Catalog

™ 26 Eylul 1969 SAHtFE BES SEÇİME DOGRU e e DOGU İNAOOIU BÖLGESİ nSAĞIUK DUYGUSU BÜYÜKLÜK ve K İ İ t î İ K KOMPLEKS! « Sen Halil Ibrahimi bilirsin herhalde?.. Nemrufu da duymuş, Itığun olacak tabii... Tamam mı?.> « Tarnam...» İşte bu memleket Halil İbrahim Partisini AP'de buldu, böy lece Nemrut'un partisinden, yâni CHP'den knrtuldu.» Ağrı AP II Merkezinde karşılaştığımız Doğu Bayezit Ilçe Başkanı Mikâil Evren kelimelerin al tını âdeta çizmek istiyormuşçasına bir takım el hareketleri yapa rak konuşuyor, goz kırpıyor, tebessum ediyordu. Sonra çayını zevkle yudumladı, dılini damağmda saklattı. ilâve ettı: • Biitün çabamız, çoğunlukla iktidara geJtnek... Hele bir gelelim. snıırası kolay... Anayasayıdeğiştirip biitün pürüzleri ortadan kaldıracağız. Millet de özledigi huzura nihayet kavuşacak... Öyle değil mi nıuhtar?». Doğu Bayezit Uiuyol Mahallesi muhtarı giyime, kuşama ve kravata son derece merakh bir vatandaş. Bir bıyıkları var, gdriitmeğe değer maşallah... Ne makas değmis. ne de ustura simdiye kadar Altı ay önce CHP'den istifa et"iış AP'ye geçmiş. « Ortanın solu bizde gıcık ya pıyor...» dedi palabıvıklannı bükerekten .. «Yeni diizen diye bir »ey tutturmuş gidiyorlar... Sen bir elbiseyi istediein kadar tornistan et, e«ki eskidir... Eskinin yeni'inden de hayır gelmez... AP . diizeni gereğince değiştirdi zaten.. Köylu rahat, vâsıta var, yol var, milletin karnı tok... Çobanlar biIe dağda portalif radyo ile koynn otlatıyor... tmar faaliyeti de hiç bir devirde böylesine hızlanmamıştı...» Gerçekfen de öyle... Ağrı AP tl Br.?kam Zübeyt Sarı bıle yerine okul inşa edılınesi için bunca yıl lık evini istimlâk yolu ile ilgili makamlara satmış... Şimdi kendine yeni ve modern bir ev yaptırıyor. Ağrı Belediye Reisi Cevdet Elçi de varhklı bir vatandaş. Aynı zamanda AP'li. O da kocaman bir otelin temelini atmış. Sözün kısası AP'liler Ağn'nm lmarı ve kalkınması için ellerinden geleni yapıyorlar. Buna mukabil yollar berbat... Attığınız her adımdan sonra güb re ve amonyak kokan bir toz bulutunun içinde kaybolup gidiyor «unuz. Vatandasdaki hâkim kanaat çu: «CHP gelirse camileri kapatır, kapatmasa bile ezanı yine Tttrkçe okutur. jandarmayı da köye salar... Vur Allah vur.» Ama aksi kanaatte olanlar da yok degıl. Ömeğin seyyar bir kundura tâmircisi: « Bana sorarsan...» diyor «Ekmek parasi bile CHP'den sonra gelir. Eski topraktır Halk Partisi... Kimse yıkamaz... Ama kazanır. ama kazanmaz... Orası Allahm işi.» Ağrıda orlonın solu ve gıcık meselesi Adnan TAHIR dialı. Çünkü liste başı Kasım Kufrevî. «Yornra yapmağa değmez..» diyorlar. «Kasım Kfifrevi'ain israi değil gölgesi bile yetrrli kitleleri peşinden sürüklemek için... îki milletvekili çıkanrsak sfirpriz olmaz.» * * * Tarafsız vatandaşlara göre önseçimler sırasmda M. Bahattin Yardımcı ve Cemşit Yiice gıbi etkili adaylar kazanmadığı