Catalog

6 KASIM 1989 EKONOMİ CUMHURİYET/ll 'Özyönetim tipi özelleştirme' • İSTANBUL (AA) ANAP Istanbul Milletvekili Adnan Kahveci, özyönetim tipi özelleştirme uygulaması çalışmalannın yapıldığını bildirdi. Kahveci, Sosyalist Parti tarafından Istanbul'da duzenlenen "KÎTIerin özelleştirme nedenleri ve etkileri" konulu açıkoturuma gönderdiği ve oturum başkanı Tuncay Artun tarafından okunan tebliğinde, özyönetim modelinde ozelleştirmeyi Niğde Çimento ve Adana Kâğıt Torba Fabrikası'nda deneyeceklerini söyledi. Kahveci, bu tip özelleştirmede, yönetimın ve kânn da çalışanlarda olması gerektiğini ifade ctti. 6. Plan hedefleri yıprandı G. Planın hazırlanışında temelalınan 1989 yılı üretim tahminleri birçok temel malda 1990 yılının üretim hedeflerine dönüştü. Böyîeceplan hedefleri uygulama yılına girilmeden yıprandı. VECDİ SEVİG ANKARA VI. plan hedeflen uygulamaya girmeden geçersız hale geldi. VI. planın hazırlanışında temel alınan 1989 yüı üretim tahminleri, birçok temel malda 1990 yüının ureüm hedeflerine dönuştü. Boylece plan hedefleri, uygulama yılına girilmeden yıprandı. Hukümet tarafından "dinamik", "gercekçi" ve "makro dengeleri hıtarlı" olduğu göruşü savunularak hazırlanan VI. Beş Yühk Kalkınma Plaru'nın hazırlanmasında tçmel alınan göstergeleri ilk uygulama yılı başlamadan geçersiz hale gelince 5 yıllık hedeflerin de gerçekleşmesı olanaksızlaştı. 1988 yılı fiyatlanyla 103.7 trilyona ulaşacağı tahmin edilen bu yılın gayri safi milli hasılası, 101.9 trilyon lırada kalınca bütün temel dengeler altüst oldu. Planda 1990 yılı icin 1988 fivatlarıyla 109.6 trilyon lira olması öngörulen GSMH toplamı, gelecek yılın programında 107.8 trilyon liraya indirildı. Boylece 1989 için hedeflenen toplam tuketim düzeyine 1990 ortalannda ulaşılabıleceğı, kamu kesiminin bu yıl gerçekleştırmesı gereken yatırım duzeyinin ise 1990'da sağlanabileceği ortaya çıktı. 1989 ıçın sabit fiyatlarla 10.1 trilyon lıra olan kamu yatırım tahmininın 9.7 trilyon lirada kalması nedeniyle, 1990 yılı kamu yatırım hedefleri de 11.1 trilyon lırada tutuldu. Oysa VI. planda 1990 yılı için 11.7 trilyon hra kamu yatınmı hedeflenmişti. Planda 70.9 trilyon lira olması öngörulen 1990 yılı özel tuketim hedefi de programla 69.9 trilyon liraya çekıldi. 1990 için 26 trilyon liralık toplam sabit sermaye yatınmlan da 25 trilyon liraya indirıldi. VI. plan hazırlanırken 12.3 milyar dolar olacağı tahmin edilen 1989 yılı ihracatının 12 milyar dolann altında kalacağı anvını plan döneminın ilk yılının EKONOMINOTLARI OSMAN ULAGAY 1 9 8 8 yılı fiyatlanyla 103.7 trilyon liraya ulaşacağı tahmin edilen buyılın gayrisafi milli hasılası, 101.9 trilyon liradakalınca, bütün temel dengeler altüst oldu. 13.4 milyar dolarlık ihracat hedefi, 13 tnılyar dolara duşuruldu. Ithalatta beklerenin uzerindekı artış nedeniyle l§90 için planda 16.5 milyar dolar olan ithalat hedefi, 17.6 milyar dolara çıkanldı. tımi için programda 1990 hedefi 3 milycn 954 bin tona duşuruldu. 1989'un 380 bin tonluk duz cam üretimı tahmini yerine 1990 ıçın 365 bin tonluk hedef belırlendı. 28 bin adetlik traktör uretimi tahmını yerine de 20 bin adetlık üretim hedefi programa alındı. 