Catalog

10 AĞUSTOS 1989 * • * * CUMHURİYET/17 Örümcek adam suçluların peşinde FBI Başkanı VVilliam Sessions, VVashington'da önceki gün düzenlediği basın toptantısında Yıl boyunca 20 9 ydda 1385 Ttirk sığınma istedi LONDRA (AA) İngiltere İçişleri Bakanlığı'nca açıklanan istatistiklere göre geçen dokuz yıl içinde 1385 Türk vatandaşı tngiltere'den siyasi sığınma istedi. Bu yılın ilk beş ayında ise 3800 Türkün bu ülkeden siyasi sığınma veya göçmen statüsünun tanınmasını istediği bildirildi. İngiltere tçişleri Bakanlığı, 19791988 yıllarında HOTürk vatandaşının siyasi sığınma, mülteci ya da oturma izni isteklerinin reddedildiğini, 100 Türke siyasi sığınma veya göçmen statüsü, 35 Türke dc oturma ve çalışma izninin verildiğini, 1120 başvurunun ise 1988 yılından 1989 yılına devredildiğini açıkladı. Türk sığınmacı sayısının son yıllann en büyük rakamına ulaşması nedeniyle Jngiltere, vize uygulaması başlatmıştı. SH . TONJE, SKAI GIFTE OSS1 2 Sovyet yurttaşından sığınma talebi SAMSU1S (AA) Iki Sovyet vatandaşı denizden botla Bafıa sahillerine çıkarak Turkiye'den sığınma talebinde bulundu. Yetkililer, konuyla ilgili henuz bir açıklama yapamayacaklarını kaydederkeiı, iki Sovyet vatandaşı sorguya alındı. Becky'ye engel 17 yaşındaki ingiliz manken Becky Ryan'ın İngiltere'den İskoçya'ya kadar yol uzerinde çeşitli yerterde durup cömert pozlar vererek Baruardos mayolarının tanıtımını yapma planı Çocukiara Yardım Derneği'nce durduruldu. Belki çocukların değil ama, büyüklenn bu engellemeden pek memnun olduğu söylenemez. (Fotoğraf: AP) milyon kişınin geceleri 810 arasında sokağa pıkarak polise yardımcı olacaklarını gönüllülerin birer "örümcek adam" gibi çalışacaklarını söyledi. (Fotoğraf: AP) P V İ P Ü İ r m f c İ f l f ? Norveçli Egil SyvetC V I C I I I I 11113111. şen s^ıibi od O yelu u rel gazete "Demokraten'in baş sayfasından sevgilisine evlenme teklif etti, Teklıfi kabul eden Tonje Kolle'nin cevabı da rakip gazetede yayımlandı. (Fotoğraf: AP) ATİNA (AA) Yunanistan'ın, Türk savaş uçaklarının Yunan hava sahasım ihlai ettikleri iddiasıyla Ankara'yı protesto ettiği bildirildi. Hükümet sözcüsü Atanasiyos Kanelopulos, Türk savaş uçaklarının önceki gun, Ege'de, üç defa Yunan hava sahasını ihlal ettiklerini, iki defa da Atina FIR hattına girdiklerini bildirdi. Atina'dan ihlal notası HABERLERİN DEVAMI Özal'ın Falcılığı... "Kötü fal okuyanlara bakmayın! Bunların falları hiç tutmamıştır. Tutmayacaktır da." Ülkemizdeki enflasyon falcılarının kimler olduğunu bilemiyoruz. Ancak bu konuda en kötü falcı kimdir diye bize soısalar, hiç duraksamadan Turgut Özai karşılığını veririz. Çünkü 5.5 yıldır enflasyona ilişkin ne dediyse, tam tersi çıkmıştır. Her seferinde gözlerimizin içine baka baka enflasyonun düşeceğinden dem vurmuş, ama her defasında fiyatlar kanatlanıp uçmuştur. Yüzde 10 demiş, yüzde 40 olmuştur; yüzde 35 demiş, yüzde 60'a çıkmıştır; yüzde 50'leri telaffuz ettiğinde ise yüzde 80'e vurmuştur enflasyon. Bize öyle geliyor ki, Başbakan Özal bu konuda hiç olmazsa beş altı ay sessiz kalmayı becerebilseydi, siyasal çıkarları açısından çok daha uygun davranmış olacaktı. Yapamadı. Konuştukça, ne denli kötü bir falcı olduğunu kanıtladı durdu; kimse de sözüne ınanmaz oldu., Turgut Özal'ın olmayan inandırıcılığı yalnız enflasyonla sınırlı değildir kuşkusuz. (Baftarafı 1. Sayfada) Bir başbakan ki kalkıp, açlık grevi yaparken, yönetimin insanlık dışı muameleleri sonucu yaşamını yitiren genç insanlar için, "Tedavi kabul etmeyen gider, ne yapalım yani" kayıtsızlığını sergileyebiliyorsa, onun insan haklarıyla ilgili herhangi bir inandırıcılığı olabilir mi? Bir yerel seçimde yenilgi büyük olursa çekileceğini söyledikten sonra, umduğundan da ağır bir yenilgiye karşın, yine koltuğunda oturmaya devam edebilmişse, sözüne artık güvenilebilir mi? Ya da bir askeri yönetimin koyduğu demokrasiye tümden aykırı siyasal yasakların