Catalog

BAHİFE tKf 6 Aralık 1965 CUMHURÎTET •• •••••• GECEKONDÜ SORUNU Prot. Dr. C. W. HART Şiir ve şairlik!. :::: i İst Üniversitesl Ed. Fak. Sosyal Antropoloji Bölümü Öğretim üyesi lüler ya da genel olarak fakir ahali için ucuz ev stanbul Üniversitcsi Sosyal Antropoloji Bölüplânları hazırlamalıdır» diyorlar. Tabiî ki ben de mü 1962 yılı bahanndanberi Istanbulun gebunun gerekliliğine inanıyorum. Ama şurası bir cekondu bölgelerinde büyük bir sosyal araştırn u yapmaktadır. Asağıdaki sütunlarda araştırma gerçek ki bu geçmişte yapılmadı, şimdi yapılmı:•!: •••• yor ve gelecekte yapüacağma dair herhangi bir mızın sonuçları ile son olaylar arasında bir ilişki emare de yok. (Bu başansızlıktan dolayı utanç kurmaja gayret edeceğiz. duyulmamalı, zira Amerikan, Fransız ve hattâ İnİlk önce şu gerçeği belirtmeliyiz ki son olaylagilia mimarlan bile kendi şehirlerinin fakirlerine nn beklenmedlk ya da yeni olan hiç bir yönü yoktur. Yeni İmar ve İskân Bakanının, «Otorite ucuz ev temin etmeyi başaramamışlardır). Bu baler evleri yıkılanlara yeni bir mesken temin ede şansızbğa üzülüp yakmmak, benim «eski tarz» medikçe hiç bir gecekondu yıktırılmıyacaktır» düşünüş diye adlandırdıfım davranışa bir örnekşeklindeki beyanı, ilk beş yıllık plânın kabulün tir. Yeni düşünüş, ne hükümet ne de özel inşaatmAA| Anayasamız (Sosyal Devden bu yana uygulanmakta olan politikadır. Bu çüarm ihtiyaç duyulan tarzda evler yapmaya yel U l l I let) ilkesi ile memleketiterli olmadığını idrâk etmeli ve bu sebepten ötürü politika ilk beş yıllık plânda açıkça belirtilmistir •W™ I mizde yeni bir çığır aç!••• ve aksi bir hfiküm olmadıkça değiştirilemez. Bu gecekondu yapımının kaçımlmazhğmı kabul etmıştır. Komünizmin kanun dışı !••• !••• meUdir. !••• politikadan ötürü son üç yıl içerisinde pek az saolduğu memleketimizde, yıllarca yıda gecekondu yıktınlmış ve mülklerinin fizeri bu iktisadi ve sosyal sistemle bağ kanun dışı yapılan evlerle kaplanan özel arazi salantılı görülen ve ağıza alrnması hipleri, bu evlerin yıktınlmasına dair mahkeme dahi suç olan sosyalizm sosyal u kaçunlmazlığın neticesi ne olacaktır? Mantık kararlan aldıklan halde bu kararlan infaz ettireadalet insan hakları gibi konusunu ortaya çıkarmaktadır ki şayet Türkiyede memişlerdir. lar artık günümüzün en çok konu gecekondu yapımını hiç bir şey durduramıyorsa, ••• A yü kadar önce tstanbulun fecekondu kazalannfulan konulan olmuştur. mesele ile ilgili Hşilerin takip etmesi gereken yol ::: •* dan btrinin kaymakamı, bana 5 yıllık plân politiKomünizmin kanun dışı oluşu, gecekondu sâkinlerine karşı çıkmak değil, onlarla kasından ötürü infaz edilemiyerek dairesinde bek beraber çahşmaktır. Evlerini yapmış olan bu inTürk kamu oyunun büyük ekseriliyen 5.000 i aşton mahkeme kararıtu göstermişti. yetinin de bu kanun yasağını besanlar şimdi evlerini düzeltmek arzusundadırlar. Daha yakın bir geçmişte ise mahkeme kararlan Fakat kendilerine bu hak tanınmamaktadn*. Çünkü nimsemiş olmalanndan dolayı, anın hemen bemen 8.000 i bulduğunu söyledi. Sa evleri kanunun yasakladığı şekilde yapılmıştır ve çıkça ortaya çıkamayan bu cerenınm bunlar geçen haftanın gazete başhklannda yanın taraftarlarının da, gelişen bu şekil yapılan düzeltmek için istedikleri izin ön yerleri alan İstanbulun yıktınlnuyacak 30.000 kendilerine verilmemektedir. İzinsiz olarak yaptıkve serbestça tartışüabilen hususla gecekondusunun bir kısmını teşkil etmektedir. lan herhangi bir ilâve de otoriteler tarafmdan yıkrın perdesi altında, faaliyetlerins Ben bu politikamn isabetli olup olmadığı konu tırümaktadır. Gereken ruhsatı rüşvet karşüığı bir devam etmekte olduklarını söylesunu tartışmıyorum, sadece şunu belirtmek isti sorumludan temin ettikleri zaman ise (ki bir çoğu mek albetteki bir kehanet değUyorum ki bu politika ve Istanbul mahkemelerinin maalesef bunu yapmak eğilimindedirler) gayri kadir. 