Catalog

• I • • Sah b» Curnhurıjet Matbaac \\& ve Ga/ctecıl k T M> aaına N 4 l l > l b N*l»İ Genel Yavın Muiuru . O K 1 U KUKIBOKE borumlu i a z ı îş en Muduru ç t T İ V Ö/BAİRAK Baan v t Yavan CLMHURl VET M*rB*ACILIK »e G*ZETFClLtK T 4 Ş Cajaloğlu Halkevi Sk .\o 39 41 TELGRAF ve M E K T C P adresi: l ı t ı o b o l Istanbu) N o : 24* 22 42 96 22 42 99 Cumhuriyet * * . B * S I N AHLAR UYM*V1 T A İ H H l T tUER ABO\E ve ILÂN 12 Avl k 6 <\vlık 3 Av Ilk 1 Avlık Cumboriyet Posta Kutusu Telefonlar. 22 42 97 22 42 90 22 42 98 B t R O L A R . ANKAFCV A'rfMiı» Bulvarı Yener Apt Yenısehlr Tel 12 09 20 12 4 ) 44 • tZMtR Hallt Zı a = Bulvarı No 65 Kat 3 Tel İ11M 247liy • GÜNLY ÎLLİ, Rl KKopru34 i No 40 ADANA, l e l 145OÜU9İ419731 Vurt i(,ı ibn 18U 9U. 30 Kurt dışı b3l) JİD Io7 50 52 00 Baslık ( M a k t u ) . . . „ . . . . 2 ve ı s a y U ıS>antımı) i v^\ı< Ullll ıuo 151 150 200 ölum Me\lıd Tesekkür (5 San'ım) \ı$an Mlcırı tvlerme uogum Olün Vevhd Teşekkür 23 < 5 bantim) 4 h ı, *an iırMi SAYIS1 100 KURUŞ DIŞİŞLERÎ BAKANI (Baştaratı 1 s»avfada) müştuk ve hukumet programınm ıçmde mevcut bır unsur ıdı Ba kan ıga geldıkten sonra muhtelıf ılışkılen gozden geçırdığım zaman, kıta sahanlığı meselesının onemı bır defa daha meydana çıktı Hadısenın hıkayesı şudur Bcn bakanlığa gelır gelmez dosjojı ıstettım Bır takım çalış malar yapılmıştı Daha çok denız hukuku :1e ılgılıydı bu çalişmalar Bızden oncekı hukumet l e r n duşuncesı Yunanlılar ıle bınken ıhtılafı bır paket halınde ıncelemektı Ben bunda yarar goTnedım Her ıhtılaf zaman iç nde beılı bır geıışme gosterı jor Ve Turkıjenuı lehıne cere5an etmı>or Bır çok şeyl bır arada konustuğunuz zaman karşılıklı muhtemelen tavızler gerekiyor Oysa ıhtılaflı konularda bızım verebı leceğımız fazla bır tavız jok Me sela Batı Trakja'da durumumuz parlak degıl kıla sahanlıgı konu sunda parlak degıl fııh durum parla* değıl 'ianı ben sana Ba tı Tıak ada tavız \erejım, sen bana Egede kıta sahanlığı sorununda tavız ver dıyecek durumumuz jok Bu aıada meselelerl bırbırınden avırmajı dsha doğru savdım \e kıta sahanhğı konusunda gırıımlerı arttırmak üzere arkadaşları gorevlendııdım Ve bız bu konuvu \ unanlılarla muzakere etmejı dujunuvoro.uk Bunun içın de bır nota hazırlıj orduk Hükumetın kurulduğu ılk gunde bu 15,1e meşgul oluyordum Yu nanlılar bızım, petrol arama ruh satlarını daha 73 senesınde \er mış olmamıza rağmen, hıç sesını çıkarmadıkları halde gazete javınlanvla Türkıje'nin Ege denızi sorununu ele alacağını an ladılar \e mustacelen bır nota verdıler Bu notada Turkıyenın kendı kıta sahanlıklannda arama ruhsatı verdığını ve buna hakkı olmadığını bıldınyorlardı Boylece bızden one geçmek ıstıyorlardı Ben de onlara bu meseleyı goruserek halletmek gerek tığım soyledım Bız de tabıı ken dı tezımızı ızah ettık Hakıkatte bızım Yunanlılarla ıhtılafımızda \e ılışkılenmızde bugüne değın, bır tehdit veya hazırlık soz konusu olmamıstır Bugtınkü meselerun buyuk bır mesele halıne gelışının sanırım ıkı sebebı vardır Bır tanesı Yunanhların Turkıje1 nın kendı hafclarına sahıp çıkma nıyetınde oldugunu anlamış olrra lanndan oturu meseleyı bır bu yuk sıvası ıhtılâf halıne getırmek ten dış polıtıkalan açısından yarar gormüş olmalarıdır tkınclsi Yunanıstan'dakı iç durum çok dedıkodulu ve çok krıtık olduğu ıçın Turkıjeji bır nevi geleneksel duşman ılan ederek. ıçende bırlestincı olmaya ^jTet etmeleriaır Yoksa biz butün bu hengamsde, şımdı gazetelerde gorduğu nuz alaım gıbı, notalar teatısı sırasında askerl tedbırlere baş vurmadık Yunanlılar ışi çok bü yuttuler Yunan basmında çok ağır yazılar çıkmaya başladı ve iş alevlenmış oldu Cuntanın tutumu bundan doğuyor . Yoksa aramızdakı ıhtılaflı durum ikı devlet arasındakı ıhtılaflı durum dışında normaldır Bızım hukü metımızın Yunanistana karşı po lıtıkasmda temel degışıklık yok Bız Yunanlılarla konfrontasyon (çatışma) çıkarmak nıyetınde degılız Aynca Yunanlılar Ege derızındeH tutumu bır emrı vakı halıne getırmek ıstıyorlardı. Bızım notamızı muzakere etmetc Istememelerının bazı taktlk sebepleri vardı Karakas konferansında karasularmın 12 mıle çıkarılması yolunda bır temayul vardır Bu durumda Ege denizi ada lanmn durumu goz onünde bulundurulursa ıkı adanın 12 mıl üzerınde karasulan bırleştiğl ıçın ve karasulan da kıta rejımine tabiı olduğu ıçm bizım ondan son rakl devam eden kıta sahanlığına geçmemiz mümkün olmayacaktı Bu ıtıbarla herhalde ne muzakere olacak ıse, bunun Ka rakas konferansından sonra olma sını ıstıyorlardı Bızım erken davranmamız üzenne telâş etmelennın nedeni budur ve ka muoyunu da bu tarafa