Catalog

TTT7 l{ Büyük Söylev'in değindiği gerçekler Praf Dr. Enver Ziva KARAL Ataturk e gore Bu/uk Nutuk bır tarih kitabı değ Idır Yenı Turkıye nın «Dokuz y.llık bır devrının nıkâ/esıdır». (1) (1919 1927), . Bu sozoe bir gerçek pa/ı vardır Ataturk meslekten yetışm.ş btr to'ih yazorı degıldı Karıyen bokımından askerdı Djsuncelerı devrımcı, eylerrcılığı de ıh tılâicı ıdı Bu ozelir'er' ycnında tanh yazar a m dn bu'jnmas gereklı bcşka rıtel.klerı de kendıs nde topln"! s'ı On p'anda msanı ve topiumu tan mak hckkınaa guclu bır ılgı duymckta ıdı Haycl gucu de genıştı. B j guçten yoksun olonlar tanh oıaylarının ozunu kavraycnazlar, sadece yuzunu va bıc mırı gorurler Öte yandan Atatjrk Insanların fık'rlerle ve bu fıkırls kovra r an kımsele'ce vo^etılecegıne ınanmıstır .. Bu nedenledır V genel tcnh oiay,arırın o'uş masını ooğmatK ve rııstık etkenler ıle degı! fı kırlerle yorumlarroktcdır Ornegın, Osmanlı ImparctorİLgL.nun son yıllcrında buyLk o nlerın ao guşu I!Q kımı tanh olaylcrı uzenne duşuncelerı şöyledır Bu tarihi belgenin kapsamı yurdun bağımsızlık savaşı ile yeni ve çağdaş Türkiye Devletinm kurulusu konularmda toplanır Karabe^ır Aaetr) (Rauf Be/ Nun) ıMustafa Kemol Nuh (Cen al Paşo HJG' I (Alı Fjat Paşa Sal ı ) lYı, Eu f Izzet Paşa Ibrahım) llzzeî Poşa Ishak] (Harbıye Nazın Lutj, iAh rıet Rıza Yakdp) e ıt Bev Yusuf), Refet Pa sa Şuayyıp) (Ce < < î Bsy ll/as) d= (Se,araddın 3ey Hızır). (Bel San ı E = , Azızl (Cafer T c var Yunus), ıGalatah Şevî'et Isa) (Sadr ı âzam Paşa Musa 1 fRes t AH* Pasa K O T I I ] , (Padışah MutiaTmed ) (5) Bu şıfreoe A'oturk u i , Aden pe/gan ber ı!e bcşta gelen Kazım Kcabekır Pcşcdan ve Rauf Beyaen sonra uçjncu gelmesı dık/iatı cekmektedır Ama kendısıne verılmıs o'an Nuh takma adıvia yaptıkiarı a'csında s kı bır u/umluluk bu urıdjguna da kusku yor.tur OsTianlı ImDoratorluçıu.ida tarınî olayların açıklanTasına egemen clan rr.stık yonleTi yerı ne Atotjrk'un kt llcrd 31 bıimsel ve layiK yöntem Turk de^rı.mn kurrruş oldugu orgutler cın ae geçer! ci.Nıte'Aim Nj'u%ta Tur'ıye Bu>u Mı'le* Mer l'S.n r kuruluş ve yst 'en uze'ir.s şu ac .vlama d kkat çekıcıaır Bu/ut' Mıl'et Mscl sı b\r mebjalar meclısı oegılj'r Kanun k j n ak \e denet Tarih yöntemi cMuso, Mısırl la r ın knmc ları al'maa fnlayen y ıahad'e n bu basM \,e e^ırlıkteı ıbare t olan eğılırrMprırvn beiırtıcıs, o'du <Musa zamanınm sonsuz sefa!e t| e'inın cnlonını Kcvrayan ve hg'kesm acı cekrrege başladıgı b r devırde geregı an aşılmaga başıams olan ınsop sevenığı, aın duygusunc csv rdı ve bunu on.a'ma yo'uru buldj cNapovon. A;rupa ıçındo do'aştırdıgı ulusun ozel'tk'endcn ola i as l erlıkte un i OZTI ma ulkLSji L bıç n lendırdı ve tanttı «Sozun kısası ınscnlan stedığı gıbı kjllanan