Catalog

DÖRT CUMHURİYET 27 XİSAN 1830 POÜTİKA VE ÖTESİ MEHMED KEMAL ! ; Çatlak Sesler TÜRKİYE'DE DÜNYADA EKONOM! / HCARET Osman ULAGAY Eaşbakanlık Müsteşan sayin Turgut Özal'm hemen her gün bıkmadan, usanmadaa yinelediği «sıkı para kredi politıkası» sloganmın özel sektör hukümet ilişkilertni kritik bir noktaya getirebileceği görülmektedir. Bir yandan hukümetın «özel sektörün beceri ve dinamizmi»ne dayandırdığı «ekonomik tedbirler paketi»nin amaçlanna ulaşabUmesi için •sıkı para kredı politikası» nın kaçınılmaz oldu^u vurgulanmakta. ote yandan bu tur bır politikanin sözu bıle özel kesımden «para darlığı» feryatLannın yükselmesine yetmektedır. 1980 yılının ilk üç ayına Cumhuriyet EKOiVtOMİ SERVİSİ Osmanlı'don bu yana ülkemizde AnoyosoVı getîrmek Isteyenler de, onu rafa kaldırmaya calışanlar da r.e yaptıklarmı bMmemişlerdir. Ama her beceriksiz ve cahl! yönetici öcünu Anaycsadan almıştır. Hürriyet'l getirmek tsteyen İttihat Terakki kabadayılarına: tAnayasa nedir?» dıye sorulduğunda : tVaüahi okumadım. fena blr şey olmosa gerek...» yanıtı almmıstır. ittihat Terokk! kabadayılon böyie demlşlerdir de. Anayascyı ciğneyen Demokrat Mebuslar Yaseıada sorgulannda ne yanıt vermişlerdir?.. Doğu!u mebus Haüt Ağa (Öztürk) Yossıada sorgucusunun : «Anayasayı cığnemlşsin, no diyorsun?» sorusuna: «Vallahıl azım görmemişem, bilmemlşem ve ciğnememişem...» yanıtını vermiştir. Sanır mısınız ki bunların coğunluğu halMon oy alrp geMrken Anoyasa bcboyasa. partl programı, Türkiye'nm sorunlarını okurlar? Ne gezer, etnık. bölgesel ağalık. şeyhlık, tarıkatcılık oyları vardır ceplerinde, buna dayanarak müşterı kızıştırır gıbi partl kızıştırırlar. sonra Ankara'ya doluşurlar. Hangı lıder başta ise ona kul olurlor, başlarlcr demokrasıcilik oynamoya... Anayasadan hoberlerl olsa bunlann şimdiye değin toprak llişkılert düzelmez mlydl. bankacılık böyle mı olurdu, Iktidarlar sadako ekonomlsi ml uygulayabiürlerdi. Amenka'ya üs üstune us mü verilebilirdi. gencler sokağa mı dökülurdu. her köşe boşında bir değer ml yitirilirdı? Hadi efendım ordanL Sakız çiğner gibl Anoyasa ciğneylcllerl, topfaşmışlor 1924 Anayasasına sahiplik ediyorlar. Utanmodon blr de Ataturk'e sığınıyorlar. Atatürk'ün rejiml de, Anayasası da kendinindl. Kendl yolu açtı. kendl işlettl, kendl uyguladı. Ataturk'un karşısında bunlar ağizlarını mı açabllirlerdi? 1924 Anayasası ıle parti de kuruldu. portl de kapatıldı. 1924 Anayasası ile dıkta da oldu, özgürluk de oldu. O reilm, kendine özgü bır sıstemdi. 1924 Anayasosından saptıklcrı içlndir kl, onları bir gecede lceri tıkan «Kuvvet» yenlden bır Anayasa yapmak zorunluğu duydu. Eğer bunlarda Anayaso, demokro8l, halk saygısı olsa, tümu birden cumhurbaşkanlarryla, hükümetleriyle, meclislerl Ile bir gecede blr dellğe ttkanırlar mıydı? Anayasadan yana olanlar orkalarında halk varsa, kendileri o anayasaya saygı Ile bcğlı Ise ayakto durabılirler. Yoksa? Yoksa b)r deneyden geotller ne olduğunu cok lyi büirler. 