Catalog

CUMHURİYET/8 16 TEMMUZ 1984 BEN BELLA ANLOTYOR «vc/z ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇt Nasır beni hapisten kajçırmaya çalıştı Türkîye BM'de Fransa lehînde oy kullanınca burukhık duymuştum Mustafa Kemal, yaşamımızın önemli bir anıydı. Yunanlılara ve onların arkasındaki Batılı büyük güçlere karşı koyması sayesinde olağanüstü bir insan oldu. CENEVRE Ben Bella, fırtınalı siyasal yaşamı boyuncA bugün kimisi hayatta, ya yönetimde, ya devrik, ya ölmüş, ya da öldürülmüş nice devlet adamı tanımıştı. Bütün bunlar arasında kendisi Ozerinde en fazla iz bırakan iki ismi Mısır Cumhurbaşkanı ve Arap dünyasının unutulmaz önderi Cemal Abdiil Nasır ile Arjantinli devrimci, Küba dcvriminin liderlerinden Erncsto Che Gaevara olarak sıralamıştı. Hiç karşılaşmadıklan, tanıma fırsatı bulamadıklan arasında kendisini etkilemiş olan bir önder yok muydu acaba? Bir ulusal kurtuluş savaşımn önderi olduğuna göre, Üçüncü Dünya'da ulusal kurtuluş savaşlan çığırıru açan isim olarak kabul gören Mustafa Kemal Atatürk hakkında düşünceleri neydi? Söyleşimiz Mustafa Kemal, Türkiye ve Türkler'e ilişkin Ben Bella'nın sorgulanması ile sürdü. Kemalizm'in Üçüncü Dünya'da Batı sömürgeciliğine kar$ı bir ulusal kurtuluş mücadelesi okulu olduğunu ve Nasır'ın da, hatta sizin de buna dahil olduğunuzu savunan bir tez var. BEN BELLA Evet, inanıyorum ki, Mustafa Kemal yaşamımızın önemli bir anıydı. Fikirler düzeyinde söz etmiyorum. Isterseniz bunu sonra konuşuruz. Baü'yla aramızdaki büyük hesaplaşmada ki, bunu (bu hesap Halil Tunç'un çiftliğinde... Güzel yazı yazanlar, nasıl yazryorlar acaba? Ismail Hakkı Baltacıoğlu, bunu Hüseyin Rahmi Gürpınar'a sormuş: Efendim, demiş, bizler de yazıyoruz, herkes yazıyor, yalmz sizin yazdıklannız daha çok okunuyor. Ne yapıyorsunuz da böylesine güzel oluyor? Hüseyin Rahmi karşılık vermiş: Annem ben çok küçükken öldü, ninem büyüttu, belki ondandır... Hoşuma gitti Hüseyin Rahmi'nin yanrtı. İsmail Hakkı Baltacıoğlu Dursun Kut'a anlatmış, o da unutmamış, aktardt bir gün... Şimdi hiç süsleyip püslemeden, dosdoğru yazmak gerek. • * • Kapitalist sistem her şeye dayanabildi. Hatta bilimsel dedikleri sosyalizme de direndi. Sosyalizmi ehlileştirdL Sadece Ulusal Kurtuluş mücadelesi sistemde bir yara açtı. Türkiye'ye karşı büyük bir aşk duygusu besliyorum. Sanatım, müzığını seviyorum. Türk müzığıne bayılırım. Bulabıldiğim her fırsatta Türk plakları ahyorum. 2 Halil Tunç'u aramayı neden kafama koymuştum, anlatabilirim ama uzar. Birkaç telefon konuşmamızda: Bir görüşelim, özledim sizi diyordu. Ûnceki gün aradım, evde yokmuş. Çiftliğine gitmiş... Yarım saat önce arasaydınız, sizi götürürdü. Pazar günü gitşeniz? İçımden, "Otmaz, yedi aylığım ya, usuma geleni o anda gerçekleştirmeliyim..." diye geçiriyorum. Çiftliğin nerede oldugunu öğrendim. Ankaraİstanbul yolu üstunde, kırkaltıncı kilometrede, Kazan köyünden iki kilometre berideymiş. Etlik garajlarına gitsem, orada Kızılcahamam otobüsleri vardır nasıl olsa, Kazan köyü minibüsleri de vardır. Haydi, Ulus'a, oradan Etlik