Catalog

Cumhuriyet "75 bin bakkala, Sılııhı l unıhurıvet M ıtb.uulık \e Cıu/eteulık Furk <\nomm *>ırkclı adın.ı Nadır Nadı. 0 Cıuıel Ya\m Mııüımı Hisan ( ımal. MiKssesc Mudurıı tmıne l >jklıt>ıl. v, a/ı l^lerı Mudııru ()kj> donensın, 0 v, a/ı Islerı MiKİıır ^ jrdımusı Ahmel korulsjn, HjtKr Mcrkc/ı Muduru \aKın Baver. SJNIJ Du/cnı \onelmui] Alı Acar Temsılcıler ANKARA Yalçın Dogan, İZMIR Hıkmet Çetınkaya, ADANA Mehrael Mercan, • Servıs ŞeJlerL lstanbul Haberlerı Reha Ot, Dış Ha berler Ergun Balcı, Ekononıı Osman Ulagay, Kultur Aydın Emeç, Maga zın Yalçın Pekşen, Spor Daruşmanı AMulkadır Yucetman, Duzellme Refik Durbas, Araştırma Şahin Alpay, Iş Sendıka Ştıkran Ketencı Burolar • \nkara KonurSokakNo 24,4 Yenışehır, Tel 189851253257 Idare I833K, • İzmır Halıt Zıya Bulvarı No 65/3 Tel 2547O9I3123O • Adanı Alaturk Caddesı T H K lşhanı Kaı 2/13, Te! 1455019731 # Baaan \e Yavan.Gamhtınyet Malbaaulık ve Gazeıecılık T A Ş Turk CXağı Cad 39 41 Cagaloğlu, lst PK 246lst Tel <2O97O3 1 elex 22246 TAKMM 20 Nısan 1984 Imsak 4 37 Guneş 6 11 Oğle 13 08 lkındı 16 53 Akşam 19 5^ Yatsı 21 22 Dalan: 1 hafta içînde t. pirinç fiyatı düşecek İSTANBUL'UN 18 GÜNLÜK BAŞKANEVDAN: 32 tanzim satış mağazasıyla fiyatlar dengelenemez. 32 mağazadan kaç kişıye satabıhrım? Tanzi>>. sarış mağazalanyla, ekmek fabrıkasım satmayacağım. Tanzim satış tnağazaları kapanmıyor, tanzim satış fıkrı değışıyor. İSKİ belediyeye geçecek. Ulaşım konusunda merkezı bır otorite kurulacak. DENIZ SOM lstanbul Anakent Beledıye Başkanı BedreUın Dalan, baş kanlık odasında avakta duruvordu Başkanlık katının ana salonunda toplanan kışıler, ellerındekı çıçeklerle bırbırlerıyle konuşuvor, kapıya yakın olanlar da sıra>a gırıvorlardı Başkanlık odasının otekı kapısından ıse, teker teker çıkanlar bırbırlenvle byluşup merdıvenlerden aşağıya ını>orlardı Ozetle Dalan, başkanlık koltuğuna oturduğu gun den bu >ana, sat P 0019 00 arasındakı " m u t a t " kutlamalan kabul edıyordıı Herkesı yanaklarından open Dalan, kımılerı ıle ayakustu bırkaç dakıkahk goruşme bıle yapıyordu Bu arada uzun goruşulmesı gereken Beşıktaş Kulubu Başkanı Suleyman Seba. ANAP II Başkanı Ertugrul Alper'le bırlıktedolasıyor, Alper'ın koluna zaman zaman kulubun eskı başkanlarından Gazı AkınaJ gırıyordu Ote vandan, ışadamlarından Ali Rıza Çarmıklı, a>nı kattakı bır başka odada bır saate yaklaşan beklemesını surduruyordu Dalan'ın odasındakı masanın ustu çıçek yığınlarıvla doluydu Fazla çıçekler, ozel kalem odasına taşmış, ozel kalemın trafığı de lstanbul trafığıne donuşmuştu Dalan'la randevumuzun saat 17 0017 30 arasında olmasına karşılık, bır sure ozel kalem odasında bekleyıF, bır sure gırış katında dolaştıktan sonra, saat 18 OO'e doğru kapının aralığından başkanlık odasına gırdık Dalan, o sıra Sanyer Kulubu yönetıcılerı>le goruşuyordu Bız kendılığımızden koltuklara oturduk Basın danışmanı Şevki Peynircıoglu ıle bakışarak anlaştıktan sonra, beklemeve yenıden başladık Bır ıkı