Catalog

Cumhuriyet Sahıbi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına NMİir N*di 0 Gcnel Yavın Mudunl H m ı Oaul, Muessese Mudüru: Emiat Ijıklıgii, Yazı Işlerı Müdurır Ok*y GOKMİB, • Habfr Mcrkczı Muduru. VaiçiB Btytr, Savfa Duzenı Yöneımeni: Ali Acar, • Tensılcıler ANJCARA: Aknel Tn, IZMİR Hiknnl Çetiakay*. ADANA Cttal Istanbul Haberlerı Erlıın \k>ık)u. D15 Haberlcr Erjt»n Bala, Ekonomı Cngu Turtnn, Kultür Cdml Üstcr. Spor Danışmanr Abdnlkadır YucrtmBn, Duzeltme Refîk Dorbaş, Araştırma. Şahis Alpay, lşSendıka: Şuknn Kcicncı, Yurt Haberlerı. Ntcdcl Dofan, Dızı Yazılar Kcnm Çalışkuı, # Koordınaıor Ahnwl Konılsu, • MaJi Işltr: Erol Eriml, • Muhasebe: Bultmt Ytmtr # ButçePlanlama Srvp Chmubtşcoilu • Reklam An* Torı», Ek Yayınlar Hılyı Akyol • Idarc. Hvscyiı Cnrer, lşletme Öaötr Çttik. Bilgılşlem: Nail tnal. SâSon .<• Kıyoa Cumlıunya Matbaacılık vr GaKttcılık T A.Ş. Türk Ocafc Cad. 39/41 C»*»k>tlıj 34334 Ist PK 246lstanbul Tcl 512 05 05 (20 hat), Tclor 2224i Fu. (1) 526 «0 72 # Burolar Ankara: Zıva GAkıip Blv Inkılap S No 194. Tcl 133 II 4141. Tdet 42344 Fu. (4) 133 11 41,428 • bair. H Zjyı Blv 1352 S2/J. Td. 13 12 30. Telra 52359 F u (51) 19 53 60 # Ad.m: Inonü Cad 119 S. No I Kaı I, Jd 19 37 52 14 hat). Teta 62155. F u (71) 19 37 52 TAKVtM: 26 TEMMUZ 1989 Imsak: 3.58 Güneş: 5.46 Öğle: 13.15 Ikindi: 17.12 Akşam: 20.34 Yatsı: 22.14 Mozaiklerin iadesi karar aşamasuıda Time Dergisi'nin haberine göre kendisini Kıbrıs'ın resmi arkeoloğu olarak tanıtan Aydın Dikmen tarafından satışa çıkarılan mozaikler, Hollandah Rijn 'in eline geçmişti. Bir süre sonra da Amerikalı zengin Peg Goldbergl.2 milyon dolara saîın almıştı. Dış Haberler Servisi Amerika'da Indianapolis eyaleti federal mahkemesinın, Kıbrıs'ta bir Yunan Ortodoks kiliscsinden çalınarak Amerikalı bir koleksiyoncuya satılan değer biçilemeyen mozaiklerin geri verilip verilmeyeceği konusundakı karan merakla bekleniyor. Time Dergisi'nin haberine gore kendisini Kıbns'ın resmi arkeoloğu olarak tanıtan Aydın Dikmen tarafından Cenevre Havaalanı'nda 1.2 milyon dolara satın alınmıştı. Bir sure sonra Kıbrıs Rum hükümeti ve Yunan Ortodoks Kilisesi, mozaiklerin Kıbrıs Tiirk kesiminden çalındığıru ileri surerek geri verilmelerini talep etti. Olayı inceleyen Indianapolis federal savcısı, tarafların ve uzmanların gtifüşlerine başvurduktan sonra iki hafta once kanıtları değerlendirmeye başladı. Time'a göre Kıbrıs mozaiklerinin gerçekten kimin malı olduğu tartışmalı bir konu. Mozaikler, onları yüzyıllardır koruyan kilisenin mi, yoksa bölgeyı 1974'ten bu yana kontrolünde tutan Türklerin mi? Ya da mozaikleri dürüst bir şekilde satın aldığında ısrar edenPegGoldberg'in mi? Amerikalı zengin Peg Goldberg 1988 yılının haziran ayında yüklü bir banka cüzdanıyla A\ rupa'ya gelmiş ve sanat eseri satın almak için uzmanlaria göruşmeye başlamıştı. Goldberg'ın karşısına bir süre sonra Hollandah sanat eserlerı satıcısı Michel van Rijn çıkmış ve kendisine Kıbrıs kokenli dört değerli mozaik gostermişti. 