garajlarına... Kazan'ın minibüsü bekliyormuş. Şoförü: Gir içeri otur, dedi. On dakikaya kalmaz kalkanz. Şöyle bir dolaşıp geldim. Bir kadın, kundağa sarılmış bir çocukla gelmiş oturuyor. Kaç aylık? diye sordum... İkigünlük, dedi kadın. Doğum evinden çıkmışlar, Kazan'a gidiyortar işte... Kız mı, oğlan mı? Kızlan severim ben. Allah bağışlasın. Adım ne koydunuz? Bilmiyorum, konmadı daha... Kazan'da konacaktı demek bebeğin adı. Az sonra, bir genç geldi, genç kadının yanına oturdu. Kadının kurumuş dudaklarına bir gülümseme geldi. Genç, çocuğu kucağına aldı. Kadın soruyordu: Babam niye gelmedi? Gerek yoktu. Herkesin sana selamı var. Teyzelerinin, emmilerinin. Herkese duyurdun mu? Gülümsüyordu kadın... Babayla konuşuyordum. Kazan'da yem sanayiinde çalışıyordu. Soyadı Açıkgöz'dü. Halis Açıkgöz. Kucağında "Açıkgöz bebek." İlansız büyüyecek bu çocuk! diye geçirdim içimden... Bir süre bekledikten sonra, Açıkgöz bebekle birlikte dört yolcuyla çıktik yola. Et Balık Kurumu'nun karşısında benzinlikte, minibüsü dolduracak yolcuları bekledik. Minibüs doldu taştı. Halil Tunç'un çiftliğine yakın yerde indirdi şoför. işte, şu karşıdaki ev, dedi... Çiftlik dediğim, güzel bir bahçe. Güller, çeşit çeşit çiçekler içinde. Yedi buçuk dönümmüş. Beş yıl önce başlamış burayı donatmaya Halil Bey, torunu küçük Halil de yanımızda. Bizi konuşturmamak istedi, ama pek başarıh olamadı. Halil Tunç, yılların getirdiği anılarla dolu, ama bunları şimdi aktarmam gerekmıyor. Anılarını yazmasını söyledim. Halil Bey, bana çiftliğı gezdirsenize... Tabii, gezelim! Çiftlikte tavuklar, ördekler, güvercinler, tavşanlar var. Elmaları. kirazları dolu vurmuş. Gül fideleri yetiştiriyormuş, onları satarak çiftliğin masraflarını karşılıyormuş. Bir horoz öttü... Aaaaa, dedım, horoz... Özlemişim horoz sesıni. Bak. dedi Halil Bey. Bunlar Pekin ördekleri... İnsan böyle bir çiftlikte kafasını dinleyebılir, sağlıklı yaşayabilir. Geç vakte dek oturduk Halil Bey'le. Sonra beni, yol kavşağına dek geçirdi, yolcu etti. Bir otobüse binerek Ankara'ya döndüm... Ankara'da günün konusu, solun birleşmesiydı... O gün HP grubunda konuşan Genel Sekreter Prof. Aydın Gürkan, Ecevit'\e görüşme izlenimlerinin çok iyi oldugunu sevinçli bir biçımde anlatıyordu. Erdal Bey'le, Nejdet Bey'in görüşmelerinin ise, başbaşa ikili yapılmasını içlerinden eleştirenler oluyordu. Gelenler, şimdiye değin olduğu gibi, yanlarmda yardımcılarıyla gelebilirler, görüşmeler öyle sürebilirdi... Acaba basından mı çekindiler? diye düşündüm. Kafalarda şu vardı, Meciis tatile girerken: SODEP ile HP birleşebilır mi? Bu olabilir mi? Şu anda ikisinin birleşmesi, Sosyal Demokrat güçlerin bir araya gelmesi anlamını taşır mı? Geçtiğimiz hafta, Meciis kulisinde tur attığımız, HP milletvekillerinden Mustafa Kemal Palaoğlu şöyle demişti: Güç işten duyguyu kaldırmak gerek. Bütun engellerin ortadan kalkttğını varsayalım! yine de ikisinin bir araya gelmesi yeterli olmayacaktır. Bir de, kuruiuş içinde bulunan "Demokratık sol" var. O gelmezse, o zaman en geç ilk genel seçimden önce