30.000 adet uygulanamıyan karan geçen hafta ve Bu hal gerçek sosyalizm ve bilnuni işlemlere bir yenisi eklenmekte ve her gegeçen ayın meseleleri değil, son iki ya da üç yılın hassa ne sosyalizm, ne de komücekondu bölgesinde var olan emniyetsizlik duygusu meseleleridir. Bugunün politikası da bundan evvelnizmle hiçbir alâkası olmayan daha da artmaktadır. ki hükümetlerin 1963 yılındanberi uyguladıkları SOSYAL ADALET Ukesinin de Evini inşa ettiği arazinin sahibine hem kendisi politikanın aymsıdır. Gene aym hal, bugün İzmir komünizmle kanstmlmasma sehem de arazi sahibince uygun görülen bir miktar ve Taşhtarlada patlak verdiği söylenen arazi gasbep obnaktadır. betme olaylan ve gecekondu yapımı için de söz parayı ödeyerek tapu alan gecekondu sahibi ile Bunun yarusıra, yukandaki düaym kısıtlanmanın sıkıntısı içerisindedir. İstatiskonusudur. çüncelerin tam zıddı olan, ırkçı, tiklerimize göre Zeytinburnundaki ev sahiplerinden faşist bir anlayışın veya lâik bir •ı 25 i araziyi esas sahiplerinden satın almışlardır düşünce ile ve îslâm dininin çok ve böylelikle hem arazinin, hem de evlerinin samütekâraU prensipleri ile bağdaş hibidirler. Buna rağmen evlerini düzeltmek için masına imkân olmayan gerici bir kanun! bir izin alamamakta ve bir çoğunun yapcereyanın gizli ve sinsi faaliyetini mak istediği gibi evlerini yıkrp yerine daha iyisini de hissetmemeye imkân yoktur. Bizler arastırmanuz esnasında, «pazusu kuvinşa edememektedirler. Bu deraektir ki ellerindeki Hemen her cemiyette görülen bu vetli kabadayılarm iskân edilmemiş araziyi kanuntapu, tstanbulun diğer semtleri için geçerli olan durum, her türlü sivri düşüncelere •uz bir şekilde ele alarak kendi maddi menfaattapu ile aym değerde olmayıp, gecekondu ahaliitibar göstermiyen ve ekseriyeti lerine hizmet etmek üzere geniş çapta bir gecesini bir nevi ikinci sınıf vatandaş haline getiren teşkil eden, mâkul, mutedil ve sağ kondu yapımı organize ettiklerini gördük. Bu el ikinci sınıf tapudur. duyu sahibi vatandaş kitlesinin hu koyma ve boş araziyi koloni haline getirme faazurunu kaçırmaktadır. hyeti zamana ihtiyaç gösteren bir işlemdir. Bu işlemi plânlamak ve organize etmek ise ne bir gealihazırdaki kanunlara göre her ne kadar evcelik iştir, ne de bir kaç günlük. Geçen hafta Taşler yıktınlamıyorsa da evleri güzelleştirmek htarlada vuku bulan hâdiselerle ki teferruaü İçin yapılan ilâveler yıktırılmaktadır, ve ilerlemeyi hâlâ bütünü ile aydmlanmış değil tstanbulun bir çok semtlerinde yülar boyunca hiç bir gazetenin kısıtlayan bu yersiz kurallar bir çok gecekondunun dış görünümlerinin içlerine nazaran çok daha fena llgisini fizerine çekmeden cereyan eden hâdiseler atandaşın huzursuzluğu, bir olmasına sebebiyet vermektedir. Evin içinde yaarasında esas itibariyle bir farfc mevcut değfldir. yanda yıllarca en büyük tehlipılan herhangi bir tadilât sokaktan görülemez, dıke olarak