1876 Anayasası olsun, 1924 Anayasası olsun, 1961 Anayasası olsun hic biri yerli değıldir. Bir cok maddelerl dışardan başka onayosalardan alınmıştır. Ancak yerli olan moddeler, blzdekl baskı ve dikta heveslılerlnln özlem lerinl köreltmek Için konulonlardır. Bu meddeler konulduğu halde boskı ve dikta özlemcileri gene blldıklerinl okumuşlardır. Mithat Paşa, sürgune gönderilmiş, boğdurulmuş; siyasal partiler kapatılmış; Iktidar partisl Mecliste Tahkikat Komisyonu kurarak siyasol korşıtlarmı yasa dışı eylemlerle yargılama yöntemınl tutmuştur. Eğer 1S61 Anayasasında bir cok önleyıci madde varsa. bu türlü dıkta hevesiilerinin özlemlerinin kursoklarında kalması iclndir. Ama gene de boşorı sağlanamamış, 12 Mart faşizml ile Anayasanın bir çok maddesi değiştirllmiş, kuşa cevrümiştır. 1961 Anoyasasını yapan Kunıcu Meclls öyelerinden 22'sl son tehükell gidiş karşısında bır bildlrt yayınlamak zorunluğunu duymuslar. «Sucun Anayasada değil. onu yürürlükten kaldırmak ısteyenlerde olduğunu» söylemişlerdır. Bir yakınmalan da, cparlomento uyelerınln birer oy makinesl halıne gelmesi, onların politika üretememeierı» dlr. Kurucu Meclis uyeleri böyle söylerken, 27 Mayıs horeketının çekırdeğl, parlomentoda anayasal temsllcısl olan Mllll Birlık Grjbu uyelerl de şunları söyîemektedırler: «Ülk«?mızın bugün ıcıne düşürulduğu ekonomiK ve siyasal bunalımdan Anayasa/ı sorumlu gösterenler gercekte ya kendı becerıksizdklerınl. kısa göruşlerınl, devlet adamı nıtelıklerınden yoksun olduklarını bılemeyen yöneticılerdır. Ya da haksız ve aşırı kazanclanndan emeğe daha az pay vermek .steyen cıkarcılardır. Bir ovuc cıkarcı ve bunların sıyosal yardakcıları kuşkusuz milletın tümünü temsil edemezler. Mılletin hürriyetı, odalete aşık evlatlarının uyanık bekciliğı surmektedır.» Eğrl oturup doğru konuşalım, yüz yılı aşfcın bir sureden beri bu ülkenin bunanmları onayosa değildır ama anayasa gıbı gösterılmiştlr. Başlangıcta, Abdülhamit döneminde yabancılardan yana olanlar bır anayasa getırtlirse, yabancıların çıkan daha iyi korunur sanmışlardır. Halkı ve aydmları anayasa l!e oyalamışlor, yabancılarla ortoklık eden kumpanyaların haklarırtı lyıce gözetmlşlerdır . Anayasa ilerici!;k gtbi görünmüş, yabancıtarın cıkarlan korunmuştur. Günümüzde yapılan anayasa tartışmalorınm ardında da yabancı cıkartan yatmaktadır. Düğun degıl, bayram değilken Anayasa değişıklıği nicın gündeme alınmıştır? Çünkü yabancı kumpanyalarkj işbirlıği haIınde olan siyasal Iktidar. Türk kurrpanyaları Ile Iş yapan yabancı kumpanyaların rahatsız olmamalan icın bu Anayasanın değıştirilmes:.ni ıstiyor Anayasa değiştınlecek, gorünüşte Anayasa, Parkımento. secım fıian oiacak ama bunîar, siyasal Iktidorın yabancı kumpanyalarla a! gülum, ver gülüm polıttkasına karşı cıkamayaoak... Görüntüde demokratik fakat gercekte faşıst, trkçı, az Müslümancı, mlliarist bır yöntem... Sözde ulkeyi Işslzllkten, yoksulluktan, cehaletten kurtarıyoruz denecek, gercekte ise daha cok yoksulluk, daha cok işsızlık, daha cok ceholet oiacoktır. Bereket kl adamları yoktur. Ne kador siyaset eskts!, ne kador kafaları pörsürnüş profesör ve bilim adamı eskisl varsa sahneye ancak onları cıkarabildıler. Bu da eskl Dünya Güzellık Krelicesl Keriman Halis Honımı yeniden Dunya Güzellik yarışmasına sokmak gibl blr şey oldu. Bunlar sadece 1961 Anayasası karşısında değıl. günlük yaşam akışında da tükenmlşler amo. ne diyelırn sol muhalefeti bölük pörcük hale getlrenlerin gozu kör olsun! 