doğnı götürmek ıstedıler Fakat kamuoyunda bugıin durumun onlann lehıne oldugunu soylemek mum kun değılaır Çünku bız mesele\l muzakere etmek ıstıvorduk Onlar müzakere etmiyorlardı Bu defa ben daha önce Yunan lılara, «Muzakere etmemenız, mü zakereye yanaşmamanız, bizde oldugunu Iddıa ettıgımız haklan kullanmamıza engel olmaz» dedığim ıçın ve dunyaya da «Müzakere etmıjorlar ne yapayım, janı onu bırakayıı da bıze aıt oldugunu sandığımız haklan kul lanmıyayım mı» dedığım ıçın ve bu haklanmı kullanmaya nıyet ettığım ıçın Yunanlılar son notalarıjla bu ızlenımı sılmeye gayret ettıler Bız hukumet ola rak hıç bır zaman açıklamalan mızda Yunanhlar muzakereye ra zı oldular demedık Fakat mesele basmda bu şekılde takdım edıldı Bız Yunanlılar kıta sahanlı ğının ıkı taraf arasında delımıte edılmesıne karşı degılız dıyorlar dedık Karasularmın onlkl mıle çı kanlması sorununa gelınce. Bıldıgımz gıbı 12 mıl azamı iıattır H»r denızm de kendi ozellıgı vardır Kapalı bır de nız olan, Karadenız den Akde nıze geçış \olu üzerınde bulu nan değlşık jeolojık ozellıkle re sahıp Ege Denızı ıle Atlantık kiMİarının durumu tabıı k: a\nı değıldır Ege Denızınde karasularmın 12 mıle çıkanl ması kabul edıldıgı takdırde Ege bır Yunan kara parçası ha llne «elecektır Btz hıçbir zaman Ege'de ka rasularımn 12 mıle çıkarılması m kabul etmeveceğız ve Yuna nı^tan da bıze bunu zorla ka bul ettlremez Soru Bır sazpte Atına da kı Amerikan Bınııkelçi'inın Bu\ukelçImi^ Kaiıuran Gurun' den gemımızı g e n dondurme» mİ7İ ıstedığını vazıyor Cevap Gemımlzın gen don mesının istendığıne daır haber doğru değıldır Yalnız Turkıye ıle \unanıstan arasındakı kav ga durumu ortava çıktığından berı bırçok devletler merak ederek bılgı ıstemıslerdır Çe sıtlı buvukelçıler v< bu arada îvATO Genel Sekreterı Luns ve Amerıkan. Buyukelçısi de hakıkaten bügi istemışlerdir Ihtılaf nedır dıje Luns endışe sıni de bıldırmıştır Fakat Turkıve nın davranışını değıştırmesı konusunda herhangi bır cid dı resmı rıca veya demarş al mıs değılım Soru Suveys kanahnın açılması Karadenız de bulunan ve Amenkan basmı tarafından uçak gemısı olarak mtelenen bazı Sov yet gemılerının Ege'den ve Suvevş kanalından geçerek Hınt Ok yanusuna ınmesı ılgınç bır du rum vaıatıvor Bu durumda ABD nın Ege denızınde karasularmın 12 mıle çıkanlması hakkındakı go rusu nedır acaba"1 Avııca Mon treux sozle>mesının değıstırılme sı konusunda sıze ıntıkal etmıs bır dunım v ar m ı ' Cevap Genellıkle benım bu gune kadar edındıgım ızlenım Sovyetlenn de ABD t ın de kara sularının 12 mıle ç:Karılması gcnışunde olduSudi'r Yaln 7 h?r fienızır o/elnkl»rı olrtbılecegı rip. mın so' ledıijım g<bı kabul edılAvııca hılebıldıgım olçude denız leıın ve bo<>azların denız geçıtlerının serbestlığı uzerınde durulmakta ıse de bılebıldığım olçu de, meselâ Sovjetler mılletlerara sı anlaşmalarla tesbıt edılmış olan su vollarınm bu statusunun muhafaza edıleceğını sovlemektedır Bu arada Montreux antlaşmasının değıstırılmesı yolun da bana ıntıkal etmış bır teşeb bus voktur Olacağını da tahmın etmıvorum Sonı Türkıve'nın Ege denizı kıta sahanlığı konusundakı görüşü nedır' Cevap Bıldıgımz gıbi kıta sahanlığı oldukça teknık bır koru dennhğı :no me'reve kadar olan kara parçaları kıta sahanlıgını teşkıl edıvor \e kıta sahanlığı da bır Ulkenin kıtasının bazı ekonomık haklar bakımından devamı olarak kabul edılı\or Ege dekı kıta sahanlığı kesınkes Anadolu varımadasının jeolojık bır devamınaan ıbarettir ve Yunanıstan a çok yakın bır vere kadar 200 metreden az bır derınlıkle devam etmektedır ve Yunan yarımadasına çok yakın bır yerde derınlık oaşıamaktadır Demek kı normal olarak Anadolu varımadasının oır devamı olduğuna gore kıt a sahanlıâının h a k l » n ı n da Türktve'nın olması g^rekır Burada mesele Türkîre sahılferine çok vakm Yunan Edalannın buluiıuşudur 1958 Cenevre, kıta sahanlığı anlasmasında adal'trın da kıta sahanlığl olacağı belırtilmıştı Yunanlılar Türk kıvılarından adalara kadar olan kıta sahanlığının orta hatt nın ıkı yanmın pa.laşılmasjıı ıstıyorlar Bu bır şey değıl tabıı çunkü bu bolge b.ı şerıtten ıbaret kalıyor Adaların batısma dusen kısmı ıse adaların kıta sahanlığı olarak kabul etmek ıstıyorlar Tabıı bu teorıyi bır çok bakımdan kabul etmek mum kun değıldır Once, kıta sahanlığı aynı zamanda leolojık bır kavramdır Ege kıta sahanhğı Anadolu Yanmadasının devamıdır, bu adalar da Anadolu nun devamıdır Demek kı, adaların durumunun ıstisnai olması gerekır A>rıca bır tarafta buyuk bır Anadolu Yarlmadası kıtlası ve uzerınde yasavan buvuk nufus bulunmaktadır, ote yanda ıse oldukça dağınık vaşa\an, nufus itıbanvle Turkıjî'\e kıyasla çok az bır nufusa sahıp adalar vardır Bu durumda adalar, Turkıve nın kıta sa hanlığı uzerındeki haklarını ortadan kaldırmamalıdır Butun bunların muzakerelerle çozul mesı gerekır Zaten. 