Catalog

SAHtFE İKf CUMHURtYET 20 Eylul 1965 TURKIYE RÜSYA nCARİ hlŞKİlERİ Yılmaz ULUSOY T ürklye Başbakanının Rnsya'ya yaptığı seyahatle ilgili olarak, Türk ve Sovyet heyetleri arasında yapilsn görilşmeler 16.8.1965 tarihinde sona ermiş ve Ortak Bildiri aynı tarihte, Ankara ve Moskovada yayuılanmıştır. Ortak Bildirinin «Türk • Sovyet ekonomik ilişkileri» nden bahseden bölümündc, «ynen şöyle denilmektedir: «Türkiye iie Sovyetler Birliği arasındaki, ekonomlk mfinasebetlerin durnmnnn gözden geçiren her iki Hükümetin Başbakanlan, son bir yılda karşılıklı ticaretin seyrinden memnuniyetlerini belirtmişlerdir. Aynca, taraflar iki memleket arasındaki mal mübadelesini daima yüksek bir seviyede tutrnak içiıı şu hususta anlaşmışlardır: Türkiye tarafı Sovyetler Birlifinden sınaî tesisler kurmak için makine ve tesisat satıo alacak, Sov> yet tarafı ise Türkiye'den daha yüksek ölçüde milII mahsuller mübayaa edecektir.» Anlaşmanın metninden görülecejjl üzere «ekonomik ilişkiler bölümünde» bilhassa ticari mübadeleler üzerinde durulmakta ve mal mübadelesinin yüksek btr sevijede tutulacağı özellikJe belirtilmektedir. Geçen yıl Türklye Dışişleri Bakanının Sovyet Rusya"ya yaptığı seyahat dolayısiyle Cumhuriyet' te yayınlanan bir makalemizde Türkiye ile Rusya arasındaki ticari mfinasebetlerin inkişalinın, kontenjan listelerinin tam olarak realize edilmesine, listelcrin gerçek ihtiyaçlar gözönünde bulundurularak düıenlenmesine ve nihayet her iki taraf hükümetlerinin ticari ilişkilerin artınlmasmda fayda görmeleri şartlarına bağlı bulunduçuna işaret etmiştik (1). Nitekim karşılıklı gayretler neticesinde Türk Rus ticari mühadelelerinin olumlu bir seyir içinde gelişmekte olduğu müşahede edilmektedir. Henüz altı aylık devrede RusyaVa yapılan ihracat, başarüı olan 1964 yılı ihracattnın tümünden daha fazladır ve genel ihracatunızdaki yeri yüzde 4.98 oranına yükselmiştir. Yıl sonuna kadar yukarıdaki rakamın iki katına ulaşacağı ve ilk defa olarak, 20 milyon doların üstünde tesbit edilen kontenjan tutarlaruun tam olarak realize edileceği münıkün görülmektedir. Ticaret Bakanlığı Mufettişi Koalisyonsuz iktidar :ıı Kılıçtan keskin Adanadan çelen bir Işci Partisi adayı ile konnstnm. Ali Karcı, Babıâlinin bildiği bir kişidir. Karınca Matbaasını işletir. On yıldan beri tanırım kendisini .. Nasıl, dedim. Adana? Büyük uyanıs var. dedi, çok iyi sonnçlar alacagız. Ama bütün yurt ölçüsünde iyi sonuçlar alınmazsa biliniz ki kusur halkta değildir. Eger iyi çalışılsa, halka varılsa, dofm'lar halka iletilse, halk dojru'lan söylivenlerin pesinden gidecek. Ne çare ki yalaneılann ve düzenbazların elinde halk. Ali Kareı'nın anlattıjına göre. Isçi Partililer daha bazı köylere varmadan Isçi Partisinin adı ve ünü köye vanyormnş. Merkeıden habersiz örgütler bile kurnluyormuş. Karcı : Köylü ürkek. diyor, yüzyılların deneyleri belini kırmış hal* kın, boynunu bükmiis .. Siyasi partilerin meselâ toprak reformnno yapabileceğine inanmıyor. Ağadan ve jandarma dipçiginden öylesine yılgın ki. ve jandarmayı agadan öylesine ayıramıyor ki, köylüvü topraklandırmak için kanan çıkaracafınızı söylediniz mi kuşkuyla bakıyor size .. Peki nasıl anlatıyorsnnuz, nasıl inandınyorsnnnz? Anlattt : önce soruyorum, «Bey mi senden el mi senden?» EI benden... diyor kövlfl. Peki, demek ki «el» »enden. Peki Meclise bey'i tni gSndersen senden yana olur. el'i mi göndersen senden yana olnr? El'i göndersem benden yana olnr... diyor