Catalog

GUMBURÎYFT 27 NİSAN 1980 rOHVirılf f VIIMrlıf 11II LOIIMLIV \t\j \A BEYOĞLU AS (47 6315) . . la Ataerikada R.t ATLAS (44 08 35) . .... Sekı Maktaası R T D t N Y â (4S01M) .. KadnUr Aptal Deglldlr R l EMEK (44 84 39) 1 OT ko. 2 Camdaki Kadın FİTAŞ (49 0166) • AltJ MU joa Dolarlı's Adam R l . GAZI (47 86 63) .. Altı Mttfon DolarLk Adam R l İSCJ (40 45 85) Yoksııl «A V5%IB • ••• • SARAY (4S M « ) »~.«~«. ella Amerlkada StTE (47 69 47) Beddm B. Ersoy StNEPOP (43 70 71) ™ » E * reler Kampı YENİMELEK (44 C 8t> ffiddet P Fonda Suut Kemal Yetkin'in ardından... I AKSARAY tPEK (22 2313) Beddn» B Brsoy tSTANBLL (2123S7) Bed * : a B. Ersoy KRtSTAL (2157 6S) Rlddet P Fond» ŞAFAK (22 2 5 U ) Hlddet P. Fonda YILDIZ ( a u n ) ı A!tı Müyon Oolarbk Adam. 3 KOrtaJ KADIKÖY AS (36 00 50) . Güne» B*. tar Geoe Baçlar KADIKÖY (37 M 00) . Vah $1 Alle KENT ( S S 9 6 U ) Beddua B. Ersoy REKS (36 011Î) „ Yoksnl V. Nacr SCREYY* (36MS2) tıV frz Sava$lan N Nanr P. Fooda R t KENT (47 77 62) .„. Elddet KONAK (48 26 06) . .. SOperYoksnl Yar» LALE (44 33 95) .... . N. Nazır MELODt (641314) ^ C Bron'op •: « l î ı H\N 1BAY (SI»U P Tes! Bârtfl ber gec» 31 00, Çar., C. Tesl, P ı m 18.00. ÇE\TtE TİYATROSO (Kenta* T 46 ii 89) . tPlç Kurusa» fcı.!:, Çar., Per., C Tesl, P a z v 2130 C Test, Pazar 18 00 CLLRtZ SCRCRt • ENGİ»» CEZZAR (Kenter T. M u m «Dıun İDCt Btr Yolı ç»r 15 00, Cmn» 21 00 C. T»»ı. Paıar 23 00. O. CLKC . O ÖZC*M (4« W •1) . . . «Süluman Bacanak» P Te«l Harlç ber ıec« 21 00, a Tes! Paıar 18 00 DEVEKL^O KABAKE (44 «4 îS) . . . «Rei'amlar» P. T » «ı hariç her gece 21 1J C»r . C. Teîi, Paiir 18.35 HtSSELl H\RİK4LAR KOIr ^ ^ r \ S I (Ş»n Sınemaıı 47 03 15) .. P Tesl hanç ber geot 2U30 C Teii Paıar 17 00 I.ST\NB(L BtRLlK Ü\HNESİ (Meral Taypıc . Kenter T. 45 î i 89) .. .. <4i 42 den tcsaa Manzaraıar » Per 18 00 MtNİ KAB^RE (37M83) (Fcan Yajçan) «EL.Jt r d ' KBret* mi?» »>»ı a ' t « j hartç her gün 21 00. Çar. Pear i : 3 n 18 30 C Tesl li<0 (4G17K)) nŞahlan d» Vurjr ars Salı. Per . Cuma, C. Tesi 2100, Ç a ' . Pazar 18 00 C T P S I Paıar lîOO. NFJAT t V G t B (SifH CnN T. 47 S7 17) tBıyonl» Ç o ruk» p Tesl hartıj her eec* 310(1 O Te?i Faıar 16 00 KENT OVl.NCt'IMU (K. Ho* tafspMa ÇeTi» T. K 01 78) .„ «Bodrumdakı Pencere» Çar. H 0 0 2100. Per 2i 00, Cum» îl 00. C. Teıl Paıar 15 00 . 18 00 «Yed( Delllen Cmlt T. DEVLET TİYATROSr (45 33 36) ODA T ırKadlfe Sslı. Çar , Per , Cuma 18 :,) «Kedı ET1> C Tcsl 11 00 15 00. Pazar 1100 13 00 B C Y C K S. cDuruşifia» Cuma, C. Tesi 20 00, Pazar I4J0 FATtH (Z« S? 80) cT > Fan» Çi î l 00. Pirar 15 0 1830. ıSakarcı» 'i»Gcuk O ı Pazar 1100 MÜHSİN ERTCĞRUL («a 73 M) «Balaban A?a* Çar Per, Cum& 2103, . ; Te>i i". "0 2100. Pazar 15 30 11 İ0 ttlkeler KaSıtlarda Ka'.cıasmı (Çocuk O ) C î e s l 11 00 KADIKÖY (3b 3 1 : 1 ) « • • masyon Berberi» Çar 15 50 Pazar 15 30. «Erkek Saü» Per, Cuma 19 00 C Tes.