Catalog

24 OCAK 1986 EKONOMÎ CUMHURÎYET/9 TURKIYE'den Mevduat faiz oranları değişmiyor ANKARA, (Cumhuriyet Biirosu) Merkez Bankası, mevduat faiz oranlarını şubat ayı içine aynen korudu. Merkez Bankası'mn yürürlükteki oranlarda değişikliğe gitmemesi ile, bankalardaki mevduata şubat ayında uygulanacak faızler, bir yıllık mevduata yüzde 55, 6 aylık vadeliye yüzde 50, 3 aylık vadeyle ytizde 45 ve bir ay vadeliye yüzde 35 düzeyinde olarak devam edecek. 24 Ocak kararlannın tartışıldığı seminerde bankacılık sektörü ele alındı Bankalar bu yıl ciddi sonınlarla karşılaşacak EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY Kur garantili kredide faiz oranı ANKARA (JUI.) Kur garantili kredilerde yatınmcıların ödeyecekleri en yüksek faiz oranı yüzde 35 olarak belirlendi. Para ve Kredi Kurulu'nun dünkü Resmi Gazete'de yayımlanan tebliği uyannca dış krediler kur farkı fonu kapsamında bulunan kredilerin kullandırılmasında, yatırımcılar tarafından ödenecek faiz oranı, 1986 yılı ilk 6 aylık döneminde fona yüzde 31, aracı bankalara da yüzde 4 komisyon olmak üzere en çok yüzde 35 olacak. Bu oran 3 yılı ödemesiz 8 yıl vadeli krediler için de geçerli olacak. Daha önce yüzde 26 faiz oranıyla fondan yararlandırılması öngörülmüş bulunan kredilerin henüz kullandınlmamış bölütnlerinin 1986 yılı ilk 6 aylık döneminde 3 yılı ödemesiz 8 yıl vade ile yatınmcılara kullandırılması halinde de aynı faiz oranı uygulanacak. 'Fon'ların geliri 1.2 trilyon lira ANKARA (ı.a.) Ekonominin gözdeleri "fon"lann geliri 1985 yılı sonunda 1 trilyon 230.1 milyar liraya ulaştı. Anadolu Ajansı muhabirinin belirlemelerine göre, değijik amaçlarla oluştunılan 17 fonda biriken, 1.2 trilyon lirayı aşkın paranın önemli bölümü fonlann amaçlarına uygun alanlarda kullanıldı. 31 aralık tarihinde fonlarda kullanıma hazır para miktan 84.3 milyar lira olarak hesaplandı. Kuruluşundan bu yana en fazla geliriTopluKonutFonusağladı. Toplu Konut Fonu'na yaunlan 301 milyar 823.6 milyon liranın 279 milyar 657.9 milyon lirası harcandı. Fonun yıl sonu nakit mevcudu 22.2 milyar lira olarak belirlendi. Destekleme ve Fiyat lstikrar Fonu'ndaki birikimler ise 267 milyar 107.4 milyon liraya yukseldi. Fondan geçen yıl sonuna kadar 251 milyar 876.5 milyon lira ödendi. Savunma Sanayii Destekleme Fonu'nda ise 1985 yılında yalmzca 7 bin lira birikti. 1985te Fon'larda birikim ve harcamalar KMNirtakhiı kMMlt Petrai Dartafclaan «• flyat IstJknr. Kayaak kMHMKi dwtektwne Baaker tatny* (Mari) AET çtufk •tattantan ek t M . MaakHİ kıynutler t a u t a D * kradier Inr tartu Akaryakıt taksttat Tı 301.823,6 251.185,7 62.177.1 1 622,1 5.617,6 75.200.3 267 107.4 22 825.7 22.469.4 117 373,3 135,8 13.263,7 20.658,1 13.610,0 52.048.0 2.948.4 7.4 279.657.9 251.126.0 54.134.1 1.62.1 2.032,8 55.750.0 251.876.5 21 145.1 22 469.4 110 491.7 120.0 11 000,0 20.657.5 10.805.8 50 703,7 2 182,0 Bodur: TUSİAD'da kuruluş amacına uygun yöneticiler işbaşına gelnıeli İSTANBUL (a.».) tstanbul Sanayi Odası Meclis Başkanı İbrahim Bodur. TUSİAD'da kuruluş amacına yönelik faaliyet gösterecek yöneticilerin işbaşına gelmeânde yarar gördüğünu bildirdi. TÜSİAD'ın genel kurul öncesinde bir açıkiama yapan Bodur, şunlan söyledi: "TİJSİAD'ın kuruluş amaana uygun olarak görevini >eamaca uygun faaliyel göstermişlerdi. Genel kurul öncesinde herhangi bir polemiğe girmek istemijonım. Ama TÜSİAD'ı kuruluş amacına