Catalog

DÜŞÜNÜYORUM ÖYLEYSEVURUN İlhan Selçuk 6. Bası, 500 lıra, Çağdaş Yayınlan TOrkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu/tstanbul \ Cu m h u r iye 62. Yıl; Sayı: 21803 Kurucusu: Yunus Nadi 70 TL.IKDV dahü) 7 Mayıs Prof. Emre Kongar INE 2. bası, 350 Ura, Çağdaş Yayınlan ^Turkocağı Cad 39/41 Cağaloğluıtslanbul Bir Yıl Daha Geçti Geçenlerde arkadaşımız tlhan Selçuk'un da kendi köşesinde belirttiği gibi, bir suredir yazı yazamıyorsam bunun başlıca nedeni bir kitap üzerine çalışmaya başlamış olmamdır. Kitap yazmak, herkes kolayca anlayacaktır. günlük yazı yazmaya benzemez. Öyle bir iki saatte olacak iş değildir bu. Günlerce, haftalarca, aylarca çalışmak gerekir. Belleği tazelemek, sık sık kaynaklara başvurmak, düşüncenizi konu üzerine yoğunlaştırmak gerekir. Bu nedenle arkadaşlarım Cumhuriyet'in 61. kuruluş yıldönümünü kutlamak üzere benden bir yazı istedikleri zaman kesin olarak özür diledim. "Eski yazılarınızdan biri olsun yeter" dedikleri zaman da "Ben yapamam, siz seçin" yanıtı ile yetindim. Işte bu yazı böyle çıktı. Ondört yıl önce 9 Mayıs 1971 günü bu köşede Cumhuriyet'in 47. yaşı vesilesiyle ve iki günlük bir geciktneyle çıkan bu yazıyı, (gazete sıkıy önetim kararıyla on gün için kapatılmıştı; bu yuzden 7 mayıs yerine 9 mayısta kuruluşumuzu kutlayabilmiştik) okuriarıma sunarken, onlardan özür diler, yakın geçmişimiz uzerinde bir an durulursa memnun olacağunı belirtmek isterim. • Elinizde tuttuğunuz bu gazetenin 47 yaşını tamamlayıp 48'ine bastıgını, iki günlük bir gecikmeden sonra siz sevgili okurlanmıza bildirmekle mutluyuz. Yanm yüzyıla yaklaşan bir yayın hayatının genel bir muhasebesini, özetleyerek de olsa bir yazıya sığdırmanın imkânsıziığı meydandadır. Ana çizgileri ile söylemek gerekirse Cumhuriyet bir mücadele gazetesi olarak hayata atılmış ve bu niteliğini bugüne kadar başan ile yünıtmüştür diyebiüriz. Bu başanda, Atarürk'e yürekten bağlı kunıcumuz Yunus Nadi başta olmak uzere, onun yakın çaJışma arkadaşlannın ve daha sonra yetişip kadrobnmızda görev alan genç kuşakların bitmez tukenmez emeği geçmiştir. Cumhuriyet'le Yeni Gün, birincisi ikincisinin devamı olan kardeş gazetelerdir. Yeni Gün Ulusa) Kurtuluş Savaşının yılmak nedir bilmez inançlı bir savunucusuydu. Cumhuriyet de Atatürk ilkelerinin ve devrim atılımlannın gene ateşli ve inançlı bir savunucusu ve yürütücnsti olarak işte 47 yıldır gorev başında bulunuyor. Saltanat yıkılıp da yeni rejimin hayata ilk adımlannı attıgı 1923 yıllarında İstanbul basını Gazi Mustafa Kemal'in halk yaranna başarmayı kararlaştırdığı toplumsal donuşümleri yadırganuş, büyük kurtancıya karşı cephe almıştı. 