mecliste çoGEREMEK Mutlaka böyle açacağı gerekçesiyle şiddetle kınadı. Dayanışma lideri Lech Walesa önceki gün yaptığı açıklamada, "İçinde bulundugumuz durums siyasi açıdan tek çozüm, Dayanışma. Demokratik Parti >e Koylü Partisi ile oluşturulacak koalis>on lemelinde bir bakanlar konseyi kurmaktır" dedi. VValesa, 45 yıldır Polonya siyasetinde tek parti egemenliğinin sürdüğünu belirterek başbakanlığa eski Içişleri Bakanı Komünist Partili Czeslaw Kiszczak'm getirilmesinin KP'ııin güç tekelini surdürmekten yana olduğunun açık bir göstergesi olduğuna dikkat çekti. Devlet Başkanı Wojciech Janızelski'nin "büyük koalisyon" önerisine karşı olduklarını yineleyen VValesa, devlet baskanlığının geniş yetkilerle donatıldığını belirtti ve hükümetin KP dışındaki parti ve Dayanışma milletvekillerince kurulması gerektiğini öne sürdü. AP'nin Polonya resmi haber ajansı PAP'a dayanarak verdiği habere göre KP politbürosu, öneriyi, ülkede istikrarsızlık yaratmaya yönelik olduğu gerekçesiyle sert bir dille kınadı. KP yetkilileri yuvarlak masa toplantılannda Millet Meclisi'nin yüzde 65'inin KP ve bağlaşıklarına ayrılması konusunda muhalefetle anlaşmaya varıldığını ve önerinin KP ile bağlaşıkları arasında geleneksel birliği bozmayı amaçladığmı öne sürüyorlar. Komünist Parti'nin dışanda bırakıldığı bir koalisyon hükümetinin kurulabilmesi için 460 üyeli MiUet Meclisi'nde231 sandalyeye ihtiyaç var. Dayanışma Sendikası, Millet Meclisi'nde 161 sandalyeye sahip. Komünist Partisi • Jfhlesa, hükümet ortaklarına çengel atıyor Dayanışma grup başkanı Geremek, muhalefetin stratejisini EH3 WRM Dergisi'ne anlattı AntalycL'da tarihi Adım adım iktidara! Polonya'da ekonomik ve idari yapılar çökmek üzere. Toplum uyandı. Polonya Komünist Partisi şu anda artık yalnızca belli ayrıcalıkları paylaşan bir aygıt. Wiuhalefet hükümet kurarsa, ayakta kalabilmek için nomenklaturayı hedefalmak zorunda. Sözkonusu olan, parti aygıtı içindeki 1.2 milyon insan değil. Yalnızca iktidarı elinde tutan birkaç bin ünlü kişi. TVde ikinci kanal, muhalefete verilmeli. Çünkü toplumsal birpatlama meydana gelirse ve yeterli enformasyon kanalımız olmazsa, durumu kontrol etmemiz zorlaşır. Devlet servetini denetleyecek bağımsız bir birim kurulmalı. Mülkiyet ilişkileriyeniden belirlenmeli. kümet olmak istiyoruz, ama bu amacımıza adım adım yaklaşmak niyetindeyiz. Neden? GEREMEK Polonya Birleşik Komünist Partisi dönüşüm sürecinde bazı imkânlara sahip olduğunu düşünüyor. Aksi takdirde bu süreci yok ederdi. Bunun için gerekli araçlara sahip. Bizim için şu an hükümet olmak bir so eser ele geçti run değil, çünkü bu Polonya Birleşik tşci Partisi'nin intihar etmesi anlamına gelirdi. Bu parti artık yalnızca belli imtiyazları paylaştıran bir aygıt. Muhalefet hükümeti, ayakta kalabilmek için nomenklaturdan (egemen sınıf) hedeflemeli ve onun imtiyazlarını ortadan kaldırmah. Ama Polonya Birleşik lşçi Partisi'nin, karakterini değiştirebümek için zamana ihtiyacı var. Mevcut kabineden daha iyi yöneteceğimizi söyleyebüirdim. Ama böyle bir kıyaslama yjpmamak gerek. 