Catalog

SAHİFEİKİ CUMHURÎYET ııııınııııııııııııııııııııııııı 11 Ocak 1965 ıııı=fiııtııııııııifiııırııııııııııifrrırnfiifrfiffirırfiıııiffifffiıııırrfrfrıifffffrfiıifirrrnrrrifrırffrııiffifififififi=iii( Bunları araştırmak gerek... Milletvekili Orhan Apaydın, Bütçe Komisyonunda dıs ticaretin devletlestirılmesini isteyince, Komisyon Baskanı CHP'li Aganoğlu tarafısdan komünıstlikle ithara edildi. Ve bnnun üzerine dedi ki : Bu komünistlik itbamını aynen size iade ederim. Gürültu patırtı arasında, tabiî asıl mesele geride kaldı, konuşulamadı. Ve ortaya \eni bir mesele çıktı. Bu yeni mesele su : Birbirlerini komünistlikle itham ettiklerine göre, acaba Halk Partili Ağanoğlo mu komünist, yoksa düne kadar YTP'li Orhan Apsydın mı konmnist? Görüyor musunuz, bir mesele nasıl ileze ediliyor! Bir komisyon baskanının ilk ödevi, meselelerin rahatça tartısılmasını sag. lamaktır. Apaydın çıkmıs diyor ki : Devlete verilmis bazı raporlara göre dış ticarette milyarlarca lira dışarı kaçmhyor; bunun bir çaresi vardır . Şlmdi ba teklifin cevabı, teklifi ileri süreni komünistlikle mçlamak değildir. Apavdın rakamlarla, belgelerle konusuyor. Eğer bunnn karcıgına dikilecek kişi varsa o da kendi düsüncelerini »avnnur. Am3 hiçbir fikir ileri sürmeden karşısındakini sustnrntağa gayret edenler, ister istemez bırsızları destekliyor darnmnns girmis olurlar. Dış ticaret meselesi gerçekten önemle ele alınacak bir konu halindedir. Dışanva kacınlan sermaye, ileri turulen rakamlara bakılırsa, korknnçtnr. Bn dâvayı bütün cepheleriyle ele alıp ortaya koymak, çaresini aramak gerekir. Meselâ geçen yıllarda liberasyon nsulüne geçilip tüccar başıbos bırakıldıktan sonra kaçakçılığın biisbülün arttığına dair belirtiler vardır. Liberasyondan önce beynelmilel kaçakçılığa en elverisli alan olan Lübnan'a M ton kuru üzinn ihraç edilirken liberasvonun nygulandıgı yıl bn rakam 219 toea fırlamıstır. Gene Lfibnana 578 kilo kırmızı biber ihraç edilirken Iiberas\ona geçer geçmez bu rakam 34 bin klloya fırlamıstır. Bu rakamlar bir sabah gazetesinde yayınlanmıstır. Bunun gîbi sayısı çok belirtileri ele alarak tahlil edenler, dış ticaretinuzde sermaye kaeırılmasına hız verildiğini ispatbyorlar. Bunun yamsıra gene basında son günlerde ilgi çekici eetveller yayınlarmor. Meselâ, tller Bankası 83 kasabanın elektrik tesisleri için malzeme ithal etmistir. Bu malzeme bedelinin tutarı 16.253.456 Iiradır. Bu 16 milvon liranın içinde yüzde 14 banka kân da vardır. Eğer bu malzeme özel piyasadan alınsa idi 26.412.472 liraya malolacaktı. Demek ki, Bankaya ve ilgili belediyelere 10 milvon lira (asarruf safianmıs. Demek ki, neredeyse yan yarıya bir ncvzluk elde edilmis. Demek ki, malzeme piyaladan alınsa, mihonlarca dolârlık döviz dısarıya aktarılacaktı. Şimdi böyle bir belgenin karsısına : Susun komıinistler dive çıkıldı mı affedersiniz ama budalaca bir tutım takınılmıs olur. Dıs ticarette milli sermavenin gürül gürül dısarı kaçtığını klmse reddedemn or. Oysa Türkiyenin kalkınmak için sermaye birikiroine ihtiyacı vardır. Bunun için de yabancı sertnayenin Türkiyeye daveti bahis konusu. Yani bir yandan bizim sermayemiz dısarı kaçacak, öte yandan yabancı sermayeyi yfiksek faizler ve agır sartlarla buvur edeceçiz. Peki bu çark dönüp durdnkça Türkiyenin kalkınması nasıl umut edilebilir? Diyorlar ki, ozel sermaveve çuven verilse ve bunun sivasi «artları yerine getirilse, özel sermaye dısarı kaçmaz. Peki ne vapalım? Su halde sermaye konusunda tenkidleri •nsturalım. Bu. açıkcası «sermaye dısarı kaçsa bile sesimizi çıkarmıvalım» demektir. Peki hem sermaye tenkidi