Catalog

ÇlKCl! UYCAN YAYINLARI Sfcrtp gideceicfir! umhuri Ktırucusu: F/UNUS NADİ Yentfarlık YaSfudarı geneldağıtım:BATEŞ 49. yıl, sayı: 17480 Telgraf re mekruo adrezl: Cumhunyei lıUnbul Posta Kutusu: Mnnbul No: Î4fl T ı l t f o n l a r : İU 42 90 22 42 »6 22 42 97 22 42 9fl 22 42 *9 4 Nisan Çarşamba 1973 Varlık Yayjnevi yeni kitaplannı sunar: Dostoyevski: Budala, roman, TL. 15 Albert Camus: Sürgün, hikâyeler TL. 8 M. Basaran: Aç Harmanı. hikâyeler TL. 8 Talip Apaydın: San Traktör, roman, 3 baskı. TL. 10 Goethe: Genç Werther'in Acılan, roman, TL. 8 Dede Korkut Hikâyeleri TL. 8 Andenen: Karlar Kıraliçesi. TL. 4 (fiâncüık: 1577) 2233 CHP# AP'den daha ayrıntılı bilgi istedi ANKARA, (Cumhurtyet Btirmra) CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Cumhurbaşkanlığı sorunu. nun çözülmesi için AP tarafmdan yapılan onerüer hakkında daha etraflı bilgi istediklerini söylemij tır. Ecevit, dün Sğleden sonra Ankara'ya dönmüş ve doğruca T. B. M. M.'ne gelerek CHP Mület tyeclisl Grup Başkanvekilleri Hu. dai Oral ve Ahmet Durakoğlu ile görüşmuştür. Başkanvekülerinden AP'nın önerileri hakkında bil gi alan Ecevit, bu konuda junları •oylemiştir: «AFnin ynpOğı önerilerl» llgili olarak ne düçündüklerinl daha ayrıntılı bir bıçimde açıklığa kavuşmasım istedım. Bu önerilenn mnhtevasrnı yanı ne yapılmak istendiğıni ayrıntiü olarak bılmek gerekir. Bu amaçla Başkanvekillenmiz Hüdaı Oral ve Ahmet Durakoğlu'nu gorevlendırdım » Bülent Ecevit CHP Parti Meohsı toplantısına Cumhurbaşkanlıgı konusunda daha ayrıntılı bılgi götürmek istediğini de iîade etmiş, AP'nın önerileri ıİ8 ilgıli olarai şunlan d* aöylemıştir: Denum Ss. 7, S4. 4 de) Baykara: "Fiyat artışını kısa siirede önlemek mümkün değil,, ANKARA, (Cnmbnriyet Bürosu) CHP Genel Başkanı Bülent Ecevıt'in, fıyat hareketlerı ve isçi sorunları konusundaki eleştirüerıne, HUkuraet adına Devlet Başkanı Zeyyat Baykara cevap vermistır. Ecevıt'in, «Hayat pahalılığı; yılda yuzde 5 d'olaylannda artarsa, ekonoml İçin tehlike başlar. Oysa şımdi; bir yılda değıl, şubat ayında yüzde S arttı» şekhndeld sözlerine karşı Baykara, hayat pahalılığının en belirgin ölçCsünün; toptan esya fıyatlan endeksl değıl; geçinme endcksl oldujunu söylemiş, geçinme endeksinin, subat ayında Ankara'da yüzcfe l'den az; Istanbulda ise yuzde yanm olduğunu belirtmiştir. Baykara, fıyat artışlan konusunda şunlan soylemıştır: «Hükümet. ülkemızdeki fiyat hareketlennin hafıfe alınacak bır yanı olmadığını miıdnktir Konu üzerindeki çalışmalarını ve almması gereken tedbırl°ri zamanında tesbit etmiştır Şu rasını da açıkça bilmek gerekır kı; daha önce başlavan önemll fıyat artışlannı çok kısa bir surede tamamivle bertaraf etmek mümkün d'egildir Bu; zaman tedbır, gavret ve ba=iret ıştdir Hükümetın çalışmalan da bu yöne dönük olmu>;tur.