guc Fıkrler ve bu fıkırierı tarı/aı va yopan kıpseerdır» [2) Atatu'k bu tarih cniayışı ile Bu/uk Nutr.u yazmıstır Nutuk ta ıçme karıştığı, veyc kenaısının yarattıgı c l a ; an oır liatırat bıçım nde onlatmonıştır Onları tar.n yortenı i!e ortaya koymus ve cc klamıştır Tortışno ve eleştınye elver şlı olan her olaym vesıcasını vermeHe NUÎKU tanh gerçeğmı yaisıtan bır temele oîurtrr jştur NutKun kapsonı nedır"? Ataturk, 1919'da yur d j n ve ulısun ıcıre duşTus clduğu ccıklı ve urrıts z gorjnen durumu gosteren b;r tablo c zrrekle Nutkuna başlar Bu tabtonuı degelench rılrre" ıçn aliTasmı ge r ekl gorojgu kara. ne b u n j r SOTJ~U NuVun ara o le"iek yetkısı ,an rdc kanun an ,Crütiiek qöevı de vard.r Bu nedenle «H^kunet Kendısıdır» sTurMye Buyuk Mıllet Mecıoi HuKuıct! ulu saldır Bu tjrt oyle noodıdır. gerceCrdır U,dur ma uikj er a.'Kasıman koşc ck u.^su ka/a lara carpa'C DctaKİıklara bct rarak, en sorunda kLruan edereK VOK etmek g bı cına y e;leroen sa kınan bır hu' ^metıır AîafLirk bu soz!c./le, Osnar 1 De let rın ız len ış oidugu sıyasal rres'ek erce 1 Osnanlılık ve Turancıl k uikjıennı an atmaK ısîedıgmı bcşka oır nut<JTac ac ^lamaktadır Ora go'e u u sal bır devle'm c*ış sıyasetı de ıç sıyasetı gıb ülusal olmoK zorjndadır Boyle bır sıyasetıomacı da «Yuroun gorcek bay.'id.rlığı ıle rrut luluguna çalışnaktır uygar duıyadan uygarco ve ınsancıl bır Oos'uk beklerrerten ıbare* t'r> (61 BLV^ KU 'a L~:oi Bar ş Andlasiıası r n r i z c ! a n ı c s n a todcr >.s bu cr''aşmanın ırıza larmasından sonra 1927 y lına kadar yapiım.ş oıcn de'rırnlf r tLrru"ae y j arcla belırîı'en a "Vİara egenen b j Lnan ulual uh ue lay k dJ şurce haKn.a.r Sauaroiın iıaı 'el Kten ayrılması c u r ' ı r u e t ı n dıv ıru ması, cı '6 lom kc'dınlrıa sı N/ericTi Kr*nı r u n kabu L I ; p DU ru i ve too İLj custnce 1 e y^cıl 1 st r. Ebji.i S ı . / C ( i ı rapsan'akta otdLgu gercekler kuş u ,ok l,ı buyu > btTa'ım'ar^ai kurtuİTak ıcıi art J 1 dev et c cn c r n m bcş/u r a cal'iarı teobırlcı gasterecektır. Hakımıyeti MıHı/e, Nutuk (Ankara S 542 ( 2) Ataturk'un Askcrllg ne Daır Eserlerl karo, 1GE6ı s 14. ( 3> "Jtjt.jU, 222 ZZ Ankara, 15 Eklm (Özel Muhablrlmlzden) Soat tam 10 Dışarda komutlar du yuldu. Bahçedekl kıta, Gazı yı selânlıyordu Bırdenbıre bir alkıs tufanı koptu Gozınln Mecuse cyak bostıgı onlasılıyor Rsısıcumhur Hazretıerl ıçerıye gırersk dogruca Rıycsetıcumhur ku susune yonelcıle 1 Gazı, zorıf bır ıa ket ctoy gıymıst! Elındc kırmızı krpl> kuçuk bır not defterı vardı Alkışlar bas !adı ve devam ettı Salonun duvarlorı al kışlarla ınl'yordu Sonjnda Gazl söze başlad1, alkıştc durdu 16 Ek'm Halk FırKası.iın aen'l kcngresı ıkıncı ioplantısı bugun saat on da yapıldı Meclıs binası daha dokuzdan l'.