Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CUMHURÎYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER nız laıklık prensıbmm kalemmız aracılıği)la tekrar gundeme getırtlmesım dıleyerek laıkltğın btr onemlı sorununu dıie ge tırmstt çalısacağım Cumhunyetımızın buyuk kurucusu yuce Ataturk un\t bu y uk de\ ler adamı Inoru 'nun ıdare zamanlannı ayırdığımız da eiımızde laıklığı tartıstlır durumda olan uzun bır zaman bulunduğunu goruruz. TurkıyeVnızın 1950 den sonra tamamen Sunnı ınancımn \e f'lsefenın hukum surduğu bır saltanaıa donuştugunu soylemek haksızlık olmasa gerek Eğerîaık de mokratık ı e de msanların dusunce \ e ınançlannı korkusuzca soyle\ebileceklerı bır ulke iaraiamadığımız ıçın yaratamadı ğtmızı fıer yerde her zaman gormek ıspaılamak mumkun, hâla bu çağımtzda bıle ulkemızdekı mıhonlarca Alevı mançlı va tandasımız kımlıgmı gızleme korkusunu ıçınde tasımaktadır o ınancın açıkhkla ıfade edıleceğı ozgur ortam varatüamamışnr En ay dın Alevıler bıle kımlıklermı gızlemekten yanadırlar ne olur ne olmaz korkusuyla vasayıp gıîmektedırler Aleu olduğum büınırse ne olur'' Esas benı meşgul eden konunun basında şu var Alevıler de \ergı venrler bu da azımsanamayacak bır mıktar olsa gerek eğer bolge \e sehırlere bakacak olursak halkımızın asağı yukarı) uzde 20'sınm 4 le\ ı mançlı olduğu nu gormekteyız. Bu demektır kı butçe gelınmn yuzde 20'sı Alevı halkımız lamfmdan odenmektedır Durum hesapsat olarak boyle Eğer eiımızde, Federal Almanya da olduğu gıoı ne kadar Katolık, ne kadar Protestan olduğunu beltrten guvenılır de\let ıstatıstığımız olsaydı, yanı vatandasımız korkusuzca hangı ınançta olduğunu so\leyecek guvenceye sahıp olsa} dı o zaman eiımızde sıhhatlı bır rakam bulunurdu Büdtğınız gıbı 4le\ıler camtye gıtmez, namaz kılmaz, ra mazan tutmaz, hacca gıtmez ve de çocuklanm ımam hatıp okullanna gondermez. Baska bır devışle, Dıyanet Işlen ne aynlan yuzbmlerce kadrodan bır tanesınde bıle 41e\ı yoktur, zaten olamazdı. L Ikemızde ı uz bme yakın camı, 750 ımam ha tıp okulu, bme yakın muftuluk var; Kuran kurslannın sayısı yuz bınm uzerinde bunlara de\am eden çocuklann sayısı mılyonlarca. Butçemıze malnetını dın ısltnne ayrılan butçeden çıkarmamn mumkun Burada yerım musatt olmadığı ıçın rakamı sadece yuzde olarak vereyvn. Butçemızın yuzde l Tsı Dı yanet Işlenneayrüıyor (haynak Xa\ierJacob Uenseıgnement Relıgıeuı Dans la Turçuıe Modeme, Berim 1982 Klaus Schtearz ferlag Band67) iuzde 1 7oranmın şımdiıkı mıslıne çıktığına muhakkak gozuyle bakabılınz. Sayın Yeudedeoguı, eğer gerçekten laık bır ulke ısek, kı bun dan tuphelenıyorum butun vatandasların (Hınstıyanlar dahll) odedığı \ergılerle yalnız Sunnı ınancı guçlendmlmemelu hcle bu ıs devlet elıyle asla yapılmamaİL Federal Almanya 'da .alandas kılıse \ergısını gonullu olarak oder, kıhseler gönulIu odenen kılıse \ergılen\le ayakta kalabılıyor, ınanç ıslerım ve sosyal tnsanı çalısmalannı yurutebılnvr Bızde de çok mummlenmız var oyleyse dınsel gtderlerı kendı ceplennden odesmler vede hızmetıennı sadece devleı desteğıyie beslenmeyen vakıflar aracıhğıyta yurutmenin youannı arasınlar Bunu yapmak da laık bir meclıse duser Bu konudakı tanışmayt değerlı kalemınızle baskuacağviK ınancını tasv, saygüanmı