« Ilâç tşverenleri ile Eczacılık Genel Müdürü tartıştılar Türkiye Ilâç Endüstrisi tşverenler Sendikası Genel Kurulu toplantısına davetlı olarak gelen Sağlık Bakanlığı Eczacılık İşleri Genel Müdürü Dr. Sadi Bılgınsoy ile ılâç sanayii temsılcilen, topluluk önünde ağır sözlerle tartıs mışlardır. îlâç fıyatlaruıı düzenleyen kararnameye ve Bakanlığın benzer ılâçlara yeni ruhsat vermemesine çatan konusmacılardan sonra soz alan Dr. Sadi Bilginsoy, daha yuksek fiyat isteyen ve yeni ılâç ruhsatı talep eden sanayicılerin kendı açılarından haklı olabileceklerinı soviemış, şoyle devam etmiştır(Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) SARAY POLtTİKASI DP'ye ööre AP önerileri sorunu çözümlemiyor koymadığını» «oylemi?, DP'nin yefkili organlarımn cevabının, bugun AP'ye ulaştıracağını bıldırmiştir. Cumhurbaşkanının TBMM uyeleri arasından seçılmesi yolundakı, «Anayasa'nın gosterdiğı normal çözum j'olu» olduğunu, «Şimdi çeşitli basa(Devamı S». 7, Sü. 1 de) ANKARA, (Cumhnriyet Bfirosn) DP MıUet Meclısi Grup Baskanvekili Hasan Korkmazcan, Cumhurbaşkanlığı sorunuyle ilgılı son gelişmeler üzerıne vertîiğı d'emeçte; «AP'nın, prensıpler uzerınde bir nabız yoklaması mahiyetindeki teklifleriyle jeni bir çozum yolunu ortaya «Partileri birbirine düşürmek» iddiası Son vıllarda iiçilere ek mali olanaklar saglandtğinı ve sosval guvenlik teribirlerının getınldigini sdyleven Devlet Bakanı, Ecevit'ın hükümetl suelayan ko nu<masına da çu cevabı vermiçtir: «12 Mart Muhtırasının gereği olarak kurulan hükümetımiz, hiçbır sıvasi partının ne yanında, ne de karşısındadır. Partllerarası ilişkilerın tamamen dışındarfır. Bu bakımdan; partilerl birbirine düşürmek ıddia«ı gerçeklere »vkındır.» Formül . ilUIenen Cumhurbaşkanlıjh srçimine bir anahtar .bulmak amacivle bir kaç •gündür üst üste toplantılar yapan AP başkanlık divaınnın üç avrı forrtjül üzerinde anlaşıp birinden birini beğensinler die öteki partilere sunduğumı öğreniyonız. Formüllerden biri pmrtilerin bir Parlamento üyesi üzerinde birleşerek başkanlık sorununn çözmeleri, ikincisi genel seçîmleri öne alıp Cumhurbaşkanı seçimini yeni Parlamentova bırakmaları, üçüncüsü ise Cumhurbaskanının doğrudan dojrruya halk tarafından seçimini sağlamak üze re gerekli Anayasa değişikliğini yapnıalandır. Birinci formül kuşkusuz en basit \e en doğal olanıdır. Ne var ki. sayın partilerimiz 13 Mart'tan bu yana bu formülfi bir türhi uygulayamamışlar, TBMM'nde yer alan 600 şu kadar sayın üyeden biri üzerinde anlaşmaya varamamışlardır. Kilitlenme olayi da bu anlaşmazlık sonunda ortaya çıkmış değil rnidir? Şimdi aynı forroülfl önermekle AP acaba Savın Gürler'e oy vermemek karannı değiştirebileceğini mi belirtmek istemektedir? Bu takdirde, öteki partilertien biri ile, özellikle ilk fründen beri Gürler'i tutan CGP ile işbirliğine girişmek. Cumhurba?kanlıp sorununu kolayca çözmpye yetecektir. tkinci formülün