45 yıl boyunca, politik yasanın bir çöle dönüşmesi için burada her şey yapüdı. Çünkü politikada tek bir parti vardı. Bu nomenklatura çok mu tehlikeli? GEREMEK Söz konusu olan partiyi aygıtı içindeki 1,2 milyon kişi değil, tersine iktidarı elinde tutan birkaç bin ünlü. Iktidan ele afanak için daha uygun koşullan beklerken, toplumsal aafamın zayıflayabilectginden korkmayor mosnnuz? GEREMEK Atılım, durum umutsuz olduğunda zayıflar. Pekcok kişi için, kazarulan parlamento seçimlerinden sonra reddedilen partiyi temsil eden birinin devlet bakanı secilmesi umutsuzluğa işarettir. Ama insanların karar verebilecekleri bir şeyleri olduğunda, atılım da ortaya çıkıyor. Sarunm, belediyelere hükmeden mafyadan kurtulunduğunda, yerel seçimler de böylesine bir fonksiyon üstlenecektir. Olaylann hızlandınbnası bazı ani ve somut adımları gerektirir. Hangi adımları kastediyorsunuz? ANTALYA (Cumhuriyet) Antalya'da 88 adet tarihi eser ele geçirildi. Kaçakçılık îstihbarat Şubesi ekipleri bir ihbar üzerine Side'de düzenledikleri operasyonda Certgiz Izmirli isimli kişinin turistik eşya satan işyerini bastılar. Burada 57 adet altın, gümüş ve bronz sikke, saç tokası, süs yüziiğü ve minyatür heykelcik ele geçirildi. Aynca satışta yardımcı olduğu belirienen Hasan Yalçın'ın işlettiği çay ocağında da 31 adet buna benzer tarihi eserler bulundu. Yetkililer eserlerin yaklaşık 500 milyon lira değerinde olduğunu söylediler. Samklar gözaltına ahnarak soruşturmaya başlandı. olması gerekmiyor. Çöküş Polonya Birleşik lşçi Partisi'nin yönetim kadrosunda henüz başgöstermedi. tnsanda, muhalefetin iktidan ele almaya hiç de hazır olmadıgı izlenimi nyanıyor. GEREMEK Eğer muhalefet, kendisini hükümete hazır görmeksizin parlamentöya girseydi, bu sorumsuzluk olurdu. Biz hü 70 bin turist kuzeyden geldi ANTALYA (AA) Ege, Akdeniz ve tç Anadolu bölgelerindeki turistik tesisler, kuzeyli turistlerle bu yıl hareketli bir sezon yaşıyor. Seyahat acenteleri yetkililerinden alınan bilgiye göre tskandinav ülkelerinin tur operatörleri, sezon başından bu yana Türkiye'ye 70 bine yakın turist gönderdiler. ısveç, Norveç, Danimarka ve Finlandiya'dan gelen turistler, Akdeniz bölgesi ile Ege, Kapadokya ve Pamukkale'de tatil yaptılar. Türkiye'ye, sezon sonuna dek gelecek tskandinav turist sayısının 100 bini aşması bekleniyor. Heavy Metal rekor peşinde ABD'de önde gelen 5 heavy metal grubunun son albümleri toplam 30 milyon adetsattı. Başlangıçta küçümsenen heavy metal, bir bölüm gençlik için "yaşam tarzı "na dönüşmüş durumda. Dış Haberler Servisi Uzun yıllar Amerikan pop dünyasının yarattığı bir "musibet" olarak nitelenen "heavy metal "de rekorlar birbirini takip ediyor. Beş heavy metal grubunun son albümleri toplam 30 milyon adet satılırken, heavy metal turneleri bir Bruce Springsteen, bir Frank Sinatra veya bir Michael Jackson turnesinden daha fazla geür getiriyor. "Newseek" Dergisi'nin haberı ne göre, önceleri geleneksel ve tutucu medya dünyasının dışlamaya çalıştıgı heavy metal, bugün radyo istasyonlannı istila etmekle kalmayıp müzilt dünyasının en büyük olayı olan Grammy ödülü'nde bir kategoriye adım vererek erişilmesi güç bir başan sağlamış oluyor. Guns N'Roses, Mettalica, Poison ve Def Leppard gibi topluluklar gunümüz gençlığinin (ve hatta yetişkinlerinin) gözdesi durumuna gelirken, heavy metal