için AP'de hizipleşme çıkmıs. Bu ikisi AP'yi değil de baska bir partiyi destekleyecekmiş. Üç milletvekilliğini AP CHP GP pavlaşır fikri herke^te hâkim. TÎP'e, MHP'ye ve bağımsız adaya şans tanımıyorlar. Biz Ağn'rfa iken günlerden pazar'dı. AP GP hanl hanl çalışıyordu. CHP'nin kapısında kocaman bir asma kilit vardı. MHP il^ilileri at yançlarına gitmi^lerdi. Politika yansmda birinci gelmenin sırnnı at yarıslannda uvgulamalı olarak çö7Ümlemeğe çalısıyorlar her halde diye düşündük. MP tamamiyle kayıptı. TİP'ten sadeee bir temsilci bulabildik. «Simdilik iddiamıı yok. . Biz bugünün değil, yannın psrtisiyiz» dedi. Arama ve taramalanmız «ırasmda genç bir de terziyle tanıştık. Dikkate değer şeyler soyledi : «Bakın beyefendi... Ağn' da okuldan, camiden, kahveden, lokantadan ve otelden fazla erkek terzisi vardır. Millet fiyime kuşama çok merakh .. Bir turist gelmisti geçenlerde buraya .. Aynen şöyle dedi : Bir iilkede parti, banka ve terzi sayısı artmağa basladı mı kork... Enflâsyon kapıya dayandı demektir.» Ağrı'nın en büyük caddesindeki köşebaslarından birinde seyyar kundara tamirciliği yapan vatandaş söyle diyor : «CHP ekmek parasından da önce çelir... Eski topraktır bn parti .. Kimse yıkamaz... Ama kazanır, ama kazanmaz . Orası Allahın isi.» FotogTaf, arkadaşımız Adnan Tahir bu kunduracı ile konnsurken çekilmiştir. Olurmu böyle olurmu? Dr.lHSAN UNLUER Belânın en büyüğünü lann Bitlis'e vermiş «Ben doğma büyüme bnralıyım beyetendi .. lnsan ekmek yediği toprakları sevmez mi?.. Sever tabiî.. Hem de nasıl?« tçi sızlaya sızlaya, yüreği paralana paralana. Fakat sancılı bir topraktır Bitlis... Bitlisliler de öylesine. öteden beri halk sabahleyin nykndan kalktı mı Allah bn memleketin belâsını versin demiştir. Günün birinde Tanrının boş zamanına rastlamış ve Tann, Bitlis'e belâiarın en büyüğünü, difer bir deyimle de şevhleri vermiştir. Şimdi siz biitün iyi niyetlerinizi seferber ederek gönlünüzün yattıjı bir partiyi istedifiniz kadar destekleyin... Emekleriniz boşa gidecek, adınız kötüye çıkacaktır. Çünkü bnrada söz hakkı bir yana, kanun da seyhtir hüknmet de . » Üstünde yaşadığı toprakların sancısını dile getırmeğe çalışan genç bir adamdı. Temiz gijinmişti ve guzel konuşuyordu: « Hangi partinin hangi adayı kazanırsa kazansın» diye devam etti. «Bitlis yine Bitlis kalacak, kentlisi de köylüsü de yıllar yılı sürünecektir. Yazın güneşte kavrularak, kışın kar altmda inleyerek. Hayvanlarla, gübrelerle, mahrumiyetlerle sarmaş dolaş..» % * % Bitlis bu yıl da iki milletvekili çıkaracak. Seçime beş parti katılıyor: AP CHP GP TİP YTP. TİP'le GP'nin vilâyet merkezinde yeri yurdu bıle yok. Seçime katılmalan sembolikmiş. Partiler ve partililer için Bıtlis'te, çok ileri geri konuşanlara rastladık. Sırtım şeyhlere dayayanlardan, kürtçülük dâvasını yumruklarmda sımsıkı tutanlara kadar. « Rüzgâr eken