goruşmenın ardından, Dalan şanımıza geldı Once kendısını kutladık Sonra sorulara geçıvorduk kı. "Vok," dedı, "Şimdi demeç verme>eyim. Ben sizın tebnk için geldıginizı sanıyordum.'" Bız de, kendısıne her ne kadar yarım saatlık randevu aldıysak da, yoğun trafık karşısında hıç olmazsa 10 dakıka goruşmek ıs tedığımızı, kutlama torenlennın otesınde lstanbul halkının, Be ledıye Başkam'nın so>le>eceklerını merak ettığını soyleyıp tey bın duğmesıne bastık Yarım sa atten 10 dakıkava ındırdığımız goruşme suremtz, tam sekız da kıka surdu Ve şoyle konuştuk Camdan dışarı bakınca, Şehzadebaşı Camisi ile kemen goruluyor. Oysa bu odadan tstanbul daha başka gorunuvor Başkanlık koltuğuna oturduktan sonra... DALAN Onların ıkısını dq gorecek kadar dışanva hıç bakamadım Boyuna kâğıtların uzerınde çalışıyorum Kâgıtlann ustunde tstanbul nasıl gorunuvor? DALAN Istanbul'u kâğıt ustunde de, dışarda da her zaman i}i goruvorum Istanbul'u kotu gormeye kımsenın hakk vok lyıleştırme mecburıyetı var Hangı konuları oncelikU ivileştireceksınız? D A L \ \ Su, \ol Su, ISKI'nin yalnız. İSKİ' yi alacak mısınız? DALAN Gelı>or Alacak mısınız değıl, 195 ?>a' ılı kararna me zaten sukanah?asvon ışın (Arkası 6. Sayfada) birer çuval pirinç verince, iş biter" HEYKELLER VE BIZ s Fusun Or.ur urt ~so\vt kompozisyonu Zuhtu Muridoğlu'nun "dayanışma" ada yapıtu.. ~ 4 £ Şekilli dökühııüş beton & gore: Roportaj: YALÇIN PEKŞEN Çızgi ve fotoğraflar: BEYSUN GÖKÇtN lstanbul Guzel Sanatlar Akademısı Heykel Bolumu Başkanı Prof Huseyın Gezer, yontuyu "hacım ile ıfade sanatıdır" şeklınde tanımlıvor "Nasıl ki, dıyor muzik sesle, edebı\at sozle. resim renk >e desenle ıfade edilıyorsa, heykelın dılı de hacimmahcup mahcup gulumsuyor "Valla, dıyor onunde oturuyoruz... Bilmiyoruz." Dığerı, "Bu buraya ne zaman konmuş >ahu?" dıve soruyor Oburu, "Ârkadaşım daha yeni kondu.. Geçen hafta burada yoktu" dı>e vanıtlıvor Oysa heykel 10 yıldır burada Uç arkadaşın sozlerınden çevredekı bır ışyerınde çalıştıkları ve oğle tatıllerınde parkta dınlendıklerını oğrenıyoruz Bahar ve >az aylarında bu parka sık sık gelıyorlar Hevkelı bızım uyarımız uzenne ılk kez farketmış durumdalar Bıraz daha kurcalıyoruz "Bu herhalde heykeldır, diyoruz. Ne anlama gelıyor acaba? " . İlk kez alıcı gozuyle bakyorlar yontuya. Yuksek sesle duşunur gıbı aralarında konuşuyoıiar: Allah Allah, Çemberlıtaş'taki taşa benziyor. Ustunde yazılar var, ama okunmuvor. Bu betondan yahu. Kıymeti yok. Yenı bu, eski eser değıl. Yanlarından ayrılıvoruz Bu kez Fusun Onur'un alumınyumdan vapılmış soyut kompozısyonunu gorecek şekılde çımenlere oturmuş ıkı vatandaşa yaklaşıyoruz A>nı soruyu onlara da soruvoruz bekçisıne sor.." Onlar da uzun zamandır bu parka gelıp gıdı\orlar Çevrede çalıştıklarını oğrenıyoruz Genç olanı, "Bu kaç zamandır burada, ama ben otobus tarifesi sanıyordum" dıyor yenıden " E n iyisı sen park bekçisine sor abi". Yenıden "Dayanışma'nın" yanınagıdı\oru7 Bu kez başkaları oturuyor