gösterilen komünizOkmeydanındaki Piyale böUresi ve Robert Kolej'in min, onun yanında mahiyetini kitşanda yapılanlar ise görülür ve otoritelerin flgi•rkasındaki Domuz ÇiftUği, îstanbulun önceleri lelerin henüz tam olarak tâyin vo sinl celbeder. bir iki derme çatma evle iskân edilmişken sonratakdir edemedikleri ve komünizm dan büyük bir hnla kesifleşen gecekondu semtletstanbulun bütün eski gecekondu bölgelerinde den ayıramadıklan sosyalizm ve rinden sadece iki tanesidir. Fakat, şahsa ait özel hüküm süren çetin problem budur. Zeytinburnu ve bunlarla kanşünlan sosyal adalet arazinin kesif bir gecekondu bölgesi haline girTaşlıtarla gibi bölgeler tstanbula yıllarca evvel fikrinin, öte yanda çeyrek asırhk mesi bir kaç gün değil, en azmdan bir kaç »ya gelerek bir is edinip evlerini yapan, bir aile yebir mücadele ve uyarusın neticeihtiyaç gösteren bir olaydır. Bu sebeple 1963 yt tiştirip, efiten v« bölgenin aşağı yukan 20 yıHık si olarak Batı medeniyeti içinde hndanberi işlem halinde olan politikanın ve ge sâkini haline gelen çalışkan, saygı değer ailelerle bugünkü yerimizi bulmamızı sağcekondu yapımının ilk olarak kitle halini aldığı doludur. En azmdao °» 25 1 evlerini üzerine inşa layan Atatürk Ukeleri ile taban 1947 yılındanberi devam eden faaliyetlerinl n son ettikleri arazinin bedelini ödemişlerdir. Buna rağtabana zıt hürafe ve irtica mabbir iki hafta zarfında niçin bu kadar gürültüye men içinde yaşadıklan bölgeler gayri kanuni kasulü gerici bir zihniyetin, vatan cebebiyet verdiğini bizler anhyamıyoruz. Şayet es bul edilmekte, evlerinin yıtalma tehlikesi daima gathmda hiçbir engele çarpmadan ki meselelere gösterilen bu yeni ilgi, yeni bir an damlannın üzerinde beklemekte ve bannaklannı faaliyett» bulunduğunu görmekten layısa ve davranışa yol açarsa sonuçlar herkea güzelleştirmeleri için kendilerine hiç bir hak tanınibarettir. (Tabii siyasi ve iktisadi •••• İçin hayırlı olacaktır; çünkü eskl davnunş problemmamaktadır. Otoriteler bu bölgelere elektrik, su, huzursuzluk bunlara inzimam eden •::: le başa çıkamamıştır. otobüs, okul ve dispanser gibi şehrin diğer semtönemli hususlardır. Fakat bunlar lerine verilen hizmetleri aym şartlar dahilinde götetkik konumuzun dışındadır.) •••• türmüşlerdir. Bu bölgeleri kanunî hale getirmek Kanaatimizce bu hal, ne bazılave onlan şehrin geri kalan semtleri ile aym sennm göstermeye çalıştığı gibi baeni gelişmekte olan memleketlerde köyden viyeye çıkarmak için yapüması gereken tek şey, cayı sarmıs âcil bir tehlike, ne de şehre hareket, kaçınümaz bir olaydır; bunu arazilerine tapu verilmesini sağlıyacak uygun bir diğer bir grupun düsündüğü gibi durdurmak ya da defistinnek imkânsızdır. Köyyol bulmak ve evlerini güzelleştinne bağımsızhğıgörmemezlikten gelinecek kadar den gelenler, şehre vardıklan zaman yaşıyacak bir nı kısıtlamamaktn*. Bu yerine getirildiği zaman, ehemmiyetsiz bir durumdur. yer ihtiyacındadırUr. Bu ihtiyaç neticesinde geeski gecekondu bölgeleri, bugünkü durumlan üe Bu yüzden devletin vazifesi, gecekondu doğar. Artık Istanbullulann şunu anladahi hemen hemen erişmiş olduklan seviyeye, yarekli tedbirleri almak, vatandaşı malan gerehdr; Türkiyedeki gecekondular dunyani İstanbulun Üsküdar, Beşiktaş, ya da Fatih gibi uyarmak, fakat memlekette bir daki en iyl gecekondulardır. Sa|lamhk, temizlik diğer normal semtlerinin seviyesine yükseleceklerkorku