1990 Yılı Programına İnamlabilir mi? Cumhurbaşkanlığı yarışı bittı. Şimdi kime rastlasam bu kez de, "Gazetecılerın kulağı deliktir, başbakan kım olacak" sorusuyla karşılaşıyorum. Soruyu soranlara da herhakje iyi gazetecı olmadığım ıçın bu konuda en ufak bir tahmınim dahı bulunmadığını, bir kolon SporLoto oynarsam beiki daha iyi sonuç alabıleceğimi söylüyorum "Pekı ekönomıde ne olacak, 1990 nasıl bir yıl olacak" sorusuna cevap vermek de neredeyse "Başbakan kım olacak" sorusuna cevap vermek kadar zor Nedenı ise açık Türkıye'de ekonomının yakın geleceğı ıçın saptanan hedeflerin bıle hemen hiçbır anlamı yok Bunu kanıtlamak ıçın DPT tarafından hazırlanan 1989 Yıh Programı'nda yer alan 1989 yılı hedefleriyle 1990 Yılı Programı'nda yer alan 1989 yılı gerçekleşme tahminlerini yan yana koyup bir karşılaştıralım 1989 programına göre 1990 prognmma göre 1989 ytlı hedefleri 19M gerçddey» tafc. GSMH Büyume Hızı %50 GSYIH Büyume Hıa %51 • Sanayi Büyüme Hızı %65 %3.3 • Tanm Büyüme Hızı %33 %£3 • Hızmetler Büyume Hıa %2.7 %4B İhracat (milyar dolar) 12.5 11J6 İthalat (milyar dolar) 16.3 167 Dış Tıc Aç (milyar dol) 3.8 51 Enflasyon (ortalama) %49.0 %690 Ayrıca 4.5 trilyon lırada kalacağı tahmin edilen 1989 yılı bütçe açığının 78 trilyon lirayı bulması bekleniyor 1989 Yılı Programı'nda "tasarrufları enflasyona karşı koruyacak bir faiz politıkası" ve "ıhracatın hedefe varmasını sağlayacak gerçekçı dövız kuru politıkası" izleneceği de yazılı Şimdi sız eğer 30 Ekim 1988 de Resmi Gazete'de yayımlanan 1989 Yılı Programı'nı ciddı bir belge kabul edip o belgede yer alan 1989 yılı hedeflerıne göre 1989 yılı için kendinıze bir hedef belırledıysenız, ışınıze bu hedeflere göre yön verdıysenız şimdi herhalde ya Arnavutköy'de balık tutuyorsunuz ve nasıl ıflas ettığınızı düşünüyorsunuz, ya çok toleranslı olduğu için sızı işınızden atmayan patronunuza bu kez 1990 Yılı Programı'na hıç bakmadan 1990 yılı hedeflerınızı belırleyeceğınıze daır güvence verıyorsunuz; ya da ıflah olmaz birısınız ve 1990 Yılı Programı'na bakarak 1990 yılının Türkiye ekonomısi ıçın nasıl bir yıl olacağını kestırmeve çalışıyorsunuz DPT'dekı değerlı uzmanlar alınmasınlar, ama 1989 yılı için bir yıl önce ortaya koydukları hedeflerle şımdı açıkladıkları gerçekleşme tahmınlerı arasında o kadar büyük bir uçurum var kı 1990 Yılı Programı'nda yer alan 1990 yılı hedeflerınin gerçekçilığı konusunda insanın ıçıne ıster istemez kuşku düşüyor. 1990 Yılı Programı'nda yer alan hedeflere göre 1990 yılında ekonominın önemli ölçüde canlanması, GSYIH'nın %5.f GSMH'nın %5 7'lik bir reel büyüme göstermesı; sanayi kesımindeki büyümenın 1989 rakamını katlayarak %6.5'ı bulması, ortalama enflasyonun ise %54'te kalması gerekıyor Butçede 9.4 trilyon liralık bir açık hedeflenıvor. Dış tıcaret cephesınde ise ıhra catın 12.9 milyar dolara, ıthalatın 18.5 milyar dolara yükselme' • bekleniyor. Dış ticaret açığının 56 milyar doları bulacağı, bun < karşın carı işlemler hesabında gene fazla verileceğı belirtiliyor 1990 Yılı Programı hazırlanırken, Türkiye ekonomısının temel çıkmazı bir kez daha gözardı edılmış galıba. Türkiye ağır dış borç servisi nedeniyle zaten kıt olan tasarruflarının bir bölumünü dışa aktarmak zorunda kalıyor. Bunu sağlamak ıçın kımılerının çok övunduğü carı işlemler fazlası verıyor. Şimdi eğer 1990 Programı'nda öngorüldüğü gibı Türkiye 1989 ve 1990 yıllarında da carı işlemler fazlası verecek ve ağır dış borç faızı odemelerı yapacaksa, dışa tasarruf aktarmaya devam edecek demektır Gene öngörülduğu gıbt ıç tasarruflarda buyuk bir artış olmayacaksa, o zaman Türkiye büyük bir tasarruf kıtlığı ya da kaynak darboğazı yaşamaya devam edecektır. Latın Amerıka ülkelerınin 1982'den sonra yaşadıkları deney, bu duruma düşen bir etonomide yatınmlan kamçılamanın ve büyümeyi hızlandırmanın çok zor olduğunu gösterıyor Eğer ılle de büyümeyi hızlandıracağım dıye daha da büyük kamu açıklannı göze alarak kamu yatırımlarına yüklenirseniz bu kez enflasyonun üç hanelı rakamlara tırmanması isten bile değil. Eğer yönetimın enflasyonu aşağı çekme nıyeti cıddıyse 1990'da %5.7'lik bir büyume hızına erışmek çok zor. Özellikle de sana.