sunanm.' • • • Insan Hakları ve Türkiye 3Sünnilik, Alevilik Soranu ^ar.dakı can duşmanlarımızın ozlevıp bekledıkierı de bu ıç duşmanlıktı Bu çok uzucu durumun baş nedenlerınden bırı de Dıyanet tşlerı Başkanlığı'nın, Alevı nufusumu zun dınsel ve mezhepsel ınancından habersız gorun mesı, bunun yanı sıra bağnaz Sunnı tankatçıların Sunnı\levı aynmını koruklemesıydı Alevıler Sunnılerın ınanç ve ıbadetıne hıç karışmadıklan haJde Sunnıler, Alevılerın ınançlanna oldum olası karı şırlar, bu ınancı hoşgörüyle karşılamazlar, Turkıye'delicı butun Musluman halkın ılle Sunnı olmasını ısterler Son yıllarda Dıyanet tşlerı Başkanlığı nın da bu doğrultuda harekete geçtığını, Alev ı koy lennde camıler vaptınp kov halkı uzerınde bır tur baskı yoluna gırdıklerını gazete haberı olarak oku duk Bunu yapanlar, baskılarla, dahası, saldırı ve katlıamlarla ınanç değıştırme\e olanak bulunma dığını bılmeyen, tarıh bılgısınden habersız avmaz lardır Yavuz Selım'ın ve kımı Sunnı paşaların yuz yıllar önce vaptıkları Alevı katlıamları, Alevı ınan cının bugüne dek gelmesının onune geçebıldı mı 9 Fransa'dakı Katolıklerın baskıları ve 1572 yılında Parıs'te doruk noktasına ulaşan katlıamlar Protestan ınancını ortadan kaldırabıldı mı 9 Bızde bağnaz Sunnıler, Alevı mezhebınde olanlara nasıl kotu gozle bakıvorlarsa Fransa'nın o dönerrunde de Kato lıkler, Protestanlara aynı gozle bakıyorlardı Gunumuzde dunyanın en uvgar ulkelerınden çoğunun halkı Protestan mezhebındendır HIFZI VELDET VELİDEDEOĞLU Geçen pazar Insan Hakları Evrensel Bıldırgesı açısından, Turkıve'nın ışkence ve fıkır suçları bağlamındakı durumunu ele almıştım Bugun a>"nı açı dan Sunnılık ve ozellıkle Ale\ılık sorununu ele almak ıstıvorum Aleulık konusu kuçuk vaşımdan berı bana vabancı değıldır Çunku bızım Çorum'da çokça Alevı kovu vardır Alevı nufus şımdı kentın ıçınde de oldukça çoğaldı Çocukluğumda ka\ga ederken aldığım varava tutun basarak bağlavan pos bıyıklı bır Alevı >urttaş ıvın, bır mahalle arkadaşımm babasından aldığı bılgıve dayanarak, "Kızılbaşlar gâvurdan beterdır' dedığını, bu sozu e\de babama an lattığımda, "Halt etmış onu so\le\en, onlar da bı zım gıbı Turk ve Muslumandır, gâvur olur mu hıç" dıverek tepkı gosterdığını öncekı yıllarda bu sutunlarda anlatmıstım Cumhurıvet'ten sonra ulkemızde uzun sure Sun nılıkAlevılık a>rımı gudulmedı ve bu >uzden top lumsal huzursuzluklar çıkmadı Ancak Sunnılerın ve Alevılenn yobaz kesımlennın bırbınnden kız alıp vermemesı gıbı bıreysel olavlara zaman zaman rast lanıvor ve alışılmış bovle ola\lar toplumsal ortamı rahatsız edıcı bovutlara varmıyordu, Sunnı ve Ale vılerın buyuk çoğunluğu ulkemızde karşılıklı hoş goru havası ıçınde vaşamlarını surdurup gıdı>orlar dı Alevılenn halk ozanları da vuzvıllar boyunca olduğu gıbı vağımızda da ozturkçe şıır ve deyışlenvle guzel dılımızın Arapça ve Farsça salgını ıçın de boğulmasına karşı ko>u>orlardı Bu durumda Turkıye'de yenıden bır mezhep avrımı ve baskısı surecıne gırmek toplumumuzu ıçınAtaturk'un olumunden sonra da uzun sure Alevı den zayıf duşurup çökertmekten başka bır sonuç Sunnı ayrımımn toplumsal bo>utlarda huzursuzluk vermez Kaldı kı geçen haftalarda ele aldığımız Inkaynağı olmamasının nedenı Dıyanet Işlen'nde Sun