7 Mayıs 1924te Istanbul'da çıkmaya başlayan Curahuriyet, uzun bir süre bemen tek başına yeni rejimin savunuculugu görevini yüklenmiş, cumhuriyet ve demokrasi kavramlannın geniş halk yığınlarınca benimsenmesi uğruna çaba harcamıştır. Ulusumuzu, çağdaş uygariığın ön safına yukselteceğiz, diyordu Atatürk. Bunun yolunu yordamını da gosteriyordu: Müspet bilimin rehberliğine inanacağız, batıl inançlan, dogmalan silip atacağız. laikliği, laik zihniyeti benimseyecegiz, eğitim birliğini kurup halkı aydınlatacağız, oğretimde koylu kenüi her vatandaşa fırsat eşitliği sağlayacağız, sosyal adaleti adım adun gerçekleştirecegiz, ulusça bir an önce kalkınacağız. Cumhuriyet, yanm yüzyıla yaklaşan sürekli yayımı boyunca bu ilkelere yurekten bağlı kalmıs, hiçbir sapma egüimi göstermemiş, yurt butunluğünü zedeleyecek bölucu ve gerici hareketlerin karşısında daima cesaretle yer almıştır. Doğru yolda yürüyenlerin, dostlan gibi elbette düşmanlan da olacakür. Cumhuriyet 'i çekemeyen bir kısım çevreler de zaman zaman bize dolayh dolaysız saldınlar duzenlemişler, hakkımızda türlü iftiralar uydurmuşlardır. Bir süre hükümetin gazetesiymişcesine bir ha\a estirilmek istenmiş, daha sonra Nazilerle işbirliği ettiğimiz soylenmiş, 27 Mayıs Devrimini yürekten desteklediğimize kızanlar tarafından da bu sefer komünist olduğumuz yalanı uydurulmuştur. Ama birbirini tutmayan bu iftiralar gelip geçmekte, Cumhuriyet ise ilk çıktığı gün ilan ettiği Atatürk ve devrim ilkeleri ışığında, bütün güçlüklere göğüs gererek dogru bildigi yoluna aynı sarsılmaz inançla devam etmektedir. En büyük gücümüz, aydın Türk okurlannın destegidir. Cumhuriyet bugün 61 yaşında OSS'yi kazananlar yarın Cumhuriyet'te ÖSS sonuçları bugün açıklanıyor. 17 haziranda yapılacak yerleştirme sınavına katılacak olan 220 bin aday bugün belli olacak. îkinci basamak sınavında 90 bin öğrenci daha elenecek. ANKARA, (Cumhuriyet Bü rek, 141 bin dolayında öğrenci rosu) Yaklaşık 481 bin Öğren fakülte ve yuksekokullara yerleşcinin 15 nisan tarihinde girdiği tirilecek. Yerleştirme sınavı 17 universite seçme ve yerleştirme haziran tarihinde yapılacak. Sınav sonuçlannm belirlenmesınavlanmn birincı basamak sosinden sonra adaylara gönderinuçları bugün belli olacak. Öğrenci seçme sınavı sonuçla lecek olan "sonuç belgelerinde", nnın açıklanmasmdan sonra, adayın sözel ve sayısal bölumleryaklaşık 220 bin aday ikinci ba deki sorulara verdiği doğru ve yanlış yanıt sayılan, ortaöğretim samak sınavına katılmaya hak başan puanı, ÖSS puanı, sözel kazanacak. "Yerieşürme sınavı" olarak adlandırılan ikinci basa ve sayısal ham puanları ile ÖSS mak sınavı sonunda ise, bu puanı bakımından adayın yüzdeadaylardan 90 bini daha elene (Arkası Sa. 8. Sü. 6'da) Cumhuriyet'i bugüne getiren okurlanmıza teşekkür ederiz Kurşundan bilgisayara Cumhuriyet nasu teknoloji değiştirdi Cumhuriyet'in sermürettipiydi. Bunca yıllık sanalını bir günde bıraktı, "pikaja" oluverdi. Bir günde mi oluverdi? Ve Hıdır Usta anlatıyor: Elemanlarımın yeni işlerine uyum sağlayacağına inanıyordum. 20 yıllık linotip operatöruydü. Bir gün Cumhuriyet'in ofsete geçeceğini öğrendi. 