uygun faaliyel gösterir halc getirecek bir yönetimin iş başına gelmcsinde yarar göruyorum. TÜSİAD'da da İSO gibi, iş diınyasında hizmette. herhangi bir siyasi egjlime (araf otmayan bir yönetimin görev almasında >arar var." İki yıl vadeli tahvile talep yok ANKARA (ANKA) Hazine'nin açtığı son ihalede iki yıl vadeli devlet tahviline talepli çıkmadı. Yılın üçüncü devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalesinde, satışa sunulan 10 milyar liralık iki yıl vadeli devlet tahviline alıcı bulunamazken satışa sunulan 30 milyar liralık bir yıl vadeli devlet tahvilinin 25.5 milyar liralık bö' lümü satıldı. 25 milyar liralık 6 ay vadeli Hazine bonolarının da tamamı alıcı buldu. Bir yıl vadeli devlet tahvillerinin ortalama faizi yüzde 54.20, Hazine bonolarının 6 aylık ortalama faizi ise yüzde 25.39 olarak belirlendi. DUNYA'dan F.Alman bankalarından Baker Planı'na destek yon oranı kadar değer kazanmazsa Liranın devalüasyonunda iki zıt goruş NECMİ ÇELİK buna esnek kur diyemeyiz. • Türkiye'de reel faiz getirisinin lUuslararası ABANT Bankacılar, 24 Ocak Garanti üskararlarımn 6. yılında sektönın haBankası Bankası Genel enflasyon oramnın birkaç puanhartünde olmasının hiçbir kıymeti len ciddi sorunlar içinde olduğunu Yönetim Müdürü Halit biyesi yoktur. belirtiyorlar. Bankacılar 24 Ocak kaKurulu Soydan: Bir • Hazine'nin banka kaynaklarını rarları sonrasında yasanan yapısal devlet tahvili ve bono yoluyla kenBaşkanı ülkede degişiklik programı sonucu ortaya çıdisine çekmesi ve bu jekilde fon yakan problemlı alacaklar sorumınun Yıldınm enflasyon ratması para basümasından daha iyibankacılık sistemi önünde bir engel Aktürk: I yüzde 45 ise dir. Bu durumda özel sektöre kredi olduğunu, kaynak maliyetlerinin Enflasyon | devalüasyon verilemeyecek banka kaynaklan devyükseldiğini ve yabancı bankalann oranı kadar let tahviline ve bonoya kayacaktır. da en az o yarattığı rekabet ortamı içinde kambiyo kârlarının büyük ölçude daraldevalüasyon I kadar olmalı. Tartışmada Yıldırım Aktürk ise maya başladığım ifade ediyorlar. bir yanda eski DPT müsteşan olarak yapmak, işin \ Ancak geçen istanbul Üniversitesi ve BAZAAR kamu sektörünü, diğer yanda da yıl dolar, enjlasyonun çok en basit yöntemidir. International tarafından Abant'ta ENKA'daki danışmanlık nedeniyle altında, yüzde 29'luk bir onaklaşa düzenlenen "24 Ocak Ka Merkez Bankası, sanayiciyi ve Uluslararası Bankası değer artışı sağladı. Eğer rarlannın 6. Yılında Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı sıfatıyla da uluslararası piyasalardaki Ekonomisi" konulu toplantıda, banbankacıyı temsil etmeye çalıştı. Akdolar, enflasyon oranı kur hareketlerini Türk kacılık sektöriinü 1986'da ciddi sotark'ün görnşleri »öjie: kadar değer kazanmazsa, runlann beklediği görüşü ortaya çık Lirası'na da aynen • 24 Ocak, bankaalık sistemi için buna esnek kur diyemeyiz. tı. Toplantıda Garanti Bankası Ge yansıtmakla doğruyapmıştır bir düzenleme getirmedi. Sektör temnel Mudurij Halit Soydan, Uluslaramuz bankacılığıyla yeni bir düzene rası Bankası Yönetim Kunılu Başkahyor. Hep yabana bankalar geliyoı, sokuldu. Faizleri neden 24 Ocaklanna verdiği faizi, 1986 başında sını ve DPT eski Müsteşarı Yıldınm ta serbest bırakmadık? Çünkü karafırlamasıyla kaynak maliyeti iyice ama bizden dışarıya giden yok. Baş borsanın ve çifte faizin hâkım olduAktürk Vakıflar Bankası Genel