Catalog

CUMHURİYET 16 Temmuz 1974 MAKARİOS'UN ÜLTİMATOMUNA ATİNA'NIN 16 Ağustos 1960 ta CEVABI DARBE OLDU ^ ^ ^ imzalanan Yunanh subayların yörvetimindeki Kıbrıs Ulusal Muhafız Teşkilâtmın dun sabah Makario s a karşı baslattığı harekete yol açan olaylar zincirinm en önemli halkası, Makarios'un 5 temmuz euma günu yaptığı basın toplantısındaki açıklamalarıdır kuşkusuz. Makarios, bu toplantıda i!k kez açıktan açığa Atina'daki açkerî cuntaya resti çekmiş ve «Yunan Hükümeti Kıbrıs'a tfiktatoriük getirmeye çalışıyor» demistir. Cuntanm amacınm' kendisıni iktidardan uzaklaştırmak, hatta öldurmek olduğunu açıklayan Makarios, 10 bin kişıhk Klbr;<; Ulu^al Muhafız Öıgutunun 650 Yunanlı subayın komutası altıncfa olduğunu belirtmiştır. Bu güvenlik örgütünün Yunanlı subaylar tarafından bir «işgal ordusu» haline dönüştürülmek istendiğini belirten Makarios, yasa dışı EOKAB örgütunun Yurvanlı subaylarca desteklendiğini açıklamıştı. Makarios, K ı b r ı s Ulusal Muhafız Örgütünü yöneten 600 Y u n a n l ı subayın 20 Temmuz'a kadar adadan çekil mesini Atina'dan istemişti DIŞ Atina'ya bir geri Yme Cuma günü önemli bir gelışme daha olmuş ve Kıbrıs'taki Yunan Büyükelçisi Lagakos ile Rum Ulusal Muhafız Orgutu Cuma günü ise Kıbrıs'taki Yunan Büyükelçisi ile Kıbrıs Ulusal M u h a f ı z örgütü Komutanı General Denisis ansızın Atina'ya çağrıldılar SERVtSt îki gün geçtikten sonra da Pszartesı günu sabahı, Makarios'a karşı Yunanlı subayların komutasındaki Rum Ulusal Muhafız Örgütü bir baskırüa hareketa geçmıştir. HABERLER r lideri General Denisis bırdenbıre Atina'ya gitmişlerdır. Lagakos, Kıbns'tan ayrılmadan önce, «ulusal sorunları göruşmek üzere Atınaya gıdıyoruz» demıştır. Garanti Anlaşması lurkıye ye müdahale lıakkı tanıyor Kabns Cumhurıyetinin bağımsızlığının ilân edildiği 16 ağustot 1960 günü, Lefkoşe'de ilgıli devletler arasında bir de «Garanti Antlaşması» imzalannnştı. Bv antlaşmayı imzalayan devletler, Türkiye, Yunanistan, İngiltere ve Kıbns Cumhurıyeti idi. Garanti Antlaşmasının en önemli hukmu cfordüncü maddeyl» getirilmiştir. Bu madde uyarmca antlaşmaya taraf olan devletler, bu arada Türkiye, Kıbns Cumhurıyetinin kuruluşuna temel olan Londra ve Zürıh Antlasmaları ile Garanti Antlaşmasında öngörülen hükümlenn ihlali lıalınde, orUklaşa ya da tek başlanna Kıbns'a müdahale edebileceklerdir. Dördüncü maddesi Türkıye'ye müdahale hakkı tanıyan 16 agustos 1960 tarıhlı Garanti Antlaşmasının tam metni şöyledır: «Bir taraftan Kıbrıs Cumhurıyeti. dığer taraftan Yunanistan • TUrkiye ve Büyük Britanya ve Şimali İrlanda Birleşık Krallıgı; 1 Kıbns Cumhuriyetinin Anayasasmın temel maddelen il« kurulan ve düzenlenen bağımsızlığının, toprak bütünlügünun ve guvenliğinin tanınması ve idame edilmesının musterek menfaat leri iktizasından olduğunu mülahaza ederek, 2 Bu Anayasa ile ihdas edılen duruma riayeti gereğince sağlamak maksadıyla işbirliği yapmayı arzu ederek, aşağıda gosterüdiği üzere anlaşmaya varmışlardır: MADUE: 1 Kıbns Cumhurıyeti, bağımsızlığının, toprak bUtunluğunun ve guvenliğinin ıdamesine ve Anayasasına rıayet edilmesini