20 yıldır yaptığı iş rafa kaldırılıyor, yerine yepyeni bir şey getiriliyordu. Basri Usta, bugün ofset dizgi servisimizin şefi. 12. Sayfada Basri Yılmaz: Hıdır Ercan: Ozal: Emeklîlîk yaşını yükseltmeye mecburuz Kademeli sistem: Bizde çalışanlar 2.5 milyon, emekliler 1 milyon. Bu böyle devam ederse paralan ödeyemeyiz. SSK ve Emekli Sandığı iflas eder. öyle kademeli bir sistem bulunabilir ki, mevcut müktesep haklar tamamen veya kısmen korunur. Katsayı: Haziran aymda devlet gelirleri, enflasyonla ilgili bilgiler, vergi indirimleri ile bilgiler hepsi gelir. O zaman memur maaş katsayısının yükseltilip yükseltilmeyeceği gözden geçirilir. Şimdiden bir şey söylemek mümkün değil. FARUK BİLDİRİCİ MARMARİS Başbakan Turgut Özal, tatilini geçirmek üzere bulunduğu Marmaris'te gazetecüeTİe yaptığı konuşmada, emeklilik yaşının kademeli olarak yükseltileceğini, ancak bu konuda kazamlrmş hakların ta* mamen veya kısmen korunacağını bildirdi. özal, memur maaş katsayısının haziran aymda, devlet gelirleri ve enflasyon, vergi indirimi hesaplanrun gelmesinden sonra gözden geçirilebileceğini, şimdiden bir şey söylemenin mumkun olmadığını söyledi. Başbakan özal ve eşi, dün öğleye doğru Marmaris Tatil Köyü'nde gazetecilerle kahvalü yaptı. Kahvaltı sırasında gazetecilerin sorusu üzerine emekliliğin beş yılla sırurlandırılması konusundaki haberlerin doğru olmadığını belirterek şunlan söyledi: "Bizde çalışanların, emeklilere nispeti 2.5 katıdır. Yani çalışanlar 2.5 milyon ise emekliler 1 milyon. Batıda bu oran 8'e bir mertebesinde. Böyle devam ederse çalışanların üzerine büyuk yuk gelir. Biz bu paralan veremeyiz. Enflasyon devam eder, nispet düşmezse SSK, Emekli Sandığı iflas eder. Emekli yaşı büyütüldügü zaman bu nispet degişir. Türkiye'nin geleceğini düşünmek lazım. Öyle kademeli bir sistem bulunabilir ki mevcut müktesep haklar tamamen veya kısmen korunur. Diyelim ki bugun 50 yaşında olana diyebiliriz ki, sana iki veya üç sene ilave ettim. Emekliligine 15 sene olana 4 sene, 10 sene olana da 2 sene ilave ettim. Bu bir geciş dönemi olarak yapılır. Fakat belli bir tarihten sonra ise yeni girenler 55 yaş, 10 sene sonra girenler 60 yaş sonrasında emekli olacak. 10 sene sonra girenler 60 yaşından sonra emekli edilebilir. Bugunkü insanlara dokunmadan akışı duzenlemek lazım." özal konuyla ilgili sözlerini tamamlarken, "Ben de iki yıl önce emekli oldum" dedi. Özal, memur maaş katsayısının arttınlmasına ilişkin bir soru uzerine de, bu konunun görüşülmesi için zamanın henüz erken olduğunu ifade ederek, "Doneler mevcut degU. Haziran ayında devlet gelirleri, enflas(Arkası Sa. 8. Su. 4'te> Notlar Başbakan gazeteleri 'mecburen9 okuyor CELAL BAŞLANGIÇ MARMARlS Değişik ' 'atlatma'' yöntemleri kullanarak eşiyle yalnız tatil yapmak ısteyen Başbakan Turgut Özal "gizti" geldiğiMarmaris TatilKöyü'nde "Her şeye rağnten atlamayan'' gazetecilerle bir saat suren bir basın toplantısı yaptı. özal, eşi Semra Hanım ile katıldığı kahvaltılı basm toplantısında gazetecılerin "emeklilik", "yasa enflasyonu", "dil (Arkası 5a. 8. Su. 6'da) KKTC ANAYASASI KABUL EDtLDt Denktaş: Cumhuriyet temeüne oturdu JjMuhalefet partileri, halk oylamasmda yuzde 77 katılma oramnda yüzde 30 "hayır" oyu çıkmasım, iktidara karşı başarılı bir sınav olarak değerlendirdi. CENGİZ ÇANDAR LEFKOŞE KKTC'de yapılan anayasa halkoylamasında "hayır" oylarırun sanılanın üstünde olması muhalefet partilerinin memnun olmasına yol açtı. Kesin sonuçlar da dün belli oldu. 91.810 kayıth seçmenden 71.933'ünün oy kullandığı oylamada 49.447 "evet", 21.012 "hayır" çıktı. 