ı 1 j (0 19 00, tDiHOnaünnece Güldflrmece (Çocuk O ) C 7 e•t, Paıar 11 00. Ü S K t D l R (İ3KJS7) c'ol. Ur Tüicendi» Çir 2! 00. p*. •r 15.30. nBabanın GorUlenı Per.. Cuma 21 00. C 7>vi 15 30 2100. «B.rl ıtta Oynajalım» Pazar ı: no TEPEBAŞ1 (44 79 51) «Jalozun Maval » Çar., Pe . Cama 13.30, C Tes. 15.30, eGodot Geldi» P a a ı 15 30. «Hotutjjn ütaneı» (Çocuk O ) C Tesı 11 U) A U POrRAZÜGLU . Küft Suut Kemal Yetkin; estetik, deneme ve sanat tarihi alanında önemli yapıtlar vermiş. Bu yapıtlarıyla eğitim sistemimize katkıları olmuştur. Geçenlerde yitirdiğimiz değerli düşün adamına ilişkin görüşleri sunuyoruz Suut Hoca Mustafa Şerif ONARAN U Sanatı kamuoyuna tanıttı atih Sultan Mehmet'ten ben Batı uygarh&ı ıîe bütünleşmeje çal'şır Türk Islam uygarlığı. Once onu egemenhğıne almaya çabaladı. Bunu yapamavınca, onu anlamaya çalıştı Bunda da başarıya ulaşamadı Sonunda öykunmeye razı oldu Gunumuzde ise. bır yenıden doğuş. bır kendme donuş var. F Emre KONGAR Suut Kemal Yetkin'e sorımışlar: «Bır anket hazırlasaydınız, ılk sormak ıstedığınız soru ne olurdu?» Ya nıt gerçekten anlamh ve dusundurucu • Çok eskı bır uygarlı^ımız var bu uygarlık çevresı ırınde Sınan gıbı bır mımar, Yunus jrıbj bır şaır. Itri gıbı bır bestecı vetışnvş o'dupu hald e neden bugun b'r Sman'ımız Yunus Emro' nıız. Itri mız jok 0 Bu daıma kafamı kurcalamış'ır benım» dıvor Suut Kemal Butı uygarhgı o bencıl \e benmeıkeecı tutumu ıçinde. Turk I'.lam ujgarlığına \e onun urunlerınp sureklı baksızlık etmiştT Sıvasal a'ajia da vansnan belk, de ondftn kavna.vlan m b'r haksızhktir bu Bc'kı de koke N<san Guler Sümer aramızdan ceklleü uc yıl o J/or (Ama zaten hıç yakınmadan bundan cok daha once de cok şeyden cekılmış değıl mıydl' Yoşamın anlaTiı dışında po< çok şeyden Gelıp geccı patırHar'ian gunceilıklerden, ehılsız sanat gosterı'erKv den fakm?) Gecsnlerdo blr aece, üstune ennek verd'ğı AST'a gıttım. Pe^ coK oyunu yone! ' ken, pek cok da oyuncu yetıştırdığı o sahnede eskılerden koianlara boktım Rarâ Cabbar'lara, Şener Kokkc/a'lara . Hoş, pe< de cok değllmış iik yıüardan kalanlar. AST' ın ılk yıllarında orada sahneye cıkanpardan kımi TRT'yö gıtmış, kımı reklâmcıuğa, k.mı başka sahnelore, bır ikısi de Devlet Tıyatrolarına. Herkes nerde yasıyabılıyorsa oraa yanı. Guner de fotoromana gıtmışt,. gı'me< zorunda kalmıştı. 1968'lerde, AST'ın ılk buhranlı yıl'arının henuz başlarında bu tıyatroda, Güner'ın yanısıra yonetıcılık gorevını yükl»nen Ergın Orbey. k'sa sören bır Genöl Mudürlıık serüvenı ardından ş m dl, bu kez, Ru'kay Azız'ın yanında Epey dır AST'ı çekıp cevıren Rutkay ın. Dovıet Tıyatrosu'ndakı oogellenmeslna karşın onlcr şımdl AST'ın bu emektar sahnes nae Nozım Hikmet'ln «Ferhat ıle Şlnnmni saV nelıyoriar. İlk gece b'ze sunulan nışîırdı «72 Koğus»un son prova'arında Sonra, Asaf'ın buyuk başarıyla sahneledığı oyunun ılk geces nde Oriıan Kenaı