27 Mayıs'ta olduğu gıbl oskerl slvill, Işcîsl emekCİsl. öğrencisi öğretmenl, sıkıntı ceken halkı ile Anayasal muhalefeti bır ayağa ka'dıran olsa, bunlarda yeniden sahneye cıkacak mecal mi kalırdı? FRANSIZ 'DASSAULT,, UÇAK YAPIM FİRMASI TÜRKİYE'DE YATIRIM YAPMAK İSTİYOR ANKARA, (ANKA) Fronsa'nın dünyaca ünlü ucak yapım firması <Dassault»un, Turkiye'de, başta ucak yedek parca ve aksamı olmak üzere turizm ve madencilik alanlarında yatırım yapmak isted'ği biidlrllmıştır. ANKA muhablrinln edindlğl bilgılere göre Dassault firmasının Turkiye'de yatırım yapmak yönündekl teklifl, üst düzeydek| Türk hükümeti yetkililerine ulaştırılmış bulunmaktaa'ır. Teklıfte. Türk fırmalarıyla ortaklaşa, y a da tamamen yabancı ser mayelı olarak kurulacak ucak yedek porca ve aksarrt' üretecek fabrıkalardan üretılecek ma mul maddelerın büyuk blr bölü münün ıhrac edıleceği blldirilmektedlr. Yetkıüler Dossault'un Türklye'de yapacağı üretım ile halen fırmanın Ortadoğu ve Uzakdoğu'da bulunan pazorlarını Turkıye'den beslemek nıyetınde olduğunu belirtmektedırfer. Bu arada, Dassault, Türkıye üretıml nin bir bolümünu, Fransa'dakl ucak fabrıkalarının gereksinimi içln Fransa'ya ihrac edecektlr. Dassault, Türkıye fabrikalarını kurduktan sonra yedek parca ve aksam üreten Fransa'dakl bazı tesislerinl kapatacaktır. Ote yandon Dassault, ucak yedek parca ve aksam tesislerl yanında, Turkiye'de buyük yatak kapasitell turizm yoptırımlarına girebileceğinl ve maden uretlml sektörunde yatırım yapabıleceğml bildîrmiştir. "SIKI PARA,, SLOGANI ÖZEL SEKTÖRHÜKÜMET İLÎŞKİLERİNİ ZORLUYOR selen «para darlığı» yakınmalannı değerlendlrirken PARA KREDI GÖSTERGELERİ «SIKI PARA» POLİTİKASI UYGULANDIĞINI GÖSTERMEZKEN, ÖZEL SEKTÖRÜN PARA DARLIĞ1 FERYATLARI YÜKSELİYOR üişkın göstergeler grerçekten de «sıkı» para kredi politikasının şimdilık yalnızca sözde kaldîğını göstermektedır. Söz konusu dönemde emisyon 17,5 müyar artmış, Merkez Bankasınm özel kesime açtıgı krediler 50 milyara yaklaşmış, banka kredilerl ise 75 milyan aşmıştır. Geçen yılm eşdönemine oranla kat kat fazla olan bu artışlan gördükten sonra «çok sıkı para kredi politikası»ndan söz etmek bir hayli güçleşmektedir. Nitekim 19 nisan tarihli Tercüman'da konuya değinen Güneri Civaoğlu. özel sektörün bir kesıminden yuk Ş y İşadamı abartıyor Merkez Bankası özel kesim, kredilerini genişletmeye devam ediyor ANKARA, (ANKA) Merkez Bankası tarafından ceşıtlı bankalara scğianan sanayi kredüerindeki artışın, yılm ılk 15 haftalık doneminde 23,7 milyar liraya ulaştığı belırlenmıştir. ! 411 nisan tarihierl arasın | 1 da bankalar kesırrvne actıgı sanayi ve kücuk sanat kredılerınl artıran Merkez Banka | 8i, yıne bu kesımın kullandığı ı tarım ve Ihracat kredıleri ile ! kamu kesımındekı 3 kunjiu | ı şun kredilerini azaltmıştır. | Merkez Bankası kaynağın ' dan sanayi kredisl kullanan ! bankalar, nisan ayının ıkincl J haftasında kredilerini 362 mıl ı yon llralık artışla 48,8 mllyar liraya yükseltmişlerdır. Boylece, yılbaşında 25,1 mıl yar lıra duzeyınde