Catalog

.* >v »rrf «» Her öğretmenin, çocufc yetiştiren herkesin edindiği, büyük bir okuyucu topluluğunun ilgi gösterdiği eser: Eğitim Ansiklopedisi Üçüncfi fasikülü çıktı. Bayilerden «rayuuz. Fasikülü 5 lira. Peşin ödeme ile on fasikülün tamanuna abone olanlara 30 lira. Siparis, adresi: Ansiklopedi Yayınevi, P.K. 7, Bahçclievler, Ankara. Cumhuriyet 14706 umhuriyet 43. yı! sayı 15225 KURÜCÜSU: rüNUS NADÎ Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet İstanbul Posta Kutusu: İstantml No. 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 % 22 42 97 22 42 98 22 42 99 inde Necefte ya esas tutulmus Sairin ölfîmün mıs bir nü'sha esas lttib lanmıştır. Cihjj 20 Urad* İNKILAP «e A A K Cumortesi 17 Arolık 1966 Zalııt tahrifi iddiası Millet HfeclisFııi karıştırdı Avans Kanunu Tasarısıritian yararlanamayanlarm sayısı 180 bin DEMİREL, KARMA BÜIÇE KOMİSYONUNDA TBMM Komisyonunda 19 milyar 66 milyon liralık bütçenin görüşüJmesine başlandı Dövizle ödenecek dış borçlar 1.2 milyar dolar ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türldye Büyük Millet Meclisi Karma Bütçe ve plân Komisyonunda 19 milyar 664 milyon liralık 1967 malî yılı bütçesinin görüşülmesine dün saat 10 da Maliye Bakam Cihat Bilgehan'ın konuşmasıyla başlanmıştır. (Arkası sa. 7, SD. 4 *e) MP veAP'liler birbirine girdl • Zabıtlardaki tahrifatla ilgili Meclis araştırması açılması kabul edildi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Millet Meclisi'nin dünkü oturumunda, Meclis tutanaklannda tahrifat yapıldığı iddiasiyle ilgili olarak Meclis Araştırması açılmasım isteyen önerge üzerindeki görüşmeler sonunda AP lilerle MP'lüer arasmda hâdiseler çıkmış: Başta Bölükbaşı olmak üzere MP'liler ve bir grup AP.'li, birbirlerinin üzerine yürümüş, bu arada MP.'li Memduh Eıdemir'in AP.'lilere doğru, «Susun be eşekoğlu eşekler!» demesi, ortalığı iyice kanştırmıştır. Başkan Nurettin Ok, Erdemır'e önce bir takbih cezası vermiş, Erdemir kürsüde yaptığı savunmada sozünü geri almadığı ve «müstahak olduklanm» ilerı surüuğu içın cezast. «Meclis'ten bir hafta geçıci olarak çıkarma» cezasına çevrilmiştir. Idare Amirlerinden Muhlıs Görentaş (YTP), Erdemır'ı salondan çıkarmış, AP'liler Erdemir'in ardından koşmuşlarsa da, kendisini yakalayamamışlardır. Olaylar ve müzakereler sonunda zabıt tahrıfatı konusunda Meclis Araştırması isteyen MP. önergesi, kabul edilmiştir. 1967 Bütçesine personel için yine 470 milyon kondu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) alen üzerinde çalışılmakta H Personel Kanununun mali olanhü kümlerinin uygulanabilmesi için 1967 yılı bütçesinin «personel giderleri» fashna 1966 bütçesinde olduğu gibi 470 milyon lira konulmuştur. Iktisadı Devlet Tesekkülleri, Belediyeler ve Özel Idareler mensupları, Devlet Personel Dairesı tarafından kesın şekline getırilmek üzere olan «Devlet Personel Kanunu» nun kapsamına alınmıştır. Devlet Personel Dairesı ılgilileri, uzun