bana «GCıner benı jğroştıra ugraştıra, cno en ide sonj.nda iyı bır o/un yazan ycpı>or» demıstı Sonuctan psk memnuTdu Serret Çağan' n «Ayak Bacok Fabrıka s »nı AST'da IIK nez Guner Sumer yonetmıştı Oyunun bu sahnelen stnden once Serrret !lk rreti nl öana ge'ıTiışti, O da ha yanımdayken okjyup bıt rdım. Hemen okunabılırdı Cunku. dort ucu da sağlam. ıc dopdo'u bu o,un, o zaman icha otuz kı r k sayfavd . l'k ağzıda bana btr tasla< gıbi gorunmiiŞîü yonı Se'met e metnı ne den gelıştırmedığm sordum «Sahnes'nı ve sahneya koyucusunu bulunca gelışır o» dıve yanıtlamıç:ı benı «Ben, o/un yozarının orîaya en fazia b'r kor'ava getırmesı gerentığıne, gens mn yazarla bırlık sahna calısma an s'rasmda gel sıp taT.am anacag no ınanı/orum» Ccn a'kadaslarından bırı, Guner. Parıs !en d o r j p AST da caiışma\a basıa/ınca. hemçn dıyenn ,eceğım, ama Serrnet onun burada ilk sahneledığ «Gıziı Ordu», «Mezarsız Oluler» gıbı oyüiları da gördükten sonra, harhalde <'Ayak Baca< Fcb"kas'» ıcm cadığı t.yatro yonetmen nı buHuğuna inanmıştı Olurdu. olmazdı dıye kaç kez tartıştılarö Derken. b'r gun Gjnsr. BULMACA SOLDAN î TertSrlstlPrtn son clarsk silahla saldırdıklan büvuKeıclmlzto gorevlı bulundugu ülke. 3 Süah taliml vapılan yer anlamına blleşık tenın 3 Keroiklerln yeterlnce gcllşmeme'i biçuninde Unımianan \e peneilıkle cocuklartia gbrtHen h*v talık. 4 Ge'.ır g»tıren yApı. akar Kımyadi iOdjiımun simgesi. 5 Zararl.larla mücadelede kulîarjlan ılaçla> dan Yerel jonctlmler çapınc s halka ucıız mij satrrak ama c j l a oıuşturjlan projenln kısa adt, 6 Haber ajinslarımiüdan birirrin slmgesl. Btr ruzgar tılrü Blr renk. 7 Teknik alanda egıtim Börmuş kışfierin mensup oldukian meslek orgutlerinın bırleştıklerı üst Cr^lıtun sımgesı Tersi Ostte olmayan 8 Gü ney kıjılanmızda bulunan tanhl anlıteatrlardan 3 Gfrt Tersl efsanelerde yer blan blr 123456789 koa. TCKABIDAN A5AĞIYA: l Şejb Bedrettinin ünlö va pıb 2 Kalptcn vücuda temts kan basan damar 3 Ter tl nakil «raa. Tersl bölümün krifaTtilrniı^ı 4 Duy anlatnınd s emlr. İnce uzun, ağaçten yapılma deŞnek. 5 Sıra. spartman bölümü Tersl e*U dild» boyırt. 6 Tersi Gü neydogu Asja'da bir ba$kent. Kimvada sodyıımun sımgesl. 7 Bır kadm aaı. Turkçe'nln geüstinlrsesi amacıyla karulan kamu \aranna demeğın k.ta.tılmışı. 8 Tersl kım>ada n j.^anez.n simgesi Geniç, oda S Blr «oru efl. parazit Dl"VK(j BILMACAMN CÖZÛMÜ SOLD\N SAĞ\: 1 Apollon 2 Mali. 1 Asur E1U. 4 loM. keY. 5 luıeS. Fa. 6 As&lak. Ar. 7 Memleket. 8 Ma alesef. 9 Fafcsimile. YUKARID4N AŞAĞIY\: 1 Amalgam 2 Paso. Sema 3 Olumlamak 4 Llr. allaS. 5 Anaell 6 ekke'J. 7 nalK. esl 8 teiateL. 9 ahiytJl. Fe. Nisan'larda Güner Sümer Adalet AĞAOĞLU dergısınln arasından bır de afış c'ktı AST' ın 17. Yıl afışı. 17 sayısının r.oktası Asaf Asaf Çıyıltope. 