Catalog

12 MAYIS 1985 KÜLTÜRYAŞAM VEHBI BELGIL HAYVANLAR ISMAÎL GULGEÇ CUMHURtYET/5 BİLİMTEKNÎK DÜNYASINDAN Günümüzün Jules Verne'i: Arthıır Qarke Clarke, 50'li yüların başında yazdığı yazıda Ay'a 1978'de gidileceğini söylemişti Jules Verne, sadece bır bılım romanası ıdı. Donemın bılımsel gelışmelermden seçıyordu konularını Balon, uzay gemısı, demzaltı, gramofon, fılm .. gıbı şeylerı kendısı bulmamıştı Bılım romanı turunun en az 2500 yıllık bır geçmışı var Fakat, tıirun gelışmesı, 19. yuzyılda olmuştur Çunku, bu dönemde bır yandan mevcut bılımler atıhm yapmış, bır yandan da, yepyenı bılımler onaya çıkmıştır. Yuzyıhn son beş yılı ıle yırmıncı yıizyılın ılk beş yılı, bır butün halınde, şahlanış dönemı olmuştur Başka bır deyışle, 18951905 yıllan arasındakı 10 yıllık dönem, bılımın altın dönemı hahne gelmıştır, çünku, gunumüz bılımının temellen bu kısacık surede atılmıştır Bu durumda, 2500 yıllık geçmışı olan bılım romanlarının da 19 yüzyüda gelışmesınden doğal bir şey olamazdı Hemen hergun bırbırını kovalayan yenı buluşlar okurlarda bılıme ve dolayısıyla bılım romanlanna ılgıyı kamçılamıştı yansında gerçekleştırılmıştır Clarke'ın dörduncu bır ozellığı, sadece bılım romanlan yazmakla yetınmeyıp bılım kıtaplan da yazmış olmasıdır Yapıtları bugun 60'a yaklaşan yazanmızm bılım kıtaplan da 30'a yaklaşır "Denizin Otesinden Ses" (Voıce Aeross The Sea), bunlardan bırıdır ve Amerika ıle Avrupa arasında, 1858'de ılk telgraf kablosunun döşenmesının öyku sunu anlatır KÎM KİME DUM DUMA BEHU 4K botıa rcmandan en ievdıa okuycrum Obür buluşları Bılım romanlannın yararlarından bırı zıhın açmaları, çağnşım yoluyla yenı fikırlenn doğmasını sağlamalarıdır Yazanmızın, bugun bır kısmı gerçekleşmış, bır kısmı belki ılerde gerçekleşecek fıkırlerı hakkında örnekler vermek ısterım • Clarke, 5O'lı yılların başlarında yazdığı bır >azıda, Ay'a 1978'de ayak basılacağını söylemış, fakat olay onun söyledığı tarıhten 9 yıl önce, 21 Temmuz 1%9'da gerçekteşmıştır • Salıncak sallayarak bebek uyutan, nınm söyleyen, mama saatını ve bebeğın uyandığını haber veren, bahçede oynayan çocuğa göz kulak olan, bebeğı eğlendıren robotlar Fıkrını Clarke ortaya atmıştır Fıkır, bugun Batıda uygulanmaktadır • Gebelığı önleyıcı hap, demzaltı balık çıftlıklerı fıkrı de bugun genış uygulama alanı bulmuştur • Gezegenlere yolculuk, gıdış dönuş en az 1,5 yıl (Mars'a) veya 30 yıl (Neptun'e) surmektedır Guneş Kumesı dışındakı bır yıldıza, yıne gıdış dönuş, yuzlerce, bınlerce yıl surmektedır Tabıı bugunkü teknık \e hızla Bu kadar uzun. yaşamak kımsenm harci olmadığına