sağlamayı taahhüt eder. Kıbns Cumhuııyeti, herhangi bir devlet ile tamamen veya k ı * men herhangi bır siyasi bırlığe katılmamayı taahhut eder. Bu ıtibarla, herhangı diper bir devlet ile bırleşmeyi veya Adanın takstmıni, doğrudan doğruya veya dolayısiyle, teşvik edecek her hareketı yasak ilân eder MADDE: 2 Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık. Kıbns Cumhurıyetinin bu antlaşmanın l'inci maddesınde gosterilen taah hütlerini nazara alarak. Kıbrıs Cumhuriyetinin bağımsızlığuıı, toprak bütünlüğünü ve güvenlığıni ve Anayasamn temel maddeleri ü» ihdas edilen durumu tanırlar ve garanti ederler. Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık, ayni şekilde. kendılerini ilgilendirdiği nisbette, Kıbns'ın herhangi dığer bır devlet il« birleşmesinı veya Adanın taksimıni. doğrudan doğruya veya dolayısiyle, teşvik etmek gayesini güden her hareketi yasak etmeyl taahhüt. ederler. MADDE: 3 Kıbrıs Cumhurıyeti. Yunanistan ve Turkıye, Kıbrıs Cumhuriyetinin tesısı zamanında Birleşık Krallığın egemenhğın de kalan bölgelerin bUtünlugüne riayet etmeyi ve bugün Leîkose* de imzalanan Kıbrıs Cumhurıyetinin teessüsüne müteallık antlaşma ya uygun olarak Kıbns Cumhuriyeti tarafından kendisine tanınacate olan naklann Birleşik Krallık tarafından kullanılmasını ve onlardan istifade edilmesini garanti etmeyi taahhüt ederler. MADDE: 4 Bu antlaşmanın hükümleri ihlâl edildiği zaman, Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık, bu hükümlere nayeti sag lamak için gereken teşebüsler veya tedbirler hakkında birbirleri ile istişare etmeyi taahhüt ederler. Müştereken veya anlaşarak hareket mümkün olmadığı takdirde, garanti veren üc devletten her biri, bu antlaşma ile ihdas edilen durumu tekrar tesis münhasır maksadı ile harekete geçmele hakkını muhafaza eder. MADDE: 5 Bu antlaşma imzalanması tarihinde yürürlüfs LE MONDE GAZETESt SON YORUMUNDA DOĞU AKDEgirer. Bu antlaşmanın asıl metinleri Lefkoşe'de muhafaza edılecekNÎZ'DEKİ GELİŞMELERİ TÜRKİYE, YUNANISTAN VE tir. KIBRIS ARASINDAKİ İLÎŞKILER AÇISINDAN ÖZETLE Yüksek akit toraflar, bu antlaşmayı, en erken bir zamanda, ŞÖYLE DEĞEBLENDtRMIŞTIR: .. Birleşmiş Milletler antlaşmasının 102'ncı maddesıne uygun olarak rBirlesmış Milletler Sekreteryası nezdınde tescil ettireceklerdır. (aa) j Dogu Akdeniz'de NATO'nun mış değıldır. Atına'nın belirli savunma sısteminın üç dayanagı bir sure içinde butün subaylarıolan Türkiye, Yunanistan ve nın büyük kısmınt vavaş vavaş Kıbns arasındaki anlaşmazlık ve Adadan çekebılecegı volunda bır gıderek artan gergınlık, Atlantık anlaşmaya varılması nâlâ mümtttifakı sorumlularını endişeye kun gorulmektedır düşürecek niteliktedir. Herhalde. genellıkle NATO, Ege Denizı kıta sahanlığımn özellikle Amerikan yetkılılen bır iki ülke arasında sınırlandırılma yandan Atina. öte vandan Ansı konusunda Atina ile Ankara kara ile Lefkoşe arasındaki gerarasındaki anlaşmazlık, Yunan gmligin giderek silâhlı çatışma1571: Kıbrıs Adası Osmanlı Imparatorluğu tarafından *1« ceçtBaşbakanı Androçopulos'un kenya dönüşmesını engellemek içın rildi. di Dışişleri Bakamnın tutumuna ellerinden gelenı vapacaklardır. 