fırtına biçer» diyorlar. Ama kimin umurunda. Bütün Doğu vilâvetleri gıbl, Bitlis de seçım yörüngesıne oturmuş. Bitlis deresi bir yandan. müfrıtler öbür yandan köpük kopük. Tansiyon yüksek, hava gergin. Her seçım arifesinde böyle olur, sonra vatışırmış ortalık ve de insanlar. Ama sancı sürüp pıdermış Bitlıs'te bir dört yıl daha. suz. Bizim dere bile hiç bir devirde böylesine bulaıuk akmamıştı... Geçen seçim kampanyasuıda 80 maddelik vaitte bulundular, netice sıfır... Eşkiyalar dağda, pahalılık da şehirde cirit , oynuyor. Yann artık çok geç ola cakmıs... Kimin umurunda?». Yal nız Refet Sezgin müstesna. Kulaklan çmlasın.. Bitlis halkı ona iyi bir ders verdi. ömrünce umı tamaz.» « Baskı havası var mı yineT... Âmirler, memurlar ne durumda?...» « Baskı olmuş olmamış, ne farkeder?.. Âmiri memuru buradan alıp nereye süreceksin?.. Sür sen bile iyilik etmiş olursun...^ ED îşte büyüklüklerle, şe reflerle dolu Türk tarihimizin ilk küçüklük duyusunu belirten bir satırla konumuzun sonuna gelmiş bulunuyoruz.. Kuzeydekl, güneydeki, batıdaki evlâtların babayı vurmaya kalkmasiyle başlamıştı bizdeki küçulme duyusu. Cenab : Bir zaman haşmeti hep meydanı örten bu çınar Şimdi mazideki dârâtını hasretle anar. derken. Yahya Kemal : Mağlfipken ordu, yaslı dnrnrken bütün vatan Rü'yama girdi her eece bir fâtihâne zan. Hicretlerin bakiyyesi hicranlı dnyırnlar Mahznn hndntiann ötesinden akan snlar. Namık Kemal Ise mutlu günleri artık rüvasında görüyor, vaveylâ (çığlık) atıyordu : Ah börle gvzer ml hiç cânan Gül değil arkasında kanlı kefen Sen misin, sen misin garip vatan. Ve aşağılık duyusunun iliklerimize kadar sızan acısır.ı Âkif'ten dinlivoruz : Ne zillettir ki nâkns inlrsin beyninde Osmânın Ezan snssun fezalardan silinsin yâdı Mevlânın. Ne hicrandır kl en sevketli bir mâzi serab olsnn O kndretler, o servetler harabolran, tnrabolsnn. Doiassın sonra tslâmın haremgâhında nâmahrem Benim hakkım, s ı s ey bülbül, senin hakkın değil mâtem. Nabızlanmda vuran duygular ki. tarihin sesidir diyen Ziya Gökalp ise sahlanıyordu bu eziklikten ötürü : Evlât babayı vurur mu? Damarlarımda yaşar san ü ihtişamiyle Oğnz Han, işte budur gönlümü eden mülhem. Vatan ne Türkiyedir Türklere ne Tiirkistan Vatan, büyük ve müebbet bir ülkedir : TURAN. Arama o büyük ve müebbet ülke artık bir «hasta adam» dı. İyileşmesı için kimı Alman yakıs:, kımi Ingiliz tuzu, kımı îtalvan yokuşu salık veriyor, kimi de mademki is kefene kaldı hiç olmazsa Amerikan bezine saralım divorlardı ve bu amaçla mandacı Mister Brawn'ı Sıvas Kongresine kadar ithal etmişlerdi. Köşe^ine çekılip pasa paşa oturacağı yerde vatan için pasalığı bırakıp savaşa atılan Mustafa Kemal onları dmliyordu. Vasıf bey, Macit bey, îsmail Pasa, Bekir Sami bev Kongrecfe : «Bütçemiz borcumuznn faizini bile ödeyemivecek kadar terelelli. Biz. baskaları olmadan nasıl yasayabiliriz