Müvuruyorsunuz da izin mi vermiyor ğu bir ortamda bir de banka faizleri yükselmiş oldu.. dürü Sami Erdem ve ArapTürk • Vadesiz mevduatın yüzde 5 olan lar diyorlar. Evet izin verilmiyor. serbest olsaydı, bu, banka kaynakBankası Genel Müdür Yardımcısı faizi devleı tahvili ve Hazine bono Tek bacaklı bir dışa açılma olmaz. lannın istenmeyen bazı alanlara kayTufan Cankat'ın bankacılık kesimiDolar 1985'te bankaları kambiyo za masına neden olurdu. su yoluyla fıilen yüzde 39'a kadar ne ilişkin farklı görusler belirtmesi ulaştı. Böylece vadesiz mevduat baş rarına u|rattı. canlı bir tartışmaya yol açtı. • Yüzde 5'lik vadesiz mevduat ka alana kaymış oldu. • Geçen yıl 22 eylülde sana>ileş oranı çok anlamsızdır. Bu hesaplaGaranti Bankası Genel Mıidünı • Döviz işlemlerinde kâr marjlan miş 5 ülkenin mali otorıtesi doları nn faizi zaten yüzde 40'lara kadar Halit Soydan: "24 Ocak kararları en hızla daralıyor. 1986'da kambiyo düşürme karan aldıgında biz eli ko çıkıyor. fazla bankacılık sektöriinü etkiledi. lu bağlı kaldık. Merkez Bankası'nda kârları daha da daralacak. Kâr Yapısal değişiklik dönemi içinde • Bankacılığın şu anda en olummarjlanndaki bu daralma yaban ki döviz hesaplanmızı çekebilseydik suz yanı reel kredi faizinin yüzde bankaalık kesimi üç kurban verdi. cı bankalarm sistemden pay kapma böylesine zarara uğramazdık. Kaynak maliyetlerinde 1985'te 90'lara kadar varmasıdır. Bu para yarışıyla başlayan bir rekabetin so• Bir ülkede enflasyon yüzde 45 ise çoğu zaman sanayia için kan değil önemli yükselmeler oldu. Toplam nucudur. devalüasyon da en az o kadar olma bir zehirin enjeksiyonuna benziyor. mevduat içinde vadesiz mevduatın yani ucuz kaynağın payı yüzde • "Yabancı bankalar dısa açılan lı. Ancak geçen yıl dolar, enflasyo• Enflasyon yüzde 25'e inerse krenun çok altında, yüzde 29'luk bir de diyi yüzde 90 faizle alan sanayici tüc48'den yüzde 29'a düştü. Merkez penceremizdir" diyorlar. Bu nasıl ğer artışı sağladı. Eğer dolar, enflas car bankaya borcunu ödeyemez. Bankası'mn munzam karşılık hesappencere ki kanatları hep içeriye açı• Merkez Bankası, bankalann döviz yönetimini dısiplin altına alırken FINANCIALTIMES: sistem içindeki döviz varlığı yanında kendi rezervlerini de güçlü tutmak istemiştir. • Bankalar döviz uzerine spekülasyon yaptıklan için zarar ettiler. Meryaşanan "çetin bir rekabetten" sonra umamını kez Bankası'mn suçu yok. Financial Times, Kayraktepe üzere Arap Banking Corporation'a • Yabana bankalann gelişi bir reHidroelektrik Santralı için sağlanan 233 karşılamak de vurguladı. kabet ortamı yaratmış ve bankalar verüdiğinı milyon dolarlık kredinin koşullannın daha rasyonel çalısmaya başlamışlarTürkiye'nin, Göksu nehri üzerinde kurulacak "ehven" olduğunu yazdı. dır. Yabancı bankalardan korkmaolan Kayraktepe Hidroelektrik Santralı için sağmak lazım. Uluslararası bankalarm çetin rekabeti ladığı 233 milyon dolarlık kredinin 33 milyon • Enflasyon oranı kadar devalüsonunda Arap Banking Corporation'ın dolarlık bölumu Dünya Bankası tarafından karasyon yapmak işin en basit yöntemiönderliğıni üstiendiği kredinin, geçen yıl şılanacak. Financial Times, bu kredinin "Türkidir. Merkez Bankası uluslararası pi>e'nin ba yıl alacagı orta vadeli tek büyük kredi" Citibank'ın liderlığınde aranan 500 yasalardaki kur hareketlerini Türk milyon dolarlık krediye ilginin az olması olmasınm beklendiğini de yazdı. 