Catalog

uumnurıyeı .MUIIUI ^uiD.unjrı ınaıtJMCıii» ve oazetecılık TUrk Anonım Şırketı adına Nadir \»di, # Gcne! Yayın Müdurtl H ı n ı Ctmtl, MOesMse Mudürü: Emint Lş.klıgil. Yazj Işlcri MüdürU Ofcıy GörasJl, • H»ber Merlcezi MUdürü Vılçıa Btytr, Styfa DOzeni Yonetmeni: AN Acar, # Ttmsıtater ANKARA: Vılfin Dot»n, İZMIR: Hikoet Çttlnkly», ADANA: CtU BaşİHfiç. TAKVIM 20 ŞUBAT 1987 tmsak: 5.21 Güneş: 6.46 Istanbul Haberierı. Rehı Öz, Dış Haberler Ergun Balcı, Ekonomı: O ı u ı U»f*y, KdltOr: Cd«l Üster, Magazin: Mtbatt Y«jin, Spor Danısmanı: Abdnlkadir Yöcıtaua, Düzelune: Reflk Durta», BUimEgium: Şahlo Alpay, tsSendıka: ŞBtaın KftencJ, HaberAraîtınna: Uhk Giidcnlr, Yurt Haberfcri: N'ecdM Dofaa • KoordınatOr: Akoct Kondsu, • MaJı Işler Erol Ertlt, # Reklam: Ayje Toraı Ek Yavınlar: Huly» Akjol • Idrc HttMyi» Gürer, Işletmc: Önder Çdik, BilgıUlem: Nail laal. öğle: 12.23 lkindi: 15.20 Akşam: 17.50 Yatsı: 19.09 Basan ve Yayan: Cunhuriytt Malbaacılık ve Gazetecilik T. 39/41 CaJaloğJu, Î4334 Ist., PK 246lsunbul, Tel 512 05 05 (2 Bumlar: Ankara: Ziya GökaJj Bulvan lnkıtop Sokak, No: Telra 42344 • tznin H Ziya Bulvan, 1352. Sok. 2/3, Tel: 22 52359 • Aduı: Çakmak Cad. No: 134 Kat 3, Tel: 1455 Sağlık Bakanlığı, AIDS Genelgesi'ni valiliklere gönderdi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tüm illerin valilikkrine bir genelge yollayarak, AIDS Yüksek Kurulu'nun kararlanna uyulmasını istedi. Bakanhğın genelgesinde, AIDS konusunda riskli grup olan genelev kadınları, homoseksüeller ve sık sık kan ve kan ürünleri tranfüzyonuna gerek duyulanlann taraıınıası istendi. Genelgelede ayrıca, bütün sağlık kurumlarına yeterince prezervatif dağıtılmasının sağlanması gereği de vurgulandı. Valilikler, iğneci, sünnetçi ve hacamatçılar için de uyarıldı. Valiliklere dün gönderilen genelgede, "Son günlerde dünyanın pek çok ülkesinde sık göriilen AIDS memleketimizde de görülmeye baslanmıstır" denilerek, bu nedenle Sağlık Bakanlığrnın bir AIDS Yüksek Kurulu oluşturduğu bildirildi. Kurulun ilk toplantısında bulaşıcı ve salgın bir hastalık olması nedeniyle AIDS konusunda halkın bilgilendirilmesi, sağlık personelinın eğitimi ile alınacak önlemleri kapsayan bir dizi kararlar aldığı kaydedilerek, bu kararların titizlikle uygulanması, uygulamaların izlenmesi ve Sağlık Bakanlığı'na bu uygulamalar hakkında bilgi verilmesi istendi. Bakanlığın genelgede uyulmasını istediği kararlar şöyle sıralandı: " Bütün kan merkezleri ile kan ve kan ürünleriyle uğraşan ünitelerde alınan kanlar AIDS. sıkı takibe alıııdı GENELGEDEN mMütün kan merkezlerinde alınan kanlarda AIDS yönünden mutlaka araştırma yapılacak. mMütün sağlık kurumlarına yeterince prezervatif dağıtılması sağlanacak. %3eneley kadınları, homoseksüeller, kan Yastalığın bulaşmasında rol oynayabilecek hastane araçları, mümkünse kullamldıktan sonra ürünlerine ihtiyaç duyulanlar, sık sık taranacak ve bu kişilerden kan alınmayacak. atılacak. ialka iğneci, sünnetçi ve hacamatçı gibi M. üm sağlık kuruluşlannda enjektör, sonda ve hastalığın yayılmasında etkin rol oynayacak benzeri araçlar, bir kez kullamldıktan sonra kişilere rağbet etmemeleri öğretilecek. yakılarak imha edilecek. da mutlaka AIDS yönünden araştırma yapılması, kontrolü yapılmamış kan ve kan iiriinlerinin