ki bn dnrumda?» divorlardı. Refet Pasa ise : «Toplumlan sömürge haline getirip ezen tnçiliz mandasından kurtnlmak için Amerika'nın desti izdivacını kabnl edelim> diyordu. (Nutuk S 77) onun ıçkısı ve onun kovbov şapkası ile : «Hamerikanyayı bırakalım da Kavanoz'yanın mı koynuna girelim» diyecektık. Istıklâl Savaşında düşmanla savası zorzoruna kabul ettıkten sonra bıle Meclis, küçüklük duyusuna kapılmıştı. Efendiler.. Mecliste en çok bedbinlik rolü yapanlar Türk nlusunun kendi kendine bafımsızlıjını sağlıvacağına inanmıyanlardı. Maddi ve mânevi düskünlük korku ile başlar efendiler.. Âciz ve korkak insanlardır ki, bir felâket karşısında tüm ulusun uynsuk kalmasına sebep olurlar. . Kendi kendilefini küçük gBrenler derter ki «biz adam degiliz, biz adam olmayız..*. Balkan Savasından sonra da ulusun ve ordunun basındakiler bn fîkre sahipti. (\utuk, S : 457) Mecliste sıra kapaklarına i'e söyle cevap veriyordu Büyük Kurtancı : Türkiye'yl, bövle çıkmaz voliarla mahvolmaya sevkedenlerin ellerinden kurtarmalıvız. Bunun için de tek çare vardır efendiler.. Töm ulusa atılgan bir mânevlvat vermefc. Ata'nın Nutkundan çıkardı6ım ümit'iz bir ulusu şahlandırmava mâtuf olan asagıdaki su sözleri ferdî psikoloiinin kurucusu Adler'in «sahsiyet jreli<:mesi iceödüleri». va da «kudret istfgi» nazarivpcine tıpatıp uvmaktadır fNutuk. S : 456): Efendiler bir ulusun va<îaması, kalbinde doÇan. t;eli«en Isttk ve emel'erin «aSlamlıfina baShdır. Bir ulus hu i«temevi ne kadar kuvvetle izhar edprse. arzu ve emelinin eerrekle'mfîi i<in ne kadar azim tösterirse dflsmanlarina karsı o kadar kahredici olacaktır Ve Büvük Atatürk, sosval P^ikanaliz nitelik tasıvan deJprli sözlerlp devam edivordu : (Nutuk. S: 646) Bötün hu imkân ve serait çok daha nSmöiait hir mahiyette tezahür ed»hilir.. Bütün bu seraitten cok daha korkunç olanı, memleket icindekiler. iktidara sahip olanlar traflet ve sanıklık hattâ hivanct içinde hulunabilirlerHattâ bunlar kisise! çıkarlarını istil5<ı'rnn «iva«al amaclan İTP hirle"rtirebilirler. Millet fakrü zaruret icind'' harap ve bîtab düsmüs olabilir.. Ve i'te üstünlük duyusunu asılamak için tüm mes'aleleri + utusturan ısıktan sözleri Atatürk'ün : Ev Türk GençIiŞi! Birincf ödevin Türk bafımsızlıSını ve Türk Cumhurivetini mnhafaza \c müdafaa etmektir. Muhtaç oldu&un knvvet damarlanndaki asîl kanda mevcnttur. Bir zaman hasmeti hep meydanı örten bu çınar Son ve çıplak dalı âfâka el açmıs çibidir. Teryiizünden ve semadan biriki yanrak dilenir... Daha dün vendiklerine ve semaya buşün el açmıstır büvük çınar.. Bu çınar biriki yaprak, biriki dolâr dilenirken elbette ki. yüreklerin öTerinliklerine de bir küçüklük, asagılık duvu'u akacaktır. Bu küçüklük acısını yüreŞinin derinliklerinde duvan serefli insanlar. tüm devrimciler elbette ki. «erefli bir tepki gö=tereceklerdir. Ister bir vabancı harp