san Hakları Evrensel Bıldırgesı'ndekı "Dın, meznı vobazlığının egemen olmaması ve Alevılere kar hep ve ınanç özgurluğu" yalnız Sunnılere değıl, buşı toplumda bır tahrık ve baskı yapılmamasıydı Bu, tun Musluman mezheplere ve Muslumanlar dışındoğru bır polılıkaydı Vufusumuzun en az on beş dakı dın ve mezhep ınancı taşıyanlara tanınmış bır mılvonunu oluşturan <\levılerın dınsel ınançlarıni haktır ve hepsıne uygulanması gereken bır özgurkorumasına kımse bır şey demıyordu Turkıye'nm luktur toplumsal butunluğu ıçın bundan daha doğal b» Ulkerun türlü yerlennde Alevılere uygulanan matutum olamazdı Ne vazık kı son vıllarda, ozellıkle nev ı baskı konusunda bırçok mektup alıyorum Al12 Evlul 1980 darbesınden sonra Sunnı yobazlığı manya'da yaşayan Mustafa Baş adlı bır yurttaşımızgıttıkve kabardı, Alevıler uzerındekı baskılar art dan da Alevılık sorununu enıne boyuna ırdeleyen tıkça arttı, sonunda kanlı, utandırıcı Maraş ve Ço bır mektup aldım Önemlı gorduğum ıçın bu mekrum katlıamlan patlak verdı, nıce aıle baba, ana, tubu olduğu gıbı aşağıya geçırıyorum kardeş va da evladını yıtırdı, Sunnı Alevı aynmı he• * * men hemen butun yurtta duşmanlığa donuştu Dı "Sayın Vetıdtdeoğlu, uzerme buyuk bır tuızhkle tıtredıtı Alevı ınanışlı Turklerden oluşuyor, artık bu çağda orüarın dınsel ınanışına savgı gostermek gerekır Laık Turkıye Cumhurıyetı'nde ozellıkle boyle olmalıdır Ayrımcılık, daha önce belrrttığım gıbı ulke nın zararına olur tkincısi: Sayın okurumun bır dıyanet vakfı kurulup Dıvanet Işlen gıderlerının vakıfça odenmesı önerısıdır Bovle bır onerıyı vıllar once rahmetlı Prof Alı Fuat Başgıl de ılen surmuştu, dıkkate alın madı Çunku dın ışlennın toplumda vakıflara ve derneklere bırakılması bırçok kargaşaya neden olabılır Bu 15lerin devlet denetım ve gozetımınde butçeye konulacak para ıle görulmesı gerekır Benım duşuncem budur Uçuncusu: \le\ı vurttaşların kımlıklerını saklamak zorunda kaldıklarıdır Bunun nedenı, toplum ıçınde egemen olan Sunnı bağnazlığıdır Yoksa koylerde ve Anadolu kentlennde Sunnıler ve Alevıler bır tahrık olmadıkça kendı dınsel ve mezhepsel ınanışlarına bağlı olarak, van yana, barış ıçınde yaşamaktadırlar Turk Anayasası'ru bır yana bırakalım, maşallah (') vetkılılenmızın bu anayasaya pek aldırdıkları vok Avrupa Topluluğu'na gırmek ıstedığımız şu zamanda Insan Hakları Evrensel Bıldırgesı'ne bakalım Bu bıldırgenın daha bınncı mad desınde, "Butun ınsanlar ozgur, onur ve haklar bakımından eşıt doğarlar" denıvor tkıncı maddesınde de "Herkes ırk, renk, cins, dıl, din >e>^ başka herhangı bır ınanış veya toplumsal koken, doguş veya herhangı başka bır a>nm gozetılmeksızın bu bıldırgevle ılan olunan butun haklardan ve butun ozgurluklerden \ararlanabılır" Yıne avnı bıldırgenın 12 maddesı "Hıç kımse ozel yaşamı, aılesı konulannda kevfı karışmalara, onuruna karşı saldınlara ugratılamaz" dıye yazılıdır Bıldırgenın 18 mad desıne gore de "Herkesın açık olarak veya ozel bıçımde ogrenım, u\gulama, tapınma \e dınsel torenlerle vıcdan ozgurluğunu açıga vurma hakkı vardır." Butun bu maddelerı Dıyanet tşlerı Başkanlığı Turkıve'dekı bütun camılerde gdrevlı ımam ve yurttaşlara ve muftulere öğretmelı ve Alevı yurttaşlara karşı kotu gözle bakılmamasının Sunnı