ı kesiminin öngörulen hıza erışmesı pek olası görünmüyor Yok eğer tersı olur da kurulacak yeni ANAP hükümetı kendin: göstermek ıçın ekonomıyı canlandırma zorlamasına gırişıc ^ bu kez enflasyonda yeni bir patlamaya hazır olmak gerekıyo Türkiye ekonomısi şu anda bıçak sırtında 1990'da yanlış adım atmak ıstemıyorsanız, gelişmeleri çok yakından ızlemek, ona göre hedef belirlemek zorundasınız. 1990 programının bu konuda sıze fazla yardımcı olabıleceğinı sanmıyorum. Temel üretim hedefleri Bazı temel mallarda 1990 yilı üretim hedefleri, VI. planda yer alan 1989 yılı gerçekleşme tahminlerinin dahı gerisinde kaldı. VI. plana göre içinde bulunduğumuz yıl 17.2 milyon ton olarak gerçekleşmesı beklenen buğday üretiminin 1990yıhnda 15.2 milyon ton olması hedeflendı. Şeker pancannda 1989'un 12.5 milyon tonluk üretim tahminine karşıhk 1990 yüı hedefi 11.5 milyon tonda tutuldu. VI. plana göre bu yıl 3 milyon ton olan benzin uretimi, 1990 yıh hedefi olarak 2 milyon 777 bin ton olarak gösterildi. Plan hazırhklannda 1989'da 4 milyon tonu aşacağı öngörulen gübre üre Altıg hesabı VI. planda 1988 yılı fiyatlanyla 1989 yılında 119 tnlyon lira olması öngorulen toplam fiziki üretim, 1990 yılı programında gelecek yıl için 123.1 tnlyon liraya çıkanldı. 4.1 trilyon liralık artışın yaklaşık 2.5 trilyon liralık bölumu "altın işleme" değerlerinin fiziki uretime kdtılmasından kaynaklandı. Şimdiye kadar üretim rakamlan ıçinde dikkate alınmayan altın işleme sanayii, 1990 programıyla birlıkte, "fiziki üretim" kabul edildi. Boylece uretım değerlerı verileri yenıden değiştirilmış oldu. Kadınlann istihdamı • İşSendika Servisi lş ve Işçi Bulma Kurumu ile Ekonomık lşbırliğı ve Kalkınma Teşkilatı'nın (OECD) ortaklasa düzenledikleri "Değişen Toplumda Kadınlann İstihdamı nın Geliştırilmesi" konulu uluslararası konferans 78 kasımda tstanbul'da yapılacak. 15 ulkeden çoğunluğunu kadınlann oluşturduğu uzmanlar ve "bilimcilerin katılacağı toplantının açış konuşmasını Çalışma ve Sosyal Guvenlik Bakanı tmren Aykut yapacak. Tarabya Oteli'nde yapılacak toplantıda "1990'ların Iş Piyasasında Kadınlann istihdamı", "Vasıflı Kadın Işgucunün Yetiştınlmesı ve lş Piyasasına Kazandırılması", "Yerel Düzeyde tstihdam Yaratma Politikalarının Oluşturulması" ve " l ş ve Aile Sorumluluklannın Uyumlu Hale Getirilmesi" konuları ele alınacak. BANKACILAR KARARSIZ Faizde tavan kaç olacak? ANKARA (AA) Bir yıl va de 5860 civannda kalacagını tabdeli mevduatta uzun suredır tavan min ediyoruz." olarak kabul edilen yuzde 60'lık Halen bankadakı mevduata alfaızin delinmesinın ardından, tematif olabılecek bir yatırım arabankacılar, faız ır.dıriminin nere cının çıkmadığını belirten yetkilı, de durdurulacağı konusunda ka iyi bir yatınm sayılabılecek konut rarsızlar. sertifıkalannın tutannın sınırh ve Bazı büyuk bankalann yetkili amacının değişık olduğunu kayleri, faizlerin yuzde 6O'ın en fazla detti. Arsa sertifikası olayında da 23 puan daha altına kadar indi bir suru belirsızlikler olduğunu rileceği göruşünu savunurlarken, ilerı süren yetkili, "Bankadaki padaha küçük