göre, yazanmız bu guçluğun yenılmesı yolunda şu önende bulunmaktadır Uzay gemısıne yumurtalar ve spermler konacak, bunlar uzaktan komuta ıle yolculuğun sonuna doğru bırleştınlecek, tup bebeğı olarak buyuyecek çocuk, örneğın 2025 yaşlarında yıldıza ulaşacaktır • Yazanmızın başka bır kehanetı de, dunya nufusunun gıderek artacak yerde, gıderek azalacağı ve 45 mılyona ıneceğı yolundadir Jack, Janel m uantnda cturvyor Hahzon rmkıvn ona bafcıycrdu, ^ acrrın tıvıldıuor Mahzt/n rnabzun bakon, Jack Janel'l doğru Jules Verne Yüzyılın bılım romancıları arasında Fransız Jules Verne ön sıralarda gelır 18281905 yıllan arasında yaşadığı ıçın tam anlamıyla bır 19 yuzyıl yazarı olan Jules Verne, 'Balonda Beş Hafta' ıle hava yolculuğundan, "Aya Gezi" ve "Ayın Çevresinde" ıle uzay yolculuklanndan, "80 Gunde Devri ÂJem" ıle ılk dunya turundan, "Denizler Altında 20 Bin Fersah" ıle denız ıçı, "'Arnn Merkezine Seyahat" ıle de yeraitı gezılennden, "Karpatlar Şalosu"nda ılk gramofonlar ve filmlerden söz etmış, bu nedenle de dunya çapında une kavuşmuştur Bılım romanlan, yuzyüımızda da önemlı bır yer tutar Özellık UZAYÇAĞI VEBİLİMROM4 \LARI Bih'm romanlan, gunumuz.de onemli bir yer tutuyor. Uzay çağının başlaması, tureyeni bır atıhm getırdı. Atuımı baslatanlar arasında İngılıı Arthur Clarke da bulunmakta. Clarke, advnı dunya çapında duyurmuş bir yazar. le 4 Ekım 1957'de uzay çağının başlaması, ture, yenı bır atıhm getırmıştır Atılımı başlatanlar arasında Ingılız Arthur C. Clarke, adını dunya çapında duyurmuş bır yazardır ve günumuzun Jules Veme'ı denme>e değer bır yazardır Ancak, ıkı yazar arasında şu fark vardır Jules Verne, sadece bır bılım romancısı ıdı, dönemının bılımsel gelışmelermden seçıyordu konularını Balon, uzay gemısı, demzaltı gramofon, fılm gıbı şeylerı kendısı bulmamıştı Bunlardan nasıl yararlanılabıleceğını ılgınç örneklerle göstermıştı Arthur C Clarke ıse hem bır bılım adamı hem bır bılım yazandır Matematik ve fîzık okumuş, en ıyı derecelerle fakülteyı bıtırmış, sonra kendısını yazarlığa vermıştır Clarke'ın üçuncu özelliğı, bır çok buluşlar yapmış olmasıdır Nıtekım, "Duran Uydu" fiknnı kendısı ortaya atmıştır Dunyanın batıdan doğuya dönuşu yönünde aynı hızla dönduklerı ıçın göğun bır noktasında çakılı ımış gıbı görunen uydulara verılen bu ad, Amerıka'da yayımlanan "Telsiz Dunyası" (Wırless VVorld) adh dergırun 1945 ekım sayısında yazanmız tarafından ortaya atılmıştır Fıkır, aşağı yukan 20 yıl sonra, 60'lı yıllarm ılk yanablanndan * * optu PIKNIK rn HE \HDRA BAZEM KENDIMI UEC 24MAMMNCENI DAUA Kısa... Kısa... Sigara ve kadın