oluşabilecek en iyi koşullarda ve olabilecek en büyük hacimde bütünleşme gerçekleştirilebilir... Mustafa Kemal Palaoğlu, soldakı partilerin birleşmesini, Anadolu beyliklerinin birleşmesıne de benzet'yor, şöyle diyordu: Adanolu da en büyük beylik Karamanoğlu Beyliğiydi. Ancak onun çevresinde bırleşilmedi de. birleştiren uçta olan Osmanlı Beyliği oldu. HP'lıler de benimsiyorlardı ki, SODEP Kurultayı önemli bir olaydı. Böylece parti bununla birleşme girişiminin ilk adtmını atmıs oldu. * Okurlara: Yıllık iznımin bir bölümünü kullanmak, dinlenmek ıstiyorum. Yeniden buluşma dileğiyle, kalın sağlıcakla... Kız... MOSKOVA 'DA Cezayir Kurtuluş Savaşı, ilk döneminde sosyalist ülkelerden önemli bir destek görmedi. Görüş aynhklarma rağmen, daha sonra Ahmet Ben Bella'nın Sovyet yöneticileriyle sıcak ilişkileri oldu. Fotoğrafta Ben Bella, Moskova'da Kruşçef ve Brejnev ile birlikte görülüyor. Türkiye, Fransa lehinde oy kullandığı zaman hayal kınklığı hissetmiş miydiniz? BEN BELLA Çok büyük bir hayal kınkhğı. Biz, Türkler'in mücadelesini devam ettirdiğimiz inancına sahiptik. Türkiye'nin mücadelesi ile bizim mücadelemiz ayru doğrultudaydı. Öyle değil mi? Siz Türkiye'nin oyu hakkında bilgi sahibi olabilmiş miydiniz? Çünkü o sırada Fransız zindanlanndaydınız. BEN BELLA Elbette. EIbette. Adım adım izliyordum. Elbette. Bu, bizim hayatımızdı. Duydugunuzda hissettiğiniz tam neydi? BEN BELLA Büyük bir burukluk. Türkiye'ye kin duymak mümkün değildir. O, (Türkiye) bizim etimiz, karumızdır. Ne yapabilirdik? Burukluktan başka ne duyabilirdik? Türkiye Muslüman bir ülkedir. Büyük bir burukluk... Cezayir Cumhurbaşkanı olduğunuz dönemde, Cezayir'in Türkiye'ye karşı izlediği politikada bu anının bir yansıması oldu mu? BEN BELLA Cezayir Cumhurbaşkanı olduğum zaman Türk olduğunuz için söylemiyorum Türkiye'ye karşı büyük bir sevgi duygusu besliyordum. Sanatım, müziğini seviyorum. Türk müziğine bayılırım. Bulabildiğim her fırsatta Türk plaklan alıyorum. Plak veya kaset. Bana bunları yollarsanız çok makbule geçer. Yeni tür Türk müziği mi? EskUeri mi? BEN BELLA Yenisi de, eskisi de. Klasik Türk müziğini özellikle çok severim. Olağanüstü bir topluluğunuz var. Cezayir'e gelmişti. Çok büyük başan sağlamıştı. Salon ağzına kadar hıncahınç doluydu. Bir klasik şarkılar topluluğuydu. Işte bu yüzden, bu kadar sevdiğiniz, bu kadar kendinizi bağlı hissettiğiniz Muslüman kardeşlerinizin size karşı tavır aldığma tanık olduğunuz zaman, büyük bir burukluk hissediyorsunuz. Türkiye'nin NATO ülkesi olduğu hatırlanırsa, o tarihte verdiği oyun nedeni belki bir ölçüde anlaşılabilir. BEN BELLA Evet izahı budur. Doğru açıklama bu. Biz NATO ile karşı karşıyaydık. NATO Fransa demekti. Fransızlar NATO silahlanyla savaşıyordu. Bir Muslüman ülkenin bu durumda sizin karşınızda yer alması, işte büyük burukluk budur. Ama bu anı Cezayir halkının hafızasında kalmadı. Ama Türk kamuoyunun hafızasında kaldı. Hâlâ buruk bir anıdır. BEN BELLA Olabilir ama Cezayir halkının hafızasında kalmadı. Buna eminim. Bu konuda kesin kanıya sahibim. Ancak, o