Catalog

CUMHURİYET/8 HABERLERİN DEVAMI UGUR MUMCU GOZLEM ABD'ye karşı 6^avır" Meclis gündeminde (Baştarafı 1. Sayfada) lu av sonunda ABD've gıdeceğını de soyledı Toplantıdan sonra Karaduman ve üç partı grup başkanvekılı bır saat suren bır sohbet yaptılar Sohbetten sonra ANAP Grup Başkanvekılı Pertev Aşçı oğlu, gazetecılerın sorularına karşılık, "AJ\AP grubunun genel goruşme açılmasına taraftar oldugunu" soyledı MDP Grup Başkanvekılı Alı Bozer ıle HP Grup Başkanvekılı Cahıt Tutum da genel göruşme açılmasını ıstedıklerını belırttıler Toplantıda muhalefet partılerı temsılaleunın, ABD vasama organına ıntıkal eden bu konunun muhatabının artık TBMM olduğunu soyledıklerı, TBMM Başkanı ıle ANAP temsıleısının bu goruşe katıldıkları oğrenıldı Bır saat kadar suren toplantı sonrası sohbette, genel goruşme açılmasuıın benımsenmesı durumundakı teknık aynntılar ve usule ılışkın goruşmelerde bulunulduğu oğrenıldı TURKtYE'NİN MESAJI Turk Hukumetı Amerıkan Kongresı'nde alınan "so>kjnm" ıle ılgılı kararlar konusundakı "goruşlerini" ıçeren bır mesajı Turkıye'nın NVashıngton Buyukelçısı Şukru Elekdag aracılığıyla Reagan yonetımıne ılettı Yazılı "mesaj"ın öncekı gun Cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığında, Başbakan Turgut Ozal ve Dışışlerı Bakanı Vahıt Halefoğlu'nun katılımıyla Çankaya'da yapılan uçlu toplantıda hazırlandığı belırtılıyor Dışışlen yetkılılen mesajın ıçerığı hakkında kesın bılgı vermenın doğru olmayacağını belırte rek, mesajın "genel hatlarıjla Başbakamn uçlu toplantı sonrasında basına yaptığı açıkJamadakı hususlan" ıçerdığını soylemekle yetındıler TEPKlLER Turklş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, "ABD'nin Turkıye'nin slratejik durumunu gozardı edeme>eceğini" belırterek, "Ateş duştuğu yeri yakar ama ateşio nereye duşeceği bellı olmaz" dedı Ankara Unıversıtesı Hukuk Fakultesı öğretım uyelerınden Doç Dr Hikmei Sami Turk, "ABD'de bundan sonraki seçimîer oncesinde Kongreden daha agır kararlar çıkmayacağını kım garanti edebilir" derken, Dışışlen eskı bakanlanndan Hasan Esat Işık ABD'nın Ankara Buyukelçısı Strausz Hupe'nın Mıllı Savunma Bakanı Yavuzturk'e gonderdığı mektup konusunda, "Buyukelçinın bir yuksek komiser edası takındığını" soyledı HP Genel Başkan Yardımcısı Engin Aydın, ıse goruşlerini şovle dıle getırdı "Sayın Ozal'ın Amerikan yonetiminjn egemenlik haklarımıza karşı haksız ve kustabca karannı seçım oncesi olur ovle şeyler diyerek hafife almasını son derece uzuntu ile karşıladık. Amerikan parlamentosunun uyeleri egemenlik haklarımız uzennde seçim yatınmı >apı>orlarsa bu daha vahim bir olaydır" dedı Ote yandan Sıyası ve Sosyal Araştırmalar Vakfı (SİSAV) asılsız Ermenı ıddıalanyla ılgıli olarak ABD Kongresı'nde alınan karara karşı Başkan Rea gan'Ia Senato uyelerıne bır mesaj gonderdı (Baştarafı 1. Sayfada) Amerıkalıların kamuoyuna yansıyan en cırkın davranışlanndan bırı son "mektup o/ay/"dır Mıllı Savunma Bakanı Yavuzturk'ün, ABD askerı yardımını Kıbrıs'ta verılecek ödune bağlayan karara karşı verdığı demeç uzerıne ABD Ankara Buyukelçısı Hupe, Yavuzturk'e bır mektup gondererek, bu tur demeclerın hıç de hoş karşılanmadığını bıldırmıştı Dıplomasıde bundan daha cırkın ve kaba bır davranış olamaz Bır buyukelçının hukumetle ılışkılerını düzenleyen dıplomatık kurallar vardır Buyukelçı, "hıgh commısoner" tavrı ıle bağımsız bır devletın hükumetıne boyle mektuplar yazamaz Yazarsa "persona non grata" ılan edılıp, 24 saat ıçınde ulkesme gerı gonderılır ABD Buyukelçısı Hupe, eyalet valısı mıdır kı, böyle mektuplarla bağımsız bır hukumetın bakanına emır ve talımat vermektedır^ ABD bu memleketın sahıbı mıdır kı, Buyukelçı Hupe, noterden kıracısına ıhtarname çeken ev sahıbı vekılı gıbı böyle uyarılarda bulunmaktadır? Kustahlığın böylesı görulmemıştır Dıplomasıde "mutekabılıyet şartı" dıye bır kural vardır Bu kurala göre, devletler, her oluşum ve olayda