Sigaranın herkese zararh olduğu kesinlikle kanıtlanmış durumda. Bunu, sayı ile nasıl somutlaştırabihriz? Başka bır deyişle, sigara ne dereceye kadar zararltdır? Amerıka'da Boston Üniversitesi'nde yaptınlan bir araştırma bize bu konuda ışık tutuyor. Özeüikle kadınlar bakımuıdan. Son 3040 yıl tçinde kadınlarda sigara tıryakıhğı Batı ulkelerinde birkaç kat artmış. Buna uyumlu olarak kadınlarda kalp vurgunu, kanser, ozellikle akciğer kanseri olaylan da artmış. Rapora gore, SOyaşından aşağı yaştakı kadınlarda 'ılk kalp vurgunu 'ndan olenlerin sayısı başka hastalıklardan olenlere gore uçte ıkı artmış. Daha da somut bir deyisle, Boston'da olen her uç kadmdan ikısi ilk kalp vurgunu'ndan oluyor. Yine Amerika'da, Atlanta'dakt 'Hastalık OnlemeMerkezleri' tarafından hazırlatılan başka bır rapora gore, akciğer kanserinden olenlerin sayısı goğus kanserinden olenlerin sayıstna ulaşmış. Amerika'nm lSSl'de kurulan (Vestem Union (Vestım Yunyın) adh ıletişim şirketi, en hızh iletişim araçlarmı kullanan guvenilir bır firma olarak bilinır. Vıtekun firma, Avrupa ıle Amerika'yı birbirine bağlayan demzaltı kablosunu 1861'de çekmiştır: Telgraf konuşmaları için. 19S8'de ilk Clarke'ı okurlarımız, 10 yıl teleks hattım açmıştır. Amerika 'da ilk uydu hakadar önce sınemalanrnızda da berleşmesinı VVestar denen uydu ıle 1974'te baş göstenlen "Uzaj Yolu: 2001" latmıştır. Şırketin son basarılarından bırısı 3 yıl adh filmın roman yazarı olarak once, Amerıka'da, 'elektronik mektup'sistemim tanır. Bunun dışında, birkaç rokurması olmuştur (Bak, Cumhuriyet, 13 Ocak manı da dılımıze çevnlmıştır. 1985, Bılgısayarla Yollanan Mektup adh yazım.) Gönul, roman ve roman olmaBunda, evdekı bilgısayardan ulkenin en uzak ye yan tum yapıtlannın çevrılmesını rindekt bılgısayar merkezine mektup gondenlmek arzulamaktadır Jules Verne'm te mektup, bu ikınci bılgısayar tarafından kâğıda romanlanmn hemen hepsı Sayın geçınlıp zarflanmakta, postacıya verüecek hale ge Ferıt Namık Hansoy tarafından tınlmektedır. Bu yolla, mektup, en çok yarım sa çevnhp yayımlanmıştı Clarke'm atte alıcıya ulaşmaktadır. Fakat, rakip çokluğu, tüm kıtaplan da çevırmenını flrmanm zarar etmesıne yol açmıştı. beklemektedır Batıran mektup HIZU GAZETECI PUN AKŞAVv COK ÇALIŞAMŞA aENZIYOCSUNJUZ GO2LERINİZIN \FADETSE\ /^UCUZA GELS/N D/y£ & R ^ \ IKI YENI yETME, SIRKAÇ I TİNE DE MUFIT /N £5KI I . ., G£ / TIRPISl DEWEy/A1LI MUUA I BlR v<z Bl C£V/«V\EWLE / ZBKLÛM Clarke ve Türk okuru UYOR S A IK/AJC/ UÛR26IMPA ÇKICAAZ GALERÎLER Çerçeve FLORANSA du • 528 66 29 526 10 00/412 TiGLAT MMT EAUttSI scırıcıteın "Yuzler" 316 nayn O Suaö yt 429 Cataıctş™ Tel 358 88 83 BM • Altuğ Caz »e güncel müzfk kasetleri Gcnçllk yılı tamtmı dlztsi Galen m Valıkonafiı Cad 98/1 Tel 146 93 21 Altuğ Suadıye Tel 358 46 62 Nışantaşı Tel 140 21 39 Reskı Sarglsi 9 Mays • 9 Nazlrm »ucuk B«*> Ca<] C na a Apı Imt 2 Bet>ex T e 163 10 3 RUZİN Resim Scrjid FLORANSA ANTİK VARAKLI TABLO ÇERÇEVELERİ FLORANSA TİPl PATİNE OVAL ÇERÇEVEÜ AYNALAR MODERN RESİM ÇERÇEVELERİ VE PROFİL SANAYİİ Adres Teşvıkıye IhlarrLr Yolu No 1 iTeşvıkıye Camıı Arkas' Ist Tel 1330619 5274006 5268933 T Tefex 2262 İSTG TR 54" 2 mayıs 2 haaran ANMETDOOHI AÜMZANOCA AttTUUAH SÛMEB caAiuza DORTMHİniH FUAT SOTHA* HAMfTOMEU îg HÛSPrhl NİFAT ÇETECİ nr K0U6ASI MAHMHT HOSNÛ TEN66Z £ M8UZMHAÜ0 C/3 •AZMİdYA LJI UdKAUMKOtLU A t » pekc C M D K I 48/1 Tesvıkıyt ISTAN8UL 141 04 58 tesvıkıve sanat galcrisi RESİMDE6ECE TARİHTE BUGÜN ULUTAZ ARIK4\ CİMOK SERGİSİ 27nisan<18 mayıs TA^YDNTAR GÜZELSANATLARGALEIRİSÎ HUSREV GEREDEC'VD 80 I TEŞVİKİYE l T E L I b O ' 1 3 0 16089 13 16162 06ı ^WM 12 Mayıs 197?''£>£ BU&ÜN, LONDRA'DA BlR KEMAN 1OSOOOSTBfiUNB^SAVUM. STRACMVARlUS &Sl ÇOK ÛNLÜ BlR KEMAN YAPlM USTASt OLAN GUISEPPE ANTVNIO GUANEJUUS TARAFINPAN fP38'P£ YAP/LAN KEMAN, O ANA D6ĞIN glK MU&/C ALETINE ODENEN £N YÛKS£K 8EP£U£ SATIUYoepui GUANERIUS İMZAU PAHALI BİR KEMAN.. lnceda\ ı 828Ma\is85 J rum. B EYM E N 0t) O 6UNKU KURlARA 6ÖRE, 3 244 OOO TL \Jctpi URART SAIM BUGAY ELLERIM Heykel Sergısı 10 30 Mayıs 85 5 0 YIL ONCE Cumhuriyet Türk Dili bülteninin aboneleri bitti Ankara 11 (A A ) Turk Dılı Araştırma Kurumu genel sekreterlığınden • "Turk Dılı" bultemnm onuncu sayısıle bırmcı abone yılı bıtmıştır Ikıncı abone yılının ılk sayısı olan on bırıncı "Turk Dılı" de basılmaktadır 12 Mayıs 1935 Abonelerımız ıçınde eksık sayı almış olanlar kalmışsa, onlann da hemen kurum genel sekreterlığme adlarıle adreslerını ve hangı sayıyı almadıklannı btldırmelenm dılerız Yenı yıl aboneleri ıçın Istanbul'da Annara Caddesmde Turk Kıtabcılık Lımıted Şırketı merkez edınılmıştır Abonelerını yenıleme ıstıvenler, eskıden abone olduklarını da bıldırerek, bu şırket 1935 1985 mudurluğune yaz'nalıdırlar Bultenın abonesı on sayı ıçın uç lıradır Turkıve ıçınde abone olanlardan ayrıca posta parası alınmaz Bultenın yenı yılı ıçınde ıkıncı Turk Dılı kurultayında okunmuş olan değerlı t tezlerden bır çoğu çıkarılacak, karşılıklar kılavuzu, derleme dergısı, ekler dergısı hazırlıklarına daır bırçok malumat bulunacaktır SANAT CALEBISI CHINA T0WN PUB BEBEK Ismet Doğan Esat Tekand 2 • 23 Mayıs MSUGSF ResmBojrrj ADNAN ÇOKER ATÖLYESİ Resım Sergısı 