1958 Cenevre anlasması da bırtakım genelhkler (generalıteler) ge tırmıs, ama tomut durumları çozmemıştır Salt bır adanın bır sahıle çok vakın olmasından oturü o kıtanın sahilinın devamı olan kıta sahanlıgının ada sahıbıne verılmesi elbettekı soz konusu olamaz Soru Sızden once Dış şleri Bakanhğına Turkıve nın Ege dekı kıta sahanlığı uzerınde araş tırma yapmak ıçın bır müracaatta bulunulmuş mudur'' Cevap Daha once, benım şahsen tahkıke gerek gbrmedıgım bazı muracaatlar olmuş, ba zı şırketler Türkıye'nın kıta sa hanl'ğı uzennde araştırma yapmak ıçın muracaatta bulunmuşlardır O zaman bu ızın kendı lerıne verılmemiş Ve onlar da Yunanıstan'a gıderek avnı ara maya gırışmışler Ancak ben benden oncekı bu durum uzerınde fazla durmak gereğını duymadım [ lîu köşeden uranan bu çoı\ ulkelı ve 1,0* karışık şebekeler «ımdı on >ıl sonıa avnı «te^aduf>u ınsanın gozunun ıçıne baka baka vaıatırken bunu Turk kanuıovuna rahatça vuttu"a caklaıını mı sanıvorlar'' Yok «a tBız ıstedıaımızı vaparız Bu Turkıve de bıze kımse dokunamaz» pervasızlıgı ıçınde mıdırler' Her ıkı halde de yapılan şev Tuıkıvenın m.lli gu venlıgımn agır bır şekılde tehdıd edılmesıdır Hem de Istanbul un gobegınde mer kez kurup Meısın ın kena rında ağ kurarak tehdıd edılmesıdır Turk hukumetı bojle bır tehdıdın tezgahtarlarını çız meden vukarı çıkmamaya en etkılı bır bıçımde davet et melıdır Ve eger çızmedrn vukarı bo\ gostermekte ısrar edeılerse pptrol kanununun 132'ncı maddesını ışletıp, çız melerını ba«larına geçırerek gıdeceklen vere gondermelı dır «KasUrarı I >a\TH(U) bır te\akkuz halıne geçmek durumunda olan Turk ordu sunun benzın rezemne olan ıhtıyacmın bırdenbıre art tığı gün müdür, «üluslarüs tu» ıkı şırketm petrol ıtha Unı bırdenbıre durdurmayı muhasebe ışlemlerının ge reğı saydığı gün 9 Ne bıçım tesadüftür bu' Ve hele ne bıçım tesadüf tür Suudl Arabıstan'dan Türkıye'ye doğru yola çıkan Mobıl tankerının de, yarı yolda iken bu kararın içine alınıp ttalya'ya doğru du men kırma talımatını alışı Bundan on jıl once, Tuık ordusunun uçakları, Kıbrıs takı sovdaşlarımızı o'umrirn kurtarmak ıçın hıvalamcagı sııada da bovle bır «te«aduf« olmuştu Bcıi7inlerın bıraenbıre oktaııı duşuver mıstı Tahran dan Kai 'ornıya va Kalıfoınıya dan Washmg ton a Washıngton'dan An nava Atına dan Istanbul a ORHAN KEMAL ANILDI Yazar Oınan Kemal olumu nun 4 vıldonumunde dun Turk S nematek Demeîı nde duzenlenen torenle anılmış'ır Toren de Mengu Ertel, Rauf Mutluaj Yasar Kemal, Fazıl Husnü Dağ laıca Fıkret Otvam ve Ornan Arıburun bırer koruşma \aparak \azann kışılığını ve vaşamını anlatmışlardır Torende bu jılkı Orhan Kemal Odülunu «Yenışe hır ae Bır Ogle Vaktı» romanıv le kazanan Sev gı Soj sal a da ar maganı verılmıstır Sovsalla bır lıkte geçmış vıllarda avnı o dullerı alan Çetın Altan ıle Yıl maz Gıinev de bırer nonusma yaparak dmgulannı dıle getır mışlerdır • Odalar Birlığı elinde (Bajjlarah 1 kara'name ıle DU 'lurum degıstı rılmıs \e hsans .escıl vetkıs kıs men vme Orialar öırııgıne bırakılmıştır Gerekçe Lısans tescıı ı^lenılennın Oda lar Bıılıg elınof bulunması 1)71 Butçe Tasarısının lBMMde go rasulmesı sırasında >l°<=tırılmış tır CHP Izm'r Mılletvekılı Ke mal Önder Bütçe Karma Komis vonunda Tıcarp' Mıkd 1 sı 1 1 çesı ıncelenırken vaDfıgı konuşn aıarda lısans te^cil vetkısmın Odalar Bırlıgır'ie nııa^ı sakıncslar u^pr ndt " " " 1° durmuş Bakand"n ne gıbı ted bnler alacakıannı sormustur GereK huKUınet pıogıan ınrla yer alan mal dariıgı karşısında l.amu kurulusları elıvle ıthaUta gıdılecegıne ılıskır hükum ge rek dunvadakı »nlıasvonun vtterınce denetım alrı ıda tutularnaması lısans ışlemıerı.ıın yenıncn tumavle lıcaıet B kanlısında toplanması ' e udaıar Bırlı*me kısmen ae olsa caiıinmış vetkır n gen alınnıasını bıı zorunlulc halıne gerırmiş.tıt Edmılen bıl,ıl°r halen Odalar Bırlığınm 200 mıljon dolaıın uze rınde bır ıthalatın tescıl veıkıs nı elinde tuttuaunu aostermekıedır Bu ıse, Oaala. Bırlıgı jono ımı ne egemen olan belli bır kesımın het*î Turk dış tıcaretmın ÇOK O nemlı bır bolümunu dıleaınc» etktleyebılmes.ne, hem de lısans tescıl ışlemlerı joluvla sagladuı buvuk parasal olanaklar savesın de tum ozel gınşım ve ozel gın şımm sıjasal alandakı etkınligt nı kendı amaçları doğrultustmda kullanabılmesıne solaçmaktadır tescıllennın devlet elinde oulun durulmavinı ,erektırdıgı