6. yüzyıla ait bu mozaiklere ilk görüşte tutulan "Peg Goldberg kendisini baba tarafından Rembrandt'ın, anne tarafından Rubens'in akrabası olarak tanıtan Van Rijn'e güvenmişti. Özellikle Van Rijn'in bir Fransız mahkemesinin kendisi hakkında sanat sahtekârhğı suçlamasında bulunduğunu itiraf etmesinden çok etkilenmişti. Mozaikierin kavnağını araştıran Goldberg'e, bunlann Aydın Dikmen tarafından satıldığı söylenmiş, fakat bu kişinin sanat eserleri kaçakçılığı yaptığı gerekçesiyle defalarca kovuşturmaya uğradığı saklanmıştı. Peg Goldberg çalınmış bir mal satın almak istemediği için Amerikan, İsviçre, Batı Almanya ve Türk gumruk yetkililerinden mozaikler hakkında bilgi istemiş ve hatta sanat hırsızlığı konusunda çalışan Uluslararası Sanat Araşürmalan Kuruluşu'na başvurmuştu. Hiçbir uyan olmayınca mozaikleri satın almaya karar vermiş ve Kıbrıs hükümetini veya Yunan Ortodoks Kilisesini bilgilendirmeyi akıl edememişti. Sonunda ikna olan Peg Goldberg mozaikleri Dikmen'den Cenevre Havaalam'nda 1.2 milyon dolar ödeyerek satın almıştı. İsviçre kanunlanna göre eğer satın alan kişi malın yasal yollardan elde edildiğine eminse, satıcı malın yasal sahibi olsun veya olmasın satış yasal kabul ediliyordu. Peg Goldberg'in bu iddialarına ve Kıbrıs Rum hukümetinin isteklerini değerlendirmeye çalışan Amerikan mahkemesi öncelikle olayın kimin yetki alanına girdiğine karar verecek. Turizm Yatırımcıları Derneği yöneticilerinden Yılmaz Türkeri, 'paniğe gerek yok'diyor Celenderis antik 'üırizmde plan gereklF K E R E M ÇALIŞKAN kenti Turizmde "hüsran yılı" mı? Yaz aylarının başından beri basın ve kamuoyunda sürdurulen turizm tartışmaları, bu yıl turizm tesislerınin beklenen oranda "dolraadığım", fiyatların sezon ortasına doğru duştüğünü, boş yataklarla birlikte turizm sektöründe çalışanların yakınmalannın arttığını ortaya koyuyor. Turizmde yaşanan krizin nedenierinı, bu kez sektörün "içinden" birisine, Turizm Yatırımcıları Derneği yöneticilerinden Yılmaz Türkeri'ye sorduk. Sayın Yıimaz Türkeri. bu yıl turizmde karamsar tablolar çiziliyor. Siz durumu nasıl göriiyorsunuz? TÜRKERİ Önce şunu belirtmek gerek, Türkiye turizm olayırun henüz başında. Yani paniğe ve karamsarlığa kapılmaya gerek yok. Türk turizmindeki gelişmeye 1983'lerden itibaren bakarsak, gelirler 500 milyon dolarlardan 3 milyar dolara fırlamış, turist sayısı da 1.1 milyondan 4.2 milyona yükselmiştir. 199094 Beş Yıllık Kalkınma Planı'mn hedefi de yılda 5 milyar dolarlık turizm geliridir. Bütiin bu gelişmelere rağmen Turkiye'nin Akdeniz ülkeleri arasında turizmden aldığı payı henuz oldukça geridir. Jnşa halindeki tesisler tamamlansa bile 89/90 yıllarında turistik yatak sayımız 200 bin dolayında olacaktır. Akdeniz ülkelerinde toplam yatak sayısı 5 milyondan fazladır. En büyük pazanmız sayılan Almanya'nın 40 milyar DM'lık turizm harcamalarından aldığımız pay yaklaşık 800 milyon DM, yani yuzde 2 düzeyindedir. Daha işin başlangıcındayız, çünku Avrupa'nın en büyük tur operatörü Alman TUt şirketi, bir yılda ulkemize getirdiği toplam 85 bin dolayındaki turisti İspanya'ya 23 haftada indiriyor... Peki, daha işin başında oldugumuz halde, tesislerin bu yıl "dolduramama" sonınu ile karşılaşmasııu nasıl yonımluyorsunuz? K r i z g e ç i c i Bu yıl yaşanan PORTRE Y1LMAZ TÜRKERİ "dolduramama sorunu" yatak sayısının ani artışından kaynaklanıyor. 