süreden ben çeşith kunıluşlar tarafından yapılan tepkilerin gozönünde bulundurularak, tasarıya «memnrları memnun edici» hükümler konulduğunu ifade etmişlerdir. llgilıler, «Devlet Personel Kanunu Tadil Tasansı» nin en geç 1967 yılı başında Bakanlar Kuruluna havale edıleceğini açıklamıslardır. Avanstan yararlanamayanlar öte yandan hükumet tarafından hazırlanan Avans Kanunu Tasarısmdan yararlanamıyanların sayısının 180 bin civarında olduğu tesbit edilmistir. Devlet lstatistik Enstitüsü tarafından yayımlansn 1964 yılı eylül sonu rakamlannı kapsayan bir istatistiğe göre belediyede çalışan memurlann sayın 45.131, özel Idarelerde çalısanların sayısı ise 16.281 dir. Bu dnrnma göre avanstan yararlanamıyan mahalli idareler mensuplarının sayısı 61.414 tür. Yine Devlet lstatistik Bustıtüsü tarafından hazırlanan ve kesin sonuçlan bu ay sonunda açıklanacak olan «tktisadi Devlet Teşekkülleri» ile ilgili bir istatistiğe göre, halen Türkiye'de Iktısadi Devlet Teşekküllerinde çalışanlann sayısının 120 bin civarında tesbit edildiği belirtilmektedir. Kıbrıs'ın Çeklerden aldığı bütün silâhlar Ada'ya çıkarıldı AP Ajansının bildirdiğine göre: unun Dağıtılacak olan notıarı ödeme sıkıntısının nç noktada bulnndnğu şn sıralarda hükumetin memnr avanslannı velev taksitle de olsa nasıl karşılıyabileceği merak edilecek bir konudnr. Hele Merkez Bankası kaynaklannın kannnnn gösterdiği oranda sonnna kadar kullanılmış olması merakı büsbütün artınyor. 470 milyon lira geçen yılın bütçesine konmnjtu, ams bn, kâfıt üzerinde duran ödenektir. Gerçekte mart basına kadar hükumet'in elindeki para mevcudu, değil yatmmları, normal câri giderleri, taahhüt edilmis, tahakkuk etmiş ödenekleri bile karşılıyacak ölçüde değil. Nitekim kısıntılara birkaç ay önceden baslanmıştı. Sayın Bilgehan'ın Maliye Bakanlığına atanmasının nedenlerinden biri ve başlıcası diğer Bakanlıklarla koordinasyon yolnyla tasarrnfn sağlayabilccek yetenekte görülraesidir. Her ne ise, olan olmnş, bem Başbakanın verilmiş sözünfin, bem de hükumet bildirisindeki taahhüdün yerine getirilmesi için 470 milyonnn avans seklinde dağıtılması emrivâki haline gelmiştir. Avanstan, geçen gün de yazdığımız gibi, genel ve katma büiçeden maaş ve ücret alan memnr ve bizmetlilerle, parlâmento üyeleri faydalanacak. Kısacası, bıitün Bakanlıklar personeli lasan kapsamın» giriyor. Kanuna sadece sekil bakımmdan veto edilmiş bnlnnan ordu personeli de bn tasannın kapsamına alınmış olnyor. Rcsmî açıklamalara göre 470 milyon lira üç taksitte dağıtılacak ve ilk avans bayramdan önce verilecek. Diğerleri için henüz belirli tarih gösterilmemekle beraber, 2 ncisinin 1967 bütçesinin kabnlünden sonraya bırakılacağı tahmin edilir. Böylece hükumet 1966 bütcesinden \nvarlak hesapla 15« milyon lira dağıtmış olacak, geriye kalan 300 küsnr milyon tasarrnf edilmiş bnlnnacaktır. Aslında, yukarda da söylediğimiz gibi, bn, kâğıt üıerinde göıülen bir tasarrnftnr. Ne