8 yıl vadeli kreLirası'na da aynen yansıtmakla doğdinin ödeme süresinin 5 yıl sonra başlayacağıru ru yapmıştır. Dolar dışarıda değer karşısmda bir başan olduğu belirtitdı. kaybederken içeride Türk Lirası karkaydeden gazete, faizin ilk üç yıl için Libor artı şısında değer kazanamazdı. Ekonomi Servisâ tngiltere'nin günlük eko 1.25, daha sonraki 5 yıl için ise Libor artı 1.38 • Hazine'nin fon yaratmak için iç nomik gazetesi Fioancial Times'ta çıkan bir ha olacağını belirtti. "Citibank'ın önderii^inde geborçlanmaya hız vermesine de, Merberde, Türkiye'nin Kayraktepe Hidroelektnk çen yıl aranan 500 milyon dolarlık krediye ilgikez Bankası'mn para basmasına da Santralı için sağladıgı 233 milyon dolarlık kre nin az olması karsısında sağlanan yeni kredinia karşıyız. .Ancak eğer birisi gerekiyordinin şartlannda "cömertçt" davranıldığına isa göze çarpıcı bir başan" olduğunu da vurgulasa para basmak daha tercih edilir. ret edilerek, "Kredinin vadesinin, bir dizi kal yan Financial Times, toplam 738 milyon dolar Çünkü bunun faizi sıfırdır. Diğeri ise kiDmakU otaa ülkeye kredi açan bankalann ta oSan Kayraktepe Hidroelektrik Santralı için geyüzde 50 faizli bir borçlanmadır. Aymdıidan nukdefl çok daba uzun" oiduğuna dik rekh kredinin 117 milyon dolarlık bir bolümünca para basmak bir cesaret ister. kat çekildi. Gazete, söz konusu kredinin önder nün de Yen kredisi olarak sağlanmasının bekBu arada Vakıflar Bankası Genel Uğinin bir dizi uluslararası banka arasında lendiğini yazdı. Müdürü Sami Erdtm'in yabancı bankalar için "Sistemin kaymağını almaya çalışıyorlar. Mevduat gösturiiyorsunuz kabul ctmiyoriar. Çünkü maliyeti yüksek geliyor. Biz kamu bankası olarak kârdan önce hizmeti düşiıuuyoruz" şeklindeki sözlerine Arap Turk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Tufan Cankat "Parası ANKARA (ANKA) Para ve Kredi KuruANKARA (ANKA) Merkez Bankası'nın olan varsa getirsin kimsenin mevdukullanım konusu altın ve döviz birikimi 10 ocak lu, irmik ihracatına zihinlerde soru işareti oluşatını geri çevirmiyoruz. Kamu bantarihi itibariyle 1 milyar 62 milyon dolar olarak turacak biçimde bir destek sağladı. Kurulun luüan resmi mevduatı tuttuklan İçin belirlendi. Merkez Bankası verilerine dayanılaResmi Gazete'de yayımlanan karanna göre, 200 çok ucuz kaynaga sahipler" seklinrak yapılan hesaplamalara göre, birikimin 814.2 bin tonluk irmik ihracatı için ton başına 12 dode yanıt verdi. Sektör uzerine her milyon dolarlık bölümü net altın, 247.9 milyon lar karşılığı Türk Lirası ödeme yapılacak. 200 bankacının hakhhğım belirten göriişdolarlık bölümü net döviz mevcudundan oluşubin tonun hesabında fiili ihraç tarihi esas alınaler uzerine İstanbul Üniversitesi tkyor. cak. Para Kredi Kurulu'nun fon desteği sağlatisat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Akın Ükin "Bu is Nasretlin Hoca hinacak irmik ihracatını 200 bin tonla sımrlandırBu arada, yılın ilk iki haftasında net birikâyesine döndü. Herkes haklı. Peki ması halinde irmik stoku bulunanlara yaray'acak. kimde 200.4 milyon dolarlık azalma kaydedildi. kim haksız. Herfaalde enflasyon suçTürkiye'nin irmik, dışsatımının büyük bölümüBu azalmada, Merkez Bankası'mn yeni yılda lu olsa gereldr" diye görüşünü benü gerçekleştirdiği Cezayir önümüzdeki günlerde gerçekleştirdiği 550 milyon dolarhk dış borç ana lirtti. bir ihale açacak. para ve faiz ödemeleri etkili