uvgulaıunan daha güçtâr. Cumhurhaşkanlığinın «münhal» bulundujhı, daha doğrusu başkanlık yerinde partili bir kimsenin oturduğu bir sırada. hele o kimse de seçimlere katümak durumunda ise bir süni Anayasara uymazlık sorunlariylc karçUaşacağımız günlerden beri hukukçular tarafından ortaya atıl maktadır. Bu koşullar altında genel seçimleri erkene almanın yurdumıızn siyasal çıkmazdan kurtarabileceği çok kuşkuludur. Kalıyor üçünci formül. tnancımıza görp, AP başkanlık divanınca önerilen formüller arasmda en avkırı, en akıl almaz olanı da budnr. Ne yapılacak? Gene Anavasa de£iştirilt>cek. Gerçi 12 Mart 1971 den bu yana 27 Mi|>is Devrim Anayasasiyle çok oynanmış. onun temeı ilkeleri bir hayli budanmıştır. Ama hiç değilse parlamenter bir nitelik taşıyan Anayasam'ızm buınine değin özüne dokunulmamıştır. Cumhurbaşkanınm halk tarafından seçilmesini sağlayacak bir Anavasa deçişikliği, her şeyden önce bizi parlamenter sivtemden ayırıp, başkanlık sistcmine kavdıncı bir nitelik tasıvacaktır. Bu sistemi u%snılavan ülkelerde. bilindiei jjibi Cumjıurbaşkanlarının penis vetkileri vardır. Ne denli Parlament» üstünlüej ilkesini korumaya » dikkat etsek de bövlesine bir deeisiftlikten sonra Anayasamızm temclinden sarsılmasını önleyemeyeceğimiz meydandadır. Cumhurbaşkanım halkın secmcsi ne demektir? Adavlar mutlaka Parlamento üieleri arasından mı rösterilerpktir. voksa Parlamento disı adavlar da seçimlere katılabilecekler midir? Her ne ohırsa olsun, doğrudan doğruva halkın oyuna başvuruldujhı bir baskan. Iık seçiminde bir büviifc partinin, Sıkıyönetim yasağına • aykırı hareketten yargılanan Kurtböke iddiaları reddetti CGP Başkanlık Divanının bildınsınde 25 Mart 1973 gunıi gazetemızde yayımlanmasıyle Sıkıyonetım Komutanlığının 51 nuraaralı bıldirisindekı Cumhurbaşkanlığı seçımıne ılışkin kayıtlamalara aykırı hareket ettıgı gerekçesıyle hakkında kamu davası açılan sorumlu Yazı Işlerı Müdünimuz Oktay Kurtböke'n:n yargılanmasına dun Sıkıyönetim 2 Numarah Askerî Mahkemesınde haşlanmıştır Mahkeme; Top. Kd. Bnb. Hayri Bayam'ın başkanlığında, Duruşma Yargıcı Kd. Bnb. Günay Gençer ve Üye Yargıç Kd. Yzb Gültekin Turan'dan oluşmuştur (Deramı Sa. 7, Sü. 1 de) Sıkıyönetim Kanunu ile ılgili tasarı "Gerekçesiz,, olduğundan Komisyona geri verıldi ANKARA, (Cnmhnriyet Bürosu) Anayasa Mahkemesının ıplal kararından sonra doğan bosluğu doldurmak amacivle hazırlaaan Sıkıyönetim Kanununun bazı maddelerinin deâiştlrilmesıyle llgili kanun tasarısı, dun Mıllet Meclısmde gorüşulurken, «Genel gerekçesi metınde bulunmadığı için», Komisyona ıade erfılmiştır. Grup sozcülerinin tasannın tümu üzerindeki konuşmalarında, DP adına Kubilay tmer, değışik liklere genel olarak taraftar olduklannı, ancak bazı kısımlara katılmadıklarını belirtmiş, CHP adına Yılmaz Alpaslan ise, getiri len değişikliklerin Anayasaya aykırı