yurttaşlara bu yoldan aşılanması ışını sağlamalıdır Laık Turkıye Cumhurıyetı Dıyanet Işlerı Başkanhğı'na yaraşan /e duşen görevlerden bırı de böylece Turk yurtta^ıarı arasında bırlık ve beraberlığı, barış ve dostluğu sağlamak olmalıdır O zaman Alevı vatandaşlar bağlı olduklan mezhebı saklamak zorun da kalmazlar, çunku toplumsal aşağılama ve baskıdan kurtulmuş olurlar Bu, yalnız ınsan hakları ve laıklık bakımından değıl, demokrasımızın geleceğı bakımından da önemlıdır. Not Insan Halclan dızısının son ıkı yans, öirtmüzdekı >il "Er menı Sorunu vazılarından sonra ya\ımlanacakıır PENCERE İki Kaçak! 24 ARALIK 1989 Bu mektupta önemlı gorduğum üç nokta var Birincisı: Butun Sunnı vatandaşlar gıbı vergı odeyıp butçeye katkısı bulunan Alevı yurttaşlann Dıyanet Işlerı Daıresı'nden (kendı ınançları dolayısıyla) yararlanamadıklarıdır Bu, doğnı bır gözlem Acaba Dıyanet Işlerı yöneumınde ayrı bır oda açılarak orada Alevı mezhebının bütün kurallarını bılen bılgın bır Alevı yurttaş görevlendırıleraez mı' Madem kı nufusumuzun hemen hemen yuzde 20'sı EVET/HAYIR OKTAYAKBAL Belediyelere Yeni Darbe Demokratik ve uygar toplumlarda temel kural "kamu yararı"dır. (Aslında bu söz pek doğru değildir, zira demokratik olmayan toplum, uygar ve uygar olmayan toplum demokratik olamaz). Bır başka temel kural, yerel kamu hizmetlerinin yerel yönetimlerce yerine getirilmesidir. nelde değer artışlan kaydettıklen bılımsel olarak çoktandır kanıtlanmış Gaynmenkul rantı nedır 9 Ortada bılım ve teknolojı bırıkım artışı bır yana dursun, yenı yaünm, yenı uretım, yenı ış yaratma (ıstıhdam) yoktur fakat gaynmenkul değer artışı vardır Bu olay yrlnızca değer artışı değıldır Kıra, hasüat kırası ve benzerı bıçımlerde gaynmenkul sahıplenrun gelırlerıne de yansır Hükümetın gerçek amacı, bu rantlann kımlere aktanlacağı konusunda tek yetkılı olabılmektır Bunun açıkça söylenmesı, haylıce ıtıbar kırıcı olacağı ıçın "Özel Çevre Koruma" gıbı saygın bır etıket kullanılmıştır Hatırlanacağı gibı, bundan kısa sure önce belırlenecek yerlen turızm bölgesı olarak ılan edıp bu bölgelerde ımar planlarını değıştırmek yetkısı beledıyelerden alınıp Bayındırlık Bakanlığı'na venlmıştı Hukumet, bu yetkıyı çok sevmış ve bu kez TC sınırlan ıçınde, dıledığı her yerde, düedığı "adaparsel" ölçeğıne kadar ımar planlan, projelen, programlan, altyapı ışlen, yanı özetle yerel her konuda başta beledıyeler olmak üzere yerel yonetımlere emır verebılme yetkısını kendısıne bağışlayıvermıştır Konumuz açısından "çevre koruma" amaç değıldır Tam tersıne olarak, başta beledıyeler olmak uzere "yerel yonetımlere karşı kullanılacak" çok guçlu bır sıyası sılah söz konusudur "Gittikçe Artıyor Yalnızlığımız" 10 ocakta Kuşadası'ndan gönderdığı mektupta şoyle dıyordu 'Boyle bır ortamda senın genel başkanlığı üstlenmen yüreklılık ısteyen bır ış Kuşkum yok, bırleştırıcı, sevecen, yumuşatıcı bır ortamın yaratılması ıçın elınden gelen çabayı gostereceksındır Ama bılıyor musun bız daha dernekleşme bılıncıne erışemedık kı sendıkalaşmanın sorumluluğunun aynmında olabılelım' Temel sorun da budur, buradadır sanıyorum O yüzden de ışın çok guç ' Sunullah Arısoy'dan aldığım bu mektup bana güç vermıştı Nerden bılecektım bu salırları yazan şaır, yazar