2 l siaobui Defeı Guze Sanatlaf Gater s si kla Cacdes Ho 2? dA Beyagij "EROL PEKCAN" SALI / ÇARŞAMBA / PCRŞEMBE / CUMA 18.30 21.00 Tel 163 20 82 163 20 90 JA2Z IN THE AFTER NOON Bulvan 139 K zılav ANKARA18 4İ 87 18 43 42 DCSTEK SANAT GALERISI Bl LSAK Hcykel Sergbl 25 Nlsan 16 Mayıs Musrev trfrMf CK! 126 Te«v«ıyc MeyfljnıiST Teı 14i ?7 11 Resım Sergısı 24 Nısın 18 M<ys ADÖI IpfKC Cdu "b W a ı 460353 Zerrin Bolukbası S M.SASA « j J * MiIMt U niJ*wV«j gorsel sanatlarda Hamdi Ünal gozetımınde KUR'ANI KERIM / FERMAN HILYE / TOMBAK TOPHANE / MAKTA KAKMA MAKAS KALEMTIRAŞ TUĞRAU GUMUŞLER YUKSEK FIYATLARLA ALINIR 146 71 94 146 54 48 Dıl devrımının geçırdığı butun değışmelerı ıçınde toplavan "Turk Dılı" bultemne abone oltnak dolayısııle bu buyuk ulusal devrıme ılgı gostermış olanlann, yenı yıl ıçın de abonelerını yenıleyeceklerıne ınanıvoruz Bırmcı abone yılı ıçınde abone merkezının ıkı kere değışmesı yuzunden vaktmde bultenlerını alamamış olanlann adları yenıden devlet Basımevıne gonderılmıştır ATftLYE GAMSİZ Nevin Çokay Resım Sergısı 20 Nısan 15 Mayıs vo So> 25 Anadolu l8eür FUrtTtı Eyudoâ u « u i * al6 Te 145 n 53 GHLERI LEBRIZ Sevinç Altan e Mays 3 K U J I M 1985 YILDIZ UNIVERSITESI Hunkar Daıresı TMu 1M 42 H BEDRI RAHMI EYUBOGLU Q 2 . may s BE$IKHS L ONESS KUIUBU DERNEul YILDIZ IN uERSFESI ISBIRLIĞ duvar halısı kilim goblen kursları Kayıtlar 15 Mayıs a kadar suruyor Soğancı Sokağı 7 Sraselvıler/14^28 99 İLAN GÖKSJLJN ASLİYE HUKUK HAKİMLİĞİ'NDEN Dosya No 1977'146 Goksun Orman tşletmesı Mudurlüğu'nce Poyraz Kemıklı ve 8 ar kadaşı aleyhıne açtığı tazmınat davasımn yargılamasında da\ahlar Povraz Kemıklı ve Haydar Demırel hakkında ılanen teblıgat vapıl masına karar verıldığınden Davalılar Po>raz Kemıklı ve Haydar Demırel'ın 16 7 1985 gunu saat 9 00'da Goksun Adlıye salonunda hazır bulunmalan veya ken dılerını bır vekılle temsıl ettırmelerı, gıvap venne kaım olmak uzere ılanen teblığ olunur Basın 16373 ILAN BAKIRKÖY 2. SULH HUKUK HAKİMLİĞİNDEN 1984 1947 Davau Alı Cune>> \ekıl A\ Naım Ime laratından açılan veraseı davası sebebnle s l S 19h2 ıjnhııuk \s.1 J[ etııgı anlajılan mutevtlta RECEP LUGAL ııı kjmım mıra,vı!arı ıe.pıı edılemem^ oldugundan mulevet fa mırasvılarının ı> bu ılan idrıhınduı ıııbdren kanunı suresı lunde mahkenn.nıı/1 »ı.krck be\ iiıda bulunmalan aksi takdırde muıe\el ta lercUMnın H \ / I S h \ h Db\ REDILECEGI \1 k nun 534 maddesı (.I.^IIKI. ıl m olunur 6 4 I9s^ RMtotSfrglsl Çerçevelı, Gravur Suluboya, Yağlıboya mınyatur çeşıtlerı Utt Tvfviklye Ihlamur Yolu N« 1 (Tt$viklye Canil Arttasa) IfUıHMilTtl 1330619