Catalog

SAHİFE DÖRT CUMHURtYET 9 Şubat 1963 TAtflDltflZ Ml? 40 yıllık bir CHP liydi. Bir gün Atatürk'e: « Atnsn... demişlerdi. «özel sohbetlerde parti görüşünün tam tersini savnnuyor. Üstelik de söıcümüz. Nasıl olnr bu?. » Büyük önder gülerek: « Aldırmayın siz!...» diye cevap vermişti. «O 8zel sohbetlerde öyle konuşur stna görevini tam yapar...» Tek parti devrinin ihtişamlı tek sözcüsü idi. Atatürkten sonra Inönünün de önem verdiği kişilerdendi. Fakat demokrasi devrimi onun da görüşünü ve mevkiini değiştırdi. önce aym partinin gorüşunü savunan başka bir köşeye oturdu, sonra da zamanla daha baska ko^eleri kendıne uygun buldu. degil•••• rr Iınmııtıbanın bu soztt "Kongolu Artık beyazların maymunu Yılmaz ÇETINERin büyük röportajı Artist borsasında buhran var Günün önemli konusu artist borsasındaki buhran. Star «yıldız» sistemı jstenen neticeyi vermediği için artist borsası her gün dusüyormus. Gazeteler bu konudaki fıat listeleri ile dolu. Iste Eİze artist borsasındaki son durum. Fıatlar artistlerın tek film üzerine aldıklan TL. yi göstermektedir: ATHAN IŞIK 60 bin istiyor, ancak simdilik film tekliü almadı. Fıat düsürmesi bekleniyor. ORHAN GÜNSÎRAT 40 50 binde israr ediyor. Fakat talebi yok. Bu yüzden firmalarla ortaklama film çevirecek. GÖKSEL ARSOT Çok kritik durumdaymıs. ÎZZET GÜNAT 35 binden 25 bine dusmüs. Genç rakipleri 15 bine film çeviriyorlarmıs. FATMA GÎRÎK Şimdılik 25 bin. TÜRKÂN ŞORAT 40 binde israr ediyor. HÜLYA KOÇYÎGİT 20 30 bin arasında oynuyor. SADRÎ ALIŞIK Piyasası her gün yükseliyor. Bugünlerde S5 bin üzerinde çalışıyor. NOT: Artist borsasındaki buhran devam ederken bız ne yapanz. 2 Meclis kulisınde doğumun kontrolü konusu tartışılıyordu. Bir kısım milletvekilleri 10 • 15 yıl sonra nüfusumuzun 6070 mılyona ulaşacağını ileri sürerek doğumun kontrolünün şart olduğunu savunuyorlardı. Içlerinden biri: « Bence öyle değil» dedi ve fikrini söyle açıkladı: « Bizde dogup büyüyorlar. Sonra da Almanyaya, Holândaya, Belçikaya, Güney Afrikaya çalışmaya gidiyorlar. Dognmnn kontrolü gerekliyse bizden daha çok o memieketler ilgilensinler.» biîtfin siyâh insanlann parolası haliıte gelmiş Asıl onlar düşünsünler Haıırlıyan: T. AY7UL Kongolu kadınlardan neşeli bir grup TEKEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN: Malzemenin C i n l i Mikları M. Teminatı thalenin Tarihi Gfinü Saati K Kuru Tozlu yangın 38 Adet 1254, 19/2/1965 Cumı 1 0 söndürme cihazı 19/2/1965 Cumı 1 1 13 » 858,45 Elektrik Sayacı 106 ») Elektnk motoru 105 ») 16078,50 12/2/1965 Cuma 1 5 Elektrik şalteri 1 Yukanda cıns ve mıktarlan yazılı malzeme mevcut sartnanamelerine gore htzalarında yazılı tarihlerde Tepebaşmdaki Merkez Satınabna Komisyonunda pazarhkla «atın alınaeaktır. 2 Şartnameleri her gun Komisyonumuzda görülebilır. 