sadece bir müzik türü olmaktan çıkıp özellikle okul başansı düşük gençler için bir "yaşam tarzı" haline geliyor. "Batı Medeniyetinin Çöküşii tkinci Kısım: Metal Yıllar" adlı dokümanter filmde Los Angeles1 ın metal dünyasını inceleyen Penelope Spheeris, "Amerikan gencliğinin rautsuz, sıkıcı ve düsman ailesinden kaçıp huzunı metalde aradıgını" belirterek, "Kimileri metalde fıuzur bulurken kimileri ana babalannın yıllarca çalışıp çok az şey elde ettiğini gözleyip metal yoluyla kolavca ve hula başarma peşinde koşuyor" dedi. Gercekten de bütün vakitlerini heavy metal hayranlarınjn toplandığı yerlerde geçirip pop dergilerini yalayıp yutan gençler, sevdikleri gruplar kendi şehirlerinde konser vermiyor diye bavullarım ve gitarlannı toplayıp rock ilahla TV yayını GEREMEK Birincisi halkın toplumsal konularda enforme edilişinin yol ve şekli değiştirilmeli. Yasa koyucusu, televizyon ile ilgili yetkileri yeniden düzenlemeden, üçüncü toplumsal bir kanal açılmalı. Eğer simdi 1. kanaldaki haberler devlet tarafından yönlendirilirse, ikinci programdakiler muhalefet tarafından yönlendirilmeli. Bu, karşı tarafrfi da yararına. Kitle haberleşme araçtannın paylaştınlmasuu mı istiyorsunuz? * GEREMEK Mutlaka. Çünkü eğer toplumsal bir patlama meydana gelirse, durumu kontrol etmemiz olanaksızlaşır. Kitle haberleşme araçlanndan doğrudan yararlanmamız mümkün olmazsa, kamuoyuna, muhalefet liderlerinin tutumunu anlatamayız. Bu nedenle biz bir bunalımdan ötekısine düştük. önemli olan bizim kitle haberleşme araçlannda sürekli var olmamız. Yoksa arada bir çıkıp ateşli bir konuşma yapmak hiçbir şey ifade etmez. Mudanycfda deniz yusağı BURSA (AA) Marmara Bölgesi'nde çevre ve deniz kirliliği önemli boyutlara ulaşırken, Iznik Gölü eski doğal özelliğini koruyor. Gölden alman örneklerde koli basiline rasilanmadu Bursa Çevre Sağlığı Laboratuvan yetkilileri, Bursa ve çevresinde deniz kirlenmesiyle ilgili çalışmalann aralıksız sürdürüldüğünü, Mudanya ve Gemlik kıyılan ile Iznik Gölü'nden örnekler ahnarak incelendiğini bildirdiler. Gemlik ve Mudanya kıyılarından alman su örneklerinde önemli oranda koli basiline rastlandığını belirten yetkililer, bu yörelerde deniz kirliliğinin halk sağlığını önemli oranda tehdit ettiğini kaydettiler. MetaJ şarkıcı Nisha Catron rımn bulunduğu yere, Batıya gidiyorlar. Ne var ki ceplerinde çoğunlukla birkaç yüz dolarla Hollywood'a düşen bu gençleri acı sürpnzler bekliyor. Paralar birkaç günde bitiyor, sokaklar kendileri gibi gitaı çalıp söyleyenlerle dolu olduğu için silinip gidiyorlar. Plak şirketi yöneticileri, Los Angeles'ta yaklaşık 500 heavy metal grubun bulunduğunu, ucuz apartman, ajans ve kontrat peşinde koşan bu gnıplann, ancak kendi kendilerini finanse edenlerin ve hatta konser biletlerinin bir kısmını kendileri satın alanlann gösteri şansı olduğunu belirtiyorlar. Heavy metal gruplar yaptıklan müzik açısından birbirlerinden ayrüıyorlar. Çok fazla ticari olduğu ve müziği tanımayan kulaklara bile hoş geldiği için küçümsenen pop metal, radyolarda bol bol çalınan Bon Jovi, Van Hallen ve Def Leppard tarafından temsil edilirken, Poison grubu ve hayranlan saç biçimleri ve makyajlan ile 'lolipoplar' olarak