1878: Berlin Konferansının hemen öncesinde, îngiltere İle yapıkarşı çıkması Üzerine yeni bir aÇünkü böyle bır çatışma NATO lan bir anlaşmayla, Çarlık Rusya'sı'nın Osmanlı Devletinın Asys şamaya girmıştır. ıçindeki bütünlüŞü büyük ölçüKıtasındaki topraklanna yönelecek bır «zapt ve ıstilâ» hareketlnIstifa etmiş bulunan Bay Tete de tehlıkeye düsürecektir. de, İngiltere'nin silâhlı yardımına karşılık, Kıbrıs Adasının yonenes, bir göruşme yolu buiurunatımi Ingiltere'ye verildi. sı yolundaki Türk onerilerinın 1914: lngiltere, Kıbrıs'ı ilhak ettiğini açıkladı. tümünü reddetmişti. «Generaller 1923: Lozan Andlaşmasıyla Türkiye, Adanın Ingiltere'ye ait rejimi», geçen hafta bir Türk olduğunu resmen tanıdı. diplomatının sınırdı^ı edılmesıyle 1931: Arfa Rumları, Ingilizlere karşı direnişe geçtiler, ancas bir kez daha açık bir şekilde göz hareket bastırıldı. ler önüne serilen TürkYunan iliş 1950: Kilise, Kıbrıs'ta ENOSİS konusunda bir plebisit düzenkilerindeki gerginligin herhangi ledı bir görüşmeyi olanaksız kıldığını ilerı sürmekte ve «karma komıs 1954: Bu yıla kadar Enosis savaşı, tngiltere'nin iç sorunu sayıyon» ya da Dışişleri Bakanlan dü lırken, Yunanıstan'ın Kıbns sorununa çozüm bulmak için Birleşzeyinde zirve konferansları öneri miş Milletlere başvurmasıyla. durum uluslararası bir nıtelik kazan lerini duymak istememekteydiler. dı Şurası bir gerçektir kı, Atina 1955: Soruna çözüm getirmek amacıyla, lngiltere Londra'da ile Ankara'nın tezlennin uzlaşTürkiye ve Yunanistan'ın da katıldıgı bir konferans topladı. ması olanaksız görülmektedir. 67 Eylül 1955: Türkiye'de Yunanistan aleyhine gösteriler başBay Androçopulos'un hükümeti, Kıbns'ta bulunan Ingiliz üsladı. anlaşmazlığı 1958 Cenevre anlaşlerınde 8 bin ile 12 bin arasın1957: Kıbrıs sorunu ıki kez Birleşmif Milletlere getırüdi. ancaıc matarı çerçevesınde çözümlemek bır sonuç alınamadı. Bunun üzerıne Türk Hükümeti, adanın takda İngiliz askeri bulunmaktaısterken Bay Bülent Ecevıt'ın slmini talep ettı dır. Bu üslerden en önemlısi iktidarı ise. sorunun karşılıklı gö 1959: Türk, İngiliz ve Yunan Başbakanları Londra'da toplanaadanın guney kıyısındakl Akrüşmeyle sonuca bağlanmasını ar rak Zürih'te aynı yıl içinde Kıbrıs'la ilgıli olarak kabul edilen rotın'dir. Bu üssün, stratejik zulamaktaydı andlaşmalarl yenıden düzenlediler. Yıne 1959'un Aralık aymın 14' bombardımandan radar cihazKıbrıs ile Yunanistan arasında unde Makarios Kıbrıs Devlet Başkanlığına, Fazıl Kilçuk iıe larına değın çok geniş bir kı:lpatlak veren kriz ise Doğu Akde Başkan Yardımcılığına beş yıl süreyle seçildiler. lanım kolaylığı bulunmaktadır. nız banşı için daha da tehlıkeli 1960: 6 Nisan günü Kıbrıs Devleti Anayasası onaylandı ve 18 Bu ü?sün en büvük görevi belbır görünümdedir. Makanosun Agustos günu ise Kıbrıs Cumhurıyetinin bagımsızlıgı resmen İlân ki de, NATO'nun fiünev bölgeGeneral Gizikis rejimine gönder edildi. Aynı gun Garanti Anlaşması imza edildi. sinin savunulması ve gözlenmedigi Ulusal Muhafız Gücü'ndslu 1963: Makarios'un