ıfaoe ertılmoktedır ^v^ca aeçmi1 \ıi laı a bugun aıasında ıhracat gelırİPiınde aorunen entlssvon dan ielme sıskınlısın dov z ola rak ne olçude Turkıveve aırıp gırmpdıgı de kesmlık'e b hnme mekte deneîlenememektedır Fı vat tesrıllerının Ticaret Bakan lığında vapılmasıyla bu denetı mın de gerçekleşmesı beklenmek tedır vfarta) duklan Aramco şirketmden ıthdl ett klerını vanı Turkıve \e *ha ettıkleri pettol fıvatını uvsuıamada bızzat kendılerının saptadıkUrını belırtmışlerdır. Bıldırıldısıne gore bu şırketler dışarıdan uçunca bır ıhracatçının tavn ettığı bır fnata değıl, tcendı tavın ettirî en fıvata T"8 ş vapmaktadırlar Bu cJurımda bu şırkerlerın (Bız petrolu anA pahdh tıvata buıabıhvoruz » demek durumundp olmadıklan ııade »dılmıs'ır çandariı'mn Tedbirler alındı Başarılı genç memurlar (Bistararı 1 »tavfada) murıyetlere (egıtım ve ogretırn smıfı harıç) yüksek öğrenım >ap mış olanlardan daha aşagıdakı derecelerdekı memurların atan malannı kolajlaştırmıştır Oncekı kanun hükmunde 3 ve 4 dereceye atanacak olan memurlar da en az 10 jıllık bır memurıyet suresı aranırken bu sure 5 yıla mdlrılmiş 1 ve 2 derecelere ya pılacak atamalarda eskıden 15 >ıl olan memurıjet suresı ıse 7 yıla düşürülmüştlır Boylece genç yeteneklı ve baiarılı memurların ust kademelerde gorev alması olanağı saglanmıştır Kararnamenın bu hukmunün vünlrluk tarı ba, otekj malı hukumlerde oldu gu gıbı 1 3 197S olmavıp 1 6 1974' tU' Öte yandan ek ders görevl k o nusunu kapsaysn R9 madde es ki hükümde gorülen bazı kısıtla yıcı sınırlar kaldınlarak daha genelleştınlmıtır run bugun ıçın lehıne ı«e o derece esas alınarak ondan sonra kı ıntıbakı bılınen olçuler içınde \apılacaktır Ancak bazı sınırla malar konmııstur örneğın mtı bakı yapılan memurun derece ve kademeMnın emsalı bır memurun derece ve kademesınden yuksek olamıyacağı gıbı Ek geçıci 2 ve 3 maddelere gore ıntıbaklaıı venıden duzenlenen memurların bugun içın kazanıl mıs hak a.vhkları geçerlı mall hukum 1 3 1975 »arıhınde bağlıya cak yanı memurlar bugun ıçın hakettıklerı aylığı 9 av sonrasın dan alabıleceklerdır Baska bır devımle 9 a>lık fark odenmıve cektır Avrıca ek gecıcı 4 madde bu gun olmayan (mulga) bazı meslek okulları me^unlarının tntibaklarını esasa bağlamaktadır. Ek geçıci 9 madde 3659 savılı Kamu tktısadl Kurulusları genel mudur ve genel mudur yar dımcılannın, 657 savılı kanunun 59 maddesınde belırtılen istısnal memurluklardan yararlanabıleceğı hukmunu de getırmıçtır Tahsil durumu, memurıvet kıdemi v.b hususlara bakılmsksızın bu ku ruluşların genel mudur ve genel müdur y»rdımcıhkların«, tah sıs edılmış kadrolar Ozerinden a1ama vapılabılecektır Kerarnome, ek geçici 10 mad d* ile TRTve, 15 rtadde ıle 1\ vatro, opera bale ve ork'e^fra teknık personeline, 17 madHe ile Genelkurmav Mehter Bolıığu sanatçılarına veni intibak esasları eetirmi^tır ıŞçiMemur ayırımının kısa sürede çözümlenmesi istendı AN KARA, (Cumhurhet Burosu) Turk îş Başkanlar Kurulu ve yonetım kurulu uyelerının yaptıkları ortak toplantıdan sonra dün yavımlanan bir bıldınde ka mu personelıyle ilgılı son kanun gücündeki kararnamenın j e t e n kadar açık bulunmadığı ve işçi memur aynmına kesın bir çorilm getırmedigi belirtılerek «HU kumet Turk îs ın ışçıleri memur yapmak suretıyle temel demok ratık hak ve bzgürlUklerinden mahrum bırakılmalanna karşı son derece kesm bir vazivet ala cağını bılmelıdır» denılmıştır İşçı memur av,nrmnı vapa cak komısjonda Turk Iş ten de bir kişlnin bulunması ya da göruşunun alınması ıs'enılen bıldı nde asgari Ucretler konusu Uzennde de durularak, hükümetin bu konudaki gönisUnün neden olumlu karşılanmadığı açıklanmakta ve şovle denilmektedir «Belirtmelıyız ki TUrk işçi ha reketı, sosval haklardan durak lama yahut geriye gidıs nitelıgl taşıyan bır tutumu asla kabul etmeyecektir » TUrk U Başkanlar Kurulu ve yönetim kurulunun ortak toplan tısında halen 450 bin kışiyi kansayan toplu 1; sozleşme görüsmelerinin de kısa sürede bır sonuca baglanması, lsçilere de memurlar gibi haftada iki gün Izın yapma hakkı verümesi lstenmektedir Odalar Birliği Baskanı: «Özel sektör, davalarını gözünü budaktan sakınmadan savunacak qücte» dedi ANKAR4 Turkive Odalar v» Borsalar B11I1S1 Baskanı Sezai Dıblan Bırlık Genel Kurulu nun sona ermesı nedenivle bır açıl lama j apmı« «Ozel sektorun haklarını ve davalarını e*ı çetın sartlar altında bıle çozu nu budaktan sakınmadan savu nabilecek suçte oldugunu» soy lemıstır Ekonomık kalkınmavı bellı bir kesımin otesınde toplum davası olarak görduklertnı belırten Dıblan ekonomik alanda avıncı davranışlar ven ne