olmıvacak, hem de demokrasi olacak? Nasıl telif edilecek bu is? Kapitalizmin tenkidi bizde henüz yeni yeni baslamış. Fransada vainız sosyalist de&il. komunist cephe. partilerivle, gazetelerivle bütün knvvethle kapiUlizme yüklenirken orada sermave dısart kaçmaz, lnçilterede kaçmaz, Almanvada kaemaz, ttalyada kaçmaz, ama Türkivede iıchfs kalemin cılız tenkidi Tiirk sermayedannı da, sermavesini de vabancı ulkelere kaçırır Demek ki, bızım sermavedarın vatan sevgısi bu kadar. Bir Alman kadar. bır tnpriliz, bir ttalvan sermayedarı kadar memleketini sevmivor bizimki Bu sonuca mı varacağız? Toksa sermavedanmızın rahatını bozmamak için demokrasi•e son mu vereceğiz? Anayasanın temeli hürriyetlere yasak mı koyacagız? Bütçe komisvonlarına baskanlık edenler, ötekini berikini komfinlstlikle itham edeceklerine otnrup bunlann cevaplarını aramnlar. Bunlann hepsinin iktisat yönünden karsılıkları vardır. Milletvekillerimiı bu cevapları buldukları laman aldıkları maajlara hak kazaoaeaklardır. Mndir I Son eseri ARALieiNDAN Bir devrin hikâyesi | KİTABI ÇIKTI İsteme Yeri: Istanbul Orman Başmudurluğu, kum ve toprakla dolma tehMalne Mufettısı hkesıyle karşı karşıya bulunan Terkos Golu ıle Elmalı Bendı nun 8 temmuz 1964 te yururluğe bul olunmaz ve miktar bin lirayı çevresını ağaçlandırmak ıçın gırmış bulunmaktadır. Bu değıaşarsa vergi salınmasına gidilir. hazırladığı programı tatbık etsıklığın 1963 yılı gelır beyanları8 temmuzda yururluğe giren kamektedır. na da uvgulanacağını belırtır genunun geçıcı maddesı bu değışıklı Yapılan çalışmalara gore, Ter ğı 1963 yılı beyanlarına da teşmıl çıcı madde gereğınce Vergı kos Golu çevresınde 25 bın de Dairelerı mukelleflere yazılar gonetmış olup vergı dairelerı beyanna meleri tetkıkle bu grupa giren mu kar, Elmalı Bendı çevresınde dermeje baslamış ve genış çaptakı kelleflerden beyan ettıklerı kazanç bu faahyet pıyasada ve mukellefleı de 15 bın dekar sahanın ağaçortalama kâr hadlerine gore hesap arasında bazı tereddütler uyandırlandırılması gerekmektedır. Bu lanan kâr mıktarına gore duşuk bumış bulunmaktadır Ticaret erbabıtakdırde erozyon ve gol ıle benlunanları izahat vermeye dâvet etnın bu konudakı endışelerının yay dın dolması onlenecektır. mektedırler gın bır hal alması üzerıne Istanbul öte yandan Orman Teskılâtı, Ticaret Odası da bır bıldıri yaymlı III BILINMESl GEREKEN HUHalıcin dolmasını da onlemek yarak (1) konuyu aydınlatma ve SCSLAK: ıçın 340 bın dekarlık bır sahajı tereddutlerı gıdermeye çalışmıştır O Bu tebligat, Ticaret Odasıağaçlandırmak uzere çalışmalar Yeni bır vergılendırme mı bahıs nın da uyelerine duyurduğu gibi, yapmaktadır. konusudur' Bır yanlış anlama mev bir vergi tarhının tebliği değildir. @ Mukelleflere izahat için vâcutsa nereden doğmaktadır? Bunu Bunun yanısıra gırışılen ağaçkı dâvette verilen sure 15 gun ıken Duşukluk sebebı Vergı Daırelerınaçıklamaya çalışalımlama faaliyetı de 1961 de hazırde kurulan ve Tıcaret Odasmca se Bakanlık bu muddetı 2 aya çıkarmıştır (51 Evvelce 15 gunluk muhlanan programa gore vurutulI ORTALAMA KÂR HADçılmış bir uyenın de dahıl bulunlet ıçın teblıgat alanlar için de bu mektedır. 