gemi«ı olcun. hattâ ister bir yabancı BUĞDAY gemisi . Hepsine kar«ı duvulan küçük'ük duvsu<=u ne kadar bilims ise, bu küeülme ile dolup taçmış vüreklerin psikoloük bir kompansasvonla, telâfivle bu d /gularını GO HOME diyerek kusmaları da o derece serefli ve o derece bilim'eHir. SON YTP İYİMSER AP ADAYLARI AP adaylarından liste bırıncisi eski DP Mıîletvekıllennden Selâhattın İnan'm oğlu Zeynel Abıdm İnan. Diğen halen milletvekili doktor Cevdet Gebeloğlu. Sokaktakı adama göre, önseçimler AP Teşkilâtmı enikonu karıştırmış. YTP Erz.ncan Mılletvekih iken bir süre bnce AP ye aktaran Nafız Giray, yoklamalarda üçünculüğe düştince kınlmış. « Partiden aynlmak niyetinde değil ama, ne dereceye kadar destek olacaği da meçhul» dı ÂP VE ESKİ DP'LİLER Ağn'da AP CHP GP MHP MP ve TİP seçime katılıyor. Bir de bağımsız aday var. Adalet Partisı ilgılilen : « Üç milletvekilliğinden iklsini alırız » diyorlar. E=ki DP'lüerin yüzde 9O'ı kendılerıni destekliyormuş. Kitekım liste ikincisi Ferzentfe özturk. eski DP milletvekili Halis Öztürk'ün oğlu. Buna mukabil GP de cok id Bitlis köylerinden birinin otlak kesiminde fotoğrafı yukanda görülen cobana rastladık. Adı : Selim. Fakat Çoban Selim'in, Çoban Sülü'den haberi bile yok. «Demek yine seçim varmıs?..» dive hayretle sordu. Çünkü aga, kendisine ve köylülere bir sey sö\lememis. «Hanşri partiye oy vereceksin?» sorusnnn söyle cevaplandırdı : «Ağanın partisine...» (Foto Cumhurıyet Mehmet Mercan) Bütün yönleri ile iller Hazırlayan: Orhan ERİNÇ YTP îiste başı Muhittin Mut'.u, Norşin şeyhlerinden Mahsum'un oğlu. îkinci aday Bitlis'te mahal li bir gazete çıkarıyor: İsmail Hakkı Ekmekçioğlu. Bunlara göre milletvckillıklerinden bırı AP nin diğeri YTP'nın. • Zeynel Âbidin İnan AP'den liste başı olmasavdı CHP'ye şans tanıyabilirdik...» diyorlar. • Sikâyetleriniz?...» llgililerin ilgisizliği. Sizi temin ederiz, Bitlis, leyleğin attıgı yavru bile olamadı 44 yıldır. Düşünün bir kere 75 yataklı hastaha nemizde bbr tek operatör var. Daimi doktor bulunamadığı için Bakanlık bir nylığına görevli doktor yolluyor. Biz buna taksitle doktor, veresiye tedavi diyoruz.« Ya .eski demokratlar?..» Çoğu bizden yana... Hattâ AP'dcki cerilim sebebiyle onlardan bir kısmı bile bizi destekleyecek.» Ortalık kararmış, hava buz gibi olmuştu bırdenbire. Oturduğumuz kahvede son çayımızı yu dumlarken yaşlıca ve sakallı bir adam yanımıza geldi: • Bitlis'e uğradığınızı duydum.. Hemen koştum.. Bir sual soracağım... Ankara'daki büyüklerin de duyması icin gazetene ya zıver bey... Yuz paralık cesaretleri kalmışsa cevap versinler. Din adamlarının. se>hlerin, harıların. hocaların yeri ramidir. Bunların Mcclis'le ne işi var?...» Yarin Diyarbakır ••••••••••• ZORA DÜŞEN AMERİKAYA SARILIR Amma Anadolu «domnz derisinden post, gâvurdan dost olmaz» diyor, baska bir şey demiyordu. O çağm Meclisinde sıra