bulunan sanayi kredılerı 11 nısan'a kadar olan 15 haftolık donem de yuzde 94,3'ljk bır büyüme hızına ulaşmıştır. Ho'k Bankası'na yönelik kucuk sanat kredılerinın 411 nisan tarıhleri arasındaki artışı ise 159 müyon lıra olmuş ve kücuk esnaf ve sanatkârlar Ile esnaf teşekkullerine acılmak uzere sağ'anan bu krediler 6,2 milyor liraya MERKEZ BANKASI KREDILERİ T O P L A M Kamu kesıml Bankalar kesiml • Sanay' • Kucuk sanat • Tarım (Mevduat karşılığı) (Dıger) • ihracat (TSKB) (Özel fon) • (Dığer) Dığerlert 19 8 0 11 Nisan 28 Mart 448.425 431.209 287.888 274.653 161.537 156 566 48 838 6.365 52 329 (17.678) (34.651) 35.705 (23.808) ( 2.272) ( 9.625) 20.300 47 480 6 253 44 051 (17.581) (28.470) 34.527 (23.692) ( 2.265] ( 8.570) 24.245 1979 Arolık 382.138 259.833 122.305 25.138 5 334 31.080 (14 491) (16.589) 41731 (31.152) < 2.231) ( 8 348) .19.022 1978 Aralık 241 886 163.737 78149 17 263 8584 17.137 9 991 7.146 26 008 16.777 1.270 ! ] ı ; ; J ı J « ı ] ı J «Öyle sanıyoruz ki, nakit sıkmtısı. bir gerçektir. ama işadamı bu sıkıntıyı mübalağa etmektedir. Yahut öylesine nakit rahatlığına abşmıştır ki. kemerleri sıkmak gerektiğinde tiz perdeden feryat etmektedir.. Bir yandan nakit rahatlığı. bir yandan enflasyonun yaptığı prime yaslanan. böylece çok tatlı iç piyasaya dönük çalısan ıhracat için burnunu dı=an bıle uzatmaya üşenen bir kısım sanayicı simdi kemerler biraz sıkışmca feryadı basmıştır..» Aynı gazetede bir başka yazar, Emre Gönensay ise «Ekonomide İyi İşaretler» başhklı yazısını söyle bağlamaktadır; «Par a kredi politikasmdaki disiplinm de yardımıyla iç piyasanın sanayicj ve ure tici için cazibesini kaybetmesi, Türk ekonomisinin ihracata doğru yeniden yönlen dirilmesi politikasının kilit noktalanndan biridir. Şimdi bu konuda gerekli olan fedakârhk, çaba ve yaratıcılık özel sektöre duşmektedir» Bu ilginç tartışma Turkiye'de ozel sanayi ve finans kesimlerinin yapılanyla bu yapılarda öngörülen değisim ve dönüşümleri bir kez daha gundeme getirmektedir. Eko nomiyi «rasyonalize» etme sürecinde «sıkı para>nm sözüne bile dayanamayan, ıhracata yönelmeyl aklmdan bile geçirmeyen bir sanayi kesıminin feryatlanna kulaklar tıkanabilecek ve gerçekten «sıkı» bir para kredi politikası uygulanabilecek midir? Ve böyle bir politikaya yönelınirse özel kesimin Demirel hukümetine ve onun «ekonomik tedbirİPr paketi.ne sağladığı yaygın destek surecek mldir? «Kendıni göster özel sektör» çağnlan bu ortamda büyuk onem kazanmakta, hükümetin ekonomik politikasının geleceğınj belirleyecek nıtelikte gorünmektedir. Önlemler paketinin ayrılmaz bir parçası olarak görünen •sıkı» p a r a kredi politikası gerçekten uygulanırsa gıderek zorlanacak olan sanayici ve tüccar, kısa dönemde «azami kâr» ilkesinde vaz geçerek politik bakımdan «tek seçenek» olarak gördüfu hükümete yardımcı oiacak tasarlanan ekonomı politikasına işlerlik kazandıracak bir tutum içine girecek midir? Yoksa bankası olmayan sanayici ve tüccarm tepkisi yogunlaşırken finansman olanaklanna sahip kesim de başka bir anlamda «kendini gösterecek». üretim ve ihracattan önce kânnı azamileştirmeyi mi duşünecektir? Sayın Demirel ve sayın Özal'ı