70.459 oyun geçerli sayıldığı oylamada, katılma oranı yüzde 78.35'i buldu. Anayasa halkoylamasında "evet" oylannın oranı yüzde 70.18, "hayır" oylannın oranı da yüzde 29.82 olarak saptandı. KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, anayasanın kabul edilmesinden sonra bir açıklama yaparak, "Cumhuriyetimiz temeline oturdu" dedi. Denktaş, şöyle konuştu: "Anayasamızın oylaması tamamlanmıştır. Halkın oylamaya katkısı yüzde 77'ye yakındır; bu olumlu, iyi bir katılma oranıdır. Halkımız başarılı, güzel bir imtihan vermiştir. Oylamaya katüanlar arasında yuzde 70 (Arkası Sa. 8. Su. i'te) Dizel motora polkika kanştı BAKATN ARACDAN YAZAITA ~ Eski Odalar Birliği Başkanı Mehmet Yazar zamanmda yayımlanan broşür, benzin motorlu araç üretenlerin propagandası. Ben motorlar kursüsü profesörüyüm. Beni yanlış bilgiyle yönlendirmeye kimsenin gücu yetmez. Benzin motorlu araç üreticileri, dizel motor gelince satışların düşmesinden korkuyorlar. • Mthal malı dizel motorun maliyeti takılma masrafları dahü 850 bin lirayı geçmeyecek. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Dizel motor ithaline politika kanştı. 40 bin dolayında ticari araca lakılacak dizel rnotorların ithal ve takılma esaslarını açıklamak üzere bir basın toplantısı düzenleyen Sanayı ve Tıcaret Bakaru Cahit Aral, "Neden ithal malı dizeUeşme?" broşürunü yayımlayan, DYP'den poütikaya atılan eski Odalar Birliği Başkanı Mehmet Yazar'ın eleştirilerini yanıtladı. Aral, "Odalar Birliği'nin o dönemde dizel motora kâr yagdırma girişimleri, benzin motorlu üreticileri n karşılanna rakip çıkmamasını sağlama çabalanndan kaynaklanıyor" dedi. Bakan Aral, broşurun Turkiye'deki benzin motoru ünal eden fırmalann istekleri doğrultusunda hazırlandığını one surdu. Bakan Aral, 2,5 saatlik basın toplantısında dizel motor ithali konusundaki eleştirileri, hazırlıklannı tamamlavana kadar yanıtlamadığını belirterek, Odalar Birliği'nin broşuru hakkındaki göruşlerini şoyle suraladı: "Broşurde, alt kademe teknisyenlerin Bakanı ve Başbakanı yanlış bilgiyle yönlendirildiği ileri süriilüyor. Bunu kesinlikle reddederim. Ben motorlar kürsusu hocasıyun. Türkiye'de ilk Turk patentli motoru ben yaptım. Kimsenin (Arkası Sa. 8. Su. 7'de) Komisyon Başkanı: Köyünü, evini, çocuğunu geride bvrakıp Almanyaya çalışmaya giderken hepKimsenin emir veremeyeceği n i n b i r düfü v a r d u B i r w b i r tarlüt b i r aratHLn bir ifyeri... Kısaca daha rahat bir yaşam. Gittiler, fabrikalara girdiler, gece gündüz demeden çalıştılar, gençtiklerini ve sağlıklarım orada bırakıp tekrar Türkiye'ye dönduler. Yüksel