taşın onundekı sırada Bır salatalık satıcısı ıle pazarlık halındeler Beysun once salatalık satıcısına yanaşıyor Hemşerim bu ne taşı boyle?" Salatalık satıcısı elındekı garıp bıçakla salatalığı soyma ışlemını bırakıp başını kaldırıvor hey kele doğru Kısa bır sure bakıyor, sonra ozur dılıyor "Ozur dilerım bılmıvorum, abi. Ben buranın yabancısıyım." Sırada oturanlar banka memuru gorunumunde Onlar lafa kanşıyorlar Bır tanesı, "Bu heykel, ama dıyor, ne olduğunu akademı ogrencilerıne sormak lazım". Bu lafları soylerken başıyla da Guzel Sanatlar Akademısı'nın olduğu tarafı gosterı\or değildi heykelim. Dovme bakırdan yaptım. Zaman ıçınde okside olacagını bilıyordum. Hoş, insancıl bir yer işgal ediyor." Sanatçıya göre heykeb Hacim ile ifade sanatı Bir heykeltıraşın ctumaM Alı Teoman Germaner, Guzel Sanatlar Akademısı'nın ahşap heykel bolumunde hoca Bır profesör Fakat arkadaşlanndan ogrencilerıne kadar herkes tarafından " A l o ş " dıye bılınıyor Son derece alçakgönullu bır kışı olan Germaner'le konuşurken, genış halk yığınlarınca hıç bılınmeyen hevkel dunyasının kapılannı bıraz aralıyoruz Bır heykeltıraşın dunyasını şöyle anlatıyor Germaner "Bir heykeltıraş nasıl yaşar açıkçası bilmiyorum. Sevdigım bir iş olduğu için yapıyorum. Bu iş para geürmıyor. Pazarı olmayan bir malı uretiyoruz, ama profesyoneliz. garip degil mi? Benim kuşağım, benden onceki kuşağı gordu. Bizı yetiştirenler tam bir yıkımın çocuklandır. Biz bugun ah, vah dıye sızlanırsak, çok komık duruma duşerız. Sanatın para açısından ozendirici bir yanı yok. Ulke boyle, kurallar boyle, yola devam.." Emınonu Beledıye Tanzim Satış Mağazası, ıthal maü pırmcın kılosunu 120 TL. ye duşurunce, yanıbaşındaki Migros mağazası da boş durmadı ve aynı fıyata indırdi. (Fotoğraf StNA KOLOĞLU) Migros'la belediye, 120 tirahk ithal pirinç rehabeüne girdi tstanbul Haber Servısi It hal malı pınnç, çeşıtlı muesseseler arasındakı rekabetı lyıce kızıştırdı Beledıye Tanzim Satış Mağazası ıle Migros Mağazası ıthal malı pınnç fıvatında "indinm yarışına" gırdıler Emınonu'ndekı Beledıye Tanzim Satış Mağazası, oncekı gun ıthal malı pırıncın kılosunu Beledı>e Başkanı Bedrettın Dalan'ın emırlerı uvarınca 120 TL'ye ındırınce, bunu goren bıtışıktekı Mıgros Mağazası da 125 TL'ye sattığı pırıncın kılosunu dun 120 TL'ye ındırdı Mıgros yetkılılerı, ortada bır rekabet olduğunu belırtırlerken bunun "nere>e kadar" gıde«eğı konusunda herhangı bır şev so>lemedıler Mıgros Mağazası, dun muşterıye 1 ton pınnç satarken, Emınonu Beledıve Tanzim Satış Mağazası'nın getırttığı 5 ton pırınç, tamamen satıldı Mağaza vetkılılerı, venıden pınnç sıparışınde bulunacaklannı belırttıler Toprak Mahsullen Ofısı'nden sağlanan pırını.