olduğunu söylemişür. Müll Savunma Bakanı Mehmet Izmen ise, savunduğu tasarının Anayasa Mahkemesinin karanna gore 14 Nisana kadar kanunlaşması gerek tığini söylemiştir. MAÇKATIAKt BÎR KLAKSON YASAGI İŞARETİ MEZARLlGA DOmTKTl^B. OYSA BURADA YATANLAR HEM KLAKSON CALAI\ HEM DE KURALLARA AYKIRI DAVRANMA OLANAGlNDAN YOKSUNDÜRLAR MEDENÎ ŞEHIRLERDE VİDANJÖRLE FOSSEPTİK BOŞALTMA I İŞLERI GÜNÜN EN ÖLÜ SAATLERINDE YAPILADURSUN... BÎZDE AKSİNE. BURASI BEŞİKTAŞ VE TRAFİGİN EN SIKIŞIK ANI | İmarİskân K 3 K 311.1(11 UQ l \ Q II11 t j I f UÇUŞA DEVAM, TRAFÎĞE SELÂM.. Adnan TAHİR Trafik aslında yabancı bir kelıme. Günun bırınde kalkmı*, sınır kapılarımızı aşmış, gelmif, önce sozliiklerımize bır gu:el bağdas kurmuş sonra da do! vermeğe başlamış bol keseden.. Haylaz, havırsız, aslını ınkar eden bır dol: «Trafık Müdürluğu, trafık memurluğu, tral:k ışaretlerı, trafık lâmbaları, trafik kuralları, trafık cezaları, trafık sınavları, hava trafıği, ksra trafiği, denız trafiğı. motorlu araç trafiği, havvanlı araç trafiğı, yaya trafiği hep bu kdktpn turemiş .. Ve de «Trafık Kargaşalığı » *** Istanbul buyük sehır, Istanbul guzcl jehır, Istanbul tarılıi «phlr. Fakat aynı olçude ba»ıboş, pıs ve pasaklı şehır. Çapdas uygarlık düzeyinin en gerısinde, toplumsal sorumluluklara metehk vermezliğın en ;lensinde. Istanbul'da mılyonlarca vatandaş yaşıyor. Tümü de çok sabırlı, çok sessız. Bır alıtapot doymazlığı ile vatandaşın âdeta kanını emerek alınan bunca vergıye karsın «lnsan Hakları Evrensel Beydnnamesı»ne meydan okurcasına, tutmu'lar, zorunlu hızmetlerı topyekun rafa kaldırmışlar. Mıllet bo.vnunu bukmus, kuzu kuzu katlanıyor sıkıntır.ın, rezıllığın «türlu çeşitli»sine. Hakkinızı aramak hevesıne kapılmayın sakın .. Çünku bu doğrultudakl ıddıa ve eğilimler ancak bir guldüru İçin ılham kaynağı olabilır: «Hakkımı ver Hakkı.» iüvet, Istanbul'da mıivonlarea vatandaş var. llgılılenn ılgisızliğınden oturu bıkmıç, usanmı;, dlrenme gucunu vıtırmış kım(De\amı Sa. 7, Sü 7 de) YER TAKSİM «SAGA DÖNÜLMEZ» İŞARETÎ EN AZ BİR YILDIR YERLİ YERINDE. FAKAT GÜNÜN HER SAATİNDE CANI ' İSTEYEN HERKES SAÛA DÖNEBİLIYOR. gecekondu fiyatına konut yapacak İmar îskân Bakanlığı Istanbul İl İmar Müdürlügünden açık landığına göre 1973 yıh sonuna kadar gecekondu önleme bölgelerinde 2030 adet nüve konut yaptınlacaktır. İl Imar Müdürü Beşir Düvenli'run bildirdiğine göre genlşliği 50 M2 yi geçmeyecek olan bu konutlar gerektığinde büyütülebilecek şekilde yapılacak ve mah>etl bir gecekondunun maliyeyetıni geçmeyecektir. Düvenli'nın açıklaması şöyledir: «Tuvalet, banyo, mutfak, antre ve 1 odadan meydana gelecek olan bu nüve konutlar muhtelif beledıye ve kendı dnleme bblgelerimizde daha önce vatandaşa dağıtılmış olan arsalarda vaptırılacaktır Bu binalann 500 tanesi için Alman kredısı elde edilmiş, 1530 tanesi için ise Bakanlıktan tahsıs