bankalann yetkilile rayı çekecek büyuk bir alan halen ri, 1 yılhk faizde yeni tavanm yuz yok. Tuketim mallanndaki fiyat de 55 olacağı göruşundeler. arlışı. bir miktar moduatı daha Bir buyuk bankanın yetkilisi, bu alana kavdrobilir, ama bu fazYapı Kredi Bankası'nın 1 yılhk 4k la olmsız" goruşunu savundu. delı mevduat faizinı yüzde 59'a Başka bir bankanın yetkilisi de düşurmesini, "Dsikolojik bir "1 yıllık faizin yavaş yavaş olsa da indirim" olarak nitelendirirken yiizde 55'e kadar" ıneceği goruşuşunları soyledi: nü dile getırdi. Bunun bir arz ta"Faizde uzua sureden beri >üz lep sorunu olduğuna dikkat çeken de 60, yılhk tavan olarak kabu! yetkili şoyle konuştu: ediliyordu. Bu oranın aşağı çekil"Bankalar, daha fazla zarar etmesinde geç kalındı. Yani çoL yavaş bir indirim oldu. Mevduat sa memek için faizleri daha da duhibi açısından bu oran, enflasyo şurmek zonında. Faizler indirildin» gore negalif bir gelir sağlama ğinde hâlâ me\duatta bir çekilme sına karsın, bankalar bu faizle bik yoksa yuzde 55'e kadar inilebilir." para satmakta guçluk çekiyorlar. Diğer taraftan, \apı Kredı BanDiğer bankalann faiz indirimini kası'nın ardından, tş Bankası ve hızlandırmak amaayla yıllık faiz Akbank'ın da 1 yılhk mevduat faoranı >uzde 60'ın altına çekildi. izini yüzde 59'a indırme hazırlığı Bundan sonra, en fazla 23 puan yaptıkları belirlendi. Vakıflar lık daha indirim olur. Ancak 1 ay Bankası da 1 yılhk faizi yuzde 60*a kadar, vıilık faiz oranlannın vuz indirmek için çalışıyor. ULÜSLARIN (A8D=100) Isvıçre ZENGİNLİĞİ O Satmaima gücü pantesine göre • Dovc kutianna göre 140 Kişi başına 6SYH 1988 toymt OECD Türkiye sınıfta kaldı Ekonomi Servisi Kışı başına gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) uluslann zenginliğinin en iyi ölçütu olarak bılinır. Dövız kurlannı, yani bir ulkenin para biriminin diğer ülke para bınmlen karşısındaki değerinı ulusal gelırle karşılaştırdığımızda, tsviçre'nin kişi başına GSYH'si ABD'den yüzde 40 daha fazla çıkıyor. lstatistikçiler yaşam maliyetlerindeki değişimleri satın alma gücü paritesine göre hesaplarlar. Satın alma gücü paritesi, benzer mallann çeşitli ülkelerdeki fıyatlanm endeksleme yöntemiyle eşıtlemeye dayanır. Ekonomik Işbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyesi ülkeler arasında satın alma gücü pantesıni kullandığımızda tsviçre'nin kişi başına GSYH'si ABD'nin yüzde 14 gerisıne düşuyor. 1988 itibarıyla satın alma gucu paritesine göre ABD, dünyanın en zengin ülkesi durumunda. Satın alma gucu paritesine göre kişi başına milli gelir hesabında ABD'nin yaklaşık yüzde 80 gerisinde olan Turkiye, döviz kuru hesabıyla milli gelir sıralamasında Yunanistan ve Portekiz'in de oldukça gerisinde The Economist Dergisi'nin hazırladığı tabloda yer alan 24 ülke arasında Türkiye, Avrupa Topluluğu'nun (AT) son 3 üyesi Ispanya, Portekiz ve Yunanistan ile birlikte satın alma gücu paritesine göre kişi başına milli geliri doviz kuruna gore milli gelirinden daha yüksek olan 4 ulkeden biri. İslam bankacılığı • ANKARA (AA) Destekleme ve Fiyat Istikrar Fbnu (DFIF) kararnamesinde yapılan değişiklikle, İslam bankacılığı yapan özel finans kurumlarına da DFÎF primi tahsil etme yetkisi verildi. Bakanlar Kumlu'nun dunku Resmi Gazete'de yayunlanarak yururlüğe giren karanyla, DFİF Kararnamesi'nin, fon kesintilerinde uygulanacak kur miktarı ve tahsil edilebilecek kurumlara ilişkin hukümleri değiştirildi. Silah tacirlerine bol kepçe laştırmak, bazı kısıntılan