ın alış fivatı kıloda 100 TL Bu pınnç bakkallara llOlıradan verılıyor Beledıye tanzim satış mağazalarında da 120 Iıradan satılıyor Bu arada ULUZ pırınce hucum edenler, "Bari rekabet bize yarasa da, pirincin fiyatı 100 lıraya inse" dıyorlar drr". LONDRA'dan Cevizi, Kabuğunu Kırmadan Yemeyin MEHMET ŞAKİR YURDAKUL Başbakan ÖzaU Fellermaier'i kabul etti ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) 6 Kasım seçımlerı sonrasında Avrupa Parlamentosu'ndan Ankara'>a gelen bır yetkılı ılk kez hukumet duzeyınde kabul gordu Başbakan Turgut Ozal ve Dışışlen Bakanı Vahil Halefoğlu Avrupa Parlamentosu uyesı Alman Parlamenter I.udttig Fellermaier'ı dun a>rı ayrı kabul ettıler Fellermaıer Ankara'ya gelışınde hem Halefoğlu hem de Ozal ıle goruşmek ıçın talepte bulunmuş, oncekı gun kendısıne Dışışlen Bakanı tarafından kabul edıleceğı bıldınlmıştı Son anda ortaya çıkan bır gelışme Başbakan Turgut Ozal'ın da Fellermaıer'e randevu vermesı oldu. Fellermaıer, dun her ıkı goruşmesını de yaptıktan sonra Izmır'e geçtı Fellermaıer, dun hukumet nezdındekı zıvaretlerınden once de feshedılen AP'nın eskı Genel Başkanı Suleyman Demırel ve CHP eskı Genel Başkanı Bulent Ece\ıt ıle bırer goruşmede bulundu Alman parlamenter dun ayrıca Halefoğlu, Demırel ve Ecevıt'le de goruştu Aşağı yukarı 15 yıllık bır Ingıltere yaşamı Gerıye donup bakıyorum da, ılk gunlenmın Ingıltere'sını adeta tanıyamıyorum Bır ulke bunca değışır mıymıs suncacık zamanda9 Geleneğıne, goreneğıne bağlı bır ulkedır Ingıltere derler Doğrudur da Ama geleneğe goreneğe bağlılık, demek değışme zorunluğunu dısarlamıyor Taze sebzesı, taze meyvesı kaldırımlara tasacak denlı bol bır ulkeden göçenlerın Ingıltere'ye alışması zordur Bız de zorlandık ılk yıllar Çabucak bozulmasın dıye kımyasal zırhlara sannmış sebzeler meyveler hıç mı hıc cekıcı gorunmezdı bızlere Dıledığımız sebzeyı bulmaksa ancak duşlerımızın cömertlığıne kalmıştı Gunlerden bır gun, buyumencık gıda pazarlarından bırınde, gönulsuz bır haftasonu alıs verışınde, karımla ben "patlıcan" dıye bağrışmıştık, o canım kemerlerı gorunce Karnıyarığı, patlıcan oturtmayı, ımambayıldıyı, patlıcan salatasını, zeytınyağlı patlıcan dolmasını bılenler bılır, patlıcansız durv yanın yavanlığım Çok lyı anımsıyorum Gıda pazarında, kasadakı kız, bızım patlıcanlara bıraz sıkınııyla bakmıs, lısteden fıyatını bulabılmek ıçın "Bunun adı ne?" dıye sormuştu Arapların "el badıncan 'ını, Amenkalıların "eggplant"ını, Ingıltere'ye armağan edenın 1789 buyuk Fransız Devrımı olduğunu, Ingılızlerın şukran borcunu odemek ıcın Fransız'ın "auberg/ne"ını bıraz yayıp buzerek "obırcın"e donüsturduğunu soyleyemezdım ya kasadakı kıza Sonra değışım hızlandı Ingılızler bamyayı da oğrendıler Kasada aynı sıkıntılı, aynı gozlerını kaçıran yuz ve aynı soru "Bunun adı ne?" Ingılızler patlıcanla bamyayı doğru durust pışırmeyı oğrendıler mı bılemıyorum Ama otekı sebzeler gıbı haşlayıp sası susu bır şey yapıyor olsalar bıle, artık canları çektıgı zaman kar beyazı Kenya patlıcanını, korpenın korpesı Batı Afrıka bamyasını bulabılıyorlar manavda Sadece patlıcanla bamya mı? Haydı ıtıraf edeyım Benım tadını bılmek şöyle dursun, adını sanını duymadığım bır suru meyve, bır suru sebze var manav