kaldırılmasına kendisinin de taraftar olduğunu açık açık söyleyip, arkasından haytr kampanyası açabilen, televizyona çıkıp hayır oyu verilmesini isteyebilen bir siyaset adamının, artık demokratlığına ve sözüne güvenilebilir mi? Geçelim. Politikada en değerli nitelikler, sözüne güvendir, inandıncılıktır. Bunlar bir kere yitirildi mi, yeniden dikiş tutturmak mucizeyle eş anlam taşır. Ithalata doping Ekonomi Servisi tthalat rejimi karannda yapılan değişiklikle çeşitli maJlann ithalatında uygulanan gümrük vergisi oranlan ve fon tutarları düşürüldü. Özellikle ithal malı bazı dayanıklı tüketım mallarına ucuzlama getiren değişikliklerle birlikte çeşitli yarı mamul mallar ile aksam ve parçaları için de indirim getirildi. lstanbul Ticaret Odası Başkanı Yalım Erez, Türkiye'de gümrük resim ve harçlarının çok ytiksek olduğuna dikkat çekerek, "Gümrük vergi oranlanmn indirilmesi ile sanayimiz korumadan mahrum kalacak değildir" dedi. cdden az olanlann ithalatında alınan fon tutarlan, gümrük vergisi, resim ve harçlannın yüzde 20'si olarak bırakıldı. Silindir hacmi 1700 cc ile 2000 cc arasındaki binek otomobillerin ithalatında ahnacak fon tutarı, gümrük vergisi, resim ve harçlannın yüzde 50"si kadar olacak. Bu tutar daha önce yüzde 60 olarak uygulanıyordu. Ayrıca, 2000 CC'den büyük silindir hacmine sahip binek otomobillerin bu oranlan da yüzde 120'den yüzde 100'e düşürüldü. Böylece, büyük tip otomobillerin ithalatı kolaylaştırılmış oldu. 10 kişi veya daha fazla yolcu taşıyan motorlu araçlann ithalatında, gümrük vergi, resim ve harçlan üzerinden alınan fon tutarı yüzde 60'tan yüzde 30'a indirilirken, aynı oranlar eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar için de geçerli olacak. Karayolu şebekesi dışında kullanılmak üzere yapılan damperlerin, yan römork ve çekiciler için alınan fon tutarları da yandan fazla düşürUldü. Söz konusu sektörde daha önce de yerli imalatta kullanılan çeşitli aksam ve parçanın gümrük oranlan indirümişti. w ANAP'ta 'Köşk' bilmecesi (Baftarafı 1. Sayfada) Bu arada özal'ın, TBMM başkanlığı konusunda adayı kendisinin belirleyeceğini açıklaması parti içinde yeni sıkıntılara neden oldu. lstanbul Milletvekili Bedrettin Doğancan Akyürek TBMM başkanlığına aday olacağını açıklarken, daha önceden aday olmayı düşünen Dışişleri Komisyonu Başkanı Vehbi Dinçerler, Özal'ın bu tavrına sert tepki gösterdi. Başbakan Özal'ın cumhurbaşkanı seçimi konusunda partisinin milletvekilleri ile görüşeceğini açıklaması, ancak parti yetkili kurullannda tartışmaya yanaşmaması, cumhurbaşkanı seçimini çok bilinmeyenli bir denkleme dönüştürdü. ANAP'ın MKYK üyelerinin bir bölümü, Özal'ın cumhurbaşkanı adayı olacağı izlenimini edindiklerini kulislerde anlatırlarken bazı ANAP yöneticileri Özal'ın cumhurbaşkanı adayı olmayarak partinin başında kalacağı düşüncesiyle ANAP içinden yeni cumhurbaşkanı adaylan arayışına girdiler. MHP kokenli olmasının grubun büyük bölumünün desteğinden yoksun kalmasına yol açacağını, ANAP grubunu büyük ölçüde bölecek isimlerin şanslı olmadıklarını ifade ediyorlar. ANAP'ın liberal milletvekilleri, Milli Savunma Bakanı Safa Giray'ın adı uzerinde duruyorlar. Özal'ın, cumhurbaşkanı adaylığım kabul etmemesi halinde Safa Giray'ın cumhurbaşkaru adaylığırun söz konusu olabileceğini belirten ANAP yöneticileri, Giray'ın muhalefet partilerinden de çok sert tepki görmeyecek bir isim olduğunu belirtiyorlar. Bakandan itiraf 'Yabancı dilde basamaklı kur beklenen sonucu vermedi' ANKARA (Cumhuriyet Börosu) Milli Eğitim Bakanı Avni Akyol, yabancı dilde basamaklı kur uygulamasımn beklenilen sonucu vermediğini söyledi. Akyol, üniversite. dekan, öğretim üyeleri, YÖK temsilcileri ve öğretmenlerle basamakh kur sistemi değerlendirme toplantısı yapıldığını söyledi. Bakan Akyol, toplantı arasında yaptığı açıklamada da "Örgiin egitimde başarılı dil eğitimi için arayışları