kapaklan «Amerika Ay lav yn» diye vurulurken, muhalefet. fimdikinin tersıne «Bn kadar borçla, bu kadar saldırı karşısında istiklâlimizi kurtarsak bile mandasız olmayız» diye diretivordu. Millivetçi hanım ediplerimiz de Ata'ya yazdığı mektupla (Nııtuk, Savfa 68) : «Türkiyevi alimallah Ineiliz alıraa kafasını kolunn koparır. tneiliz siyasüerinden Morison bile (bu. ne bizim ne de Amerika'nın meshur Morisnnn değildi. Bu Morison baska Morisondn) bizi Amerika ile basgöz etmeve taraftardır. Izzeti nefsimizden feraeat etmek çerekecek amma ne yapalım manda sececeksek tekmesi ve bovnuzu en ynmasak olanını seçmeliyiz bari» divgrdu Görüvoruz ki Vahüdittin han, Abuziddin han, Vakıf han. Sevhülislâm. Amerikan. Îtalvan, Yunan gibi kafiveli düşmanlardan da daha düsman, bİ7İm kendi »asağılık duvumu?» du. Namık Kemal eibi Mustafa Kemal de «Bize bu hal ile bizden büyük olmaz diisman» diverek : «Mandalıgı ve inekliji bırakalım bavlar» dive rest çekmis ve Türk uiusu için en şerefli volu eöstermMi : «tSTtKLÂLt TAM» (Tam basnmsızlık). Atatürk bilivordu ki, manda kabul edilirse o mandanın apıs arasmda yasanacaktı, sokaklarımızda o devîetin askerleri dolasacak, onların harp gemileri içlerini bo^altmak için limanlarımıza demirliyecekti. Ordunun en gizli. eSitimin en önemli yerlerine, Bakanlıkların kiht noktalarına onun uzmanları verlesecek, AnacToluvu karış karıs barıs gömillüleri taravacaktı. Anadoludan o ülkenin uçası havalanacak, Türk donanmasınm karsısına onun 6 numaralı filosu çıkacaktı. îlim dili ve halk dilimiz o ülkenin diline çalacak, manav Memö : Havaryu Hele Memo'. Ssbah şeriflerin GUD MORNİNO olsun! diye konusacaktı. Onun «arkisım söylevip onun dansını edecek. onun çikletini çiftneyecek. onun benzini ve gazozu, (Ağrı) tlçe sayısi: Bucak sayısı: Köy sayısı: Tüzölçümü : Nüfus: Kadın: Erkek: Şehir nüfusn: Kadın: Erkek : Köy nüfusu: Kadın: Erkek: Yoğnnlıık: Doğum oranı: Km2 8 15 544 11.376 246.961 116.565 130.396 53.420 21.483 31.937 193.541 95.082 98.459 22 4.8 Arazinin ytizde 67,1'min tarıma elvenşlı oldugu tespıt edilmiştir. Köylerde 32 044 çıftçi aılesi yaşamaktadır. Bunlardan ll.570'ı topraksızdır. Yüzde 36.1 oranında o lan topraksız aılelerden 10.599'u tarım işçılıği, 970'i ortakçılık, l'i de kıracılıkla geçinmektedır. 24.720 aile Ziraat Bankasından 8.1S7.676 lira kredi almıştır. 010 dönüm toprağa sahıp küçük aile işletmelermın oranı yüzde 7.6, kontrol ettikleri arazinin oranı ise yüzde 0.6'dır. Yüzde 15,0 oranmda olan 1125 dönüm arasında toprağa sahıp irüçük işletmeler de tarım arazisinm vüzde 2.9'unu kontrol altmda bulundurmaktadır. 200 dönüm ve daha büiiık toprağa sahıp olanlar. toprakh çiftçi ailesinin yüzde 8,1'ini teşkil etmelenne karşılık yüzde 42.5 oranındaki sahayı kontrol etmektedirler. Diyadinde 2, Patnos'ta 4 ve Tutak'ta da 10 köy birer sahsa aittir. Dıfer köylerden 4'ü ailelerin. 