ve panik havasımn da yarave zamana dayanıklıhk itibariyle, aym problem dir. tılmasma imkân vermemektir. içinde olan memleketlerde yapüan gecekondularöyle bir plân hükümete çok ucuza mal olur. Bu durumda vatandaşa düşen dan çok daha üstündürler. Bu, sadece benim fikKısıtlamayı kaldırmak hiç bir maddî sorumgörev de, memleketi saran bir firim değil, geçen yü Mühendisler Birliğinin dâveti luhık yüklemez. Çünkü gecekondu sahibi yaptığı kir kesmekeşi karşısında bigân» üzerine İstanbula gelen mimar ve şehir plâncılailâvenin yıktırılma tehlikesi kslktıçı 7aman, evini kalmayıp, konuyu her fırsattan rından müteşekkü bir Fransız mütehassıs grupu düzeltmek için gereken masrafı istekle vapacakfaydalanarak incelemek ve mutlanun da kuvvetle belirttiği bir görüştür. Fransız tır. Çoğu gecekondu sâkini arazi sahibine makul ka doğru bir görüşe ulaşmaya çamütehassıslar, «bu evleri yıkmamaüsınız» demiş bir miktar bedel ödemeye hem muktedirdir, hem lışmak olmalıdır. Bizi böyle bir lerdi, «bunlar çok iyi yapılmış evler, bu insanlann de isteküdir. Zaten ahalinin dörtte biri özel topetüde sevkeden yegâne fimil, bu hükümete hiç bir maddi sorumluluk yüklemeksirak sahibine her iki tarafça da uygun görülen bir konuda vatandaşa faydalı olabilzin böyle evler yapabilmelerinden gurur duymaU miktan ödemiştir. Tabii şunu da belirtmek geremek arzusudur. Zira, kanaatimizve onlara kanuni haklardan mahrum kitle muakir ki hiç bir gecekondu sâkini, bazı özel mülk ce tehlikeyi, daha çok kitlelerin melesi yapmamalısınız.» Eğer Fransız mütehassıssahiplerinin talep edecekleri aşın yüksek bedeli öbu cereyanlarm mahiyetini iyi bil ların görüşleri aym zamanda tstanbulun daha hall deyemez. Bu mülk sahipleri, arazilerinin hiç bir memelerinde; her soylenenin, her vakti yerinde tabakasuım da görüşü olsa idi, ge şekilde gecekondulardan temizlenemiyeceğini kayazılanın tesiri altmda kalarak ducekondu probleminin idare edilebilmesi için gebul etmeli ve fiyatlannı çok daha realist bir mikrumu, ve bilhassa tehlikeyi lüzurekli olan yeni anlayış, dayanacak sağlam bir te tara indirmelidirler. mundan fazla büyültmelerinde vemel bulabilirdi. TürHyede köyden sehre hareket ya hiç benimsememelerinde, ve ondurdurulamaz; bu sebeple gecekondu yapımı da lan anlamadan yaymalarmda arakaçınılmaz bir olaydır. mak lâzımdrr. Tf üzlerce gecekondu ailesi ile konuştuktan sonra * en ufak bir tereddüt göstermeksizin söyliyebilirim td, gecekondu halkı ne sadaka istemekte, ugün Istanbulda gecekondularda yaşryanlann ne de özel bir davranış beklemektedir; tek isteadedi yanm milyonu aşkındır. Şayet bu insandikleri şey herkes gibi muamele görmektir. Şimlar o zaman gecekondulannı yapmasalardı bugün diki halde bundan yoksundurlar. Bu sebeple, İsosyal adalet fikri bir moda nerede bannıyor olacaklardı? İhtimal ki Hindis tanbulda en fazla ihtiyaç duyulan husus halkın bu salgını halinde yayılmakla be tanda Kalküta ve Bombay gibi şehirlere yeni gelen konuda iyi aydınlatümış bir görüşe sahip olmaraber konuyu esash tetkik e köylülerin yaptıklan gibi parklarda, demiryolları sını temin etmektir. Şayet daha fazla sayıda inden azdır. Istismar edilmektedir. üzerinde, başkalarınm bahçelerinde ya da sokak san gecekondu problemlerinin ne olduğunu gerçekAma Anayasamızda açıkça yer allaıda... Kendi evlerini kendileri yapmasalar bu ten anbyabilse, onlan halletme ümidi de belirmiş