köylü. Peki. el'i Meclise rönderdin. Demek bu birinci iş. Şimdi gelelim ikinci ise: Kanunlar kılıçtan keskin mi? Keskin . divor köylü. Peki kannnlar ksrsısında boynnranı kıldan ince mlT tnce... diyor kövlü. Peki bey'i defcil, el'i Meclise eönderdin. Kannn yaptın. Ve «Topraklati rlafıtaca£ım» dive kanon vaptıtl. Bn kılıçtan keskin kannn karsiKinda berkesin bovnn kıldan ince mi? Ali Karcı : Iste o dakika ayakian snya eriyor köyliinün .. diyor. Bir kerpslnde asanın biri : Scn benim toprafımı ne hakla plimden alırsın? dive sormu*. tştp bu hakla demis fsci Partisi adavı. ve açmış Anayas.inın iljili maddesini okumns. GSrölüvop ki Tflrkivfde himbasUa bir muhalefct baslamıstır Bu, sosyalist mnhalefettir. Sosvalist mııhnlefet şimdilik belki Mcclise nmnldnfn ölciide milletvekili setiremiyecek, belki de nmnlmadık ölofllerle eirecek Meclise . Rnnlnrın hesabı ayrıdır. Ama ortada «rtrünen kSv «ndnr ki. sosyalistlfrin moh»lpfeti artık tutmustnr. Mava<;ı atılmıstır tonlnmcu mnnalefetln Halk kesimlerinde kımıldanma baslamıstır. Bonun icindir ki aeaların. vnrruncnlann, kompradorlann yfirekleri ürbaçak atmaktadır. Sosyalist mnfaalefet milliyetri oldufn ve empervalizme karsıt oldnjru Için Türk milletinin tahiatınn ve tarihine yüzde röi! nvçnndur. îctiklâl Harhinde Anadolnda Tnnanla, Fransiifla, ttahanla. ve tstanbnlda tnjiliz'erle isbirlffi vapmıs cevrelerln buçünkü mirasçılan sosyalist çelismeden hoslanmıvorlar. Elbette hoslanmıyacaklardır. Kompradorlara karsı miIlivMçiler bn memlekftin hpsabını sordoklan eün demokrasi rerçpklesecektir. Sen kalk halkı sefalete mahkum et. ve sen kalk bu sefalptin üstünde ntemleketin milli kavnnklarını vabancılara neskcs çekerek cphini doldur. Oh ne âla demokrasi! Bu düzene karsı cıkani da «komünist. kıııl» dire gaveıya havale et. Oh ne alâ adalet .. Son olarak Ali Karcı'nın anlattıgı hir olavı nakledeyira t Kompradorlar partisinin bir adayı köye varmış : Bu köy hanci partiyi tntar? Isçi Partisini .. demişler. Tepesi atmıs bey'in : Bre onlar komünist. onlar çeldi mi herkfs herkesin kansı ile yatacak! Kövlülerin içinden hir ermiş : Bizim icin ne tplâslsnıvorsun bey! demiş. Senin karı lâvanta kokar, bizimkiler tezek kokar!.. 1965 1966 KONTENJANLARI 1 Nisan 1965 ve 31 Mart 1966 Urlhleri arasında iki memleket arasında mer'i olacak ithalât ve ihracat kontenjanları 10 Nisan 1965 tarihli Resmî Gazete'de yayınlannuş bulunmaktadır. Bunlardan «B» listesinde, Türkiye'nin S.S.C.B. ne, ihraç edebilecefi mallar gösterilmiştir. İhraç maddeleri arasında 3,5 milyon dnlarlık canlı hayvan, 4 bin ton narenciye, 10 bin ton üzüm, 3 bin ton tfltfin, 2,5 bin ton fındık, 1,5 bin ton pamuk, 550 ton tiftik, 3 bin ton yapafı ve aynca zeytin, bakır, palamut hfllâsası, buzdolabı, meyve sulan gibi maddeler bulunmaktadır. Bakır ve Zeytin için herhangi bir kontenjan konmamıs, miktarlannm ilerlde ttabit edileceği işaretlenmiştir. Bundan öneeki kontenjan listesine nazaran, tütün ve canlı hayvanda artınm yapıhnış buna mukabil pirinç konfenjandan çıkarılmıştır. Rasya'dan yaptığımız ithalât malları arasında ise. kâfıt mukavva, cam ve cam eşya. demir ve çelik mamülleri. çinko, çeşitli makineler, elektrik makine ve cihazlan, motorlu nakil vasıtaları, optik âletleri, gazyağı, motorin ve maıot fibi maddeler bulunmaktadır. iif •>• ••• ••• ::: ;; Üİİ m •••• • ••• GEÇMIŞ YILLAR 1964 yıh sonuna kadar Sovyet Rusya'nın memlekettmiz dıs ticaretindeki yeri aşafıdaki tabloda