Kıbns Anayasasında tek taraflı olarak istesidir. Ancak. politik bakımdan 600 Yunan subayının gerı çekildiği değişiklikler üzerine Kıbrıs Türk toplumu ile Ankara hüküme üssün bu görevinden pek »öı mesine ilişkin ültımatomunun ti harekete geçerek bu davranışı protesto etti. 27 Aralık günü İse edilememektedir. süresı 20 Temmuz da sona erAdada huzuru sağlamak içın Yunanistan, Türkiye ve îngiltere'nın Bu ü« aynı zamanda Insiltemektedir ayrı ayrı gönderdikleri askeri kuvvetleri Ada'da görev başladılar. re'nın Basra Körfezinde buluArtık karşılıklı bir kuvvet eös 1964: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'ta bir BM Banan Masirah ve Oman'dakı üsterısı kaçınılmaz olmuştur. 15 yıl rış Gücü kurulmasınl 4 Mart günü kabul etti ve 27 Mart günü Barı» lerine de hava nakliyat kolayönce bu en yüksek göreve seçilGucü Adada göreve başladı. lıjı sağlamaktadır. diğinden ben Makarios ilk kez Kıbns Rumlannın. Kıbrıs Türklerine karşı kanlı saldırılara girişAyrıca Olimpus dağında 2000 Yunan yöneticilerini açıkça suç meleri üzerine Türk Hava Kuvvetlerine mensup jet uçakları 7 ve 10 metre yükseklıkte bir radar islamıştır. Başpıskoposa göre, Ağustos günleri arasında Kıbrıs'taki bazı Rum mevzilerini bombalatasyonu kurulmustur Bu 1?ta?Cunta yöneticileri, kendisinı. Ati dılar. 10 Ağustos günü ateş kes kabul edildi. yon save'inde tüm Dogu Akdena tarafından yönetilen ve besle 1967: Türkiye ile Yunanistan. Kıbrıs konusunda yeniden bir siniz bölsp^inı rienetleme olanajı nen EOKAB Örgütü aracıyla bır lâhlı çatısmanın eşiğinden döndüler. ABD Baskanı Johnson'ın özel elde edilebilmiştir. Kıbrıs'taki çok kez öldürmeye teşebbüs etgörevlisi Cyrus Vance arabuluculuk yaptı. Yunan askeri birlikleri îngilİ7 üslerinin önemini. tngimişlerdir. Türkiye'nin talebi üzerine adadan ayrıldılar. Bu olay Kasım ayında liz «The Guardian» gazetesinin Gene Makarios'a eöre Ulusal meydana geldi. A>TII vılın Nisan aymda ise Atina'da derr.okratik revorumcusu şöyle dile getirmekMuhafız Gücü kendisine karşı jim Papadopolos tarafından devrilmiş ve askeri junta yönetimi baştevdi: (firişilen vıkıcı eylemlerin merke lamıştı. zi haline gelmıştir. Bütün bu «tneiliz Orb*usunun KıbrTî'ta1968: Makarios beş yılı için yeniden devlet başkanlığına seçildi. olavlar Makarios'un Dir «anavaki varlıSının büvüklüâü kus1971: General Grivas, Atina'daki cunta tarafından gizlice Kıbrıs'a tan» tarafından kendisine verılkusuz EÖZ finünde tu f ulmalıdır. yollandı. Grivas, 1950'lerde kurduğu EOKA örgütü yerine bu kez mış bu adamlaraan kurtulmak Ingiltere'nin »dariaki varlıgının de ENOSİS'i yani Adanın Yunanistan ile birlestırilmesini gerçekleşkaranndan neden gerı dönmeen önemli vanı. NATO İçin bir tirmek amacıyla EOKA B örgütünü kurdu. EOKA B, Makarios'a dığini gavet açıklıkla göstermek merkezî garanti olusturmasıdır. karşı harekete girişti ve Kıbrıs Rum yönetimince yasa dışı ilân edildi. tedir. Inglltere, Kıbrıstan tamamen 1972: Yeni bir Kıbns Cumhuriyeti Anayasası hazırlamak için topîçerde pek de fazla sevilmeven çekilirse, kollektif iavunma sii lumlararası görüşmeler planlandı. Makarios, Atina cuntasının Kıbrı» Generaller rejimi. kolavlı^la temlmizde büvük bir gedik »• meselelerinde daha çok söz hakkı talep etmesine karşı çıktı. Helen vatanının bir parçası olaçılmıj olacaktır.» 