dönemde Türkiye'nin Cezayirli mücahitlere Tunus üzerinden silah yardımı yaptığına ilişkin söylentiler de var... BEN BELLA Olabilir. Bilmiyorum. Ben hapısteyken olmuş olabilir. Ama dısanda olduğum sürece hayır, boyle bir şey gerçekleşmedi. Silah aldığımız tek bir ülke vardır: Mısır. Tek bir adam vardır: Nasır. Cezayir savaşı 7 yıl sıırdu ama iki yılı çok tayin edıcıydı. Va kazanacaktık, ya kaybedecektik. İlk iki yıl çok belirle>iei\di. 19541956 arası. BEN BELLA Evet. 19541956 arası. Ben buna bizzat tanığım. İlk iki yıl içinde tek bir sosyalist ülkeden, ne Sovyetler Birliği'nden, ne Çin'den, ne de bir başkasından tek bir silah almadık. Buna tanığım ve bunu özellikle vurguluyorum. Tek bir silah bile. Ozeliikle Mısır. Arap ülkeleri dışında tek bir ülkeden silah almadık. Şunu söylemeliyim: Sonradan gerici Arap ülkeleri bile yardım etti. Fakat Nasır, daha doğrusu Mısır'ın yardımı sürekli, topyekün ve karşılıksız bir yardımdı. Büyükelçilikleriyle, askeri ataşeleriyle, topyeBEN BELLA Evet. Olma dı. Yürümedi. Bunları herhalde siz daha sonra ögrendiniz. Çünkü o sırada hapise atılmıştınız. Dış dünya ile bağlantınız kesilmişti. BEN BELLA Hayır, hayır. Haberdardım. Haberim vardı. Ama kaçmak imkânsızdı. O güvenlik önlemleri sistemiyle imkânsızdı. Haberdardım. Haberdardım. Peki. sırası gelmişken sorayım: İslam ülkelerinde askeri darbe olgusunu nasıl değerlendiriyorsunuz? " BEN BELLA Islam ülkelerinde askeri darbe olgusu diye SARSILMAZ İLİŞKİ Ben Bella 'nın yaşamında en guçlü ilişkisi MısırU lider Cemal Abdülnasır ile kurulmuştu. zeni yaratma maddesi bulunuyordu. Çunkü Nasır, Nknımah, Sukarno, Modibo Keita, Brezilya Cumhurbaşkanı Goulart, Kenyatta. Nyerere ve Çu EnLai, hepimiz şunu söylüyorduk: Pazar ekonomisi duzeninde kalınamaz. Yeni bir dünya düzeninin kurulması, bizimle Batı arasındaki mevcut ilişkilerin değiştirilmesi gerekir. Para sistemini saptayan Batı'ydı. Hepimiz ya Fransız para sistemine, ya dolara bağlıydık. Buğday fiyatım saptayan Chicago Bankası'ydı. Bakırın fiyatını ise Londra Bankası. Bu durum şimdi değişti mi ki? BEN BELLA Hayır Hiçbir şey değişmedi. M£.urtuluş Savaşımızın ilk iki yılı içinde îek bir sosyalist ülkeden, ne Sovyetler Birliği'nden, ne Çin'den tek bir silah bile almadık laşmayı) biz istemedik. Bunu bize Batı empoze etti. Bizi hiçbir zaman kabul etmedi bu çatışmada Türkiye son halkaydı. Büyük bir zayıflama aşamasından sonra, Yunanlılara ve onlann arkasındaki bütün Batılı büyük güçlere karşı koyması ve Türkiye'nin haritadan silinmesi istendiğinde, bunu reddetmesi sayesinde olağanüstü bir insan oldu. Ancak, (bu dönemin ardından) getirdiği çarelerle ayru fikirde değiliz. 