3 Isteklilerin muvakkat teminat makbuzlan ve »air lüzumlu vesikalan ile birlikte bellrli gün ve caatlerde Komisyonumuza müracaatlan, Teminat muameleleri Tepebaşındakl Komisyonumuzda yapıldıktan sonra Tophanede Mutnhane Caddesi Kelvin Handa Malzeme Alım Şubemiz veznesıne pazarlıktan evvel yatınlmıs olacaktır. llân olunur. (Basın 15531634) ongoda siyah insanlar biribirlerini niçin en vahşi şekilde öldürüyor ve zaman zaman beyazlara saldırıyorlar? Senelerdir bütün dünya basınmın en ön plânda yer verdiği bir takım kanlı olaylartn sebepleri nelerdir? Bazı büyük devletler, Afrika kıtasınuı ortasında yaşayan kabilelerin saf insanlanna nıakinaü silâhlar verip hangi menfaatlanndan dolayı onlan öldürmeye teşvik ediyorlar? ra vardığım kanaat şudur... Sıyasi rakiplefî tarafmâan old WJ#na/nV».£bu#ufl,.Wr>f? ayn> adamlar taraıından «hurrıyet kahramanı» Jlân edılen Başbakan Lumumbanın «Kongolular artık Belçikalıların maymunu değildir» sozu, artık siyah insanların bir nevi parolası, mucadelelerinın ozu olmuştur... Hattâ; daha da genışleyıp, «Hıç bir beyazın maymunu değıldır> şekiı ne gıreeek'.. Stanleyvılde ve Kongonun dı ğer bazı kasabalannda çalır p Gunlerdenberı butun bu olayların en canh hikâyelerını Kongoda gordugum ve konusup, tUn lediğım gibı, aynei anlattım sızlere... Boylece; Afrıkanın artık uyanan ve «omurulmekten, iktisadi esaretten kurtulmak içın hürriyet savaşı yapan siyah ın sanların ilkel hayatları, garip âdetlerı de buyuk mucadelelerını kısmen de olsa beraberce yaşa dık. B^nim, onlar arasında geçirdığim bir aya yakın zamandan son SırUndakiço cuğu ile beraber bir Kongolu köylü kadın husus budur!.. Aslmda bu sualin eevabını vermek hiç güç değildır ve bütün dunyanın gözleri onundedir ama zaval lı Kongolunun derdini hiç kımse anlamak istememektedir!.. Bır zengın, çok zengin memleket tasavvur edinız kı, sahiplerinin burnunun dıbınde, her gun milyarlarca lıranın karsılığı dışarıya gt diyor . Ama, bu memleketin insan lan yazı değıl, tam çıplak ve ot Malkoçoglu Konu ve resim: Ayhan Başoğl PRENSES para kazanan bır takım beyazla rın oldurulduğıi bir hakıkat... Bunların adedı taş çatlasa 300 400 u geçmez sanırım... Yabancı ajansiardan hıç bıri de daha faz lasını veremedı zaten... Ama, ya bırıbırinı olduren sıyahların kayıbı ne kadar dersınız? Inanınız kı, Kongo nehrınm dıbini buian zencı olulerın mıktarı yuz lıinin çok ustundedır. Kongoyu somuren yabancı f > a alıyetler durmadıkça, Kongolular el ve gonul bırlığı ile bunların karşısına çıkamadıkça, han gı hukumet, hangı rejım gehrs* gelsın, siyah insanlar huzura v« bır lokma ekmeğe zannederim ki kavuşamıyacaklardır tlkel çağı ya sıyan ınsanların bulunduğu dun yanın bu en zengın dıyarında aym sartların devamını arzuhyan ve kendı memleketlerım çıkarlarını Kongo>u somurmeve bağlamıs yabancılara, sıvahların binbırierinı oldurmelerı içın para da vereceklerdır, sılâh da.. Hattâ arada uç beş yuz masum beyaz insanın canı pahasına ol8OLDAN SAGA : sa bıle' Ama, yuz kusur yıldır 1 Herhangı bir konu uzennde gerı bırakılmıs, kaderıne terke • yargıç tarafından uzman olarak dılmıs Kongolu. bu gun bunu h? Sfcğrılan adam (iki soz). 2 Caka nuz yenı yenı farketmekte. sdpsttarak gezıp dolasan, lâflan uta uyanmaktadırl ğursuzluk getiren insanın ağzı boy Dr. Niyazi Tunga'nm anlattığl ledır. 