1973: Kıbrıs'ta Türk ve Rum toplumları arasındaki görüşmeler bir rak kabul edılen bu ada üz^rınsonuç alınamadan beliıli arahkla devam etti. 8 Şubat günü Makarios GeçtiŞtmir nlsan avı lçind» deki kontrolundan vazgeçmeyi yeniden devlet başkanlıjına 5 yıl için seçildi. fngilizlerin Kıbns'taki Dhekeoek eüç kabul edecektir 11 tem1974: Ocak aymda General Grivas'ın öldüğü açıklandı. Makarios, lia üssüne i«e i!k kez Amerimuzda Makarios rejimine vakın Şubat aymda Ecevit Hükümetinin Adada Federasyonunun en doğru kan dentz pivartelerı gelîp yerlığıyla tanınan Kıbrıs'ın Ta Nea çözüm yolu olduğu biçimindeki tezini reddetti. leşmfslerdlr. Amerikan donaneazetesinin Ulusal Muhafız Teşma^ına mensup «two Jima» kilâtınm alârm durumuna ?eciuçalt gemisinin eetirdtSi rieniz rildigi volundak) naberine bakıpivariplprinin. Süvevs Kanalının lırsa. bunlarla Lefkoşe retimitem!7İervme«i »üresl içinde artane baglı polis ıruvvetlert arasınc!a bir silâhlı çatısmanın kaçıda kalacaklan açıklnnmıştı. Bu Türkiye Spor Yazarlan ve Spor Kulübü Derneği Genel nılmaz olduğu anlasılabıl'.r eeli«me özellikle Adad'aki snl Merkezi Cağaloğlu Bastn Sarayı Kat: 4'deki merkezindpn, a unsurlan ve bu srada Snvv»tBir kısım tngıüz sazetecıleriMaçka'nın Visnezade, Vişneli Tekke Sokağuıdaki yeni lokalii ler RirHgini çok rahatsız etmlsnin, son gtlnlerde Kıbrıs'ta bir ne taşınmıştır. W ti. Kıbrıs Rum vönetimi ise üsiç sava? olasılıgından srtzpden lerin Amerikalılara devredılDuyurulur. vaztlarda vansıyan kaveilara ragmesinin <6z konusu olmadığını men şimdilik karşılıklı ödün açıklamıştı. şanslan tümüyle ortadan kalkCumhuriyet S741 Atina'ya ültimatom Şiddet eylemlerinin ve Kıbrıs'ın Yunanistan'a bağlanmasım amaçlayan ENOSİS hareketfnin baş destekçisi EOKAB örgütünün dayanağının Yunan lı subayların komutası altındaki Kıbrıs Ulusal Rum Muhafız örgütü olduğunu açıklayan Makarios, 600 Yunanlı subayın 20 temmuza degin adadan çekilme'i yolunda Atina'ya bir de ültimatom vermiştir. öte yandan Makarios, Rum yönetimine aldırdığı bir kararla. haziran ayı başında askerlik süresini 24 aydan 14 ava indirmis, böylece de Rum Ulusal Ku hafız Gücü örgütünün 10 bin kişilik kadrosunu yarıyanya azaltmak istemişti. Makarios bununla da yetinme miş. ve Ulusal Muhafız Örgütünün tüm subaylarmın Kıbns'lı Rumlardan teşkil edileceğini açıklamıştı. Süre, 20 Temmuz'a kadar Makarios'un açıkladığı bu hurusların 20 Temmuz'dan itibaren yurürluğe gireceği de öğrenilmış ti. Bunun üzerine bu tarihten ön ce Makarios'a karşı bir darbe ola sılığının guçlendıği çeşitli çevrelerde ifade edilmeye başlanmıştı. Kıbns Rum Temsüciler Meclisinin ise 6 Temmuz günü yaptığı toplantı hayli gergin bir hava içinde geçmiş, özellikle sağcı Rum Milletvckilleri Makarios'a sert biçimde hücum etmişlerdir. Makarios, 2 temmuz gunu Yuuaiustan Cumhurbaşkanı Fedon Gızıkis'e yazdığı mektubunda, EOKAB'nin 