kesinlikle kullanılmaması, Hastalığın, virüsü taşıyan kişi ile cinsel ilişki, virüsJü kan ve kan ürünlerinin nakli, virüslü kanla bulaşmış şınnga, iğne ve diğer aletlerle sağlam kişilere bulaştığı göz önune alınarak, risk gruplannın (genelev kadınlan, homoseksüeller, sık sık kan ve kan ürünleri transfüzyonuna ihtiyaç duyan hastalar gibi) ilinizdeki imkânlar ölçusünde taranması, bu gibi şahıslardan kan alınmaması, Elisa testinin pozitif olması kişinin viriis ile karşılaşması demektir. Ancak, bazı degişik virüsler yan/ış pozitif sonuç aiınmasına neden olabilirler. Bunun için Elisa ile pozitif bulunan ve şüpheli olan bütün kan örneklerinin Ankara Kızılay Kan Merkezi, tzmir 9 Eylttl Üniversitesi Tıp Faküllesi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı ve Istanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalında kurulmuş 'Doğrulama merkezleri'ne eönderilmesi, doğrulama merkezlerince pozitifNği kesinleşen vakaların taşıyıcı ve\a hasta elarak Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürlüğü kanalıyla bakanlıgımıza bildirilmesi, Hasta ve taşıyıcı olarak belirlenen kişilerin yakın çevresinin hastalık yönünden taranması, taşıyıcıların periyodik oiarak izfcnmesı, Hastalığın bulaşmasında rol oynayabilecek hastane araçlannın (küvet, lanset, spekülüm, sonda, enjektör, dil basacağı gibi) olabildigince tek kullanılmak (disposable) olmasına dikkat edilmesi, mumkün olmadıgı halteıde l/10'luksod>um hipoklorid (çamasırsuyu) ile 15 dakika dezenfekte edilmesi. AET'nı mücadi n rüksel (ı MJ Ekonorr (AET) 1987 göriışmeleri. AIDS'le mü( programları milyar Türk bir fon ayırc AIDS araştıt konusunda u arasmda kar, bıtgi alışverij geliştirilmesi kararı alırket toplandığı bi gösteri yapaı homoseksüel kaynağmm h olarak gösteı protesto ettil ttalya Savun. askerlerini A geçirme kara Tüm sağlık kurumlannda kullanılmış olan tek kullanımlık enjektör, sonda ve benzeri malzemelerin, ekleriyle birlikte yakılarak imhasının sağlanması, İlinizde hizmet veren resmi ve özel laboratuvariann bu konuda titizlikle denetlenmesi, Bütün sağlık kurumlanna (sağlık ocağı, ana çocuk saglığıaile planlaması merkezi, kan merkezi vb.) yeterince prezervatif dağıtılmasının sağlanması, Sağlık personelinın hizmet içi egitimlerle A£)S hakkında bilgilendirilmesi, Bakanhğımızca gönderilen broşürlerden de yararlanıiarak haik eğitiminin sağlanması ve gene halkımızın iğneci, sünnetçi, hacamatçı gibi hastalığm yayılmasında etkin rol oynayabilecek şahıslara rağbet etmemelerinin öğrefjtaıesıdir." Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Mustafa Kalerali adına Müsteşar Tandogan Tokgöz'ün imzasını taşıyan genelgenin sonunda, "Yukanda belirtilen ve AIDS'in memleketimizde yayılmasını önlemeye yönelik hususlann titizlikle uygulanması, uygulamalann takip edilmesi ve bakanlıgımıza bu uygulamaiar hakkında bilgi verilmesini önemle rica ederim" denildi. AIDS'i enjektö / ' stanbul H Bayrampa AIDS'li oldu mahkum Hat Kodal'm has, enjektörden ı Istanbul Vall lsviçre'de erc Halil tbrahin Türkiye'ye gı sonra Bakırk Hastalıkları ı tedavi altına Marmara Ün Fakültesi'nce tahlilinden sc olduğunun h söyledi. Amerika'da sigara içimine getirilen sert kurallar tiryakileri zorlayacak Sağlık Yasa Tasansı, komisyonda görüşülüyor ABD'de sigaraya harşı 'resmi savaş Sağlığııııızın geleceği tartışılıyor IBD'de 40 eyalet, camuya açık yerlerde igara içimini 'asakladı. 