dostumun btrkaç gun sonra bır sabah saatınde dunyadan ayrılacağını Arısoy çok genç yaştayken yazın dünyasına gırdı Daha on yedısındeyken "On Sekız Yılda Turk Edebıyatı" başhklı bır araştırma yayımlamtştı Incelemeler, eleştırıler, şıırler, denemeler yazdı Bır de roman "Karapürçek " Kısa bır sure öğretmenlık yaptığı bır köydü burası Gerçekçı gözlemlerın ağır bastığı bır roman 1960'tan 63 e dek Türk Dıl Kurumu Yonetım Kurulu'nda bırlıkte olduk Tanrtma Kolu Başkânı seçılmıştı Buyuk bır çabayla ışe gırıştı Dıl devrımını genış yığınlara duyurmak ıçın kıtapçıklar hazırtadı Radyo konuşmaları yaptı Ne var kı üç yıl sonra Arısoy'un ılerıcı kışıhğınden hoşlanmayanlar onu kurum dışına ıttıler Cahıt Sıtkı Tarancı 'Otuz Beş Yaş' şıırınde 'Gıttıkçe artıyor yalnızlığımız" der Otuz beş yaşında bu yalnızlıgı duymak zordur Insan ellısını, hele altmışını geçtıkten sonra bu yalnızlıgı daha çok duyuyor Kendı kuşağjnın ınsanlan bırer bırer çekılıyorlar yaşamdan Bırkaç gün once göruştüğunüz, konuştuğunuz ınsan bır de bakıyorsunuz yok oluvermış Altmış yaşına gırdığınde 'Nesın Yıllığı'na verdığı yanıtta şöyle demıştı "Doğrusu şu kı ben altmışıma geleceğımı hıç sanmıyordum Erışılmez, ulaşılmaz bır yaştı altmış yaş Hem de çok kocamış1 lık Gençlığımde şöyle sık sık bır hesaba oturur, vur aşağı, tut yukarı bır turlü ama bır turlü, ustelık taş çatlasa ellıyı aşamazdım O bıle çoktu ya, kırk beşı, eh ışte, va.ılabılır bır son yaş sınırı goruyordum Kımı zaman altmışımdan gerıye doğru hıç bakmak ıstemıyorum llensını de görmeye duyumsamaya hıç mı hıç ısteklı değılım Gerıye bakmak zorunda kalırsam, hıç de gönül açıcı gorunumler çıkmıyor karşıma Anılar da öyle Elbette arada bır sevımlı guleç yuzlü yaşama ısteklı anılar var, var, ama o yanm yuzyılı aşmış donemı ışıtmaya yetmıyor" Bır saır ne ıster' Yaşam boyu sanatın, kendı şıır dünyasının buyulü havasında yaşamayı Oysa Arısoy genç yaştan bu yana hep şıır dışı uğraşlar ıçındeydı Yaşam savaşı bu 1 Ekmek parası kazanmak bıreyın baş savaşı' Arısoy, Sumerbank satış ışlerınde uzun yıllar çalıştı Tarıh Kurumu Basımevı yönetıcılığı yaptı Başta gelen bır nıtelığı de Turk dılının "yabancı dıllerın boyunduruğundan kurtarılması" yolunda mançlı bır yazar olmasıdır Dıl Dernegı'nın yayımladığı "Çağdaş Turk Dılı" Dergısı'nın araIık sayısında Sunullah Arısoy'un bır yazısı var Sanırım bu onun kalemınden çıkan son yazı En Tam Edebıyat Adamı' Bu kısı, Nurullah Ataç'tır Arısoy, Ataç'ı yakından tanıyan bır kışıydı, onu en çok seven, anlayanlardan bırı ' Bızım kuşak elıne kalemı aldığı zaman ılk Ataç Usta yı düşünürdu Bu dedıklerıme Ataç Usta ne dıyecek' Demek ıstedıkle9 rımı kuşku goturmez bır anlaşılırlık ıçınde yazabıhyor muyum 9 Kiillandığım sozcukler yennde m ı Turkçe sozcuklerı yerlı ye9 rınde anlaşılır bıçımde kullanabıldım m ı Ataç Usta bağışlamazdı çunku Bakın, artık yaşlılığa yonelmış bızım kuşağın ozanlarına oykucülerıne, romancılarına, eleştırmenlenne Tümunde de bır dıl kaygısı gorursunuz Ataç Usta hâlâ başımızın ucundadır 1 sankı Evet, "gıttıkçe artıyor yalnızlığımız ' Bırbırı ardına aramızdan ayrılıyor bır kusağın sanatçıları yazarları, şaırlerı Gün gectıkçe daha da artacak Tarancı'nın daha 35 yaşında duymaya basladıgı bu