1971 yılında Istanbul LERİ NEDtR: duğu komisyona muhik sebepleriy sure 2 ay olarak uzatılmıştır. ıl hudutları ıçınde 50 mılyon aBılındıği gıbi Gelır Vergısmdekı le izahat olunduğunda vergı salınIV NETICE: gerçek usulde vergılendırme muğaç dıkılmiş olacaktır. ması yoluna gıdilmiyecektir. Ortalama kâr hadlermın tatbıkakelleflenn beyanı uzerıne yapıl^ Ş Evvelce mukelleflerce dol tı dolayısiyle son haftalarda Vermakta ve defter kayıtlarıyle vesıka durulup yıllık beyannamelerine ek Taşlıtarla öğretmenleri gı dairelerinın mükelleflere yapların her an ıncelenmesı kabıl bubılgi fizlerinın bir kıMemur Sendikası tasansını lunmaktadır Ancak, perakende sa lenen mukelleflerin tıklan teblıgat bır vergi tarhının sım iş neviletebliği değildir. tış yapan ticaret erbabı ıle ımalât tenkid ettiler rını sıhhatle ayırmaya kâfı Mukellefler süresi içinde dairede çılar ve otel, gazıno, lokanta, kahgelmemesı veya hata segebıyGazıosmanpa'a llçesınm Tashkı komisyona muracaatla beyan et vehane, plâj gıbı eğlence ve ıstırale bu grupa gırmıyen bazı mutarla Öğretmenler Dernegı bır bıltıkleri kazançUıki duşukluğu sebep hat yerlerı ışletenler ve nakıl vâsı kelleflere ve toptancılara dâvet ya dırı vavınlıyarak. Devlet Persone\e belgelerıyle izah edebileceklertası çalıştıranların satışlarıyle dipıldığı anlaşılmaktadır. Daireye lı Sendıkaları Kanun Ta^arısı'nı dır. ğer hâsılatını vesıkalara dayanabu durumun açıklanması halinde tenkid etmışlerdır. Gerekiyorsa yapılacak ıkmalen rak tam bır kontrol ımkânı olma muameleden sarfı nazar edıleceğı vergı tarhiyatına ceza uygulanmıması sebebıyle Gelır Vergısi sıste öğretmenler tasarının tumunde tabiidir. yacaktır; ayrıca mukellef isterse mımızde ortalama kâr hadleri esa yersız bır kusku havasının sezıldı€ J Satışlarının ancak bir kısmı Vergı uzlaşma komisyonuna başvu sina gıdılmıştır ğınl ve tasarı kanunlaştığı takdırperakende olan ticaret erbabına rabılecektır; itiraz yolları da tateden berı mevcut 111. madde de Cemısetler Kanunu ıle Medenı yapılan tebliğlerde, sattıklan mal bıatıyle açıktır. ıle «bu grupa giren mukellefKanunun verdığı teşkılâtlanma lann maliyetinin tamamı uzerinden anunun B.M.M. nden geç çıklerin beyan edecekleri kazanchakiannm bazılarının da yıtırıleortalama kâr haddine tâbi tutulma ması ve 1963 kazançlanna teşlar ortalama kâr hadlerine gore ceğını belırtmektedırler lan şeklinde bir işlem olduğu anmili ile bu yıl ilk defa geni; hesaplanacak mıktarlardan duşuk Grev hakkı vermıjen tasarının, lajılmaktadır. Satışlarının ne mık çapta ve yeni şeklivle vurütulen bulunduğu ve duşukluk sebepleri tannın toptan, ne kadarmın perasendika yonetıcıleri ıçın de berhan ortalama kâr hadleri sisteminin mükellefçe izah olunamadifh takkende olduğunun 1963 beyanname gı bır guvenlık sağlamamaii yutatbikatında bazı hatalar vapılması dirde bevan edilen gayrisafî kave foylerınden anlaşılamaması se \e yanlış anlayıslar doğmâsı tabiî zunden fayda sağlıyamıyacağı ıfazanc >erine bulunacak bu miktar bebiyle bu yolda yapılan tebligagorulebilirse de bu uygulamanın lar uzerinden vergilendirmeye gidi de edılmekte ve Senato'nun tasaonumuzdeki mart aymda yeni bir tın, mükellefçe defter kayıtlan uIeceği» tesbit edilmiş ve ayrıca bir rı\ı gerı çevırmesının beklendığı formda verilecek beyannameleri Yonctmelikte (2) uvgulanacak esas zerınden verılecek ızahatla düzeltı açıklanmaktadır. mütaakıp daha acık \e i>i tatbik lar duzenlenmiştir. leceğı ve ortalama kâr hadlennın Beykozda kütüphane edilen bir şekle kavuşacağı bekle II YAPILAN DEGlŞİKLİK VE sadece perakende satışlara uygula nir. TFSIRLERI: inşaatma izin verilmedi nacağı bılınmelıdır. Temmuzda yururluğe giren 484 O Beykozda bır kutuphane bınası Eğlence ve istirahat yerleny sayılı kanun, şu değışıklıkleri ge(1) 2324/12/1964 tarihli tstanınşası ıçın Kutuphaneler Genel Mu le nakıl vâsı tası işletenlerde ışlet tırmış bulunmaktadır: bul gazeteleri. durluğu tarafından japılan çalışme gıderi 1963 yılı içm venlen bea) Evvelce emtia uzerine i} ya yanname iç yaprağındaki ışletme (2) 12/12/19*3 run 11575 