ıboren oolmoya bos'ıamıslı Dokuı bucuga dogru salonHa oturulacok yer kclmar"ştı Gozı Ho:retle'i Meclıse ona bss kala geldiler be"? dakıka ıs'iıahot bııyurdukton sorro soat onda salona g'rdıler, bu qun arkalorınrta lacıverî b r kostum vo dı Ou rumu Basbrkcn ısmet Pcsa cctı Katıplık gorevında Rusen Esref, Hokkı Rogıp bsyler va r dı Scionda butun bos yerlere sondalyalar yeneştıııld.gı va başkanlık mevkıının basamakları bıle ışgal ecııdıgı halde yıne ayakta kalanlar goruluyordu Gazı Haz.etterının localorında Fethı Vasıf beylerle Sukru Naıl, Paşa vardı Butun Meclıs kuıak kestimıs tierin bır sessızlık ıçınde beklıyordu Gazı Hazretien konuşma kursusunde yer alarak tarıhı Soylevıni okumaya devam ettı Masanın uzenne konmus not defterıne ora sıra goz ucu ıle bakarak, yavas sesle scyledıgı haıde buyuk soion Soylevl gaye: kolay ışıtebıllyordu 20 Ekım (Anodolu Aıonsı) Reısl cumnıv Gczı Mustafa Kemal Hazretler, nın Fırko Kcngresınde altı gunden berı devam eden tcrlhı soylevlerı bugun saat 21 de son bulmustur Reısicumhur Hozretlerı Soylevlerinin tamamlanmosındon sonra gençlıge seslenerek sıddetli v« sureklı olkıslarla, yaşa ve varol sesleriyle durmodan kesıntılere ııgrayan konusmcyı yapmıslardır Gencl ğe seslenls konuşması daklka larca suren bir c'kıs tufanıyla karşılanrms ve salondakller arnsında buyuk bır heyecan yarafmıştır Gazl Hazreilerının tarıhı soyl«vlerin n okunuşu 36 saat 33 dokıka surmu?tu.\ ( 1) 1927) (An Turk Inkılap Tarıhl Enstıtusu Emırum Dosycsı ( 5J Tur d »'ifaD Tarıhl Lnsiıtusü (Alı Fuat Cebesoy) Dosycsı ( 6) Nutuk, 275 ' 4) Cumhuriyet,, tarihi oturumu su baslıkla vermişti: Tarihi oturumun tafsilâtı,, FALÎH RÎFKI ATAY BÜYÜK SÖYLEV'İ ANLATIYOR «A'atürk. kü'sude \e vaz'dc hc\h DOİemıkcı ıdı 11jtope'<cde b r d^fa Fethi bc>'in (C^îOrı ciKard 31 Mınber qcze'esıne I ıssedor olcrak kct 'clınını kerc*'S pien njvmuşt j n Kul~ıarıdcn! k s fatı us'unde olduğu ıc n ımzası ıle yazmar"iştır Fakat gazeteye bır hcylı yczı telkn etm ş olsa çerektır. Meclls ve sonra Devlet Re siığı sıfotı gundelık lartısmalora eigel olduğu ıcin meşhur Nutkunu yazmıstır Benım samm! duşüncem, htc yazmorrası ıdı Butun o !a r do ,cl da t ctc~a^ı ; n tor '"c ,1 ^lerınde oic serb^st bırCKt^a 1 ıd Aı 0 Nı 'L A ı "j k tekı r r 1 n rucı, un r s 3 i îa'a'ı 1 boz^n re ku ~r cct ğım gosterır Yuz'e ce bınlerce vesıkayı eski koşkun ust ka |r ndakı kucJk colışrm odas'nda kero.sı a/ırmıs Nutku cogunca a/ak ustC dolasarak dıkte efııştır L'zun ssat er sjen dıktele'den sonra vazcnlar sekız on saatlık bır uykuya g ttıHerı zaTiar Ataturk bır banyo olır, qı/ınır akşaTi dav.et! lerıne o gun yazdırdık an 1 okuttic 1 ' uzere sofraya 1 nerdı Okurra \e o gun*u yazı'ar u z f ı r e konuşn'a ar ca saatler SLrerdı