oldu. Türkiye'ye cömert kredi Net döviz birikimi azalnıa gösterdi Irmik dışsatımına garip bir destek 24 Ocak kararlarıni alan siyasi kadronun bu kararların altıncı yılı dolarken ortaya koyduğu görüşler, altı yıllık uygulamanın Türkiye ekonomisinde doğurduğu sonuçlara bu kadronun sahip çıkmadığı izlenimini vermektedir. Altı yıldan beri sürdürülmekte olan Türkiye ekonomisine yeniden yon verme çabalarının hata ve sevabını Sayın Özal'a çıkartmak bu bakımdan da doğru görünmektedir. Sayın özal, altı yıl öncesinin 2425 Ocak kararlarından günümüze uzanan bir çizgiyi izleyerek ne yapmak istemiştir? Türkiye ekonomisini nereden nereye getirmiştir? Nereye götürmek istemektedir? Temel hedefi ekonomide istikrarı sağlamak, enflasyonu kontrol altına almak mıdır? Türkiye'nin odemeler dengesi sorununu çözmek midir? Yoksa bütün bunlar Sayın Özal'ın kafasındaki asıl hedefin uzantıları, ayrıntılan mıdır? Görebildiğimiz kadanyla Sayın Özal'ın asıl amacı, temel hedefi, Türkiye ekonomisini dünya ekonomisiyle, kapitalist dünya sistemiyle geri dönülemez biçimde bütünleştirmektir. Bugüne kadar alınan önlemlerin, ekonomide "reform" ya da "devrim" diye sunulan uygulamaların hemen tümünün bu temel hedefe yönelik adımlar olduğu bıraz dikkatle bakıldığında açıkça görülmektedir. Günlük kur ayariaması; Türk Parasını Koruma mevzuatında ve yabancı sermaye mevzuatında yapılan değişiklikler; ihracatın teşviki ve ithalatın kademeli liberasyonu; ulaştırma, haberleşme ye turizm yatınmlarına öncelik verilmesi, bankacılık ve faiz düzenine getirilen yenilikler, Katma Değer Vergisi'ne geçilmesi, sermaye piyasasını canlandırma çabaları hep bu yönde atılmış adımlardır. Dünya ekonomisiyle bütünleşmeyi temel hedef olarak alan Özal, bu bütünleşmenin altyapısını oluşturmak için gerçekten cesur sayılabilecek adımlar atmaya devam etmektedir. Fiyatların arz talebe göre piyasalarda belirlenmesi ve Türkiye'de bolluğu söz konusu üretim faktörü olarak emeğin fiyatının düşürülmesi de Türkiye ekonomisini dünya ekonomisiyle bütünleştirme stratejisinin önemli öğeleridir. Bu nedenle son yıllarda nispi fiyat yapısında meydana gelen değişmeleri ve ücret maaş gelirlerinin reel olarak sürekli geriletilmesini bu stratejinin doğal uzantıları saymak yanlış olmayacaktır. Sayın Özal'ın altı yıldan beri uygulamaya çalıştığı Türkiye ekonomisini dünya ekonomisiyle bütünleştirme stratejisinin dış dünyadan. IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlardan, uluslararası finans çevrelerinden alkış alması son derece doğaldır. Türkiye'nin dünya ekonomisiyle ayrılmaz biçimde bütünleşme yolunda adımlar atması ve çeşitli yöntemlerle dış dünyaya kaynak aktarır hale gelmesi, uluslararası sermaye odaklarının planlanna tamamen uygundur. Sayın Özal'ın stratejisinde sorun yaratan nokta ise, bu stratejinin Türkiye halkına yüklediği yüklerin nasıl taşınacağı ve bu stratejiyle halkın refahını arttırmanın belli bir süre içinde mümkün olup olmayacağıdır 12 Eylül döneminin sağladığı ortamda bu yüklerı taşımaya razı olan Türkiye'nin insanları, tünelin ucunda güven verici bir ışık görmeden kemer sıkmaya daha ne kadar razı olacaktır? Sayın Özal'ın kumarı sanırız bu noktada düğümlenmektedir. Dünya ekonomisiyle bütünleşme stratejisi çerçevesinde Türkiye'yi yeniden hızlı büyüme yoluna sokmanın, halkın refahını arttırmanın, işsizlik sorununu çözmenin iki önkoşulu olduğu düşünülmüş