sayılı malar Beledıye Meclısının gereklı pan Iardan yıllık satıslarının '«50 Resmi Gazete. hesap hulâsasında genel giderlerle ımar musaadesını vermemesı j uden fazlası perakende olanlar hak (3) 1/8/1964 tarih, U savılı Gebır arada gorulmektedır. Bu yıl zunden tahakkuk ettırılememektekında ortalama kâr hadleri uygula nel Tebliğ. ıçın ayırmaya imkân vermıyen bu dır. nırken bu defa ne nispette olursa (4) 27/10/1964 tarih, 73 sayılı hal sebebıyle Malıye Bakanlığı Hukumet Konağı ve Adlıye bıolsun perakende satış yapanlar bu Genel Tebliğ. bu rakamın %90 ının işletme gide nası ınşaatı ıçın gereklı ımar değıhukme tâbi tutulmuşjardır. (5) 3/11/1964 tarihli tâmim. ri olarak kabulunu uygun gormuşsıklığı ısteği}'le bırhkte Beledıyeb) Duşukluk sebeplerının vergi tür (3). Genel giderı VolO dan faz ye sevk edılen kutuphane ınşaatı incelemesı ıle meydana çıkarılmala olan mukelleflerin, bu durumu projelerı, ınşaat sahasının ılerıde sı şart kılınmamıştır. Vergı Daıresı defter kayıtlariylfe tevsik halmdfe açılacak yol uzerıne geidıgı ferekbeyanname uzerinden yapacağı tes ızahatının kabul «dilectsği şüpheÇesıyfe redcfedılmıstır'' bıt sonunda mukellefı izahat ver" GİJLDEN BODUR sızdır meye dâvet edebılecektır ıle c) Belli «ekil \e surede verile @ Mükellefçe izah ve ozel ko YALÇIN AH1SKA misyonca kabule değer gorulecek cek izahattan sonra bulunacak kaduşukluk sebepleri neler olabilir? Evlendıler zanç farkı bin lirayı aşarsa ikmaKanun bu hususta bir ölçü ve len vergi salınacaktır. Beyanname Kadıkoy 9 1 1965 kısıtlama koymamıştır. Maliye Basınde kazancının ortalama kâr had kanlığı ise bır teblığle (4) bu kodinden duşukluğunu izah etmiyen Cumhurıjet 458 nuda bazı açıklamalarda bulunamukellefler en az 15 gun sure veBulutiu ve yağmurlu rak komisyonlara yol gostermışrılerek açıklamaya dâ\et olunurtır Devlet Meteoroloji Isleri Gelar. Vergi dairesınden iki \e TicaFıyatı resmi mercılerce tesbit nel Müdürlüfünden bildirildıjiret Odasından 1 kisiden teşekkul olımmuş emtıanm (tekel maddelene göre, bugün jurdumuzda haeden kurula \erecekleri izahat ka va : Lıbya hukumeti 1965 yılının Hac mevsımınde, Hac farizasıMarmara Bolçesi cok bolutlu nı eda etmek ısüyen Lıbya ve ara sıra hafif yağmurlu, Batı hacılarmı Trıpolı, Bıngazı ve Karadeniz Bölgesi çok bulutiu Tobrukdan alıp tekrar yerlerıve sonralan yafmurlu, diğer bölne iade etmek uzere, bır vegeler parçalı bulutiu, Di>arbakır ya ıkı yolcu gemısı kiralamak ve Siirt çetreleri kar yağışlı geıstedığını ilân eder. çecek. ha\a sıcaklıkları MarmaŞartname 75.60 TL. mukabıli ra, Batı Karadeniz, Trakya ve Ankaradaki Lıbya BuyukelçıOünyanın 11 memleketinde yayınt»nan Türkiye'nin Eçe'de hissedilir derecede artalığınden temın edilebilir. cak, difeer bölgelerde önemli bir en güzel ve eşsiz ansildopedik dergisi değisiklık olmıvacak, rüzgârlar Karadeniz, Marmara ve Eçe'de günev 4ıkdeniz'de kuzev yönlerden hafif ve ara sıra orta knvvette, diğer bölgelerde defcisik vönlerden hafif esecektir Terkos ile Elmalı Bendi çevreleri ağaçlandırılıyor G = haberleri Ortalama elır Vergısı Kd nunu'nun orta lama kâr hadlerıne daır hukumlerinı değıştıren 484 sayılı ka | MALÎ KONULAR uygulamasında tereddütler r İ. Sadi TINAZTEPE Yazan: 474 sayılı kanunun kâr hadleri yanlış tatbikatı Behçet TASKIN Mensucat Muhendısl 196S vılında uzun \âdeli kalkuı artırılmıştır. O.vsa bunun fayda ve ma plânının ilk beş >ıllık kısmı zararlarını karşılıklı clarak once yayınlandı. Bunun, memlekete den çok iyi etud etmek iktiza eder çok haiirlı imkânlar sağlayacağı di: su goturmez bir hakikattir. Bu ana a) Yerli makine sanayiinin