Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CUMHURÎYET 20 Nisan 1973 CUMHURİYETEKONOMİ Reform Komisyonunun karşı çıktığı Holdingler Tasarısmı Melen son anda Meclise sundu Melen Hükümetinin göreve devam etmeyeceği anlaşıidıktan sonra TBMM'ne sunduğu reform tasarılan arasında Kamu İktisadl Teşebbüsleri Reform Tasarısı da yer almıştır. Mevcut durumda hiç bir değişiklik yapmayan ve bugün de Bakanlıkların kontrolu altında olan kamu teşebbüslerini yine ilgili Bakanhklara bağlı holdingler hsiine getiren tasarı hakkında bazı Bakanlık ve kuruluşların görüşlerini almak imkânı olmamıştır. Melen Hükümetinin reform tasansı haline getirdigi sektör holdingleri düşüncesine Mayıs 1971 tarihinde Başbakanlığa bağlı olarak kunılan Kamu İktisadl Teşebbüsleri Reform Komisyonu karşı çıkmış ve bütün teşebbüsleri lçine alan tek holding kıtrulması için rapor hazırlamıştır. Melen Hükümeti, 2.5.1971 tarih ve 7/2361 sayılı Bakanlar Ku rulu Kararnamesiyle kunılan reform komisyonunun raporunu dikkate almayarak kendj reform stratejini hazırlamıştır. Bu stratejide «Değişiklikler mevcut düzeni aksatmayacak şekilde ve belli bir süre içinde yapılmalı; böylece reformun sarsıntısız olması sağlanmahdır» denmektedir. Bu reform anlayışına uygun olarak da şu yenilik getirilmektedir «Mevcut îktisadl Devlet Teşekkülleri ve bu nltelikte olmayan Kamu Teşebbüsleri sektör eerekleri eözönünde tutularak Devlet Holdingleri bünyesi içine almacaktır. Bu yapılırken mevcut sistemîn aksamadan yürümesine dikkat edilecektir.» Sektör holdingleri sadece 1?letme faliyetlerinde yetkili olmaktadır. Yatınm kararlan, yine Bakanlıklarda kalmıştır. Holdinglerln özel ve yabancı firmalarla müşterek işletme kur maları ise Bakanlar Kurulu karanna bağlanmıştır. Tasarı rr.evcut Bakaniıklara ilâve olarak bütün kamu teşebbüslerinin üstünde Başbakanlığa bağlı bir «Devlet Teşebbüsleri Genel İdaresi» kurmaktadır. Devlet memurlan rejimi içinde çalışacak olan bu idare kamu teşebbüslerinin yönetimini Bakanhklarla paylaşacaktır. Devlet Teşebbüsleri Genel îdaresinin denetimini Sayıştay: devlet holdinglerinln denetimini isc Yiiksek Denetleme Kurulu yapacak tır. Devlet Yatırım Bankasmdan Sadık BaMacıoğlu, Başbakanlık eski Müsteşarı Haldun Derin, Hazine Genel Müdür Yardımcısı Kaya Erdem, Maliye Müfettişi Yıldırım özdamar, TKÎ Genel Müdür Yardımcıs Atilla Aybay, Doç. Dr. Dündar Sağlam ve Türk Otomotiv Endüstrileri Genel Müdürü Kenan Onat'tan kurulu reform komisyonu sektör holdingleri kurulmasına şu çerekçeyle karşı çıkmıştır: «Sek tör holdingleri kurulduğu takdirde, dünyanın her yerinde ve özellikle ülkemizde daha büyük ölçüde şikâyet konusu olan siyasl müdahaleyi önleyicl bir mekarüzma kurulamayacaktır. Sektör holdingleri kurulduğu takdirde, bunların ayn ayr: Bakanlıklara bağlanması öngörülmektedir. Bu Ukdirde müdahaleyl önlemek içln, kanunl&ra hüküm konulması yetersiz kalmaktadır.» Reform Komisyonu, tek holding ilkeslni ise şöyle savunmustur «Tek holding, kamu teşebbüsleri yönetiminde fazla kademeleri ortadan kaldıracak bir mekanizmadır. Teşebbüsler müessese ve iştirakleriyle esasen birer holding niteliğinde olduklanndan. tümünü bîr araya getirmeyen holdingler gereksiz bir kademe olmaktan ileri