33 eyalette ren, otobüs ve ramvaylarda, 17 yalette ise ofis ve şyerlerinde sigara çilmesi kısıtlandı. Her şyeri sigara içen >ersoneline, bu steklerini yerine etirebilmeleri için telli mekânlar östermek zorunda. 0 kişiden fazla apasitesi olan ıkantalar, apasitelerinin yüzde O'ine kadar olan bir ölümünü sigara •mevenlere avıracak. mamen yasaklayan bir kararnameyi açıklamas bekleniyor. Karara karşı çıkan Ticaret Odası, sigaranın zararlarının bilincinde olduklannı, fakat müşteriden hiçbir şikâyet gelmedikçe yasaklama yapmanın anlamsız olacağını açıkladılar. Bu arada birçok özel kuruluş, şirketleri içinde sigara içmeyi düzenleyen kuQllar koydu ve yasaklar getirdi. Nort ! hem Trust Bankası 4 bin 500 ça ' lışanına sigara içmeyi, belirtilen yerler dışında yasakladı ve iste,! yenlerin katılması için sigarf bı ' rakma programları düzenledı. ABD'de 1980 yıhnda firmaların yüzde 16'smda sigaraya karşı kurallar konurken bu ora 1986'da yüzde 42'ye çıkti. TÜTÜN LOBİSt W US News and World ftcpaıt dergisi Amerikan Kongresi içinde, tütün lobisinin etkisini kaybetmeye başlandığını, tutun üreticilerinin de sigara firmalarına Sigara yapımcılarının yeni "pazar"ı vegöz malar, sigara içmekte "direnen" siyah nüfude hedefı, siyah ırk... Sigara konusunda ABD sa yönelmekten başka çare bulamadılar. Siyah tütün ihtiyaçlarının dörtte birini ithal etmelerinden dolayı kıztoplumuyla ilgili bir araştırmada, sigara içen lara yönelik yoğun reklam kampanyalarımn Magazin Servisi Amerikan ler arasmda, siyahların çoğunlukta olduğu be sonuçları da hiçfena sayılmaz. Sigara üretici gın olduklannı bildirdi. Kongre'den gelecek aylar içinde birtaetimi sigaraya ve sigara içenlirlendi. Siyah ırkın sigara içmeye, beyazlardan siyahlardan ümitlü.. leri çok kısıtlamanın çıkması bekle• karşı resmen kampanya başe 1020 yıl sonra başladıkları; ama kısa zamanniyor. Time dergisinin haberine ttı. Yonetim geçen hafta kada, "açığı kapattıklan" ve hatta başı çektikRAKAMLARLA ABD DE SİGARA TİRYAKİLERİ göre, Demokrat Parti'den Mike uya açık yerlerde sigara içimileri ortaya çıktı. Btyn Mufas Slyah »üfas Synar basılı sigara reklamlannın kısıtlayan tedbirler alınacağıABD (Jlusal Sağlık Merkezi istatistiklerine yasaklanmasını teklif etti. AmeERKEK açıkladı. Butun devlet dairegö're, siyahların yüzde 45 V sigara içiyor. Bu rikan Kongresi televizyon ve radoran, ABD'de sigara içen insan sayısının yüz 20 ytşm fetüıufekl 1 "sigara içilmez" levhalarıy% 449 % 37 1 ttn flitns yodan sigara reklamı yayımlande 35 'ine denk düşüyor. donanırken, Genel Hizmetler masını 1970 yıhnda yasaklamış42 0 52 0 öte yandan, sigara içen siyah kadınlarla be 2534 liresi, 6 bin 800 hükümet bitı. Mike Synar'ın teklifi, bu çe42 4 44.2 3544 yaz kadınlar arasındaki oranda, genelde pek sında çalışan 890 bin kişinin şit tedbirlerin hiçbir ülkede sigafark yok. Her iki grupta da yaklaşık yuzde 30 488 ara içimini kurallara bağladı. 