gellş dâ\a. gerek Anavasanın ve gcrek mesini sağlamak bakrmından dı?a se plân hedeflerinin şumulune \e rıdan gelecek makinelerin gumruhuna u>eun olarak tatbik edil ruk resimlerine zam yapılmışsa, mek şartble. cok kısa bir zamanda bu artışın butun sanayie teşmil eyalnıs memlekette işsızliğin oııu aluı.i dılmeyip istisnalı olarak cak. doviz tasarrufları sağlanacak memleketimizde japılabilecek olan ve Turk mâmulieri yalnız yurt ih makinelere tatbiki gerekirdi. b) Bugün sözü edilen kanun tiyaçlarını tatminle kalmıyarak \a bancı ulkelere doviz getirici satış muvacehesinde, gâvur icadıdır dl lara da yol açacaktır. Hükumetin ye memlekete makine sokulmasıbu inanışta ne kadar samimi oldu na cevaz vermlyen zihniyete yenlden duşmemek için, Türkiyede yağu \e bu dâvanın tahakkuku icin pılamıyan veya yapılması çok pa ne derece gavretler sarfettiği me> halıya mal olan, uzun zaman iste dandadır. yen \e çok sonraki programlara Kalkmma plânının tahakkuku bırakılması gereken makinelerin için de ilk şart. geniş capta >atı ithalinde boyle bir gumruk barajı, rımlara girişmektir. Bunun için beklenen fayda yerine memleketi devletin bircok külfetlere katlan Mizlerce sene geriye göturecek ka ması gerekmektedir. Devlet; yatı dar tehlikeli bir durum hâsıl eder; rımlar icin gereken finansmanı iç \âni. bu silâh geri teper. Esasen ve dıs istikrazlar, para hacmini ar bu gerçek Ortak Pazara girmektıncı Merkez Bankası faaliyet ten mutevellit yapılacak gümrük Ieri yanında. belki de, bunlann indirimlerinden bugunku sanayil hepsinden daha az zararlı olarak. korumak için mevcut teya yenivatandaşlara bir takım malî kul den kurulacak sanayi hakkında hü fetler yuklemekle. kısacası vergi kumetin şimdiden almak istediği ve gıimruk resimlcrine zam yaptedbir kararına da uygun olacakmak suretiyle gelirlerin artırılma tır. sını sağlamavı duşunmuştur. BunEsasen; 1965 jılı proğramının uy da da haklıdır. gulama csaslarına ait kararnameAncak. bu gümruk resimlerinin de ozel yatırımlarm teştiki için artırılması, kalkmma plânının onbazı vergi kolaylıklarınuı sağlangorduğu yatırım mallarına uygulanmadığı takdirde beklenen fay ması üzerinde de durulması luzum dalar daha \erimli olur. Aksi \on lu goriılmektedir. Bu amaçla Made yapılacak tatbikatın bu gelişme liye Bakanlığınca diğer ulkelerin >i baltalayıcı bir etki de bırakaca uvguladıkları teşvik tedbirleri inğı münakaşa kabul etmiyecek ka celenecek ve gerekli kanun teklif dar ortadadır leri yapılacaktır şeklinde çok ideal Vardığımız bu neticeji buçıın ya hir hüküm mevcuttur. Halbuki sa pılmakta olan tatbıkata değiııe nayicilerin 474 savılı kanunun 2 nri maddesi muvacehesinde yapılan rek izaha çalışalım: Meclis, gumruk târifelerini ar zamiann tasfiyesi icin yetkili kıtıran 41i sa>ılı kanunu kabul el lınan Bakanlar Kurulunun bu vnlmiştir. Bununla kalkınmanm muh da muspet kararlar vereceğine ına taç olduğu Rplirin buyıık bir kıs narak yaptıkları indirim ve takmını sağlamavı duşunmuştur. Der sidemc muracaatları da aradan hal şunu da ilâ\e edelim ki. bu avlar çectiei halde cevaplandırılkanunun ikinci maddesiyle de ar madıklarından anlayışla karşılanma tan gumriık resimlerinde kalkmma dıklarına delildir. plâmnında on gorulen hedeflere 41i savılı kanunun 2 nci maddeetkili vatırımlara zaran dokunasiyle beklenen imkânlan, eskilerin bilecek artışları onlemek için, vaptıiı şekilde menfaati hazine «i guraruk resimlcrini indirme. hattâ bi bindiği dalı kesen dar ve hatamamen nrtadan kaldırma ve bu sıs bir goruşlc değil, samimi ve resimlerl odeme imkânlarına göre taksitlere bağlama işini Bakanlar haklı