gidemeyecektir.» Bunu destekleyici olarak şu görüşler de ileri sürülmüştür: «Tek holding alternatifi, kamu teşebbüsleri için uygun bir sistem olduktan başka, asll görevlerinı ihmal edip kamu teşebbüslerine kanun sınırlarını aşarak müdahaleyi alışkanlık haline getirmlş olan Bakanlıklann esas faaliyet alanlarına vönelerek kamu hizmetlerini daha tyl yapmalarına imkân hazırlamak suretiyle de yararlı olacaktır.» Melen Hükümetince kabul edilmeyen Reforrn Komisyonu önerileri arasında fîyat tesbit politikası da yer almaktadır. Komlsyon bu konuda şu temel ilkeyi geliştirmiştir: «özel sektör de devlet teşebbüsüyle aynı malı üretiyorsa. Devlet hem öze! hem de kamu kesimmi kapsayan bir genel fiyat politikası güder. Devlet yalnız devlet teşebbüslerinin mal ve hizmetleri için fiyat tesbit etmemeli ve bu konuda özel fcesimle kamu kesimi arasında ayran yapmamalıdırj> Refornr Komisyonu, yurt içi üretiminin yetersizliğı halinde uygulanmasi gerekli volu şöyle tesbit etmiştir: «Yurtiçi mal talep ve arzının dengeye getirilmesi amacıyle yurt riışmdan yapılacak ithalât, o malı yurt İçinde Ureten devlet teşebbüsü tarafından yapilmalıdır.» 40 YIL ONCE CUMHURİYET 20.4.1934 JAPON TEHLİKESİ APONYA, Avrupa devletlerinin kendi aralannda didinmelerinden ve Amerlka'nın iktisadl buhranla meçgul olmasından istifade ederek üzakşark'ta Avrupa devletlert ile Amerifca'nın nüfuz ve hftkimiyetlerine son vermek karanndadır. Çin hükümetine yardımda bulunmak üzere mllletlerarası borç para verilecektı. Japonya hükümeti bunu siddetle reddetti. Çin'e ancak kendisinin mal! yardımda bulunabilecegini bildirdl. Japonya"mn bu hareketi Çin devletini kendi mall kontrol ve himayesl altuıda bulundurmak arzusundar) ileri gel I mektedir. Bundan başka Amerika'nın Çin işlerine kanşmamasım ve Pilipin adalanndakl istihkAmlan yıkarak burasmın askerden tecrit edilmesini do istemektedir. Amerika Hükümeti de Çin'e verdiği bir bildiride şöyle demektedlr: «Şimdive kadar yaptığımız gibi Japonya ile aramzda çıkan anlaşmazlıklann nalli 1çin bizlm vardımımıza dayanmaymız. Eğer Japonya haksıa olarak gayrl tnsanl harekette bulunursa Japonya nezdinde müracaatte bulunabiliriz. FaY * sizln tsteğiniz üzerine bir şey yapamıyacağımm bîldirtriz.» BULMACA t 23456789 ni başkasından üstün ve değeril tutma duygusu Duygu. 9 TERSÎ bir olaydan çıkan veya doğan bir başka olay, sonuç Kimyada ötanın slmgesi. YUKARDAN AŞAGlYA: 1 Müşterek kanaatler etrafında birleşenlerin aralannda kurduğu siyasal topluluk Azotlu gıdalann yandıktan sonra vücuttan ldrarla dışan atüan artığı. 2 Denizcilikte başka tekneye sahile açık durma komutu Bir çeyln en kenan. 3 Ot yığmı Dili Hind Avrupa dil ailesinden olan ırfc. 4 Kankocadan herbiri Yüzü gülmez, acımaz, zalim mânâsina (EskJ bir Babil bukümdanmn admdan). 5 TERSt kimyada mangenezln slmgesi Psi kolojide. zihinde beliren bayâl anlamına. 6 Bir şeyin çaüşmaz halinl düzelterek onu esld işlek haline getirmek. 7 TERSÎ keçi yolu. 8 At üzerind* değneklerle isabet ettirerek sırasmda çok sert olarak oynanan bir at sporu. 9 TERSÎ filika büyüklüğündeki küçük vapur Kimyada silisyumun simgesl. DÜNKt» BÜLMACANIN ÇÖZÜMt): SOLDAN SAGA: 1 Gürültü. 2 övün. Erek. 3 Tek, lmecE. 4 üyüB. 5 Şahin. 