400 4564 ra tüketimini azaltmadığı gerekdolayında sigara tiryakisi var. Ancak sigaraya 85'ln Bstfnde ABD'de sigara aleyhtarı ilk 27 9 16 6 çesiyle protestoyla karşılandı. pımcısı firmalar için büyük önem taşıyan ve mpanya 1969 yıhnda, yakın KADM Amerikan Kişi Özgüriükleri Bir2534 yaş arasını kapsayan kesitte, sigara içen 20 yaşın fetündekl • arkadaşını akciğer kanserinligi, reklam yasağının anayasasiyah kadınların oranı, beyaz kadmlannkinden n kaybeden Betty Carnes ta%300 % 30.6 ttmnifııs ya aykırı olduğunu ileri süreryüzde 11 daha yüksek. Aynı yaş kesitinde, si"ından başlatılmıştı. Carnes'ken, sigara kampanyasının lider432 316 2534 gara içen siyahların oranı, yüzde 42 olan be^abaları kısa surede sonuç verleri, halkın sağlığı söz konusu 365 3544 356 yazlarm oranımn yarı fazlası... ş ve 1970'te hava yolları taşıolunca her önlemin kanunlara ABD'de beyaz nufusun büyük çoğunluğu343 cılığında sigara içen ve içme4564 30.6 uygun olduğunu savunuyorlar. nun sigaradan soğuması üzerine, satışlan ola 65'ln isMMe ılerin uçaklarda ayrı yerlerde 94 17.4 Kongre'nin reklam yasağının ğanüstü bir düşüş gösteren sigara yapımcısı firırması karara bağlandı. Kaynak ABD Ulusal Sağhk Merkezi istatıstiklerı 1980 yanı sıra, sigarada şu anda 16 r 3'te ise Arizona, karnuya cent olan verginin iki katına çık yerlerde sigara içilmesini kı gara içenlerin sadece kendileribirler alınmaya başlandı. ye kadar alınan en sert antikanlması, uçaklarda sigara içiayan ilk eyalet olarak öne çık ni değıl, çevrelerinde bulunanları ABD'de daha şimdiden 40 sigara kurallarını açıkladı. Ma minin yasaklanması ve AmeriCarnes başarısını "İnsanlar da zehirlediklerini açıklayarak, eyalet kamuya açık yerlerde si yıs ayının 7'sinden başlamak kan ordusuna indirimli sigara saık sağlıklarıyla daha çok ilgi konuyla ilgili arastırmalan bası gara içimini yasakladı, 33 eyalet uzere, kamuya açık banka, tışının kaldırılması bekleniyor. i>orlar, eskiden azınlıkta ol na sunmuştu. Butün araştırma te tren, otobüs ve tramvaylarda, okui, hastane ve işyerlerinde, "Sigaraya hayır" kampanya•larını düşundükleri için ses lar sigara içmeyen kişilerin, sa 17 eyalette ofis ve işyerlerinde si taksilerde sigara içmek yasakla sının olumlu etkilerini açıklayan ırmayan, cesaret edemeyen si dece sigara içilen ortamlarda bu gara içilmesi kısıtlandı. Her iş nıyor. 50 kişiden fazla kapasitesi Dr. C. Everett Koop kampanyaa içmeyenler artık haklarını lunmaları yuzunden sigaranın yeri sigara içen personeline, bu olan lokantalar, kapasitelerinin ya başladıkları sırada Amerikan umaya başladı" diyerek açık yol açtığı kanser, kalp rahatsız isteklerini yerine getirebilmeleri yüzde 70'ine kadar olan bir bö nüfusunun yarısının sigara içtir. lıklan ve diğer hastalıklara yaka için belli mekânlar göstermek lümünü sigara içmeyenlere ayı ğini, bu oranın şimdi yüzde iünümüzde Amerikan sigara landıklarını kanıtlarıyla ortaya zorunda. racaklar. Beverly Hills şehir 29.9'a düştuğunü ve bunlann da ışının liderliğini yapan Dr.C. koydu. Koop'un raporu kamumeclisinin de gelecek hafta için yüzde 87'sinin sigarayı bırakNew York'taki Kamu Sağlığı rette Koop, aralık ayında si oyunda yankılara yol açtı ve ted Kurulu geçen ay ABD'de şimdi de lokantalarda sigara içimini ta mayı istediklerini belirtiyor. 