bir davranışla kalkmma plâ Kurulunun yetkisine bırakmıştır. nının ruhuna uygun olarak tathık Göriılüvor ki, bu luzum ve zaru etmek ve geçer akça haline getir reti devlet de nazarı dikkate almış mek suretiyle özel teşebbusu bute buna gore hııkum vazetmiştir. \uk imkânlara kavuşturmak lâzımdır, deriz. İ;te; kanunun hu maddesi, hakiBu işte Bakanlar Kuruluna dükaten ve samimi olarak jurutulup i?leüUb!)di*i Ukdirde, kalkm şen vazife samimi olarak özel tcşeb ma plânının ruhuna ujgun olarak husun gcHrdiğj jalınra mallarını hem devlet ve hem de ozel teşeb kıymetlerinden bir şey kaybettlr bus zarardan korunmuş olacaktır. meden Istihsale gecirmeye öncelik Flkrimizi daha belirli bir saha le müsaade etmekten ibarettir. üzerinde açıklayalım: Plâncılarm (nasıl olması lâzım Özel teşebbüs yatırımlarının fi geldiği) hakkındaki idealist duşun nansmanı bilindiği uzere oz serma celeri diğer devlet dairelerince ay ye, oz sermaye.ve eklenecek ic kre nı goruşle benimsenip tahakkuk et diler, öz sermajeye eklenecek dış tirilmezse bu giızel düşünceler sakrediler şeklinde birkaç yonden mu bun kopuğü gibi sönmeye mahtalâa edilebilir. 474 savılı kanun. kum olur, ve millete de. devlete dış kredilerden faydalanılarak >ur de, plâna da, kalkınmaya da yada getirilecek malların gıimruk ka z l k o I u r pısında odenecek resimleriyle >a Netice olarak bir makinenin diş kmdan ilgilidir. Evvelce bu gum lilerinin birbirine intibakı ne karuk târifeleri meselâ "«5 olarak dar elzemse bu çarkın donmesi i\e hattâ makine yatırımlarına se çin, plâncılarla tatbikatçılann gonelerce bir zam yapılmadan tatbik ruş, düşünüş ve irraatlarının birbi edildiği halde, kalkmma plânının rine akord edilmesi, yâni tam bir en çok yatırım yapılmasını on gor koordinasyonla meselelerin çözüm Aksı duğu ve yatırıma en çok ihtiyaç \olunun bulunması şarttır. duyulan boyle bir devrede, maki halde bu uğurda harcanacak 5erneler için tatbik edilmekte olan vete ve teşebbüs sahlplerine yazık gümrük resmi bırden bire 't3008Ofl olur. rı, şeker, ekmek . vs ) satılması ıha te Konusu ıslerın bellı bır fi"ata vapılması, reka bet sobpbıvle duşuk fıata satış, nakıl vâsıtasının tâmir hasar gıbı sebeplerle devam lı çalıştırılmaması. oz sermayeden zıyade kredı ıle ış gorulmesı vuzunden peşm ve dusuk fıjatla mal satılması gıbı haller te\sıki haInde muteber sayılacak sebepler arasmdadır. Şu hususun da gozden uzak tutulmaması gerekir kı, saüşlan fatu lalı olan perakendecı \e unalâtçılar ışlerının mahıyetı ıcabı duşuk fıvat'ı satışlarını her zaman belge lerıyle bırl'kte muhık sebep olaıak komisyona dermeyan edebilme ^urumundadırlar. | DUŞÜNCELER lllllllllllllllllillllllllllllll . J O K 1L AN Resimli Bilgi • • Bugün 55. sayısı çıkn. OCAK 11 RAMAZAN 8 a a V. 1 7 23 12 22! 14 47 17 01 18 3S 5 35 a = o S lı 1» • Eski sayıları azalmakta olduğundan eksiklerinizi süratle tamamlayınız. Cumhuriyefe İSTEME YERİ : Bat** Bayillk Ttfkilltı C«ğ»lo$lu • İtUnbul. Cumhurıyet 457 E. ] 2 24 7 22 9 47 12 00 137 12 35 Bateş Reklâm 15/452 Tefnkası BOZKIRDAKI ÇEKIRDEK 88 Bozkırdaki Çekirdek Boükırdaki Çekirdek 89 90 Zekerijva elcndivi de pek beğenmedim! Gozleri fıldır fıldır Belli bir şey: Kazıkçı Ama kazıkçı oltnaıınca dtıkkâncılık edebilemez oğretmenin" Sen bu sa\aşa ne dersın Esef ağa? Bizim o kadarına aklımız ermez, oğretnıenim! Erdiği kadar Alaman >iğit bğretmenim! Buııca hukumat bir uğurdan saldı fıkaraya Yenseler de değeri \ok) Çunku jiğitlik battal olmaz bir \akit Haltettin şımdi Esef ağa Haltettin ki boyunla beraber Ntden mi? Neden arretmenim'* Şundan ki Bir adam, silâh gucuyle senin evi apansız