1'ıe 7'nm ıçı ıse, 17 yıln ıi< oyunundan bugüne dek sahnelenmış o/unlardan bazılarının fotoğraf kesıklen/le doldjrulmuş. Güner'ın yuzu, bu fotoğ'af *esıklerinde sık sık çıkıyor karşıma «Gcdof yu Beklsrken» de. «Kuyruklu Yıld'z Altn da» da, «Bozuk Düzen» de Sonra, AST'ın kuruluşu neden'yle Pans'tekı tıyaîro oğrenıTnındert Asafın yanına kosup ceidığı vaşındakl yüzüyie Guner Sümer. Gencec < Gozlen umut ve inanç dolu. O resım hangı oyundafi, çıkaramcdım. He'ha!de aoı olmayan, c n a umut dolu bir oyundur Belkı de AST'TI kurulusundan hemen sonraK. f çalışma toplantılarmdan birınde «lste at latılamaz, Kandırılamaz tarıh» dıyorum ıcım den.\ Guner Sümer, AST'ın sait oyun yönetmenı değıl, aynı zamanda da damaturgu idı. Bılınen oyunlar arasından trr secme yapmakla yetınemedığı içın, sevdığı roman ları, hıkâyelerı de sahnede gercekleştırmsye sıvandığı olurdu. Hüseyln Ra'ımı'nn «Kuyruklu Yıfdız Altında Bır İzdwaç»ını «Kaynanam Nasıl Kudurdussuyla kaynaştınp «Kuyruklu Yıldız Altında»yı çıkarmıştı. Orhan Kemal'te ikı kez karşılaştım. Ikısı de AST'ın huayesınde. Benl onunla Gunsr ta«A/ak Bacak Fabrikasrnı saineıeyeceğlm» 7 dedı. «Sermet oyunu gelışt rdı o/le/se * r «Hayır, ama cok iyı bı Kumaş bu met n. Bız onu sahnede ge'ışt ••ecegız » Sonuç. Unj bugun hö!â su'en o gjzeı «AyaK Bacak Fabrıkas.Rn n AST'aa bjyjK başarıyla oynanısı. 17 yıllık oyjn fotoğra'lannın kesıklerın de b r de «Durand Bu vorıl> F kret Hakcn, Ju'es Djrand olcrak. sahnenm ust \anlarında bır yerde; yarg lanıyor 'Gjrer. de r nlığı o'mayan AST sohnesın n yuı\seklıgınden sık sık boyle yarcrlanrdı i Ne gunıer" Iste, bu kez de boska bır /erde. b ' baş^a fotoğrafta Güner, «Küçük Bjr|uvalar»ın çevırdığı ve yonettığ bır koses nden Dıraz acı'ı, bıraz claylı gulj/or BeUı de bana ovle ge'ıycr. «Perhot ı'î Şırı^den cık'nca, AST fuc/esınm duvarlarınaa aramızdan a/nııp a/r,lıp g tmış'erın fotoğraf'annı da gordun. Asaf Cıyıltspe, Orhan Kema'. Sennet Cağan haıta bır de Brecht ve baskaları Tı/afo. hepsmın usiune b rer de kırm.zı karanf! takmış. Acılara v& sa/gılaro b'r kıskırtı gıb Boylece, ben de gıtî m Guner'n mezom a saf. çocuk yuzlu papatya'ar kOJdum. En cok bunun peşınde koşmustu cunku Sa natçı olmanın baş kosu'u dıyo. en cok bun j aramışiı «Sarlık, ac.klık Iş'e baia ge1 reklı olan » BUURKÖY: Adliye (Zuhuratbaba, IncirH Yolu, 13), AltuŞ (tstasyon Cad 23), iierkeı (B Evler, Koc&;inan, M. Çatanak Cad. 34), Haznedar (Hazneaar Eski Lcndra Aslaltı, 2>. Aydıa (BaScılar Cad. 36), Terda (Yeşükby, I^tasyon Cad 7/B), TeXın (EBenler. InOr.ü Cad 14 F), Taç (Seîak&y, B a « a r Cad 34 Merter (Merter Sıtesi, Kınalıtepe Sok ), Ya\!a (Ksnarya, Birlik Cad. 11), Ceanet (K. Çekmece, Alpaslan Cad. 14), BEŞtKTAŞ: Berrin (VaUdeçeşme, Maçka Mey. 30>, Meral Kıîıçall, Ashanye Cad. 13,1), Yeni $ıfa (Ortakoy, Derebora Cad 81), Cem (Bebek, Cevdetpaşa S46j. Cerrahogm (1. Lerent, B. çar«ı Sok «), BEYKOZ: Kayaok (A, Hlsan, EülagO Cad. 12), BEYOGLü: Tepebaşı (Mesrutiyet Cad. 165). Nemll 1*1 