Bu defa Oınlene ve Vonuşmalordcn yO'blanlcr uzun bır rohatlaıra ıcm evlerıne donerler, Atatjrk cok r'efa kısa bır uykudan sonra bır gun oncekı calışmolarına koyulurdu Bu kador sıkı çahsma haftalcrca surmustbr Cumleier keiımeler ve noktalat uzerınde tıtızce durduğunu uiutmaymız. Nutuk. dıl Ir.kılabmdan once yazıldıği ıc n Mam k Kemal Te<t»bı us.ubundad'r A'oturk L bebieyen eoebı,ot o ıdı Hcrbi/e O^u u hcp s ıone«ınde bır gazel bıle yazm ş'ır D I 1 Tu'kcf leşmp<"ine ınand ktan ^cra bjtun zevK e ı n «,» âdetlemı fıkırlerlna fedo ettığı gıb o kador sevri ğı uslubunu da ıcılmış bır cıgora gıbı alıvermışU » Çağdas Türkiye Nu'kun kapsamı, ozet oîarak, yurdun bascvaşı ıle yenı ve cağdoş Turkı,e Devtetının kurulusu konulannda toplan r A'oturk'e gore bağımsızlık savaşı dış ve Iç dusman ara karşı yapılmıstr Çogdas Tur'<ıye'n n kuruljşu ısa eskı ve cn'niıinı yıtımış Osmai ı orgjilen/le teokratık bır zıhnıyetın yok edılmesı ve yerlenne layık bır zıhn /e'e da>anan la/lk org'it lerın kurulması ıle gecek!?ştırı!nMst<r Bu ıkı kcnuda Atoturk Turk ulusunu savas gucande destek!eme<. ve d j n , a kamuo/una Tur< da.ası nm haklılığını tamtmak ıcm sık sir tanhn şahıt'ığıne bas'iUrfna< zoruida talmıştr Bu ned?n le Kutuk, bırcok taıh geıçeklerıne tad r ÇAML\YA'dan ŞEVKET SÜREYYA AYDEMİR BÜYÜK SÖYLEV'Î ANLATIYOR Cumhuriyet Halk Partısının 15 20 Ekım 1927 kongresının buyuk olayı Gczının bu kongrede aaha sonra Nutuk olarak adlandırılan demecı le, hem kendı mucade'esını, hem de 19 Mayıs 1919'dan Cumhurıyet'in ılânına kador olan mıilı mucadeleyi kendı açısından değerlendırmesıdır Nutuk nedır? Nutuk, ne bır tanh, ne bır hatıradır Büyuk Nutuk, en gercek manasıyle tarıhı değerde sıyası b r vesıkadır Her sıyası vesıka q bı zamanın sartlan ıc nde ceşıtıı ccılardan deaerlendınlebılır Nıtekım onun sahıbı ae onu, bır taraftan bu nutka eklencn belgelere dayandırırken dıger taroftan olayları kendı açısından huk'imlere bağlamıştır 8u suretle de kendı hıkö/esını. kendi elı ve dılı ve eibette buyuk Nutkun söylendığı günlerm l^avası ıcınde tarıhın arşlvne maletmıst r Gazı olcuSLnde bır lıdenn, kendı ha'ekat ve iccatını, kenclı gorus ccısmdan da o'sa boylesıne bır vesıkolcr da/cııagı ıle partısı. mılletı ve butun c han kars^s raa gun tşığına vurması pe\de rnısalı olrrcvcn bır davranışîır Cunku hen kendı rıı'letı hem oun/a karşısında olavlann boylece değerlcnd ıİTesı oylesıne bır taahhuttur kı boyle bır taanh. 