ba'sa, kadına, kıza dokunsa, «yiğit neme lazım» der misin? Demem! Denilir mi? Denilmez! Peki! Alaman bize salmadı ki öğretmenim.. Gâvur gâvuru kırmakta «It dişi domuz derisi» denilmiştır. Bize değmesinler de, kırsmlar birbirlerini Değmesinler oluyor mu? Her şey bahaya bindi. Seker beş kavmaja çıktı! Orasını şehirlinin adami duşunsün öğretmenim! Kojlıı kıanı şeker jemez evveleski.. Emine oğrebnen kederle gulumsedi: Aldınız mı karşılığı Nuri? Nuri Çevik \ites değiştirmeğe dalmış gibi soruyu duymazdan eeldi. Yokuşu yarılamışlardı ki, arkadan aralıksız bten koma sesi duydular. Boş bir kamyon hızla yaklaşıp solladı, kahn bir toz bulutu bırakarak gecti gitti. Durakta ruzgâr kamyonun toz perdesini aralamasa>dı, buvucek bir sığır sürusunun içine dalacaklardı. Hayvanlar Nurinin kornasına hiç aldırmıyotlardı. Mandanm biri fosanın tam ortasında durup başmı >a\aş ya\aş döndıirdu. Cip burnuna bir metre >aklaştığı halde, çakır gozlerini kırpmadan dimdik bakıjordu. Çamur içindeydi. Derisiyle kemikleri arasında sanki hiç et yoktu. Boyle yakından gorunuşu tarih oncelerinin soyu tukenmiş canavarlaruıı hatırlatıvor, yureğe urperti veriyordu. Surunun kopeği havlayarak koşmuş, cip yavaşlaymca şaşırarak durmuştu. Av kopeğiyle fino kırması, garip bir şeydi. Ardayaklarınm birine basamıyordu. Çoban hiç istifini bozmadan geldi, mandayı yalancıktan sopalamaya başladı. Memeleri apış aralarma iyice yapılmış ineklerle guduk boynuzlarmı taşıyamıyacak kadar guçsuz gorunen okuzler insanı şaşırtacak kadar kavruktular. Emine Guleç, yıllarca Anadoluda gezdiği halde, toza bir türlu alışamıyordu. Utanılacak bir şey soylujor pibi, Nuriye alçak sesle valvardı: Sorar mısmız Nuri, yakınlarda çeşme var mıymış? Nuri Çevik sordu. Çoban önce anlamamıj gibi biraz baktı: Olmaz mı? Var. Yakın mı? Sh yakın Benim ayağunla iki cigara içimi .. Sizin makinayla bilmem.' Cemâl «Lâhavle» der gibi başını salladı: Beğendiniz mi ölçüyü? Nesi var? Halim beyin sesi şakacı değildi: Bence her olçu, ölçusüzlükten iyidir. Ayrıca «cıgara içimi» pek de eski bir olçu sayılmaz. Demek, korkulacak kadar gelenekçi değil bizim köylümüz . Tutun memlekete girmeden önce, neyle ölçüyorlardı acaba? Uzaklan adunla, arşınla. karışla Derinlikleri kulaçla lyilikleri. verunkârlıği endazeyle YuksekliJÜ adam boyuyla, ninarelerle Yazan: KEMAL TAHİR Bozkırdaki Çekirdek Kotulukleri? Onlar ölçiılmez, onlar sınırsız Açlık gunle, se\gi saygı kurban olmakla Surunun son hayvanı şosadan inince, Nuri kontak anahtannı çevirdi. Cemâl Avsar hay\anlardan birini gostererek sordu: Peki, ya bu ineği nasıl kuçultmüşüz böyle, keçi kadar?.. Dunyanm en ünlu bilginleri, en modern lâboratuarlarda yıllarca uğraşsalar, elde edemezler bu başarıyı Ne dersiniz buna? Yamandır açlığm lâboratuarı» derim Sabahleyin Nuri «Eller kafalardan once akıllarda» dedi. Yok öyle şey!.. Hepsinden once, MİDE akıllanır. Bin yıldır et jemiyor bizim kbylü Kafaca, govdece ydurgunluğu, erken kooaması bundandır. Gizli aclık vardır bizde Daha dogrusu yalancı tokluk . Bozkırsa bu hay\anlar yuzlerce yıldanberi toprak jiyor. Bozkırın her şe>i tersine donmuştür. Toprağuı gubresini ocaklar yer, hayvan yemini insanlar Bu kadar koy geçtik kadından, erkekten bir tek şişmpn adam gordun mu, ilâçlık için . Sahi . Ilgaz toprağında> ız. On iki yaşına geldiği halde, hiç de et tatmamıs çocuklar \ardır burada... Dağm ekini, ovanın yafı kıt olur. Ovada elll evlik bir koyun otuzbeş evi, yılın sekiz ayı, hiç yağ yiyemez. Geri kalandan onbeşi nasıl yer, bilir misiniz? Kaynayan yemek suyuna. kahn bir beze sarılmış, çocuk yumrufu kadar bir