3 Turklenn ılk zamanlarbır olay çok daki cınlerıne mensup kısi, bır ta aniamak için mühimdır Kongoyu kı. 4 Çevrılince «çıft sayıda ka«Bır takım genç subaylar veya dın çccuk bakıcısı» mânasına £?bazı adamlar koyleri dolaşıyorlar. lir (ıkı soz). 5 Bır harfın okunusu. yağmur altmda kalmış du • Dıtıyarlar ve ilerı gelenlerle yarumda. 6 Tersi telefon parola • rım saat konustuktan sonra bir sıdır, yargıçlann, suçlulara verdik de bakıyorsunuz, bütün köy çoluk çocuk hepsi âsi oluvermiş'.» leri en ağır ceza. 7 Insanlar en güç problemleri onunla çözmeğe Evet bunun sebebi nedir? Hem, bugtinkü Kongo idarecilerinin hem çalışırlar, çski bir Turk hâkanı. de Kongoya dışaradan müdahate 8 Bir ilimizın dortte ikisi, bir edat, tırnak cilâsı. 9 Demokra ed«n bütün yabancıların üz»>tik idarelerdeki rirast toplulukla rinds durup arastırmalan gerctigi ra mensup kisi. yiyerek yaşıyor... Olmaz böyle 5ey... Olur... Biz oldururuz... dedi miy di... Işte o zaman bir takım adamlar köyleri dolasıp fısıl fısıl konuşuyorlar, çoluk çocuk herkesi tef vik edip ellerine ya büyülü oklarmı ya da yine yabancıların verdiği silâhlannı alıp âsi diye ortaya çıkıyorlar. . Ve başlıyorlar vahsic* veyahut medenice biribirlerini öldürmeye .'„ Iste Kongoda hürriyet savaşı, daha doğrusu bir lokma ekmeğin sa vaşını yapan ların hikâyesi böyl« başlıyor... Kafasına daha iyi bir hayat şartı sokulan siyah insanlar kendilerıni idare eden kaabile baı kanlarının ınanısları hangı tarafa yatkınsa oraya meylediyorlar. O kabile başkanlannı da büyücü ler ve nihayet yabancı şirketlerin paraları ıdare ettığıne gore, karsı Uklı bir vuruşmadır gidiyor... V» uyanan sıyahlar biribirlerini oldürmeye basalıyorlar!.. Kongoda durum nolacak? Kira kazanacak bu savaşı?.. Çombe, Kasavubu kalacaklar mı? Lumumba taraftarları ıktıdara gelebııecekler mi? Maden şirketlerinin hepsini millileştirmek mümkün müdur?. Yakın bır zaman sonra Kongoda seçimler yapılacak, kapatılmıs bulunana Parlâmento yeniden açılacaklar. Bugunku ıktıdar durust bır seçim yapar mı yapmaz mı? Netıce buna bağalıdır... Ancak çok para v çok kırlı çamasır dokule cektir ortaya .. Avrupada, Amerikada ziyaretler yapan Basbakan Çombe, iktisadi yardım peşinde koş makta ve mutlaka karsılığ'nda ca zip şeyler vermeyi vâdetmektedir.. Temin olunacak bu yardımla Kongodaki iktisadi kriz hiç değılse sa çım oncesı bır ferahlık varatır mı? Kasa\oıbu ve Çombenin dururau buna bağlıdır... Ote yandan si yasi şartlar, ıç harb bahanesıyle seçımlenn ileride bir tanhe alınması da mümkündur!... Lumumba taraftarlarının bu se ne harbi kazanmaları, iktıdarı ele geçirmelerı pek güçtur... Ama zamanla, iktisadî sıkıntılar daha artınca Leopoldvilın içınde çıkabıl»cek bir hareketle Çombe ve Kasavubuyu devırebilecekleri akla gelebılir... Yabancı maden şirk^tlenni mil lileştırmek, zannederim kı, kolay hkla mumkün olmıyacaktır... Bu takdırde, maden bolgesi olan Katanganın Kongodan ayrılması çaresini hem Çombe, h«m de yabancı şirketler düşüneceklerdır. Zaten bunun tedbiri çoktan ahnmıştır.. Netıce olarak, Kongoda durum bugün için Amerik» ve Belçıkanın yspacajfı yardıma tıa|)ıdır.. Bu, ne kadâr çokolursa, Kasavubu ve Çombenin hâkimiyeti o kadar uzun devam etmek şansını taşımaktadır. Ama, n« olursa olsun... Kongo bütün zenginlikleriyle kısa bır zaman sonra mutlaka hakıki sa hipleri olan siyah ınsanların e linde kalacaktır... S ON 1 34 56789 2 1 U 1 1 2 3 4 6 8 9\ ! 