4 " ancak, hem kendıne hem ese'ine ınanan ve onu kendı ınand gı gıbı tarıhe nakletmek ısteyen cesur bır nsan gırışebılır Gazınm nutkunda zaman ıcınde dohı değerı yıpra"navacak, vesıkalara dayanan 010^10 rın gelışmelen >le doğrulanan, yanı her zaman her devlr icm değerlı olan bır büyük kısım oldu ğu gıbı, gunun şart.ar ndan gelen ıcaplara gore deâerlendırılrresı gereken şahsı gorüş ve bukum ler de elbettekl va r dır. Mesela «Anado uda nüstakıl bir heyetı lctımaıye yaratmok» yolunda daha 1919 hazıranında başlayan çobaların Nutkun ılk saytasında yer alan ve eîrafıyle sıralanan zorunlumarı. 23 Nısan 1920'de Ankca'da Buyuk Mıllet Meclısı hukume tınin kuruluşuna varan gerekce. bu hareketın Turklye Cumhurıyetı şeklmde gelışmesı ve bu curnhurıyetın, ıclı bır hıtabe Ile Turk genclığıne emonet edılışı her zaman aynı derecede onemIı sayfalar teşk I edecektır. Amo gene bu arada meselâ Gaünm esk.1 arKadaşlan ve onların davranışlan hakkındakf bazı hukumlerı ancak, Nutkun verıldığı günlerln şartlanna go r e değerlendırılebılır Meselâ Alı Fuat Paşanın, Kâzım Karabekır'ın Rauf b«yın ve dığer eskı yakın arkadaşları hokkında vardığ hjkurler gercı olaylara dayandırılmıştır Ama bu olayların. bugun aaho sogukkanlılıkla değer lendınlmesı ırumkundur (. .) Bugun Ataturk sağ olsaydı, oyle sanıyoruz kı bu eskı arkadoşlar hakkmdc Nj'ukto vordığı nukumlerını belkı de başka turu değerlenarırdı. Bağımsızlık A t a t j r k e gore bağms'zlık sovoşının nsden'erı arasntia, Itılâf Devlptlerınm moksotiı olcrak, torıli gerceğmı Turklern zararma yorumlcmalorı ıçı qel r So.le lı Brmcı Djnya Savaşı sonurda Anerıka Bırleşık Devletlerı Currhurbaskam VVıison, bcns koşU'arı progrcr nm 12' ncı madde^ıyle T rkıye n n top r ak bttunljğoe ve bağırrsızlıgıra saygı gostereceğını saptamıştı Bas'o n g l'ere o'mak uzere, It !af Devletler, bu maddeye uyacaktarnı duyurmuşlardı Osmon lı Devleîı de, bu maddeye göre. barışa ısteklı o' muş ve mutareke iTzclamıştı AtaturK mulareke den sonra, Hılaf Dev etlerı nm Turkıve ye karsı haksız davranışannı anlafrken şoyle der 'Bu nuta'eke koşııllama saygı gostermez olaular Turkıye rın top'OK butunljgu ıle bağımsızlığımn korunocagı uzenne vernıs oldukları sozu unuttular Tersıre. vurdumuzuT topraklarını poylaşrıak ıcm Turk,erın, kendılerını yonetmesı yeteneğındeı yoks'n buiLrdtklorı tezmı ota/a attılor Bu koruda rta tarıhı, salııt gostermega kal kıştılar Sozda Turk'er gırmış ve yarlesmş ol duklan bavudır memlekeUerı yıkıntı halıne getımışlerdır > TEK ADAM'dan ULUSAL SiYASA Islamcılık ve Turancılık s yasasının başarı kazandıg no ve djnyayı u,gu!ama a 31 1 ycpabılaıgıne torıhte rasıanamamakîaoır So>' c y r ı r ı goze'meksızın, butun ınsanlıgı kcpsayan tek bır c ü r , a devletı kurrra h rs'annın sonucları da tcnhte yazılıd r. Baskıncı ve yagrracı o l r a k heveslerı Konumuzun dışınaaoır Insan'ara her turlu ozel duygularını ve bağlantılannı unutturup oniarı kcrce=lık ve ta^ı eşıthk ıcırde btneş t rerek, ırsoncı bır devlet meydana getırme kuramının da kendıne