6 Üs, Lâhana. 7 oniP, Zor. 8 Ayin, Kıta. 9 Namaz, Bah. YUKARDAN AŞAGIYAT 1 Götüru. An. 2 Üvey, Soya. 3 Rüküş, Nlm. 4 Ün, Ballna. 5 Haf. 6 , Tembih. 7 Üre, Nâzır. B Ece, Nota. 9 okE, çaraH. YORUM Yalçın KÜCÜK Talu, AP'nin politikosını hızlandırdı Iç ticaret hadlerinde tarım aleyhine dönüş oranı sadece 1972'de yüzde6 oldu TA&MSAL V£ SMAYİ ÜRiJNLERİ FİY4TUKINPA ARTlŞ YÜZDELERİ 424 SOLDAN SAGA: 1 Yeni blr bulgu, lcat veya tek elden yapıunası Istenen bir iş içln verilen gedik müsaade, resml bak. (Yabancı düden). 2 Blr şeyl tekrar ede ede onu kolaylıkla yapmak yapabilmek melekesini edinmek yadırgamaz uyar bale gelmek. 3 TERSİ kış meyvalanndan Ateşe dayanıklı tabakalara ayn labilen seffaf bir mlneral. 4 Bir malın, taşıtın bir memleketten başka bir memlekete giderken aradalü başka üçüncü bir ülkeden geçmesl haU. 5 TERSÎ belli bir kurala gör« meydana getirilen ve kulakta haz uyandıran ses dizisi, tarz, tempo, melodi (Yeni dil) Hind asili. 6 Bir nota Anası ile babası arasında resmî evlilik bağlan olmayan çocuk veya ağacm kökünden süren biten sürgün. 7 Tam dlrekli, üç direkli yelken gemilerinde tekmil direkler ve üzerindekl donamma denizcilikte verilen lsim. 8 TERSt lnsanın kendi Bayar'dan Talu'ya Yıl 1930. Dışardan gelen büyük bir bunalım içerdeki dengesizjikle birleşcrek Türkiye'yi etkisi altına almış. Toplumsal rahatsızlık yaygın. Önlemek için önce bir parti ortaya atıldı. Ama muhalefeti kontrol etmek yerine, daha da büyümesine yol açtı. Serbest Fırka kapatıldı. Fethi Okyar. siyasi karyerinin sonuna razı olarak postunu kurtardı. Devletçılik bir çare olarak ortaya çıktı. Tüccarımn, ithalâtçısmın, sanayicisinin itirazı yoktu. Tek endişeleri radikalizmin daha ileriye gitrnesi. Bunun da yolu bulundu. Istanbul'a daima güven vermiş olan îş Bankacı Celâl Bayar Ticaret Bakanı olarak devletçilikten sorumlu oldu. Sonra da Başbakan. Yıl 1970. Yine toplumsal rahatsızlık. Muhtıra ve reformlarm gündeme alınması. Reformlara, özellikle sanayicilerin itirazı yok. Hattâ istekli. Ama ya radikalizm kontrol edilemezse? korkusu yaygın. îş çevrelerine güven vermek gerek. Erim'in gençliği, içerde ve dışarda. 1930'larda geçti. Kendisini reddedercesine Merkez Bankası Müdürü ve iş çevrelerinin güven kaynağı Naim Talu'yu Ticaret Bakanı yaptı. Sonrası malum. Benzerlik bu kadar. Bayar, bir halk hareketinin içinden geldi. Bir asker sıvil örgüt olan İttihat ve Terakki'de yetişti. Talu, Merkez Bankasma küçük bir bürokrat olarak girip büyük bir.biirokrat olarak çıkü. Türkiye'de, bilmeyerek ya da is çevre lerine yaranmak için bflerek, en önemli sorunun bürokratlar ol duğunu ileri süren «Uericüerin» kulakları çınlasın. Resmî biyografisine bakılacak olursa bankacılığın dısında tek ilgi alanı Hava Kuvvetleri Vakfı olmuş. Bir Ordu müdahalesi, Bayar'ı iktidardan düşürdü. Bir başka Ordu müdahalesi Talu'ya Başbakanlık yolunu açtı. Önemli bir değişme. Bunda ne Bayar'm ne de Talu'nun rolü var. 50 yıllık Cumhuriyet tarihinde Türkiye yerinde sayacak değildi. Her şey değişecek. Bayar, kütlelerin içinden geldi. Hattâ biraz solculuğa bile bulaşmışhğı var. îsmet Paşa, çok sıkıştığı zamanlar bunu bir tehdit olarak Bayar'a karşı kullandı. 