sürdüreceklerini" söyledi. Avni Akyol, basamaklı kur sistemine iyi dil eğitimi amaayla geçildiğini belirterek, "Ancak basamaklı kur sistemi beklenen sonucu vermemiştir. Bu. eleman eksikliğinden mi, malzeme eksikliginden mi kaynaklanıyor araşbnlmalıdır. Örgün egitimde başarılı lisan uvgularaası için arayışlar sürecektir" diye konuştu. Akyol, eksikliklerin araştırılmasından sonra ne gerekiyorsa yapabileceklerini belirterek, "Ders kitaplannın degişmesi gerekiyorsa degiştiririz, gerekirse basamaklı kur sistemini kaldınrız, ancak bu, toplantı sonucuna baglı" dedi. Hükümet tarafından, yurtiçindeki fıyat artışlarını frenlemek, AT ile gümrük uyumluluğunu sağlamak amacıyla gerçekleştirileceği açıklanan ithalattaki gümrük ve fonların indirilmesine ilişkin karar dün Resmi Gazete'de yayımlandı. Kararla birlikte, bazı tüketim maddeleri, ev eşyaları, beyaz eşyalar, motorlu araçlar, kozmetik maddeler ile tıbbi malzemelerin ithalatından alınan gümrük ve fonlarda önemli indirimler yapüdı. kinesi. Televizyon, radyo, video, çamaşır makinası gibi cihazlann fon tutarlarında da değişiklik yapıldı. Buna göre, televizyon alıcılannda, 42 ekrandan küçük olanlar ve 4252 ekran arası televizyonlarda ahnacak fon tutarı 70 dolara, 52 ekranı geçenlerinki 90 dolara indirildi. Radyolarda ise fon tutarları, yalnız radyo yayınları için alıcı cihazlarda 25 dolardan 10 dolara, kaset çalar radyolarda 40 dolardan 25 dolara, büyük tip kaset çalar radyolarda da 120 dolardan 50 dolara düşürüldü. Daha önce ithalatında adet başına 100 dolar fon alınan ve evlerde kullanılan çamaşır ile bulaşık rr.akinelerindeki yeni fon tutan 80 dolar olarak belirlendi. Hacmi 400 litrenin üzerindeki ev tipi buzdolaplannın ithalatında da 150 dolar yerine 80 dolar fon ahnacak. Video kameralannda 700 dolar olan fon tutarı da 200 dolara düşttrüldü. tthalat rejiminde yapılan değişiklikle, alüminyum, demir, bakır, çelik, çinko, kalay, kurşun, hammaddeleri ile bunlardan yapılmış, değişik ürünlerin gümrük vergi oranları da yüzde 40'lardan yüzde 10'a kadar düşürUldü. Ev döşemesinde kullanılan seramikler, inşaat tuğlaları, kiremit, karolar, kaldınm taşlan ve ahşap dogramadan yapılmış ürünlerin gümrük vergi oranlan da aynı oranda değiştirildi. Gümrük vergi oranlanmn yanı sıra ithalatta alınan fonlarda yapılan deişiklikle, değişik plastik ve kimyasal hammadde ile ürünlerin ithalatında alınan fon tutarlannda indirime gidildi. Böylece PVC boru ve hortumlann ithalatındaki fon tutarı, ton başına 200 dolara indirildi. PVC, yer, duvar, tavan kaplamalarındaki fon tutarlan da aynı miktarda düşürüldü. Bakanlar Kurulu ayrıca 55 malı, fon ödemek süretiyle ithal edilecek mallar listesinden çıkardı. Bunlar arasında, bazı PVC maddeleri, değişik tip ve renkte lavabolar, döşeme ve kaplama karoları, hela taşlan, evlerde kullanılan ve 400 litreyı geçmeyen buzdolaplan, kızgın su kazanları, güneş enerjisi ile çalışan tek dalgalı radyolar, 42 ekrandan küçük siyah beyaz televizyonlar, yatlar, motorlu ve motorsuz kayıklar, sürat motorları, sürat tekneleri, şişirme botları, su motosikletleri, saat kayışları, yüzme havuzları, küçuk oyun havuzlan, jimnastik, atletizm ve diğer sporlara mahsus eşya ve malzeme, saat kayışları gibi mallar bulunuyor. ilk kez otomobil ithalatına izin verildiği dönemin düzeyine indik. Ancak bu yine de dünya düzeyi değildir. Dünya düzeyine gittiğimiz söylenebilir. Yalnız bu indirimler Türk Lirası'nın istikran halinde tüketiciye yansıyabilir. Eğer önümüzdeki dönemde, Türk Lirası'nın değer kaybı hızlanırsa, bu indirimlerin de bir anlamı kalmaz. Sonuç olarak, gümrük vergisi ve fonlar dışındaki vergi, resim ve harçlar var oldukça, yerli sanayide koruma duvan yüksek düzeyini koruyacaktır. Aleş Ünal Erzen (Renault Mais Genel Müdürii): Türk otomotiv sanayii adına hayırhsı olsun. Doğu Bloku ülkeleri sürekli damping yaparlar, bir de gümrük vergileri indirilince Türkiye'ye, daha