yağ topağinı, sokmasıyla çıkarması bir olur kadınm Halim bey gozlerini kısarak uzaklara baktı: Motora su koyduğun koyde, adamın. bakracı yavaş getirdiğine sinirlendin de, Tcmbel bizim milletimiz" dedin. Orta Anadoluda, ağa olsun, hizmetkâr olsun, butun koyluler, oğuttukleri unun }ansı kadar da, bulgur kaynatırlar. ı 4 r k u ı var) Amerikadan Lâtif Germiyanoglu yazıyor: Geçen seneye, yani Kıbrıs dâvası kızışmaya başlayıncays kadar New York'taki Türk Haberler Bürosu TUBKISH NEWS ad Iı bir bülten bastırarak dağıtmaktaydı. Bülten, Amerikada bulunan tah minen 40.000 Türkün bir kısmına ve alâkah resmi, hususî makamlara yollanmakta idi. Bülten, Turkiyeden hâdiselerin özetlerini v erdiği gibi aynı zamanda buradaki ve bilhassa New York civanndaki Türk topluluklannın faaliyetlerini ilân ediyor ve çok alâka topluyordu. Üç veya ddrt sahife üzerine of set ile basılmakta olan bu bül teni duyduğumuza göre Bakanlık pahalı bularak yayımını dur dutmuş. Halbuki bu neşriyatın bir kaç bakımdan faydası olmak ta idi. Bilhassa Türk kolonisi ni bir araya getirmek, sosyal ve siyasî olarak onlan birleşmeye sevkettiği gibi en ziyade siyasî mevzularda onlara yol gösterecek durumda idi. Bu bültenin son iki sahifrsini Anıerikada yaşıyaıı lürklerin dilegi ıtıektupla.r burada ticaretle meşgnl olan Türklerin ilânlanna ayırarak iki taşla bir kuj imkâmnı öne attık. Umumi af istiyorlar Imsak tklndl Sultanahmet Cezaevi tutuklula rı yazıyor: Yani hem tüccar müsterisine Cezaevinde bulunan mahkumlar «Pembe köşk • Çankaya samesajını duyurmuş olacaktı, hem l;*r «remoe KU$K • ı^anKaya Sa . de müsteri hemşehrilerinden kim y»n Ismet Inonu» diye gönderdik | lerin ne sattığını duyacaktı, ve l e r i b i r i s t i d a m n kopyasını bize göndermişler . Yassıada hüküm bültenin masrafı çıkacaktı. Dev luleri gibi, kendileri için de bir letin bastırdığı bültene ilân kon af çıkarılmasını ve bunun umumaz, dediler. Bu mevzuda hü mî olmasını, hayatta bir defa dakumetin alâka göstermesini rica ha kendilerine fırsat verilmesini ederiz Başbakandan ricr ediyorlar. Kandtra Belediye Reisi Numan Cüneşten soruyorum: Kandıra Belediycsiniıı gazhanesi var mıdır? Eğer varsa gelen gaz ve benzinler buraya girmeden kâğıt üzerinde nasıl girdi çıktı muamelesi yapılmaktadır? Belediye Encümeninin 12 tenekeden fazla gaz huhındurmayı satıcı dukkânlarda men eden kararına rağmen. Belediye Reisinin kardeşi Turkân Güneş buna riayet etmemekte. halkın gozuoniinde Belediyece farklı muamele gormektedir Bir ornek vermek için, 25 kasım 1964 tarihinde bir kamyonda bulunan 300 tenekeve vakın gazın bu şahsın mulkiyeti altında bulunan eski tapu dairesine boşaltıldıçı göriilmüs, Kaymakartılık kanalı ile ilgili Belediye memunına emir verilmiştir. Ancak Belediye Reisinin kardeşi olması sebebi ile nizamları tatbik etmek mumkun olmamıştır Fakir Belediyemizin bu gazhane deposu için bekçisi vardır ve bu şahıs havadan ücret almaktadır Eskiden alışageldiğimİ7 bu tiıisanıaha ne zam ana kadar devam edecektir. Bir vatandaş olarak bu usulsüzlüğe bir son verilmesini Kocaeli Valiliğinden rica eder. Petrol Ofis yetkililerinin dikkatlerini çekerim. Kandıra Çarşı 'Mahallesinden Arif Koraoslu İTurizn reklâmı |İÇİf!.Robert Kolej'den Osman Er genekon yazıyor: Turizmin başlıca konu olduğu şu devirde, gözüme çarpan «Dıs memleketlere gönderilen mektuplar üzerindeki pulların ekserisi özel bir değer taşunamaktadır. Halbuki b'inlarla memleketin tabiat güzeUikleri, sanat eserleri ve tarihi değerlerinin rek lâmı gayet iyi yapılabilir. Sayın Turizm Bakanı Ali Ihsan Göğiış ve diğer alâkalılann dikkatinı çekerim