karşılıklı ve eşıt davranışları gözetmeye calışırlar Bu kural, devletın egemenlığının ve uluslar aılesı ıçınde otekı devletler ıle eşıtlığının göstergesı sayılır Hangı ulkenın buyukelçısı boyle bır davranışta bulunursa. aynı yaptırımla karşılaşır Boyle bır davranış, ustunköru bır kınama ıle geçıştınlırse. açılan bu yoldan, başka buyukelçıler de yurumeyı denerler Bugun olmazsa yarın, yarın olmazsa obur gun 1 Uluslararası ılışkılerde ofkelere kapılmak elbette sakıncalıdır Boyle durumlarda ofkenın yerıne, doğrudur, soğukkanlı olunmalıdır Bunda kımsenın şuphesı yoktur olamaz ancak, hangı tur davranışların ne olcude soğukkanlı karşılanacağının da hesabı tyıce yapılmalıdır Çunku boyle durumlarda, kanın negatıf ve pozıtıf olçüsunu verecek sayımlar pek yapılamaz "Ulusal onur" denılen kavram, kan dolaşjmını bırden bıre etkıleyebılır Bu kez ofkenın yönu de değışebılır Eskı bakanlardan, deneylı dıplomat Sayın Hasan Esat Işık'tan öğrenmıştık DP hukumetı Dışışlerı Bakanı Fatın Rüştu Zorlu 1957 yılında, kendısını atlayarak, Başbakan Menderes ıle goruşen ABD Büyukelçılık Masfahatgüzannı hemen sınır dışı ettınvermıştı Zorlu'nun hıçbır "antıAmenkan"\avn yoktu, ustelık Zorlu, ABD'nın Ortadoğu polıtıkasını yurekten destekleyenlerın başında yer alırdı Yıne anımsayacaksınız, 1964 yılında Başbakan Ismet Inonü, "Sıze verdtğımız sılahları ancak NA TO amaçlan ıçın kutlanabılırsınız" dıyen ABD Başkanı Johnson u yenı bır dunya kurulur, Türkıye de bu dünyada yerını bulur" dıye yanıtlamıstı Ulusal kurtuluş kahramanı Inonu, ılerlemış yaşına karşın bu küstahlığı boz kalpaklı gunlerındekı coşku ıle yanıtlamayı uygun gormuştü Çunku Inönu, Kurtuluş Savaşı'nın "Ismet Paşası" olarak, bağımsızlığın savaş alanlarında nasıl bır ulusal dırenç, ozverı ve kahramanlık ıle kazanıkjığını bılmekteydı Başbakan Özal, öncekı gun, Ermenı savlarını destekleyen ABD Temsılcıler Meclısı kararına ılışkın bır soru soran gazetecıyı bakın nasıl yanıtlıyor O konuyu lyı anlayabılmek ıçın Amerıka'da bırkaç yıl otuımak lazım Onlann sıstemlerı bızden çok farklı Ben orada bulunduğum ıçın durumu bılıyorum Onun ıçın çok heyecanlanmamza lüzum yok dıyorum Sayın Başbakan'ın, ABD Buyukelçısı'nın ağzı yerıne gazetecılerın ağızlarım kapatmasını basın ıle kurduğu yakın dpstluğa bağlayabılınz Ne de olsa Sayın Başbakan'ın nazı bızlere gecmektedır Temsılcıler Meclısı'nın yuz kızartıcı kararını "yaklaşan başkanlık secımlen" ıle de açıklamak da belkı soğukkanlılığın sonucudur O zaman Amerıka da dıkılı Ermenı amtlannın da dıkılış nedenlennı "yaklaşan seçımler" dışında ınandırıcı bır nedene bağlamak gerekecektır Bır NATO ulkesını 'destabıhze' etmeye çalışan Ermenı terorunun, NATO'nun baş patronunca bu ölçude desteklenmesını bu soğukkanlı davranış ıçınde yorumlamak pek öyle kolay mıdır? Böyle koşullarda ozlemı duyulan tnanç, Kuvvayı Mıllıye ruhunda aranmalıdır Kuvvayı Mıllıye ruhu da "tam bağımsızlık" ınancı ıle eşanlamlıdır Ankara 'nın taşına bak / Gözlerımın yaşına bak / Uyan uyan Gazı Kemal I Şu dunyanın ışıne bak Turkıye, dıpiomasısının yolunu, bu turkunun sozlerınde aramalıdıri pervaneK uçağı Samsun'a zorunlu iniş yaptı SAMSUN, (CumhuriyeO Türk Hava Yollan'mn Dash7 tıpı uçağı, AnkaraTrabzon seferını yaparken motorlannda meydana gelen bır teknık arıza nedemyle Samsun'a mecburı ınış yaptı Aralannda Sovyefler Bırlığı'nın Dınyeper takımı futbolcularırun da bulunduğu uçak yolculan daha sonra Ankara'dan gondenldı THY'nm Dash7 tıpı dort motorlupervanelı uçağı Trabzon sefennı yapak uzere dun saat 09.47'de Ankara Esenboğa Havaalanından kalktı Saat 10 50 sıralannda uçağın ıkı motoru durdu Bunun uzenne pılot, uçağı Samsun Havaalanına ındırdı. a^ı'ya göre, uçağın ıkı motorunun bataryalan devre dışı kaldı "Trabzon" adlı uçak, Samsun Havaalanında gereklı bakımı yapıldıktan sonra Ankara'ya dondu "GECEKONDU UÇAKLAR" THY'nın yıne aynı, DASH7 tıpı "Bursa" uçağı, 21 Şubat 1984 