1941 doğumlu Yılmaz Türkeri Turist akışı ile yatak üretimi arasında Turizm Yatınmcıları Derneği arz talep dengesizliği doğdu. 1991 'e yöneticilerinden ve tktisadi Araştırma Komitesi Başkanı. doğru bu durum dengelenir. 1962 Istanbul Universitesi Türkiye başında Turizm olayında îktisat Fakültesi mezunu olan Türkeri, İngiltere'de sanayi ve Türkiye daha yolun başında. En büyük turizm projeleri, inşaat sevk ve pazanmız Almanya 'nın toplam turizm idaresi konularında ihtisas yaptı. YönettiğJ ve harcamasından henüz yüzde 2 pay gerçekleştirdiği turizm projeleri, Kemer'de An Otel, alıyoruz. Akdeniz ülkeleri arasında Club Salima, Tatil Köyü, Bolu yatak sayımız hâlâ geri. A ma paniğe Koru Otel ve Tesisleri. Arttek Şirketler Grubu Başkanı da gerek yok. Akılcı onlemler almalıyız. olan Türkeri, halen Sağlıksız finansman Turizmde Marmaris'te Garanti Bankası AŞ ile birlikte yeni bir otel yatırım risklidir. Onun için uluslararası yatınmını 1990 sezonunda planda turizm kredileri 35 yıl odemesiz işletmeye açmak üzere çahşıyor. Evli, iki çocuklu. ve 1215 yıl vadelidir. Turizm YIIMZ Türkeri Bankası 'nın 1985 'lerde bulduğu 12 yıl TYD NEDİR? odemesiz ve 78 yıl vadeli yen bazlı Japon kredileri sağlıksız f inansman doğurdu. arasında Marina, hava Turizm Yatırımcıları Derneği taşımacılığı, Rentacar, alış(TYD) resmen 15 Kasım Rehabilitasyon Turizm veriş turizmi yatırımcıları da 1988'de kuruldu ancak aktif sektöründe bugün tıpkı geçmiş yıllarda faaliyet Şubat 1989'da başladı. mevcuttur. Başkanlığını Turizm Bakanlarımızdan Barlas Derneğin ana kuruluş amacı, yen kredileri sonucu sıkıntıya düşen Kıintay'ın yaptığı TYD'nin ülke turizminin gelişip sanayi sektöründe olduğu gibi bir danışma organı Yuksek Istişaıe güçlenmesi ve ülke Konseyi'nde de önceki turizm ekonomisine giderek buyüyen rehabilitasyon projesine, düşükfaizli oicülerde katkıda bulunması ve bakaniarından Erol Akçal, ek kredilere ihtiyaç vardır. Alev Coşkun, Altan Öymen bunun için de mevcut ve turizmde önde gelen illerin Vali gelecekte yapılacak plan, Master plan Turizmde temel ve Belediye Başkanları, Nejat program ve uygulamalara eksiklik master plan olmaması. Nerede yardımcı olmak diye Eczacıbaşı, Can Pulak gibi isimlerle, Halit Kara, Zekeriya belirtiliyor. Genel kaçyıldızh tesisyapılacağını, nekadar Sunuk Pasiner'denSekreter Yıldınm, Yaruz Canevi gibi alınan kapasite yaratılacağını belirten bir bankacılık otoriteleri, universite bilgiye göre derneğin şu anda oğretim üyeleri, ilgili basın 85 üyesi vardır. Konaklama plana ihtiyaç var. Yoksa kaynaklar mensupları, TURSAB, Otelciler kesiminde 65 bin do'ayında Dernek yöneticileri yer alıyor. gelişigüzel kullanılır. yatağı temsil ediyor. Üyeleri Turizmde uzmanlık ANAMUR (AA) tçel'in Anamur ilçesindeki Celenderis antik kentinde arkeolojik kazılara yeniden başlandı. En doğudaki Yunan kolonisi olarak tarihe geçen Celenderis antik kentindeki kazılarda, bugiıne kadar liman, liman hamamı, çok sayıda mezar ile anıt mezardan başka, Helenistik ve Roma devrine ait ticari anfora, toprak testi, göztaşı ve koku kapları ile I. yüzyıla ait Roma sikkeleri bulundu. Nekropol (mezarhk) ve liman hamamında iki bölüm halinde