fazla Doğu Bloku otomobili girecek. Hem paramız Doğ Bloku'na gidecek, hem de onlann çürük otomobillerini kullanacağız. Bu kararlar Mercedes, BMW gibi ' yüksek fiyatlı otomobil alıcılannı etkilemez. Onlar için 35 milyon lira fark etmez. Biz kendi hesabımızı henüz yapmadık. Ancak AT'ye girerken Türk otomotov sanayiinde korumacüığın kalktığını görmek üzücü. Portekiz, AT üyesi olmasına rağmen, otomotivde korumacı politikalarını sürdürüyor. Adının yazılmasını istemeyen bir büyük beyaz eşya üreticisi fırmanın üst düzey yetkilisi, hükümetin aldığı son karan "tutarsız" bulduklannı ve hükumetin bu kararla uzun vadede çözüme doğru adıra atılmadıgım gösterdiğırü belirterek şunları söyledi: "Yeni indirimle henüz kesinleşmemiş olmakla birlikte beyaz eşya ürünler ithalatımn 100 dolar, ürün parçalan ithalatımn ise yaklaşık 10 dolar ucuzlayacağını söyleyebiliriz. ttbalatı yerli üretime, sanayiye göre daha cazip hale getiriyortar. Bu Vararlann AT'ye mesaj vermiş olmak için alındığı söylenemez. AT üyesi Yunanistan, AT ulkelerinden yaptığı çamaşır makinesi ithalatından yüzde 40, teypten yüzde 90 ve televizyondan yüzde 63 vergi alıyor. Kraldan çok kralcı olmanın anlamı ve gereği yok. Sanayiciyi cezalandırmak için ahnmış oiabileceği olasüığı da zayıf, çünkü bu sağ elin sol efc ceza vermesidir. Alınan karann altında tam olarak neyin yatbğını anlamak zor. Ama uzun vadede çözüme doğru adım atılmadığı anlaşılıyor. Bu üzüntü verici oluyor. Gerçi bu sonunda düzelecektir, ama bu ana kadar bu kararlar ısrafa yol açacaktır. Türkiye, tsviçre gibi ticaretle yaşamını devam ettiremez. Sanayiye mahkflmdur. Tüccar zihniyetk olmaz. Alınan karariar bizim rekabet gücümüzü de fazla etkilemez, çünkü zaten sıfır guınnıkle ithalatın yapddığı gümhiksüz satış mağazalannın satışlanyla yaşamaya alışük." Ne dediler? Çeşitli mallann ithalatında alınan gümrük vergisi ve fonlann indirilmesi çeşitli tepkilere neden oldu. lstanbul Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yalım Erez, gümrük vergisi ve fon indirimlerine karşılık, diğer vergi, resim ve harçların önemli oranda koruma sağladığını söyledi. Otomobil ithalatçıları da alınan kararları "memnuniyetle" karşılarken, otomobil üreticileri "AKye girerken otomotiv sanayiinde korumacılığın kalktığını görmek üzücü" dediler. Ilgililerin görüşleri şöyle: * Yalım Erez (lstanbul Ticaret Odası Başkanı): Türkiye'de gümrük resimleri hem korumayı, hem de gelir sağlamayı aynı anda amaçladığı için diğer ülkelere, özellikle AT ülkelerine oranla çok yuksektir. Gümrük vergisi yüzde 50 indirilse de alınan diğer vergi, resim ve harçlar sonunda yine de Batı Avrupa ülkelerinin uzerinde olacaktır. Bu nedenle, gümrük vergisi oranlanmn indirilmesiyle sanayimiz korumadan mahrum kalacak değildir. Öte yandan, ithalatın serbestleştirilmesi, miktar kısıtlamalarının kaldırılması, döviz bütçesinin düzenlemesi, amacı ile fonlara başvurulduğunu biliyoruz. Fon uygulaması, hem değere göre, hem de miktar, ağırlık, adet esasına göre yapıldığından gümrük rejiminde çelişkili sonuçların ortaya çıkmasma yol açmıştır. Fonlann düşürülmesinin ithalatı olağanüstü arttırması mümkün değildir. Otomobil Bakanlar Kurulu'nun dünkü Resmi Gazete'de yayımlanan karanna göre binek otomobillerin, silindir hacmi 1700 cc"ye kadar olanlarmın ithalatında alınan gümrük vergisi oranı yüzde 35'ten yüzde 10'a, silindir hacmi 1700 cc"yi geçenlerden alınan vergi oranı yüzde 50'den yüzde 25'e indirildi. Motosiklet, minibüs, otobtls, traktör, bisiklet gibi araçlann vergi oranlan da yan yanya indirildi. Steyşın vagon otomobiller ve yarış arabaları dahil binek otomobillerden, silindir hacmi 1700 Ev eşyalan Bakanlar Kurulu, birçok ev eşyasının da ithalatta alınan gümrük vergi oranlannı yüzde 10'a kadar düşürdü. Bunlardan bazılan şunlar: Çatalbıçak takımlan, alışap eşya, süs eşyası, porselen sofra ve mutfak eşyası ile takımlan, değişik