ozgü koşulları varcır Bızım aydnliK ve uygulanabıllr gördug^muz s asal yon*em cUlusal sıyasaıdır. Dunyanın bugunku genel koşu ları ve yuzyılların kafalarda ve kışıhklerde yerleştırdığı gercPr<ler karsısi"aa ha',alcı c mak kadar bu/uk yanılgı olaraaz. Tarın n dedıği bu dur; bılımın, aklın, mantığın dedıgı boyledr Ulusumuzun guc'u, n.utlu ve sağlam b r ouzen ıcınde yaşa>, abılmesı ıcm, devletn bjtünuyie ulusal bır sıyasa gutrresı ve ba aıyasanın ıc orgutlerımıze îom uyumlu ve dayalı olması gerek! dır t'Jiuscl sı/asa» derrekle anlatrrak ıstedığım şudur Ulusal sınıriarın''iz ıcınde, her seyden once kendı gucurruze da>anarak vcrlığınızı koruyup ulusun ve yurrlun gercek nutlu'uguna ve bayındırlığına çalışmak ge ısıguzel ulaşı'aTayacak ıste1 'er pes nde u'usu uoraştırrra•vok ve zarcra sokmamak uygarlık dünyasının u/ga'ca \e ınsanca aavranışını ve karşılıklı dostluğunu beklemektır. BENiM KARARIM Osrr.cniı devletımn teıne erl cokmjş orrru tukenmıştı Osman 1 Lİkesı butun D J îLre parcalanrrıştı Ortada bır cvuc Turkun barınaıg b r ata yurdu ka'rr'ştı Son olarak btnun da payloşıımasını sa3cmak ıcm uğraş.lmaktavdı Osmanlı devletı onun bagın^sızl gı, padışah ha ıfe, hulumet, bunların hepsı kavramı ka'mamış b rtakım anlam s z sozledı Neyın ve kıin dokunul'inazlığı ıçın kır'en '.e ro g bı yardım ısterek OJŞUTJ lj,O''du' ; ' O holde sağ am ve gerçek karar rs Clob l'rd'' Ba/lar b j durum karşısında blr tek Ka Târihimizi okumayanlar Ataturk bu sa^at tanh anlayışını «Kesin bir Iftıra» saydı Ulusumuzun uygar yetenekıerden \oksun buıunrrcdığınm «Torıh ve Mantıkj bakınındcn saptann ıs olduğunu şu tarıhsel ka.ıtlarc dayanarak ıspatlamaga kalkıştı «Osnanlı Imparatorlugunu kuran, aîtıyuz yıl devam ettıren bır ulus elbet'e vuksek sıyasal ve yonetsel ozellıklere sahtptır Boyle bır durum yalnız kılınc kuvvetıvle n eydana gelmez J dedıkten sonra, sozlenne sunları da eklemektedır. tHıc bır ulus, ulusumuzdan cok vobancılann inonc ve geleneklerme sovgı go^terrremıştır Yu'oumuzda ya sayan musluTian oinayan topluluklorın basına ne gelmıs ıse yabancı ertrıkalarına kapılarak v« ımtıyazlarmı kotuve kullanarak . Izlenıs oldukıa rı aynlma sıyasetı sonucuour * (3) Ataturk vabanc lar n uydurmo tarih gerceklerıntn ulusumuz oa bıle ^ımı kısıler taraf ndan benımsenmış olduğunu uzurtu ıle gorraektedır Bunların, tanhımızı okumanıa veya Lİusal duygudan yoksun noK'ojına parnak basmoktadr şey değıldır GerceKten bu eşağ'lık durumo ouşmemış olarlonn, ısteyerek başlarına yobancı bır yonetıcı getırmelerı hıc duşünuemez Oysa Turk UT onuru ve yeteneklerı cok yuksek ve buyuktur Boyle bır ulus. tutsak yaşamaktansa yokoisun, daha lyıdlr. Oyleyse, ya bağımsıziık yo oluii Iste gercek Vurtuiusu ısteyenlerın