ve bunların gerçekleşeceği varsayılmıştır. Bunlardan birincisi Türk özel sektörünün kendisine tanınan yeni olanakları, sendikalann etkisizleştirildiği ve ücretlerin düştüğü ortamı değerlendirerek yeni bir yatınm atılımına girişeceği ve dünya ekonomisiyle bütünleşme çabalarına hızla uyum sağlayacağı varsayımıdır. Altı yıllık uygulama, bu varsayımın özellikle ilk ayağının gerçekleşmediğini, özel sektörün atılım yapmak şöyle dursun, eski yatınm temposunu bile tutturamadığını göstermektedir. İkinci olarak Türkiye'nin dünya ekonomisiyle bütünleşme çabalarının ülkeye hızla yabancı yatınm sermayesı çekeceği, yabancı sermaye girışlerinin tasarruf açığını ve dış açığı kapatmaya yardımcı olacağı varsayılmıştır. Rakamlar bu varsayımın da tutmadığını göstermektedir. Türkiye'yi makul bir enflasyonla daha hızlı büyümeye geçirecek kaynaklan bugüne dek bulamamış görünen Sayın Özal'ın şimdi son zarlarından birini atmaya hazırlandığı Batı bastnında ısrarla belirtilmektedir. The Wall Strett Journal'tn Türkiye^ nin tam konvertibiliteye geçme niyetinde olduğunu belirten haberinden sonra, Financial Times gazetesi de haberi vermiş ve üst düzeydeki bir Türk yetkilisine atfen şunlan yazmıştır: "Konvertibilıteye geçtiğimiz anda Türkiye'ye yabancı sermaye akışının iki ya da üç katına çıkacağına inanıyorum. Yatmmlar canlanmazsa ekonomimizdeki düzelme yavaşlayabilir." 24 Ocak kararlarımn altıncı yılında, "umudumuz komertibilite" noktasına gelinmiş olması, bu kararları belki en iyi anlatan gös 6. Yılında 24 Ocak ve Özal'ın Kumarı Ekonomi Servisi Federal Alman bankaları da Baker Planı'nı desteklediklerini açıkladılar. Dünya Bankası ve IMF'ye gönderdikleri bir mektupıa ABD Maliye Bakanı James Baker'uı girişimini olumlu karşıladıklannı ifade eden 40 F.Alman bankası, "Tüm taraflann katılacagı bir toplantıda durumun eie alıntnasını diliyoruz" dedi. Ticari bankalardan Üçüncü Dünya ülkelerine açacakları kredileri 20 milyar dolar arttırmasmı isteyen Baker Plaru, Dünya Bankası ve InterAmerikan Kalkınma Bankası gibi kuruluşların da kredilerini arttırmasıru öngörüyor. Üçüncü Dünya ülkelerine açüacak kredilerin yüzde 7'sini karşılaması beklenen F.Alman bankaları, aynca kalkınma bankalarının da ticari bankalara koşut olarak kredi miktarlanru arttırmalannı istediler. F.Alman bankalannın bu açıklarnalanna karşın, F.Alman hükümeti ise, kredi miktarlannda arttırma yapamayacaklannı, ancak kalkınma bankalanna olan desteklerini arttıracaklarını açıkladı. Daha önce de Amerikan ve Japon bankaları da Baker Plam'nı desteklediklerini açıklamışlardı. Vergi iade bildirim formunda damping Yoğun rekabet, iki adedi 100 lira olan vergi iade bildirim formlanmn 9 lanesmin 100 liraya düşmesine neden oldu. Ekonomi Servisi İşporta>a duşen vergi iadesi bildirim formunda damping başladı. Bir sure once iki tanesi 100 liradan ışportada saıılan bildirim formları, ışportacıların 'yoğun' rekabetinden dola\ı dokuz tanesi yüz liraya duştu. Bir işportacının gunde ortalama 2 bin adel bildirim formu satıığını belirten işportacılar, "Önceden kârımız iyiydi. Ancak ne yaparsın rekabet işle, tanesini 7 liradan aldığımız zarfları 9 tanesi 100 lira\a kadar düşurmek zorunda kaldık" diyorlar. Özellikle emekli. dul ve >etimlerin işponadan aldıeı vergi iadesi bildirim formlanmn işportada satış merkezi olan Kminonu \e Karakoy'de yaklaşık 1015 işportacı satış yapıyor. Bu