adlandınlıyorlar. Metal müziğin tam merkezinde ise Mettalica, Megadeth ve Oueensryche gibi gruplar bulunuyor. Mülkiyet sistemi Başka neler istiyorsunuz? GEREMEK En kısa zamanda devlet servetini denetleyecek bağımsız bir idari birim oluşturuimalı. Bu, mevcut idari yapıya tam bir darbe indirecektir. Aynı zamanda özel teşebbüse yönelik kesin bir çizgi belirlenmeli. Mülkiyet ilişkileri değiştirilmeksizin, sistemin değiştinlmesi mümkün değil. Yani bu şu anlama geliyor: Sistemin değiştirilmesi müikiyet iİLşkilerinin değiştirilmesiyle beürlenecek. Bu da ikinci nokta. Ya üçüncü nokta? GEREMEK Yabancı yatırımlar muhalefet ya da bağımsız bir kurum tarafından denetlenmeli. Bu yatınmlann yönlendirilmesi, mevcut devlet iktidarının belli politik hedeflerine tabi olmamaİı, bunlar yalnızca ekonomik bakış açısı içinde yönlendirilmeli. Akdeniz, AT bilgi ağında ANTALYA (AA) Akdeniz Üniversitesi'nin, Avrupa Akademik ve Araştırma Bilgi Ağı'na \ bağlanacağı bildirildi ' Akdeniz Üniversitesi Bilgi tşlem Daire Başkanı Doç. Dr. Osman Saka, dunyada bilgisayara verilen önemin gün geçtikçe arttığını ve tüm alanlarda vazgeçilmez bir araç olarak yerini aldığını bildirdi. Dk 6 ayda turist artışı yüzdı ıe7 oranında ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Turizrn Bakanı llhan Aküznm'ün bu yıl turist sayısındaki artısm yüzde 10 olduğunu söylemesine karşın, yılın ilk altı ayında artışın yalnızca yüzde 7.09 oranında gerçekleştiği görüldü. Turist sayısındaki artış, geçen yılın aynı döneminde, bir önceki yıla göre yüzde 46.21 oranında olmuştu. Turizm Bakanlığı, Türkiye'ye gelen turist sayısının geçen yılın ilk altı ayında 1 milyon 623 bin 672, bu yılın ilk altı aylık döneminde ise 1 milyon 739 bin 813 olduğunu bildirdi. Bu yılın ilk altı ayında turist sayısı yalnızca 112 bin 141 arttı. Bu artış geçen yıl 513 bin 137 idi. Türkiye'ye gelen yabancı turist sayısı bu yılın ocak ve şubat aylarında, geçen yıla göre düştü. Geçen yıla göre mart ayında yüzde 25, nisan ayında yüzde 15.5, mayıs ayında 5.7 oranında bir artış görülmesine karşın, turist sayısı haziran ayında yine düştü. Haziran ayındaki düşuşün yüzde 1.5 oranında olduğu belirtildi. AvrupaL turist sayısında bu yıl görülen artışlar, geçen yılki artış oranlarının altında oldu. FederaJ Alman turisüerin sayısı geçen yıl yüzde 33.48 oranında artarken, artış bu yıl yalnızca yüzde 19'da kaldı. Geçen yıl yüzde 62 oranında artan Italyan turistlerin sayısındaki artış, bu yıl ytızde 0.4 oramnda gerçekleşti. Bu yıl en fazla turist yine Federal Almanya'dan geldi. 358 bin 818 turistin geldiği Almanya'yı sırasıyla Ingiltere (151 bin 743), Fransa (140 bin 859), Yunanistan (125 bin 698) ve Avusturya (57 bin 214) izledi. Bu yıl yalnızca Norveçli turistlerin sayısındaki artış, geçen yılki artıştan fazla oldu. Geçen yıl yüzde 25.9 oranında görülen artış bu yıl yüzde 41.4'e çıktı ve bu yıl 9 bin 918 Norveçli Türkiye'ye geldi. İngiliz ve Yunan turistlerin sayısı ise bu yıl düştü. Geçen yıl yüzde 76.9 oranında artan İngiliz turistlerin sayısı yüzde 13.2, geçen yıl ytizde 220.5 oranında artan Yunan turistlerin sayısı ise yuzde 22.5 oranında azaldı. l f i i n C i i n i S I 7 ' Kanada'da Anayasa Mahkemesi'nin