baslatılan ve 45 gün sürecek olan kazılar, Konya Selçuk Universitesi.arkeoloji ve sanat tarihi öğretim üyesi Prof. Dr. Levent Zoroğlu başkanlığında yapılıyor. Yeşil Erzurum ERZURUM (AA) Erzurum 'un ağaçlandırılması için belediye tarafından, "Yeşil Erzurum " projesi uygulanıyor. Proje kapsamında üç ay içinde 140 bırv ağaç diktiklerini bildiren Belediye Başkanı Mehmet Ali Unal, "Erzurum'u tamamen yeşillendireceğiz" dedi. Geçen yıl kişi basına 2,5 metrekare yeşil alana sahip ilde bu oramn bu yılki çalışmalar sonucu 4.5 metrekareye yükseldiğini kaydeden Başkan Ünal, şunlan söyledi: "Erzurum merkez ile Yenişehir toplu konut bölgesinde toprak alan bırakmamakta kararlıyız. Her metrekareyi çimliyor ve ağaçlandınyoruz. Sekiz bin konutun faal halde bulunduğu Yenişehir kentini pilot bölge seçtik. Turizmde yeni dernek Arz talebi geçti TÜRKERİ Yaşanan bu olayın birinci nedeni, hızla artan yatak uretimidir. Talep, yatak arzı paralelinde gdişmemiştir. Talebin gelişimi büyük ölçüde, yüzde 8090 oranında turizmi yönlendiren yabancı odaklar tarafından planlanmaktadır. Buyük yabancı tur operatörleri Türkiye'yi 1986'larda yeni pazar olarak seçmişlerdir, ancak bu konudaki planlama ve gerçekleşme sureci 45 yılı kapsar. Biz ise onların aktivite hızmın ötesinde 23 yıl içinde yoğun bir bıçimde yatak iirettik. Onların talebindeki gelişme trendini iyi tahmin edip yatak arzıraızı ona göre planlamalıydık. Ancak her ülkede yeni bir sektör, hızlı gelişmeye girdiği zaman bu tür arz/talep dengesizliklerinin olması da kaçınılmazdır, yani konjonktüreldir. Para Kredi Kurulu'nun aldığı son kararlarla kredi ve teşviklerin kısıtlanması, turizme yönelik yatınmları büyük ölçüde caydırıcı niteliktedir. Bu da fiilen yatak uretimini durduracak, arztalep dengesinin yeniden oluşmasını sağlayacaktır. Ancak mevcut yatırımlann çeşitli sorunlarla yüz yuze olduğu da unutulmalıdır. Akıllı ve gerçekçi onlemler alınırsa, hem bu yıl yaşanan kriz daha kolay aşıhr hem de ülke ekonomisinin buyuk kayıplara uğraması önlenebilir. Bu yılki krizin başka nedenleri de var mı? TÜRKERİ İngiltere'de faizlerin yükseltilmiş olması İngiliz turizmini etkiledi. Birçok orta sınıf ailenin, konut alımı için bütçelerinden ayırdıkları pay arttı, tatilden vazgeçmek zorunda kaldılar veya daha ucuz tatilleri seçtiler. Diğer bir etken de uluslararası rekabet. Özellikle İspanya, İtalya, Tunus, Yunanistan gibi turizm konusunda oldukça gelişmiş ulkeler, büyük tur operatorlerinin Türkiye gibi yeni pazarlan devreye sokmaya karar verdiklerini gorünce, pazar paylarını kaybetmemek için fevkalade reklam ataklarına geçtiler ve fıyat da kırdılar. İspanya, ABD ve Avrupa'nın önde gelen dergilerine ozel ekler bastırttı. İspanya ve Yunanistan da turizme yeni başladıkları dönemlerde bugün bizde yaşanana benzer konjonkturel sorunlar yasamışlardı. Önemli olan sağlıksız noktaları iyi saptayıp bunları hızla gidermek. Hükumetin 1983/84'lerde tu tıkları bir sırada ağır borç yükü rizmi teşvik etmesi doğruydu. altına girdiler. 