fdsterilmiştir: ÎTHALAT tHRACAT Yıh Yeri »b 1000$ Yeri °'o 1000$ 1959 17 1.40 6.592 17 1.36 4.804 4.886 17 1.52 5.960 18 1.27 1960 1.29 4.473 17 10 8.317 1.65 1961 1.43 5.465 13 20 1.04 6.414 1962 13 1.93 7.086 8.847 15 1.29 1963 9.040 10 2.20 1964 17 1.47 7.912 Listede bilhassa ihracatın yudan yıla muntazaman artış göstermesi dikkati çekmektedir. Öyleki 1964 yılı ihracatı; 1962 den evvelki yılların hemen iki katına ulaşmış bulunmaktadır. SONUÇ RusyVya yaptığımn ihracat, memleketimiz ihraç yapısına uyçun olarak tanm ürünlerine inhisar etmektedir. Büyfik bir tüketici topluluşa sahip Rusya'nın bu ürünlerimiz için en iyi bir pazar oUcağına şüphe yoktur. Ote yandan, Rusya'dan yapılan ithalâtın da, özellikle yatınm mallarından ve ham maddelerden meydana gelmesi, Türk sinaî yatınmlarının gerçekleşmesinde ve kalkınmanın gerektirdiği vasıtalann teraininde kolaylık sağüyacağı tabiidir. Rusya ile ticaretimizin, malın mal ile mübadelesi şeklinde bulunması, iki taraf için de, mal mübadelelerinin eş degerdc olmasını liizumlu kılmaktadır. Anlaşmanın tek taraflı olarak işlemesine imkân olmadığuıa göre her iki akit tarafın mal satma ve satm alma arzusunun, iyi niyetle ortaya konulması lâzım gelmektedir. 1964 yılında başlıyan temaslar ve bunun neticesi olarak yukarıda istatistikl rakamlarla ifade ettiğimiz pibi, ticaret hacminde görfilen nelisme, iki ülkenin de bu konuda iyi niyetle hareket ettiğini ve ticari mübadelelerini artırmak arzusunda olduklarını göstermektedir. (1) Cumhuriyet, 7.11 1964 •••• •••• •••• •••• :: •••• «••§ •••• •••• •*•• • ••• • ••• ««•• •••• on günlerde, A.P.nin yönetmenleri tarafından «Koalisyonsuz iktidan özîemi dile geıirilmektedir. Bu özleme 8.9.965 tarihli Cumhuriyette sayın Prof. Fahir H. Armaoğîu da katılmış bulunmaktadır. Yaıar, koalisyonla iş başına gelen hükuraetlerin siyasî istikran gerçekleştiremediğini, seçim sisteminin büyük partiler lehine dcğiştirilebileceğinl iîeri sürmektedir. Bu günkü şartlar içinde, seçim kanununu değiştirreek sadece A.P nin tek başma iktirfara gelmesini kolaylaştıracaktır. A.P. de bunu arzu etmektedir. Zira siyasi istikrar ancak o zaman sağlanabilecektir ('.) Fakat bu arzuların arkasmdaki gerçek niyeti görmemek için, insanın kör ohnası lâzımdır. Siyasi istikrardan bahseden A P . idarecileri bazı illerde jehzadeleri ve bağrı yanık Türk analarını liste başlanna yerleştirmişlerdir. üsteük bu parti 1961 Anayasasına toptan kırmızı oy vermiştir. îktidara geldiğinde 3^2 çoğunlukla gelırse tabii Anayasanın bazı hükümlerini değiştirmek niyetinde o'.dugumı her fırsatta tekrarlamakta fayda görmüştiir. Bütün bunlar biüniyorken. Anayasamızm sağlam müesseseler getirdiğini ve bir parti çoğunlukla iktidara gelse de artık Anayasamızı çigneyemiyeceğini iddia etmek biraz safdillik oluyor kanaatindeyim. Bırakınız tek parti iktidarını, 4 partinin iştirâkiyle kurulan 4. koalisyon hükümetinin »na kanadmı teşkil eden A.P.: Anayasamızın «İster iktidarda olsunlar, İster muhalpfcttc olsunlar siyasi partiler demokratik siyasî hayatın vaıgcçllmez unsurlarıdır.» dediği ve Y. Seçim Kurulunun iki ay önce seçimlere girebileceğine karar verdiği bir partiyi çeşit!i oyunlarla seçimlere sokmamak çabaEindadır. İşte Anayasa, işte uygulaması! S Zaten şimdiye k?darki koalisyon hükumetleri istikrarı gerçek'.eştirememışierse, bu seçim sisteminin kabahati değildir. Programlari arasında pek fark olmıyan partilerin kuracakları hükümetler elbette