9 Sandra Türkiye stanbul (a. c Şarkı Yarı; yılki bihncisi Sandra Kim, Türkiye'ye ge yaşındaki San şubat cumaru Ankara An S yapılacak 198 Turkiye finalı söyleyecek. St annesi Anna, Morino Atria eşi Kikine ile Havalimanı 'n> giımek uzere içhatlar lerml restoranında j Sandra'nın şi< barbunya pila sarma gıbı Tt> tercih ettiği d, / Bakan Kalemli: "60 yıllık sistem terk ediliyor. " T.T.B. Başkanı Prof. Fişek: "Tam gtin çahşmada hekime seçme hakkı tanınmah." ' Türk Ecz. Birliği Başfçanı Tanker:%'Sağlık hizmetleri daha da karmaşık olacak. " • Türk Diş Hekimleri Bir. Başk. Bilgıner: "Diş hekimlerinin Tunlanmn çözümüne yer verilmemiş. " ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Sağlık Hizmetleri Temel ÎTasa Tasansı, TBMM Sağlık ve 5©s\a! Işler Komisyonu'ndagOriısüIdü. Komisyonun dunkü toplantısinda goruşlerini açıklayan ilgili mevlek odaları temsilcileri, tasarıyla "Işlerin daha da kanşacagını" bildırdiler. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Mustafa Kalemli ise 60 v »1lık sağlık sisteminin bırakıldığını, tasarıyla yeni ve modern bir sisteme geçileceğinı sa\undu. Mustafa KaJemfi, tasan üzerine ön tartışmalann yapıldığı komisyon toplantısında, boyle bir duzenlemenin yapılamasında geç kalındığın: bildirdi ve yıllardır beklenen, buiun dunyanın kullandığı modern bir sağlık sistemı kurulması için adım atıldığını söyledi. Turk Tabipler Birliği Başkanı Nusret Fişek ise doktorlann tam gun çalışmalarından >ana olduklannı, ancak hekımlerin zorlanmaması gereküğini beUnerek, tasanda yer alan sağlık sigortası primlerinin yüksek olduğunu anlattı. Sağhk sigonası bulunmayanların geçim sıkıntısı içinde olduklannı ve bu primı odeyemeyeceklerinı bildiren Fişek, tasanda öngörulen primi, "bir ne»i vergi" olarak niteledi. Türk Eczacılar Birliği Başkanı Metin Tanker. tasarıyla sağlık hizmeılerinin daha karmaşık duruma gireceğini bildirerek, prim miktarları konusunda Fisek'in goruşlerine destek oldu. Turk Diş Hekimleri Birliği Başkam Yılmaz Bilginer ise, tasanda diş hekimlerinin sorunlarının çözümüne de yer verilmesini istedi. Yüksek Ihtısas Hastanesı Başhekimi Kemal Bejazıt tasamı, sağlığın anayasası olarak niteledi \e sağlık harcamalarının finansmanı için ozel bir uzmanlık bankası kurulmasını onerdi. YÖK temsilcisi Dogan Karan, yeni kurulan tıp fakultelerıni savundu ve fakülteler için "Buradan mezun olana muayene olmayız" biçiminde yapılan eleştirilere değinerek, "Bu büyffc haksulık. Fakultelerden çokHkşanlı hekimler >etişiyor. Tasotgecikmiştir ama yararlıdır" diye konu^tu. Emekli Sandığı Sağlık Daire Ba^kanı Lutfu Koşelioglu ise kort>ucu hekimlik hizmetlerioin bu tasarıyla işletmeye dönüşLirüJmesinın sağlanabileceğini sa> undu. . Sağlık ve Sosyal Işler Komisyonu'nda tasan uzerinde görüşlerıni açıklayan DPT temsilcileri, sağlık görevlisi yetiştirme hedeflerine ulaşılamadığını belirttiler ve buyuk şehırlere akın olmasından yakınarak, şunları soylediler: "Sozleşmeli personel ucrellerinin nereden odeneceği tasanda açık degil. Gunumuzde nufusun \uzde 50'si sağlık sigortasından yararlanıvor. Geri kalan >ıude 50°sinin de prim ödejerek sigorta>a ka\uşturulması amaçlanıtor. Ancak bu primi >uzde 35 ode>ebilir. vuzde 15 prim ode\eme\ecek dunımda." Ote yandan, DSP Grup Başkan Yekili Sururi Baykal. dun duzenlediğı basın toplantısmda sağlık hizmetleri temel yasa tasarısını eleştirdi, MiUi Savunma Bakanhğı'nın kapsam dışı tutulmasını anlamsız olarak niteledi. Geçici ve surekli meslekten çıkarma yetkisinin bakanlığa verılmesinın sakıncalanna