1930'lu ve 4O'lı vıllarda Cezayir mücadelesinin bir eylemcisi olduğunuz vıllarda Mustafa Kemal'i incelemiş miydiniz? BEN BELLA Evet. lnceledik. Türkleri Batılı sayması, çok hayati bir hataydı. Fakat bu bir yana, benim kendisine büyük hayranhğım var. Türkiye'yi yok etmek istediklerinde ortaya çıkarak oynadığı role ve askeri kişiliğine muazzam bir hayranlık duyuyorum. Eyleminin belirli bir yanı hariç kendisine büyuk hayranlığım var. Türkiye'nin Birinci Dünya Savası'ndan sonra verdiği Kurtuluş Savaşı'nın Üçüncü Dünya'da ulusal kurtuluş mücadeleleri çığınnın açılmasında, bir rol oynadığı düşüncesinde misiniz? BEN BELLA Evet. Oyna mıştır. Ben kendimden biliyorum. Biz bunu yaşadık. Hepimiz Türkiye'nin yarundaydık. Bütün Müslümanlar Türkiye'nin yanındaydı. özel olarak, Cezayir'de bu duygu daha çarpıcı biçimde hissedilmiş olabilir çünkü Türkler Cezayir'de iyi tanınıyor. Ben sık sık arap kardeşlerimle tartışıyorum, biliyorsunuz Türk sömürgeciliğinden (kolonyalizminden) söz ediliyor. Ara M. ürk Kurtuluş Savaşı, Üçüncü Dürtya'da kurtuluş savaşlan çıgınnın açılmasında rol oynamıştı. Ben kendimden biliyontm. Hepimiz Türkiye'nin yanındaydık. Bütün Müslümanlar Türkiye'nin yanındaydı. M ürkiye'ye kin duymak mümkün değil. O, bizim etimiz, kanımızdır. Ne yapabilirdik? Burukluktan başka ne duyabilirdik? kün bir yardımdı. Topyekün bir seferberlik halindeydiler. Nasır daha sonra darbe sonucu devrildiğinizde, hapiste bulunduğunuzda size yardım etti mi? BEN BELLA Beni kurtarmaja çahştı. Birçok kez girişimde bulundu. Mareşal Amr'ı Cezayir'e gönderdi. Abdülhekim Amr. Ayrıca bizzat kendisi de girişimde bulundu. Darbenin ertesi gunünden itibaren. Hemen darbenin ertesi günü Abdülhekim Amr'ı gönderdi. Bumedyen'e bir mektup gönderdi. Artık şimdi açıklayabilirim: Beni hapisten kaçırmaya çalıştı. Ama çabalan boşa çıktı... ayn bir kategori yoktur. Benim değerlendirmem şudur: Islam dünyası tarihi, genel olarak, Üçüncü Dünya'nın tarihi gibidir. Bundan farklı değildir. îslam dünyası, tüm ülkeler gibi, Türkiye de dahil olmak üzere, uluslararası sisteme bağımhdır. Haçlı seferleriyle başlayarak Amerika'nın keşfiyle birlikte, 14., 15. yüzyıllardan itibaren hızlanarak, altının ve gümüşun İspanya'ya.lspanya'dan daHollanda ve Fransa'ya girmesiyle, sermaye binkimi, kapitalist sistem i yarattı. Bu sistem hâlâ mevcut ve o zamandan beri herşeye direndi. Dayanabildi. Hatta bilimsel dedikleri sosyalizme de direndi. Sosyalizmi ehlileştirdi. (Ulusal) kurtuluş mücadelesi durumu temelden değiştirmediyse bile bir yara açtı. Bu sistem kendisini sürekli olarak yenileme sanatına sahiptir. Bu sistem, yeniliklere, hiç beklenmedik durumlara bile kendini uydurabilme sanatına sahiptir. Bu sistem kökünden varlığına kastedilmesini kabul etmiyor. Kastedenler yok olmalıdır yoksa sistemin kendisi yok olur. Cezayir'deki askeri darbeyi açıklayan budur. Nasır'ın ölümünü açıklayan budur. Nknımah'ın Gana'da düşürülmesini, Modibo Keita'nın Mali'de, Sukarno'nun Endonez>'a'da devrilmeierini, Lumumba'nın, Musaddık'ın başına gelenlerin açıklanıası budur. Bu incelenmesi, üzerinde çalışılması gereken tarihi bir dönemdir. Bu sistem kendi ulusal çıkarlannı savunan kuvvetli sistemleri kabul etmiyor. Ulusal çıkarlannı tümüyle, her cephede savunan sistemleri kabul etmiyor. Askeri darbeleri bu tahlil içinde mütalaa etmek gerekir. Sadece Cezayir'de askeri darbe olmadı; iki yıl içinde yalnızca Afrika'da 24 tane askeri darbe meydana geldi. Tahlilin