yalnızlık Arısoy un anısına saygıyla ERHAN IŞIL Eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hükümet, "özel çevre koruma" etıketı al tmda beledıyeler başta olmak uzere tüm yerel yonetımlere yenı bır darbe ındırmıştır "Adaparsel" ölçeğıne kadar ımar planları yapmak yetkısıru hukumet kendısıne bagışlayıvermıştır Hükumet böylece dıledığı yerel yönetımlen dıledığı ölçüde "kılıtlemek" ve gayrımenkul rantlarım dıledığınce dağıtmak durumuna gelmışnr Kasım ayının önemlı ıç polıtıka olaylan arasında çok cıddı bır konu dıkkatlen doğal olfcrak pelfr çekmedı Oysa, buyuk güçlukler ve sorunlar yaratacak bır "kanun hükmünde kararname" 13 kasım 1983 günü sessız sedasız yürürlüğe konuluverdı Bu düzenlemenın başlığı "Başbakanhk Özel Çevre Koruma Başkanlığı kurulması " şekhnde. Bakanlar Kurulu kararnamesı ne mı dıyor'' Ne demıyor kı 9 Şımdı bunlardan bazılarım özetleyelım Yenı başkanlık, ılan edılmış ve edılecek özel çevre koruma alanlarında 1 Tum çevre tedbırlennı alacaktır 2 tmar planlarını yapacaktır Her ölçektekı mevcut planlan ve plan kararlarını değıştırıp tek yetkılı olarak onaylayabılecektır 3 Bu ışler, "adaparsel duzeyıne kadar" ınebılecektır 4 Beledıyelerın sınırlan ve cıvar (mücavır) alanları ıle köylenn yerleşık alanlarında da yetkılı olacaktır 5 Denızlenn doldurulması yolu ıle arazı ka zanılmasına ıan vermek (veya vermemek) konusunda yetkılı olacaktır 6 "Bölgelerde" yapılacak her türlu yapı ve tesıse ızın vermek ve denetlemek yetkısıne sahıp bulunacaktır 7 Altyapı planlarını, projelennı ve yatınmlarını yapacak veya yaptıracaktır 8 SİT alanlarında (sonuç olarak) söz sahıbı olacaktır 9 Restoran, kafeterya, büfe, plaj, satış yen, ofis, ıskele ve dığer tıcarı konularda ınşaat ve ışletme ıznı verebılecektır 10 Yenı kurulacak "özel Çevre Koruma Fonu"ndan harcamalar yapacaktır 11 Yıkım kararı verecek ve yıkmayan (yerel yönetımler) görevlılerı hakkında (cezaı) ışlem yapacSctır Kararnamede başkaca dengesız hukümler bolcadır Bunlardan bırı, beledıyeler, mucavır alanlar ve köylerle dahı yetimlmeyıp "mezra"Iarda da hayvancıhk ve tarımsal amaçlı yapılar ıçın Bayındırhk ve tskân Müdürluğu'nden ınşaat ve ıskân ruhsatları alınması zorunludur Başka bır anlatımla, köy bıle olmayıp üçbeş evden oluşan bır tanmsal üretım yennde 20 koyun ıçın ağıl yapmak ısteyen kışıler, anılan müdürlüklerden ınşaat ve ıskân nıhsatı Olması gereken nedir? almak zorunda bırakılmışlardır Demokratik ve uygar toplumlarda temel kuBır dığer "doğulu kurnazlığı" önenlen ör ral "kamu yaran"dır (Aslında bu söz pek doğgüte "tuzel kışılık" verılmesıdır Bu konuya ru değıldır, zıra demokratik olmayan toplum, döneceğız uygar ve uygar olmayan toplum demokratik olamaz) Bır başka terael kural, yerel kamu Gerçek amaç nedir? hızmetlennın yerel yönetimlerce yenne getınlYukarıdakı özetlemeden anlaşılacağı gıbı mesıdır Yerel kamu yararı, eğer demokrası hukumetın ısteğı, dıledığı beledıyelerın (hat varsa, yerel yönetimlerce en ıyı bıçımde tartıta köylenn, hatta mezralann) ışlevlenne, plan şüabılır ve en doğru kararlar alınabılır NıçuV lanna, çahşmalanna, programlanna ve karar 1) Yerel konular, yerel ınsanlarca çok daha ıyı lanna "adaparsel duzeyıne varıncaya dek" bıhmrler 2) Yerel yönetımlenn, kendılenne