çok düşundüren sorular icinde her halde bunlar da vardır. Ozel kesimin desteği 7 961 14.157 ' ı ESNAF VE SANATKÂRLAR, TÜKETİCİYİ KORUMA YASASINA KARŞI ÇIKTI »STANBUl. HABER SERVİSİ istanbul Esnaf ve Sanatkârlar Derneklerı B'rlıği Başkanı Husnu Cmar. Tuketıcıyı Koruma Yasa Tasansının esnaf ve sanatkârlar acısından ağır yap tırımlar getırdiğıni savunarak, ıBu noktadan hareketle kanun teklıfını önledik» demış. Malı İstikrar Yasa Tasarısı ile Katma Değer Vergısı Yasa Tasansına karşı cıktıklarını soylemıştır. Istanbu! Esnaf ve Sanatkörlar Derneklerl Bırliğl Genel Ku rulu dun 153 dernek temsılcisi 1500 deiege ile yapılmışttr. Ge nel Kurula Devlet Bakanı Ekrem Ceyhun ıle Sosyal Guvenlık Bakanı Sümer Oral, parlamenterler ve BağKur Gene! Mudürü Alîan Tufan katılmışlar dır. Başkanlık drvanının Fehmı Genc ve öteki uyelerden oluşturuîmasından sonra söz a'an Husnü Çınar colışma raporunu okumuştur. Cınar, Esnaf ve Sanatkârlar Konfederas yonu'nun Hür Teşebbüs Konseyı'ne katılmasını eleştirmış, «Konseym kurucuları arasında gerekli işbirliği ve dayanışma sağlanamamış, lof uretmekten üen gıdılmemıştır» demiştir. Esnof ve Sanatkârların örgutlenmesıne llışkin 507 sayılı yasa üzerınde değlşiklık yapıl masını da isteyen Husnu Cınar, «Kamu yararına calışan kuruluşlar hicbir sıyasi partlnın emrine gırmemelidıra bictmınde konuşmuştur. Çınar. Tü keticıyi Koruma. Mali İstıkrcr ve Katma Değer Vergisi yasa tasarıları konusunaa şunları söyiemıştır: « Biz tuketicinm korunmasına karşı değılız. Fakat bu hususta hazırlanan kanunu, pahalılığın tek musebbıbi ola rak esnaf ve sanatkârı kabul etmesıne karşıyız. Bu kanun teklıfı millı koruma kanunu gi bı cok ağır müeyyıdeler taşıdığından, buyük yaralar acabıleceği kanaatiyle teklıfe karşıyız. Esnaf ve sanatkânn menfaatlerıni zedelememesıni dıkkatle tekip edeceğiz. Şimdilik bu kanun teklıfi önemlı bulunmaktadır. Katma Değer Vergısi'nin de esnaf ve sanatkânmıza yeni kul fetler yuklememesinf ve menfaatlerine halel getırmemesJ İcın dıkkatle takıp edılmektedir. Dcha önceki hükümet donemınde cıkarılmak istenen vergi kanunlan buyük mücade le verılerek engellenmiştl. Şim di yeniden Mo'i İstikrar Tedbır lerl isml altında Meclıse sevkedılmiştir. Bu teklıfte de esnaf va sanatkârtarımızın menfaatlerinin zedelenmemesini dikkatle takıp edeceğiz.» cıkmıştır. Aynı hafta lcinde ta rım kredılerınde 1,3 milyar II ralık, Ihracat kredılerınde de 85 mllyon lıralık bir ozalma gozlenmlştir. Buna göre, 11 nısanda tarım kredileri 53.6 milyar liraya. Ihracat kredlle rı 35 8 milyar liraya gerllemlş t r. Bu tutarlar, yılbaşındaki duzeylenne göre, tarım kredilerınde 21,2 milyar liralık blr artışı, ihracat kredllerinde İse 6 milyar lıralık bir azolmo yı ıfade etmektedir. Kamu kesimlnde de, 0c ka mu kuruluşunun kredllerinde dOşuk tutarlarda azolma olur ken. diğer kuruluşların kredi lerinln 4 nisandakl düzeylerlnl koruduklorı bellrlenmlştlr. Yapılan hesaplamalara göre 411 nisan tarihierl arasında Toprok Ofls'ln Merkez Bankası kaynagından kullandığı kredllef 36 mllyon llro, Et • Balık Kurumu Ile Etlbank kredilert ise 1'er mllyon Ifra azalmıştır. Böylece. Toprak Oflsl kredllerinde