yapılmıştır. Hazırlanan projeye gore bmalar 2527 bın liraya mal olacak, bunun 1012 bın lırası, arsasında nuve konut yaptırmak ısteven şahıs tarafından pesm olarak ödenecektır. Bu para da bugün bır (Devamı Sa. 7. Sü. 3 de) Universiteler; aday kaydına 12 Nisan'da başlayacak 1973 • 1974 öğretim yılında Üniversite, Akad*emı ve bağlı yuksek okullara gırmek isteyen lise mezunlarının aday kayıtlan, 12 Nısan Perşembe gunu başlayacak, 28 Nısan Cumartesi gunu sona erecektır. Ünıversıtelerarası Giriş Sınavı Komisyon Başkanhğından yapılan açıklamaya gore, unıversıteye gırmek isteyen lıse mezunlarının sınavları, 6 Temmuz günü yurt içinde altı (Ankara, Elâzığ, Erzurum, Istanbul. Izmir, Trabzon), yurt dışında uç (Lefkoşe, Bonn, New York) olmak üzere, dokuz msıkezde birden yapılacaktır. Devlet Mımarlık Muhenriislık Akademısıne gırmpk isteyen sanat okulu mezunlarının «navlan 5 Temmuz. Iktisadi Ticarî llimler Afcademilerıne girmek isteven Ticaret Lise«i mezunlarının sınavlan ise, 7 Temmuz'dadır. BAŞKEffT NOTLARI Şimdilik bahar doğada.: Fikret OTYAM ANKARA Başkent Ankara' ı >a doğarun bahar havası geldı.. | Afaçların çoğu çıçeğe durdu, kımı tomurcuklu. Patlamış kirru1 sı, güne karsı. Insana, herseye rağmen bır yasaraa kıvancı verıyor doga... Herşeye rağmen .. Ve yıne partılerarası temaslar gırla gidıyor, bir «temas» hastası oldu politikacılar bahardan mı acep? Liderler, liderlenn yardımcıları, yardımcılarının yardımcıları gunlerdıf temastalar... AP'nın yetkılı organları ardı ar(Devamı Sa. 7. Sn.» de; OLAYLARIN ARDINDAKİ BEBEKTE BIR TRAFIK BÜLMACASI. ETILER'E AÇHAN YENÎ YOLUN AGZI GOSTERILtYOR. FAKAT AYNI YONE DÖNÜLMEZ DİYE IKİNCÎ BIR İŞARET DAHA VAR™ Pompidou; 7 yıllık Devlet Başkanhğı siiresini çok ıızıın buluyor GERÇEK Değişen dünya ve biz,, bunalımların dışarıya yansunası oluyor bu tutum. Dunya kısa sürede büyük değisiküklere yönelmiştir. Şimdiden tam boyutlariyle kavrayamadığınuz bu değışikliğe Ugilerimiz ve dikkatlerimiz azdır. Hâlâ Ikinci Dünya Savaşı sonrasının Soğuk Harp döncmini hatırlatan sloganlarla dopdoluyuz. lkinci Dunya Savaşı sonrasında dış dünya ile birdenbire temasa geçen Türkije temel nedenlerini anJnyamadıği bir sarsıntı geçirmiş, Cumnuriyet tarihüıde yeni bir döneme girilivermiştı. tkinci Dünya Savaşı boyunca süren uzun bir Sıkıyönctim devresinden sonra girilen çok partili dönem, geçmişin bütün tepkilerini sergilemiş, çoğu kişi ve kurum farkına bile varmadan bu tepküeri yansıtmakta önemli roller oynamıştır. Şimdi de ıta yıh aşkın bir Sıkıyönetim devresini yaşıyoruz. Bu dönemde topluma etkili yayın ve propaganda, kendine özgu koşullar altında yoğunlasmıstır. Ne var ki bır toplum sonuna dek olağanüstü rejimle yönetilemez. Hem yöneticiler, hem yönetilenler adına geçici olan bu dönemden çıktığunız gün, hepimizi birtakun sorunlar ve ve sorumlar beklemektedir. Dıj