1989 yazındaki yaÇunkü çağımızda turizm direkt tak patlaması sonucu, fıyat rekadöviz getiren diğer sektörleri ge beti ortamı doğdu. Turist akışının liştiren, istihdamı arttıran, ulke da beklenen hızda olmaması bunin çeşitli kaynaklarını harekete na tuz biber ekti. Butun bu nedenlerle bugun turizm yatınmları bügeçiren önemli bir sektördur. Aynı yıllarda turizme büyük yük sorunlar içindedir. Turizmde vaatlerde bulunuldu: Projenin bir "rehabilitasyon projesi"mn yüzde 75, hatta 85'inin kredi ile gündeme gelmesi gerekmektedir. karşılanması, arazi tahsisi, yuzde Rehabilitasyon projesinden 100 yatınm indirimi, hibe gibi bir kastınız nedir? çok olanaklar tanındı. Enflasyon TÜRKERİ Bunun bir örneda 84'lerde yüzde 30 dolayınday ği geçmiş yıllarda sanayi projeledı. Yani turizm yatırımı çok ca rinde yaşandı. Yatmmlannı devzipti. O günkü şartlarda İspanya' letten aldıkları Japon kaynaklı da yapılacak bir otelin maliyeti ile yen kredileri ile finanse eden giTürkiye'de 2 otel yapılabilirdi. rişimcilerin geri ödemede zorluk Bu olumlu şartlar devam et ları goruldüğü zaman hızlı kur artışlanndan meydana gelen ek mamedi mi? TÜRKERİ Daha sonra pra liyetler, düşük faizli ve 34 senetikte yatırımcılar bir dizi sorunla lik ozel ek krediler verilmek sureyuz yüze kaldı. Altyapı hazır de tiyle karşılandı. Böylece yaşamlanilen yerlerde, birçok eksik var rının sürmesi ve paralarını gerı dı. Sırf bu nedenle tesıslerini ön ödemeleri rahatlıkla sağlamp sekgörulen tarihte bitiremeyenler ol törde ciddi bir kriz doğması öndu. Tahsisli arazilerin birçok hu lendi. Şimdi turizmde bir tür bir kuki sorunu çıktı. Yüzde 75 kre "rehabilitasyon" gerekiyor. di olarak belirtilen dış kaynağın Bu kadar çok tesisin kısa siibuyuk bolumu \u/de Mı reeskont rede yapılmasında yatınmcılann devamlı değer kayıpları dolayısıyla yatırım maliyetlerinin yüzde 100 arttığı gorulmuştur. Buna ilave, projelerin turizm sektorunün özellikleri dikkate alınmadan sağlıksız fınansman şartları içinde gerçekleştirilmiş olduğu, fıilı sonuçlarla 19881989'da kanıtlanmıştır. Neticede, muteşebbisler yuksek kâr beklentilerinin hayal olduğunu, öncelikli problemlerinin aldıkları kredilerin faiz ve ana para taksitlerini nasıl ödeyecekleri olduğunu anlamışlardır. mi gelijtirme kanunu bir ekonomik master plana dayandınlmış, sureklıligi garanti altına alınmış ve başanmn başlıca nedeni olmuştur. Özellikle yabancı s^rmaye beklentisinin çok artacağı ve bu yolda ciddi çalışmaların gerektiği bir döneme girerken, hedeflerin ve dygulanacak politikalann kesinlik kazandığı, somut rakamlarla tarif edilmiş bir planın varlığı büyük yarar sağlayacaktır. Yunanistan'da özel TV ATİNA (AA) Yunanistan'da, özel televizyon istasyonlan sonbahardan itibaren yayına başlayacak. Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Athanasios Kanelopulos, iki özel televizyon istasyonunun kurulması ile ilgili izinlerin verildiğini açıkladı. Kanelopulos ayrıca, özel televizyon istasyonlan hakkındaki bir tasanyı da kısa sürede parlamentoya getireceğini söyledi. Ülkede, devlet kontrolündeki televizyon kurumunun yıllardır süren tekeline son verecek ilk iki özel TV istasyonunu, çeşitli gazetelerin birleşmesiyle oluşturulan şirketler kuracak. 