senben kavgasından başka işlerle uğraşmaya vakit bulamazlar. Nitekim 1961 den bu yana da öyle olmu|tur. Mefnleketimiıde eğer okuryazar olmıyan hiçbir fert kalmazsa, sayın yazarın istediği sisteme dönülebilir. O zaman da okuyupyazma olanaklarına sahip olan çilekeş halkımız hangi partiye oy vereceğini gayet bilinçli olarak bilebilecektir. Adres Site Talebe Yurdu Vezneciler îstanbul Özcan KORKMAZ Üniversite Öğreııcisl Son kapı da kapandı 1965 İHRACATI 1965 yılında ise, sadece altı aylık ihracat rakamları elimizde bulunmaktadır. Bu devrede Rusya'ya yapılan ihraeatın 1963 ve 1964 yılları ilk altı aylık ihracatiyle mukayesesi şöyledir: Ocak Haziran ihracatı 1000$ 1965 «'» 1964 "B 19fi3 •'» • •• 10.226 4.98 3.470 2.06 2.432 1.39 PARTİLER DİŞİ VATANDASLARIN BİLDİRİSİ Aralannda üniversite ögretim fiyeleri, yazarlar, senatörler, sendikacılar. sanatçüar ve basın ve gençlik teşekkülleri mensupları bulunan geniş bir partisiz vatandaşlar topluluğu. olaylann son gelişimi karşısınd3 bir araya gelerek uyarma niteHğinde bir bildiri yayınlamışlardır. Seçim kampanyası içinde geniş yankılar uyandıracağı umulan bu bildiri Anyasa çerçevesinde gelişmekte olan toplumu tutucu ve geriye itici davranışlara karşı bir tepki olarak göriilmektedir. Bildirinin tam metni şöyledir: umhuriyet tarihimizin önem11 bir dönemini yaşıyonız. Türk ulusunu mutluluğa götürecek yolu türlü politik engellerdeır temtzlemiş olan lâik ve halkçı Atatürk devriml, artık sosyal amacına yönelmiştir. özellik!e yeni Anayasamızın getirdigi ışıktan sonra toplumumuzun sorunları daha da açıklıga kavusmuş ve bu açıklıgın dogurduğu güçiü akım, ötedenberi devrimlerin karşısmda olan tutucu çevrelerin tepkilerini hızlandırmıştır. Nitekim >urdumuzun seçim dönemine girdiği son aylar içinde dogrulann söylenmesinden ve halkın bilinçler.mesinden korkan kab» ve karanlık kuvvet taraftariannm gücünü veni Anayasarnızdan alan toplumsal pelişmemizı baltalama davranışları artmıştır. Fikirler sopalarla sindirilmek ısteniyor, \Tjrdunu ve uJu sunu sevenlere lekeler sürülüyor, merr.leket serveMeri vabancılara peskes çekılmeîin dıyenler en ağır suçlamalarla karşı karşıya bırakıl:yor. Bu durumun nedenlerini ve doğuracağı sonuçlan kamu oyuna açıklamak gereğini duyan bizler. tarihi akışı durdurmaya çabalayanların halkımıza inanrr.ayan bir azmlık oldugunu beürtmek istiyomz Türk halkı yüzyıllar boyunca toplumsal yaşantısında seliştirip kendi varoluş suresinre olgunlaştırdığı haklanna başlıdır. Bunlar hiçbir kişi ya da zümre tarafvndan or.a verilmıs değildır. Yenı Anayasamızda belirtilmiş olan bu haklan bundan ötürü Türk halkından kimse alamaz Türk toplumunun çağdaş uygarhğa ulasmasınm ilk yolu, Anayasamızın tam olarak uygulanma sıdır. Eger bugün Türk toplumu siyasal, ekonomik, toplumsal sarsıntılarla karşılasıyor ve az gelismişlik çenberinl kıramıyorsa, Anayasamızın tam olarak uygulanmamasmdan öturüdür bu. Çün kü Anayasa ükelerine aykın davra nışlar, eylemler, iş'emler, gizli ya da açık bu uygulamayı baltala makta, engellemektedir. Anavasamızm ruhu ve temeli. ulusal* bagımsızhk, sosyal adalet ve güvenlik, dayamsma, düşüncede, ? !im ve sanatta özgürlük. lâiklik, halkçılık ve devrimcilik ilkelerinde toplanır. Bu ruh ve te mel, toplumumuzu az gelişmişlifc durumundan kurtaracak çare lerl getirmektedlr. Oysa bonların karşıtlan olan, dış politikada uyduiukla yan sömürge durumuna düşmek, çıkarcıhk, büyük kitlenin yoksulluğa mah kum