yılbaşındakl 25,5 milyar liralık düzeyine göre meydana geîon genleme 2 milyar llrayı aşarken, Etlbank 31 aralıktakl 3,5 milyar liralık kredi kullanımında da 544 mllyon liralık bır ozal ma olmuştur. Merkez Bankası"nın ş bankalara ve kamu kuruluşlanna actığı kredilerın gelış:ml ektekl tabloda gösterllm,ş tlr. Dokuz bankanm ihtisas kredileri mart sonunda 150 milyar lirayı aştı ANKARA, (ANKA) Dokuz banka tarafından acılan ihtisas kredlerı toplamı mart ayı sonu Itibarıyle 150 milyar lirayı aşmıştır. Merkez Bankası'nın derlediği ve bütün bankaları kapsayan geclcl verilerle yapılan hesaplamalara göre gecen yılın ilk üc ovlık dönemınde bınde 1 orcnında artış gösteren ihtisas kredileri, bu yılın eşdönemlnde yuzde 9.8'lik artış kaydetmlştir. İhtisas kredileri icinde sözkonusu donemde en hızlı artış ıkl sanayî bankasınca acılon sanayl kredilerinde rreydana gelmlştir. Yılbaşında 23,8 milyar lira olan sanayl kredileri 28 mart'a kadar yüzde 46 oranında büyume göstermiş ve 34.7 milyar liraya ulaşmıştır. Gecen yılın eşdönemlnde sanayl kredileri yuzde 5.2 oranındo ortmıştı. Bu arada, 1979 yılının İlk uc ayında yuzde 3^*llk gerileme kaydeden Zıraat Bankası'nın tarım kredileri, bu yıl aynı dönemde artış yönünde gelişme gosiermiş ve 79.8 milyar llradan 80,7 milyar liraya yükselmiştir. öte yandon, beş banka tarafından ipotek karşılığında acılan krediler gecen yıl olduğu gibl bu yıl da yılbaşındaki düzeyinir» gerlslnde kalrrış, oncak 1979'un ilk ceyreğindeki yüzde 1,1'lift azalma. bu yıl b>nde 3 olmuştur. Bankalarca ocılan tlcart kreailer ıse yılbaşmdakl 319,2 müyar IIralık düzeyine göre yuzde 9 oronında coğalarak 347£ milyar liraya ulaşmıştır. Bu tutar, gecen yılm ocakmart dönemindekl yüzde ZZ'lık artışla karşılaştınldığındo. tlcarî kredllerinde hızlı blr büyume eğiliml olduğunu ortaya koymaktadır. Bankalardakl mevduata llişkin 28 mart günlu veriler, vadeslz tıcarî mevduatın artış hızındo gecen yıla göre bir ozalma eğıliminı göstermektedlr. Vadeli ve vadeslz tasanruf rrevduatı Ise yılbasından 28 marta kadar olon dönemde yüzde 4,2'lik ortışlo 245,1 milyar liraya ulaşmıştır. Bu arada, dığer mevduat, 1979 yılının ilk üc ayhk dönemindekl binde 1'lfk artışa karşıhk. bu yılm eşdöneminde yüzde 245'ye varan bır coğaima kaydetmiş ve 55,5 milyar Uradan 68^ milyar liraya cıkmıştır. Orta Doğu'lu işadamları Türk ürünlerînî pazarlayacak Cumhuriyet Ekonomi Servisi Ortadoğu ülkelerinden gelen işadamlan sanayici ve tüccarlarla yaptıklan toplantıda geleneksel dışsatım ürünleri yanında başta dayanıklı tüketim mallan olmak üzere konfeksiyon, kozmetik ve benzeri urunler pazarlamaya hazır olduklanm belirtmişlerdir. Sheraton Oteli'nde yapılan toplantıda özellikle Lübnan'lı işadamlan, Türkiye'deki tanm v e sanayi urunlerinin pazarlanmasmda etkin rol oynamak istedıklerini belirtmişlerdır. Konsiye satış konusu üzerinde de duran konuk işadamlan. Türkiye'nin tanm ve sanayi ürunlen alanında yoğun potansiyelj bulundutuna değinmişler ancak pazarlama kanallannm iyi çalışmadığmı belirterek, «Bu konuda özellikle Ortadoğu ulkelerine yönelik çalısmalarda görev üstlenmeye hazınz» bıçiminde konuşmuşlardır. Toplantıda göruş lerini açıklayan Türk işadam lan da hükümetin 25 ocak kararlan çerçevesinde aldıgı önlemlerin genellikle üretım ve dışsatıma yönelik olduğunu vurgulayarak yapılacak işbirhğınin «yararh» ola cağuu savunmuşlardır. 