1991 'de dengelenir Önumuzdeki yülarda turizmin gelişmesini nasıl görüyorsunuz? TÜRKERİ Her şeyden önce kabul edilmelidir ki Türkiye'nin turizmde büyük şansı vardır, talebi ve gelirlerden payı giderek artacaktır. Ancak Türkiye'yi rakip gören, pazardaki payını kaybetmek istemeyen Akdeniz ülkelerinde alınan tedbirleri, geliştirilen yeni politikaları iyi izlemek, talebin kaynağı olan özellikle Orta ve Kuzey Avrupa ülkelerindeki tüketici eğilimleri ve tur opera Plan olmayınca Sizce bu olumsuz sonuçlara neden olan temeldeki hata nedir? TÜRKERİ Kanımca, Türkiye turizmden beklentilerini daha somut olçülerle saptamalıdır. Turizmden, ulke kalkmmasında, özellikle ekonomik yönden nasıl ve ne ölçüde bir katkı sağlanabilir iyi etüt edilmeli, hedefler saptanmalı ve gerekleri bir plan dahilinde uygulanmalıdır. Dolayısıyla temeldeki eksiklik, sektör için hazırlanmış bir "eko ODTtflü izciler flgaz'da 1LGAZ (AA) ODTÜ izci grubu, Ilgaz Dağı'nda 2 bin 300 metre yükseklikte kamp kurdu. ODTÜ'nün değişik bölümlerinden 20 erkek, 6 kız öğrenciden oluşan izci grubu, on gün süreyle çevre yürüyüşü, eğitim, iz sürme, gece yürüyüşleri gibi etkinliklerde bulunacaklar. ODTÜ Ergin İzci Lideri Veli Sevim, kamp süresince çeşitli yön tayinleri, harita ve pusula çalışmalan yapacaklarını bildirdi. A rkeologlar, ' 'Toprak üstündeki tarihi binalar elbette yıkılamaz, ama onarılabilir. Bina olmayan boşluklarda da kazılar yapılarak alttaki antik döneme ait binalar ortaya çıkarılabilir'' dediler. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Bergama kent merkeziııde, çok katlı bir çarşı yapımı amacıyla açı/an temel kazılarında Roma ve daha öncesi dönemlere ait mozaikler bulundu. Arkeoloji uzmanları, mozaiklerin müzeye kaldırüdığını, ancak daha ait katmanlarda antik döneme ait binalann bulunduğunu belirterek, bu bölgenin birinci derecede SİT alanı ilan edilerek bilimsel kazilara başlanmasını istediler. Bergama'da antik Roma donemi tiyatrosu, Kızd Avlu ve Stadyum üçgeni arasında kalan bölgede bugun ınodern kent yerleşımi bulunuyor. Ancak uzmanlar, bu bölgede Osmanlı donemine ait önemli Türklslam eserlerinin ve yapılannın yer aldığını vurgulayarak, bu mahallenin SİT aianı kapsarruna alınarak korunması gerektiğini söyluyorlar. Bu bölgenin altında Helenistik ve Roma dönemi yapılarının Akropolis'ten bile daha iyi korunmuş bir şekilde yattığını savunan arkeologlar, zaman zaman modern inşaat temellerinin kazılması sırasında ortaya çıkan buluntuların bunu açıkça gösterdiğini kavdediyorlar. Örnek olarak 1973 yılındaŞadırvan Caddesi ile Avasta Caddesi'nin birleştikleri köşede ortaya çıkarılan Roma donemine ait antik Pergamon kentinin çok güzel mermerden yuvarlak bir yapısını gdsteren arkeologlar, "Ne yazık ki bu yapının iıstüne diikkân Bergama'da Roma mozaikleri bulımdu inşa edilmiş, büyük merraer bloklar isc bugün Asklepion'un girişine bırakılmıştır" dediler. 