camlar, dikiş makineleri, buzdolaplan, televizyon, pikap, video, video kameralan, radyolar, ısıtıcılar, şofbenler, ütüler, teypler, yataklar, somyalar, örtüler, yastıklar, bulaşık makinesi, çamaşır ma Gürdere'nin açıklaması ANAP Genel Başkan Yardımcılanndan Metin Gürdere dün düzenlediği basın toplantısında Başbakan Özal'ın henüz adaylık konusunda bir karaı vermediğini belirterek Özal'ın kararının belli olması halinde cumhurbaşkanı adayı gösterileceğini ve buna ANAP'tan çok az ıtıraz geleceğini söyledi. Gürdere cumhurbaşkanı ve özal'ın cumhurbaşkanı adayı TBMM başkanı için aday tespit olmayacağı kanısını taşıyan çahşmalannda Başbakan özal'ın ANAP'lılar bu konuda şu neden aktif rol alacağıru belirterek, "Sayın Başbakan işi olgunlaşürma ve leri dile getirdiler: Yerel seçimde başarılı bir so koordinasyon çalışması yüriitenuç alınsaydı, Başbakan özal cek. MKYK kendisine bu konucumhurbaşkanı adayı olabilirdi, da kulis yapma yetkisi verdi" deancak bu durumdaki bir partinin di. liderinin cumhurbaşkanı olması Gürdere, Başbakan Özal'ın sıkıntı yaratır. Bu makamı doldu milletvekilleri ile görüşeceğini, geracak halk desteğinden yoksun nel bir durum değerlendirmesi dur. yaptıktan sonra cumhurbaşkanı özal'ın cumhurbaşkanı ol adaylığı konusunda karar vereceması partide lider boşluğu yara ğini belirterek bu konuda Başbatır. Bu boşluğun ANAP'tan kop kan'a parti yöneticileri olarak bir malara yol açmadan doldurulma öneride bulunmayı düşünmediklerini söyledi. Gürdere, Başbakan sı mümkün gözükmemektedir. DYP lideri Süleyman Demi Özal'ın cumhurbaşkanı adayı rel, ANAP'ı "Cumhurbaşkanı olup olmaması konusunda kendiseçemezsiniz" diyerek Özal'ı leriyle görüşüp görüşmediği yocumhurbaşkanı seçmeye zorla lundaki bir başka soru üzerine de maktadır. Özal'ın cumhurbaşkaru "Hayır, araraızda teklif mi var seçilmesi halinde Demirel, sanki" yanıtını verdi. ANAP Genel Başkan YardımANAP'a çengel atarak partiyi çözmeye çalışacaktır. Başbakan cısı ve Teşkilat Başkanı Orhan Özal, DYP liderinin bu oyununa Demirtaş da pazartesi günü tstanbul'da yapılan MKYK toplantısı gelmeyecektir. ö z a l ' ı n cumhurbaşkanı seçil ile ilgili bilgi verirken, bazı üyemesi halinde ailesi bir izlenim ya lerin Özal'a Cumhurbaşkanlığı ratacak, kamuoyunda Özal ve ai adaylığı konusunda temennide lesi sürekli tartışılır duruır.da ola bulunduğunu söyledi. Demirtaş, "Cumhurbaşkanlığı seçimi zaroacakür. Özal'ın cumhurbaşkanı adayı nı ve zemini gelince TBMM çatıolmayacağı kanısını taşıyan sı altında halledilecektir" dedi. A N A P yöneticileri, parti içinde yeni isimler aramaya başladılar. Başbakan Turgut Özal'ın cumhurbaşkanı adayı için ortaya koyduğu üç ilkeye uygun isimler üzerinde değerlendirmeyapıyorlar. Özal'ın cumhurbaşkanı adayı olmaması halinde, kulislerde cumhurbaşkanlığına aday gösterilebilecek isimler arasında Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz, Milli Savunma Bakanı Safa Giray ile eski TBMM Başkanı Neemettin Karaduman'ın adları yer alıyor. 45 yaşındaki Mesut Yılmaz'ın cumhurbaşkanı adaylığı, "çok genç" olması nedeniyle "zayıf olasdık" olarak değerlendiriliyor. Ancak bu makama uygun bir aday bulunamaması halinde özal'ın Mesut Yılmaz'ı düşünebileceğine de dikkat çekiliyor. TBMM eski Başkanı Neemettin Karaduman'ın, başkanlıktan sonra Özal'a ve yakın çevresine sert eleştiriier yöneltmesi ve A N A P içinde muhalefet başlatması da cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda bir "dezavantaj" olarak niteleniyor. ANAP yöneticileri daha önce cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda adı geçen Devlet Bakanı Ali Bozer'in de Demirtaş kendisinin Özal'ın halefi olduğu yolundaki yorumlar içinde "genel başkanın bulunmadığı yerlerde kendisine vekalet ediyonız. Ben hiçbir yerde başbakanının halefi olacağım" demedimdedi. Demirtaş, "Başbakanlığa aday olmayı düşünüyor musunuz" şeklindeki soruya yanıt