mıştır. Her vatandaşın bu konuyu insanlara kim bannak temin edecektir? Hükümet olur. Bu insanlann İstanbulun diğer semtlerinde çok iyi bilmesi lazımdır. bu kadar insana ev temin edemez, çünkü bu mas yaşıyan insanlardan hiç bir farklan yoktur; yegâne Komünizm yıllardır yasak bir rafın altından kalkamaz. Özel mimar ve inşaat fir farklılık gecekondu bölgelerini kanun dışı addeden kelime idi. Son aylarda bir itham malan da bu insanlann satın aiabilecekleri kadar ve böylelikle ora sâkinlerine hiç bir Türk vatanve küfür ftleti haline geldi. En uucuz fiyatta ev ınşa edemezler. Mimar dostlarımm daşı için varit obnıyan her türlü kısıtlamayı reva mulmayan kimseler tarafından, en pek çoğu bana «Türk mimarlan yeni gelen köy gören kanun ve kurallarda yatmaktadır. umulmayan kişiler hakkında pervasızca kullanıldı. Ve maalesef komünizm fikri vatandaşın kafa» sına hem komünistler, hem de anti sosyalistler tarafmdan sosyalizm ve sosyal adalet ilkelerl U= bir arada işlenmeye çalışılıyor. Bu taktiğin sebebi asikârdır. Atlemizln büyügü tanınmıı Komünist istiyor ki, kendi nazarive Yüksek Evsaflı kendi imalâtımız S u n i Mermer ve Karo çinileri tüccarlardan yesi kitlelere bir anayasa müesseMAHMUT GÜCER Firması Tel: 21 45 64 2ı 47 72 LEON TARANTO lesi olan aosyal «daletin yumuşak İ İçinde bulunduğumuz karışık durum ve cazip prensipleri halinde intikal etsin. Antisosyalist de istiyor ki, sosyalizmin ve hattâ sosyal adaletin yurauşakhğı ve cazibesi, komünizmin Türk halkı tarafmdan benimsenmiyen, hattâ tevahhus edilen havası içinde kaybolup gitsin. Binaenaleyh bu konulan, gerek prensipleri, gerek benzerlikleri ve aykınlıklan, gerekse toplumumuzun gerçeklerine uyabilme nitelikleri yönünden esaslı surette incelemek lazımdır. Bu yüzden yazımızm esas konusu olan bu cereyanlan ayn ayrı ele alacak ve inceliyeceğiz. Ancak, bunlar ele alınıp incelenirken, aslâ ihmal ediltnemesi gerektiğine inandığımız, Anayasamızın öngördüğü, bizim kayıtsız şart sız benimsediğimiz d.emokrasl ile, milliyetçiliği ırkçılıkla kanştıran, Nazizm'e ve Faşizm'e imrenen saklm düsünceye ve bizi Batı medeniyetinden ve Atatürk ilkelerinden ayınp tekkeler, hurafeler devrine geri götürmek isteyen zihniyete de kısaca temas etmekte fayda vardur. Senatör nemli problem, demokrasinin verdiği vatandaşlık haklarının, demokrasi maskesi altında, her türlü kalkınma gayretleri ve dolayısiyle demokrasi aleyhinde istismar edilmesini devletçe ve milletçe önleyip önliyemiyeceğimiz hususudur. Sadi KOÇAŞ Ne olacak? B Vicdan ve mukaddesat istismarı Pazusu kuvvetli kabadayılar Çet/n problem H Vatandaşın huzursuzluğu V Kaçıntlmaz bir o/oy Y B Sonuç Herhangi bir emare yok in maskesi altında oynanmak istenen oyuna gelince: Bu millet, bu cins oyunlan çok görmüş, en çok bu tip oyunlardan ve oyunculardan canı yanmıştır. Türk milleti dindardrr. Ama Müslüman dır. Müslüman demek^ hurafeye inanmayan, ilme ve ahlâka önem veren insan demektir. Böyle bir yolu istismar vaatası yapmak istiyenler tarihimizde görülmüş ve maalesef fikren yetişmek imkânı bulamamış kitleler de, zaman zaman bunlara filet olmuşlardır. Anayasamızda din ve vicdan Istismannı önleyen ve yasaklayan hükümler bu tarihî gerçeklerin sonucudur. Bu yola tevessül edenler, gerici fikirlerl yaymaya çalışanlar, vatandaşm cahil kalmasında çıkan olan kişiler ve züm relerdir. emokrasi de kusursuz bir reAnayasanın kesin