var ki, bütçe tekniğine göre hükumetin elinde 300 küsnr milyon liranın kaldığını kabnl etmek zornnlnğnndayız. Mademki geçen yılın bütçesine konmnstur, ve mademki 1966 bütçe denkliği geçen yıl iddia edilmistir, o halde Hazinede bu meblâğın «bakiye» olarak var olduğu sonncnna varabiliriz. îşte 300 milyonu geçen bn bakiyenin bir kısmı tasan kapsamına giremeyen personel için pek âlâ kullanılabilir. Zarar eden Iktisadi Devlet Teşekküllerini borçlandırarak desteklemek, özel İdareler ve belediyelere yine aracı bankalar yoluyla verilmek seklinde bir çözüm yolu bnlnnabilir. Hesapİara göre tktisadi Devlet Tesekkülleri, özel Idare ve belediye memnrlariyle, tasarı kapsamına girmeyen diğer müesseseler personelinin (hattâ emekliler dahil) avans tntan 200 milyon lirayı geçmiyor. Demek ki, birinci taksit olarak ödenebilecek para 5»60 milyon lira civarındadır. Müesseselerden bazılannın taksitlerin hepsini ya da bir kısmını kendi imkânlariyle karşılayabilecekleri düsünülürse, bn para daha da azalacak, ve böylece Hazine 156 milyon yerine 180 190 milyon lirayla 1967'yi tntabilecektir. Biliyornz, işin içinde bnlunanlar ve özellikle 1966 bütçesindeki ödeneklerle mevcnt nakit arasındaki ilişkilerin farkında olanlar bn teklife ya gülüp geçecekler, ya da «mevznat» yornmlariyle imkânsızlıgı ispatlamağa çalısacaklardır. Şn var ki, durura ne gülüp geçmeye, ne de yokusa sürücü yorumlara nygundur. îster Iktisadi Devlet Tesekkülleri, ister Özel tdare ya da belediye olsun, Türkiyede de\lete nzaktan yakından bağlı müesseselerde çahşanlar kendilerini devlet hizmetlisi olarak çörürler ve aslında görmekte de haklıdırlar. Kanunlar ayrı olabilir, ama ne yapalım ki, knmlnşlann devletIe olan iliskisi ve gelenek, hizmetliyi bn anlayışta tutmaktadır. Dnmm böyle olnnca bir kısım personele ismine istenirse avans denilsin zam verilmesi, bir kısmının ise zam alamaması elbette çalışan kitlede devlete karsı güven hissini azaltır. Hnznrsnzlnk artar, zaten kötü işleyen bürokratik çark, büsbütün tekler ve dolayısiyle verim azalır. Kısacası, 50 60 milyon hattâ î»0 milyon lira verilmezse, aslında tasarruf edilmiş gibi görünen bn para belki misliyle «verim kaçağı» olarak havaya gidecektir. *** Bizim hesabımız sadece 1966 bütçesine 470 milyon liranın konalmus olması, 1967 bütçesine yeniden aynı miktann alınması, ve adaletin sağlanabileceği temeline dayamyor. Adalet'in sağlanması fikri kabnl edildikten sonra, para dağıtımının enflâsyonist baskıyı artıracağını düsünebilir ve dağıtım yerine verimli yatırım teklifi üzerinde dorabiliriz. Tabiî Senatör Kadri Kaplan önemli bir teklif yapmıştır. Buna göre 470 milyonlnk (bir anlamda tüketimden alıkonacak) tasarrnf, hisse senetleri tüm memurlara dağıtılmak şartiyle bir dev tesis'in yatırımı için kullanılabilir ve bn tesis, devletin de katılmasiyle, halk devlet karma sirketi seklinde knrulabilir. Böylece hem verimli bir yola girilmiş olnr, hem de memnr zammının yarattığı, yaratacağı enflâsyonist hava daha basında dağıtılır. Kaplan'ın teklifi üzerinde durmak gerek. O/oy nasıl çıktı? 