tanhınde de AnkaraTrabzon seferını yaparken Trabzon'a 20 kılometre uzaklıkta yuksek gerılım dıreklerını koruyan çelık tele çarpmıştı Uçak 20 kılometrelık mesafeyı neredeyse yere surunerek katettıkten sonra Trabzon Havaalanı'na ındırılebılmış ve mucıze kabılınden bır kışının yaralanmasıyla kaza ucuz atlatılmıştı Ote yandan, THY'nın 284285 sayılı sefermı yapmakta olan 727 tıpı uçağının Erzurum pıstınde arka tekerleğı patladı Yetkıhler uçağın ındıkten sonra arka tekerleğının patiadığını daha sonra değıştınldığını söyledıler Bu nedenle uçaâın seferı 4 saat aksadı (Baştarafı 1. Sayfada) dan ustlenılmesını ıstedığı oğrenıldı Turk hukumetının, yapılacak nukleer santral ıçın gereklı kYedımn yapımcı fırma tarafından sağlanması ve 15 yıl sureyle nukleer santral ışletmesının firma tarafından ustlenılmesı, bunun karşılığında Turkıye'nın elektrık aiması yolundakı onenlerı nukleer santral pazarhğını kızıştırdı Cumhurıyet muhabırının edındığı bılgıye göre, Alman KWU temsılcısı Hirschman dun Turkiye'ye gelerek, DPT musteşarı Yusuf Bozkurt Ozal ıle goruştu KWU temsıleısının Turk hukumetı yetkılılen ıle yaptığı goruşmelerde, yatınm kredısımn butununun ustlenılmesı, ışletmenın 15 yıl sureyle yapımcı fırma tarafından sağlanması ve bunun karşılığında Turkıye'nın santralden elektnk aiması yolundakı önenlere karş1 cıktığı oğrenıldı KWU'nun yanı sıra Kanada firması AECL'ye de Turk hukumetmın aynı onerılen göturmesı uzenne, Kanada firması, nukleer santral yapımmı askıya alarak yenı durumu değerlendırmeye başladı Bu arada, ABD firması Westınghouse devreye gırerek, nukleer santral konusunda bılgı almaya başladı Enerjı ve Tabu Kaynaklar Bakanlığı yetkılılen tarafından hazırlanan bır raporda ıse, Kanada teknolojısının Turkıye koşullanna uygun olmadığı belırııldı ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇİ Nazım, ölumunden bır yıl once yazdığı "Kadınlarımızın Yuzlen" başlıklı şıırmın bır bölumunde şoyle der "Kadınlarımızın yuzu acılanmızın kıtabıdır I Acılarımız ayıplarımız ve döktuğumüz kan I Karasapanlar gıbı çızer kadınlann yuzunü Ve sevınçlenmız vurur gozlerıne kadınlann, I Gollerde ışıyan seher vakıtlerı gıbı Hayallenmız yuzlenndedır sevdığımız kadınlann / GoreJım gormeyelım karşımızda dururiar / Gerçeğımıze en yakın ve en uzak " Ankara'da Çankaya Sıneması'nda, "HodnMeydan"sahnesı oyuncuları, Tuncer Cucenoğlu'nun "Kadıncıklar" oyununu oynuyorlar, başanyla oynuyorlar "Asıye Nasıl Kurtulur?" gıbı, başarılı Sıyasal ıçerıklı bır"Ankara Notları"na "Tehlıkelı llış: fo/e/"başlığınıkoymuştum Buna "Sıcak İlişkiler" başlığını koymayı duşundum Bır oyküyu ytllar once dınlemıştım Olay Sıvas dolaylarında geçmıştı Bır kızı sevdıgıne değıl de, başkasına vermek ısterler Sevdığı ıse, buna cok ıcerlemış Gozdağıyla kızı kaçırmayı kafasına koymuştur Çeşme başında yakalar onu Neden başkasına varıyorsun17 dıye sorar Ben kendı gonlumle gıtmıyorum Anam , babam verıyorlar Ben yıne senı sevıyorum Hep seveceğım Fakat evlenemeyız Kacalım o zaman, Olmaz, Delıkanlı belınden tabancasını çıkarır, oldurme amacıyla değıl Gozdağı vermek ıçın Onacevırır, "Haydı kaçacağız ', der Kız elını tabancaya uzattığı sırada, kaza ıle tabanca patlar Kız göğsunden vurulur Kanlar akmaya başlar Kızın boynunda altınlar beşıbıryerdeler vardır Kız, boynundan altınları çıkarıp, sevdıgıne verır Al bunları, der Avukat tutarsın Senı yakalarlarsa hapse atarlar Kaç buradan Yaralı kız, hastaneye kaldırılır Savcının soruşturmasında, kendısını vuranı söylemez Bırkaç gun sonra da olür Dr HaydarDumen'den bır mektup aldım Ilgınç olduğu kadar onemlı bır konuya değınıyor Dr Haydar Dumen, Guneş'te cınsel konularla ılgılı yazılar yazıyordu Şımdı oradan ayrılmış Dr Haydar Dumen'ın anlattığı olay şoyle Doktor olarak çalıştığı yerde, bır toprak anlaşmazlığından çıkan kavgada, bır adam olur Oldürenın karısı bu kavgaya karşıdır Kavga kaçınılmaz olduğundan adam kansını