kaldırmak sureti\le kanunun uygulanmasmda bazı kolaylıklar getirilmesi amaçlanmıştır" denildi. "Uygulamada her >ıl ruhsat yenilenmesinin gerek işgucu ve gerekse zaman kaybı açısından getirdigi sonınlara" ışaret edilen tasarıyla, bu sorunları ortadan kaldırmak amaayla sılah ruhsatlanmn 5 yüda bir harç Tasan, silah taşımaya hak kazanan kamu görevlilerinin sahip olduklan zoralım sUahlannı devredemeyeçeklenne ilişkin, halen yururlükte bulunan yasal düzenlemeyı de ortadan kaldmyor. Boylece, söz konusu kamu görevlilerinin, silah taşıması ve bulundurmasında sakınca bulunmayanlara, bu sılahlarını devredebılmelenne ola TURAN YILMAZ ANKARA Dünyanın ünlu sılah markalannın Türkiye'ye serbest bir biçimde girişine olanak sağlayacak silah ithalinde 'son duğum', TBMM'de çözülecek. Uygulamadan sorumlu Savunma Sanayi Geliştırme ve Destekleme ldaresi'nin (SAGEB) *silah talebi arttınlsın' koşulu, Içişleri Bakanlığı'nca hazırlanan bir yasa tasansıyla yerine getinlıyor. TBMM Başkanlığı'na sunulan tasan, süah ruhsatlanmn yenilenme süresini 5 yıl a çıkanyor, birden fazla silah bulundurulmasına ve zorahm silahlanmn 'durumlan uygun' kişilere devredilmesine olanak sağlıyor. Kamuoyunda uzun suredir tartışüan ithal sOah' uygulaması konusunda, artık son adımlar atılmaya başlandı. tçişleri Bakanlığı, SAGEB'in uygulamayı başlatabilmek için ortaya koyduğu koşullan yerine getirmeyi amaçlayan bir yasa tasansı hazırladı. 6136 sayılı Ateşli Silahlar Yasası'nda değişiklik yapan yasa tasansı, SAGEB'in T a lep artmazsa uygulama verimli olmaz" uyarısı doğnıltusunda talebi arttıncı duzenlemeler içeriyor. TBMM Içişleri Komisyonu'nda ele alınacak olan tasannın genel gerekçesinde, Ateşli Silahlar Yasası'nın "günumuz şartlanna cevap verir nitelikte" olmadığı belirtılerek, "Bu itibarla, burokrasiyi azaltmak, rahsat islemlerini cabuk SSK primi • ANKARA (UBA) Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, toplu iş sözleşmesinin imza edildiği tarihten daha önceki bir tarihte yurürluğe girmesi durumunda, yurürlük tarihi ile imza tarihi arasındaki her ay için odenen ücret farkının, önceki ücretle birleştirilerek, tavanı ( >,\ aşmayan ücret farklarından prim kesilmesine karar verdi. V / Silah ithalinden sorumlu SAGEB'in, "talep f arttırılsm"koşulu, TBMM'ye verilen bir yasa SAGEB Başkanı Vahit Erdem, getınlecek ithal silahlardan, mevcut duzenlemetasansıyla yerine getiriliyor. Tasan ile silah kişiruhsatlanmn yenilenme süresi 5 yıla çıkarıhyor, birden lere göre yalnız taşıma ruhsatı sahibioldulerin yararlanabilmelerinin mümkun fazla silah bulundurulmasına ve zoralım silahlanmn ğunu belırterek bu olanağın bulundurma 'durumlan uygun'kişilere devredilmesine olanak sağlanıyor, ruhsatı sahiplerı için de geçerli olması geSAGEB Başkanı Erdem, silah ithalinin Emniyet Genel Müdürlüğü'nce gerçekleştirilmesine ilişkin protokolün de hazırlandığım, önümüzdeki günlerde imzalanacağım söyledi. • im: ahnmak suretıyle yenüenmesi ongoruluyor. Tasan ayrıca, "Birden fazla silaha sahip olanlardan, durumlar. silah taşımaya uygun bulunanlara istekleri halinde her silah için ayn ayn taşıraa ruhsatı verilebileceği" hukmunu getiriyor. Mevcut duzenlemelere gore, kışılerin silah taşımaya uygunluk durumlan ise Emniyet Genel Müdurluğü'nce belirleniyor. nak sağlanıyor. Bu uygulamadan özellıkle, Emniyet Genel Müdurlüğu bünyesinde bulunan ve bir süre önce emniyet mensuplanna dağıtılan zoralım silahlanmn uçuncu kişilere devredilebümesinin amaçlandığı