dünya ile kopuk diyebileceğimiz ilişkilerimiz. bağlı bulunduğumuz Bati ülkelerinden gelen etkilerle birdenhire ">ğunlaşacaktır. Kısacası. dıs 1ünyanın gercekleriyle birden karşikarsıya geleceğiz. Üstelik 1974'le> * * • : • Senato; petrol ruhsatnameleri ile belge alma hakkını tekrar TPAO'ya verdi ANKARA Petrol Reformu Kanunu Tasarısmın maddelennı görüşen Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulu, dün, «devlet adına müsaade. arama veya ışletme ruhsatnamesivle belee alma hakkını» yeniden TPAO'nun tekelı ne bırakmıştir Bu sonuç. AP Senatöru Cemalettın Inkava'nın dpgistirse önereesı ü>erıne üçün cü marldpnın •»eoirı komisvonun önerdıgı şekilde deŞıl. Millet Mec lisi'nden geldığı gıbi kabul edıl mesi Û7erıne sağlanmıştır Bu dp**"' ' "'e hükümet karçı çıkmış, komısvon ise tnkava'nın YİĞİTÜK DESTAMARI ALİ PÜSKÜLLÜOÖLÜNUN YAZDIĞI, TARİHİMİZDEN ALINMIŞ 7 YİĞİTLİK DESTAJNI. CGP'nin Senatör •sayısı artınca CHP'li Atalay Baskanvekilliğinde.i istifa etti ANKARA. (Cnmbnrivet Bürosu) CHP Kars Senatöru Sırrı Ata lay, C. Senatoiu'nun dunku bırlesimınde Cumhurıvet Senatosu NADİR NADt Başkanvekıllığınden ıMlfa etti(Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) l (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Mart arının başlangıcından bu yaca Türk basını bir konuyU uğrasıyor: Bu konu Cumharbaşkanlı;ı seçimidir. 12 Mart 1971'den bu yana da anarşi, Sıkı>önetim mahkemelcri, siyasi kombinczonlar ve özgürlük kısıtlamalarının tartışmaları dışında pek az şeyle meşgul oldnk. Daba çok kendJ içimize PARİS Fransa Devlet Başdönük bir hesaplaşmanın çalkanı Georges Pomptdou, son sekantdannı yaşıjoruz. Ne var çım dönemiyle yenılenen Fransız Parlamentosunun açılış toreni ne kı bu hesaplasına siiresinde dış deruyle dun yayımladığı mesajın j dünya ile Ugilcrimiz kopuktur. da, '1 yülık Cumhurbafkanlığı Avrııpa Konseyi yetkili organsüresinin çok uzun olduğunu» belsnnda kendimizi savunmak; de; lirterek, bu s "nin kısaltılmamokrasiye, özçurlükJere, Batı'ya sından yana olduğunu bildirmişbağlı oldufumıızu ısrarla ileri tir sfirmek: re Avnıpalının karsıPompidou; rnesajmda; «Yedi yıl' sında Avrupalı olduğumnzu isIık görev süresinin, beşincl Cum patlamak gibi garip bir tutuma huriyetin yeni kurumlanna u>ina bulunuyonız. jçimizdeki dığını kendı tecrübelerimle gör müş bulunuyorum» demiştir. I (a.a. THA) 1 TPAO'ya sımrsızlık Estergon kalesi, Tuna bovlan.. ve binlerce vigit akıncının öyküsü.. (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Tasarının 50. maddesinde de Yepyeni bir anlayışla yaSenato Geçici Koınisyonunca vapılan bir deeisiklik benimsenezılmış 7 destan «TURrek. evvelce 16 nlarak «apt^nmır A H M E T olan TPAO'nun qrama hakkı, sı i HANOCLÜ nırsız kabul edılmıştir. BEY» le bugün 4. sayfaTssannın maddeleri üzerindeki mızda hasladik. görÜ5meler, boylece tamamlanmıştır.