paroc la ı bu oıccakt Büyük Söylev'in kronolojisi 15 TEŞRINEVVEL 1927 CUMARTESİ Bırırcı celse Ikıncı celse Uçuncu celss Dorduncj ce'sa Besıncı celse 102811 10 11 3512 35 14 4015 50 161417 35 17 5619 15 42 dakıka 60 » 70 , 81 DiN OYUNCULARI Bunca yuzyıllcrda oldugu gıb' bugün de uluslann bılg sızllğınden "e bagrazlıgınaan yaraılanarak bınbır turlü sıyasal ve kısısel amac ve cıkar sağlcnak ıcın dmı arac olarak kul'a^maya kalkışan'onn yurt ıçlnae ve d.şında bulunuşu bızı bu konuda soz soylemekten ne yazık kı şımdılık alakoyamıyor. Insarlıkta dın duygu ve bılgısı. her turlu boş ınanclardan s.yrılarak gercek b Im ve t e k i k ış çıyla annıp olgjnlaşıncaya aeğın, dın o/unu ovunculanna her yerde raslonacaktır 79 » 1C TEŞRINEVVEL 1927 PAZAR Bırıncı celse Ikıncı celce bçuncu ce.se Dordurcu celse Beşıncı cetse T =aat 32 da^K! 83 35 67 77 TS 10 0211 30 11 5012 25 144015^7 16 1017 27 17 5019 Gn > » > » Yurdıı ve uiusu kurtarmak savaşın.i başlarında halk, ve hatta Atctur, un yakın orkadaşlanndan kıTiılerı bu savasın uıasacagı sonuclar ıçın henuz hazırInrn.s bulıınmuyor'ard Paoısahsız ve halıfesız b r yurdLn yoiıetıleoılecegıne ınanılamtyordu Saıtona1 ve hai'Teiıgı kurtarrnak her ıstek ve kuş <unuıı cstutıce tütuluyoıau Bunun tersını duşunn ek ha m k \e dınsızhktı Ataturk, Erzurum Ko^grcsı s ialannda 8 9 Temmuz 1919'da. Ordu Mu^etlıshgı ıle abkeri K karı.erınden cekıl.ı ek zorunda kalınca «Yurd ve ulusu parça anrnak c ler~iıt.e ınden kurtarmak ıcın acılan uİLsal sa\rştü Burc'an soira u'usun sır.esınde bır er c'arck b j U ' T i a t a o.dugumu bı'dınnm ve auyuraiuTi c e n s f ı Ama bır gun sonra, onun gıbı, gorevden ce nen \akın arkadaşlarındcn bırısın'f cekı r^p necienı olarck da lıalıfeliK ıle saltaro n <<j>tu usuna kaaar Mustoto Kemaı ıle beraber colışacaaırrn rrukaddesatım nam,na soz \ e r v o u m > / ı d3 Ae?ı bır zınnıyet oyrılıgı çcs teı y c B J zıhnıyet a/rılıgna baska bır ornek de \>re bcgırnsızliK on^asınm baslarında Atoturk'uıı y c ı r l 3 ' n d a k ' f r c e haztriarm ş olan bır şıfreciır Bu ş frece savas U7erme yapılan yazışn^alaraa • Irjt ılerın pe\aamcer adlcrını takma cd olcrak a\ rrı go^'en'ıvMedır Tak n ia ad'cr şoyled r Büyük Söylev'den ahntılar rar vardı O da ulus egemenlığıne da/anan s ntısız, kosulsuz. bagıms z yenı oır Turk Devıet kurmatIş'e dat"a ıstanbJidan c kmadan once dusı ndugjtıuz e Samsunda Anadoiu top aklarına ayck basar basmaz uygulama,a jaşlad ğımız karar bu karar olmuştur. Bu kcrar.n dayandığı en sağlcn duşu 1 uş ve mantık şu ıdı: Temel ılke, Tark ulusunun onurlu ve seref 1 bır ulus olarak ya şomasıdır Bu, ancak tam bağımsız olna% Ia sağlanabılır Ne kadar zengın ve gonenc ' olursa olsun. bağımsızlıktan yoksun bır u'us, uygar ınsanlık karşısında usak dul lurunda ka Tia <ton kendını ku'taramaz Yabancı bır de^'etın kor'naıcuİLgunu ısten ck ınsanlık nıtelıklerınde ı yoksun'ugu ve becenksızlıgı açıga vurmak'an baska oır 5 saat 37 oa.o/! 