Chantal Daigle adlı ı v a i l ^ a i l i a ^ kadınm kürtaı olmasını engelleyen kararı ıpy etmesi olaylara yol actı. Kürtaja karşı çıkanlar toplu halde Anayasa Mahkemesı binası önünde gösteri yaparlarken, birden elinde pankart, kürtajın serbest bırakılması için slogan atmaya başlayan b r kadın, butün dıkkaöen kendi üzerine çekıverdi. Göstericı kadının pankartı daha da ilgi çekiciydi. Uzerinde "Erkek, kadın uzerinde hâkımiyet kuramaz. Erkek kadına doğurması ya da doğurmaması için buyuramaz" yazılıydı. (Fotoğraf: Reuter) ( Crlfplr •.••\Cl\j "Perihan Abla" ameliyat oldu İSTANBUL (AA) Televizyon dizisi "Perihan Abla" ile küçük büyük herkesin sevgisini kazanan Perran Kutman, dün akşam aniden rahatsızlanarak kaldırıldığı Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Cerrahi Bölümü 'nde ameliyat edildi. Perran Kutman 'ın, fıtık ameliyatı geçirdiği ve sağlık durumunun iyi olduğu öğrenildi. Egeide tarihin gîzi sular altında Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü'nden Prof. llhan Kayan şöyle diyor: "Ege kıyılarındaki bütün arkeolojik yerleşimler kara ve deniz seviyelerindeki değişmelersonucu sular altında kaldı. Kıyı çizgisi bu konuda önemli ipuçları veriyor." ASUMAN ABACIOĞLU İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosn) Ege ve Akdeniz kıyılanndaki tarihi kalıntılar binlerce yıldır kara ve deniz seviyelerindeki değişmeler sonucu bugün sular ya da alüvyonlar altında bulunuyor. Bilim adamlan günümüzden binlerce yıl önceki kıyı çizgisini belirleyerek bu kalıntıların yerlerini bulmada arkeologlara önemli ipuçları veriyorlar. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümu öğretim üyesi Prof. Dr. llhan Kayan, Bilimsel Coğrafya'nın "İnsanla insanın yaşadıgı ortamı birleştinne, olaylann sonuçlannı değil nedenlerini araştırma" işlevini yerine getirmesi gerektiğine inanarak klasik coğrafya anlayışının "Keşifler döneminde kaldığım" belirtiyor. Anadolu'nun Ege ve Akdeniz kıyılarında deniz seviyelerinin ve kıyı çizgisinin değişimini incelemek üzere çalışmalanna başlayan Prof. Kayan'ı olaylar, konunun arkeolojik yönune kaydırmış. Günümüzden 15 bin yıl önce buzul çağı döneminde deniz seviyesinin şimdikinden 100 metre daha alçakta olduğunu belirten Prof. Kayan, "tklimin degişmesiyle deniz seviyesi yükselmeye başlıyor ve 6 bin yıl önce bugünkiı konumuna geliyor. Ama hep aynı kalmıyor, günümüze kadar da 23 metre kadar ufak bir alçalma gösteriyor" diyor. Prof. Kayan, günümüzden 15 bin yıl önce Ege Denizi'ndeki adaların karaya bağlı olduğu zamandan bugüne kadar olan çevresel değişiklikleri anlatırken şöyle diyor: "Deniz seviyesi iklim nedeniyle degişince kıyı çizgisi de değişiyor. Ama bu çok kanşık bir olay. Çünkü deniz seviyesi yükselirse deniz içeriye, çukur yeriere sokulur. Deniz seviyesi alçalırsa çekiUr." Ege'de karanın yer kabuğu olarak hareketli olduğunu anımsatan Prof. Kayan, "Ege bölgesinde son dönemde karadaki hareketlerin birbirinden çok farklı otmadıgını, ama genel egilimin, karanın çökmesi seklinde olduğunu soyleycbilirim. Bu çok ufak bir çökmedir" diye konuştu. Prehistorik çağlarda, ilk yerleşmelerin karaya doğru sokulmuş olan körfezlerde görüldüğünü kaydeden Prof. Kayan, özellikle Yunanistan 'dan göç eden kolonilerin yerleşmek için ırmak ağızlarını, girintileri tercih ettiklerini söyledi. Prof. Kayan şu bügileri verdi: "Ege kıyılarında bütün arkeolojik yerleşimierin, az ya da çok, temelleri su altında. Her yerinde bu böyle. M.