belirtılirken, bu duzenlemeyle ileride de benzer uygulamalann yaygınlaştınlmasınm amaçlandığı ifade edildi. Tasan, içerdiği bir başka önemli duzen lemeyle de ozel kişilerin de atış polıgonları kurabılmelerıne olanak sağlıyor. Trapskeet, tabanca ve tufek atış polıgonlarından, tabanca bulundurma ruhsatına sahip kişüerin de bu pohgonlardan yararlanabilecekleri tasanda yer alıyor. Bu duzenleme, silah sahibi olacak kişilerin istedikleri zaman bu sılahlarını kullanabilmelerine olanak sağlayıcı, boylece de silah talebini arttırıcı bir uygulama olarak nitelendi. Ziraat Bankası'nda huzursuzlıık sürüyor ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Zıraat Bankası'ndakı ucret farklılaşmasıyla başlayan huzursuzluk surüyor. Zıraat Bankası çalışanlarına ayrıcalık gözetilerek yapılan zamlar nedeniyle başlayan tartışma Genel Mudur Coşkun Ulusoy'un açıklamalanndan sonra da durmadı. Banka çalışanları, genel mudurun soruna çozüın getıreceğinı bildirdiği açıklamasının inandırıcı olmadığım soyledıler. Cumhunyet muhabirinin saptamalanna göre, orta>'a çıkan tartışmalar nedeniyle banka yönetimi genel mudurluk duzeyinde guvenlik onlemlerini arttırdı. Genel mudurluk katınm kapılan kapatıldı ve genel mudurun bına onunde bekleyen boş makam arabası dört guvenlik gorevhsince korumaya alındı. 25 yıldır Zıraat Bankası'nda çalışan, adının açıklanmasını istemeyen bir gorevh Cumhunyet'in gelışmelere ılışkın sorulannı yanıtlarken. "Ücret potitikasından kaynaklanan buyuk bir huzursuzlnk yaşandığını" soyledi. Bankanın çeşitli kademelerınde uzun yıllar emek \eren banka çalışanına yoneltilen sorularla, yanıtlan şöyle: Daba once bu tur sıkıntılar yaşandı mı? Hayır, çunku bugune kadar personelin kazanımları da kayıplan da eşittı. Keyfi iıygulamalar çok ender olaylardı. Ücret poütikasındaki yanlışlık sizce ne? Öncelikle yanlış olan Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiğı bir yöntem olan kamu kuruluşlannda sözleşmeli personel uygulaması. Sayın genel mudürün bugune kadar yaptığı açıklamalar ve yazışmalarda çok çaltşana ve sorumluluk yuklenene çok ucret, az çalışıp sorumluluk yuklenmeyene az ucret verileceği söylenmişti. Şimdi tam tersi uygulanıyor. Belirtenen ücretlerden birkaç örnek verir misiniz? Sorumluluk \e mahrumiyete bakılmaksıan büyük şube, kiiçuk şube ve genel mudurluk ayrımı yapılmıştır. Yenışehir Şubesi muhasebecesi 1.400.000 lira alırken, başka bir şubede Kambiyo Mudür Yardımcısı olarak çalışan arkadaşımıza 1.300.000 lira aylık uygun görülmuştur. Merkez şubesinde çalışan lise mezunu 18 yıllık müdür yardımcısı 2.400.000 lira alırken, başka bir şubede yuksek okul mezunu ve 25 yıllık bir mudur arkadaşımız 1.750.000 lıra brut maaş almaktadır. Bu ornekler çoğaltılabilir. Bir personel şube muduru 3 milyon a>hk alarak bankacılık hızmetı yapan otekı mudur arkadaşlarımızın onune geçebılmektedir. 6 KASIM 1989 Dövız Alış 2308 37 1800 07 177 37 1250 61 59 65 322 28 540 73 369 01 1108 73 359 14 1426 24 170 33 16 10 7697 14 3624 61 615 52 Dovız Satıs 2313 00 1803 68 177 73 1253 12 59 77 322 93 541 81 369 75 111' <5 35b i6 1429 10 170 67 16 13 7712 57 363187 616 75 Efektıf IşadanıJarı. ÂT için devrede • ANKARA (ANKA) Turkiye'nin AT üyeliği talebini desteklemek amacıyla buyük işadamlarından oluşan bir heyet, AT Dönem Başkanlığı'nı yapan Fransa'da temaslarda bulunacak. Özel sektorün bu gezisinin, AT Komisyonu'nun Turkiye'nin üyeliğine ilişkin raporunu tamamlamasmdan sonraki günlere rastlayacağı