1957 seçimlerinde, Cebeci çayırında «bana yeşil ordunun defterlerini açtırmasınlar> dedı. Anlayanlar. gerekli olanı anladı. Talu, halk kütleleri için bir meçhul. Sadece bağlanü ve zaaflanyla iş çevrelerinde tanınıyor. Talu'nun tek şanssızlığı bu değil. 1945 yılında toprak reformuna karşı olmak Bayar'a iktidar kapısmı açtı. Talu'nun. reformlara karşı çıkarak iktidara gelse bile kalma şansı yok. îş çevrelerinin Melen'in gidişinden duyduğu üzüntü, Talu'nun gelışinden duyulan rahatlamayla mukayese edilmeyecek kadar fazla. Talu'ya, iş çevrelerinin adamı diyorlar. Bir anlamda haksızîık. Peki Melen neydi? Melen'le Talu arasındaki. fark ne? Melcn, iş çevrelerinin iktidara oynayan kesimi olan sanayicilerin isteklerini, diğer kesimler karşı koysa da yerine getirmeye çahşü. Kütlelerin sırtından sağlanacak ödünler konusunda aralarmda fark yok. Ama Talu, bankacılann ve büyük tüccarın sır tından sanayicilere ödün vermeye niyetli görünmüyor. Sanayicilerin. çok istedikleri teşvik tasansını bunun için imzalamadı. Sanayicilerin çok istediği bu tasan bu nedenle «protokola» alınmadı. Bayar'm da, Talu'nun da asıl janssızlığı burada. Omuzuna yeni yük almamaya kararlı halk kütlelerinin karçısında toprak ağası, tüccar, ithalâtçı, bankacı ve sanayici kendi iç kavgasını vermeye mahkum olacak. Bu ise, iş çevrelerini zor günlerin bek lediğinin işareti. Tabiî Demiren de. Demirel, bunun farkuıda. • llle de sıkıyönetimli seçim» diye tutturmasından belli. Bu yüzden bir panik havası içinde Demirel'i tebrik için AP'lilerle yarışanlann biraz sabırlı olmasında fayda var. AS> ( 1965197O ) AP İKTÛUJU PÖMEMİ TALU'HOH TIOUZET 8,4*4 NU&» C 797? ) Sanayi Tarım fiyat dengesi tarım aleyhine değişti i^Tarımdan Başbakan Naim Talu, fiyat politikasmdan en çok sorumlu bakanlık olan Ticaret Bakanlığının başına geldiği 1972 yılı başından itibaren AP iktidarının tanm ürünleri fiyat politikasım izlemiştir. Tarım ürünleri fiyatlarını, diğer ürünler fiyatlarına göre daha az artırarak den genin tarımcılar aleyhine dönme si şeklinde beliren bu politika, Talu'nun görevde bulunduğu sürede hız kazanmıştır. Grafikde, son 10 yılın üç ayrı dönemine ait tanmsai ürünler ve sanayi ürünleri fiyat artış yüzdeleri ayn ayrı görülmektedir. Birinci dönem, AP'nin iktidara gelmesinden önceki. ekonomik bakımdan normal jnllar sayılan. 19631965 yıllarını kapsamaktadır. Bu dönemde ta rımsal kökenli ürünler fiyatlarının artış oranı, sanayi kökenli ürunlerin fiyatlarının artış oranından daha fazla olmuştur. Böylece, tanmcılar daha pahalı satarken daha ucuz alım yapan bir duruma geçmişlerdir. AP'nin iktidarda olduğu 19651970 yıllan arasında denge tersine ve sanayi malları fiyatları lehine dönmüştür. AP iktidan döneminde, tarımsal kökenli ürunlerin fiyatlan, sanayi kökenli ürunlerin fiyatlanndan daha az artmıştır. AP döneminde, nisbi durumlanru lehlerine çevirenler sanayiciler olmuştur. 