Csd. Balo Sok. 4). Candan (Sıraselvller Cad. 143/1), (İ5tJ* KARAKÖY: KaralceSy Nur (Hayrtpa^a Sok. 18/2OT, KASIMPAŞA: Ikbal (Baharlye Cad 142), Neco (Ktılak'iî Mah. Haet Arkası Sok. 179), Yern Bedır (Halıcıogiu. Eretüer Tekkesl Sok 10), EMtNÖNÜ: 61fs <KQçukpazar, Atlamitaîi Cad 43), Alemdar (Ca^alogiu, Yerebaoaı Cad 41/1), Yıldız (LaleU, Ordu Cad. 242), FATtH Serpll (KaragümrOS, Lokumcular Cad. Cad. 82), Tüdı» (Halıcılar Cad 63/1), Erten (Cerrahpaşa H&stanesl Kaı^ »ısı), Nur (Çapa, Başvekil Cad. 28/1), Istanbul (Kuçükhamara, Zengtn Sirreması Yaru, 32/2), Savaş (Ayvansaray, Hamam Sok, 38), EYÜP : Hayat (Muratpaşa, Mah. Kamllbey Cad. 58), Alibey köy (AHbeyköy, Atatürk Cad 5), G. O. PAŞA: Ozdil (Cumburiyet Meydam, 32), KADIKÖY: Kerim (SöSüUüçeşrae Cad 132/4), Gül CModa, Nenehatun Sok. 11/5), GOrk&n (Kızıltoprak, Kıyıbaşı Sok. 8/42). Gulsem (Safkınbakkal, Bağdat Cad 368), Ercan (Bostarcı, Tatlıçesroe Sok. 20/11), Dilek (Sahrai Cedld, Lıse Durak), Hurriyet KErenköy, Omer Paîb, Orta Sok 29), tSKÜDAR: ÇUa (Bağlarbaşı, Nuh Kuynsu Cad 329), Cmlt (Selmanlpak Cad. 29), Y .Tunusbagı (Tunusbağı Cad. 18), Seyaa (Umramye Alemdag Cad. 93), Denlz (Kuzgımcuk, Icacıy» Cad. 40). SARIYEB: Alaaddto (Ortaçe$rne Cad. Î7), Uusoy (Nispetiye Cad Cengla Topel), ŞİŞLJ: Hürrlyet (Halaskargaıl Cad 371/373), Fertkoy Merfceı (Ferlköy, Avukat Cad 29), Maçka (Teşviklye Cad 67). Gayrettepe (Gayrettepe, Vefabayın Derecesl 6/14), Feza (GOltepe, Talav pasa Cad 70), Bsn? (Çağlsvan, Vatan Cad 97), Mehmetçılt (Çelörtepe. Yı'd'nm Beyazıt Cad 86>, ZEYTtNBUtNL: Yeçlltepe (YeîUtepe Mah 74. Sefc. 28/A). Kültür Şenliği düzenleniyor istanbul Ontversıtesı'nın tüm fakü!t8İerınden kız ve erkek oğrencıler bu yıi Ilk kez 2830 nısan tarıhleri arasında bır kultür şenlığı gercekieştırecektır. Getırı Istanbul Onıversltesl mensuplarının çocukları ıcm bu vıl kurulan ana okulu ve kreşi yaşatma derneğlne bağışianacck o'an senlığe Istanbul Ünıversıtesı MedıkoSosyal Merkezıne bağlı uc topluluk katılacok, Tıyatro Topluluğu cKurşun Zehirlenmesi» adlı b r oyun sergtleyecekt r Ögrencılerın yazıp sahneıedığı oyunun dekor. kcstjm, muziK ve dansı da yıne oi5renc ler ta rafından çsrcek'eştırıln şt>r. Halk Oyunları Topluluğu şenlıge Antep, Bıtlıs, E.özıg. Dıyarbakır. Artvın, Kas. Malotya yoresınden oyunlarlc katılacak tır. Gelsneksel bır duğjn hava sı ıcınde Anadolu ha kının ka/ gasını. sevıncnı cannlandıran tooluluk ha'k oyunları dalına yenı boyutlar getırmektedır. Tıyatro ve Ha'k Oyunları Topluluklan'nca duzenlenen panel ve b lciınTi'enn ae yer cıacağ şenl.Kîe, Istunbul Radyosu sanotçı.anndan Orhan Dag h vonetmınde coııştıriıan HaU Muzıgı Tcpluluğu da yuro'jn ceş.tlı yorelerınden tjrkuter üınletscsktır. 