dınlemez Işledığı cınayet sonucu cezaevıne gırer Yırmı yıl hukum gıyer Genç karısı gunün bırınde bır dılekçeyle C Savcılığı'na başvurur Dılekçede, ozetle şoyle der "Kocam bır suç ışledı. Cezaevıne gırdı Yasalara bır dıyeceğımız yok ama, onunla birlıkte ben de cezalandınldım Kocamı sevıyorum, ondan boşanmak da ıstemıyorum Gene T C 'nın yasalarına gore evlıyız Ve bu yasaların dışına da çıkamam Kocamın yokluğuna (basa gelen çekılır) dıye boyun eğıyorum Ancak ben, genel yasaların bana tanıdığı btrhakka dayanarak, kocamdan çocuğum olsun ıstyorum Mal ve mıras hakkımızın korunması ıçın bu çok önemlı Oysa kocam cezaevınden çıktığında, ben çocuk yapma yeteneğımı yıbrmış olacağım Gereğını saygılanmla nca edenm " Savcı ne yanıt verdı bılmıyorum ama, Dr Haydar Dumen olayın ustune gıder, konuyu çeşıtlı bılım adamlarına sorar Gelen yanıtlar, "Derdedeva" değıldır Dr Haydar Dumen "Anlabldığı, tartışıldığı zaman ılgınç gelen bu sotvnlar, yırmı yıl sonra da kendı raflarında tozlanmış olarak duruyor, toplum hâlâ bıreysel çıkışlarbeklentısınde, unıversıtelenmız denn uykusunda" dıyor Dr Haydar Dumen'ın sözunu ettığı konu, "ınfaz" yontemıyle ılgılı Bu konuda, konuyu enıne boyuna ıncelemış olanlarla gorüştum Bızım ınfaz yasamızda, cezalarını lyı halle geçırenlere, ızın verılebılıyor Ancak kapalı cezaevlennde eşın.eşını zıyaretı oldukça guç Ancak bana anlattılar kı konu cınsel ılışkıden ıbaret değıl Isveç te tehlıkelı suçluların bıle eşlerıyle bırlıkte cezaevınde bır odada kalmalanna ızın venlebılmesını bır yana bırakalım, bırlıkte eskı deyımle "mahrem" bır durum sağlamak çocuğun anasını koklayabılmesı elını opebılmesı gereklı Sıcak ılışkılerın sürdürulebılmesı gereklı Dr Haydar Dumen'ın uyarısından sonra duşunuyorum Bılmem yetkıhler, cezaevlerınde "ınfaz" konusunu daha ınsancıl durumlara getırmeyı duşunuMer mı, duşunmezler m ı ' LÜL 198 Sıcak İlişkiler... Dke kararları sınav kapısında (Baştarafı 1. Sayfada) rumuzun başkanı bulunduğu sendika o konfederasvona bağlı bir (eşekkul değıldır. Yanı Sumerbank Tekstıl Sanayi İşverenleri Sendikası TISK'e uye değıldir. Bu husus bu muzakerelerde bızi daha berraklığa kavuşturacak ıkınci husus ise, bir Koordınasvon Kurulu kurulmuştur. Bu Koordınasvon Kurulu'nun başkanı verdığı beyanlarda, (bız KİT'lerdekı ı$\eren sendikalarını ya da genel mudurlennı bağlayıcı bir talimaf vermedık) diyorlar. Aksine. goruvoruz ki, bazı kuruluşlarda orneğın çımento sanayiinde, orneğın MKEK'da genel mudurler (biz baglıyız) diyorlar. Şimdı, bu muzakerelerde gerçekten bu Koordinasyon Kurulu'nun bağlavıcı karan var mıdır yok mudur, meydana çıkacak. Bugun bu Koordinasyon Kurulu'nun başında bulunan kişıler ya da daha once işveren konfederasyonu olarak bu ılke kararını alan kişıler Sumerbank'takı munasebetlerı bılmezler. Bu muzakerelerde Turkıje gcnelınde Koordinasyon Kurulunun başkanının (ben sıvrı uçları toprulenm, diger ışler muesseselerin işidir) sozunu bakalım bu muzakerelerde gorme ımkânı bulabilecek mıyiz? Sumerbank'takı ilişkılerımız itibarıyla, Koordınasvon Kurulu'nun aldıgı ilke kararı Sumerbank'ta geçerlı midir. degıl mıdir. birkaç gun ıçınde belli olacaktır. Işte o zaman bızim de soyleyeceklerimiz vardır. Koordınasyon Kurulu Sumerbank ıle yapılacak olan muzakerelerden her halukârda elinı çekeceklır, çekmelidır. Sumerbank'ı Sumerbankçılar yoneteceğine gore, idare edeceğıne gore, sozleşmevi de onlar yapacak. Başkası bizim işımıze pek kanşmayacak. İnşallah maşallah ıle gidiyonız, ama olsun varsın, ne yapalım". Sumerbank Genel Muduru, Remzı Yucebaş da torende yaptığı konuşmada Sumerbank olarak bır "aşırı rekabet pıyasası" ıçınde bulunduklannı belırttı, şunları soyledı "Daha oncelerı olduğu gibi bu goruşmelerde de, Teksif'in istekleri ile muessesemız ımkânlan ve verebıleceklerı arasında taraflan memnun edebılecek bir denge kurulacağına inanıyorum. Yeni kanunların ışıgında goruşmelerimizin