verirken de "Bu soru 290 milletvekili için geçeriidir. Şu anda sadece görevimizi yapıyoruz. Bunları ocak ayı içinde konuşuruz" biçiminde konuştu. Serbest dövize tepki Ekonomi Servisi Hükümet tarafından alınan ve konvertibiliteye geçiş olarak tanıulan 32. Sayılı Karar iş dünyasında yankı buldu. TÜSIAD Başkanı Cem Boyner, Türkiye'nin döviz fazlasının bir "sabun köpüğü" gibi eriyebileceğine dikkat çekerek, "Konvertibilite karannı uzun süreli uygulamak, konvertibilite karannı bir kere almaktan daha zordur. Amaç geri dönmemek olmalıdır" dedi. mi olacağını sanmıyonım. Kur makası kapalı olduğu sürece bu hükmün pratik bir değeri bulunmamaktadır. Alınan diğer kararlann da bir kısmı böyledir. Bazı olumlu değişikliklere rağmen, kambiyo mevzuatında yapılan son değişikliğin, ileride dövizde tam serbestliğe geçişte katedilmesi gereken bir merhale olduğunu söyleyebilirim." Akyol, kayıt parası alınmamasını istedi Milli Eğitim Bakanı Avni Akyol, 19891990 yıh için yapılacak kayıt kabul işlemlerinde velilerde1 para alınmamasını istedi. • lstanbul Bu arada Başbakan Özal'ın TBMM başkan adayının belirlenmesi konusunda MYKY'dan sözlü yetki alması ANAP içinde yeni sıkıntılara yol açtı. Bazı ANAP yöneticileri, Özal'ın "lek seçici" olmasımn cumhurbaşkanı seçimi öncesinde ANAP içinde yeni sorunlar yaratabileceğine dikkati çektiler. Özal'ın bu karanna en sert tepki Dışişleri Komisyonu Başkanı Vehbi Dinçerler'den geldi. lstanbul milletvekili Doğancan Akyürek ise aday olacağını açıkladı. ANAP'lılar, ikna edilememesi halinde Dinçerler'in de Özal'a rağmen aday olabileceğini ifade ediyorlar. (Baştarafı 1. Sayfada) bininci öğrencinin puanı olan 328.122 olarak açıkladı. lstanbul Lisesi Müdurü Mahir Yegmen, Cumhuriyet muhabirinin konuyla ilgili sorusunu şöyle yamtladı: "Bilindiği iizere sınava giren öğrenciler 3 resmi Anadolu Lisesi tercih edecekti. Galatasaray ile lstanbul liseleri tercih dışı bırakıldı. Öğrenciler ister istemez 3 tercih yapmak zorunda kaldı. Çocuk, aynı zamanda özel okullardan da 6 tercih yapmak zorunda kaldı. Sanıyonım ilk iki yüze giren ve gerek özel gerek resrai okullan kazananlar aynı ogrenciler oluyor. Ben ilk 500 öğrenci arasından bize geiecek olan öğrencileri seçebileceğimizi tahmin ediyorum. Ama herhangi bir aksilik olmasın diye taban puanı 2 binden başlattık. Bu durumda 500. Öğrencinin puanı olan 353.120'den daha yukanya öğrenci alacağımızı tahmin ediyonım. Çünkü geçmiş yıllarda da bizim okulumuza en yüksek puanlı öğrenciler geldi." 14 ağustos pazartesi günü başlayacak önkayıt başvurulannın ayın 19'unda toplanacak komisyon tarafından değerlendirileceğini ve ayın 20'sinde 144 öğrencinin belirlenerek açıklanacağını belirten Yeğmen, "Ayın 21'inde kesin kayıtlar başlayacak" diyerek önkayıt için gerekli olan belgeleri şöyle sıraladı: "Veliler önkayıt için müracaat ederken sınav sonuç belgesinin aslı ile fotokopisini getirecek. Aslını listeden kontrol edeceğiz, fotokopisini ise alacağız. Bir de dilekçe alacağız." Türkiye'nin orta ve uzun vadede konvertibiliteye geçmesi gerektiğine, ancak zamanlamanın da iyi yapılması gerektiğine işaret eden Cem Boyner'in 32. Sayılı Karar hakkındaki görüşleri şöyle: "Bu kararlar konvertibiliteye geçiş yolunda bir adımdır. Tarüşılabilir. Konvertibiliteye evet, ama kısa vaddi, cazip koşullara aldanmamak gerekir. Türkiye'nin orta vadede konvertibiliteye geçmesi, Türk parasının konvertibl olması amaç olmahdır. Ancak. Türkiye'nin 1989 yılı içinde bulunduğu veya sahip olduğu cari işlemler fazlasına güvenerek konvertibilite karan verilecek ise bunu gerçekçi, kalıcı ve dogru bulmadığımızı belinmek isteriz. Türkiye'nin önemli bir dış borç geri ödeme programı olduğu dikkate alınmalı ve sanayide kapasite kullanımı arttığı takdirde yükselecek hammadde ithalatı ile dahi sabun köpüğü gibi eriyebikcek olan cari işlemler fazlasından cesaret aunmamahdır. Hedefte hata yoktur. Takvimde