12 Mart'tan sonra bu egilim büyük bir hız kazanmıştır. Gerek 1971 ve gerekse 1972 yılların da sanayi ürünleri fiyatlan daha hızh artmıştır. Fakat 1971 yılı bir önceki yılda yapılan devalüasyonun etkisinin en çok bel li olduğu yıldır. Devalüasyonun da etkisiyle artış en çok sanayi ürünlerinde ortaya çıkmış ve bu dengesizliği bir ölçüde azalt mak için birinci Erim zamanm da belli başlı tirünlerin taban fiyatlan yükseltilmiştir. îkinci Erim hükümeti zamanında bakan olan Naim Talu, 1971 yılın da taban fiyatlanmn arttmlmasını enflasyonist baskıyı şiddetlendirdiği gerekçesiyle sık sık eleştirmiştir. Talu'nun Ticaret Bakanı olduğu 1972 yılında den ge, AP iktidan zamanında oldu ğu gibi tanm aleyhine dönmeye devam etmiştir. Fakat 5 yıllık AP iktidan zamanında iç ticaret hadlerinin tanm aleyhine dönüş yüzdesi 11.4 iken, sadece 1972 yılında bu dönüş yüzde 6 olmuştur. Tarımsal ürünler fiyat politikasmda önemli bir manivela olan taban fiyatlan ve destekleme alımlan konusunda, daha hız h veya yavas olmanın dışında. Başbakan Talu'nun görüşleriyJe AP'nin görüşleri arasında fark j'Oktur. Ticaret Bakanı iken Talu, görüşlerini şöyle özetlemıştir: «Bu alımlann büyük bir kısmı için Merkez Bankası kaynaklanna da başvurulmaktadır. Bu husus da likıditeyi arttirarak ekonomiye enflasyonist yönde baskı yapmakta ve bunun sonu cu olarak da fiyatlar genel sevi yesi yükselmektedir.» Taban fiyatlan ve destekleme îlımlarını bu şekilde değerlendiren Talu, alternatif bir politika olarak şöyle bir teklifle ortaya çıkmaktadır: «Zaten üretici gelirlerinin arttınlmasında, yüksek fiyat politikasmdan ziyade, çiftçiye ucuz üretim olanaklan saglayacak olan, ucuz kredi, modern tanm metodları ve üretimi arttmcı gırdilenn ucu/a temini daha dogru bir yol olarak kabul edilmelidir.» 12 Mart'tan sonra AP'nin «göl ge kabinesinde» Ticaret Bakanlığı yapan Nuri Bayar ise aynı konuda şunları söylemektedır: «Taban fiyatlan hem köylünün emeğini değerlendiren ve hem de endüstriye pazar hazırlayan bir politika olmalı. Bunun başka yollan da var. Biz tekrar görev alırsak bu yoüan deneyeceğiz. Türk köylüsünün üretim girdilerini ucuzlatacağız. Kooperatif ler aracılığı ile de buna çalışacağız. Makina, tohum ve benzeri alımlarda sübvansiyonlar getire ceğiz. Tarımda üretim maliyeti ni düşürerek taban politikasının alanını daraltacağız.» RADYO: İSTANBUL 05.55 06 00 06.05 07.00 07.03 07 30 07.40 07.45 0800 08.10 08.30 09.00 0915 09.30 1000 10 05 10.25 1040 1140 12.00 1210 12.25 12.40 13.00 13.15 14.00 14.15 14.30 14.45 15.00 15.05 15.20 15.45 16.00 16.30 16.45 17.00 17.05 17.20 17J0 Açıhs ve program 19.00 Haberler Haberler , » 19.30 Dini sohbet Kur'anı Kerlm 19.40 Saz eserleri Köye haberler 19.55 Blr varmıs Türküler, O. havalar* 2000 Radyo tlyatrosu ' Haberler 21.00 Haberler Günün programlan 21.15 Türküler geçidl , Sabah müzigl 21.35 Sarkılar Çevremizde bugün 21.55\ Hafif müzlk Ünlü yorumcular 22.00 Reklâm programlan Beraber sarkılar Haberler 2300 Besteciler Besteler Hafif melodiler Hayatın İçinden Öyküler Sabah türkülerl 23.45 Hafif Betı muzlği Haberler 24.00 Gece ve müzik Arkası yann 00.55 Haberler G. Kasacı'dan »ark'lar 01.00 Prograra ve kapanıs Okul radyosu ÎSTANBUL İL İki sesten türküler Haberler . 