edilmesi, sömürücü üretim biçiminde direnme, çıkarcılıgı yok edecek ve yoksuüuğu kaldıracak araştırma ve yaratma gücünün cngcllcnmesi, din sömürücülüğü, yurdun yeraltı ve yerüstü kaynaklarının ve bunlarla sağlanan gelirin mutlu bir annlıgın tekelinde bırakıunası, başka bir deyişle devletin bir halk devleti oİacağı yerde bir zümrenin çıkarı yonünde işlemesi. ve bütün bu kötülukleri, haksızlıldan önleyici tedbirlerin bile alınmasına karşı konulmak istenmesi. yurdumum az gelişmiş durumda bırakan ve esas giicünü nluslararasi sermaye emperyalizminden alan etkenlerdir. Bugün siyasal yaşayımıza hâkim kadrolar içinde bu gerici ve tutucu anlayış ve kurumları sırf kendi çıkarları için besleyen çevreler vardır. Burada bu gözlemin kendine özgü tarihsel ve toplumsal neden leri oldugunu belirtmek gerekir. Türk toplumunun bir geçiş süreci içinde bulunması bu nedenlerden biridir. Geçiş dönemlerin de, öneeki yaşayış biçiminin bir takım kurumları, yeni yaşayış dönemi içinde de bir süre devam eder ve yeni yaşayış biçiminin getirdiŞi kurumlarla çatıştır, onlarm gelişmesine engel olmaya, yeni bir dünyanın ve mutlulugun kurulmasmı baltalamaya çalışır. İşte içinde bulunduğumuz siya sal, ekonomik, toplumsal buhran lar bu çatışmadan, başka bir de yisle bir takım siyaset kadrolarınm, Atatürk de\Timlerine, 27 Mayıs'a ve yeni Anayasa direnme lerinden ve artık zararlı olmuş efki kurumlara bağlı kalmalarından doğmaktadır. Ancak. yeni kurumların yerleşmesini ve eski kurumlann silinmesini istemek sadece dar bir aydın çevrenin dileği olarak kalmaz, bütün halkın çıkan ve mut lıılugu dâvasıdır bu. Ne var ki. gerici ve halkı aldatıcı bir küme insan, meşru olmayan eski yaşayış, biçimlerinin âevp.mı İçin vargüçleriyle yeni kurumları yıkmaya uğtaşırlar, nitekim uğraşmaktadırlar: Bağımsız ve haysiyetli dış politika akımına karşı durularak uydu'luk yolunda direnilmest, Koylüyü yoksulluktan kurtarıcı ilk ve acele tedbir olan, onu üzerinde çalıştığı toprağa sahip kılacak ve ecir durumundan kur taracak toprak reformunun a maçlanndan saptınlması ve dur durulması, köylüye ve büyük halk kütlesine eğitim ve öğrenim alanında fırsat eşitliği verecek tedbirlere gidilznemekta Inat edümeai, o C nun sağlıksız, evslz, besinsiz bırakılmasında ısrarlı bir vurdumduymazlık gösterilmesi, Yeraltı ve yerüstü kaynak ve servetlerimizin iç ve dış sömürgenler ortaklığı ile sömürülmesi, toplumun sanayileşme dâvasının belli bir zümreyi zengin etme yoluna saptırılması, böylece dar bir rümrenin zenginleşip büjnik kitlenin gittikçe daha çok yoksullaşması ve vergi yükünün en ağır pa>ının yoksul halka yük letilmesi, işsizliği önleyıp tam çalışma'jı sağlajarak kalfanmayı gerçekleç tirme ve bundan doğacak nimetleri dengelendirme amacmı öngörmesi gereken plânlamarun yozlaştırüması, Türk halkınm yeterli toplumsal güvenlik ve dayanışma tedbirlerinden yoksun bırakılarak ekonomik hayatımıza hâkim çıkarcı bir mutlu azınlıgın karşısın da himayesiz ve çaresiz dununa düşürülmesi, Türk toplumunun her alanda kurtuluş ve ilerleme yollannı araştırıcı bilim ve sanat çalışmalarına türlü engellerle karşı konulması ve bu alanlarda çalışanlarm tehdit edilmesi, ezilmek is tenmesi, çahşmaktan ve yaratmaktan alıkonulması, böylece bilim ve sanat hayatımızm durgunlaştınlması, demokrasinin şartı olan, her sorunda aydınlatılmış yurttaşların oylanndan ürtidar çıkarmak yoluna gidilecek yerde, ekonomik toplumsal, siyasal, alanda uyuşturulmaya ve