470 milyon değil Meclisin dunku oturumunda, zabıtlarda tahrifat konusu ile ilgili olarak YTP'li Cengiz Ekinci, AP'li Mehmet Ersoy ve Başkanlık Divanı adına Başkan Yar dımcılarından tsmail Arar konuşmuşlardır. Her üç konuşmacı, Meclis araştırması açılmasının yerinde olacağını bıldirmişlerdir. AP'lı Mehmet Ersoy, olayı basit bir düzeltme hâdisesi olarak vasıflandırmıstır. tsmail Arar ise, «Gelecek nesiller bir bardak snda fırtına kooarmak (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) Bingöl Belediye Başkanı Öte yandan Avans Kanunundan yararlanamayan Iktisadi Devlet Teşekküllerı ile mahallî idareler mensuplarının tepkileri dün de devam etmiş ve konu ile ilgili olarak çeşitli bıldinler yaymlanmıştır. Bingöl Belediye Başkanı Faik Ertuğrul bır bildiri yayınlıyarak, kendı Belediye mensuplarına avans vereceğinı ve bunun için gereklı parayı 1966 yılı bütçesine koyduğunu açıklamıştır. Bütün Belediye Başkanlanm kendi imkânları ölfüsünde belediye memurlanna avans vermeye davet eden Bingol Belediye Başkanı, bildırısinde, «Geçiro sıkıntısı içinde bulunan Belediye memnrlannın dnrnmn, memnrlara avans verilmesi halinde daha da kötülesecektir. Bn bakımdan ben, nsnlsüz de olsa, 1966 yılı bütçesine ayırmış oldnğnm paradan memnrlanma avans vermek istiyornm. Bn konuda Belediye Meclisinden karar çıkarmak için çalışacağım» demektedir. Böylelikle Türkiyede ilk defa bir Belediye Başkanı memurlanna avans vermek için teşebbüse geçmiştir. Ertuğrul bildirisinde aynca, Türkiyedeki bütün Belediye Başkanlarmı konu üzerine görü}melerde bulunmak üzere Ankaraya dâvet ettiğini de belirtmiştir. LEFKOŞE (AP) İyi haber alan kaynaklar dün, Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios' un Çekoslovakya ' ya yapmış olduğu gizli silâh siparişlerinin 20 zırhlı araba müstesna tamamen Ada'ya varmış olduğunu bilcîirmişlerdir. (Arkası Sa. 7, Sii. 7 de) Akdenız'de büyük tatbikat yarm başlıyor MERStN Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Cemal Tural beraberinde Kara Kuvvetleri Kumandanı Org. Refik Yılmaz, Deniz Kuvvetleri Kumandanı Oramiral Necdet Uran ve Hava Kuvvetleri Kumandanı Orgeneral îrfan Tansel ile diğer yetkilıler olduğu halde pazar gümi Mersin'e gelecek ve Akdenızde başlayacak tatbıkatı izleyeceklerdır. PEVAMLI YAGMUk İstanbul ve dolaylarına. önceki gecedeıı beri devamlı düsen yağmnr, dün geç saatIerde bazı yerlerde trafiği aksatmışlır. Eminonu, Aksaray, Beşiktaş ve Kasımpaşa gibi semtlerde biriken >ağra«r suları, bilhassa saat 1 19 arasmda geliş gidisi 7 daha da aksatmıştır. Düşen yağmur miktarı 25 kilogramdır. Meteoroloji, yağışm devam edeceğini ve hava sıcaklığının 4 dereceye kadar düşeceğini bildirmektedir... Öte yandan, sürekli yağıs, memleketimizin bazı illerinde âfet halini almıştır. Bu konudaki haberimiz, 7 