1971'de Kıbrısa gizlıce gelen Gene ral Grivas tarafından kurulduğunu ve E N O S t S l amaçlayan bu yasa dışı örgütün temel dayanagı nın Yunan subaylarmın komutasındakl Kıbrıı Ulusal Muhafız Gucü olduğunu belirtiyordu. LE MONDE'UN SON YORUMU: DOĞU AKDENİZ BARIŞI TEHLIKE İÇİNDE Makarios'un MAKARÎOS'UN DEVKİLMESÎNE yaşam YOLAÇAN MEKTUBÜ oykusu: Keşişlikten Devlet Başkanlığına Makarios, 1913 yılında Kıbns'ın Baf kazasının Paraya köyünde doğmuştur. Bir çiftçi ailesının oğlu olan Makarıos, 1926 yılında «Cıkko» manastınnda keşışlık öğrenımine başlamış, daha sonra aynı manastır tarafından Lefkoşe Gımnasyum'una gonderılmıştır. Bu Gimnasyum'dan mezun olduktan sonra, öğrenimini Atina'da sürdüren Makarios, 1942 yılında Atina İlâhıyat Fakültesini bıtirmıştır. Makarios, bu süre içinde ıki yıl kadar, aynı ünıversitenın hukuk fakültesine de devam etmiştır. Makarios Dünya Kılıseler Bırliğı tarafından Boston Unıversıtesinde ilâhiyat öğrenimı ıç;n burs alınca, Mina'da sürdürdüğü hukuk öğrenimını yanda bırakarak Amerika'ya gitmıştır. Daha 1938 yılında iken papazhk ünvamnı kazanmış olan Makarios, 1948 yılında, Boston Ünıversitesinde öğrenim görduğü sı ralarda, Kityum Psikoposluğuna seçilince, Ada'ya dönerek yeni gorevine başlamıştır. Makarios polıtika sahnelerinde, 1949 yılında sivrilmeğe başlar. O yıl Yunanıstan'ı ziyaret ederek Kral ve Yunan Hükümeti ilerl gelenleri ile görüşen Makarios, 1950 yılmın ocak aymda Kıbrıs Kiüsesı Sınod Meclısımn karanyla Ada'da bir plebisit yapılmasını sağlamıştır. 1950 yılının ekim ayında Başpiskoposluğa getirilen Makarios, o yıldan beri, Kıbrıs Rumlannın hem ruhani, hem de siyasl lideri olarak faaliyetlerini sürdürmüştür. Makarios, politık hayatının ilk yıllarında ENOSİS propagandası yapmak içın, lngiltere, Amerika ve di^er birçok Avrupa ülkesmi dolaşmış, hatta 1955 yılında aynı konucfa Bandung'da toplanan Asya Afrika Konferansına bile katılmıştır. Aneafc 1956 yıhnda EOKA örgütünün tedhıs eylemlerlnl kınamayı reddettiğinden, tngilizler tarafından Hint Okyanusun daki Seyo Helles Adalarına sürülen Makarios, 1959 yılında Zürih ve Londra Antlasmalarının imzalanmasına kadar sürgünde kaimıştır. Makarios, aynı yıl adaya geri dönmüş ve 13 aralıkta Cumhurbaşkanlıgına seçilmıstlr. Ma'.arios'un CumhurbaşkanlıSr'j başladığı tarih i«e, ]<W0 vılı agustos ayıdır. Makarios'un Cumhurbaskanlıgı görev süresl, 1965 yılında Temsüciler Meclisi tarafından uzatılmış, 1968 vılında yapılan seçimlerde ise. BaşpUkopos tek rar CumhurHaşkanı seçilmiştir. Darbe söylentileri Aynı gün Rum Ulusal Muhafız Örgütünün darbe yapacağı söylen tilerinin artması üzerine Makarios'a bağlı yedek polis örgütü alârma geçirilmişti. Yine 6 Temmuz günü Atina'da hükümet, bir toplantı yaparak Kıbrıs'taki gelişmeleri ve Makarios'un açıklamalarını değerlendir meye başlamıştır. Bu arada Makarios'un bir mektupla Yunanistan Cumhurbaşkanı Fedon Gizikis'e gönderdiği ve Yunanlı subayların yönetimindeki Rum Ulu sal Muhafız Örgütü ile EOKAB örgütü arasındaki ilişkileri kanıt layan belgelerin de ele alınıp de ğerlendirildiği öne sürülmüştür. Vatan