Ö. 4 bin yıllanna ait kıyıda bir yerieşme olsaydı bugün deniz seviyesiyle ilişkisi bakımından farklı bir konumda olacaktı. Ya da alüvyonlann altında bulunacaktı, belki var. Ama bugün 45 metre aliivyonun aldnda olması lazım. tzi silinmiş. Ege'deki prebistorik kalıntılan su altında veya alüvyon altında bulamıyoruz, bilemiyoruz. Klasik çağlardan kalınülar da Ege kıyılarında, Güneybatı Anadolu'da bugün hep; eğer kıyıda iseler, lemelleri su altında." Yargı konseyi Hepsi bu kadar mı? GEREMEK Bir dördüncü, çok önemli talebimiz daha var. Bu da yargı sistemi için bir ulusal konseyin kurulması. Yalnızca o zaman yargı, devlet iktidarının elinde politik bir araç olmaktan çıkacak ve yalnızca ve o zaman insanlar kendi ülkelerinde kendilerini güvenli hissedecekler. Antik heykele yenî çevre EMEL SERİNKAYA GAZİANTEP Dünyamn ilk açıkhava heykel atölyesi olarak bilinen Yesemek'te 28 yıl önce yapılan kazıdan sonra çevre duzenlemesi gerçekleştirilecek. Çevre düzenlemesiyle E5 Karayolu'ndan geçen turistlerin Yesemek'e çekilmesinin amaçlandığı büdirildi. 19581961 yıllan arasında Prof. Dr. Bahadır Alkım başkanlığında yorede başlatılan kazılarda 300'e yakın heykel taslağı ortaya çıkarılmış, 300'den fazla heykel taslağının ise toprağa gömülü olduğu saptanmıştı. O gunden bu yana hiçbir arkeolojik çalışmanın yapılmadığı Yesemek, 8 milyon lira ödenekle bu yıl Kültur Bakanlığı'nın çevre duzenlemesi yapacağı yerler arasına alındı. Arkeolog llhan Temizsoy başkanlığında yapılacak çalışmalar sırasında atölye çevresi tel örgülerle çevrilecek. Bekçi kulübesi ve bunun yanına turistler için oturma yerleri de yapılacak. Gaziantep Muzesi yetkilileri, çevre düzenlemesiyle "beykel taslağı profilinin netleşmesini" amaçladıklannı söyleyerek 28 yıldır ara verilen kazılar için önümüzdeki yıl ödenek ayrılacağını açıkladılar. Yetkililer, çevre duzenlemesi ve kazılarla E5 karayolu uzerinde seyahat eden turistlerin Yesemek'e çekilebileceğini vurguladılar. Yesemek, Gaziantep'in Islahiye ilçesine bağlı bir koy. Burada bulunan "dunyanın ilk açıkhava heykel atölyesi" Islahiye'ye 50 kilometre uzakhkta. Yaklaşık bir kilometre karelik alana yayılmış atölyede, yuzlerce heykeltıraşın emek vererek yonttuğu aslanlar, dağ tanrıları, savaş arabaları bulunuyor. Tarih, Isa'dan önce 1.300'ler. Hititlerin başında Suppillulima var. Atölyenin heykeltıraşları Hitit egemenliğinde yaşayan yöre halkı Hunlardan. Heykeltıraşlar bazalt taşlannın düzeyini balyoz, çekiç ve tasçı kalemiyle duzeltmişler önce. Ana gövdeden ayrılmak istenen bloğun çevresine oyuklar açmışlar. Sonra kuru ağaçlan oyuklara sıkıştırmış, ıslatarak genleşmesini sağlamışlar. Oluşan basınçla kaya çatlamış, heykele dönüştürülecek bazalt parçaları balyozlarla ana gövdeden ayırmışlar. Ana gövdeden kopartılan taş bloğu heykel yapımı için düzeltilmiş, yapılacak heykelin taslağı tahta şablonlarla kayanın üzerine çizilmiş. Daha sonra perdahlanarak düzeltilmiş.