2320 nısan tarıhıerı arasında Ha'b.ye'dekı Mjhsın Ertugrul T yatrosuncla yopılacck ol a i senl ğın tuTiüyle ünıversıte genclığınm oz kulturumuze sahıp çıkmas'nı sağ'amayı ve bu clandakı urunlerı sergıleme yı amaçladığı bıldırılmektedır. nınde ortaçag ene'.zisyonunun sımgeledıgı bagnazhşın >attıgı dınsel bır tutumdur. Suut Kemal kımdı? Yazar. eleştırmen. estetıkçı, dü şünür, denemecı, san°.t tarıhçısı, yönetıci. akadenrv \en° Belkı hepsı belkı de hıçbırı Kanımca Suut Kemal ı Suut Kemal yapan özelhğı ne hocalıcn ne mılletvekılhgi, ne de Unlverüte ıçmdcki ve dıçındakl vönetıcıhğıydi Onu tarıhe mal eden olay Turk sRaatını. ev rpnsel kamuoyunda layık oldugu yere yjkseitmck ıçm yaptığı çabalardı Suut Kema! Yetkin :n Türk Sanatını özelhkle Batı dün^ asına tanıtma çabaları, hem urunlerıne hem de yöneticılığme ve örgütçüluğüne bağliyd: Blr yandan Türk ve Islam sanatı üzennde özgun Incelemeler ve araşt'rrnalar yapıyor ve bunlan yavımlıyordu. öte yandan. uluslararası sernınerler, toplantılar düzenliyor. kendısinın ve meslekdaşlannın ürün lerını buralarda sunma ve •savunma olanaklannı hazırlıyordu Uluslararası düzende ilk Türk Sanatlan kongresını yapmak onuru onundur Turk küîtür kalıtmm derlonmesı \e deçerlendırilmes.nde. gerek ulusal. gerekse uluslararası planda onun kadar emeğı geçmış msan savısı çok değıldır Butun yeteneklı ki^iler pibı çok yönlüydu. Hem araştmcı. hem ya/ar hem de vonetıcıydı. Seveni çoktu Sevmeyenı de Çunkü ış yapan, ureten insandı Suut Ke mal Güzel adamdı. Guzelı se\erdı Guzel e duşkündü. «Çe\xemde çırkıne ve çırkınlığe tahammül edemiyorum derdı, tehamınul kehmesmı vurgulayarak. Ellennı kullanırdı konusurken. Mimıkleri ıle sözlenni desteklerdı Sesinj bıle duvmasanız. ellennden ve yuzunden duygulanru hemen anlardımz, Son yıllannı, Hacettepe Ünıversıtesı nde kurduğu Sanat Tarıhı Bolümune |ıd»mı^tı Ilalııyat Fakultesı Dekanhgı Ankara Cnıversitesı Rektorlusu gıbı Akaderrık ve Guzel Sanatlar Genel Mudurlügü gıbı bürokratık yönetım görev'.erinden sonra Sanat Tarıhı Bölümü gma nasıl bir hemançla ve kımi zaman da matla sahıp çıktıeını gördükçe hayranhk duyar ve gmta ederdım ona İtalya dönüşü Bedrettın Cömert'i Bolume aldıgı zaman na^ıl heyecan duymuştu Sonra Bedrettin'i öldüren kurşunlar onu da yüreğınden yaraladı. Kendisıne •adam yetıştirıtıedın» dıyenlere, yaaına asıstan alıp ölumünden bir av kadar öncp profesörlüğvU nu gordüğu Gunsel Renda'yı gosterırd'«Işte bana hr.ksızhk edenlenn yanlışhginı kanıtlayan canlı tanık» dıve D:!i an ve guzeldi. Mantık baelantılanna. geıek konuşuıken gerek vazarken bü•juk ozen göstenrdı Belki yanılırdı Ama duşünce tutarsızlıgına d^şmezdı Ölumunden Ç°k kısa bir süre önce evınde göruşmuv tuk E^j çok a»ır hastaydı. Kendısı de kplbinden cok \akınıyordu. E^ın'n hastahgı onu çok etkılemistı. Genel bır vaşsm muhasebesi vaptı Bellıydı Ölüme hazırlanıyordu Olum dâsuncesine yabancı değüdı Tolstoy hakkmda verdığı son konferanslanndan bınnde «Oldükten sonra mezarının üzerindeki çiçeklen gözunde canlandıran ve onlarla mutlu olabilen