uyutulmaya ça lışılan kitlelere dayanıp gelişmenin bastınlmaya kalkımlması ve bunun ulusal irade diye gösterilmesi, bu çeşit ugraşmalann belll bas lılarıdır. İşte bütün bu gerici olaylar, ye ni Anayasamızın öngördüğü toplumsal gelişmeyi durdurmaktan başka ve daha ağır olarak, Türk toplumunun Anayasa dışı, insaniık hak ve özgürlükleriyle bağdaşmayan bir baskı rejimi tehlikesi ile karşı karşıya kalacağı kaygısını uyandırmaktadır. Öyleyse çagdaş uygarlığın için deki yerini alması ve bir an önce mutluluğa kavuşması gereken Türk halkının haklarını zedelememek onun serbestçe geUşmesini sağlamak için, etklsini hâlâ yitirmemiş olan eski kurumlar ve bu kurumlara dayanan gerici, tutucu ve çıkarcı anlayış ve eylemlerl» savaşmak, bu gibi davranışların halkın haklanna ve Anayasava tecavüz oldugunu her vesile ile belirtmek, yurdunu ve ulusunu seven her yurttaşın ödevidir. Anayasava aykın kurum, anlajıs ve eylemlerin Türk kamu ovuna iletilmesi ve Anayasa teminatı altına giren hakların savunulması için bu bildiri aşağıda adlan bulunan Türk vatandaslan tarafmdan gerektiginde devam edecek uyarmaların ba^langıcı olarak h&zırlanıp jTrı»»ı»nmıjt.iT Sayın Armaoğiu, eğer, iktidara gclen parti Anayasayı ayaklar altına almaya kalkarsa. mılletimizin direnme hakkmı kullanabileceğini iddia ediyor. İşte sırf siyasi istikrar sağlanamıyor diye. ben böyle tehlikeli oyunlara girişilmesine karşıyım. Direnrae hakkı ancak bütün çıkış yolları kapalı olduğu ve başka çare kalmadığı için kullamîabilir. Bu direnme hakkının ne gibi mahzur^arı bünyesinde ta^^abileceğini 27 Mayısçı bir General şu . sözferiyle gayet veciz olaraJc belirtmiştir. •Ben Menderesi bir tek gebepten dolayı asarım. bizi ihtilâl yapmağa zorladığı için» Sonra bir tek partinin kurduğu çoşunluk hükumetinin siyasi istik rarı sağlıyabileceği biraz şüpheli dir. Zira bu parti din istismarcılığı yaparak, hisieri istismar ederek °'o 60 ı okuyup yazma bilmeyen halkımızdan oy alarak iktidara gelmiş olabilir. Ama bu parti mem leketin sağlam kuvvetlerinin bun lar da Ordu, Üniversite, Basın ve uyanık emekçilerdir. desteğini sağlıyamamışsa gene istikran ger çekleştiremez Bence esas olan bir partinin çoğunluğu değil, sosyal reformlara inananların çoğunluğudur. Buna yürekten ama yürekten inanan partiler Mecliste ekseriyeti elde ederse kurulacak koalisyon hü kumeti istikran gerçekten sağlar. ve çözüm yolu bekleyen yurt sorunları teker teker halledilebilir. TESEKKÜR Vefatı garkeden blzlerl İ i ine binlerce köy çocuğunun ak ümitleri, Öğretmen okullarının kapılannda kara toprağa gömüldü gitti. Dağlardan. köylerden, en ücra yerlerden fakir, fakat okumaya inanmış nekadar İnsan varsa, hepsi okulun bahçesini doldurmuşlardı. lneğini, öküziinü satıp, susuz, uykusuz, endişeli günlerden sonra bir şey elde edememenin hüznü yüreklerinde, çoğu ters yüz geriye döndüler. Oysa, okusun istemişti çocuğu. Zaten başka türlü okumasına imkân varmıydı. Gerçi Anayasa herkese eşit haklar, eşit tahsil imkânları sağlamıştı, ya da sağlamayı vadetmişti. Ama o. şimdilik şehirlinin, daha çok zenginin hakkı idi. Geriye kalan 22 milyon için okumaktan yana pek nasip yoktu. OBundan başka meselâ, köyde kumak, devlet memleket mesele biçki dikiş kursları v.s. vasıtalerinde söz sahibi olmak sadece şeları ile Amerikan C.A.R.E. teşkihirlinin ve renginin hakkı bu üllâtından temin ettikleri kumaş kede. parçalarını köylüye dağıtmaktaKöy Enstitülerini kapatmakta dırlar. Birkaç