16.55 Açıhs ve program R Sönmezocaktan sarkılar T700' Haberler Küçük orkestra 17.05 Diskoteğimlzden Türküler ftecidl 17.30 .KÜçük konser Haberler 18.00 Gençlere müzik Yemek müzigl 18.30 Senfonlk müzik P. Kövenç'den sarkılar 19.00 Trompeust Al. Hlrt ve Marty Hafif Batı müziği .' • Palchom A. Ekber Cioek'ten türküler .19.30 Günümüzün melodflerl Rıza Rit'den sarkılar 2015 Akşam konseri Haberler 21.00 Besteciler ve yaşantıları R. Şenses'den türküler 21.30 Albert Klng'den melodiler Ülkelerden müzlk 22.00 Haberler Sarkilar 22.10 Türk bestedleri Küçük konser 22.40 Sandle haw söylüyor ' • S. Deran'dan sarkılar 23.00 Caz müziği Çay saatl 23.30 S. Mendes ve Brasll Haberler 66 Topl. Günden güne 24.00 Gece içnl müzlk Kadınlar faslı 0055 Haberler Reklâm programlan 01.00 Program ve kapanift • > alman verginin arttırılması tarım sektörü için yıkım olacak,, EKONOMİK SÖZLÜK Şili'de devletleştirilen tesislerden dolayı sigorta şirketleri ihtilata düştü Amerikan hükümetinin, Amerikan firmalannın yabancı yatınmlarını sigorta etmek için kurmuş olduğu şirketle ITT arasında, Allende'nin Şili'de de\'let leştirdiği ITT yatırımlan konusunda ihtilâf çıkmıştır. Bir k°mu kuruluşu olan sigorta şirketi, nT'nin istediği 92,5 milyon dolarlık sigorta T»delinin ödenmesini, ITT'nin CIA ile birlikte Allende'nin seçilmesini önlemek için hazırlamış olduklan planla ilgili senato araştırması sonuçlanıncaj'a kadar ertelemiştir. Denizaşın özel Yatırımlar Korporasyonu adındaki sigorta şirketi bundan iki yıl önce Ame rıkan yasama organının kararıy le bir kamu kuruluşu olarak doğ muştur. Sigorta şirketinin amacı, K gelişmiş ülkelerdeki AmeriE; tom yatınmlarını iç savaş ve millileştirme halinde karşılaşı{lzcak kayıplara karsı sigorta etmektir. Denizaşın özel Yatınm lar Korporasyonunun (OPICT şu anda sigortaladığı denizasın yatınmlarla ilgili poliçe tutan 2.5 milyar dolan aşmış durumdadır. Sigorta edilen yatınmlar 90 ülkej'e yayılmıştır. En büyük si porta işi, Jamaica'da boksit ma der.lerini isleten Amerikan şirketiyle ilgilidir. Intprnational Telephone and Telepraph adh Amerikanın en büyük şirketinin Şili'de telefon servisiyle ilgi'i yatmmlannın toplamı 150 milyon dolan bulroakta idi. ITT, Şili'de AUendenin seçilmesini önlemek için müşterek bir program hazırla(Devanu 7 inci aayfada) İç ticaret hadleri Tanmcılann sattıklan ürünler le ilgili fiyat endeksinin, satın aldığı malların fiyat endeksine bölünmesıyle elde edilen endeks olarak tanrmlanır. Tarımcılanrı, ürün satıp mal satın alırken fiyat hareketlerinin kendi lehlerine veya aleyhlerine döndüğünü görmelerine yarar. Eğer tarımsal ürunlerin fiyatlan, belli bir sürede, satın aldıkları malların fiyatlanndan daha çok art mışsa, iç ticaret hadleri, tanm cılann lehine dönmüştür. Çunkü, böyle bir durumda tanmcılar belli miktarda Amerikan bezi almak için gittikçe azalan mik tarda buğday elden çıkanyorlar, demektir. İç ticaret hadleri hesaplanırken, doğrudan doğruya tanmcılann ellerine geçen fiyatlarla ya pılmış endeksler kullanmak ge rekir. Borsalardan, tanm ürün leri fiyatlannı toplayarak yapılan endeksler doğru sonuçlar vermeyebilir. Aracı paylannm artmasiyle tanmsai ürünler fiyatlan yükselirken tanmcılann eline geçen fiyatlar sabit kalabilir. Aynı şekilde, satın aldıklan mallann da sadece tanmcılann tüketim ve Üretim içln kullandıklan mallan kapsaması lâzım dır. Pakat Türkiye'de her fki tür endeks de olmadığından top tan eşya fiyat endeksinin tanrn ve sanayi altendeksleri kullanılmaktadır. Her bakımdan tatminkâr olmayan bu hesaplara göre Cum(Deramı 1 lnd