10'u da sülâlelerindir. Tarım uygulamasında 20.112 karasapan, 3 941 ptoll'jk. 26 mibzer, 126 traktör, 21 biçer döver, 13.398 kağnı, 456 araba kullanılmaktadır. Bir çiftçi ailesi ortalama 5.7 kişiden meydana gelmekte ve aile başına 97.8 <iöaiim tarla, 4.2 büyükbaş. 21.3 küçükbaş hayvan düşmektedir. TEKZtP Kayseri olayları ile ilgili haberimiz gerceklere uygun değildir. Gazetenizin 27 28 29 Temmuz tarihli sayılarında, seri halinde devam eden ve Kayseri Olaylarının Anotomisi ismi altmda muhayyel bir muhabirinize atfen neşredilen yazı serisi içınde benimde ismimden bahsedılmektedir. Ordaki seri yazının baştan sona hayal ve uydurma ve hafta bir nevi namuslu vatandaşlara çamur atmak için tetiplenmiş bir seri iftıra belbelgesidir. Z'ra 29 Temmuz 1969 tarih ve 16165 Numaralı sayısınm Besinci sahıfesinde benimde olaylaTin içinde bulunduğumdan ve hatta bazı Mılliyetçi dernek mensupları arasında irtibat subavlığı yaptığım ilerl sürülmektedir. Bu tamamen hilafı hakikattır ve tam bir iftiradır. Benim ne olaylarla ve nede Irtibat Subaylığı ile ılgi ve alakam olmadışh gibi orada ismi geçen bir kısım dernek mensubu revatla münasebetim yoktur. Hatta büvük bir kısmmı hiç tanımam bilmemde. Bu sırf serefli insanlara atılmak istenen bir çamurdan başka birşey değüdir. Meşnı nizamın savunucusu olan ınsanlann sokak hareketleri ile ilgisi olamaz. Ben Anarşiden sokak hareketinden değil Nizamdan yanayım. Saygılanmla. Mustafa Demirkan bitlis) Ilçe sayısı: Bucak sayısı: Köy sayısı: Yüzölçümü: Nufus: Kadın: Erkek: Sehir nüfustı' Kadın: Erkek: Köy nüfusu: Kadın: Erkek: Yojunluk: Doğum oranı: 6 19 253 Km2 «707 J54.06S 73.073 89.996 43.816 19.803 24.010 110.259 53.270 56.986 22 4.4 Bitlis köylerinin yüzölçümü 5 605.162 dönümdür. 4.408.448 dönümlük kısmın tarıma elverişli olduğu tesbit edilmiştir. Köylerde 18.988 çiftçi ailesi yaşamaktadır. Bunlardan 6.570'i top raksızdır. Yüzde 34 6 oranmda olan topraksız ailelerden 6.014'ü tarım işçiliği, 441'i ortakçıîık, 115'i de kıracılıkla geçinmektedir. 1831 aile Ziraat Bankasından 1.002.150 lira kredi almıştır. 010 dönüm arasında toprağa sahip kücük aile işletmelerinin oranı yüzde 57.0. kontrol ettikleri sahanın oranı yüzde 4 9'dur. Yüzde 11.5 oranında olan 1125 dönüm toprağa sahip küçük işletmeler ise arazinln yüzde 4,1' ini kontrol altmda bulundurmaktadır. 200 dönüm ve daha genis topraklı işletmeler ise yüzde 2.4 oranında olup kontrol altmda tuthıkları sahanın oranı yüzde 28 O'dtr. Köylerden ikisi şahsa aittir. Tarım uygulamasında 8157 karasapan, 2.169 pulluk, 3 mibzer, 76 traktör, 1 biçerdöver, 3501 kağ nı ve 162 araba kullanılmakta r\tT. Bir çif+f' ailesi ortalama 5,3 kişiden meydana gelmekte ve aile başma 52.2 dönüm tarla, 2.6 büyükbas, 15 4 küçükbaş hayvan düşmektedir. Bitlıs CHP adaylarından Kenan Mümtaz Akısık yorlar. Sonra bir de Cevdet