1973 yılında bulunan bu yuvarlak mermer yapının 2030 rnetre yakınında bugün yine çok katlı bir çarşı inşası amacıyla açılan temel kazılarında "Görkemli Roma ve daha öncesi dönemlere ait" mimari tabakalar ve mozaikler ele geçirildiğini belirten uzmanlar şu bilgileri verdiler: "Mozaikler bugün miizeye kaldınlıyorlar, ancak alttaki antik döneme ait önemli binalar ne olacak? Bu kalıntılann uzcrine yeni çarşı nıı inşa edilecek? Vaktiyle birinci derecede SİT alanı olan ve daha sonraları SİT alanı olmaktan çıkanlan bu bölgede, toprağın üstündeki Osmanlı donemine ait tarihi yapılar ve altındaki Bergama kraJlığına ait yapılar yok mu edilecek?" Bu bölgenin hem kentsel hetn de arkeolojik SİT aianı ilan edilmesini ve yapılaşmanın durdurulmasını isteyen arkeologlar, "Toprak üstündeki tarihi binalar elbette yıkılamaz, ama onanlabilir. Bina olmayan boşluklarda da kaalar yapılarak alttaki antik döneme ait binalar ortaya çıkarılabilir. Çok katlı çarşı vapımı durdunılmalıdır" dediler. Izmir I No'lu Koruma Kurulu alanına giren bu bölgenin bir an önce SİT alanı ilan edilerek koruma altına alınmasını isteyen uzmanlar, ortaya çıkarılan buluntulara bakarak, koruma kurulunun daha fazla beklememesi gerektiğini savundular. Deri kanserine yakalananlar İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Sigaramn, radyasyonun, deterjanın kansere yol açttğının bilimsel olarak tartışıtabildiğini, ancak güneşin kansere neden olmasımn "tartışılmayacak şekilde kesin" kabul edildiğini savunan Dokuz Eylül Universitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabılim Dalı Başkanı Doç.Dr. Ali Tahsin Güneş, Türkiye'de önceleri kırsal bölgelerde ve yalnızca ellerde ve yuzde görülen deri kanserlerinin şimdi kentlerde daha erken yaşlarda ve bedende görülmeye başladığını söyledi. Türklye hâlâ gözde Hâlâ temiz denizi ve doğal, tarihi güzellikleriyle Türkiye, Akdeniz turizminde Avrupalı tur operatörlerinin "yeni hedef'lerinin başında geliyor. Bu akıştan yararlanmak için tanıtım ve sektörel düzenlemeler giderek önem kazanıyor işlemine tabi tutularak kur garantili TL kredisine dönuşturulecekti. Bunun faizi de yüzde 3335 olacaktı. Ayrıca yüzde 25 faizli Turizm Geliştirme Fonu vardı. çabuk kâr etme özlemi de yok mu? TÜRKERİ 19841986 yıllarında işletmeye açılan tesisler, mevcut arz kapasitesinin çok yetersiz oluşuna mukabil tur operatorlerinin yeni pazardan çok pay alma arzuları, yani talebi arttırmaları, dolayısıyla da fiyatları yukseltmeleri sonucunda birkaç yıl fevkalade büyuk kâr sağlamışlardır. Buguııe mukayese ile yatırım maliyetlerinin o tarihierde en az yüzde 50 duşük olması sektörel yatırımlarda pek görülemeyecek normal olmayan bir balayının başlamasını sağlamıştır. Bal çanağından bir an evvel yararlanmak arzusu, yeni bir sektörün hızlı gelişmesi için gerekli muteşebbislerin ve kapitalin bulunmasını kolaylaştırmış, fakat gerçeğın o dönemin şartlarından farklı olduğu görülememiştir. Bilahare, arztalep dengesinin sağlanamadığı, fiyatların uluslararası seviyelere çekildiği, hatta ilk fizibilitelerdeki kabullerden yuzde 40 aşağı tahakkuk ettiği, yüzde 7080 enflasyon ve TL'nın nomik master plan" olmamasıdır. Tüm Türkiye ve ozel gelişme bölgeleri için nerede ve ne kadar yatırım ile ne kapasite yaratılacak ve bu kapasitenin sınıfsal dağılımı, yani ne kadar ve ne kapasitede 5 yıldız, 4 ve 3 yıldız, tatil köyü, vs oluşturulacaktır. Aksi halde kaynaklann kullanımı gelişigüzel olacak, beklenen verim sağlanamayacaktır. Tabiidir ki bu planın temel verilerinden biri Turkiye'ye yonelmiş veya yönelmesi muhtemel talebin büyukluğu, gelişme