için ' önem taşıdığı belirtiliyor. Rahmi Koç (Koç Holding), Feyyaz Berker (Tekfen) ve Jak Kamhi (Profilo) gibi işadamlarından oluşacak heyetin Fransa gezisi, özel sektorün AT ile ilişkilerinden sorumlu kuruluş olan tktisadi Kalkınma Vakfı tarafından duzenlenecek. Heyetin, Başbakan Michel Rocard, AT Bakanı Edith Cresson ve Maliye Bakanı Beregovoy ile bırer goruşme yapması bekleniyor. rektiğini söyledi. Ancak tasanda yer alan bazı duzenlemeler ve buna göre yönetme1 liklerde yapılacak değışikliklerle, Erdem ın bu görusunun de yaşama geçirilmesinin mumkun olduğu ifade edildi. Erdem, ıthal edilmesi duşunülen silahlann hstesını de hazırladıklannı belirterek bu ithal ışkmini yapacak olan Emniyet Genel Müdürluğü ile SAGEB arasında buna ilişkin protokolün de hazır olduğunu söyledi. Son rötuşlannın yapıldığı belınilen bu protokolün önümüzdeki günlerde ımzalanması bekleniyor. İthal uygulamasına da halen TBMM'de bulunan tasannın yasalaşmasıyla bırhkte başlanabüeceği kaydedildi. \atirmi malı tiretimi • ANKARA (ANKA) Yıllık cirosu 500 milyon lirayı aşan sermaye şirketlerinin üretecekleri ve yurtiçinde satışını yapacakları yatırım malları ihracatı sayılan satış ve teslımler ile doviz kazandıncı hızmet ve faaliyetler kapsamına alınarak yeni teşvikler sağlandı. 7 Kasmt'89 Salı'ya kadar yerlennde geçen ay, 10'dan az ış morklann tescıl ışlemı yapılmatı Sayım Bıldırımi yapıtır. (VUK M IBM Fransa, yıllık yetkili satıcılar topiantısını 243). Ucretlılerın geçen ay alışfa çi çalıştıranlarda ise ağustos (7. ay). Daha önce satılmış ama tra Veraset ve İnııkal Vergısı'nınIstanbul'da duzenledi. 25 tura vefışlert, Vergi Iade Bıldırim ekim aylarında yapılan odemeleKasım 1989 tarıhleri Zarfı'na listelenerek işyenne veri rin Gelir Vergisı vefon kesintilerı fîk ve vergi kaydı eski sahiplerı 2. yart taksıdt odenır. Muhtasar Beyanname ile vergi da adına görünen araçlann yeni sa Emlak Vergisi'nin 2. yarı arasında gerçekleştirilen lir (Alışbelge sınırı 300 bm TL.) toplantıya 500'u aşkın iresine verilmelı ve odenmelıdtr. hiplerı, noter satış belgesı ile ıl tra taksıdı odenır. 10 Kasım'89 Cuma'ya kadar Ücretlılerın geçen aya ait alışfik burosuna başvurmalı. (7. ay Başkalarının adlarma tele konuk katıldı. Boş vıdeo ve ses kaseti imal belge sonuçlan, Vergi Iade Beyan RG. 28.4.1989). fon kullananlar, kendı adlarma • YAPIENDÜSTRİ ya da ithalinden geçen ayın vergi namesi ile vergi daıresıne bıldmlucretsiz devıryapabıhrler. (Yeni ek MERKEZİ Eğıtım Bolumu 30 Kasım'89 Persembe'ye kadar sure 3. ay). kesıntısı Zıraat R'na yatırılır, bıl melı. 198990 donemı dırim ı Turızm Bakanlığı'na gön Kışı ve şirkellerın Kasım'89 BağKur'un kasım aylık prı Taşıl surucu belgelerı yenı faaliyetlerine bir panelle derılır. geçıcı vergısı odenmelı. mı, bankaya ya da posta çekı he lerı ile değıştınlmeti. (Yeni ek su başlıyor. Bugun 16.0018.30 TV satışı bundrol ucretı Z; Kendı adlarma reklam ya sabına yatırılır. saatleri arasında merkezin rede 5 ay) raaı B.na yatırılır, büdırımı TRT panlar ve reklamcılarm geçen aya Ekim'89 Aylık Sigorta Bıl Basın Trafik Kartları yenılerı konferans salonunda Genel Md.ğune yollanır. aıt llan Reklam Beyannamesi ile dırgesı, SSK Bolge Md 'ne verılır ile değıştırilmek uzere valihktere duzenlenecek olan panelin Eğlence, Yangın Sigorta, Akarya ve prım tutarı odenır. konusu "Konut ve Arsa başvurulmalı (2. ay). 