dikkatı çeken ve bunun yargı guvencesi altına alınmasını isteyen Baykal. şoyle konuşıu: "Bu tasanyla sağlık hizmelleri açıkca şirketleşlirilmektedir. Vatandas kâr amacıyla harekel eden ellere bırakıuyor. Bu sistemk devlel sağlık hizmellerinden tamamen ya da kısoıen çekilebilecek ve yerini ozel sektore bırakacakdr. Bu, valandaşın sağlığı ile oynamak demektir. Tasanyla Sağlık Bakanlığı'na verilen yelkiler, kfyfiyele, kotu kullanılmaya elverişli olduğu gibi. bakandan bakana degişmeyen kalıcı ulusal bir sağlık polilikasının yerieşmesine de engel teşkil edecektir. Araç sağlıksız, amaç karanlıktır." Sigara üreticisinin umudu siyahlarda 16 burs A nkara (a.t JM. ilişkiler ç 19871988 ögrı Hollanda huk Ürdün hükum araştırma, 2'si derecesınde, 5 sahada olmak 12 burs verıldı Cençlık ve Sp< Bakanlığı 'ndat açıklamaya gö hükumetince v burslardan Ho üniversite, bir öğrenim kurun sanatlar akade konservatuvan. yapmak isteyeı yararlanacak. Madeni j toplantısı ingapur (ÜJ ulkelerden eski madeni pa ve koleksiyoneı sonunda Singaj yapılacak "Ulu Madeni Para I bıraraya geleceı Toplantılarda, t değişik boigeleı milyon dolar dı az bulunan esk sergilenecek. 4 nkara Bakkallar Derneği Başkanı: Eski deterjan ^enisiyle leğiştirilsin Deterjanda asılsorun,çevre kirlenmesi ZAFER ARAPKİRL! Kimya Sanayicileri Derneği Başkanı Alber Bilen, deterjan uretiminde kullamlan hammaddelerden DDB ve LAB'ın birbirine tercih edilirken, çevre kirliliği ve korunmasının ön planda duşunülmesi gerektiğini belinerek, "Buolann her ikisi de kanserojen maddeler değildir. Ancak bileşiminin daha kolay çozıden ekmentlerden oluşması nedeniyle LAB'ın kullanılması dahı yararlıdır" dedi. Yaklaşık 40 yıldır kimya sanayiinde aktif olarak görev almış bulunan ve bu sektörde üretim yapan önde gelen firmalarda yöneticilik yapmış bulunan Alber Bilen, temizlik maddelerinin uretiminde kullamlan birçok bileşiğin çevre kirlenmesi açısından benzer etkileri olduğunu kaydetti. "Sabunda da, deterjanda da, şampuanlarda da, hatta diş macunlannda da kullamlan bazı maddeler, gerekli antma sistemlerinde, atıklan temizlenmedikce çevreyi kirietirler" diyen Bilen, öncmli olanın bunu önlemek olduğunu da belirterek, "Yoksa, bu ürunlerin insan saglıgına zarariı ve>a kanserojen etkisi soz konusu değildir" şeklınde konuştu. Pıyasada satılan deterjanlarda kullamlan DDB (dcdosil benzen) adlı maddenin kanserojen etkılen bulunduğu ve bu nedenle vakit geçirilmeden LAB (lineer alkil benzen) kullanımına geçilmesi yolundakı taruşmalara ışık tutmak amacıyla konuşan Kimya Sanayicileri Derneği Başkanı Alber Bilen sorulanmız] şöyle yanıtladı. Kimya Sanayicileri Derneği Başkanı Alber Bilen: ALBER BİLENTDEN Ğnemli olan çevre kirlenmesinin önlenmesidir. Gerekli antma sistemi kurulmadıkça LAB'lı deterjan da çevreyi kirletecektir. Bugün kullandığımız. bulaşık deterjanlarında da, çamaşır deterjanlarında da, şampuanlarda da, hatta diş macunlannda bile benzer maddeler kullanılıyor. Hiçbiri kanser yapmaz. Ama atıkları temizlenmezse doğayı hepsi kirletir. Gelişmiş ülkeler de DDB'yi terk edip LAB'a geçmişlerdir. Bizde de LAB'a geçilmelidir. Ancak eldeki DDB'li stoklan imha edelim demek anlamsızdtr. Çünkü gerekli arıtmayı sağlayamazsanız, LAB'lı deterjanlar farkh sayılmaz. bilirım. Turkiye'de