oy vermış olsun, olmasın tüm belde halkına karşı hukmedebılmektır Olayın ekonomık yönüne gelelım Zaten ın sıyası sorumluluklan vardır, fakat devlet merceleme konumuzun öz açısından kaynağı da kezındekı bürokratlann böyle sonımluluklaekonomıktır Ünlu Ingılız ıktısatçısı Alfred n yoktur 3) Yerel yönetımlerde sıyası partıleMarshall, gaynmenkul rantıru bır guzel anlat nn.seçılmış temsılcılerı vardır 4) Sıyası partımış "Gaynmenkul rant yapar" demış. Sıfır lenn, alınacak kararları ırdelemek ve denetenflasyon ortamında bıle gaynmenkullenn ge (Arkası 17 Sayfada) Bır doğu bılgesı der kı Kundurası ayağını sıkan kışıye genış ova dar gelır Aradan yuzyıllar gececek, Bernard Shaw 'kızgın bırsoba ustunde oturan kışıye sanıyeler saatler gıbı gelır" dıyecektır Bunun gıbı nıceozdeyış, yaşadığımız dunyanın "gorelı" olduğunu vurgular gezegenımız hem büyuk, hem küçuktur kımı zaman ufuklar genışler kımı zaman daralır, oyle gunler olur kı kışı bu akıl almaz değısım karşısında ne yapacağını şaşırır • Son gunlerde eşzamanlı dıyebıleceğımız yakınlıkla ıkı dıktatör bırbırı ardından yıkıldı Bırı Çavuşesku Otekı Norıega Ben bu satırları yazarken ıkısının de nerede olduklan bılınmıyordu Ikısı de kaçaktı Sız bu satırları okurken belkı kaçaklık durumları surecek, nerelerde gızlendıklerı bellı olmayacak, belkı yakalanacaklar, gızemlı durumları, konumları aydınlanacak Şımdılık butun dünya ız surüyor, merakla beklıyor Çavuşesku nerede 7 Bır başka ulkeye mı kaçtı? Ya Norıega' Amerıkan Şerıfı Bush Norıega'nın başına odul koydu Aslan kovboy Latın Amenkada "kanun benım" dıyen kabadayı değıl mı 7 Bush önce Panama'yı adamlarıyla bastı, sonra kovalamaca başladı televızyonda bol bol seyrettığımız Hollywood fılmlerınden bırını yaşamda ızlıyoruz Çavuşesku'nun durumu ıse daha değışık, ülkesınde sosyalızmı değıl 'nepotızm"\ yonetım bıçımıne donuştüren dıktatörün peşıne halk duştu Pekı nereye gıdebılırler7 Nerede saklanabılırler? Hangı ulkeye sığmabılırler'7 Gıdecek yerlen yok • Bu gıbı olaylarda eskıden kaçakların nereye sığınacaklan aşağı yukarı bellıydı Marcos nereye gıdebılırdı 7 Elbette Amerıka Fılıpınler'ın eskı dıktatorune kucağını açacaktı Uganda kasabı Idı Amın, bugün bır Arap sultanının sığıntısı değıl m ı ' Eskıden ıskambıl kâğıtları gıbı devrılen krallar, Avrupa'ya kapağı atarlardı Son Mısır Kralı Faruk'tan tutun da son Yunan Kralı Kostantın'e kadar tacını taht.nı yıtıren ne kadar devrık varsa, Batıda yaşamayı yeğlemışlerdır Iran Şahı Rıza Pehlevı de tasını tarağını toplayıp Batıya uçmadı m ı 7 Ister tutucu ya da gerıcı olsun, ıster ılerıcı ya da devrımcı, sıyasal multecılerın sığınma yerlen çoğunlukla Avrupa'nın demokrat ulkelerıdır, kelleyı kurtaran, kapağı oralara atar, ama çoğu zaman da dıktatorler dıktatörlere kucak açar Arjantın'den kaçan Peron'un Ispanya'ya sığınması boşuna değıldı Ancak dunya oylesıne değıstı kı Çavuşesku ıle Norıega'nın durumları daha değışık * Eğer sız şu satırları okurken yakalanmadıysa, Çavuşesku başı ellerı arasında düşünuyor Nereye gıtsem? Doğu Avrupa'dakı sosyalıst ulkelere sığınamaz, hepsınde yönetım değıstı Sovyetler e gıtmeye kalksa, Gorbaçov "kabur eder mı 9 Batıdakı demokrasılere başvursa, rezıl olur çünku bütun yaşamında Çavuşesku