3. Dünya'nın, IMF'den yeni istekleri var (Cumhuriyet Ekonomi Servlsi) Geiışmekte olan ülkelerın oluş turdukları «24'ler Grubu», Uluslararası Para Fonu cinterım» toplantısından önce, kendı aralarında yaptıkları görüşmelerın sonuçlarını acıklam^ş «IMF, bizden cok şey isterken. kendlsl de gelişmekte otan 0!kelerm yararına uygulamalar yapmak zorundadır» demiştir. «24'ler Grubu»nun toplantısın da ozellikie IMF'nın ısrarla üzerinde durduğu «ıkame hesabı» konusu ıncslenmış ve bu öier'nın reddedılmesi yerine, bazı koşullarlo kabulu eğilıml ağırlık kazanmıştır. «Gelişmekte olan 3. Dünya ulkelerınm IMF'den Istedikieri başlıca koşullor arasında: bu ülkelerin IMF kotalarındaki poy lannın yüzde 33'ten yüzde 45'e yukseltilmesl; 1982 ocak'ından baş'ayarak toplam 8 müyar özel Cekme Hakkının (SDR) dağıtırnı; düşük gelirlı ulkeierın IMF ve yan kuruluşlorından aldıkları borclara'a SDR malıyetlerinin artmasına karşıiık, önleyici bir uyguloma olarak özel bir fon kurulması ve geliş mekte olan ülkelerin bundan yararlandırılmaları gibi konu!ar ye. almaktadır. «24'ler Grubu» yetkilileri: «IMF'nin ikame mevduatı önerisl rıcalık aeğildır. Bızım işımize yarayacak ayrıcalık, işimize yarayacak ayrıcalık, OPEC'ın petrol gelırlerı fazlasının yeniden devreye sokulması ve gelışmekte olan ülkelerın cıkarlan icın kullanılmasmı sağlayacak bır mekanizma nın gercekleştırılmesıdır» demışlerdır. PARA SİSTEMİ KONUSU Horrburg'da calısmalarına başlayan IMF ve Dunya Bankası Komıtelerinın toplantıların da da dünya para sıstemınin durumu ve diğsr ekonom k ko nular ele alınmıştır. BAŞSAĞLIĞI Onlversitemlz Yer Bitimlerl Fakültesl Dr. lanndan. arkadaşırrız. Asistan <t Dr. ÖKKEŞ AĞAR'ı genc yaşta kaybetmiş olmanın üzöntusü te'ndeylz. Ailesine ve calışma arkadaşlarına başsağlığı dilerlz. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Kâmran İnan: Avrupa Ekonomik Komisyonu somut yardım yapmalı,, Cumhuriyet Ekonomi Servlsl Birieşmiş MiIIetler Avrupa Ekonomik Komısyonu'nun 35. yıllık toplontısında bir konuşma yapan Türkıye temsilcısl Kâmran İnan: «Üye ülkelerin Türkiye'ye yardım konusundaki isteklılikleri somut uygulamalara donüşememektedır» demiştir. Daha sonra Avrupa Ekonomik Komisyonu (ECE) programını genel olarak eleştiren İnan: tProgram uygularraya dönük değildır. Gelişmekte oian ECE üyelerıyie llgül blr cok yetersiz tasanm bulunmakta, ancak bunların somut blçlmde uygulanabıldığine rastlanamamaktadır» demiştir. ECE uyeleri arasındaki işcl göcü ve dolaşımı konularma daha fazla eğilinmesi gerektığınl savunan Kâmran inan: fBu alanda, ev sahıbi ülkelerın, ulkelerine gelen yabancı Işcllere daho faz'a eğılmelerl ve onlarla gerektiğl glbi llgiienmeleri gerekmektedir» şeklınde konuşrruştur. İnan konuşmasının sonunda, ECE'nln Bırleşmlş Milletler'ln blr yan kuruluşu olduğunu vurgulayarak: tAmacının da BM'nln evrensel boyutlu amaclanyla özdeşleşmesl gerekır» demiştir. (Basm: 13966) 2309