bütünleştırıcı davranıslara ıhtıyaç oldugunu kaydetmış, bu arada gonüllü tasarruflan sa nayıe vbneltme yolunun ozel sektore kapanmasi halınde plan fıknnın temelınden sarsılacağı nı one sürmuştur öte vandan sirketın Turk • e r ^e karsı adeta bır kampanva açarcasına gırıştıklerı davranıs üzenne Turkive de petrol siKintısı o maması ıçın gereklı tedbırlerın alınmasına baslanmı^tır. Bu tedbırlerm aras nda Ipıaş, Batman ve Alıagadakı mıl • rafınerlerımızın tam kapasıte 1I9 çalıştınlması da ongorulmustur. tzmıt muhabirımızm bıldtrdi(hne »ore ÎPRAŞ'taki yetkılıler, Enerıı ve Tabıı Ka naklar Bakanlığı ıle TP\Onun daha onceden durumu bıldıklen ıçın gs reklı her 'urlf! fpdbırın VP kararın ahndığını sojlemışleıdır. Erim kendi döneminde Ege'de petrol arastırmasının sözkonusu edilmediğini söyledi 12 Mart sonrası Başbakanlann dan Prof Nıhat Erim Başbakanlığı döneminde Amenkan şir ketlerintn rvo'rie Tlirkive hesabına petrol arama isteSinde bulun duklan ve kendtlennin bu ıste*t reddettıği vniıınria çıkan haberlenn do8nı olmadıftını sövlemistır Kontenten Senathrü eskı Bas bakan Prof Nıhar Fnm bu konuda ozetle «Bılindığı uzer» enerjt lşlerı, Eneni Bakanlıjrınra vurutul'ir Ona bovle oır tc'lıf eelse o da bnyle bır M cıddî ve mümkun oorce Bakanlar Kunıl ıra bır teklıf halırds sıınar Ne Bakanlar Kurulu no de Mılll Güvenlik Kurulu b»vls bır teklıf kar=ısında kalnıamıştır Aksıne td'iıala'" asılsızdır» Fiyat tescilleri Ote jandan dış ticaret rejıml nın ıvıleştfnlmesı içın almması duşunulen bır dığer tedbir ıhra cattakı fıjat tescıl vetkısının Oda lar Bırhgınden alınarak Ticaret Bakanlıgında toplanmasıdır Tı caret Bakanı Fehim Adak ın uze rınde onemle durduğu bu konuda çok kararlı oldugu ogrenılmıstır 1973 vılı nısan ve aralık avlan arasındaM döneme ait rakamlar, ıthalat ve ıhracat farkının ıhra cat aleyhine büvUdüğUnü göster mektedır Gerçı 1972 ve 1973 yıl lan thracat tutarları bır bUyume göstermektedır Ancak, aynı bü yümerun ıthalât karşılığı dışarı ya donen dövizlerde de görünme si bir >ana, 1973 yılında ihracat tan sağlanan dovızlerdeki fazla lığın büyük oranda dünyadakı genel enflâsyonun bir sonucu ol duğu anlaşılmaktadır Devlet Plânlama Teşkılatınca yapılan bir çalışmava gore 1972 plında, top lam ihracatın yüzde 74Unü olus turan yirmi iki kalem ihraç ma lından 654 milyon dolar bağlan mış, aynı kalemler Uzerinden 1973 yılında japılmış ihracattarı ise 943 milyon dolar elde edildıgi gdrülmüştür Ne var ki, dolar olarak 1972 yılı sabıt fiyatlanyla 1973 yılı ıhracatmın sonuçları degerlendırıldığinde, 943 milyon dolar yerine 709 milyon dolar bu lunmaktadır Aradaki fark enflas yon farkıdır Kıdem (BaşUrafı 1 Sarfada) nasıl durenlenmesı gerektığı yolundakı konfederasyon gorüşünü şojle açıklamıştır Fon onerisi «Kıdem tazmlnatı prlm karşı hğı olarak kanunı bır fonda toplanacak paralardan ödenmelıdır Bu suretle hem ışçinın muhtemel tazmınatı garantı altina almacak hem de ulke ekonomisın n maruz Kalacağı büyük ve anı mall kri/le önlenecektır Hükümetin bu eorüş üzerıne eğilmesı ve problemı gerektiği olçude lnoeled kten sonra degısıkhge gıtmesını talep etmektevız Kıdem tazmınatı fstıfa rıalinde verılemejeceğı gibi hudutsuz j>onsuz şekılde ödenmesı de düşünulemez Memur ıkramıyelerı dahı hukukumuzda 15 maaşla sı nırlandınlmış bulunmaktadır Kıdem tamıınatı uygıılamasına d buna paralel şekilde 15 masşı geçemeveceğı hükmünün ver alması hem çalışanlar arasındaki eşıtlik hem de hakkanivete uy gun olacaktır Yahut memur ikramivelerinin de her yıl ıçm 31 gune çıkartılacağının hukumetçe açıklanması gereklıdır» Hafta tatili Kararnamenın 99 maddesınde jer alan memurların çalışma saatlerı de venl bir hükme bağlanmıştır Eskı mevzuata göre haf talık 39 saat olan çalışma, 40 «aate çıkiıılmıs ancak memura haftada ıkı gıin (Cumartesı, Pazar) tatıl yapması olanağı verilmıştır Yunan Dışişleri (Bastarafı 1 Savfada) Associated Press Ajansı nın haberıne gore, Tetenes Ege denızinde surdurulmekte olan Turk hava ve denız manevraları konusunda Ise, Turk hukumetinın Yunanıstan 1 daha onceden haberdRr ettığinı ve hukumetinin batt UHfakı işMrlıİl çerçev esinde buna izin verdlğinı de soylemistır Yunanistan Dışışlerl Bakanı1nın açıklamavı iki ulke arnsındaki gergınllğın artması uzerıne halkın heyecamnı vatıştırmak içın yaptıgı bıldırılmektedır Ote yandan, Cenevre den Beyrut a gıdken Atına Havaalamn da kısa bır mola veren Bırleşmış Mılletler Genel Sekreterl Kurt \\ aldheım 1 alanda Dışıslerı Bıkanı Spnıdon Tetenes karşılamıştır Bu göruşmede Yunanıstan ıle Tuıkıye arasında Egede petrol aranmas l^onusundaki