maalesef çevrenin önemi geç anlaşılmıştır. Bunda hepimiz kabahatliyiz. Deterjanlann çevre kirienmesine etkisi nedir? BİLEN Once, şunu ele alalım. Deterjan nıçın çıktı? tnsanlar sabunu kullanırken niye deterjana kaydılar? katlar, insanların ihtıyacından çıkar. Tabiı elyaflardan yapılan giysiler varken niye sentetik elyaflar çıktı'' Bunlann nedeni doğadaki, doğal hammaddelerin yeterlı olmaması ve zamanla tükenmesıdir Sabunda da bir yağ problemi var. Genelde yemeklik yağların kullanıldıgı bu sektörde, bir ANKARA (ANKA) ınkara Bakkallar ve Bayiler )erneği Başkanı Bendevi Pamdoken, radyasyon ve de;rjan tartışmalarının kuçük snafı zor durumda bıraktıını açıklayarak eski deterınların yenileriyle değiştirilıesini ya da zararın üreticı rma tarafından karşılanmanı istediklerini söyledi. Bendevi Palandöken dümlediği basın toplantısında > günlerdeki DDB ve LAB n rtışması sonucu, elınde derjan kalan esnafın zor duımda olduğunu açıkladı. snafın sermayesinin yüzde )'unun deterjan ve temızlik addeleri olduğunu belirten ılandöken "Bugun Ankacsnafının elinde 7 milyar alık deterjan sloku vardır. mdi soruyoruz: Esnafın nde kalan milyariarca lira; deterjan ne olacak? Bu terjanları, firmalar geri ıcaklar mı? " şcklinde ınuştu. Alber Bilen. Deterjan tartışmalannda, bu sektörde birçok tirmanın temsilcilerinin de uyesi olduğu derneğinizin yaklasımı nedir? BİLEN Derneğımiz bu konuda tamamen nötr olma durumundadır. Derneğımızın bün yesinde sabuncular da var| deterjancılar da var, muhtelif kimyevi maddeler ureten ureticiler de var. Bu nedenle problemi ilmi yönden ve sanayınin menfaatleri yönünden ele alırız. Ama buna bakarken hiçbir zaman insan ve çevre sağlığı ikinci derecededir diyen bir dernek değilız. Bunun da kanıtı olarak, çok yeni oian derneğimızın, ilk duzenledığı semınenn "çevre sorunlan' konusunda olmasını göslere zaman sonra yağ bulamama tehlıkesi olacak• tı. Bugun dahi yeıerli olmadıgı için bir kısmını ııhal ederiz. Onun için ham petrolden deterjan ımali başlamıştır. Turkiye'de deterjan yapmak için TSE'nin standartları var. Örneğin bulaşık deterjanı için yüzde 15 DDB, yuzde 5 de etoksilat kullanma şartı getiriimiş. L'reticilerimiz bu standartlara uymak zorunda. Ama bunları kullanmak da nelicede ınsanlara kalmış. İsteyen sabun kullanır, isteyen de deterjan kullanır. Bu, tuketicinın tercihine kaJmış bir şey. Şimdi deterjan kullanımında çeşitli hammaddeler kullanılabılır. Bir tanesi DDB (dedosıl benzenj'dır, ötekı TPB tetapropylen benzol)dir, bir diğeri LAB (lineer alkil benzen). Bunlar terkip itibanyla farklı maddeler değildir. Bunlar birer organik halkalı yapıya sahiptir. DDB ve TPB sağlam, halkalı bir yapıya sahip olduklanndan, parçalanması güçtur. LAB (lineer alkil benzol) ise düz bir maddedir, ucunda benzen halkası var, fakat parçalanması kolaydır. 196O'lı yıllarda Almanya'da, DDB ve TPB'nin bu özelliklerinden dolayı çevreye zarar veriyor dediler. Firmalara 5 sene muddet verdıler ve yeni bir madde bulun dediler Sonunda LAB bulundu Almanya'da bunlar yapılırken biz PETKfM'ı kurduk. Peki o zaman bizim Pelkim, neden bu yasaklanan msddeyi urtlmeye başladı? BİLEN Bu, bir tercih meselesidır. Fakat bir yaıırım yapıldığı zaman, uretilen maddenirrıstıkbalini deduşünmekte fayda vardır. Arkası 13. Sayfada