ssyfada) 3. Kalkınma Plânı, memur teminatını sanayileşme ilkesine aykırı buluyor Üçüncü Beş Yıllık Plan, devlet personel sistemindeki memur teminatıyla ilgili hükümleri ve Danıştay kararlanyle ortaya çıkan idari yargı organlarının eğilimini, bu arada, bazı kamu kuruluşlannm kuruluş kanunlannda inzibat komisyon larınm yer almamış olmasmı sanayileşme ilkesine aykın bul maktadır. Üçüncü Beş Yülı1.: Plan'ın Kamu Kesimi Reformu bölumünde kabul edilen ilkelere göre bu aykırılığın 1977 yılına kadar giderilmesi gerekmek tedir. Türkiye'de, bütün düzenleme lerin sanayileşme hızını arttırma hedefine hizmet etmesi gerektiği görüşünü kabul eden Üçüncü Beş Yıllık Plan, devlet memurlan üzerinde daha faz la disiplin saglanamamasmı önemli bir eksiklik olarak görmektedir. Plan dökümanının 2129'uncu paragrafında su ifadcye yer verilmiştir: «Kuruluş kanunlarmdaki boşluklar (Bazı kuruluş kanunlannda İnzibat komisyonunun yer almamış olması gîbi), Devlet Memurlan Kanununun «Teminata iliskin hükümleri, ayrıca idari kazanm eğilimi, disiplin konusunu, çözümlenmesi güç bir sorun haline getirmiştir.» Plan, memur teminatmuı bugünkü düzeyi ve inzibat komisyonlannın eksikliğinden başka, genç yaşta üst kademelere yükselme imkânınm varlığınm da kalkınmayla bağdaşamayacağı görüşündedir. Bu konuda Üçüncü Beş Yıllık Plan'm 2131'inci paragrafında şöyle denmiştir: «Memuriyette teminat. çok genç yaşlarda birinci derece memuriyetlere tayin edilme yolunun açılmış tvlunması, yetişme ve kendini yenileme duygusunu olumsuz vcrnde etkilemektedir.» Üçüncü Plan, kamu yönetimin de görülen bu problemleri ortadan kaldıran ve «Kamu kesimini sanayi leşerek kalkınma ulu sal tercihinin gerektirdiği bîlgi ve teknik ile donatan» bir idare reformu yapılmasmı öngörmektedir. «Modeli ve esaslan hükümet tarafından tespit edüecek» olan bu reformun 1977 yılına kadar gerçeklestirilmeeini emretrnektedir. Küçük üreticinin 760 kuruşa sattığı pamuk 11 liraya alıcı buluyor ADANA (Cumhnriyet Bürosu) Çukurova bölgesinde 1972 1973 pamuK rekoltesinin 289 bin ton olaıak gerçekleştiğı açıklanmış, üreticinin ilk anda pamuğunu 760 kuruştan sattığı. ı"?yatlann şu günıcrde 11 Urayı bulduğu bildirilmıştiı. 289 bin tonluk rekolteden yaklaşık olarak 150 bin tonu Vüçük üreticilerce borsaya geti lilmis ve 760 kuruş )lâ 800 kuruş arasında değişen fiyatıarla işlem görmüştür. îşlenmiş pamuk için verilen bu fiyatlar, bir süre sonra yükselmeye baş iamış ve pamuğur.u bekletebilen üreticiler ortalama 10 Uradan satma olanağı bulmuslardır. Çekirdek fiyatlanmn da seron başlangıcmda 80 kuruş olduğu ve yükseierek 140 kuruşu bulduğu ilgilüerce büdirilmiştir. Meclise sunulan gelır vergisi dsğişikllk tasansının tanm kesimiyle ilgili kısmı tarımsal ka zançlardan elde edilecek vergi hasılatını yılda 40 milyon lira arttıracaktır. Ege Çiftçiler Derneği, bu değişikliğin «Üretici için yıkım olacağıru» söyleyerelc üretimin «Geniş çapta azalmasma yol açacağını» ileri sürmüştür. 