Pagren, kesin dönüş yapan 300 bin Türkten bin. Uzun yıüar Fordfabrikalarında çalışmış, daha sonra da çöpçulük yapmış. Sonunda yıllardan beri kurduğu düşü gerçekleştirip patron olmuş. Yüksel Pagren tstanbuVda elektrikli ev aletleri satan bir mağazanın sahibL Vtüler, televizyonlar, videolar, buzdolaplan, radyolar, tabaklar, fıncanlar. Hepsi yabancı markalu Çoğunu naklihane hakkını kullanarak getirmis. Bazdannı da kesin dönuş yapan arkadaşlarından almış. Yüksel PagrenHn düsleri ve alınten şimdi bu küçücük ntağazada çeşitli eşyalara donüşmüs. (Fotoğraf: GÜNAY ULUTUNÇOK) Ozdağlar için kanaata vardım, huzurluyum JSoruşturma Komisyonu Başkanı Ener, raporun en geç cuma gunü TBMM Başkanlığı'na sunulacağmı belirtti. Haberi 6. Sayfada CUMHURBAŞKANI, TOKAT SİGARA FABRİKASFM AÇTI Evren: Alevi Sünni kışkırtması sürüyor Türkiye'yi çekemeyenler: Türkiye büyüdükçe, geliştikçe onu çekemeyen, ondan rahatsızlık duyan ülkeler bu gelişmeyi önlemeye çalışıyorlar. Bunun yegâne yolu da milleti birbirine kırdırtmaktır. IŞIK KANSU TOKAT/AMASYA Cumhurbaşkanı Kenan Evren, dun Tokat Sigara Fabrikası'nı açtı. Cumhurbaşkanı E\Ten, törende yaptığı konuşmada Türkiye geliştikçe bunu çekemeyenlerin Türkiye'nin gelişmesini önlemeye çalıştıklarını belirterek, "Bunun yegâne yolu milleti birbirine kırdırmaktır" dedi. Ülkeyi bölmek ve parçalamak isteyenlerin Alevilik Sunnilik ayrımını yarattıklannı kaydeden Cumhurbaşkanı, "Bu ayınmı yapanlar mahşerde hesap vereceklerdir" dedi. UGUR MUMCU GOZLEM Aynı Yolda Gazetemiz bugün 61. yılını da geride bırakıyor. Gücünü Kurtuluş Savaşj'ndan, adını devletin yonetım bıçiminden alan Cumhuriyet, o günden bu yana bağımsızlık içınde, ulusallık ve devrımcilık uğraşını ödün vermeden yürütüyor. Ve çoğu kez bu yolda tek başına kalıyor. Türlü baskılarla karşılaşıyor; yine de boyun eğmıyor. Bağımsızlık içınde "ulusallık" ve "devrimcilik" başlıbaşına özgün bir kuramdır. Çağımız, devrimler ve karşıdev(Arkası Sa. 8. Su. l'de) Siyasi Partiler: Parıılerdeki çekişme normaldir, siz onlara uymayın. Trafık memurluğu gibi, yeşil ışık yandı, kırmızı ışık yandı, falan 'fılan ' deJi gibi laflar sizi etkilemesin. Benim size tavsiyem budur. Evren, siyası partilerdeki çekişmelerin yurttaşlara yansımamasını ıstedi ve "Bunlar olağan şeylerdir, sizi etkilemesin" diye konuştu. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, dun sabah bir askeri uçakla Merzifon'a geldi. Evren, daha sonra Cumhurbaşkanhğı Konseyi uyesi Tabsin Şahinkaya ve dığer yetkililerle birlıkte Amasya üzerinden Tokat'a geçti. Tokat Sigara Fabrikası'nın açılış töreninde bir konuşma yapan EvTen, 1982 yılında Tokat'a (Arkası Sa. 8. Su. 2'de) Erdal Inönü, OzaTa muhtıra verecek ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) SODEP Genel Başkanı Erdal İnönu, partisinin çeşitli sorunlan uzerindeki duşunceleriyle yurt içi gezilennde edindiği izlenimleri içeren bir "muhtıra"yı, yapacağı görüşmede Başbakan Turgut Özal'a verecek. (Arkası Sa. 8. Su. 5'te) NADtR NADİ