anlaşmazhk uzerınde de durul duğu anlaşılmaktadır Bu arada Washıngton çıkışlı haberlere gore ıse, ABD yetkılilerı Amerıka'nın iki ulkenin sorunlarını dostça çozume baglayacakları ve sert bir diplomatik tesebbuse ıhtiyaç Kalmayacagı sörtısünde oldugunu belirtmıslerdır Sılfthlı bir çatısmava girerlerse Amerıka'nın Turkiye ve Yunanistan'a sılfth ıkmalinl keseeeğl tehdidinde buiunduîü volun da bır Lonflra gazetesinde çıkan haberi de Waihıngton dakı vetkı111er valan1«mı«iqrdir (\janslar) İ Cezalarda değişiklik Yenl kararnamenın getırdığl yenılıklerden bırısı de, hakkında memurluktan çıkarma karan ve rılen memurun sıcıl dosyası, dahıl bütün evrakı inceleme hakkı na sahıp olmasıdır Daha önce, tanık dınletme, soruşturma evra kını İnceleme savunma yapma gıbı tanınan haklar arasında sicıl dosyasını İnceleme olanajfı memura venlmemışti öte yandan, gdrevden uzaklaştırılan memura eskıden odenen maaşmın yansı, bu kararname Ile 2 3'e yükseltılmiştır. Yan ödemeler Kararnamenln geçici 4 m»1d'e^ıvle, yan odemeleri düzenleven 8 sayılı kararname vururlukten kaldırılmıjtır 1/3/1975 tarihlne kad»r, hangi isi vapan lara, hangı gorevde bulunanlara, hangl tnlktarda İS guçluftu, i' rıski va da temtnındeki guçluk rammı verileceîi, 1 temmuzdan bnce çıkarılacak olan Bakanlar Kurulu kartn ıle sap tanacaktır Bu arada kararnamede emek hlıkle ilgili hukum, kendı Utejii ile emekli olacak memurlara veni tntibak sonucu eld* edecekleri ka7anı)mıs haktan vararlanma olanagı vermemek tedir Yas haddi, malulivet ve olum nedenivle haklarınd» e mekli ıslemi uveulanan memur lar kazanılmıı haktan yararlandıkları halde, istejıvle emekli olan memurlara bu hak tanınmamıstır 12 sayılı kararname kademe ilerlemesini avlık esasa bagla\an, memurların terfilerine il'j km ve van orfemelerle ilgili hukumler ile (vürürluk tarihi 1/3/1975) memurlınn çalışma «aatlerini du7enleven hukviiı dmnda (vürurluk tarihi 1/7/ 1V74) tümuyl» yürürluğe glrmistir TIS, TürkIş ve Tarımİş'i suçladı ANKARA Turklje Topraksu Tarım Işçileri Sendıkası (TÎS) Genel Baskanı Mahmut Gunduzbey, Devlet Üretme Çift lıkleri'ne baglı 19 isjerinde uygulanan grevın kanunsuz oldugunu soylemistır Gunduzbev ışverenin mahkemeye basvurdugu takdirde vasa dışı grevin volaçtığı zararlan Tanm ts'ten taMnin edeblleceğinı ve >or»eticılerinın cezai mueyyidelere hedef olablleceklerını one surmuş, TİS'in >et ki alanındakı devlet çıftllklerinin 25 milyon karda, Tarımîş in brgutlendiğı çlftlıklerde Ise 8 4 milyon lira zararda olduğunu, bazı kısllerin sendıkal ıkbal ve çıkar çevrelerini hoşnut kılma hesaplarına işçıyi alet etme nin faturasını devlete ve yoksul halkımıza odettirmek çabasında olduklarını belirtmistir TUrk Iş'in son zamanlarda bir genel greve gıdeceği yolun daki haberleri «basiretsizlik çukurundan çıkmak istemeyen leri, gailet zincirlerine yeni bır halka ve bedbaht bir santaj a larak . sgerlendlrdıklerlnl» belir ten Gündüzbey, «Halktan yana Ecevit hükUmetini kösteklevici çabalan kınamıştır (THA) Enflasyon oranı Sö* konusu ylrml iki kalem İhraç ürünü içın, enflasyon oranı 1972 de 100 kabul edıldikte, bu oranın 1973 yılında 132 9 a ulaç tığı hesaplanmaktadır thracattaki bu durumun, flyat Kaldırıldı İzmir Barosu (Bastarafı 1. Sayfada) kındaki davanm da henuz inceleme safhasında oldugunu hatır latmış son olarak da Basbakan Ecevıt vt 136 arkadaşının Anayasa Mahkemesmde Af Yasası ıle ilgılı ıptal Istemlerıne degınerek şunları eklemıştır «Şımdl düşuncelerınl açıkla maktan başka bır suçlan olma dığına inanan bu msanlara yeni bır umut kapısı aralanmıştır Tum umutlannı Anayasa Mah kemesınm karanna bağlayan kı şılere, yenıden umut yoluila ışkence yapılmak ıstenmıyorsa bu kararın en kısa zamanda ve rılmesı gerekır Yukseıc mahke meden bu anlayışı beklemelr her Turk vatandaşınm en tabıl hakkıdır » Yeni kararname Ile vürurlüge konalan ek geçıci 2 ve 3 m»ddeler, memurlar arasında bugüne dek stıregelen intıbak ayncalıklaıma son \ermıştır Çeşıtlı nedenlerle, avnı görev, aynı öğr«nım, aynı kıdemde olmalanna karşın, daha dnce intibak durum ları ayncalıklar gosteren memur lar arasında bır esıtlık getıren ek geçıci 2 madde oğrenım durumlan değışmeyen memurlann ek geçıci 3 madde ıse oğrenim durumu değısenlenn derece ve kademelere intıbaklannı hükme bağlamıştır Bır memurun devlet sektorunde, ber ne kadroda olursa olsun geçen hızmetı, hukuki durumun saptanma tarıhı olan 30 111970 tarıhı ıtıbarıyle tahsil durumu gozonune alınarak 36 maddede s«ptanan derece ve kademe başlan gıç olmak kavdıyla degerlendırılmektedır Her uç yıla bır derece (ılk ve orta okullar 