nci sayfadadır. (Resim İstanbul'daki dünkü yağmur sırasında alınnuştır.) Fotoğraf: Tulây DİVİTÇİOĞLU Sükan: «Çeklerin kesin beyanı var» Kıbrıs'ın Çeklerden aldığı butun sılâhlann Ada'ya çıkarıldığına dair AP haberi uzerıne, gece yarısından sonra bilgısıne başvuran Ankara Buromuz'a, Içişleri Bakanı ve Dışışleri Bakan Vekili Sukan, şunlan söylemiştir: «Bu haber karsısında ben, bir Dışisleri Bakan Vekili olarak konnşnyornm. Çekos lovakya hükumetinin, Hükumetimize yeni silâh teslimatı yapılmayacağı yoInnda kesin resmi beyanı vardır. Dnrnmn, ayrıca büyük dikkat ve bassasiyetle izliyoruz.» Konu, Hükumet, Dışisleri ve Genel Kurmay tarafından dikkatle izlenmektedir. KOSİGİNİN GELİŞİNDE İşcan'm dış seyahatları tartısıldı • Belediye Başkanı: «Siz benün, ben de sizin hasretinize dayanamayız diye gitmedim» dedi 2 milyon liralık zimmet iddiası Bir Bankanın Ikinci Müdürü tevkif edildi Türk Ticaret Bankası Galata Şubesi İkinci Müdürü Yavuz Kula, zimmetine Z milyon liraya yakm para geçirmektcn saıuk olarak dün tevkif edilmistir. Destekliyorlar îstanbul Maliye Teşkilâti Maliye İş Sendikası Hükumetin hazırladığı avans kanun tasansını desteklediğini, dün bir bildiriyle bildirmiştir. Bildiride, avans tasansına itiraz eden tktisadi Devlet Teşkilâtı personelinin turumu da yerilmekte ve «Haksızlık ortadan kaldırılmak isteniyorsa, Personel Kanununa tâbi Devlet memuruna da İktisadî Devlet Teşekküllerde çahşanlar gibi, iki ikramiye, 2 3 üst derece maaş ve fazla mesai verilmelidir» denilmektedir. ATEŞOĞLU RUS BAYRAĞl ASILMAMASl İSTENDÎ ANTCARA, (Comhuriyet Bürosu) Kayseri Milletvekıli Mehmet Ateşoğlu (AP) Cumhurbas kanı ve Başbakana gönderdiği bir muhtırada Kosigin'in ziyareti sırasmda caddelere Rus bay rağı asılmamasını istemiş, vatandaşın «Ornç keyii ile gazaba gelebileceğini» ileri sürmüştür. Ateşoğlu, muhtırd5inda komunızm tehlikesinrn arttığını «Moskova'ya giden eski Basbakan Ürgüplü'nün şayretkeşlik yaparak Kosigin'i Tiirkiye'ye dâ vet ettiğini» ıddıa etmiş ve Ürguplü'den «Gâfil (taşbakan» diye bahsetmıştir. AteşoğİJ, Urgüplü yüzünden AP ıktırîarının ramazan ayında Rus Başbakanını karjılamak ve Rus ba^rak ları asmak zorunda kaldıgını bıldırmıştır. 1964 yılından bu yana çeşith dekont, sahte belge ve yurt dışında bulunan tüccarlar adına duzenlenen hayali kredilerle zimmetine para geçirdiğı iddıa olunan Yavuz Kula'nın; daha once de Öğretmenler Bankasının iflâsına sebep olan Hayri Yazar'a 1 milyon 600 bin lira verdıği ilerı surülmektedir. Belediye Meelisınin dunkü toplantısında, Romanya seyahatine Hatırlanacağı gibi Hayri Yagıtmeye hazırlanmışken neden vaz zar, Öğretmenler Bankası'nı 11 geçtiği sorulan Belediye Başkanı milyon lira dolandırmaktan saHaşım Işcan, Siz benim, ben de nık olarak tevkif edilmiş ve cesizin hasretinize dayanamavız dizaevine gdnderilmişti. ye gitmedim» cevabım vermıştir. Ihsan Yarsuvat'a, Başkan Işcan, Yavuz Kula'nın, son olarak Abu karşıhğı