metrelik kumaş gayret sarfedenler, gelmeli, Yaparçalan ile bir köy kalkınmaz vuz Seüm llköâretmrn Okulunu is fakat içten fethedilebilir. Vaktiy tilâ edenleri gönneli idiler. Okule. Türkleri zor kullanarak yenema arzusunun gerçek yüzü ancak meyen Çinlilerin onları ipek v.s. burada görülebilirdi. Kim demis. ile içten nasıl fethettiklerini haköylü kız çocuklarını okutmuyor tırlarsak vaziyet korkunçtur. diye. llköğretmen Okullarına tekGazeteniz artışma Sütununda; rar kız öğrenci alınması karşısınbijzat görgu şahidi olduğumuz da köylü vatandaş kızınırı eiinden tutmuş; Al müdiir bey, kızımı "..tu* gerçekleri ortaya koyan ' bu yazımızın neşrıni ve böylece ka(tetirdim. OkumaKjnı istiyorum» m"u oyunun aydınlatılmasını bekdiyerek okula teslim ediyor. Gel gör ki okutacak imkân nerede. liyoruz. Orta Doğu eknık Üniversitesi 3000 öğrenci müracaat etmiş bu yıl Yavuzseüm'e. Sözlülere çağırılan Öğrencilerinden 450 adaym da sadece 52 tanesi okuErol GüRAKAR Ali PEKER la kabul edilmiç. Geriye kalan 2948 köy çocuğu için son kapı da kapanmış bulunuyor, Varın siz okumak isteyipte okuyabilen nisbetini kıyaslayınız. Köyde, Kara sabanm kulpuna mahkum edilen bu 2948 çocuğun gelecekteki kaderi ne olacak? Bunu hiç düçünenirr.iz. çare arıyanımız var mı acaba? Var belki de. Partilerin yeni seçünlerdeki beyanlarında: Herkese is. tahsil, kalk:nma sefalete paydos. eşit imkânlar. hamlecl ve ilerici bir Türkiyenin mutlu haberleri sıralanıp gitmektedir. ne dersiniz, inanalım mı bütün bunlara?... Çok kı>metll varlığım Nadir ÖZDEMİR Emekli Veleriner General Rehberlik ve Araştırma ADİL GÜRAY'ın Merkezinde tekmk e'eman vpfatmın senei devriyesine müsaERZURUM Y Koyde bulunduğumuz bir buçuk ay zarfında Amerıkaiılarm tutumları, yaptıkları işler, köylü, devlet daireleri ve Amerikahların birbirlerine karşı olan davramşlarını yakından izledık. Bu izlemler sonunda biîde hasıl olan kanaat şu ki: bu teşkilâtm gayesi Barış Gönüllüsü, köy kalkınması v.s. gibi etiketlerle köylere kadar sokulmak, sempati toplamak, idar! makamların alt kademeleri hakkında bilgi sahibi olmak ve bun'.arı tesbit ermektır. Kcy kalkınmasmda çalışan bütun Banş Gönüllüleri köyde resmî otoriteye sahip muhtar, âzâlar ve bunların köydeki kuvvet dereceleri, davranışları ve nelere karşı ilgi duydukları (Para, eğlence gibi), köyde resmî otoritelerden başka köye hakim olan diğer kuvvet sahiplerini (Zenginler ve ngalar) ve tesir derecelerinı, köy imamının nüfuzunu, kısacası koyün sosyal yapısını yakından incelemişler ve hazırladıklan raporlan Barış Gönüllüleri Teskilâtına vermişlerdir. Bu raporlann hazırlanroası bu teşkilât tarafmdan istenmiş ve incelenecek hususlar birbir bildirilmiştir. Kendi ifadelerine göre bu raporlar Türkiyenin gerçeklerini ortaya koyacak ve çözüm yollan aranırken bunlardan faydalatıılacsktır. Fakat biz bu adamlann köy muhtarının veya köye hâkim kimselerin durumlarını incelerken bunları ileride bizim menfaatlerimize kullanacaklarını zannetmiyoruz ve biliyoruz. Köylerimize kadar sokulan Amerikalılar topladıkları malumatı ileride yine kendi menfaatleri için v> bizim aleyhimize kullanacaklardır. 