1 \ ırUFpl J ı n Bugün bir hürriyet mücadelesinin içinde bulunan Kogo sık aık kanlı olaylara sahne olmaktadır. Resimd« Kongo hükümetinin ücretll beyas askerleri hükümete baş kaldırmıs bulnnan kabilelerin üzerine sevkedilirlerkea görülüyor TUKARIDAN AŞAÛIYA : 1 Eskiden sivil ve ücretli as kerlere bbyle denilirdı (karma soz). 2 Yazı veya sozle açıklannııs düşünceler (çoğul). 3 Guney Amerıkadaki bir memleketın başkentı, bir renk. 4 cVılâyet ismi» karşıhğı • 29^j^f»9 t i k i JÖZ> b i rc o ğ . rafya terımi. 5 Tersi akıl hastalarmd» tama mıyle bozuk olan listemin tâ kendistdir, gü zel sanat. 6 Bir bölgenin at Ounku mosfer şartlarıtaalledilmlt jekli nın durumunu belli eden söz. T Hayatta onsuz kalan karnını doyuramaz, taahhütlü mktubun bir çeşidı. 8 Bir olay veya bir ilâcın ruhta veya vücutta yaptıgı etki ve tepkı, «büyük bir binada onun kısımların dan olan bir konut ele geçır!» mânasına iki sözlü bir emir. 9 Gırt lak, bir erkek adı. üahllive Mfltphaıımn 40 9 Şubat 1926 tarihli Cumhuriyet'ten Hlaarifimizin uıııuıni vaziyeti Maarıf Vekili Necati bey, Maarifimizin umum! vaziyeti hakkuıda bır muharririmize dikkaU değer beyanatta bulunmufftur. Vekil, bilhassa merkez teşkılifc üzerinde ehemmiyetle durmu» ve tunlan söylemişur: « Yüksek tedrisatla müstesarlıgunız mesgul olmaktadır. Orta ted risata gelince, 17 si erkek, 4 ü kız olmak üzere cem'an 21 llse, 15 i kız ve 56 si erkek olmak üzere 71 orta mektep, 20 imam v« hatip mektebi buraya bağlı bulunmaktadır. Bu mekteplerde 11402 talebe mevcuttur Orta tahsil müesseselerinden Galatasaray, tzmlr ve tstanbul liseleri gibi adedi üçüdordü geçmiyen mektepterin binalan mükemmeldir. Diğerleri mektep hıfzıssıhhası şeraitln) haiz değildir. Bir kısmı kira ile tutulmuş ahsap blnalardır. Ders malzemeleri ise eskiden kalma kırık dökiik şeylerdir. tlk tedrisat ise bütün vllâyetlerde mevcut 4770 ilkokula bakmaktadır. Ayrıca besi İstanbulda, diğerleri Anadolu vilâyetlerinde olmak üzere 17 tane de öksüz yurdu mevcuttur. Bunların hiç birlsinin binalan, ders malzemesi ve laşeleri ihtiyaca uygun değildir. Bütün Maarif Işlerinin düzeltilmesine çalışılmaktadır. Şimdilik ilk Is olarak vilâyetlerde Maarif eminliklerl (Millî Eğitim Müdurlükleri) Ihdas ederek ilk tahsil isini ele almayı uygun bulmaktayım.» Necati bey Mussolini Mussolini'nin nutku Italya Ba|vekili M. Mussolini Cenubt Tirol hakkında bir nutuk soyJemistir. Nutuk Almanya'da heyecan uyandırmıştır. Mussolini tGüney Tirol'ün bütün nüfusu 180 bin Hişi, bunun da 100 bini Almandır. Bunlar siyasi bir azınlık değıl, belki eski istilâların bir bâkiyesidir. ttalya yalnız Brandizi geçidınde bayrağını muhafaza etmek İ5temiyor, bu bayrağı geçidin daha ötelerine götürmek istiyor. demistir. Dr. Kâmron Şenel Taksim Sıraselvllet Cad 111/3 (Almao Ha«tıneıt r«nı) tei. M u ı«