4 yıl) ve her vıla bır kademe olmak uzere ır.t.bakı sağlanan bır memur, hızmetıne gore bugun hangı derece ve kademej e yuk^elmışse, o derece ve kademe memurun kazanılmış hakkı olmaktadır Boy lece devlet sektorunde geçen butun hızmetler değerlenmls bulunmaktadır Aynca, teknık ve sağlık hızmetlerı smıfmda ozel kuruluşlarda geçen hızmetın dort te uçu ozel okullarda oğretım gorevhsı olanlardan Mılll Eğıtım de hızmete gırmış olanların ozel sektorde geçen hızmetlerının uçte ıkısı, avukatlıkta \ıne serbest hız metın uçte ıkısı ıntıbaklarda esas alınmaktadır , Yuksek oğrenım gormemış olanların yukselmelerı ıçın konan tavan 4 derecedır Yalnız bu gunku uvgulamada bu derecenın ustunde olan personel vardır Bu çeşıt personele, şımdı bulun duklan derece ve kademeden emeklı olabılmeleri ıçın kendılerı ne 31 S 1975 e kadar bır sur» tanınmıştır Ek geçıci 2 madde Yedek Su bav Okul donemı ıle erlıkte geçen surevı de ıntıbakh esas olan hızmet suresıne eklerrışt'r Ek geçıci 3 madde, 30111970 ten sonra tahsılıne devam etmış vuk'ek ogıenım gormuş memur ların bazı hallerde bugüne kadar uvgulanma\an ıntıbaklarma \eni bır açıklık getırmıs*ır Ba^ka bır devımle 30 11 1970 ıle 31 5 1174 ta rıh'erı arasında oerenım durum ları, ^ h a ılerı kademe ve daha vuksek derece alma olanagı veren memurlarm ntıbaklarını e«a *a baglamı^tır Bu madde, bır memurun hı? mette ıken daha y Vsek bır os renım gorduğu takdırde 36 mad dede belırlenen başlangıç derecelerıne gore ıntıbakının yapıl masını dngormektedır Başlangıç derecelerınHe^ hanp.'îi memu Ynnan ve Italya (Bastarafı 1 sayıada) gUnlük turıstık kruvazıyeler düzenleyen Yunan fırmaları, taşidıklor. yüzbmlerce turıstten kazandıkları dövızlerle son ikı yıl içınde Stella Solarıs Stella Oceanıs, Stella Marıs II, Aquarius, Meltemi. Aphrodıte, Orion Melina, AtalanU, Orpheus, Neptune, Jupıter, Apollo, Hermes, Atlas, Esperos, Jason Arganaut, Dolphı, Domanza, Semiramıı, lthaca gıbi yem yırmi iki gemıyı isletmeye sokmuşlardır 1973 yılında Istanbul a ftelen 203 bin 96 turistüı 108 bın 911'ını Onasıs, Nıarkos ve Sembros'un gemıleri taşımıştır Yunanh armatörlerden Chandris Pire Istanbul Kuşadası hattınm Ka.aıbler Haıti hattmdan daha karlı oldugunu görünce yırmı ıkı bın tonluk Panama bayraklı Regina Marıs yolcu gemisinı TUrkiye hattına çekmıştir Yunanlılardan sonra ttalyanlar ve Bulgarlar hayll etkin olmuşlardır ttalyanlar eskiden sadece iki gemi İle tstanbul'a turlst ta şırken Achille Lauro Eugenioo Ausonia gıbi transatlantıklerle Fiorita, trpınla Regina prima gıbi birçok gemlyi TUrkiye hattında çalıştırmaya koyulmuslardır Bulgarlar tek gemi ile başlattıklan Varna tstanbul sefer lerine sonradan veni yaptıklan dört gemivi daha eklemişlerdir Aynca isteğın fazlahğı karşısın da Sovyetler Birlı»ınden Osetıva gemisinı kiralavarak turist mev siminde tstanbul a çalıştırmakta dırlar Turk turizmınin gelişmesınden pav almak içın Sovyet, Yugoslav Fransız ve Alman gemilen bu vıl seferlerını artırmıslardır Denızvollan ılsıhlerı «Turkıve'ye turıst akını bızden çok vabancı deniz tasıyıcılanna yarar getiri vor Bunu önlemek içın küçuk gemılerden kurulu suratlı bır fi lo yaratmamız zonınlu hale gel di Yani filoda mevh farkı ka) dınlmalı seferler sadece tunzm mevsıminde olmalıdır Tek kur tuluş ^olu budurn demektedırler (THA> Ticaret Bakanı (BMUrafı 1 Sıaylada) Nedenleri • Talep artışlarının devam et mesıne rağmen, anormal hava şartlan ve prodUKtıvite düşüklü ğti gibi etkenlerle yaygın tüketim ve sanavj ham maddesi olan tanmsal maddelerin Uretıminin beklenilen düzeyde gelişmemesm den doğan arz vetersizliği, • Yoğun şehirleşme hareketi nın tuketıcı kitlesını arttırması, • Dafıtım sistemindeki organizasvon yeterstziıği, • Toplumumuzdakt tasarruf ve yatırım duvırusunun yeterince gelışmemiş olması, • Sanavncı ve tUccarların sü rumden kazanma jerine daha çok yuksek kâr msrjı ile çalışma egılımı, • Yabancı Ulkelerdekı fljat artışları nedeni ile ithal edilen ham maddelerin mamul maliyet lerını vukseltmesı • Yabancı paralardakl dalşa lanmîıar sonucu bırçok ülkeler ds sık sık vapılan devalüasyon ve rev alüasyonlar • Yabancı ulkelerdekı lsçılerin trans'er ettıkleri gelırlerin büyük bir kısmının tüketım hsrcamala rına kaym"»sı, • Faız, oranlarının yuk*ekligi» (THA) «Turkiye» kitabının yazarı basın toplantısı yaptı «Turkıve» kitabının vazan t vıçrelı cograf v a profeson. Werner Kundıg Steıner dun vaptıgı ba«ın toplantlsında Turkive vi anlatmış <En çok sevindığım husus, Türkıve'nın henuz tabıatla olan llgismi kesmemış olmasıdır Bu bizım gibı Avrupalılar içın çok