500 Ton Kapasiteli Kamyonlar İki adet yükleyici ile Her ınesafeye Her türlü ağır nakliyat için Her an hazır durumda EMEKSIZ OGULLARI KOL ŞTI. Sanayi Çarşısı Ankara Asfaltı Üzeri ESKİŞEHİR Tel: 13322842 Telgraf: EMEKSIZ Cumhuriyet 11245 J ORAPHO ENGLİSH LİMASOLLU XACİ METODUYLA S MEVLIDI ŞERIF »onsuz acılara î i NÜKHET BARAN'ın Sişli Sıhhat Yurdu Hastafianesin ; de tedavide bulunduğu sırada i kendisine gösterilen şefkat, alâka ; ve ihtimamdan dolayı Dr. Adnan ! ATAM'a, Bayan Seniye Santur ! ve Bay Abdi Santur'a, hastahane J doktorları. hemşireleri ve perso ! neline, bizzat cenazesine iştirak ; eden, çelenk gönderen telefon ve S telgrafla taziyette bulunanarak • büyük acımızı paylaşan akraba ; ve dostlarımıza mlnnet ve jük S ranlarımızı arzederiz. ; Barış gönüllüleri AİLESİ ; * Currhıriyet 112^9 A 0 Eylü! tarihli Cumhuriyet I O gazetesinde Doç. Dr. Cavit Orhan Tütengil. Barış Gönüllüleri çıkmazma değiniyor. Biz bunlardan yalnız köylerde toplum kalkınmasmda çahşanlar üzerinde duracağız: Bu yaz O.D.T.Ü. tarafınadn oıganize edilen köy kalkınması teşkilâtı tarafından, Amerikan Barış Gönüllülerinden köy kalkınmasında çalışanlann yanına birer ikişer gönderüriik. dif 22 Eylul çarşamba gunü Kadıköy Iskele Camii Şcrifinde öğ!e namazını muteakıp, aziz ruhuna ithafen kıraat olunacak Kur'anı Kerim ve Mevlidl Senfe akraba, arkadas, yakın dost ve din kardeslerimizin teşriflerlni hassaten rica ederim. Ailesi: Kevscr GÜRAT | Batı Dtllerl Dersanesl Sıraselviler Cad. 50 Taksim • •••••••••••••••••••••••••••••••••••«•••••kaaaB ReKlâmcılık 3692 T 2 7 1 flnıfilizce PAKTrLOj •.OKULA DEVAM ETMEYENLERE 5 Cumhuriyet 11246 Akaryakıt teçhizatı sahasında dünyanın en büyük isimleri hizmetinizdedir. AMERİKAN n İNGlllZ MENJtll 19651966 ÖĞRETİM Y1LINDA ŞAY1N VELİLERİN KOLEJİMİZE GÖSTERDİKLERİ İLGİYE TESEKKÜR EDERİZ. BÜTÜN ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİLERE YENİ DERS YILINDA BAŞARILAR DİLERİZ. LİSE SINIFLARIMIZ İÇİN KAYITLAR KAPATILMIŞTIR. D UY UR U T Ağır hızmet WAYNE SMITH 'WAYNE)OIŞLI ,O«.T»« y TULUMBALARI H ' Istasyon satışlarmızı arttırmak için ideal T. 10 va T.15 modelleri tanker ve sanayi için SAYACLARI KÜLTÜR § f KOLEJİ Cumhuriyet 11254 BENZİN TULUMBALARI AKARYAKIT OANİMARKA MtNŞEll MÜDÜRLÜĞÜ Bakırköy Bahçelievler Benzin. Mazot, hsr türlü kimyevt msddeler, asitlerv. s. Şeksr ve yük' sek viskositeü muhtelif mayileriçm. • 80 Sayfalık bu sayıdaki başlıca yazılar: • Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay'ın 30 2 Ağustos Zafer Bayramı münasebetiyle Türk Silâhlı KuvvetleB rine ve Kıbrıs Türk Birliğine Mesajı, J Prof. Dr. İ. KAFESOĞLU Millt Siyaset, B F.N.G., Türkiye Halkma Alkış, " Prof. Dr. M.C.Ş. TEKİRDAĞ Türk Ordusunun Bir TakB tik Savaşı, Niğbolu, S E. Behnan ŞAPOLYO Dsndfnekan Zaferi, • T. YAHYAOĞLU Magosa.yı Nasıl Almıstık? B H. BAYKARA Azerbaycan Cumhuriyetinin İki Askerî • Zaferi, B A. BATTAL TAYMAS Kazan'ın Müdafaası. J Prof. Dr. A. CAFEROĞLU Türk İslâm Ordusu, a B.R. ÖZORAN İstiklâl Savaşı ve Kıbrıs, * R. KARDAŞ Türkiyede Millî Eğitimin Gelişmesi, • Doç. Dr. F. K. TIMURTAŞ, Prof. Dr. Mecdut MANSURS OĞLU (19101960). • Bibliyografya, Bize Gelenler. Enstitü Yayınlan Üzerine, B Sayısı 1. Lira, Yıllığı 12. Lira, İsteme adresi: Türk Kültü5 rünü Araştırma Enstitüsü, P.K. 14, Çankaya Ankara. B Başbayihk: BATEŞ. Heıi|: 2114/11255 TÜRK KÜLTÜRÜ SAYI 35 OANIMARK* HEN$ELI SIGURD STENHOJ LIFTLERİ SIGURD STENHOJ HAVA KOMPRESÖRLERİ AMERİKAN MEN^Ell Oünyanın en üstün YASLAMA TAKIMLARI Bütün petrol şirketlerinin tercifı ettiği 4 6 • 9 ve 13 Tonluk Liftler mevcuttur. 1,52357.510 HP. takatte mevcuttur. sabit ve seyyar DERHAL TESLİM S İ O T O K A R T İ C A R E T A . Ş . Taksim Şehit Muhtar Cad. 3/B IstanbulTel 482608 Üâncıhk: 8583/11213 llMIHIMHMIMMMIIIIMIHIIIIİIMmHU