hükmüne rağjim değildir. Fakat bugüne men, bu yolda yapılmakta olan kadar bulunabilmiş olanlann açık ve kapalı faaliyetler karşısmen az kusurlu olanıdır.Biz demok da vatandaşı ikaz kadar, kanun yorasinin başına başka sıfat eklene lu ile bu yanlıs hareketlere tevesmiyeceği görüşündejfiz. Bu, sıfat sül edenlerin karşısma dikilmek sız tek kelime. bugün bütün Batı de devletin görevidir. Devlete yarâlemi ile beraber benimsediğimiz dımcı olmak da her ferdin borcu» kayıtsız şartsız, millet, parlâmen dur. to, anayasa hâkimiyetine dayanan Bu millet uyamktır. tslâm dini rejimüı tek ve veciz ifadesidir. açıktır. Istismarcılar daha uzun Demokratik hayata yeni yeni hv. jnllar bu yolda başan sağlayamıtibaka çalışan cemiyetlcrde zaman yacaklardır. Ama bu yolda tek zaman görülen aksaklıklardan do kurban bile vermeye, bu dâvada layı, bilhassa az gelişmis ülkele tek gün bile kaybetmeye razı derin demokrasi ile süratle gelişme ğiliz. slnln mütnkün olamıyacagı iddiası ile, dikta rejunlerfaıin hayranı olmak ve propagandasmı yapmak, işisel çıkarlan Için vatandaşın demokrasinüı iyi tatbik edilemedidin ve vicdanmı istismar etmek ği vasatlarda belki taraftar bulaisteyen güruh kendnerinl yeMUr. AnjB (teırekl* hiç ilgisi yokrine göre mukaddesatçı, ünıntetçl; tnr. Demokrasi, bu sartlar altında bile, yine vazgeçilemiyecek yegâ yerine göre ırkçı ve mllllyetçi ola rak tanıtmaktadrrlar. Bunlar o ne rejlmdlr. içindedirler Bir memlekette demokrasiyi yer kadar bâriz tezatlar rermeye bil» leştirme sancılan, bpkı doğum san ki, bunlara cevap ucısı gibi kaçmümaz fakat zararsız lüzum görmeyiz. Fakat milleti bir krizlerdir. Bu krizden korkarak yarmak bakrmmdan sadece varbu mücadeleyi yanm asır sonraya noktaya temas etmekt» fayda bıraksak dahi, aynı sancılan o za dır. Bu güruhun kendileri için kaman çekeceğimizden şüphe etmemek lazımdır. Binaenaleyh, bu za bul ettikleri sıfatlar birbirleri ile rarsız sancıya zamanında katlana bağdaşabilecek şeyler değildir. İscak, bu rejime alışacağız. Bunun lâmiyet kavmiyet fikrinl kabul etaksini iddia etmek imkânsızdır. O mez. Irk ve sınıf farkı tanımaz. Bütün Müslumanlan kardes sayar. kadar imkânsızdır ki, tarih bile îstiklâl Marşımızın yaratıcısı büTürkiyede bu gerçeğe boyun eğmiş; tarihin ihtilâller ve ihtilâller yük Türk ve Müslüman şairi Meh sonrası rejrmleri hakkındaki de met Âkif (Fikri kavmiyyeti tel'in ğişmez hükümleri Türkiyede yer ediyor Peygamber) mısraı ile bu gerçeği en açık sekilde dile getirlerini demokrasiye bırakmıslarmiştir. dır. Peki nasıl oluyor Bu gerçeği takdir etmekten âciz, hem ırkçı, milliyetçi, da bir kisi hem de muveya çıkarlan için milleti böyle kaddesatçı bir âkıbete sürükliyebüeeek tah Bu sorununve ümmetçi olabiliyor? cevabını bu iddiada c rikleri politika cambazhğı sanan lanlar versin... ve yapanlar mevcut olabilir. Bu Bu yüzden bütün Türk milletikabîl hareketler yüzünden, Türk nin, Türk aydınının, Islâmiyetl iyi demokrasisinden ziyade, bu yola sapanlann zarar görecekleri kana bilen ve ona bağlı olan bütün ayatindeyiz. Fakat, bu gibilerin yan dın din adamlarınm, maksatlan hş faaliyetlerini erken teşhis ede kendi çıkarlanndan başka bir şey mez, önleyemez, onlan başı boj olmayan bu güruh ile mücadele bırakırsak, ve bilhassa demokrasi etmeleri, milletin selâmeti ve îslâm dininin hükümleri icabıdır. nin verdiği vatandaşlık haklannı, hürriyet içinde her alanda