buna göre yapılması lazım. Önemli olan Bumedyen değil. Bumedyen olmasaydı, başka biri olacaktı. Size karşı yapılan askeri darbe, sizin için bir sürpriz oldu mu? BEN BELLA Tam bir sürpriz değil. Ama o sırada bir askeri darbe olacağını sanmıyordum. Gerçi sorunlar vardı ama bağımsızlıktan beri Cezayir'de sorunlar eksik olmamıştı. Tam bir sürpriz oldugunu söyleyemem. Yalmz tam o sırada beklemiyordum. AsyaAfrika Konferansı Cezayir'de toplanmak üzereydi ve gündemde de yeni bir dünya dü Eğer sistemin kendi kuralları içinde oynarsak, bizim için bir gelecek yoktur. Kapitalist sistemin içinde biz her zaman alttayız. Ama Üçüncü DUnya'daki Nasır, Ben Bella, Nkrumab vs. vs. gibi yöneticiler kuşağı degişti... BEN BELLA Hayır. Tasfive edildiler. Yederini yeni bir yöneticiler kuşağı aldı ve bunlar kapitalist sistemin temelini hiçbir zaman sarsmadılar. Biz ise sarsmak ıstiyorduk. Şimdi her zamankinden daha fazla inanıyorum ki, kapitalist sistemin kendi içinden bir çözüm asla .mümkün değildir. Bunun hiçbir örneği yoktur. Eğer sistemin kendi kuralları içinde oynarsak. bizim için bir gelecek yoktur. Bu sistemin içinde, biz her zaman alttayız. VARI\: Partiler, demokrasi, birlik BEN BELLA'NIN DEVRİLIŞİ Şimdi her zamankinden fazla inanıyorum ki, kapitalist sistemin kendi içinden bir çözüm asla mümkün değildir. mızda çok hararetli tartışmalar geçiyor. Ne kölonyalizmi? Niye kolonyalizm olsun? Ispanyollan çıkartmaları için Türkleri biz çağırdık. Bu tür sözleri söyleyenler Maşnk (Ortadoğu) Araplarıdır... BEN BELLA Maşnk'ta bile ben bir Türk kolonyalizminden söz edüebileceği kanısında değilim. Iktidar yozlaşması oldu. Kötü bir yönetim oldu. Fakat Türk kölonyalizmi nitelemesi doğru değildir. Hiçbir zaman böyle bir şey olmadı. Ben buna inanmıyorum. Sömürgeci diye toprağınıza el koyan ve sizi sömürene denir. Türkler hiçbir zaman bunu yapmadı. Birlesmiş Milletler d e Cezayir'in çok çetin ve kanlı, sekiz yıllık bir kurtuluş savaşının ardından bağımsızlığını kazanmasından üç yıl sonJ ra, ülke, bir askeri darbeye tanık oldu. 1965 haziranmın 19'unu 20'ye bağlayan gece kansız bir askeri darbe ile Cezayir'in tüm uluslararası siyasal yaşamda büyük ağırlığı bulunan Cumhurbaşkanı Ahmet Ben Bella devrüdi. Yerini Savunma Bakanı Huari Bumedyen aldı. Darbe sadece Cezayir'de değil, Ben Bella 'ntn bir askeri darbeyle devrilebileceğini akülanntn köşesinden geçirmeyen uluslararası kamuoyunda da büyük şaşkmlık yarattı. Darbeden 10 gün sonra, 29 haziranda 50 devlet başkammn katılacağı Asya Afrika Konferansı Cezayir'de toplanacak ve bu toplantıya ev sahipliği yapacak olan Ben Bella 'nın uluslararası GÖSTERİYE ÇAGRI Bumedyen, Ben Bella'yı devirdikten sonra Ben Bella siyasal yaşamda zaten parlak olan yıldızı daha da parlayayandaşları halkı gösterilere çağıran sloganları Cezayir duvarlarına yazdılar. caktı. Birkaç gun siıren gösteriler, sonra sondü. Cezayir halkı yorgundu.Fotoğraftagö19 haziram 20 hazirana bağlayan gece, saat 02.25'te Gerülen duvarda "Halk, kitleler halinde gösteri yapın" yazıyor. nelkurmay Başkanı Albay Tahar Zbiri beraberinde 6 subayla birlikte, Ben Bella'nın altmcı katmda. küçük bir dubleks dairedeyaşadığı FLN'nin (Milli Kurtuluş Cephesi Cezayir'in iktidar örgütü) bulunduğu binaya geldi. Bina, tanklarla sarılmıştı. Pijamalı Ben Bella yatağından kaldırıldı. 