15 Kasım'89 Çarşamba'ya kadar kıt Tuketım Beyannamelerı bele 9'dan fazla ışçı çalıştıran ış Tarama özellıklı telsiz ve Sertifikası Uygulaması!' Geçen ayın Banka ve Sigor diyeye verılır ve odenir. yerlerinde, geçen ayın: a) 6'şar ay amalor bantlı verıa, alıcı ve Panelin yonetıciliğini Prof. ta Işlemlerı Beyannamesi, vergi Dr. Ilhan Uludağyapıvor. 27 Kasım'89 Pazartesi'ye kadar lık donemtere gore değişen Konuı verıcıalıcı cıhazları ızınsız kulladaıresıne verılır ve odenır. E.Y. Fonu Bıldırımi, SSK Bölge nanlar Telsiz Gn. Md.'ne başvur • EMLAK BANKASI Anlaşmalı matbaatarca ge Geçen ayın KDV Beyanna Md.'ne verilir, tutarı banka ya da malı. (3. ay RG 24.8.1989). tarafından kullandınlan çen ay basılan ve dağıtılan fatu mesi vergi daıresıne verılır, fazla sıgortaya yatırılır. b) Ücretlerden Bağımsız çalışan muhasebe "Tüketıci Kredisi" miktarı 5 ra, P.S.V. ve reçetelerın bıldırımkesıntı varsa odenır. Zorunlu Tasarruf Kesıntısı Bıldılerı, vergi daırelerı ile defterdarlık Kurulu kooperatıfler, ana rimı ve Lıstesı, Zıraat B'na yatı meslek sahiplerı geçıcı ruhsat al milyondan 15 milyona lara verılır. sözleşmelertnı 3476 s. Kooperatıf rılır, makbuz ve bıldırımın bırer tnak uzere ıl defterdarltklartna yukseltüdi. başvurmalı, (5. ve 6. av RG Eczaneler, Tapu Sıcıl Mudurler Yasası 'na gore yeniden duzeıı orneğı SSK'va verilir. • ÇAĞDAŞ MONİTÖR adlı 13.6.1989). luklerı, Mımar ve Muhendısler, lemelıdırler. (13. ay RG yeni bir gazete yayın 1988'de alınan muteahhıtlik Imalat yapan Kuyumcu, Mıhla 25.10.1988) Geçen yıl perakende satışla hayatına başlıyor. Çağdaş macı ve benzerlerı ile anlaşmalı Yururlüktekı Dış Tıcarel karnelen yenılerı ile değıştmlmc rı 20 milyon lirayı aşan peraken Monitor, bilgisayar ve çevre matbaalardaki reçete basımı, Sermaye Şırketleri, yeni kararna lı (ilk ay RG 20.4.1989), decıler, I aralıktan önceyazar ka birımleri, buro makineleri ve Zıraı Gelir Vergısı'nın 2. tak sa hazırlıklarını bıtırmelıler. M.G.B. Gel. Gn. Md. Vergi tstth meye uyum sağlayacak düzenleıletışim sektorundekı barat Şubesi Ulus / Ank. adre meyı yapmalıdır. (4. ay RGsıdı (1/3) odenır. Fındık bahçesı sahiplerı w gelişmeleri yansıtan; bu > sine Ekım'89 aylık bılgı form ve 27.7.1989) Yıllık G.V. Beyannamesi vebıldırımleri doldurularak taahhutren tıcaret ve serbest meslek sahip ışletıcılerı (ozel hukuk tuzel kışt alanda faaliyet gosteren 28 Kasım'89 Sah'ya kadar lu gonderılmelıdır. lerı, geçen ayın Vergi Iade Beyanlerı, kamu kurum ve kuruluşları), firmalarla bu araçları Daha once alınmış, ama tes naınesı'nı verırler, oncekıaym ver Tarım Orman ve Koyışlerı ıl ya da kullanan çağdaş ışletmeler 20 Kasım '89 Pazartesi'ye kadar ulı yapılmanuş lasıık tekerleklı ta gi ıade luiarını alırlar. ılçe mudurluklenne bıldırımde arasında kopru kuran bir 10'dan fazla ışçı çalışııran ış rım Iraktor, romork ve yart ro Çıflçıler tarafından Ekim bulunurlar. (5. ay RG 9.7.1989). yayın olmayı hedeflıyor. IŞADAMININ KASIM 1989 GUNLUGU TIM.IT ARHI KISA KISA DÖVİZ KURLARI Dövızın Cınsı 1 ABD Doları 1 Avustraıya Doları 1 Avusturya Şılını 1 Batı Alman Markı 1 Belcıka Frangı 1 Danımarka ,<ronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florını 1 Isver Kronu 1 Isvıcre Frangı 100 Italyan Luetı 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlın Suudı Arabıstan Rıyalı Ahs Efektıf Satış 2319 94 1809 09 178 26 1256 88 59 95 323 90 543 44 ^70 86 V 1 4 28 İ60 94 433 39 171 18 16 18 7735 71 3642 77 618 60 2306 06 1769 47 177 19 1249 36 58 64 319 06 53154 368 64 1107 62 355 55 1424 81 167 43 15 94 7566 29 3620 99 605 06