kalkm Bu yolda hizmet, din v« millet ma hamleleri ve Atatürk ilkeleri hizmetidir. aleyhinde kullanma ve kullandır YARIN ma gayretlerini örüiyemezsek, bundan demokrasimiz de, milletimiz TA T B Î K Î de, milll menfaatlerimiz de zarar KOMÜNİZM görebilir. Bu bakımdan, Türk demokrasisinin istikbali için en ö D Demokrasi anlayışımız Doğunun uzak bir ilinin uzak bir köyünden mektup aldun. Zarfj i üstündeki adres şöyle: PTT Ath dağıhcısı eliyle ( ) köyü öğretmeni. Sadece bu adres bile öğretmenin nasıl bir yerde ve ne şartlar içtode yaşadığını belirtmektedir. Şimdi mektuptan bazı parçalan birlikte okuyalım. Olay, dâva konusu olduğu için yer ve kişi isimlerini açıklamıyorum: Sayuı İlhan Selçuk Ağabey, Ben on yedi yaşında bir ilkokul öğreüneniyim. Görevimi bir doju sehrinin yoksul bir dağ köyünde yapıyorum. Size bir kültür yobazlığını, Türkiyede binlercesi olagelen olaylwdan birini anlatacağım. 15 ekim 1965 günü sabahleyin okulda çocuklara derı verirken iki jandarma eri girdiler içeri. Ihzarım olduğunu söylediler. Ben merak etmiştim. Öyle ya kimseyi öldürmemiş, kimsenın malmı çalmamıştım ben. Neden isteniyordum acaba? Neden'ini yağmur altmda dokuz saatlik bir yolculuktan bir gün sonra (...) Savcılığında öğrenebildiro. O günün sabahı doğru Savcılığa gittim. Savcı bir trafik kazasında ölen iki kişinin keşfine gitmiş. Onun için Savcı yardımcısı aldı üademL İlk sözü: Şair misin? diye sormak oldu. Ben hayretle: Evet. . diyebildkn, Önüme bir gazete attı. Bu şiir sizin mi? Beniradi jür. Benim, dedim. Sizın hakkınızda (...) Savcılığı sorusturma açmıı bu silr yuzünden... Zvrak ekliydi: «(..' gazetesinin (...) tarihli (...) sayısında yayınlanan (...) nın (...) baslıklı sürinde T.C.K. 162. maddesi gereğince fakir alt tabakayı zengin tebakaya kışkırtmak, düşmanlık ve kin duygulannı tahrik propagınd^ edilmek istendiği tarafımızdan tesbit edümiştir. Sanığm acele ifadesinin alınıp Savcılığımıza gönderilmesl...» Buna karşı ıık ben, böyle bir niyetim olmadığını, suçlamanın yanlıtIığını anlattım. Ertesi gün köye 3?ine bir yağmur altında yaya yüriiyerek, ayı ve dom.u tarafından parçalanmak korkusu ile gece camurlarda düse ka'.ka döndüm. Acaba ben ne suç islemiştim? 35 milyon metrekare vatan toprağını parasız pulsuz başkasma mı vermiştim? Petrolümüzü, dış ticaretimizi çarçur mu etmiştim? Ikili anlaşmalarla yabancılara yurdumun üstünden imtiyazlar mı tanımıştım? İsviçre Bankalarma paralar mı istif etmiştim? Saatlerce ayaklaruna kara su indiren, izsiz belsiz vahşi kayalara ell>> tırmanarak yürünen dağ yollarında bunlan düşünerek yürüdüm hep... Gerçek^rn kalemin hakkı Türkiyede böyle ödenirdl. Yazar olmak, gerçek yazar olmak, peşinen hepsini göze almak demekti. Neden soyguncularla, vurguncularla uğraşmazlar da, köylünün, işçinin ezilmışliğini öyküleyen sapma kadar milliyetçi, Atatürk ÇOcukları ozaniarı, yazarları, çizenleri zan altında tutarlar? Ben her gün sabırsızlıkla beklerim Cumhuriyeti.. Köyümün yolsuzluğu yüzünden aylık okurum gazetemi... Yukandaki yazunm yayınlanmasını bekler selâm ve saygılanmı lunarun. Mutlu günler dileğiyle... D Tezat içindekiler İşte böyle... Anadoludaki öğretmenlerden mektnplar alıyoruz. tçlerinde bu biçimde mahkemeye düşmüş olanlar çoktor. Şimdi yukandaki genç öğretmenin mektubunu okuyanlann yürekleri ıızlamıyacak mı? Doğu'nun kuş uçmaz kcrvan geçmez köyünde çoenklara bir şeyler öğretmek