verince Sülejinan Selvusturya'da bir tuccar hesabına kesen söz almış, cevabın gayri cid966 238 bin liralık bır kredi tahakdi olduğunu ifade etmiştır. kuk ettirdiği, bu parayı kendı / zimmetine geçirdiği, tahkikatı Belediye Başkan Vekili Faruk / yapan ilgililer tarafından açıkIlgaz ise, Başkan bir seyahate gif lanmıstır. Bankada imza yetkısı der ve kendisi vekâlet ederse, J olan sanığın, kimlerle işbirliğı partisinin prestijini kırıcı hareket/ yaptığının tesbitine çalışılmaklerde bulunmayacağmı belirtmış / ve: «Bu şüphelerin sebebini anlatadır. mıyorum. Ama, sayın Işcan müJ saade etsin. vekâlet ettiğini zaman, I meclis üyesi olmadan önce benden f rüşvet isteyen ve halen Belediye'de çalışan bazı kişilerin de 15leriI ne son vereyim» demiştir. 1 «Barışgücü»nün. görev süresi 6 ay uzatıldı â f . f Yeniden söz alan Başkan Haşim İşcan, Meclisin dört saatlik toplantısında dedikodudan başka iş yapmadığını bildirerek, şunları söylemiştir: «Meclisin dört saatlik toplantısının 8S00 liraya mal olduğunu arkadaşlarını unuttnasın». « Teknisyenlerin diş hekimi payesi alması Ume hakarettir» (DIŞ HABERLER SERVtSİ) NEW TORK Bırleşmiş Milletler Güvenhk Konseyi, Kıbrıs Barış Gücü'nün görev süresini, 6 ay daha uzatmıştır. Oybirliğiyle alınan kararı öngören tasarıyı Konseyin 7 geçici üyesi (Arjantin, Japonya, Ürdün, Mall, Nigeria, Lganda, Umgnay) sunmuşlardır. Bu oturumda konuşan, Kıbrıs Rum yönetimi temsılcisi Rossıdes, Çek sılâhlarının sadece Kıb ns'taki 300 polısi donatmak için kullanılacağı yolunda Konseye teminat vermiştir. Türk temsilcısi Orhan Eralp ise, bu silâhlar gerçekten polisin donatımında kullanılacaksa. bunlarm arasına tank ve bazukaların sokulmasından büyük bir hayret duyduğunu belirtmiştir. / / / «İSTANBUL'DA ÇOCUK FELCİ VAKALARI ARTMIŞTIR» Bu arada îhsan Yarsuvat, bir önerge vererek tstanbul'da çocuk felcı vak'alarının arttığını. buna kanalizasyonların perişan halde o!m=ı=ımn sebep olduğunu söylıyerek, tedbir alınmasını istemistir. Ecvet GÜRESİN Diş teknisyenlerinin, bir imtihana tâbi tutularak, diş hekimi hak ve selâhıyetlerin» sahıp olabilmeleri konusunda Meclıse sunulan kanun teklifini protesto etmek amacıyla Diş Hekimlıği Fakültesi dekan, öğretim üye leri ve Talebe Cemiyeti temsilcıleri müşterek bir basın toplantısı düzenlemişler ve «tikokul tahsili bile olmayan teknisyenlerin diş hekimi payesi almasının ilme hakaret tayılacagını» belırtmışlerdır. ~İ~ 96^ r j J\ %•& «1965 yılında ölmek üzere olan ekonomiyi kalkınma hızuun % 4.3 olduğu bir devreden almışızdır. Kalkınma hızını % 8.5'a çıkarmışızdır.» Süleyman Bey NEW YORK (AP) Jacqueline Kennedy. kocası hakkında yazılmış olan «Bir Başkanın ö lümü» adındaki kitabın yayınlanmasını önlemek için, dün mahkemeye mıiracaat etmiştir. Manhattan Yüksek Mahkemesi Hâkimi, kitabın yazarı ile naçırini izahat vermeye davet etmiştir. Duruşma, 27 Aralık gunu başiayacaktır. Bayan Kennedy, dün mahkemeye müracaat etti