başanlı geçmesini, kanuni sureden once bitirilmesini ve sonunda ımzalanacak toplu iş sozleşmesinin işçilerinuze, işyerlerimıze. taraf sendikalara havırlı olmasını dilerim." Ote yandan Teksıf ıle Tekstıl İşveren Sendikası arasında yaklaşık 80 bın ışçı ıçın surdurulen ve uvuşmazhkla kesılen toplu sözleşmeler konusunda dun Tekstıl ışverenlerı lstanbul'da aralannda bır kapalı toplantı yaptılar Tekstıl işveren Sendikası 'nca duzenlenen toplantının basına kapalı olduğu ve uyuşmazlık hakkında genel bılgı vermekten ıbaret kaldığı bıldırıldı Tekstıl Işveren Sendikası ıle Teksıf arasındakı uyuşmazlık zaptının îululmasından sonra taraflar arasında henuz hıçbır göruşme olmadı Uyuşmazlığa duşen goruşmecı kurullar arasında yenı bır goruşme ya da bır araya gelmenın herhangı bır yarar getırmeyeceğı bıldırılıyor Bugun yurt dışından dönmesı beklenen Halit Narin ıle Şevket Yılmaz arasında bır göruşme beklenıyor Uyuşmazhktakı ışyerlerının ışverenlen ıle TİSK ılkelerının savunulması doğrultusunda yapıldığı bıldınlen toplantıdan sonra, işveren sendıkasının sözleşmeler goruşmecı kurulu Haklş'e bağlı Öz IplıkIş Sendikası ıle masaya oturdu Türkiye örnek mî (Baştarafı 1. Sayfada) suresıne bakıldığında, olayı yakından ızleyenlerı gerçekten şaşkına döndurecek boyutlar taşıyor Meksıka'nın toplam 66 mılyar dolar borcu var. Borçlu olduğu fırma ve banka sayısı ıse, tam 663 Hanı "uçan kuşa borcu var" derler ya, ışte oyle Meksıka borçların ertelenmesınde önce yırmı mılyar dolarlık bolumu 1990'a kaydırıyor Daha sonra altı mılyar dolarlık bır başka bölumu 1987 yılından başlamak uzere 12 vıla yaygınlaştırıyor Bu yıl sonuna dek odenmesı gereken 23 mılyar dolarlık bır başka bölumu 1987'ye doğru kaydırıyor 17 mılyar dolarlık son borç dılımı ıse, ancak 1988 yıhndan ıtıbaren ödenmeye başlanmak uzere, ondan sonraki on bır yıla ertelenıyor. Tum bunlan yaparken de, faız oranını uluslararası geçerlı faız oranının neredeyse bır puan altında bağlıyor. Meksıka operasyonunun çok çarpıcı ıkı yönu var Once, 66 mılyar dolarlık borç kı, uluslararası duzeyde çok yuksek bır mıktarı oluşturuyor, ıkınci olarak erteleme operasyonu tam 663 banka ve firmayı ılgılendırıyor. Ancak asıl vurgulanması gere ken nokta, bır başka gerçekte yatıyor Borç erteleme operasyonu tumuyle IMF'nın dışında yurutuluyor Çunku, IMF'nın ışe kanşmasını Meksıka ıstemedı Ve ısteğını de, borçlannı ertelet tıgı gıbı, sonuna dek yaptırıyor Boylesıne buyuk bır borç, boylesme buyük av antajlarla nasıl ertelendı ve Türkıye bundan 9 nasıl bır ders almalı .. Guney Amerıka'nın buyuk borçlu ulkelerınde son zamanlarda ılgınç bır akım başgosterdı "Borçlu ulkelenn bır araya gelerek guç oluşturması" ve oiuşturulacak bırlıkle "toplu pazarlığa" oturulması Yanı, borçlu ulkelenn tek tek erteleme operasyonu yerıne, topluca ılkelenn belırlenmesı ve borçlann bu doğrultuda ertelenmeye çahşılması, alacaklı ulke ve bankalar ca masaya topluca oturulması Sanırız, ozellıkle Amerıka "borçlu ulkeler karteli" denebı lecek boyle bır uygulamayı baştan kırmak ıstıyor. Ve bu uğur da da Meksıka'nın borçlu olduğu banka ve fırmaların yuzde 6O'ı yaklaşık dort yuz banka ve fırmavı anlaşmaya zorluyor Aksı halde, borçlu ulkeler açıkça "biz bu koşullarda borçlarımızı odemeyiz" dıye dayatıyorlar Ulkeler bu konuda kendı halklarını da arkalanna almış durumdalar Bır başka deyımle, Guney Amerıka'dakı askerı darbelerın onemlı gerekçelerınden bırı olan "borçluluk", belkı de ılk kez askerı darbelen ışlemez kıhyor Bu konuda IMF ıle Amerikan yonetımı arasındakı ışbırlığı de ılk kez kınlmış oluyor Amerıka daha sonraki yıllarda karşısına daha buyuk bır guçle çıkması beklenen "borçlu ulkeler karleli"nı Meksıka ıle anlaşmaya varümasına ses çıkarmadan, belkı ılk anda kırdığına ınanıyor Ama ote yandan da Meksıka'nın borç ertelemesının "dun>a>a yeni bır ornek" oluşturduğu da ortada Turkıye'yegelınce Yıllaryılı "dış borç