isteyen şu aydınlık çocuk bir şiir yazmış! Karşısmda kimlerl bulmuş: Doğrusu Hamido'lann, Koçero'lann, eşkiya ve uğrulann karşısma çıkamıyanlar, şiirleri kovalamak bakımmdan en uzak köylere yetişiyorlar. Şimdi bu genç öğretmen, 8 aralıkta yâni yarmdan sonra ceza yargıcınm karşısma çıkacak. Aynı yollan tepe tepe gidecek v e döoecek, khnbüir belki de tevkif edllecek. Ve çocuklanmız, kimbllir yaşadığmuz şu günlere Uerde nasü bakacaklar? Türkiyede şür yazanlann zındana abldığı sözfim ona demokrasi düzeninden kimbilir nasıl söz açacaklar!. Evet .. Şiirden korkanlarm özgürlük düzeninde yaşıyonu. Bu nasıl bir düzendir ki şiirlere karşı konınor... ve siirler dtizeni yıkacak diye ödümüz kopar... K ••••••«••••••••••••^«••••«••••••••••«••••••••••••••l CİLTMI Mlını ayguıı otarsk TOrkcaal: TEKTAS DURGUN AKARDI DON «OTON KtTAPCILAROA TAYINSVİtM» Cumhuriyet 14835 DOKTOR lar Doçentii'< imtihanına hazırlananlara MEDICAL TEXTS İngilizce Der; Kilabı. Hazırlıyan : Tıp Fakültesi ingilizce okutmanı Bedia Avunduk. Fiatı : 20 lira, Kitapçılardan "'. K 18 Bakanhklar, Ankara ödemeli temin edilir. (Ankara Ajansı: 676) 14825 B Anlaşılmayan problemler TAKLİTLERİNDEN SAKININIZ^ İst. Lv. Â. 4. No. lu Sal. Kom. Bşk. dan: 1 Yedi grup rnuhtelif inşaat malzemesl ıatm alınacaktır. Tahmini tutarı 33265 llra İ5 kurus ohıp geçlci teminatı 2496 liradır. 2 Kapah zarfla ihalesi 23 aralık 1965 gunü taat 11.00 d« Demirkapıda İst Lv. Â. 4. No. lu Sat Kom; da yapılacakbr. Teklif mektuplannra ihale saatinden bir saat evvel Kom. a verilmia olması şarttnr. Postadaki gedkmeler kabul edilmez. 3 Evsaf ve aartnameleri İstanbulda Kom. da, Ankara •• İzmir Lv. A. liklerinde görülebilir. 4 Tamamı bit istekliye ihale edüebUeceği gibi h«r grup ayn ayn isteklilere de flıale edilebilir. (2194 Basın 23401/14814) S UCUZ ÇİMENTO VEFAT MAARIF DUVAR SAATLİ Cumhuriyet 14829 Dekorasyonda Mobilyada (^ Kaplamada^ USUR PL/tSrlK S«NATİ Emınilflü TlhtjUlt cad 9 ISTANİUL Tel: M 22 51 İLK TORK FORMIKAS Çarpmalara dayanıklı Formo bozulmayan Çeşıtli r 4 Arahk İMS tarlhlnd» vefat etmistir. Cenazesl bugun taat 12.30 da Galata, Büyük Hendek Nev« Salom Slnagogundan kaldınlarak Haydarpagadaki Musevl mezarlıjma defnedilecektlr. Çelenk fönderilmtmeıl rlea olunur. TABANTO AİLESİ tlâncıhk: 245 148M TÜRARSLAN f Çocuk Hst. Mth. Dr. rEVZÎTE SARAÇOĞLU İle OperatSr Dı. HCSEYİN KOZLUBEL Xvl«ncUler S Aralık İMS Kıklfehtr TAKVİMİ Pek yakında bayilere tevzi edilecektir TURİZM MÜESSESELERİ DİKKATİNE: Tarabyada yeni otele yakm, parsellenmiş. 40 bin metrekare arsa ile yerli •• yabana Turizm müesseseleriyle l yapılabilir. Motele müsait boj birkaç bina da mevcuttur. İstiklâl Cadded 261 No. ya müracaat. Öâncıhk: 235A4801 OKUYUMUZ Cumhuriytt 1«31 Dünyada ilk defa. Bedava Sihirbazlık ögretimi. Parasız broşür isteyiniz. Adres: P. K. 232 Aıikara. (Hacia Mk: 2083 M830) 1965 Royal ufak boy, kullanümamış Amerikan klavye daktilo. Telefon: 479800 Taksim 29 148M» SATILIK İSTANBUL MAARİF KİTAPHANESİ Cağaloğlu Yokuşu No. 38 İST. DİKKAT BAŞKA ŞÜBEMİZ YOKTUR (llAacüık: W7I) . 14787 TOPTAN Satış Yeri: 1 Pazarlık usulü II» 26tonMartin Şamot tugla «atüacaktır. 2 Tuğlalar Karaağaç Poligon Havagan Fabrikasında görülebilir. 3 İhale 20/12/1965 pa2artesi günü saat 15.00 de BeyoğJu İpek sokak 2 numarada kâin Umum Miidiirliik Oda«mda yapılacaktır. (Basm: 23501) 14824 Beyoğlo Giheti Gaz Işlehcesinder