de olmamalıdır. Konvertibilite karan verilirken sadece kısa vadeli ekonomik konjonklürii değil, Türkye'nin orta ve uzun vadeli iktisadi geleceğini de gözden geçirmek lazım gelir. Konvertibilite karannı uzun süreli uygulamak, konvertibilite karannı bir kere almaktan daha zordur. Amaç geri dönmemek olmalıdır. Alınan kararlar İMKB Başkanı Karslı konvertibilite anlamına geiecek ise lstanbul Menkul Kıymetler bu temenninin de hatırlanmasınBorsası (İMKB) Başkanı Muharda yarar vardır." rem Karslı, Türk Lirası'nda konİstanbul Ticaret Odası Başka vertibiliye geçmek amacıyla, kamnı Yalım Erez de kararın, döviz biyo rejiminde yapılan değişiklikde ileride tam serbestiye geçiş için lerin "Borsayı canlandırıcı etkiler" bir adım olduğunu belirtti. Yalım yapacağını söyledi. Erez şunları kaydetti: Karslı, AA'ya yaptığı yazılı açık"Dövize getirilen son düzenle lamada, şöyle dedi: meler, kambiyo rejiminin serbest"Alınan kararlar, konvertibiliteleştirilmesi istikametinde atılmış ye geçisle ilgilidir. Konvertibilitebir adımdır. Ancak yaratılmak is ye geçişin en önemli aşaması fitenen havanın aksine, mevcul nans kapitaline serbest giriş çıkış ekonomik sorunlann çözümüne hakkı tanınmasıdır. Alınan karar yönelik önlemler değildir. Vatan elbette borsayı canlandıncı etkiler daşa, karaborsadan sınırsız ola yapacaktır. Nilekim kararın açıknak sağlamak imKânı yanında lanmasıyla, borsa endeksi 710'dan bankalardan 3 bin dolara kadar 768'e fırlamıştır. Önümüzdeki döviz salılması hükmünün getiril günlerde bu canlılığın devam elmiş olmasının pek fazla bir öne mesi beklenebilir." Plastiİcten yapılmış, banyo küvetleri, duşlar, lavabolar, alafranga tuvaletler, kapaklar, oturaklar, su depolan ve benzeri hijyenik eşya ithalatında alınan fon miktarı da ton başına 500 dolara indirildi. Yapılan değişiklikle, demir, çelik, paslanmaz çelik, alüminyum ve bakırdan mamül tel, boru, çekme, şeritler ile asansörler, yükleEge Bölgesi Sanayi Odası Başyiciler, borular, musluklar, vanaOrhan Yüce (Otomobil İthalatkanı Ersin Faralyalı da kararın lar, kâğıt ambalaj ve kutuların it çılan Derneği Başkanı): Alınan "zamansız" alındığmı ifade edehalatında alınan fon miktarlan da kararlardan memnunuz. Bilindirek şunları söyledi: değişik oranlarda indirildi. ği gibi, bizim satışlarımız 1988'de "Bol dövizli hayat, konvertibiBakanlar Kurulu Kararı ile büyük ölçüde düştü. Bu kararlalite, ithalatın sıfırlanması kararlan alındı. Ben bunun gerekçesi Gümrük ve Fon indirimine tabi rın ardından satışlarımız biraz arni anlayamadım. Ortada görünen tutulan diğer mallar da şunlar: tacaktır. 1700 cc'ye kadar otomobir tablo var. Ben bunu şöyle yo Muhtelif saaıler ve sayaçlar, çeşhli billerde yerli üretimin korunması rumluyorum: Takip edilmekte ambalaj malzemeleri, kozmetik sürdürülmektedir. Yerli sanayi büolan poliükalar neticesi son yıllar ürünleri, temizlik malzemeleri, yük ölçüde bu hacimdeki motorda büyük müesseseler, tanınmış kahve, çay, muhtelif baharat, mı lardan küçüklerde üretim yap•şadamlannın konkordatoya git sır, mısır unu, kurk giyim eşyası maktadır. 1700 cc'ye kadar olan tiğini, iflas ettiğini görüyorduk. ve aksesuar, çeşitli oyun makine otomobillerde ucuzlama yüzde Ama aynı zamanda lüks yaşıyor leri ve malzemeleri, ev eşyaları, çe 68 dolayında olacak. Büyüklerlardı. Lüks viDalardaydılar, lüks şitli tıbbi, cerrahi, dişçilik ve ve de ise, fiyat düşüşleri yüzde yattaydılar. Bunlan göriip bu çe terinerlikle ilgili araç, gereç 1520'ye kadar çıkacak. Son gümlişkiye üzülüyorduk. Meğerse malzeme. rük düzenlemeleriyle 1984 yılında Türk devleti de aynı durumdaymış. Bir tarafta iç borç, diğer tarafta çok büyük rakamlara yükselen dıs borç, (gerçi muntazaman (Baştarafı 1. Sayfada) Örneğin, yakında Özal'a bir grup ödeniyordu, ama her an tehlikeYoksa Özal, cumhurbaşkanlı milletvekili giderek, cumhurbaşye girebilirdi) gerileyen ihracat. Bunlann üstüne