17 TEŞRINEVVEL 1927 PAZARTESI SÖYLEVi BiTiRiRKEN Sayın boylar, sızi, gunlerca ışlerınızde" oiakoyan uzun ve cyrıntılı sozleriTi. en sonu tarihe malolmuş bır çağın oykusudur. Bunda, u ustm ıçın ve yorınkı cocuklarımız çın dıkkot ve uvanıkl k sağlavabı ece< kımı noktaları behrtebı mış ısem kendıiiı mutlu sayacağım Bayiar, o ı soyle'ınle uluscl varl gı sona ermış sayılon buyL< bır ulusun bagmsızlıgını nasıl kazandığın.; bıliT ve teknıgın ea son ılkelerıne dayanan uıusal ve cagdaş b r cevletı nasıl kııaugunu anlctmağa calıstın Bugun ulaşt gımız sonuc, yjzy.llardan be r ı çekılen ulusa! yıktmların yarattıgı uyanıklıgın ve bu ~evgılı yurdun her koşesırı sulavan kanlar n karşılığıdır Bu sonucu Turp' gsnclığıne kttsal bır a'mağan olarak bırakıyorum (Bu sozle r ı Bj.Mk Soylevın bıtışı olank Cumhur.yet Turkı/esının en yaygın ve o n STİı sıyasal metnı olan cGençIıge Hlta 1 ce> ızler <Ey Ttrk çenc 13ı Bırıncı vazıfen, Turl< ıstıMalını, 1 eiebet, mjhafnza ' e Tiuda ı<ja etmektır j Bırıncı LJcuncu celso Dorduncu celse Besıncı celse Ihncı celse celse 10 0511 05 so 11 3012 30 60 14 451550 55 16 1517 45 90 13 1520 ru 105 » > • } » i D saat :0 ci^ 18 TEŞRINEVVEL 1927 SALI B'rıncı celse Ikıncı celse Ucuncu ce'sa Dordjncu celse Besıncı cehe 19 TEŞRINEVVEL 1927 Bır'nn cel^e Ikıncı ceıs» UcuncL, celsp Dorduncu celse Beşırcı celse 2f> TESRINEVVEL 1927 B nncı cel^e Ucuncu celse Dcduncu ce se Besıncı celse AIÎTCI ce <;e TAM BAĞiMSIZUK Bız, yasamak ısteven, onuruyıa ve şe ref.yıe ycsarrak ısteyen bır ulusuz Bır yan lışiığı sutajrmek yuzunden Du nıtelıklerde yoksun ka'iîiaya katlanamayız Bılgın, bılq sız butun ulus bıreylerı, hepsı, belkı ışın ıcın deki guc!Jl<'erı lyıce ka.rc~aksızın, bugu yalnız bır nokta cevresınae toplanmış \c sonuna ''adar kanını akıtmaya karar verm 7 ! r O nokta, tam bağıms.zlığ mızın sağlar Tası ve surduru'mesıdır Tam bag rrsızl k deme', eibe'te 6,yc sa, malı/e. ıkt sat, odalet. aske'l k, kültjr gıbı her a'anda tam bağımsızlık ve tam oz c^rlük dPneKtır Bu savdıHarımn herhano bırınde bağırrsız1 Cıan yoksjnluk ulusun \a ulkenın gercek orlamıyla butjn bagımsız'ıg ndan /oksunluğu demektır 10 08 11 15 11 3512 48 15 1716 45 17 2C13 30 1S 5520 20 6' 73 fta » ı > &5 b saat : 1 cî^ 52 1C 1511 07 11 2612 45 77 1 : 151703 1C5 18 3019 17 107 19 4521 05 80 » » » » 6 saaî t 4 o^ 10 "511 5C 12 0512 u5 15 1016 C5 16 3517 5 ı 13 ?513 32 1So520 2^ 95 50 ^ • > (ALINÎIUR TüRK 011 KURÜMU Ndfl E'JGIHUN TURKC5IHE YAYIMLADI G! .SOYLEVDEN YAPILM1ŞTIR, 67 3n 3 SJCt ;ı » 11 4* >