onemlıdir» de miştir Turkıve'vı 50 vıldan beri tanıdığını belırten vazar, «Turkive»d"en «onra ikınci kitabmda Turkıve nın sadece turistık deâil iktısadi durumunu da el=> alacağtnı acıklamıstlr Patladığı zaman kendi kendini tamir edecek oto lâstiği yapılacak ADANA Hacı Omer Sabancı Holdıng, Lassa şirketinı kurmuş ve dunyanın en buyuk listık kuruluslarından olan Good1nch ıle anlaşma imzalamıstır Sabancı Holdıng bunvesın» dahıl pek çok şırketten bıri o lan Las«a'nın h'=se senetlerl İKİ gun içınde bıtmıs ve bır buçuk mılvar lıralık kurulu«u gerçek lestırmek uzere Goodrıch tem sılcılerı IManbul'a gelml'lerdıGoodrıch jetkıhleri Las^a vet kılılerıvle teknık bılgl muhen dı^lık ve marka kullanma hak kı anla<;malannı ımzalamişlar dır Yaklaşık olarak 600 bın metrekare alanı kaplavacak tesislerın vapımına onumuzdeki avlarda başlanacak ve kurulu? ıkı buçuk yıl içınde tamamlanarak uretime geçmiş olacak tır Lassa, butun araçlar ıçın radval ve konv an«ıvonel tıpler de vılda bır mılvon 210 bın mo torlu taşıt araçlan la<tıgi ımal edecektır. Bu konuda su bilgi verilmiş tır «Lassa Goodrıch ile yaptı«ı bu anlasma saveslnde hem Turkıve nın lâstlk ıhtıv acını kar«ılavacak bır tesisl gerçek İp^tırmekte ve hem patlamd ^aptıgında kendi kendini tamır den lâstiği Türkiveye lok nakta ve hem de tmal edecea rıaktor lâstiklerı le brnzmden • uzd« 10 tasarruf . aağlayarık Turk k jlusune hızmet etmek tedır» (THA) Galatasaraylılar «Pilâv Günü»nde buluştular Galatasaray Lısesi mezunları dun «Pılav GUnu» nedenivle bir arava gelmi«lerdir Li«e bahçesınde toplanan mezunlar bırbırlenne okul «ıratarındakl unvanlarıvla hıtap ederek sakalaşmıslar teneffus zılı çahn ca da bır oğrervcı gıoı okul bah çe«ıne kosmuşlardır Konferan« 'alonunda, eskı Basbakan Suat Hav rı Lrguplu ve Galatasarav Lısesi Mezunları Dernegı Ba« kanı Oguz tmregun un konuş rnalarından sonra eskı mezun lar, vemekhanede geleneksel pılav larmı vemışlerdır Ingiltere'de (Basuratı 1 savfada) Kajrolaktum Kimja Fabrıkasın dakı patlamadan sonra etrafa vavılan zehırlı ga2in çevre halkı nı tehdıt etmesı uzerine bdlgede bulunan üç köy ve bir kent halkı tamamen boşaltılmıştır Patlamadan sonra on hektarlık bır alanda başgösteren jangının devam ettığı bıldırılmektedır Ingıltere dekı patlamavla h& men aynı saatlerde Amerıka nın iluncı buvuk cephane fabrıkası havaya uçmus, patlama sonucu 20 milyon dolarlık zarar mevda na gelmış ve 100 kış.mn yaralan dıgı aç'klanmıştır Radford cia bulunan ve TNT ımâl eden faorikada meydana selen patlama bi rasmda çevredekı bazı bınalaı da havava uçmuş enkaz parçala n bır mıll aşan bır alana dağıl mıştır Bır ordu sozcusu bınala rın ozel yapısının can kaybını on ledığını söylemıştır Oncekl gun tıavaya uçan cep nane tesısl 1600 hektarlık bır a lanı kaplıyan Amenka'mn ıkıncı en buyuk cephane fabrıkası ıdı Pabrıka sıvil bır şırket tarai.r dan ordu adına çalıştınlmakta ve TNT roket vakıtı ve barut ımâ' eımekteydı Yetkılıler patlamanır •cdenıni saptamak amacıyla bır komısyonun kurulduğunu açıkla mışlardır. (D1S HABERLER SERVİSÎ) VEFAT Merhum Avukat îhsan Ak kor ve Makbule Akkor un oglu merhum Cemal Ofuzsoyun damadı Zehra Gun gor Cemıle Ertan, Fikret ve Metin Akkor'un fcardeşi, Mukaddes Akkor Engın Ergm, Levlâ Akkor'un amcasının oğlu, Celâl Gungör"ün kayınbiraderi, Ülker Gungor un davısı Tahır Soylu'nun vegeni Çetın Ofuzsov'un eşi, Istanbul Beledıyesl Personel Muamelat Şefı, Bir süre önce (Bastarafı 1 SayfaeU) mıştır Olav gecesı tek basına bır odaja çekılen Cumalı bır su re alkol aldıktan sonra bldürdüğü nışanlısının kendısıne hedıyt ettıgı «Zevneb'ım» plağını çalmış tır Cumalı Koşker daha sonra annesı ve kardeşıne bırer mektup yazmış ve vanında tasıdıg tabanca ıle başına ares ederek ıntıhar etmıştır Cumalı Koşker annesıne vazdı sı mektubunda «Anneciğim, sana <i;ç bır zaman ıvi evlât olama dım bundan sonra da olamıva "ağımı bıhyordum Sakın üzülmj ben Zeyneb'ımln yanına pdı vorum. Sız mesut olun» demış tır. (THA) İki yolcu otobüsü (Bastarafı 1 >avfada) nıevdana geldıği Delirtllen kaza da olenlerden Seher Ar<rüder N«7mıye Sendük Kadrive Esınen gın Sevım Bilgin Tülay Bilgın Melek Kınık Naml Şenbuk UP kimliHcn saptanabılmiştir I> rı»lı ve Vazılli DevlPt Hastanelc nn^ kaldırılan varalılar aasınrt« A kara Savcı Yardımcısı Talftt \nkan ın da bulunduğu bıldırıl mıştır. CEMAL AKKOR 2 6 1974 Pazar gunu geçırdığ; bır kalp knzınden kurtula mıyarak vefat etmıştır Cenaze=ı 3 6 1974 Pazartesi gunü (BUGÜN) Fatıh Camıınde kılınacak ıkındi namazını muteakıp Edırnekapı Şehıtlığıne kaldır laraktır Mevlâ rahmet evleye. AtLESt