parası olan insan ğına istekli değil. Neçare, "par kanlığı seçimi arifesinde ANAP lar için namutenahi yeni tüketim tiyi geride kalanla.ra emanet grubunu çekip çevirecek, derleteşviği getiriliyor. Bu yolla. değil edecek" değil. Koşullar zorlama yıp toplayacak, tepki almayacak enflasyonun duşüriilmesi aksine sa, sade vatandaşlığa razı. Gö bir "aday" bulmasını isteyecekkamçılanacağını inanıyorum. rev aşkıyla yanıp tutuşmasa lermiş. Çankaya deyince gönlü, Tahtakale'nin işi zaten bitmişti. Çankaya'ya çıkmaya hiç niyeti gözü, kafası pırpır eden ANAP liOrayı "susturduk" gerekçesinin yok. Ah, bu sorumiuluk duygu deri de bu öneriyi geri çevirmez, arkasında başka bir gerekçe var ları, sadece Özal'da kaldığı an örneğin Vehbi Beyi, Metin Beyi, sanıyorum. Bu lütfen açıklansın. laşılan özveri baskıları. Yıldınm Akbulut'la Oltan Suntthalatta ham ve ara mallardaki Özal ve çevresini alanlar, ça gurlu'ya yeğlermiş veya başka fonlann sıfırlanması müspet bir resizlikten kaynaklanan Çanka bir ihtimal daha varmış. Yıldınm adım. Ama bunu yapmak için ya aşkını dile getiren yutturma Akbulut, cumhurbaşkanlığı ya da kaynak nereden bulunacak? Süca sözleri dinlerken, hiç kuşku en azından Meclis başkanlığı rekli küçülmekte olan, kapasitesuz timsahın gözyaşlarını dökü beklerken, Sungurlu, 'tepki sini duşuren sanayid nasd kaynak yorlar. Avını yiyen timsahın göz çekmez" diye. Özal'ın adayı oluvebulacaktır?" CUNEYT ARCAYUREK yazıyor yaşları... Başbakanımız bir gece sonra Genç İşadamları Derneği'nin yemeğine katılıyor, fakir Türkçesiyle dili döndüğünce yeni fetvalar verirken, "Şeyinizi şey tutun. İyi bakın" diyor. Timsahın gözyaşları, şeyinizi şey tutun, partiyi çevresindekilere emanet etmesi... Toplu bakıldığında çeşitli çağrışımlar yapıyor. Özal'dan sonraki timsahlar, şeyleri şey tutmak, iyi bakmak için kulise dalıyorlar. Bir parmak umut balı ağızlara çalınmış. Özal, Meclis başkanlığı, asıl hedefi Çankaya için ANAP milletvekilleriyle teker teker görüşeceğini söyledi ya, örneğin Vehbi Dinçerler'de, örneğin öteki Meclis başkanı adaylarında bir heyecan. bir bekleyiş... rirmiş. ANAP'ın üstte gidenleri şimdi bu oyuncakla oynaşıyoriar. Ama Özal cumhurbaşkanlığı seçiminden önce Meclis başkanı sorununa el atarak iki ayın olası gelişmelerınde ilk taşı dıledıği yere koyuyor. ANAP kulisine göre Meclis başkanlığı ile Özal böylece ilk adımı atıyor. İkinci adımda biraz duraksıyor. Başbakanlıkla genel başkanlığa aklından geçen şehzadeleri Çankaya'ya çıkmadan önce mi, yoksa koltuğa oturduktan sonra mı saptasın? Bu aralar devletlu bakanlanmızdan Saffet Sert'in genelgesı duyuruluyor ki, arnan efendim aman! Üstü kapalı propagandalara imamlann, hocaların konuşmalarında yer vermemesini isterken, örneğin "doğru yoldan ayrılmamak" gibi ifadelere "itibar edilmemesini" istiyor. Oemek oluyor ki, camilerde hocalar, din adamı imamlar bundan böyle "eğri olmayan yollarda yürüyün" diyerek cemaati aydınlatacaklar, yol gösterecekler. Ne günlere kaldık? Bu arada, muhalefetin "dosyalı cumhurbaşkanı" tanımıyla hareketlendirmeye başladığı mekanizma hafiften calışmaya başlıyor. Örneğin SHP genel merkezi, milletvekillerine, "Kızılcahamam'daki şu ünlü araba kazasını" ele alıp dosya hazırlamasını salık veriyor. Öyle ya, kazada Başbakanlık'a, Konut'a yakın hanımların adları yazılıp çizildi. Semra Hanım gündeme getirildi. Hatta yargıya "acaip müdahale" bilgileriyle sütunlar donatıldı. Noterdeki ifadelerden mahkemeye gelen tanıkların ifadelerine kadar Kızılcahamam olayı, başlı başına ilginç bir konu. Arkasından Korkut Beyin ANAP iktidara gelir gelmez birden kazançlı bir kararnameyle ne işler yaptığını, sonra efendim, bir akaryakırtan beslenme olayı var, bir de o, yavaş yavaş dosyalaşmaya. Sırala dur. Ne konu biter, ne de dosya hazırlığı durur. Doğrusu Başbakanımız Özal ömür adam doğrusu. Basını konu kıtlığından kurtarmak için elinden geleni yapıyor.