Gebeloğlu Zeynel Abidm İnan meselesinden ısrarla bahsediliyor. ücu, Senato ara seçimlerine dayanan bir mesele. O günlerde özel bir anlaşma yapmıslar aralannda. Sonra Zeynel Abıdın verdıği sözü tutmamış. Tutmaymca da kıyametler kopmuş. AP ilgililen: « Bütün bn tatsızlıklar olmasaydı koltuklann ikisi de bizimdi» diye hayıflanıp duruyorlar. Bunlara göre ikind milletvekilliğini kazanma şansı YTP de. « CHP'nin açtıği yaralar ve jandarma dipçiğinin hâtırası. Dnutulur seyler mi bunlar?...» dedikten sonra ılâve ediyorlar: « Bitlis'ten tnönü bile adaylığını koysa kazanamaz vallahi.» Sigortah işçi: 734 Ö. sektör ışçi ücreti: TL. 17.12 D. sektörü işçi ücreü TL. 20.46 Gelir vergisi mükellefi: 3.536 Gelır ver. toplamı: TL. 1.688.000 Hukuki dâva sayısı: 1.839 Hastahane sayısı: 1 Yatak sayısı: 100 Doktor sayısı: . 49 Ebe sayısı: 63 Eczane sayısı: 2 Yerleşmiş hastalıklar: 6 köyde sıtma. 12 köyde trahom, 73 köyde cüzzam, 18 köyde verem. Sehirde okn. bUenler: V 5259 » Köyde okuma bilenler: 't 1806 Türkçe konuşanlar: 90.921 tlkokul sayısı: 222 tlkokıü öğrencisi: 21.983 Kız: 5.773 Erkek: 16.210 Ağn köylerinin yüzölçümü toplamı 8.840.684 dönümdür. • Sigortah işçi: 1M8 Özel sek*ör ışçi ücreti: Tl. 18,32 Devlet sek. işçi ücreti: Tl. 20.40 Gehr vergisi mükellefi: 3990 Gelir vergisi toplamı: Tl. 1.820 000 Hukuki dâvâ sayısı: 1613 Hastahane sayısı: 1 Yatak sayısı: 75 Doktor sayısı: 16 Ebe sayısı: 33 Eczane sayısı: 2 Yerleşmiş hastalıklar: 47 köyde sıtma. 18 köyde trahom. 23 köyde cüzzam, 9 köyde verem. • CHP HIRSLI AĞRI Partüer: AP BP CHP CKMP (MHP) CMP DP GP MP TİP YTP 1950 35,5 64,5 1954 28,7 70,3 1957 8,4 50,2 ORANI 1957 «2,7 1961 11,0 32,4 34,3 22,3 1961 85,2 1965 20,8 18,6 11,8 0.9 4,9 42,8 19«5 82,2 •UUMMI DOKTOR MUSTAFA ÖZDtLER Dahflfye MUtehassısı randevu alınması rtca oiunuı Lâtell Mesibpass C t t No. 13 Tet TJ w 40 AKS'İRAV KATTLMA 1954 1950 92,6 95^ CHP Bitlis adaylan avukat Kenan Mümtaz Akışık ile müteahhıt Abdülbari Yetişkin. Önseçimler sırasmda AP'de kopan fırtına CHP'lilerin işine j'aramış: « Listeye giremiyen Nafiz Gîray'ın, Mutki'deki bütün yakmlan bize çalışıyor. AP ikincisi Cevdet Gebeloğlu'nnn da ne yapacağı hiç belli olmaz..» diyorlar. «AP kadar YTP adaylan da kuvvetli. Mücadele çok çetin ge. çecek. Netice şimdiden belli oldu zaten. AP 1, CHP 1.» Konusmanm bu noktasında Bit lis'in eski CHP îl Başkanı dayanamadı: . AP, dört jılda bu memle ; keti cehenneme cevlrdi. Yanıyo • ruz... Koylü de tehlıll de huıuı '• Sehirde okuma bilenler: • • 45,61 Koyde okuma bilenler: '.» 14.55 Türkçe konusanlar: 56.161 Tlkokul sayısı: 178 İlkokul öğrencisi: 12641 Kız: 3422 Erkek: 9219 BITLIS Partiler AP BP CHP CKMP (MHP) CMP DP GP MP TİP YTP 1950 57.8 28.8 1954 22.4 67.2 1957 37.4 1.2 60.9 ORAN1 1957 7S.9 1961 30 8 22.3 1965 49.2 17.4 4° .9 1.4 10.4 KATTLMA 1950 1954 90.8 911 1961 82.8 1965 77.6