insan, olumlülüğü içine sındirebılmiştır» diyordu. zun yaşamak, özleml lcmdeyiz. Suut Hoca'nın sonsozü fŞu yaşam, ne de kısaymış be..» demek olmuş kızı Gülmen e. Ufak tefek sıkıntıları vardı ya, olum yakınlarında gorünmüyordu. Son beş on gün icınde, b'rdenbıre yaklaştı olume. Hoşgörulü Insanları bıle uzun yaşamak, klml zaman yalnızlığa mutsuzluğa götürüyor. Yaşıtlarımız göcup gıtmış. Genclerle uyum ıçinde değılslnız. Elinden tuttuklarımz kücük cıkarlar uğruna uzaklaşrrışlar sızden. Yapay bır yabancılaşma. Artık ne okumak kurtarır Insanı. ne de yazmak. Suut Kemal Yetkin uzun süren yaşamında bu ç,erceklerlo cok karşılaştı. Yetıştırdlğı üzerme tıtredlği nlce genclerın kucuk b<r cıkar Icm kendısınden kopuşlarına bakıp önceleri cok şaştrrnıştı. Sonraları, doğal karşıladı bu aavramşlan, kanıksadı Gene de önerrlı değılaı buniar, evne bağlıydı en cok, karısına bağlıydı. Ne var ki Adalet Hanımm uzun süren hastaiığı, sonra da bır ka'ca kırığı nedeniyle yatalak oiması, kımi zaman belleğ nı bıııncınl yıtırmes1, Suut Hoca'yı yaşamdan soğutan as I nedenler orasındadır. Cahşma coşkusunu da yltırnıştl artık Anılannı \azmaya koyulmuştu Ölüm bırdenb r e ge1 nce anılar da yarıda kaldı Suut Kerral Yetkln''n cabasıyla varlığını koruyan tEdebıyat Evlen» toplantıları tadma doyum olmaz söyleşı'erde sürup g derdi. Suut Hoca gıyımıne özen gosteren ınsandı Yjzünde hoşgören bır guljmseme, İnce bır ılpıyle dınler, sonra da tane tane konuşurdu Bılımsel calışmalannm ctesınde neden den«mecl kışılığmın yaşayacağmı en lyı o soyleşı toplantılarında anladım. Doğasıyla, Insanıyla, dunyaya, kendine 6zgü blr yorumla yen'den bakarken, blze de gormeyl öğreten blr denemecıydl Suut Hoca Bır ölünun ardından önümüzü llkeler. iclmlzdeki Izlere dalar mıyız' icımızde ondan kalan Izlere dalmak, ken dımiza cekıdüzen vermek anlomına mı gelır? İnsandakı güzel dunyayı gormeye calıştı Yazrradığı, soylemsdığı. yureğınden bıle gecırmedığı gorüs'er ıcm eleştırıldi. Öfkelenmesl blle yumuşaktı. Uzun da yaşasak ölüm erken gelıyor. Cünkü genclık kafamızdadır. Govdemiz elayak cekerken dünyadon. kafamız sağlam, gu/enlı adımlarla yuruyorsa yaşlı sayılır mıyız' Bu nedenle olsa çerek tŞu yaşam ne da kısaymı? bo> demesi yerlndeydl Suut Hoca'nın. Anısı çok uzun yaşayacak. Güzel, ,in Ardına Düşen Doğan HIZLAN D enemelerıyle, estetlk dalında yaptığı calışmalorio Suut Kemal Yetkin son 25 yılın etkın kışılennden bırı olmuştur. Belkı de son 25 yıl deyışl bıraz havoda kalacaktır. Cunku Yetkın'ın estetik konusundakı ılk kıtabının 1938 tarıhını taşıdığı duşjnulürse onun calışmaları bu alandakı ılk ürünler sayılmalıdır. Yetkın'ın estetik alanında<ı calışmalarını bugün eksık bulanlar, donemını tamarrlamış bulunduğunu soyleyenler cıkacaktır, onlara hak da verebılırız. Ama unutmamalı kı, çalışmaları kendı koşullan ve gercekleri ıcınde değesrlendırmek gerekır. Yetkm, estetik