yuku" Turkıye'de en çok tartışılan konulann başında geldı Hatta, dış borçta doruk nokta 1978 yıünda, yıne o doneme göre, "tarihin en buyuk borç erteleme operasyonu" olarak anılan 2 5 mılyar doların ertelenmesıyleyaşandı Şu anda, resmı rakamlara göre, Turkıye'nın yaklaşık 17 mılyar dolar dış borcu var 1984 yılında 2 250 mılyar, 1985'te 2.671 mılyar, 1986 yılında da 2 5 mılyar dolar borç ödenecek Bunlar 1978'de anlaşmaya bağlanmış Ama, Meksıka örneğınden sonra, bu erteleme planı yenıden neden gozden geçırılmesın? Böyle bır erteleme planı duşunuIuyorsa, bu neden önce IMF'ye sorulsun9 Işte, Meksıka ortada IMF'ye danışmadan tam 660 banka ve firmayla pazarhğını p>ekâlâ yurutebılıyor ve "borçlu ulkeler karteli kumiması" gırışımınden kendı adına yararlanabılıyor Gelen haberlere göre, şımdı benzer yolu, bır başka borçlu ulke, Arjantın'ın denemesı soz konusu Turkıye dunyadakı bu tur operasyonlara neden arkasını dönuyor ve bunlardan neden ders almıyor? Bır ulkeyı borçlandırarak, o ulkenın kaynaklartnı ıstedığı gıbı kullanabılen guçler, şımdı verdıklerı paraları kurtarmamn telaşındalar Turkıye uluslararası pıyasaya şımdı neden "yeni onerilerie" çıkmasın ve bundan yararlanmasın kı' Bugun Meksıka, yann Arjantın, daha sonra bır başka ulke IMF'nın peşıne takılmadan ışler pekâlâ yuruyebılıyormuş demek' Asıl ders burada yatıyor. Nükleer Suriye, İran'a, İran (Baştarafı 12. Sayfada) yapabiliriz. tsrail'de ortak tema: "Mısır'sız savaş, Suriye'siz banş olmaz"dır. c) Filistin kartlarım daha ujgun biçimde oynamak. Arafat Huseyın, Filistin meselesı ve Batı Yakası'na ılişkın Israıl planları için buyuk teblike oluşluruyorlar. Ancak, Esad yonetimı yeterioce guçlo olur ve Arap dunyasında sağlam durursa, sadece gerçek bir Arafat Huseyin eşgudumunun gerçekleşmesini onlemekle kalmaz, aynı zamanda Filistinli teronstlen de kontrol altında tutabilir. d) Sun>e'deki AJevi yonetimini guçlendırmek. Suriye'deki Alevi yonetımınin korunmasıyla, bu yonetım varlıgını surdurebilmesi ıçın bır gun bıze dayanmaic zonında kalacak." lsraıl'ın bu polıtıka formulasyonlannın 1984 boyunca ızlenmesı, kuşkusuz, Lubnan'da Surıye'nın en etkılı guç halınde be lırmesıne yol açtığı gıbı, Şam'ı Ortadoğu'nun en ağırlıklı başkentı durumuna getırmekte de rol oynamıştır Lubnan'da bırlik konferanslannda, Cenevre \e Lozan'da hakem konumunda Sunye Cumhurbaşkam Yardımcısı Abdulbalinı Haddam'ın oturması raslantı olmadığı gıbı, her bunalım belırtısınde ya da çatışma eşığınde Lubnanlı hderlerın, Cumhurbaşkanı Emin Cema>el, Başbakan Raşit Karami, Emel lıden Nebih Berrı ve Durn lıden Velid Cunblat'ın bırbırlerinm ardından mutemadıyen Şam'a gıdıp gelmelen de olağanlaşmıştır hıp değıldır Bırçok kartı elıne geçırmış olmasına rağmen Lubnan'da ıstedığı falı açamamaktadır Bunun nedenlerı Israıl faktörunün de hesaba katılması gereğınden ya da Hırıstıyanlar'ın bır kesımının Surıye denetımınde bulunmamasından ılen gelmıyor En önemlı nedenler, ulkenın ıkmcı bu>uk kentı Trablusşam'da kı, kent bolgemn geleneksel Sunnı merkezlerındendıren guçlu hareket durumunda bulunan, Surıyelıler'e karşı Arafat'la bırükte çarpışan ve kısacası Trablusşam'a hukmeden fslamı Tevhıd Hareketı'nın varlığı; bunun yanı sıra bır Şıi kentı halıne donuşen Beyrut'ta Emel lıden Nebıh Bern'nın denetımını iran yanlısı Hızbullah akımı uzerınde kuramamasıydı Bu ıkı neden, ulkede lsraıl'ın gızlı açık rolu ve Falanjıstlerın Israıl ıle sıkı ılışkıler ıçındekı kanadının tutumu gıbı ıkı olguvla bırleştırılırse, aylardır Lubnan sorunun Surıye'nın ıstedığı bıçımde bır çözume bağlanamadığını açıklar Sunve, Lubnan'ı derleyıp toparlayabılmek ıçın Iran'a muhtaçtır Çunku, gerek Beyrut'takı Şıı Hızbullahlar, gerekse Trablusşam'dakı Sunnı Tevhıd Hareket ı Iran'ın nufuzu altındadır Ayrıca, Iran'ın Baalbek'te Devrım Muhafızlan da bulunuyor Bununla bırhkte, unutulmamahdır kı, iran da Korfez Savaşı'nın ıçınde bulunduğu