tezgâhlarında Nasıl yendıklerını bılmıyorum Ingılız de bılmıyor Soyle denıyor, boyle denıyor komsu^undan dınlıyor, televızyondakı yemek tarıfını ızlıyor, öğrenıyor Sonra gelsın ceşıtlemeler (Arkası 6. Savfada) Tasarrufları Koruma Fonu'nun IstanbuFda yalnızca müdürü var lstanbul Haber Servisı Tasarrufları Koruma Fonu tstanbul Bölge Mudurluğu'nun çalışma yerı ve Bölge Mudüru Eraan Yeğen'ın dışında hıç bır personelı yok Dört a> once göreve atanan Tımlo tnşaat ve Malzeme Lımıted Şırketı Genel Muduru Ernan Yegen bu gorevını tek başına yurutuyor Yeğen aynı zamanda tstanbul 2 nolu Tasfıye Kurulu'nun da uyesı bulunuyor Turkıye Emlak Kredı Bankası bunyesınde kurulan Tasarruflan Koruma Fonu'nun merkezı Ankara'da oluşturulduktan sonra 4 ay once aralık 1983 tanhınde Eman Yeğen. Fon lstanbul Bol ge Muduru olarak atandı Fon Bolge Mudurluğu'nun tek elemanı ve a>nı zamanda muduru olan Eman Yeğen, Tasfiye Kurullannda çalışan personelın ozlük hakları ıle ılgılenıyor ve 'sıkıstıklan zaman' kurullann çalışmalarına da yardımcı oluyor Bır ornek olarak, Rodın'ın "Duşunen Adam" hevkelını gosterı>or "Bu he>kel, neden guzeldir?" Huseyın Gezer, "Bir heykelın guzel ve başarılı sayılabilmesı için, biçimsel yapı, vorum ve duzenlemesınin evrensel olçuler karşısında başarılı bir sonuç ortaya koyabilmesi şartlır. Duşunen Adam bunlardan bın. Duşunme olgusu beşerı bır olgudur ve insan hayatında en onemli durumlardan birısı kabul edilir. Bunun hacim halınde sımgeleştirilmış olarak ortaya konması, ınsanın ilgisinı çekecek bır sonuçtur," dıyor Bu ılgı\ı araştırmak ıçın Guzel Sanatlar Akademısı'nın he men vanında bulunan Fındıklı parkında Be>sun Gokçın'le bır lıkte dolaşıyoruz Parkta, Cumhurıyetın 50 >ıl anıtlarından ıkısı var Bırı Prof Zuhtu Muridoğlu'nun betondan \apılmış "Dayanışma"" adlı >apıtı Dığen Fusun Onur'un alumınvum dan vapılmış "So>ut Kompozisyonu"... "Dayanışraa" sutununun altında uç kışı oturmuş sohbet edıyorlar Yanlarına >aklaşıp "Affedersiniz, dı\e soruvoruz, bu ne acaba?". Hokelin anlamı Şaşkınlıkla arkalarına donup heykele bakıyorlar Bır tanesı Şekilli dökülmuş beton Dığerı ıvıce alaylı bır dılle "tşte. dıyor betonu dokerken biraz şekıllı dokmuşler... Olmuş sana hevkel.." Bırkaç kışı ıle daha konuşuyoruz Çoğu bunların he\kel olduğunu bıle anlayamıvor Anlay anlar v eya bızden oğrenenler bu heykel anlayışını \adirgadiklannı bellı edıyorlar He\kel konusunda fazla bır bılgımız ve ılgımız vok gıbı gorunuyor Bebek parkında Alı Teoman Germaner'ın sovut bronz hevkelı ıçınde benzer yanıtlar alıyoruz Kımse bır şeve benzetemıyor bunu Oysa Alı Teoman Germaner şoyle anlatıvor vapıtını "Orası bir çocuk bahçesi ıdi. Çocuklarla butunleşebılecek dekoratif bır ogeden başka bir şey So>ut"un antanıı Neden soyut çalışıyorlar'' Halkın anlamadığı şekıllerı neden varatıyorlar 9 Gumuşsuyu parkından çalınan bakır heykelın varatıcısı Metın Hasekı, bunu şöyle açıkhyor "Heykelde amaç, hacimlerin ıstifidir. Amacım, soyut