haini Makarios!.. öte yandan, 9 Temmuz günü Atina'da yayımlanan «Hestıa» gazetesi, Makarios'un Atma'ya davet edildıği haberini vermıştir. Gazetede resmî makamlarca da yalanlanmayan bu haberi verırken, Atına sokaklannda Makarıos'u vatan haını ilân eden afişler asUmaya başlanmıştır. Afişlerde özellikle, Makarios'un Kıbrıs'takı 600 Yunanlı subayı sınırdışı etmek istemesi üzerinde durulmakta ve «Yunamstan'ın Türkiye karşısındaki savunmasını daha da güçlendirme çabası içinde bulunduğu şu sıralarda bu davranışın ıhanetten başka birşey olmadığı» öne sürülmekte ve Makarios içın «Artık o, Kıbrıs'ın Yunanıstan ile bırleştirilmesı fikrınden (ENOSİS) vazgeçtı» denilmekteydı. Kıbrıs'ta Yunan cuntasının desteğinde Ulusal Muhafız ö r gütünün dün sabah ansızın Makarios yönetimine karşı başlattıklan harekete yolaçan en önemli olay, Makarios'un gönderdiği 2 temmuz tarihlı mektup oldu. Mektup özetle şöyleydi: «Lefkoşe, 2 Temmuz 1974 Sayın Cumhurbaşkanı, Sorumlusu olarak Yunan hükumetinl saydığım Kıbns'taki bazı kabul edilemeyecek durum ve olayları buyük bir uzüntü içinde sıze duyurmak istıyorum. General Grivas'ın 1971 eylül'ünde gizlice adaya gelişinden beri, onun, Atina'daki bazı çevrelerın istek ve tesviki ile Kıbrıs'a geldığı hakkında ısrarlı soylentıler dolaşmakta ve güvenılir belırtıler bulunnıaktaydı. Nitekim. Grivas'ın Kıorıs'a geldiğı ilk günlerden, Millî Muhafız Ordusunda görev yapan Yunanlı subavlarla temas kurduğu ve sözde Enosis içın mücadele etmek amacıyla kanunsuz bır örgut kurmakta onlardan yardım ve des tek gördüğü bilınmekıecur. Grivas, Kıbrıs'ta birçok ıstırapların neden ve kaynağını teşkil eden mücrım EOKAB örgütünU de kurmuştur. Enosis sloganlannı ılerı sürerek millıyetçilik kisvesıne bürunen ve sıyasi cinayetler VP sair cürümler ışleyen bu örgütün laaiiyetıeri iyice bilinmektedir. Yunanlı subayların kontroljvds bulunan Millî Muhafız Ordusu, ta başından, üyelerin kendi kendilerıne «Enosis'çi» ve «Enosis Cephesi» süsü veren EOKAB öreütü için insan gücü ve malzeme ikmali vapan bir kunııuş haline gelmiştı. YIL YIL KIBRIS VE OLAYLAR... Kıbns'taki İngiliz askerî üsleri Yunanlı subaylar destekliyor Yunanlı subayların EOKAB orgütunu destekledikleri inkâr edilemeyecek bir gerçektir. Ada'nm çeşitli yerlerindeki milll muhafız kampları ile bunların dolaylanndaki arsalar, Grivas ve EOKAB örgutü lehinde ve Kıbrıs Hükümeti ve özellikle benım aleyhimde parolalarla doludur. Millî muhafız kamplannda Yunanlı subaylar çoğu zaman açıkça EOKAB propagandası yapmaktachrlar. EOKAB 'nın bir cürüm teşkil eden faaliyetlerinı destekleyen ve mal! kaynağı Atina'da bulunan rruhali* Kıbrıs basmınm ordunun Kurmay Başkanlığı İkinci Şube sorumluları ile Yunan Merkezi İstihbarat Servisinin Kıbrıs'taki şubesinden direktif aldıkları ve bu dırektife uygun olarak ayın yaptıklan da bilinmektedir ve inkâr edilemeyecek bir gerçektir. Muhafızfücü alârmda 11 Temmuz Perşembe günü ise Kıbns'ta Makarios'a yakın «Ta Nea» gazetesi, Lefkoşe bölgesınde üslenmiş bulunan Rum Ulusal Muhafız Örgütüne bağlı zırhlı kuvvetlenn alârma geçirildiğl haberini