tıkanıklıklar ve ulke ıçınde savaş konusunda çeşıtlı guçler arasında orta>a çıkan tartışmalar nedenıyle rahat değıldır ve bu nedenle gerek Irak'ın dığer kanadına hukmeden, gerekse Suudı Arabıstan'a söz geçırebılecek tek ulke ve en onemlısı Tahran'ın Lubnan"a ulaşmasındakı hayatı coğrafı halka olması nedenıyle Surıye'ye muhtaçtır Bu karşılıklı ıhtıyaç, iran ve Surıye'yı ozel bır ılışkı ıçıne sokmuştur Bu ıhşkıdekı Iran'ı 1984'dekı halıvle kavramak ıçın kulağımızı Be>rut'tan Tahran'a ve Cumhurbaşkanı AlıHamaneı'nın Şam'da bulunan heyetınden Beyrut'a ulaşan bılgılere uzatacağız ÇALI$A\LARL\ SORULARt/SORUNLARI YILMAZ ŞIPAL "Tünı hizmet süresine göre" "( ) Bır an ıçın Fabrıkasf nın davalı şırketm ışyerlerınden olmadığı duşunulse dahı, davalının tahhut eden sıfatıvla yıne sorumlu olması gerekır Zıra boyle bır durumda hizmet akdının butunluğu ıçınde ışçısmı başka bır ışverenın ışyennde çahştıran ışverenın sorumluiuğu söz konusu olur Hakkanıvet de bunu ıcabettırır Aksınm kabuiu, esasın şekle feda edılmesı olur kı, bu doğru gorulemez Yıne boyle bır kabul ışverenın, ışçılennı kendısının sorumlu gormedığı bır ışyenne aktarmak suretıyle son ucret üzerınden tüm hizmet suresı ıçın kıdem tazmınatı odemekten kurtarmak ımkânı sağlar kı, bu da objektıf ıyınıyet kurallapyla bağdaşamaz Esasen ılke olarak davalı şırketm sorumlu olacağı mahkemenın de kabulunde olduğu gözlenmektedır Zıra, mahkeme davayı hızmetten değıl, para değenndekı alım gucunun değışmesınden ve aynı donem ıçın bırden fazla kıdem tazmınatı odenmesının caız bulunmamasından dolayı reddetmıştır •\ncak 1475 sayılı Iş Kanunu'nun 14 maddesının kıdem tazmınatı odenmış hizmet suresının tekrar nazara alınmavacağı yolundakı hukmu, kıdem tazmınatı alarak ışyerınden aynlma halınde uygulanma olanağına sahıptır Oysa olayda, sona eren bir hizmet değıl, aynı ışverenın bır ışverınden dığer bır ışyenne naklı soz konusudur Yanı hizmet aktı devam etmektedır Hizmet aktı devam ederken yapılan bır odeme, kıdem tazmınatı olarak kabul edılemez Bu odeme ancak ışçının ılerde son ucretı ve tum hizmet suresıne gore hesap edılecek kıdem tazmınatından mahsup edılebılecek bır meblağı »eşkıl etmektedır Bu nedenle mahkemenın bu yoldakı goruşunde ısabet yoktur Mahkemenın para değerının değışmesıne ılışkın goruşu de farazıveve dayanmaktadır Kaldı kı davalının bu yone bır ıstek ve savunması mevcut değıldır O halde, davacının Fabrıkası'ndakı hizmet suresı de nazara altnmak suretıyle. emeklılık nedenıyle hizmet aktının sona erdiğı tanhtekı ucretı uzerınden ve tum hizmet suresıne gore kıdem tazmınatı hesaplanıp, odenenlerın tenzılınden sonra, ıstekte dıkkate alınarak bakıyesıne karar vermek gerekırken yazılı şekılde davanın reddı ısabetsız olup, bozmavı ıcabettırmıştır (.) (Yargıtav 9. Hukuk Daıresı, 3.2.1984 tarih, 10238 esas, 925 karar). Sağ kalan (Baştarafı 1. Sayfada) Muhtemel olaylara karşı guvenlık kuvvetlerının onlemlennın surduğu koyde, Kayacan aılesınden altı kışının cenazesı pazar gunu koy mezarlığında, Huseyin Yukseİ'ın cenazesı ıse dun Erık koyunde toprağa verıldı Yenıköy'un Çayırcık mahalle sınde koyun ortak mah olan harman alanına Nedim Yukseİ'ın samanhk yapmak ıstemesı uzerıne çıkan olay nedenıvle köy muhtarı Kâmil Çoban ve dığer görgu tanıklannın ıfadelerının alınmasına başlandı Bu arada uç gun once rneyda na gelen bır başka cınayet ola yının soruşturması da suruyor Taşkopru'nun Germeç bucağının Ortakoy 'unde yol meselesınden meydana gelen sılahh olayda Mustafa Tomaç oldurulmuş, Mehmet, Cemal, Hacer Tomaç da yaralı olarak Dev let Hastanesı'nde tedavı altına alınmıştı Bu arada Safranbolu'da oncekı gun Karabuk Işçı Emeklılerı Derneğı eskı Başkanı Mehmet Akgul'un oldurulme nedenı aydınlandı Karabuk muhabırımızın haberıne gore, cınayetı Kâzım Caymaz (33) ışledı Karabuk 'un Kılavuzlar koyunde 4 ay once kendısını terk eden ıkı çocuklu kansını oldurerek kaçan CayTnaz, Mehmet