hesapla, İstanbullular gunde 2030 bin adeı dolayında vergi iadesi bildirim formu satın alıyor. Bo>lece, hizmet sektorunun gelişmemı^liğının >arattığı sorunlar bir kezdaha "Şark usulu çozuldü" . Erdem, 1986 parosal program çalışmalannın tamamlandığını açıkladı 'Para'va dikkat edilecek ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) 1986 yıhnda da Ozal hükümeti, enflasyona çareyi, parasal büyüklüklerin kontrolünde arayacak. Şubat ayı başmdan itibaren yürürlüğe girecek "parasal program" limitlerine ilişkin hazırhğın tamamlandığını açıklayan L>evlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem, limitlerin bu hafta sonunda gözden geçirileceğini açıkladı. Erdem, limitlerin kamuoyuna açıklanmasının olası bulunduğunu da söyledi. Başbakan Turgut Özal başkanlığında geçen aralık ayında bir araya gelen bir dizi ekonomi zirvesinde, bu yıl aşılmayacak ekonomik büyüklüklerin belirlenmesi çalışmaları yürütülmüştü. Kamu fınansman ihtiyacının ve buna bağlı olarak para arzının kontrolünü öngören bir program hazırlanması ve bu programa IMF'ye karşı taahhütlerde olduğu gibi kesinlikle uyulması karanna varümıştı. Bu çerçevede, DPT, Hazine, Merkez Bankası ve Maliye temsilcilerinin, periyodik olarak Devlet Bakanı, Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem başkanlığında bir araya gelmeleri konusunda da görüş birliği sağlanmıştı. Ekonomik birimler bu toplantılarda işlemlerinin orta ve uzun vadeli sonuçlarını anlatacaklar. Ekonomik gerçekleşmelerin, konulan limitlerin üstüne çıkmamasına özen gösterilecek. "Parasal program" çerçevesinde Maliye ve Gümrük Bakanlığı yayımladığı bir yönerge ile kamu kurum ve kuruluşlannı tasarrufa çağırdı. Söz konusu kurum ve kuruluşların bütçe oueneklerinden daha önce yüzde 8 oranında kısıntıya gidilmişti. Yeni yönerge ile ödeneklerin ilk yanyılda ne kadannın kullananılabileceği hükme bağlandı. Buna göre, örneğin, yılın ilk 6 ayında demirbaş alunlan için konulan ödeneklerin sadece yüzde 35'lik bölümü harcanabilecek. Benzer biçimde ilk 6 aylık dönemde yatınm ödeneklerinin yüzde 80'ini aşan taahhütlere girilmeyecek."Yönergenin yeni bir kısıntı anlamına gelmeyecegi" görüşünü savunan bir yetkili, " b u yönerge bütün bir yü için kullanılacak ödeneklerin ilk 6 ayda ne kadannın harcanabilecegini gösteriyor. tkind 6 ayda, ödeneklerin tamamı serbest bırakılırsa, bütçede öngönilen büyüklüklere ulaşılmış olur" diye konuştu. Ancak, yılın ikinci 6 aylında da benzer bir kısıtlama getirilirse, daha yıl başında 56X) milyar tutannda bir kısıntıya gidilen 1986 yılı bütçesi, daha da küçülmüş olacak. Yamani: Pazar payiaşımı yapümazsa petrol fiyatı 15 doların altına düşebilir Ekonomi Servisi Suudi Arabistan Petrol Bakanı Şeyh Ahmet Zeki Yamani, dün OPEC Haber Ajansı tarafından yayımlanan bir röportajında "Dünya petrol pazannı paylaşma konusunda bir »nlaşma saglanamızsa, rıyaüann zincirieme olarak 15 dolann da altına düşmesinin önlenemeyecegini" açıkladı. Yamani, bunun da tüm dünya ekonomisi açısından tehliketi sonuçlar doğuracağuu söyledi. Norveç Petrol Bakanı'nın oncekı günku demecinde "üretimin suurlandınlması yolunda bir anlaşmayı vanlmasuu" istemesıni "gerçekci" olarak niteleyen Yamani, böyle bir yaklaşımın "yakında büyiik bir felakete yol açacak fiyat çöknşiinü önlemek" için şart olduğunu da kaydetti. ı «• Hizmet sektöründekiboşluk böyle dolduruluyor. « \f T.C. ZİRAAT