veriyordu. EOKA'cıIar tutuklanıyor Bu haberın ertesı günü de yani geçtiğimiz Cuma günü, Makanos yönetimi ile Atina cuntası arasındaki ilişkilenn ıyıce gerginleştigi bir sırada, EOKA B örgütünün bazı hderlerinin tutuklanmaya başladıklan haberleri verilmeye başlandı. Haberlere göre, dört önemli lıder Lefkoşede bir evde ele geçirilmişlerdı. Bu arada, Makarios yönetimi, EOKA B ihşkilerı bulunduğunu öne sürdüğü 40 kadar polıs subayı ile eri de görevlennden azletmişti. Kötülüğün kökü Atina'da üzülerek belirtmek ısterim ki Sayın Başkan, kötülüğün kö kü çok derınlere inmekte, Atina'ya kadar uzanmaktadır. Kıbrıs Rum halkının bugün acı meyvalannı tatmakta olduğu kötülük ağacı Atina'dan beslenmekte ve idame ettirilmekte, büyüyüp gelişmesine oradan yardım edilmektedir. En kesin şekilde belirtmelıyım ki, EOKAB Tedhiş Örgütünün faaliyetlerini Yunanistan'daki askeri rejimin ileri gelenleri desteklemekte ve yönetaıek tedirler. İşbirliği niçin önemli Şimdılık Yunan hükümeti ile işbirliği yapmamn benim için milli bir görev olduğunu çeşitli vesilelerle belirtüm ve daima bu prensibe bağlı kaldım. Millî çıkarlar, Atina ile Lefkoşe arasındaki işbirliğinin sıkı ve ahenkli olmasını emretmektedir. Yunanistsn'da iktidarda hangi hükümet bulunursa, bence bu anavatan hükümetiydi ve onunla işbirliği yapıyordum. Askeri rejimleri, özellikle demokrasinin doğduğu yer ve beşiği olan Yunanistan'da olduğu zaman sevdiğimi söyleyemem. Fakat böyle durumlarda bile işbirliği prensibinden ayrılmadım. Yunan hükümetinin adam larımn aleyhimde komplolar kurduklarını ve daha kötüsü Kıbrıs Rum toplumunu dahili çatışma suretiyle mahviyete itmekte olduklarını öğrendiğim zaman beni mesgul eden ve sarsan acı dü şünceleri takdir edersiniz, Sayın Başkan. KONGRE İLANI tBRADI KALKINDIBMA VE GÜZELLEŞTtRME DERNEĞİ Dernegimizin 14 temmuz 1974 tarihinde saat 13.30'da Belediye Sarayı eski Evlendirme Salonunda yapılan toplantıda çofunluk sağlanamadığır.dan 21.7.1974 tarihinde ayni saat ve yerde çoğunluk aranmaksızın genel toplantı yapüacaktır. Önemli olan ENOSİS'tir. Yunan hükümetinin, Kıbns'ın devlet statüsünü ortadan kaldırma çabalanndaki sorumluluğu büyüktür. Kıbrıs devleti sadece Enosis halinde dağılmalıdır. Fakat, Enosis mümkün olmadığı sürece, Kıbrıs'ın devlet statusünün güçlendirilmesi kaçınılmazdır. Yunan hükümeti, Ulusal Muhafız Ordusu konusundaki tüm tutumu ile, Kıbrıs devletini yıkmayı amaçlayan bır politıka izlemiştir. YÖNETtM KURULÜ GÜNDEM: 1. Yoklama ve açıhş, 2. Kongre divanı seçiml, 3. Yönetim Kurulu raponınun okunması ve ibra. 4. Yeni yönetim kurulu ve denetleme kurulunun seçiml. 5. Tüzük ve dileklerin görüşülmesi, tüzüğün kabulü. Cumhuriyet 5742 Yunan hükümetinin temsilcisi değilim Yunan Hükümetiyle tşbtrliğine ara vermeyi arzu etmiyorum. Fakat şu da unutulmamalıdır ki, ben, Kıbrıs'ta Yunan Hükümetinin atanmış bir vekili veya temsilcisi degiltm. Elenizmın büyük bir bölümünün seçilmiş bir lideriyim ve mill! merkeıin bana karşı uygun bir şekilde davranmasını talep ederim. Bu mektubun metni gizlı değildir. En samimi dileklerle.» N A K I