bir deger ortaya koymak... Hacimlerin duzenıni kurmak, duzenlemek... Bır anlamı olsa dahi onu bizim soylememiz hoş bir şey değil... Çeşitlı kişılerce çeşıtlı şekillerdeyorumlanabilir. Daha zengın, daha çok soz soyleyebilen bir yapıt olmuş olur..." Yenıkapı'dakı soyut kompozısyonun yaratıcısı Tamer Başoğlu da şunu soyluyor "Ataturk Turkiyesi'nde çağdaş bir sanat yorumunun yapılması gerekiyordu. Daha çağdaş olması için... Bu omekler çoğaltılabilmiş olsaydı, belkı soyut heykel farkedılecekti. Orneklerin az oluşu bunu yaratıyor. Ama amaç doğrudur. Ataturk Turkivesınin 50. yılında heykel aşamasının belirli bir çızgiye ulaşmış olduğunu gosterecektı." Otobüh tarifesi mi? Bırkaç metre onlerınde duran kompozısvonu ıncelıyorlar bır sure Genç olanı "Abi, dıyor, bu, otobus tarifesi falan yapıştırıyorlar ya onlardan bın galiba.." Vok, dıyoruz, parkın ortasında otobus tarifesinın ne işı var? Bu heykel herhalde? Genç olanı şaşırıp kalıyor Gerçekten parkın ortasında otobus tarıfesının ışı yok dıye duşunuyor olmalı Yaşlı olanı arkadaşının ımdadına yetışıyor "Biz bilmiyoruz kardeş, dıvor, park "Güzelve cirkin" Bu araştırmayı yapmak ıçın uzunca bır sure, ıçınde bulunduğumuz Guzel Sanatlar Akademısı guzel sanat eserlenyle dolu bır çırkınlıkler başyapıtı halınde Kontrplak duvarlarla kapatılmış dehlız gıbı ışıksız korıdorlar, cezaevı hucrelerınden bıraz buyuk atolvelerde son bulu\or Bına yapılırken, estetık amaçlarla bırakılmış boşluklar, eskımış ve paslanmış kalorıfer radvatorlerı ıle doldurulmuş Bınanın ıçındekı heykellerın ve duvarları kaplavan tabloların uzerlen bır parmak kalınhğında toz tabakası ıle kaplı Yemekhaneden ve kantınden gelen kızartma kokuları ısıtılmamış atolvelere doluyor Heyke! bolumunde oğrencıler ıç ıçe çalışıvor, ders aralarında, kapı onundekı beton zemınde sıgara ıçerek vakıt olduruyorlar Yersızlıkten oğrencılerın mezunıvet ıçın vaptıkları guzelım heykellenn okulun hemen onundekı denıze boşaltıldığını şaşkınlıkla oğrenıyoruz Akademının heykel bolumu mezunları derneklerın, beledıyelenn ve hukumetın ısmarladığı genellıkle kurtuluş anıtları ve Ataturk heykellerı ureterek para kazanıyorlar Atolyelerın sıkışıklığı ve heykel bolumune duyulan ılgısızlığın sonucu, bu yıl (Arkası <>. Sayfada) Tarımda asgari ücretin tespiti 24 nisana kaldı (Cumhunyel Burosu) Tarım kesımı ıçın asga rı uıretın 24 nısan salı gunu yapılaıak ut,unt.u toplantıda a^ık lanması beklenı>or Tarımlş kolundj ^alışan îşçı lerın asgari uı.retını belırlemek ıçın Tarım Asgari Lcret Tespıt Komıs>onu dun toplandı Toplantıda, asgarı ucretııı ışçının tek başına vaşadığı varsavılarak be lırlenmesı kararlaştırıldı lşveren temsılcılerı besın ıçı ıle besın dı şı harcamalarının asgarı ucretın \uzde 50'sı oranında belırlenme sını isterlerken, ışçı tenısıkılerı besın ivı hartamalaıının >uzde 44, besın dışı harcamalarının ısc vuzde 56 oranında goz onune alınmasını onerdıler Bu koııuda bır karara sanlamadan top lantı sona erdı