bırımlerının yerleşmesinde büyük caba göstermış bır kışldır. En azından bir resım ızleyıclsınm, bır okurun neyı güzel bulduğunu, bunun nedenınl açıklayabılmesl İçın gerekli on calışmoları ve oicüt bırımlennı edınmeslnde onun bu calışmalannm etkisı olrruştur. Denemelerinin önemli blr bölümü, şiırs İlişkin düşuncelerınm yansıdığı ürünlerdır. Bu nedenle bT kıtabına da Şıır Uzenne Denemeler adını koymuştur. Yetkin, yenıyl anlamak ıcn caba gösterırken, onun geçmışle olan bağlarını da Irdelemıştır. Şıır üzerıne ya da edebiyotın başka clanlan üzerıne yazdığı denemelerın bır ozelllğı vardır. Yetkin, bır sanat yapıtını, bır şıırı eleşîırirken daha doğru bır deyışl9 değerlendırırken o ürünun nicın guzel olduğunu açıklamaya calışır. Denemelerinin tamamını okuyunca onun güzeli anlamanın csşıtlemelennı yaptığ nı gcrurüz. Yenıden yanadır Yetkin, bır yenılığın neler getirdlğinı saptamaya caiışırken, neler gotürdüğunün de ırdeierresınl yapm'Şt r. Yetkın, bır saiat ürününde, özellıkie sıırde aydınlık, açık, anlasılırlık beklemektedır. Şıır uzenne butun dsnemelerınde bu görüşünj pekiştıren örneklere yer vermışt'r. Gercekten de şıırı, yaln'zca kendi işlevınl yüklenen ama baska b r yukümlüluğü o'mayan bir tür olarak nıtelendırmışt r. 1980'ler Türkıyesınde boyleslns bır şıırin, toplumdan uzak olduğu söylenebıl'r. Ama gene de bu tür bır şiırın de edebıyatta yerı vardır. Yetkm, 1942 y.lında yaymladığı Estetik Dersıeri kltab.nın Onsöz'une Lachelıer'nin şu cumlesıyle başlamış. «Hakıkat adına layık sağlam tek hakıkat, güzellıktır> Şıır üzerıne denemelennde de salt güzellık kavramnı açıklamaya calışır. Gsrek estetik çalışrralannda gerek bunun bır bölümü o an edebıyat cenemelennde, onun sanatı ve edebıyatı anlayışının eklektık bır yöntemde ama bazı belırgın ılkslere ulastığı saptanabılır. Du Bos'un «Son soz duygunun » dedığı g.bi o da şıırde «Son soz duş'ün» der. Hegel, nasıl estetik İçın, «guzelın bılımı» dıyorsa, Yetkin de güzelın bılımınden elde ettıklennı deneme kolıbına dokere< okurlarına sunar. Onun şıırde duşe verdığı ağırlık ılk calışmalannda da kendını bellı etmıştır. Sanatkarın ctahayyülu» hep ön planda gelmıştır. Yetkm'ın aenemecılığı de. «estetık heyecan!ar»da odaklanır. Bır yazann bır d8nerrecinin sonrakl düşüncelennm '|if ozu daha ılk kıtabında bells oluvor sanırım Estetik (1933)'ın sonuna konu'an «Kıtapta Geçen Ecnebı islrrler» casında Baudelaıre maddes'nde şoyle dıyor Yetk n tBuyük Fransız şaıri (Şer Cıceklerı)nın müellıfi, snr âlemınde inık'âp yapan bu eser hamakat dunyasında skandaüer uyandırmıştır» Baudelaıre'ı beğenmeyenlerı «Ahmaklıkla. budalalıVla» suclamaktadır. Baudelaıre'e duyduğu bu hayranlık bır yaşOTi boyu sürmüş, 1979'daki konusmasında bu hayranlıı'iını yınelemiştır. Yazarlan, çalışanları zamanın koşulları içinde değsrlend'rmesını bılelim. Bunu bılırsek Suut Kemal Yetkm'ı lyıpkle anarız.