1972 yılı gelir vergisi hasüatl 12 milyar çevresindedir. Ekonominin gelir yönünden en büyük sektörü olan tanm sektörünün bu miktar içindeld katkısı 1972 yıhnda 100 milyon kadardır. Ma liye Bakanlığı gelir vergisi kanununda değişiklikler öngören tasanyı 1972 yılı EMm ayında hazırlayarak Başbakanlığa sunmuştur. Başbakanlıkta 6 ay bek ledikten sonra Melen HUkümetinin düşmesinln kesinleşmesi üze rine Meclis'e sunulan tasamun tanmsai kazançlardan alman vergiyi yılda 40 milyon kadar arttıracağı hesaplanmıştır. Tasanyı hazırlayan Maliye Bakanlığı yetkililert eğer değişlklüder kanunlaşırsa tarımsal kazançlar dan sağlanan verginin 1973 yılın da 140150 mlryon olacağmı tah min etmektedirler. Maliye Bakanı Ziya Müezzinoğlu'nun tasanlar hakkında yap tığı basm toplantısından sonra Ege Çiftçiler Derneğ) görüşlerini açıklamıştır. Demek Başkam Burhan Maner şunlan söylemiştir: «Maliye Bakanlığı tanmsai gelir vergisinde istisna tıudut lannı indirmek İçin ciddl çalış malar yapmaktadır. Bu tiretici İçin yıkım olacaktır. Bu arada, uygulama üretimin geniş çapta azalmasına da yol açacaktır. Genellikle biz bu konuda devletin taban fiyatı tle vergi uygulama sı arasında denge Kurmasının zorunlu olduğuna tnanmış durumdayızjı Maner taban flyatlan İle vergi arasında blr denge kuuîmadıgı takdirde «Oygulama tanmsal Uretimde blr anarşiye yol açnua olacaktır» demiştir. ANK AR A 05.55 Açılıs ve program 0600 H aberler 06.05 Kur'anı Kerlm 07.00 Köye haberler 07.05 Oyun havaları 07.30 Haberler 07.40 Günün programlart ' 07.45 Sabah müziği 08.00 Anfcara'da bugün 08.10 İki solistten sarkılar 08.40 ÇesitU müzlk 09.00 Hayatın İçinden 09.15 ' Türküler, O. havaları 09.40 Arkası yann 10.00 Haberler 10.10 M. Güyer'den sarkılar 1030 OKul radyosu 1130 Konser saati 12.00 Haberler 12.10 N. Erol'dan türküJCT 12.30 Beraber. aolo sarkılar 13.00 Haberier 13.15 Haitf müzlk 1330 Reklâm programlan 14.00 Öğle konseri 14.15 H. Gökmen'deo sarkılar 1430 Gençler icln 15.00 Haberler 15.05 Okul radyosu 16.05 Küçük konser . 16.20 S. Batıgün'den sarkılar 16.35 Y. Ayhan'dan türküler 16.50 HafU müzlk • " 1700 Haberler Reklâmlar 17.05 Yurttan sesler 17.35 Günden güne 17.50 Reklâm programlan 19.00. Haberler 19.30 Sarkılar 1955 Blr varmıs •2000 İsteklerlnlz mikrofond» • 20.30 Müzlk ve vasantılar 21.00 Haberler 21.15 Plan denlnce 2130 Türk mürtgi ı 22.00 TBMM saati 22.30 Türküler 22.45 Haberler 23.00 Barok müzlk 23.45 Haiif müzlk 24.00 Gece ve müzlk 0055 Haberler 01.00 Program ve kapanıs 972/47 Reyhan Güngör tarafından ö'lü Hıchr Uysal mirasçıları Hasan Uysal, Gülsüm Uysal, Mustafa Uysal ve Mehroet Uysal, Hüseyin Uysal, Ali ömeroğlu •aleyhlerine ikame olunan izalei şuyu.davasmda: Davalıların yapılan adreslerinde bulunamadıklan ve zabatıca yapılan tahkik ve tesbitte de bulunamayan davalıların, verilen karar gereğince bu defa adreslerine ilânen davetiye ve . dava arzuhallerinin teblifiina karar verilmlş olmakla, yukanda adlan yazılı davahlann adreslerinin ilânen tebliği Istenmiş olmakla: İst. Beyoglu, Firuzaia, Türkgücö caddesinde kâin, tapunun 31 pafta 505 ada, 41 parsel sayısırda kayıtlı kârgir apartmanm satılması suretiyle suyuun izalesi talep edilmiş olmak» la, dunjşmanın muallâk bulunduğu 30/4/1973 günü saat 10 da mahkemeye gelmeniz veya kendinizi bir vekille temsil ettirmenize karar verilmiş olmakla tşbu dava dilekçesi ve davetiyenin 15 gün müddetle tebliS ve ilân olunur. 23.3573 (Basın: 28072734) İst. 7. Sulh Hukuk Hâkimliğinden: İLÂN