Akgul'u (60), kansını kotu yola duşurduğu gerekçesıyle Safranbolu'nun Dana koyunde tabanca ıle v urarak öldurdu Koylulerın gozlen onunde, Mehmet Akgul'e altı kurşun sıkan Kâzım Caymaz, olaydan sonra kaçtı Guvenlık yetkılılen, Kâzım Caymaz'ın yenı bır cınayet ışlemesınden korkuyor Ote yandan çevresınde "kambur" lakabı ıle tanınan Mehmet Akgul, 3000 uyelı Karabuk Işçı Emeklılerı Derneğı'nın son kongresınde derneğe kadın getırdığı ve kırlı ışler çevırdığı ıddıasıyla eleştırılmıştı. Sovyetler'den (Baştarafı 12. Sayfada) N D Komarov, doğal gaz projesının Turkıye ıle SSCB arasındakı tıcan ılışkılerın gelışmesıne katkıda bulunacağını, ıkı ulke arasında son yıllarda azalan tıcaret hacmının, ımzalanan protokol ıle ıkı kat arttınldığını soyledı SSCB'den Türkıve'ye verılecek doğal gaz konusunda ıkı tarafın anlaşma sağladığını vurgulayan Komarov, fıyat konusunun açıklanmamasına ılışkın ılke kararı aldıklarını da belırttı Komarov, doğal gazın Turkıye'run enerjı problemını buyuk olçude çozeceğmı belırterek şuyle konuştu"Verilecek doğal gaz bedelinin bazı mallar karşılığında olması, Turkıye'nin ihracatını eeliştırecektîr. " Dolara karşı Kastellizedeler (Baştarafı 12. Sayfada) £ger elıerındek» belgelen bankalara veren varsa bunlar, belgelen bankalara verdıklerıne daır soz konusu bankadan bır yazı getırsınler. Bır de acele edıp kuyruklarda beklemesınler Herkesın parası mutlaka odenecektır Izmır'de vapılan odemelerden sonra, dıger ıllerde kaç kışıye ne kadar faız odemesi yapılacak? ONARAL Izmır'de 31 bın kışıve toplam 700 mılyon Jıra, Ankara'da P bın kı}ıve toplam 520 mılvon lıra, Vntalya'da 8 bın kışıye 164 mılyon iıra, Konya'da 1750 kışıye 35 mılyon, Kaysen'de de 1400 kışıye toplam 26 mılyon lıra odenetek Geldik İran faktörüne Ne var kı, bunca etkılı bır konuma ulaşmış olmakla bırhkte, Sunye Lubnan'da ıstedığı ortamı empoze edebılme gucune sa• Dıyarbakır Trafik Şube Md lu|unden aldığım, 20 4 1979 No'lu oto ehhyetımı yıtırdım Hukumsuzdur VARUJAN TUHUYAN • 34 G 831 plakalı otobusumun geçıcı yol belgesını kaybettım Geçersızdır GÜNGOR ÇİĞDEM (Baştarafı 1. Sayfada) kavnaklanıyor Dolann yukselı>ının belırlı bır ekonomık gelışme va da haberle ılgılı olmadığı aoruşu uzennde bırleşüıyor. Dolara olan talep buyuk olçude yatırımcılar ve dövız spekulatorlerınden gelıyor Uzak Doğu bor»alannda borsa sunsarlanmn doların mevcut değennın uzerıne çıkarak odeme yapmaya hazır oldukları bıldırılıyor a.a.'nın haberıne göre Asya dovız borsa larında dolar Londra ve Nevv York borsalarının uzennde seyredıyor Dolar 3 09 Alman Markı uzerınden ışlem goruyor Şılı hukumetı ABD dolarının değer kazanması ve urettığı bakırın fîyatının dunya pıyasalarında hızla duşmesı uzerıne para bırımı pezoyu yuzde 19 oranında devalue ederken, ıthalat vergısını de yuzde 35 oranında arttırdı Şılı Malıye Bakanı Luıs Escobar Cerda, oncekı gun 93 pezo olan dolann dun 115 pezova çıkanldığını, ıthal mallarına konan vergının de yuzde 21,4'ten yuzde 34'e yukseltıldığını belırttı Avnı şekılde, Suudı Arabıstan, sekız gun ıçınde ikmcı kez olarak para bırımı "rıyal"ın değerını duşurdıi Suudı Arabıstan Para Kuruluşu (SAMA) vetkılnciı, nyana dolara olan parıtesının 3 56 olarak belırlendığını bıldırdıler Sckız gun once rıyalın değerı, dolara karşı 3 53'ten 3 54'e duşurulmuştu Boylece, yılın ılk haftalarında dolara karşı değer kazanan Suudı Rıvalı, beş kez devalue, bır kez ıse revalue edılmış oluyor GozleniLiler, Suudı Rıvalı'nın yenıden devaule edılme karannın doiarın sureklı yuksehşınden kaynaklandığını behrtıyorlar ÜNİVERSİTELİ GENÇLERİMİZ İÇİN PANSİYONCU AİLE OLMAK İSTER MİSİNİZ? Evlen uygun olan Sayın Ankaralı'ları yuksekoğrenim gençlerını evlennde barındırmaya çağınyoruz. Muracaatlannız için: YUKSEK ÖĞRENtM KREDİ VE YURTLAR KURUMU ANKARA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Aydoğmuş Sokak No: 4 Kurtuluş/ANKARA Tel: 33 19 34 Basın: 23513