trendi, kaynaklarının özellikleri olacaktır. Dolayısıyla çok ciddi bir dış talep etüdüne de ihtiyaç vardır. Yoneltileri zorlamamak, emredicilikten kaçınmak gibi bir anlayışla veya bilgi birikimi ve deney yetersizliğinden, bahsettiğim ve çok olumlu sonuçlar vereceğine inandığım sektörel "ekonomik master plan" üzerine eğilinmemiştir. Bu şekildekı gelişmelerin de fiziki nitelik ve nicelik yönlerinden, ekonomik verımlilik bakımından sağlıkh sonuçlar vermesi güçtur. Nitekim, Yunanistan'da turıztörü yoneltilerini dinamik bir şekilde tespit ederek tedbirleri zamanında almak, şansın sürekli ve devamlı olması için şarttır. Doluluk oranı 1990 yılında bugunkü kadar duşük olmasa bile sorun olmaya devam edecektir. Çünkü gelecek yıl içinde beklenen turist artışı yatak arzındaki fazlalığı dolduracak boyutta değildir. Bu durum fiyatların da gelecek yıl biraz daha düşebileceğini göstermektedir. Ancak meydana gelecek nispi ucuzlama, talebi daha sonraki yıllaıda olumlu etkileyecektir. Gerek hukümetçe alınacak tedbirler ve gerekse piyasa şartlannda oluşacak gerçekçi nedenler dolayısıyla arztalep dengesi biriki yılda sağlanacak, diğer ifade ile yatırımlar yavaşlayacak, pazarlamaya önem ve gayretler artacak, sonucunda da 1991 yılından itibaren talep, gelir ve rantabilite eğrilerı tekrar yükselmeye başlayacaktır. Ancak bu toparlanma veya dengeleme dönemi zarfında mev(Arkası l1. Sayfada) Rehabilitasyon şart Kısa sürede görüldu ki finansmanın temelini oluşturan yen kredileri, yenin TL karşısında normal artışı sonucu çok "pahalıva" gelmeye başladı. Yatırımcı daha tesisini açtığı sırada hesaplananın 34 katı borçlanma içine girecekti. Merkez Bankası reeskontu ile yenden TL'ye çevrilen kredi oranı da önce yuzde 80'den, 70'e ve 50'ye duşürüldü. 1988'de tamamen kaldırıldı denebilir. Devletin vaat ettiğı Kaynak Kullanımı Destekleme Primi (hibe) beklenen katkıyı, sistem oturtulamadığından sağlamadı. Butun bunlara son yıllarda yüzde 70'lere ulaşan enflasyon da binınce yatırımcı, yatınmını durdurmamak için kısa vadeli kredilere başvurmak zorunda kaldı. Böylece daha tesisler kendi ayakları ustunde durmaya çalış Yen pahalı geldi Sizce sağlıksız noktalar neler? TÜRKERİ Turizm yatırımcıları bugün sağlıksız finansmanın sancısını çekiyorlar. Çünkü yatırımlar geçmiş yıllarda turizm sektorunun özelliklerine göre finanse edilmemiştir. Turizm Bankası'nın 1985'lerde yatırımlar için bulunduğu yen bazlı Japon kredisi 12 yıl geri odemesiz ve 78 yıl vadeli idi. Oysa turizm sektöründe uluslararası olçülere göre krediler en az 35 yıl odemesiz ve ortalama 1215 yıl vadelidir. Çünku turizm yatınmları geri odemesi uzun vadeli ve rantabilitesi düşük yatınmlardır. Eğitilebilir zihin özürlüler A AKARA (A A) Eğitilebilir zihin özürlü çocuklara, ilkokuldan sonra bir meslek kazandırmak amacıyla kurulan iş okullarından sekizincisi Sıvas'ta açıldı. Okul, 19891990 öğretim yılında hizmete girecek. Sıvas Eğitilebilir Zihinsel özürlü Çocuklar İş Okulu 'nun eğitime açılmasıyla, normal okullar bünyesinde bulunan 8 ait özel sını/ta okuyan 90 öğrenci ile daha önce bu sınıflardan mezun olan 74 zihinsel özurlu öğrenci, ilkokul sonrası özel eğitim imkânına kavuşacak.