o düzenlen eleştırdı, yerdı Amerıka'ya uçmaya kalksa, kapıtalızmın ağababasına sığınmış olacak kı olumden beter Ya Nonega? Latın Amerıka'da Panama dıktatorune kapısını açabılecek bır ulke var mı? Oralarda "yasa tanımaz kwboy Bush"un hışmından herkes çekınır B e ^ ı en ıyı sığınak, Kolombıya'dakı uyuşturucu mafyası Medellın orgutüdur, gızemlı ormanlarda ınsanoğlu uzun yıllar yaşayarak, adını unutturabılır • Her ıkı dıktatör ıçın de yeryüzu artık oylesıne dar, oylesıne çekılmez kı Yaşanası bır yer değıl dünyamız Merak bu ya tkr kaçağın ''akıbetı" televizyon prograrrrtanrrda ne zaman gösterıme gırecek dıye sabırsızlıkla beklıyorum, belkı bugun, bu gece, belkı yarın EMİNE ŞAHİN ıle ERSON CİNGÖZ evlendıler 2312/89 Beledıye Evlendırme Salonu Muğh Kooperatıfımızın değerlı başkanı Pendık Lısesı öğretmenı TURGUT ÜNLÜ'ye geçırmış olduğu amelıyattan dolayı acıl şıfalar dılerız SOĞANLIK OZGL> YAPI KOOP UYELERt Careers Driven by HIGH TECHNOLOGY MİKES, a joınt venture company ın the fıeld of Electronıc VVarfare, seeks experıenced Industnal /Mechanıcal / Electrıcal Engıneers ın the followıng areas SIEMENS Modern tıbbı cıhazlar ve sıstemler konusunda şırketımızın İstanbul ve Ankara Teknık Servıs Kısımlarında SERVIS MUHENDISI olarak çalıştırılmak ve yurt dışında eğıtılmek üzere • OPERATIONS / MANUFACTURING ENGINEER: Job scope Generatıon of operatıon sheets, VVorkıng vvıth supplıers and subcontractors, Productıon support ıncludıng manufacture of productıon hardvvare, Assıstıng manufacturıng personnel traınıng • MANUFACTURING /FACILITIES ENGINEER : Job scope Be responsıble for facılıty operatıon and coordınatıon of facılıty renovatıons, Implement factory and capıtal equıpment setup and evaluatıon, Desıred qualıfıcatıons Experıence, preferably ın a manufacturıng company, ıncludıng supplıer support and facılıty plannıng, General computer skıls and experıence wıth CAD softvvare Send your resume, specıfyıng p b and salary requırements, vvıth a recent pıcture to Elemanlar arıyor • • • • • • • Analog ve dıgıtal elektronık konularında deneyımlı, Mıkroprosessörlerden anlayan, Tercıhan Almanca veya Ingılızce bılen, Elektromekanık ışlere yatkın, Askerlıkle ılışkısı olmayan, 30 yaş cıvarında, Seyahate engel halı bulunmayan aranmaktadır. TEŞEKKLR Prof. Dr. kavbetmenın atısı her gun bıraz daha artarken onu sevenlere, bızlerı defalarca aravan dostlarımıza, cenaze törenmde vanmızda olanlara, çelenk gonderenlere, mektupU, lelgrafla, telefonla derın aı.ımızı pavlaşan tum vakınlanmıza arkada}larımıza en ıçten duvgularla teşekkurederız BERKE VARDAR'ı E>GİN DEMZ ELEKTRONİK veya FİZİK MÜHENDİSLERİ MİKES Microvvave Electronics Systems, Inc, Kader Sokak 6 / 3 G.O.P. 06700 ANKARA not later than January 5, 1990 AN applıcatıons vvıll be kept confıdentıal Male applıcants must have completed theır mılıtary services İsteklılerın ozgeçmışlerını bır fotoğraf ıle beraber P.K. 917 Karaköy İstanbul adresıne "Personel" rumuzu ıle göndermelerı rıca olunur Bütun muracaatlar gızlı tutulacaktır. Sahıbınden satılık 1973 model Wolkswagen BEBEK BAKICISI BAYAN ÖZLEM SELMASEYFI ÇELIKKAYA \OZGAT \.e sevenlenn^ nerhaba J \oı K 21 Tl Z 588 15 74'ten YÜKSEL ESEN Yatılt da olabilir. Tel: 372 79 39