1967'de ! I kendisi de Bumedyen 'e karşı bir başarısız darbe girişiminde bulunarak tutuklanacak olan Albay Zbiri, tabancasını Ben Bella'ya doğrultarak, "Si Ahmed, bir Devrim Konseyi seni görevden indirdi. Eşyalarını toplaman ve bizi takip etmen için birkaç dakikan var" dedi. Daha önce iki kez, ilki 1950'de Cezayir'in Blida kentinde, diğeri ise Fas'tan Tunus'a giderken uçağı havadan ındırilerek "İ ' ît Fransızlar tarafından tutuklanmış olan ve yaşamm bu tür cilvelerine alışık Ben Bella direnmedi. Bir askeri jip onu önce Milli Savunma Bakanlığına, daha sonra bilinmeyen bir yere Y4ŞASIH BES BELLA Ahmet Ben Bella'nın bir askeri darbeyle devrilme götürdü. O tarihten sonra çok uzun yıllar kendisinden hiçbir sinden sonra Cezayir 'de duvarlara yazılan bir yazı: '' Yaşasm Ben Bella; Kahrol haber ahnamadı. Nasır gibi, Castro gibi yakın dostlan ve hatta sun Bumedyen.. Ancak, bu tepkiler cılız ve sonuçsuz kaldı. eski düşmanlan bile ömeğin de Gavlle gibi liderler Bumed P Şoşkınhk ynratan askeri darbe F1:V yen 'den akıbetini öğrenmeye çaüştüar. Bumedyen, her defasında bu taleplere, "Hayatta. Bir yerde tecritte yaşıyor" yanıtını verdi. Ancak, akıbeti hakkmdaki kuşkular yıllar boyu dağılmadı. Askeri darbe Cezayir halkına, ancak saatler sonra, 20 haziran sabahı saat 09.00'da bir radyo haberiyle açıklandı. Haberde, Cezayirlilere, Cumhurbaşkanlannın "despotların akıbetine uğrayan bir hain olduğu" duyuruluyordu. Parlamento feshedilmişti. Çok kısa ve fazla bir bilgi tasımayan açıklamanın altmda Devrim Konseyi Başkanı Albay Huari Bumedyen imzası bulunuyordu. Böylece, parlamentonun yerini bir Devrim Konseyinin aldığı ve Cezayir Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun eski komutanı, Savunma Bakanı Huari Bumedyen 'in bir darbe yaptığı ve ülkenin yeni Devlet Başkanı olduğu anlaşılıyordu. vıvE ABFÎ SONUÇSUZ GÖSTERİLER Darbenin ardından birkaç gece üstüste birkaç bin öğrenci ve özellikle kadınlar, "Yaşasm Ben Bella Katil Bumedyen " ve "Askerler kışlamza dönün " sloganlanyla gösteriler yaptılar. Duvarlara bu tür yazılar yazıldı. Ama bu çalkantı büyümeden söndü, gitti. Cezayir, bir buçuk milyon insan kaybettiği sekiz yıllık savaştan, acılardan, iktidar çekişmelerinden yorgun düşmüştü. Ceniş çaplt bir iç çaaşmayı başlatmaya kimse istekli değildi. Askeri darbeyle birlikte, 1979'dan beri Şadli Bencedid'in Cumhurbaşkanlığı 'nda süren Ben Bella sonrası dönem Bumedyen ile 1965'te açıldı. Ne var ki, Bumedyen, ölümünden kısa bir süre önce 1978'de, en güvendiği kişilerden Dışişleri Bakanı Abdulaziz Buteflika'ya Ben Bellasorununun üzerinden bir türlü gelemediğini itiraf edecekti. Uluslararası siyasal yaşamda saygın bir imge yaratan Bumedyen 'in 13 yü süren iktidan her zaman Ben Bella 'nın rahatsız edici anıstnın gölgesini tcşıdı.