BANKASI 24 OCAK 1986 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI JjJ \ P DOVIZ KURLARI Oövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 isveç Kronu 1 İsviçre Frangı 100 İtalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Efektif Efektif Döviz Döviz Satış Satış Alış Alış 586.05 597.77 586.05 591.91 415.51 419.67 393.73 423.82 34.75 34.07 34.07 34.41 239.50 241.90 239.50 244.29 11.96 11.14 11.73 11.85 66.40 65.10 65.10 65.75 79.65 78.09 78.09 78.87 212.61 216.86 212.61 214.74 78.26 76.73 76.73 77.50 282.64 288.29 282.64 285.47 35.85 33.39 35.15 35.50 275.76 296.08 290.27 293.17 2020.82 2041.03 1919.78 2061.24 811.68 827 91 811.68 819.80 152.53 163.77 160.56 162.17 DÖVİZİN CİNSİ 1 ABODOUUU 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 AVUSTURYA ŞİLİNİ 1 BATI ALMAN MARKI 1 BELÇİKA FBAU6I 1 OAMMARKA KB0NU 1 FRAHSIZ FRAN6I 1 H0UANDA aORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANGI 100 İTALYAN ÜRETİ 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ DÖVİZ EFEKTİF Zeki Yamani Ürttime smır, çöküfü önler. OÜNYA ŞİRKETLERİMDEN CHASE MANHATTAN Bank'ın Mısır'daki Chase National'dan hisselerini çekebileceği açıklandı. Chase National'ın yüzde 49 hissesine sahip bulunan Chase Manhattan'ın yetkilileri, henüz kesin karar alınmadığını, durumun tüm dünyadaki operasyonların gözden geçirilmesinden soma açıkhğa kavuşacağını söylediler. ROCHE'un 1985 yılı satışları 4.3 milyar dolara yukseldi. Fırma yetkilileri, satışların 1985'in ilk yarısmda guçlü dolar nedeniyle büyük artış gösterdiğini, ancak yılın ikinci yarısında, artış hızının düştüğünü ifade ettiler. HONDA gelirlerini, 1985 yılı ilk dokuz ayında, bir önceki yıla oranla yüzde 3 arttırdı. İlk dokuz ayda 16.75 milyon dolarlık gelir elde eden Honda'nın yetkilileri, son üç ayda dolarda meydana gelen düşüşün satışlar üzerinde az etkisi olduğunu açıkladılar. ALIŞTL SATIŞ TL. ALIŞTL. SATIŞ TL. 587.05 598.79 587.05 604.66 416.21 424.54 395.40 428.70 34 12 34.81 34.12 35.15 240.50j 245.31 240.50 247.72 11.75 11.98 11.16 12.10 65.21 66.51 65.21 67.16 78.22 79.78 78.22 80.56 212.97 217.23 212.97 219.36 76 86 78.39 76.86 79.16 283.13 288.79 283.13 291.62 35.21 35.91 33.44 36.26 290.77 296.59 276.23 299.49 418.12 426.48^ 397.22 430.66 2024.26 2064.74 1923.05 2084.98 77.40 78.95 73.53 79.72 813.06 829.32 813.06 837.45 160.83 , 164.05 152.79 165.66 Borsada dün alımı satımı yapılan hisse senetleri Ç«likHaiat İnem K» ÇAPRAZ KUR 1 ABD DOLARI 2 4469 B.AIman Markı 7.5048 Fransız Frangı 2 7564 Hollanda Rorını 2 0734 isvıcre Frangı 1667 28 Italyarı Lıretı 201.89 Japorı Yeni 3 65 S Arabistan Riyali 1 Sterlin 1 3855 ABD Doları ALTIN GÜMÜŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar Rulçe 22 ayar bılezık 900 ayar gümüş ALIŞ 45.400 45.500 6.850 6.170 117 SATIŞ 45 600 48 500 6880 6 700 119 Kerosa Lassa Otosan Sarkuysan T.Demlr Döklm T.İ? Bankası (A) T.iş Baıriu» (B) (Y) 5785 3630 4200 10000 4785 1775 945 1600 1580 12250 12300 5820 3990 4600 10750 4890 1810 930 1585 1650 12500 12300 5820 3990 4600 10750 4900 1810 930 1585 1650 12500 12300 5820 3990 4600 10750 4900 1810 930 1585 1650 12500 12300 300 100 100 75 94 200 145 588 300 100 350 T.C. ZİRAAT BANKASI "Gucuat eriyilmcz" Almanya'dakiler, Türkiye'dekiler BİZİM ALMANCA'YA SİZ DE ABONE OLUN Çağdaş Yayıncılık Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu/tST.